Table of Contents
Commentarius in libros sententiarum
Liber 4
Distinctio 1
Quaestio 1 : Utrum sacramenta nouae Legis causent gratiam.
Quaestio 2 : de diffinitione sacramenti
Quaestio 3 : de institutione sacramentorum
Quaestio 4 : Utrum constent ex rebus, et verbis
Quaestio 5 : Utrum convenienter fuerit instituta
Quaestio 6 : Utrum sacramenta legalia conferrent gratiam
Distinctio 2
Quaestio 1 : De institutione sacramentorum novae legis an sint a Christo instituta
Quaestio 2 : de baptismo Ioannis
Distinctio 3
Quaestio 1 : De forma baptismi, an possit mutari
Quaestio 2 : Utrum plures possint unum baptizare
Quaestio 3 : utrum baptismus debeat fieri in aqua
Distinctio 4
Quaestio 1 : utrum baptismus deleat omne culpam, et omnem poenam
Quaestio 2 : Utrum character in baptismo imprimatur
Quaestio 3 : de baptismo flaminis, et sanguinis
Quaestio 4 : De carentibus usu rationis, utrum sint baptizandi
Quaestio 5 : De ficte accedentibus, utrum baptismus, cessante fictione, habeat effectum suum
Distinctio 5
Quaestio 1 : Utrum Christus secundum quod homo potuerit dimittere peccata
Quaestio 2 : Utrum malus minister possit baptizare
Quaestio 3 : Utrum liceat petere, vel recipere baptismum a malo ministro
Distinctio 6
Quaestio 1 : Utrum ad baptismum requiratur nativitas ex utero
Quaestio 2 : Utrum intentio in baptismo requiratur
Quaestio 3 : An fides requiratur in baptismo
Distinctio 7
Quaestio 1 : De confirmatione secundum se
Quaestio 2 : Utrum confirmatio characterem imprimat
Quaestio 4 : Utrum episcopus sit proprius minister huius sacramenti
Distinctio 8
Quaestio 1 : Utrum eucharistia sit sacramentum
Quaestio 2 : Utrum eucharistia fit tantum sumenda a ieiunis
Quaestio 3 : De forma huius sacramenti, scilicet utrum una dependeat ab alia.
Distinctio 9
Quaestio 1 : utrum peccator sumat corpus Christi
Quaestio 2 : Utrum peccatori liceat sumere corpus Christi
Quaestio 3 : Utrum polluto liceat sumere corpus Christi
Quaestio 4 : Utrum peccatori sit deneganda communio?
Distinctio 10
Quaestio 1 : utrum corpus Christi sit in sacramento altaris, realiter, et essentialiter
Quaestio 2 : utrum Christus sit in altari totaliter
Quaestio 3 : utrum Christus sit in sacramento altaris localiter
Quaestio 4 : utrum Christus sit in altari visibiliter
Distinctio 11
Quaestio 1 : utrum panis, et vinum sit conueniens mateteri huius sacramenti
Quaestio 2 : Vtrum conuersio sit completa ratio essendi corpus Christi in altari realiter
Quaestio 4 : utrum Deus possit conuertere vnum corpus in plura corpora, sicut econuerso facit
Distinctio 12
Quaestio 1 : utrum liceat pluries in die communica re
Quaestio 2 : utrum Deus possit facere accidens sine subiecto
Quaestio 3 : utrum in sacramento altaris sint accidentia sine subiecto
Quaestio 4 : utrum species in sacramento altaris possint aliquid immutare
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum non sacerdos possit conficere
Quaestio 2 : utrum sacerdos teneatur celebrare
Quaestio 3 : de haereticis, utrum sint exterminandi
Quaestio 4 : utrum plures sacerdotes possint eandem hostiam consecrare
Distinctio 14
Quaestio 1 : utrum poenitentia sit sacramentum
Quaestio 2 : utrum poenitentia sit virtus
Quaestio 3 : de poenitentia in comparatione ad alias virtutes
Quaestio 4 : de subiecto poenitentiae
Quaestio 5 : de continuatio ne poenitentiae
Quaestio 6 : de solenni poenitentia
Quaestio 7 : de effectu poenitentiae, utrum sit necessaria ad salutem
Distinctio 15
Quaestio 1 : utrum peccatum impediat satisfactionem
Quaestio 2 : utrum restitutio sit pars satisfactionis
Quaestio 3 : utrum eleemosyna sit satisfactionis pars
Quaestio 4 : utrum ieiunium sit pars satisfactionis
Quaestio 5 : de oratione, utrum sit satisfactionis pars
Distinctio 16
Quaestio 1 : de remissione venialium, utrum possint remitti sine mortalibus
Quaestio 2 : Vtrum poenitentia possit per aliquid impediri
Quaestio 3 : de circunstantiis, an sint confitendae
Quaestio 4 : utrum poenitentia habeat partes
Distinctio 17
Quaestio 1 : de contritione, utrum deleat peccatum
Quaestio 2 : utrum sit necesse confiteri sacerdoti statim de omnibus
Quaestio 3 : utrum confessio sit facienda proprio sacerdoti
Quaestio 4 : an confessio possit fieri alieno sacerdoti, de licentia proprii sacerdotis
Quaestio 5 : utrum confessio dimidiata iterari debeat
Quaestio 7 : confitens et non poenitens impleat praeceptum de semel confitendo in anno
