Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

In Quartum Sententiarum (Redactio A)

Prologus

Quaestio 1 : Quid in contrarietate opinionum (potissimum mores tangentium) faciendum est. Et an scientiae peregrinae inserendae sint in theologia. Et propterea quaeram hunc quaestionis titulum: cui parti adhaerendum est in materia opinionum et an quis potest alias artes in theosophia inserere?

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum creatura potest creare

Quaestio 2 : Utrum haec sit bona diffinitio sacramenti: sacramentum est invisibilis gratiae visibilis forma

Quaestio 3 : Utrum sacramenta novae legis causalitatem aliquam habeant respectu caracteris vel ornatus in anima

Quaestio 4 : Utrum pro tempore cuiuslibet legis vel, ut rectius petatur, pro cuiuslibet legis tempore debeant esse alia et alia sacramenta?

Quaestio 5 : De circumcisione et de eius obligatione

Distinctio 2

Quaestio 1 : Quid est baptismus, et de ipsius materia et forma.

Distinctio 3

Quaestio 1 : An institutio baptismi evacuet circumcisionem

Distinctio 4

Quaestio 1 : An virtutes infunduntur in baptismo

Quaestio 2 : Utrum non volens et fictus recipiant sacramentum

Quaestio 3 : An omnes baptizati suscipiant aequalem effectum baptismi recipiant

Distinctio 5

Quaestio 1 : An liceat recipere sacramentum a malo ministro

Distinctio 6

Quaestio 1 : An caracter sit causa initerationis baptismi et quae poena debetur iterantibus baptismum

Quaestio 2 : An catechismus et exorcismus sint necessarii ad baptismum

Distinctio 7

Quaestio 1 : An confirmatio sit sacramentum iterabile

Distinctio 8

Prologus

Quaestio 1 : An sit ponenda forma in hoc sacramento sicut in ceteris.

Distinctio 9

Quaestio 1 : An quis indigne hoc sacramentum suscipere possit

Quaestio 2 : An liceat alicui ministrare corpus Domini illi quem scit esse in peccato mortali?

Distinctio 10

Quaestio 1 : An corpus Christi natum de virgine sit in eucharistia

Quaestio 2 : An implicet contradictionem idem corpus numero esse circumscriptive in diversis locis

Quaestio 3 : An corpori Christi eaedem proprietates insunt in eucharistia et in caelo

Quaestio 4 : Utrum aliqua creatura potest movere corpus Christi prout existit in sacramento

Distinctio 11

Quaestio 1 : An panis transubstantietur in corpus dominicum?

Quaestio 2 : An possumus adorare corpus Christi categorice sub speciebus panis et vini

Quaestio 3 : An solus panis triticeus sit conveniens materia huius sacramenti et vinum de vite?

Distinctio 12

Quaestio 1 : An accidentia omnia possunt esse sine subiecto

Quaestio 2 : An pluries in die celebrandum sit

Quaestio 3 : Utrum quilibet clericus quolibet die tenetur dicere horas

Distinctio 13

Quaestio 1 : An Christus consecravit in pane azymo

Quaestio 2 : De modo celebrandi

Distinctio 14

Quaestio 1 : An peccati post baptisma commissi necessaria sit poenitentia

Quaestio 2 : An per sacramentum poenitentiae peccatum mortale deleatur

Distinctio 15

Quaestio 1 : Utrum quis potest satisfacere existendo in peccato mortali

Quaestio 2 : An opus satisfactorium sit ita meritorium sicut non satisfactorium

Quaestio 3 : An contraveniens ieiunio praecepto mortaliter peccet

Quaestio 4 : An tertio comedens frangat ieiunium sicut secundo comedens

Quaestio 5 : Utrum eleemosyna sit necessario danda indigenti

Quaestio 6 : An rerum dominia iure naturae, divino, vel humano sint distincta

Quaestio 7 : Utrum homo tenetur restituere illa quae acquisivit per praescriptionem vel usucapionem

Quaestio 8 : Quomodo conveniunt et differunt usufructus et usus

Quaestio 9 : An lucrans in ludo acquirat dominium rei lucratae et potissimum in ludis taxillorum

Quaestio 10 : An ludere ad ludos sit honestum

Quaestio 11 : An proximi lacerans famam tenetur eam restituere

Quaestio 12 : An accusatus de aliquo crimine tenetur illud crimen prodere non obstante fama

Quaestio 13 : An dissuadens alicui intrare religionem tenetur intrare religionem illo nolente postea intrare

Quaestio 14 : An homicidium est magnum peccatum, et quae restitutio debetur in homicidio

Quaestio 15 : An licet occidere et rapere in bello

Quaestio 16 : An duellum sit licitum

Quaestio 17 : An homo damnatus ad mortem licite potest aufugere

Quaestio 18 : An homo tenetur restituere acquisita per furtum

Quaestio 19 : Quomodo est furtum veniale, vel mortale in casu sequenti satis vulgari: sit unus cumulus grani in horreo Melros. Auferat

Quaestio 20 : An emens rem furtivam tenetur illam vero domino sine redditione pretii restituere

Quaestio 21 : An iuste pro furto infligatur mors

Quaestio 22 : An tenens columbaria tenetur ad restitutionem damni illati a columbis eius

Quaestio 23 : An usura sit peccatum

Quaestio 24 : An iste casus sit usurarius: ego habeo unum chorum tritici in festo Sancti Martini valentem viginti, quem volo servare ad augustum in quo triticum solet esse carius apud Britannos. Vel econtrario ducatur casus apud bis colligentes fructus annuae ut inter tropicos et prope eos ducatur proportionabiliter licet bis colligant propter sitim terrae nonnumquam habent annos steriles, patet ex Genesi 41 capitulo de Aegypto. Etiam uno tempore propinquo vel vicino collectioni segetum habent annonam cariorem vel minus caram. Accedit ad me Petrus, volens emere A chorum petens dilationem solutionis, ego capio triginta in augusto.