Quaestio 8 : utrum confessio facta ab illo qui non est contritus valeat
Distinctio 18
Quaestio 1 : utrum excommunicatio debeat esse in Ecclesia
Quaestio 2 : quis possit excommunicare: vtrum scilicet excommunicatum possit excommunicare
Quaestio 3 : utrum in iure debeat esse aliqua excommunicatio lata
Quaestio 4 : de effectu excommunicationis
Quaestio 5 : de absolutione ab excommunicatione
Quaestio 6 : utrum minor excommunicatio, repellat a sacramentis
Quaestio 7 : de suspensione: utrum impediat absolutionem
Quaestio 8 : de inter dicto: utrum violans interdictum sit irregularis
Distinctio 19
Quaestio 1 : utrum claues sint in Ecclesia
Quaestio 3 : de correctione fraterna. utrum cadat sub praecepto
Quaestio 4 : de denunciatione, utrum debeat eam praecedere fraterna correctio
Distinctio 20
Quaestio 1 : utrum aliquis in morte possit vere poenitere
Quaestio 3 : utrum vnos pro alio possit satisfacere
Quaestio 4 : de indulgentiis, utrum tantum valeant, quantum sonant
Distinctio 21
Quaestio 1 : de Purgatorio quaeritur, utrum ibi culpa remittatur
Quaestio 2 : de generali confessione utrum deleat omnem culpam
Distinctio 22
Quaestio 1 : utrum peccata semel dimissa redeant
Quaestio 2 : utrum damnato ad mortem, petenti confessionem debeat negari
Quaestio 3 : de forma huius sacramenti, utrum haec sit conueniens forma huius. Ego absoluo te etc.
Distinctio 23
Quaestio 1 : de extrema vnctione, quo ad essentiam, utrum habeat determinatam materiam
Quaestio 2 : de ministro: utrum sacerdos possit hoc sacramentum ministrare
Quaestio 3 : de subiecto, utrum solus infirmus debeat inungi
Quaestio 4 : De effectu extremae vnctionis.
Distinctio 24
Quaestio 1 : utrum ordo sit sacramentum
Quaestio 2 : de charactere, utrum in quolibet ordine imprimatur character
Quaestio 3 : de annexis ordinum: an corona sit ordo
Quaestio 4 : utrum distincti ordines habeant distinctos actus
Quaestio 5 : utrum ministri debeant habere vestes speciales
Quaestio 6 : utrum in ecclesia sit aliqua maior potestas sacerdotali
Quaestio 7 : de episcopatu utrum sit ordo
Distinctio 25
Quaestio 1 : utrum omnes episcopi possint conferre ordinet
Quaestio 3 : de impedimento ordinis
Quaestio 4 : utrum Papa possit committere symoniam
Quaestio 5 : utrum symonis mentalis obliget ad resignationem beneficii per eam obtenti
Distinctio 26
Quaestio 1 : quid est matrimonium, et utrum sit coniunctio maris, et foeminae
Quaestio 2 : an matrimonium sit licitum
Quaestio 3 : utrum matrimonium sit in praecepto
Quaestio 4 : utrum matrimonium sit sacramentum
Distinctio 27
Quaestio 1 : utrum rite contracta possint dissolui
Quaestio 2 : utrum consensus sit causa effectiua matrimonij
Quaestio 3 : utrum matrimonium soluatur per ingressum religionis
Quaestio 4 : utrum cum bigamo liceat dispensare
Distinctio 28
Quaestio 1 : an sponsalia iurata faciant matrimonium
Distinctio 29
Quaestio 1 : an metus matrimonium impediat
Quaestio 2 : an conditio impossibilis apposita sponsalibus, vel matrimonio vitiet, aut vitietur
Distinctio 30
Quaestio 1 : de errore, an impediat, et dirimat matrimonium
Quaestio 2 : de matrimonio beatae Virginis, utrum fuerit verum matrimonium
Distinctio 31
Quaestio 1 : an matrimonium habeat bona excusantia
Quaestio 2 : utrum propter bona matrimonij excusentur coniuges a peccato
Quaestio 3 : utrum fine praedictis bonis possit actus matrimonij excusari
Distinctio 32
Quaestio 1 : utrum coniunx teneatur reddere debitum petenti
Quaestio 2 : utrum vnus coniunx sine licentia alterius possit vouere continentiam
Distinctio 33
Quaestio 1 : utrum vnquam licuerit habere plures vxores
Quaestio 2 : de virginitate utrum fit dignissima virtutum
Distinctio 34
Quaestio 1 : utrum matrimonio sint assignanda aliqua impedimenta
Quaestio 2 : utrum impotentia ad actum matrimonij impediat matrimonium
Distinctio 35
Quaestio 1 : utrum ex causa fornicationis liceat coniugem dimittere
Quaestio 2 : utrum dimittens vxorem ob fornicationem possit alteri nubere
Distinctio 36
Quaestio 1 : utrum seruitus impediat matrimonium
Quaestio 2 : utrum seruus possit contrahere matrimonium sine consensu domini sui
Distinctio 37
Quaestio 1 : utrum sacer ordo impediat matrimonium
Quaestio 2 : utrum vxoricidium impediat matrimonium
Distinctio 38
Quaestio 1 : utrum bene definiatur votum a Magistro in litera dicente, quod votum est etc
Quaestio 2 : de diuisione voti
Quaestio 5 : De vtilitate voti, et virginum consecratione.
Distinctio 39
Quaestio 1 : de dispari cultu, utrum impediat matrimonium
Distinctio 40
Quaestio 1 : de consanguinitate, utrum impediat matrimonium
Distinctio 41
Quaestio 1 : de affinitate, utrum impediat matrimonium
Quaestio 3 : de illegitimitate, utrum scilicet aliqua prolessit illegitima
Distinctio 42
Quaestio 2 : utrum scilicet liceat agere vel accusare ad diuortium celebrandum
Distinctio 43
Quaestio 1 : utrum resurrectio omnium hominum sit futura
Quaestio 2 : utrum aliquid corruptum possit per naturam idem numero reparari
Quaestio 4 : utrum resurrectio mortuorum fiat in instanti vel in tempore
Distinctio 44
Quaestio 2 : utrum corpora gloriosa futura sint impassibilia per aliquam formam sibi iuhperrentem
Quaestio 3 : utrum virtute diuina corpus gloriosum possit esse cum alio corpore glorioso
Quaestio 4 : an corpus gloriosum moueatur in instanti ratione suae agilitatis de loco ad locum
Quaestio 5 : Vtrum corpora gloriosa habeant claritatem
Quaestio 6 : utrum corpora damnatorum post resurrectionem patiantur ab igne passione proprie dicta
Quaestio 7 : utrum animae damnatorum ante resumptionem corporum patiantur ab igne corporeo
Distinctio 45
Quaestio 1 : utrum suffragia viuorum prosint defunctis
Quaestio 2 : vtrum suffragia facta pro aliquo, sibi soli valeant, et non aliis pro quibus non fiunt
Quaestio 3 : de receptaculis animarum post mortem
Distinctio 46
Quaestio 1 : Utrum scilicet iustitia sit in Deo
Distinctio 47
Quaestio 1 : utrum generale iudicium sit futurum
Distinctio 48
Quaestio 1 : utrum Christus iudicaturus sit in forma humana
Quaestio 2 : utrum motus coeli cessabit
Distinctio 49
Quaestio 1 : utrum intellectus creatus possit videre Deum clare et immediate
Quaestio 2 : utrum videntes deum videant omnia in eo
Quaestio 3 : utrum beatitudo principaliter consistat in actu intellectus vel voluntatis
Quaestio 4 : de obiecto fruitionis, utrum scilicet Deus sit immediatum obiectum fruitionis
Quaestio 5 : utrum viatori possit communicari visio Dei intuitiua quae non sit beatifica
Quaestio 6 : utrum beatitudo sanctorum post resurrectionem sit fatura maior quam sit modo
Quaestio 7 : Vtrum omnes homines summe et de necessitate appetant beatitudinem
Quaestio 8 : utrum beatitudo educatur de potentia creaturae
Distinctio 50
Quaestio 7
de suspensione: utrum impediat absolutionemQVAERITVR septimo de suspensione: vtrum impediat absolutionem. Et videtur quod non: quia suspensus ab ingressu Ecclesiae: quia excommunicat sine monitione, absoluit illum ad se remissum. extra: eo. sacro.
Respondeo: tria circa hoc videnda sunt. Primo, in quibus casibus ipso facto sint sospensi episcopi & superiores. secundo, in quibus casibus inferiores episcopis. Tet tio, effectu suspensionis.