Quaestio 25 : An iste casus sit labe usurae infectus vel licitus: est Sempronius campsor, dans tibi albam pecuniam pro scuto, accepit parvum album supra scutum vi mutui.

Quaestio 26 : An iste casus sit usurarius: Sortes dat Platoni bis mille libras sterlingorum mutuo, capiens pagum valentem annuae centum scuta in pignore tenet Sortes A pagum et eius fructus colligit viginti annos et demum mille suas libras integras recipit

Quaestio 27 : De pecunia traiecticia vel nautica tangendo casum capitis naviganti de usuris non licet sorti capere pecuniam ultra sortem ratione periculi suscepti ut romanus pontifex dicit in capite praefato

Quaestio 28 : De cambio bursae

Quaestio 29 : An liceat recipere ad usuram

Quaestio 30 : An aliquis potest vendere usurario aliquid et an tenetur restituere lucrum usure

Quaestio 31 : An mercatura sit licita

Quaestio 32 : An contractus in quo est deceptio ultra medietatem iusti pretii sit rescindendus et an receptum ultra iustum pretium sit restituendum

Quaestio 33 : De latitudine iusti pretii in emptione et venditione: quomodo cognoscitur tale medium

Quaestio 34 : An licet emere redditus fructuarios et pecuniarios

Distinctio 16

Quaestio 1 : An peccatum mortale et gratia sunt simul in eadem anima

Distinctio 17

Quaestio 1 : An omnis utriusque sexus fidelis existens in annis discretionis tenetur tantum semel in anno omnia sua peccata proprio sacerdoti confiteri

Quaestio 2 : An dementes et plene ebrii teneantur ad confessionem et an peccent tempore quo sunt tales

Distinctio 18

Quaestio 1 : An excommunicatio liget excommunicatum ne colloquatur cum aliis

Distinctio 19

Quaestio 1 : An sacerdos potest uti clave in quolibet?

Quaestio 2 : an fraterna correctio sit de praecepto.

Distinctio 20

Quaestio 1 : An ille est totaliter liberatus qui adimplet poenitentiam iniunctam a sacerdote

Quaestio 2 : An valeant indulgentiae

Distinctio 21

Quaestio 1 : An aliqua peccata dimittantur post hanc vitam

Quaestio 2 : An sigillum confessionis sit tenendum in omni casu

Distinctio 22

Quaestio 1 : An opera bona mortificata redeant in resurgente, et an semper resurgens resurgit ad maiorem gratiam?

Distinctio 23

Quaestio 1 : An extrema unctio sit sacramentum novae legis?

Distinctio 24

Quaestio 1 : An ordo sit sacramentum novae legis

Quaestio 2 : An accipiens personas in beneficiis ecclesiasticis peccet?

Quaestio 3 : An conferens beneficium idoneo praetermisso magis idoneo peccat?

Quaestio 4 : An habens plura beneficia per dispensationem est securus in conscientia coram Deo

Quaestio 5 : An praelati ecclesiae sunt domini bonorum ecclesiae

Quaestio 6 : An prodige exponens bona ecclesiae teneatur eadem restituere

Distinctio 25

Quaestio 1 : Utrum simonia sit grave peccatum

Distinctio 26

Quaestio 1 : An matrimonium sit sacramentum novae legis

Quaestio 2 : An matrimonium sit uniuoce sacramentum cum aliis

Distinctio 27

Quaestio 1 : An ad verum matrimonium requiratur consensus mutuus per verba de praesenti explicatus et an hoc sufficiat semper

Quaestio 2 : An matrimonium solvatur per religionis ingressum

Quaestio 3 : An tempus sponsalium sit convenienter assignatum?

Quaestio 4 : An licet dispensare cum bigamo

Distinctio 28

Quaestio 1 : An carnalis copula cum sponsalibus matrimonium causet

Quaestio 2 : Utrum consensus conditionatus de praesenti sufficiat ad matrimonium

Distinctio 29

Quaestio 1 : An consensus coactus sufficiat ad matrimonium

Distinctio 30

Quaestio 1 : An error impediat matrimonium

Quaestio 2 : An virginitas est virtus et an viduitati et coniugio praestet

Quaestio 3 : An fuit verum matrimonium inter Mariam et Ioseph

Distinctio 31

Quaestio 1 : An tria bona matrimonii excusant actum matrimonialem ne sit peccatum

Distinctio 32

Quaestio 1 : An quilibet coniugum teneatur alteri reddere debitum

Distinctio 33

Quaestio 1 : An liceat per dispensationem habere simul plures uxores

Quaestio 2 : An libellus repudii erat licitus in lege Mosaica

Distinctio 34

Quaestio 1 : An impotentia coeundi impediat matrimonium

Distinctio 35

Quaestio 1 : An licet uxorem dimittere ob solam fornicationem

Distinctio 36

Quaestio 1 : An servitus impediat matrimonium

Distinctio 37

Quaestio 1 : An quis potest illam capere in uxorem quam polluit per adulterium

Quaestio 2 : An ordo sacer impediat matrimonium

Distinctio 38

Quaestio 1 : Utrum omne votum obliget et an expediat vovere

Quaestio 2 : An religiosus peccat tenendo proprium

Quaestio 1 : An omnes existentes in sacris ordinibus tenentur ad continentiam pariter et religiosi et an romanus pontifex in voto continentiae potest dispensare pro rationabili causa

Quaestio 4 : An sit optima inter tria vota et ad quae se extendit

Quaestio 5 : An Carthusiensis in extrema necessitate potest vesci carnibus

Quaestio 6 : An omne scandalum sit peccatum et propter scandalum omittenda sunt aliqua alias facienda?