CIRCA primum est sciendum, quod episcopi & superiores nec sententia hominis, nec iuris, nec sta tuti, quae sit suspensio vel interdictum singulare ligantur: nisi fiat expressa mentio de eis. extra. e. Quia periculosom. li. 6. sed in sententia maioris excommunicationis nullum ha bent priuilegium. Nominatim vero sunt suspensi in casibus sex, qui continentur in istis versibus. Ordine, corona, foenus, confir. lapi. dona. Poutifices ista suspendunt crimina magna. Ordine, episcopus qui sine licentia alterius episcopi vel superioris, clericum alterius dictesis scienter, velignorantia affectata ordinat: per annum a collatione ordinum est suspensus. extra de tem. ordi. ca. 2. li. 6. Vbi non distinguitur quem ordinem contulerit, sacrum vel non sacrum. Nocest suspensus tantum ab ordine quem contulit: sed a collatione omnis ordinis. Corona, episcopus qui confert coronam infanti, nisi religionem intranti, seu illiterato: vel alterius dicecesis sine superioris licentia, vel conlugato, nisi volenti reli- giohem intrare matrimonio non consummato, vel volente vxore ad sacros ordines promoueri, a collatione clerica lis tonsurae dumtaxat per annum est suspensus. e. ti. c. vlti. Foenus. Episcopus qui interris suis alienigenas vsurarios publicos habitare permittit, nec infra tres menses expellit, vel domum tradit eis ad foenerandum, suspensus est simpliciter. de vsur. c. 1. li. 6. Vsurarum. Confir. Archiepiscopus qui confirmat electionem consecrans clericum, non cognito vtrum per aliquam prauitatem sit ab appellatione recessum, quae erat interposita ad Papam, suspensus est per annum a cofirmatione & consecratione episcoporum. de clec. c. Prouida. lib. 6. Et hoc bene verum est si vtrumque fecit. si autem alterum: puta, quod solum confirmauit, illo solo suspenditur: tamen nec con irmatio nec consecratio valet. Vbi est vnum dubium si ille ordinaret, an characterem imprimeret. Et videtur quod sic: quia non potest facere Papa: quin haereticus ordinet episcopum: licet confirmationem quae est iuris humani possit irritare. Videtur etiam, quod ille non prohi beatur confirmare abbates & abbatissas & benedicere: quia dicitur ibi: vt in quo peccauerint puniantur: tamen quia peccauit in confirmatione, non ab illa numerali: sed ab omni specie differente, dicunt alij eum suspendi. Lapi. Episcopi & superiores va cantibus dignitatibus, prioratibus, personatibus vel Ecclesijs quibuscunque sibi subiectis, seu ad collationem, praesentationem, ordinationem, vel custodiam pertinentibus eorundem, qui bona earum morientibus rectoribus vel ministris in ipsis inuenta, vel vacationis tempore obuenlentia quae in vtilitatem eorum expendi debent, vel futuris successo ribus reseruari occupare, aut in vsus suos conuertere praesumunt: nisi de speciali priuilegio vel consuetudine iam aescripta legitime, seu alia sine rationabili causa hoc eis competere dignoscatur: ab ingressu Ecclesiae tandiu sunt suspensi, quousque restitutionem fecerint de praedictis. Talis ergo dilapidans bona est suspensus. de offi. ordin. Praesenti. Dona. Episcbpi & superiores qui visitantes recipiunt dona, aut visitationis officio non impenso procura tionem recipientes in pecunia vel victualibus: nisi duplum eius quod receperint, infra mensem restituerint Ecclesiae a qua id receptum fuerit: ex tunc ingressum Ecclesiae sibi sentiant interdictum, quousque, de duplo huius grauatis Ec clesiis plenariam satisfactionem impendant, nulla eis dantium in hoc remissione, liberalitate, seu gratia valitura: de cen. c. Exigit. lib. 6.
secundo videndi sunt casus, in quibus inferiores episcopis sunt suspensi, qui continentur in istis versibus. Eligit, vsurpat, conseruat, simone, donat. Obligo, non obstat, diuinis, ordine, praestat. Forni, monique, grauat, scriptum, suspensio damnat. suspensio damnat hos. 14.
Primus. Eligit. Canonici qui eligut ad episcopatum, vel acchiepiscopatum scienter indignum, vel arbiter ab eielectus qui hoc facit: per triennium sunt suspensi ab omnibus benoficijs, quae obtinent in illa Ecclesia: de elec. Cum in cunctis. li. 1. &. c. si compromissarius. li. 6. Haec autem poena vt ibidem dicitur: non habet locum, nisi in electione episcoporum & superiorum. Dicitur autem indignus qui habet defectum aetatis: vitae, & scientiae, illegitimus, vel aliter irregularis. Dico autem elegerint, quia si ex nominatione communis clectio non fuerit subsetuta: quia nec tales priuantur potestate eligendi: extra. e. perpetuae. li. 6. nec pari ratione sunt a beneficijs suspensi. Non etiam sunt ab officio suspeni, sed poterunt officiare Ecclesiam, & forte distributiones percipere, licet non grossos fructus. Item qui in probatione defeceriteius, quod obijcit personam electi cuiuscuoque a qui buscunque beneficijs Ecclesiasticis triennio no uerit se suspensut. Ad quae si infra illud tempus propria temeritate se ingefserit, illis perpetuo sit priuaturnullam super hoc spem, vel fiduciam de misericordia. i. dispensatione habiturus: nisi manifestissimis constiterit documentis: quod ipsum a calumniae vitio causa probabilis & sufficiens excusaret. de elec. c. 1. li. 6. Item si eligentes electionem infra octo dies vel postquam commode poterunt, ipsis electis praesentare distulerint ipsos, qui in hoc culpabiles extiterint, per triennium continuum volumus esse suspensos: intra quod si perceperint perpetuo sint priuati. eo. c. Cupientes. li. 6.
secundus vsurpat. Quicunque de collegio vacantibus Ecclesijs collegiatis quibuscunque occupant aliquid de bonis illis, tandiu sunt ab officio & beneficijs suspensi quibuscumque, donec restituant ad plenum, contraria consuetudine non obstante: de ele. Quia. li. 6. Et non solum beneficijs in illa Ecclesia: sed etiam in alijs, quia suspensi sunt ab officio, & per consequens ab omni beneficio. Qui autem vacantibus dignitatibus, prioratibus quibuscunque, vel Ecclesijs sibi subiectis, seu ad suam collationem, praesentationem vel custodiam spectantibus, morientibus rectoribus bona inuen ta, vel interim obuenientia occupant: nisi hoc habeant de priuilegio, vel consuetudiue, vel alia causa rationabili, si sunt inferiores episcopis ab officio & beneficio tandiu sunt suspensi, quousque restitutionem fecerint de praedictis: de offiordi. praesenti. li. 6.
Tertius, conseruat. Conseruatores qui aliquibus vt a manifestis iniurijs & violentijs te nentur eosdem a sede Apostolica deputantur: si de alijs quam de manifestis iniurijs & violentijs se intromiserint, seu ad alia quae ad iudicialem indaginem exigunt suam extenderint potestatem, eo ipso per vnum annum ab officio sunt suspensi: de elec. c. vlti. li. 6.
Quartus, simone. simoniaci in ordinatione ipso iure sunt suspensi, etiam si sint occulti: sed simoniaci aliter nisi sint notorij, non sunt suspensi. 1. q. 1. Quicumque. &. c. reperiuntur. sed hic est dubium vtrum qui per simoniam consecratur eps, an sit suspensus. Et videtur quod sic: quia episcopalis ordo est ordo. Contra: quia non est expressum: & prius est episcopus quam debeat ligari. De hoc dicetur infra de simoniacis.
Quintus, donat: quicuque non epraes ordi nario iure subiectus visitare habens, si visitationis officio non impenso procurationem in victualibus, aut aliquid aliud procurationis occasione receperint, aut si in visitando ipsi vel quisquam suorum aliquod munus quodcunque sit, & qualitercunque offeratur receperunt: nisi infra mensem duplum illi Ecclesiae reddiderint, remissione dantium nil valente, ex tunc omnes inferiores episcopis ab officio & beneficio sunt suspensi, quousque Ecclesiae grauatae satisfecerint: de censibus. c. exigit li. 6. sed quidam excipiunt religiosos: quia in decretali praecedente cuius illa est executiua & vallatiua, & per consequens non punitnisi compraehensos in illa dicit sic. saluis super haec rationabilibus & approba tis religiosorum consuetudinibus, & regularibus institutis. sed per hoc magis includuntur regulares, quae excludantur: quia non dicit exceptis regularibus, sed eorum consuetudini bus. si cm̃ est consuetudo, quod visitanti detur non solum procuratio in domo, sed dentur etiam expensae pro via, quis fecit vel faciet & huiusmodi est bona causa, sed non est consuetudo, quod occulte munera recipiat, vt iudicia subuertat. Vnde si in hoc peccat, nulla corruptela excusat, quin poenam incurrat. sed verum est quod loquitur de ordinario iure visitantibus: non de visitatoribus a praelato, vel conci lio, aut capitulo missis. sextus. Obligo. Ile qui pro alienis debitis Ecclesiam suam grauat, aut literas seu sigilla concedit: quibus possent Ecclesiae obligari, ab administratione spiritualium & temporalium est suspensus. de solutioni bus. c. secundo. Verbi gratia. si ipse mutuum recipit sub sigillo Ecclesiae suae, & nomine eius confitem in vtilitatem eius esse conuersum: quod ipse dedit pro maritanda nepte, vel pro guerra amici sui vel huiusmodi. Idem videtur si pro seipso in casu illicito, & non pro vtilitate Ecclesiae: quia est debitum alienum ab Ecclesia licet non ab ipso. Et est intelligendu: quod obligatio non valet si