Distinctio 39

Quaestio 1 : De gradibus consanguinitatis

Distinctio 40

Quaestio 1 : De gradibus consanguinitatis

Quaestio 2 : An consanguinitas impediat matrimonium

Distinctio 41

Quaestio 1 : An sex species luxuriae communiter enumeratae sufficiunt

Quaestio 2 : An fornicatio simplex sit magnum peccatum

Quaestio 3 : De duabus specibus, scilicet, stupro et raptu, an sint peccata mortalia et species luxuriae

Quaestio 4 : An adulterium sit grande peccatum

Quaestio 5 : An incestus et peccatum sodomiticum sint gravia peccata, et quis est ordo horum peccatorum inter se?

Quaestio 6 : De ratione affinitatis et eius impedimento

Quaestio 7 : An sint aliqui filii illegitimi

Distinctio 42

Quaestio 1 : De cognatione spirituali, adoptione et arrogatione

Distinctio 43

Quaestio 1 : An idem corruptum numero potest resuscitari

Quaestio 2 : An totum dicat tertiam entitatem a suis partibus realiter distinctam

Quaestio 3 : An resurrectio mortuorum generalis sit futura et de modo resurgendi

Quaestio 4 : An corpora mortuorum resurgent cum omnibus suis partibus et adminiculis

Distinctio 44

Quaestio 1 : An infernus sit sub terra

Quaestio 2 : An ignis inferni sit eiusdem speciei cum igne nostro

Quaestio 3 : An corpus damnati possit calefieri

Quaestio 4 : Quomodo animae corporibus exutae crucientur, similiter

Distinctio 45

Quaestio 1 : Quibus prosint suffragia ecclesiae

Quaestio 2 : An sacrificium vel missa dicta pro pluribus tantum cuilibet eorum prodest ac si pro paucioribus celebraretur?

Quaestio 3 : An suffragia existentis in mortali peccato prosunt defuncto

Quaestio 4 : An anima separata cognoscat aliqua quae cognovit in hoc corpore et an sancti pro nobis orent

Distinctio 46

Quaestio 1 : An Deus aequaliter punit intensive in eodem foro aequaliter peccantes

Quaestio 2 : Quod inaequaliter praemiet aequaliter merentes

Quaestio 3 Quod aliqui sunt homines qui nec salvabuntur nec damnabuntur.

Quaestio 4 : Probare enitemur aliquod peccatum esse infinitae parvitatis, immo de omissione nunc actu

Distinctio 47

Quaestio 1 : An in generali iudicio erit disputatio vocalis

Quaestio 2 : An ignis conflagrationis erit eiusdem cum igne praesenti

Distinctio 48

Quaestio 1 : An caeli cessabunt a motu post diem iudicii

Distinctio 49

Quaestio 1 : De essentia beatitudinis:

Quaestio 2 : An beatitudo totaliter causetur a Deo

Quaestio 3 : An fruitio sit potior actus beatitudinis quam visio

Quaestio 4 : An omnes beati sunt aequaliter beati

Quaestio 5 : An beatitudo sit perpetua

Quaestio 6 : An omnes homines summe et de necessitate appetant beatitudinem

Quaestio 7 : Per quid corpora beatorum erunt impassibilia, hoc est quaerere essentiam dotis impassibilitatis

Quaestio 8 : De alia dote scilicet dote agilitatis

Quaestio 9 : An corpus beati potest naturaliter esse cum corpore non glorioso per dotem subtilitatis

Quaestio 10 : Quae res est dos claritatis

Quaestio 11 : An duo corpora dura possunt se tangere

Quaestio 12 : An sensus beatorum in patria erunt in actibus suis

Quaestio 13 : An sit aliquod praemium accidentale

Quaestio 14 : An mors est de ratione martyrii

Quaestio 15 : Quando quis debet pati martyrium et pro quibus causis

Quaestio 16 : an actus quilibet cui debetur palma martyrii sit actus magne perfectionis

Quaestio 17 : Cuius virtutis sit actus martyrii vel ille cui debetur aureola martyrum

Distinctio 50

Quaestio 1 : An damnati post diem iudicii peccent et pro eorum peccatis infligetur poena

Quaestio 2 : An damnati possunt velle aliquem actum bonum

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 2

Utrum non volens et fictus recipiant sacramentum
1

¶ Distinctionis quarte questio secunda. Ueritur secundo circa hanc distinctionem quar

2

¶ Ttam vtrum non volens et fictus recipiant sa cramentum.

3

¶ Pro solutione questionis supponitur non idem esse non volens et nolens antichristus R non vult capere sacramentum baptismi sed falsum est dicere antichristus non vult capere sacramentum baptismi supposito quod non vult / sit due dictiones in prima et tertia persona de nolo in secunda. prima est negatiua non pregnans de subiecto non supponente ergo vera. secunda propter similem causam falsa est.