potest probari: sed qum confitetur conuersum in vrilitatem Ectlefiae statur concessioni: uist con trarium probetur, & sic possunt literae nocere Ecclesiae. septimus. non obstat. praelati non episcopi qui Ecclesias sibi commissas, sea bona ipsarum aut iura ipsarum subiiciunt, vel supponunt, absque consensu capituli, & sedis apostolicae licentia speciali, recognoscendo ea ab ipsis sicut a superioribus se tenere, vel ipsos aduocando: ipso facto ab officio & administratione simpliciter sunt suspensi. Clerici qui scientes huiusmodi nouam aduocationem superiori non denuneiant: a perceptione beneficiorum quae in illa Ecclesia sic supposita obtinet, triemnio suspensi sunt. de. re. Eccle. non alie. c. 2. li. 6. quando autem aliqui guardiam seu custodiam in quibuscunque piis locis de nouo vfurpando, bona illorum vacantium occupant, clerici qui se vt debent talia facientibus, non se opponunt: de prouentibus illarum Ecclesiarum protempore quo praemissa sine contradictione fieri permiserunt: nihil recipere debent de elec. c. generali. li. 6. Octa uus. diuinis. Iste casus est de priu. c. episcoporum. li. 6. Om nes exempti qui scienter celebrant, vel celebrari faciunt diui na, nisi quatenus a iure conceditur in locis interdictis ab homine, vel a iure. Item qui excommunicatos publice, vel interdictos publice, ad diuina officia, vel Ecclesiastica sacramenta, siue ad Ecclesiasticam sepulturam admittunt: sunt suspensi ab ingressu Ecclesiae: donec de trangressione huiusmodi ad arbitrium eius cuius sententiam contempserunt, satisfecerunt competenter. Non est autem admittere ad diuina, audi re cu eo minam: icu ei uicere minam: nec itare cu eo in choro, nisi quo ad illum qui habet regere chorum. Nec ad se pulturam admittere, interesse sepulturae: sed illi cuius est recipere vel repellere, & consentire quod sepellatur. Item non habet locum: nisi in exemptis, sed glosa dicit contrarium: quia dicitur ibi quantuncunque exempti: quasi dicat, multo magis si non sunt exempti: & in primo incurritur solum suspensio & irregularitas: in aliis sola suspensio prima vice. Nonus. ordi ne. Quicunque ordinatur a non suo episcopo sine licentia sui: nisi sub spe ratihabitionis verisimiliter, est suspensus perpetuo sine spe dispensationis: de tempo. ordi. c. 1. li. 7. licet videatur loqui solum de citramontanis, qui ab italicis ordinantur: sed idem intelligitur de aliis. Decimus. praestat. Omnes qui manifestos vsurarios recipiunt adEcclesiasti cam sepuitura antequa tatisrecerint. vei de iatisractione idoneam dederint cautionem: suspensi sunt ab officio sui exe cttione, donec satisfecerint ad arbitrium su episcopi. de vsuris capitulo vltimo. li. 6. sed antiquit' prohibebatur quod nec ad communionem altaris reciperentur tales, nec oblationem eorum quisquam reciperet: alioquin suspensus esset vt prius. sed Hostiem. dicit non esse canonem latae sententiae, sed ferendae. de vsuris. capitulo. Quia in omnibus. Qui etiam eos recipit ad diuina vel Ecclesiastica sacramenta, in regno Franciae suspensus est ab ingressu Ecclesiae: donec satisfecerint omnibus quorum interest, vt in constitotionibus simonis legati de priuilegiis. capit. 1. vbi loquitur solum de exemptis. Vndecimus. Forni. sacerdos qui est notorius fornicator & concubinarius, est suspensus ab offiicio: quia nullus debet eius missam audire, nec ab eo sacramenta re cipere. de cohabitatione clericorum. cap. vlt. Non enim refert vtrum habeat concubinam vnam publice, an publico sit quod ipse habeat plures. vel vadat publice ad lupamnar. Parochianus vero qui scit, videtur excusatus dissimulante prae lato qui aeque bene scit, & non contra eum aliquid agit. Duo decimus. Moni. Iudex qui monitione non praemissavel non adhibitis debitis testibus: & idoneis profert sententiam ex communicationis vel interdicti: est suspensus ab ingressu Ec clesiae per mensem. de senten. excommunica. sacro. Tertius decimus. que grauat. Iudex Ecclesiasticus qui in iudicio aliquid facit per gratiam, vel per sordes contra iostitiam & tonsciemiam, in grauamem partis: ab executione ufficij pe- vnum annium nouerit se suspensum. de sentem. & re iudicata. & r. lib. 6. Quartusdecimus. seriptum. Iudex Ecclesiasticus qui profert sententiam excommunicationis: vel suspensionis vel interdicti sine scriptis: vel sine causae expressione, vel requisitus non facit copiam infra mensem: est suspensus ab ingres su Ecclesiae & diuinis per mensem. de sententia excommunicatio nis. cap. t. lib. 6. Praeter autem praedictos casus aliqui assignant primum de simonia. cap. si quis ordinauerit. vbi di citur. quod ordinans sub tali pacto promissione simplici: vel luramento vallato: quod super promissione sua non inquientet eum ordinator, a collatione ordinum per triennium est suspensus: & licet hic non exprimatur episcopus: tamen quia nullus est ordinator, maxime sacrorum ordinum in quibus ordinans tenetur prouidere ordinato, nisi Episcop: ideo Episcopus est ibi suspensus. secundo, praesentator qui consimi li pacto praesentauit: ab executione ordinum per triennium est suspensus: ibidem. Tertio, sic ordinatus est suspensus: do nec per Papam fuerit cum eo dispensatum. Tertio, videndum est de eius effectu, vbi sunt vndecim conclusiones.