4

¶ Tunc pono distinctiones. Prima est. recipientium baptismum quidam sunt adulti quidam infra annos discretionis. Et si dicas: hec diuisio in plurali non valet captis duobus quorum vnus est. adultus alter vero non / hec membra non competunt illis tamen diuisum de pronomine eos demon strante verificatur. reducas ad singulare si volueris vel accipe plura membra in plurali numero. Item loquor vt plures anni discretionis citius incibiunt in vno quam in alio sicut parisienses ab vnguicu lis et teneris annis celis ac minime ingenii vt fertur constantsed cum barbam induerunt sub iudice lis est. propterea non est possibile dare regulam generalem ex parte temporis conuenientem omnibus sed sic procedendum est. capiatur sortes qui nunc est natus. capiatur totum tempus in quo nichil rationis habet et gratia exempli sit septem annorum. et a instans terminatiuum illius. postea successiue secundum quod maturescit succedit ratio / capiantur duo anni a et b instantia terminatiua illorum duorum annorum. in b. primo verum est dicere / sortes complete et ple ne intelligit. toto tempore inter a et b minns peccat quam post b ceteris paribus. capiamus a instans. an te illud est infra annos discretionis / et sic procedo: recipientium baptisma vnus est infra annos discre tionis alter in termino vel extra. idem est esse in termino vel extra terminum. in primo gradu sunt pue ri etiam complectentes amentes si libeat. Eorum qui sunt extra annos discretionis quidam perpetuo priuantur vsu rationis vt nati stolidi vel in pue ritia facti amentes. quidam sunt interdum furiosi nonnunquam in sensu et habent lucida interualla vt lu natici et morbo comiciali laborantes vt hercules machometus in illo menbro continentur plene ebri osi. Quidam sunt in iudicio rationis continuo. Iuatem quidam habent volitionem baptisandi / et hoc dupliciter. quidam simpliciter volunt baptisari nulla conditione exigente. quidam si possunt euade re penas nolent sed quia non possunt voluntne bo na externa amittant. Exemplum / rex hispaniarum clamat quod omnis non baptisatus egrediatur suum rei gnum sortes iudeus nescit alibi viuere si permittem tur in pace non vult esse baptisatus sed quia non potest aliter gaudere suis bonis vadit ad baptismun talis non vult simpliciter sed vult conditionaliter secundum aliquos opposito alii modo loquuntur. Et licet difficultas sit partim ad nomen secundus modus est aristotelis in principio terti ethicorum. volumtas non potest cogi / quia voluntas imperat membris vt executionem faciant. dicitur simpliciter vo luntas hoc est sine addito coacta voluntas est voluntas. xv. q. i. cap. merito. volitio proiiciendi men ces in mari tempore necessitatis est nolitio conditionata. si possum euadere nolo proiicere sed quia non possum absolute proicio. sed capitul. maiores extra de baptismo et eius affectu sonat cum modo primo loquendi. stat vnum modum esse magis vul garem et alium magis artificiosum et plus veritat inniti. Et volentium suscipere quidem volunt actualiter quidem virtualiter. Ille vult virtualiter qui volebat baptisari et non habuit nolitionem oppositaante susceptionem baptismi. Similiter aliquis est fictus duobus modis. vno modo quia ostendit exterius se velle baptisari habet tamen oppositum in mente vt patet circa iliud sophisma commune sortes fingit se esse sophistam sic simiramis regis nini vxor fir gebat se esse filium vt imperaret assiriis et valas apud bigaram finxit se esse figulum. Aliomodo qui vadit ad baptisma intendens suscipere quod ecclesia intendit dare tamen non detestatur omnia peccata sua vel omnia peccata sua non detestatur.

5

¶ Istis notatis ponuntur conclusiones. Prima est. idem. est iudicium de amente perpetuo et puero et per con sequens non requiritur in eo actus voluntatis. sed in hoc est discrimen. dicis quia si speretur quod veniet ad vsum rationis expectandum est vt cum maior reuerentia suscipiat sacramentum. Contra hoc ar guitur. nescitur qua hora morietur vel an interficie tur vel seipsum perimat postquam est furiosus ergo non differendum est sacramentum baptismi. Item si quis pungatur a serpente qui vocatur dipsas dormit vsque ad mortem debemus capere certum relit quendo incertum. Item si illa ratio valeret non de bemus baptisare pueros de quibus creditur quod sunt victuri quia plus postea merentur accedente ratio ne. Secunda propositio si sit aliquis qui nunc sit fi riosus et habuit rationem antea si habuit volition baptisandi et non post nolitionem in furia potest ba ptisari quia presumitur quod actualiter vult dato quod in furia contradicat. si nolitionem habuerit quam nulla secuta est volitio in furia non debet baptisari. hanc conclusionem habes in forma extra de baptismo et eius effectu maiores in fine dormientes autem et amen tes si priusquam amentiam incurrerent aut dormierant in contradictione persisterent quia in eis intelligil contradictionis propositum perdurare sic si fuerim immersi caracterem non suscipiunt sacramenti. secus est si cathecunium extitissent et habuissent propo situm baptisandi: vnde tales in necessitatis articu¬ lo solet ecclesia baptisare / et hic ponitur in necessitatis articulo / quia dormiens non diu sic manet. similiter sunt aliqui lunatici qui per paruum tempus sic stant: tales non debent baptisari / nisi imminente morte: secus est de hiis qui semper ante erant furiosi.

6

¶ Tertia propositio de nunc habente vsum rationis dicitur quod habens volitionem i simpliciter et nolitionem secundum quid baptisand puta causa metus baptisatur. hec concluus est in capitulo maiores paulo ante secundam propter quodbi cit inter inuitum et inuitum coactum et coactum: alinon absurde distingunt at paulopost sequitur et ipse tanquam conditionaliter volens / licet absolute non velit cogendus est ad obseruantiam fidei christiane. in quo casu debet intelligi decretum consilii coletani. et sequitur postea ad propositum vt fidem quam necessitate susceperunt tenere cogantur ne nomen domini blasphemetur. videas ius vocat istam volitionem conactam et nolitionem simpliciter sed redit in idem quo ad sententiam de nomine non contendatur. vides quod illud capunt dicere vult quod talis coactus su scipit fidem.

7

¶ Quarta propositio nolens actualiter suscipere vt nolens opponitur nolitioni condi tionali et cathegorice esto quod presbiter dicat verba cum aqua et intentione nichil suscipit. patet capitu lo prefato ille vero (inquit litera) qui nunquam consentit sed penitus contradicit nec rem nec caracterem si scipit sacramenti quia plus est contra dicere quam mimme consentire

8

¶ Quinta propositio quae nunc est capaxrationis et praeus volebat baptisari et nunc non habet ali quem actum ille est baptisatus sed si numquam ante habu it actum voluntatis puta nec volitionem nec nolitio nem nec nunc in presenti et prebiter facit cetera requisita dato tali casu talis non est baptisatus. prior patet pars: quia in omnibus actibus nostris hoc sufficit celebrans horas non tenetur semper cogitare de deo ymo nec quando consecrat secumde multos interdum est distractus nec est in potestate eius oppositum sufficit velle illud fortiter in principio. non est verisimile quod deus obligaret nos ad nimis nobis difficile. Sed seiun beatum augustinum. iii. de libero arbitrio non est in potestate nostra quin visis tangamur et experientia nos docet et illum docuit qui lucratus fuisset asinum si non cogitasset de alio a deo dicendo oratio nem dominicam / et tamen inter dicendum occurrit ei in mentem an esset simul habiturus frenum cum cella. Secunda pars patet / quia tunc videtur contem ptor baptismi. et quod in adulto requiritur actus voluntatis inesse vel infuisse sicut requiritur intentio conferendi in adulto siue rumor baptismi ad eum peruenit siue non vt baptisando vnum in moabar nunc adultum dormientem qui nullatenus est baptisatus / secundum illud marci vltimo. Ite docete omnes gentes baptisantes eas. in primis requiritur quod cre dant et velint baptisari in quadam omelia hieroni mus hoc exponens dicit. docete omnes gentes. deinde doctas intingite aqua non enim potest fieri vt corpus baptismi suscipiat sacramentum nisi anima ante fidei veritatem reciperit.

9

¶ Sexta et vltima i propositio est. fictus primo modo nichil recipit sed secundo modo non recipit gratiam baptismalem quia ponit obicem sed caracterem baptismalem suscipit / prior pars patet ex dictis et secunda claret.

10

¶ Contra istas conclusiones arguitur per ordinem / capiatur vnus demens proiiciatur de ponte tempore quocadit in et aquas dicat sortes qui eum videt in periculo moret tis baptiso te in nomine patris etc. iam secundum dicta talis debet esse baptisatus quia est materia et forma de bita / nec requiritur quod baptisans tangat aquam ma nu vel pede quia ponendo puerum in aquam de poe te per calatum puer baptisatur vt dicunt omnes et tamen baptisans non tangit immediate aquam. si dicas est baptisatus / contra: baptismus est ad vitam et non ad mortem: ad illud argumentum dicit ricardus et loquentes quod tunc non est baptisatus ratio aliquorum est tacta in arguendo quia baptismus est ad vitam et non ad mortem / ricardus et alii dant aliam rationem quia puer debet immergi in aquam es rursus resilire ad designandum resurrectionem christ quod non est hic / istudnon placet michi primo. ratio prio rum non concludit primo gratis est illud quod dicit baptismus debet esse ad vitam et non ad mortem de ratione baptismi sufficit intentio presbiteri ve alterius faciendi quod ecclesia intendit dare / patern sunt de bene esse et honestate solum sacramenti es non de essentia eius materia et forma simul applicate sufficiunt nec aliud addendum est. secundo sequi retur quod baptisans adultum vel paruulum in aqua frigida intendens quod moriatur citius quando vidit paruulum in mortis discrimine non baptisaret illum hoc non videtur alicui theologo dicendum: igitur Tertio volo quod credat proiciens eum de ponte quod non est periculum sed deus faciat miraculum eum conseruando vel credat quod est parua distantia a pon te ad aquas est tamen magna. Contra rationem alio rum arguitur sic / dictum est supra in aliquibus locis consuetudo est semel immergere in aliquibus ter sed neutrum est de essentia baptismi adequate sed seruanda est consuetudo loci. item quando aliquis subiungitur statim emergit et resilit ab aquis in pur cto reflexionis et rursus descendit / istud patet de cadentibus extra nauem vel in mari proiectis ob aliquod crimen vbi aliqui stant vigiles ad eos recipiendos: ergo illud misterium seruatur. Preterea quando aliquis est baptisatus si aqua superponitur suo ca piti per magnum tempus et moritur antequam ascendat dum modo intentio et forma applicentuur non credendum est quod tunc non est baptisatus / dico quod ne apparet michi ratio quare talis non est baptisatus sed nullus debet talem in tali casu proiicere de pon te in quocunque mortis discrimine sic non debet esse homicida auctoritate propria secundum consilium apo stoli ad romanos intio. non sunt facienda mala vt inde eueniant bona multi iudicio humano erant sa tis prope mortemqui diu postea vixerunt / sed hi dicis: ergo mancus potest haptisare in sensu compo sito quod doctores passim negant.

11

¶ Respondeo. hoc ar gumentum est equaliter contra alios omnes sicut contra me. punctum meum est quod ille realiter est baptisatus quem baptisans immergit in aquis verba proferens per mancum doctores intelligunt / vt opinor) il lum qui non potest dispergere aquam super baptisandum puta cui instrumenta mouendi aquam ad corpus desunt. si quis habet extremitates brachis rum qui manibus orbetur talis potest baptisari sed mulier que creditur e vita excedere non est scinden da quam diu est superstes vt puer baptisetur bene tamen post mortem vt de cap. iulio cesare.