Prima conclusio. quod si suspensus ab ingressu Ecclesiae ingerat se diuinis: ita est irregularis ac si esset excommunicatus extra eodem. Nec cui. Nec debet habere Ecclesiasticam sepulturam sicut ibi dicitur.
Hoc autem verum est, si ipse suspensus celebrauerit intra Ecclesiam: quia si sub dio vel extra Ecclesiam celebret, non est irregularis: cum extra Ecclesiam nihil fit sibi prohibitum: vt dicitur in glosa ibidem. Cimiterium autem per consequens est sibi interdictum: vnde si ibi sepeliat, vel celebret irregularis est: siue sit contiguum siue non, quia hoc est interdictum hominis non loci. si autem esset suspen sus etiam a diuinit, vbicumque celebraret: ipse fieret irregularis. Item suspensus ab ingressu Ecclesiae non debet intrare Ec clesiam plusquam excommunicatus, sed beneficia potest percipere omnia: quorum perceptio ingressum Ecclesiae non requirit: licet quidam probabiliter dicant, quodcum priuatus ab ingresse Ecclesiae: sit per consequens priuatus ab officio intra Eccle siam. quia etiam a benefitio.
secunda conclusio. quod si aliquis est suspensus a beneficio tantum, & ingerat se diuinis nec peccat, nec est irregularis. de electione. Cum in cunctis. & cap. 1. & cupientes. lib. 6. & cap. c Generali: & de rebus Ecclesiae non alienandis. cap. 2. quia non est prohibitus ab illis. sed si ingerat se illis quibus est priuatus: aliam poenam potest incurrere, sed non irregularitatem: quae non incurritur ex hoc, quod homo ingerit se diuinis: nisi hoc sit in actu alicuius ordinis sacri, per se requisiti de iure vel consuetodi ne, vel saltem ordinis Episcopalis vt multis videtur. Dico autem actum ordinarium de iure vel de consuetudine: quiavbi est consuetum, quod solus sacerdos incipit Deus in adiutorium: si suspensus ab ingressu, vel a diuinis, vel ab officio, ibi in ciperet solenniter, irregularis fieret.
Tertia conclusio, quod si est aliquis suspensus ab officio: & per consequens a beneficio, quod est propter officium: tunc perinde est ac si osset sospensus ab vtroque: quia & in vtroque casu, fi ingeras se diuinis est irregularis: de sententia &re iudicata: cap. 1li. 6.
Quarta conclusio. quando est suspensus ab officio non simpliciter, sed secundum quid: est dubium, vtrum incur rat irregularitatem: & certum est quod non si in alio officio agat, quam in illo a quo est suspensus. Vnde si est suspensus a col latione ordinum, & omnia alia praeter ordines agat, nullum poenam incurrit: & sic de alijs.
Quinta conclusio est, Quod si i illo ordine a cuius executione est suspensus agat & non est sacer videtur dubium. Vnde episcopus qui suspensus est a collatione tonsurae per annu: si eam tonferat, videtur magis nihil agere, quam poenam incurrere. Quid enim conatus affuit qui no habuit effectum. ffquod quisque iure. lege prima. 6. statuit. De temporibus ordinandorum. cap. vlelib. 6. similiter si suspensus a confirmatione confirmet: nihil est actum: & non videtur incurrert irregolamatem.