12

¶ Contra secundam propositionem arguitur. pono quod hora pre terita diuidatur per partes proportionales partibus minoribus terminatis versus nos in prima parte proportionali habuerit volitionem baptisandi / in secunda nolitionem / in tertia volitionem / in quarta no litionem / et sic per omnes partes proportionales que stio est iste est in boc instanti et michi reuelatus suus casus incidat in furiam non est baptisandus in casu per dicta. sed contra: post quanlibet nolitionem habuit volitionem baptisandi: ergo potest baptisari.

13

¶ Item pono quod aliquis habuit volitionem baptisandi antequam iuit ad dormiendum ipso dormiente baptisatur ipso euigilante / volo quod non sit contentus talis secundum dicta est baptisatus / sed probo quod non quia ipse renititur.

14

¶ Respondetur de lege ordinatacasus non est possibilis licet hoc modo potest elicere ve litionem in quacumque parua parte proportionali n tamen potest eam relinquere et elicere oppositun nam de necessitate continuat per tempus / et si in illo paruo tempore haberet oppositum qualitates con trarie essent in eodem / sed quia forte deus potest talem creaturam producere admisso casu post quanlibet volitionem sequebatur nolitio et post quanlibet nolitionem sequebatur volitio. hoc patet per ascensum sub illis terminis distributis propterea bomo haberet satis dubitare quid fieret in illo casu.

15

¶ Forte dicis / talis non debet baptisari postquam non tenuit suas volitiones diu veniendo ad paruas partes pro portionales contennere videtur baptismum et non stare in bono proposito.

16

¶ Sed contra illud argui tur: quemadmodum non diu tenuit illas bonas volitio nes ita etiam nec tenuit illas malas nolitiones. item pono quod quando habeat volitiones habeat eas intensas et nolitiones que sunt male remissas / cum casus nunquam eueniet et non est possibilis de lege si placet inaniter casum prosequere de illo nichil pos sumus iudicare secundum legem quam habemus.

17

¶ Ad aliud quando ponis quod quis habeat volirionem bapti sandi antequam vadat ad dormiendum etc. dicitur quod tunc est baptisatus siue reclamet siue non pone quod aliquis non vult baptisari quousque baptisans dicit mediam formam interim mutat propositum ante finem verborum tamen non est resistentia in baptisato tempore impressionis caracteris forte est baptisatus eum tota forma est prolata et tempore prolationis iste non dissentit / potest homo dicere requiritur consensus per totam prolationem quia si consen tiret vsque ad prolationem termini filii postea disser tiendo non videtur baptisatus et idem videtur de dissensu circa primam medietatem et consensu cir ca secundam medietatem at si vltimum instans non esse prolationis sit vltimum instans non esse consensus qui manet per prolationem totalem talis est bap tisatus similis difficultas emergit / si consentiret in vltimo instanti non esse prolatiouis verborum non est defficultas si baptisans vel formam proferens intenderet vti ioco in prolatione forme vsque ad medium et tunc mutat propositum intendens facere ud intendit ecclesia. securum est in istis casibus iterum conditionaliter baptisare eadem est difficultas praesbiter vult consecrare a hostiam in principio prolatio nis forme inter proferenda verba mutat propositum ad b hostiam consecrandam.

18

¶ Contra tertiam pro positionem arguitur sic / coactus ducere matrimolium non contrahit vt infra patebit distinc. xxix. ergo coactus baptisari non baptisatur: preterea sequeretur quod duo euntes ad baptisma quorum vnus vuli simplicitur et secundum quid non vult et alter omni mo do vult acquirunt gratias inequales quod videtur inconueniens.

19

¶ Ad primum negatur consequentia pportet consensum esse spontaneum in illo contractu difficili ecclesia illegittimat talem consensum se tus est in illo contractu facili et necessario ad salutem. Ad aliud dicitur quod ille adultus qui non vult con ditionaliter non tamen meretur sicut alter nec hoc est inconueniens in adultis vt infra patebit / sed vterque caracterem equaliter suscipit sed quod talis aliquid mereatur non habeo exploratum.

20

¶ Contra sextam propositionem arguitur: quilibet obligatur ha bere gratiam baptismalem nullus sine ea potest sal uari de lege (intelligo de disiuncto trium baptisma tum) sed talis tunc non habet gratiam baptismale nec in posterum potest habere. quod probo quia vel terum per baptismum et hoc non quia baptismus est initerabilis quemadmodum sunt sacramenta cara cterem imprimentia nec per penitentiam quia susceptio sacramenti erat opus mortuum.

21

¶ Respondetur sunt multa in hoc argumento assumpta dubia. primo de adulto transeunte cum peccatis. secundo de reiteratione. tertio an requiratur detestatio peccatorum in o sacramento: pro toto argumento pono propositiones.

22

¶ Prima est: sacramentum baptismi est initerabile hoc patet extra de baptismo et eius effe ctu: si quis. Si dubitetur de aliquo an est baptisatus debet conditionaliter baptisari et hoc non esset nisi baptisatus non potest rebaptisari de consecratione d. iiii. rebaptisare hereticum qui hoc sanctitatis signum percepit. scienter rebaptisans baptisatum punitur capite. Cne sanctum baptisma iteretur. l. si quis. iten est vnum peccatum contra quod proprie est: ergo congruum est quod semel accipiatur. item est generatio spiritualis semel genitus non potest generari iterum taliter spiritualiter / hoc dixerim quia potest esse nouus homo ingrediens religionem et ad hoc etiam est congruentia. In baptismo delentur omnia peccata quo ad penam et culpam si baptismus esset iterabilis homines pro peccatis omnibus nul lam penitentiam acceptarent sed semper currerent ad baptismum et non erigerent se ad deuotionem. quod in baptismo sit remissio omnis pene patet de conse cratione. d. iiii. sine penitentia sunt dona et vocatio dei. gratia enim in baptismate non requirit gemitum non requirit planctum vel opus aliquod sed solam fidem et omnia gratis condonat. Hec sunt verba beati ambrosii super epistolam ad romanos: sed istud intelligas de penitentia exteriori et non interiori imo si aliquis adultus qui commisit peccata aliqua opor tet illa delere antequam vadat ad penitentiam sicut beatus augustinus dicit de penitentia. et recitatur de con secratione. d. iiii. homines. et est eius probatio. ecce capunt / agunt homines ante baptisma penitentiam de prioribus peccatis ita tamen vt etiam baptisentur sicut scriptum est in actibus apostolorum loquente petro ad iudeos ac dicente: agite penitentiam et bap tisetur vnusquisque vestrum in nomine domini nostri iesu christi / ex quo patet mortale remittitur cum gra tia infunditur necesse est mortale esse remissum et illud persuadetur de veniali etiam in omni generatio ne perfecta non solum tollitur dispositio repugnans orme introducende / sed etiam omnis dispositio repugnans bene esse forme modo originale et morta le repugnant simpliciter gratrae secundum legem dei ordinatam et veniale impedit gratiam quo ad eius augmentum et feruorem charitatis diminuit congruentia est quod pena tollatur intrantibus nouum statum congruum est quod et non imputentur facta in statu prestino vt solent homines dicere de ingrediente religionem et quid quid sit de isto ingressu est rationabilissimum et illud intelligitur de pena debita in foro dei si sanguinarius sanguinem innocentem effuderit vel grauatus fuerit ob es alienum oportet satiffaciat pena debita pectato originali per accidens vt sitis fames passibilitas infirmitas et mors non tolluntur iste penalitates sunt a natura per se et a pricipiis intrinsecis acti uis et passiuis sunt a peccato originali sicut a causa remouente prohibens. peccatum originale aufert iusticiam originalem quae istos deffectus nature impe diuisset et congruum est quod hee pene non conferan tur. christus habuit corpus passibile et pro nobis passus est: indecorum est membra corporis mistici capunt ranscendere etiam meremur coronam vincendo pas siones et equanimiter ferendo animi tristicias et cor poris cruciatus animi. si cuipiam veniale placet da bitur gratia baptismalis nec remittitur culpa et cum displicet illi veniale post baptisma ad vnum annum vel mensem dimittitur ei tota pena debita sicut eue stigio dicetur de ficto mortaliter. quo fit aliquis discedit mox post susceptam gratiam baptismalem et tamen tunc non euolat sed penam luit in purgatorio patet de ficto mortaliter ante baptismum et committente mortalia post baptismum et de penitente et protinus animam eflante.

23

¶ Sed contra illud arguitur: gregorius scribit faustino defensori et recitatur vbi supra. ne quod absit. quod iudeis volentibus ire ad bap tismum imponatur ieiunium. xl. dierum: ergo penitem tia exterior eis imponitur. Respondetur quod illud ieiunium non imponitur eis pro penitentia sed vt cum reuerentia aecedant ad tale sacramentum quia propter circuncisionem et legalia iudei non tantum appreciantur sicut alii.

24

¶ Secunda propositio et est quasi correlaria si homo rite accedat ad baptisma dimittuntur ei peccata sua antequam ei confertur bar tismus patet ezechiel. xviii. quacumque hora ingemue rit peccator etc. sed gratia quam baptismus superaddit virtute operis operati vocatur gratia baptismalis.

25

¶ Tertia propositio / si vnus iudeus vel machometista adultus eat ad baptismum nunc qui commi sit. viii. peccata et detestatur. vii. et non octauum et illud ei placet vna septimana et in fine dolet de om nibus iam dubium est an teneatur confiteri post bap tismum. viii. peccata verius. ix. quia peccauit irreuerentiam faciens sacramento baptismo / sed an dabitur ei gratia baptismalis quando penitet dubium est apparet quod non quia volitio qua volebat suscipere sacramentum baptismi postquam facta est in peccato mor tali fuit opus mortuum: ergo ratione illius nichil grtre dabitur quemadmodum sortes dans omnia bona sua vel orans pro tempore in quo est in peccato nichil sibi meretur de vita eterna nec maiorem gratiam vnquam habebit. Dicis et sic dicendum reor vertute ope ris operati dabitur ei gratia non ratione actus eius Sed contra: ergo ratione celebrationis in mortali pec cato dabitur gratia / dicis non esse simile cum in vno sacramento imprimitur caracter et est initerabile aliud vero sacramentum est iterabile nec caracterem imprimit Secus est in his quae proueniunt ex parte operis ope rantis opus mortuum hominis non reuiuiscit bene tamen dei et illud tenet beatus aug. in libro de baptismo et recitat gratianus de consecratione. d. iiii. tunc valere incipit baptismus ad salutem cum illa fictio vati confessioni recesserit. opinio apparati reliqua tur cum sit contra intentionem littere.