Sexta conclusio. quod si suspensus a consecratione vel ordinatione, consecret vel ordinet: tunc est aliquid actum: quod Papa non potuit impedire, saltem de charactere ordinis, vnde punitur de irregularitate.
septima conclusio. quod suspensus ab officio si ingerat se officio non ordinis quod habet: puta quia iudex est: nullam poenam incurrit: sed nihil est quod agit. De offi. deleg. cap. vlti. li. 6. & fimilibus. sed si officio diuino se ingerit, tunc irregularitatem incurrit non aliter. Et sic debet intelligi de senten. & re iudicata. c. 1. licet quidam dicant, quod prior suspensus si teneat capitulum fit irregularis. Item suspensus a beneficio si fructus capiat, non est irregularis: quia nec facit eos suos: sed quam doque aliter punitur, vt de electi. c. 1. li. 6. &. c. Cupientes igitur caeterum: vbi beneficijs perpetuo priuantur, qui suspensione ab illis durante illis se ingerunt.
Octaua conclusio. quod suspensus a beneficio vel ab officio in diuinis nisi sit suspensus ab executione iurisdictionis potest absol uere: & excommunicare. de senten. excommunicationis sacro. Et per hoc patet solutio ad argumentum. sed si est suspesus simpliciter, intelligitur ab omni officio & beneficio suspensus & nihil potest quod homo prohibere potest, & ingerens se diuinis est irregularis: suspensus vero a determinato officio, in alijs tantum potest quantum ante. Et suspensusa beneficico in nullo officio, habet impedimentum plusquam ante.
Nona conclusio. Quod si Papa committat abbati confirmare, & conferre minores ordines, & postea suspendat eum ab vtroque, ille ordinando vel confirmando: nullum characterem confert: imo nihil agit plusquam delegatus a delegan te suspensus: qui excommunicando nihil agit. vnde irregularitatem non incurrit. sed si episcopus qui iure suo confirmat, vel ordinat minores ordines, a collatione istorum suspendatur: nihilominus confirmando & ordinando verum charactem rem imprimit: &ideo irregularitatem incurrit. Licet autem iure suo conferat tonsuram: quia tum illa est iuris positiui sicut iurisdi tio. sicut suspensus a iurisditione exercendo eam nihil agit: ita videtur, quod epraes iure papali a collatione tonsurae suspensus, eam conferendo nihil agat. Decima conclusio. quod suspensio proprie dicta est, quae aliquis prohibetur vti iure suo, no autem qua prohibe tur vti iure prohibentis, quia illud em magis inhibitio vel reuo catio. Vnde si officialis prohibeat curatum celebrare, vel confes siones audire, quae ipse facit iure suo, si ex commissione of ficialis est suspesio proprie dicta: propter quod si hoc faciat officialis, sine scriptis vel sine monitione suspensionem incurrit: de sententia excommunicationis c. sacro. li. 5. Cum medicinalis. li. 6. si episcopus qui dedit potestatem suam fratribus, vel saecula ribus, suspendat eos ab audientia confessionum nomine suo: non est suspensio, sed mandati reuocatio. Vnde si abbas vel prior, cuius solius auctoritate fratres se mutuo absoluunt suspendat aliquem ab audientia allorum fratrum sine scriptis & monitione, nullam poenam incurrit: quia totam potestatem si vellet posset reuocare nudo verbo, sicut dedit & multo magis partem. sed si a potestate audiendi saeculares, quam habet a Papa vel episcopo, cum prohiberet: proprie dicta suspensio esset. Et sic sine scriptis & sine monitione hoc fa ciens incurreret, nisi quis dicat, quod adhuc nec istud esset suspensio proprie dicta, quia sine licentia praelati, nec aucto ritate Papae nec auctoritate episcopi audire debet. Vum si. cut a principio poterat solo verbo inhibere ne audiret: sic etiam ex post facto. si autem dicat in generali: quicunque fecerit hoc vel illud, suspendo eum ab vsu clauium: videtur non incurrere suspensionem, dato quod illud sit suspensio proprie dicta: si vera est opinio dicentium, quod illa decretalis sacro. &. Cum medicinasis. non intelligitur de sententia quae fertur pro futuro facto, sub conditione & in generali.
Vndecima conclusio, de absolutione a suspensione, de qua iura non faciunt multum mentionem: quia communiter in iure ponitur tempus suspensionis, quo posito ante illud tempas nullus nisi Papa potest hominem absoluere. quia si dicatur per mensem, aut per annum, aut terminum, aut quousque fecerit hoc vel illud sit suspensus, si posset interi absolui, mox absolutus iterum esset suspensus, quousque ille terminus esset expletus. sed Papa sic posset absoluere, quod nec postea incurreret qui iuri non subest. Vbi autem homo in iure suspenditur, & terminus nunquam praefigitur: tunc episcopus potest absoluere, sicut ab excommunicatione ex quo conditor non reseruat. Quando vero homo suspendit ipse vel superiore a bsoluere potest, & successor & non alius, sicut de excommunicatione dictum est. Argumentum solutum est.
On this page