26

¶ Sed con tra illud arguitur: talis est baptisatus: ergo ei aufer tur peccatum originale antequam penitet imo si non au fertur tenetur iterum ad baptisma. Item sequeretur quod nunquam illud peccatum originale in casu potest deleri hoc est inconueniens. igitur. quod patet sic non per baptismum per te nec per penitentiam quia peccatum originale non est obiectum penitentie nec tenetur peccatum confiteri nisi ab eo commissum. Respondetur negando consequentiam: romanus potestifex de baptismo et eius effectu. cap. maiores. §. sed queritur / dicit talem manere in peccato originali deus non diuidit peccata ex quo sequitur aliquis baptisatus est in peccato originali. Secundo sequitur non omnis existens in peccato originali tenetur ad bap tismum / patet de illo qui caracterem baptismalem re cipit illud originale adimitur per concomitantiam quando penitet fictus de actualibus personalibus post baptisma tenetur plangere de sua fictione quam antea habuit et erat obex ne peccata essent deleta detestari tenetur illa omnia sed de peccatis ante baptis mum commissis non tenetur ad confessionem. est ianua sacramentorum at si duo vel tria mortalia post baptismuum commisit tenetur illa detestari et de illis face re confessionem et sic homo habens decem peccatamor¬ talia tenetur tria solum confiteri et non alia septem ro eis sufficit penitentia virtus vel eius actus et hoc est quando vna pars est commissa ante baptisnum reliqua post baptisma punctum in hoc iacet deus promisit in baptismo tollere originale et penam cuilibet peccato debitam et conferre gratiam baptismalem nisi ponatur obex mortalis peccati remoto obice qui erat causa quare gratia non dabatur dabitur gratia cum cessante causa cesset effectus. veniale peccatum non est obex gratie sed si cuipiam veniale placeat non tollitur pena veniali debita. an veniale potest a mortalibus seiugari inferius erit sermo latior. si dicas forma eucharistie habet suum effectum icet homo sit in peccato consecrat corpus christi. ergo similiter baptismus habet suum effectum non obstante peccato. dico quod habet effectum scilicet caracterem baptismalem non tamen gratiam cum actus actiuorum sunt in paciente diposito secundo de anima. for ma ignis non introducitur in ligno viridi et humido et sic originale concomitanter deletur fuisset deletum in baptismo si non fuisset obex quo sublato per con tritionem originale aufertur. ex isto patet quod idem est iudicium in ordie et confirmatione sicut in baptismo non autem in aliis quattuor sacramentis itabilibus ipssio cara cteris parum facit sed inituratio. est rationabile cum non sit iterabile quod suum effectum habeat. Et si dicas illa volitio qua vult baptisari est peccatum quae facit irre uerentiam sacramento: ergo aliquis per peccatum adimplet preceptum. Respondetur distinguendo vel quo ad substantiam actus et sic conceditur / vel quo ad intentionem praecipientis et sic negatur. Ad aliud nego quod originale non potest deleri imo per penitentiam de per accidens sed non oportet quod homo consiteatur se de originali in illo casu et sic non est obiectum per se praesentie. quando omnia alia peccata detestatur deletur originale cum illis et sic praesentia est secunda tabula post naufragium per se respectu peccatorum commissorum actualiter. per accidens respectu originalis.

27

¶ Contra quintam propositionem arguitur probando quod requiritur consensus actualis ad baptismum. tempore quo baptisatur patrinus respondet actualiter pro paruulo presbitero querenti vis bap tisari respondet volo / tunc ex illo si patrinus nolue rit puer non est baptisatus: sed adultus respondet pro seipso: ergo si illo tunc non vult actualiter non est baptisatus.

28

¶ Confirmatur requiritur consensus in presbitero baptisante ad hoc quod baptiset: ergo in baptisato. ergo nullus paruulus est baptisatus quia non habet volitionem nec habuit.

29

¶ Ad argumentum respondetur per propositiones.

30

¶ Prima est. laudabilis est consuetudo quod patrini respon deant pro paruulo vt postea reddant paruulum memorem in his qui tangunt legem dei.

31

¶ Secunda est non est de essentia baptismi habere patrinos. et exilla sequitur siue respondeant affirmatiue siue ne gatiue non minus paruulus est baptisatus esto quod pa rentes dissentiant vel quicumque alii.

32

¶ Tertia propositio est. coueniens est quod adultus capax rationis habeat volitionem actualem quando est in capiendo sed non requiritur sufficit quod prius habuerit et non postea dissensum.

33

¶ Ad confrmationem pono propositiones.

34

¶ Prima est. non requiritur quod presbiter actualiter velit quando baptisat. probatur. de non obligat presbiterum ad nimis difficile sed illud esset ei nimis difficile in quolibet sacramento semper formaliter cogitare. sufficit in principio velle facere quod intendit facere ecclesia et ita in quolibet actu suo et hoc est velle vertualiter.

35

¶ Secunda propositio est: non requiritur amplius in baptisante quam in baptisato rationis capaci patet: quia in vtroque rei quiritur.

36

¶ Tertia propositio / plus requiritur in baptisante quam in paruulo vel amente adulto. patet ex dictis ex quibus sequitur quod non est nobis certum certitu dine infallabili quod sumus baptisati baptismo flumi nis. probatur. non possumus nos ipsos baptisare sed ab aliis et non possumus naturaliter scire quam voluntatem erga nos habent sufficit nobis certitu do moralis. quo fit male dicit durandus. d. sexta pie credendum est si baptisans nullam intentionem ha beat quod christus summus sacerdos supplet illud quod ma lus minister omisit quantum ad hoc quod salutem consequeretur illud est pium quod sonat cum fide oppositum est impium. si quis diceret paruulos discedentes sine baptismo non puniri pena dampni non pie diceret sed sacrilege esto quod vdeatur paruulis fauere. ratio sua nulla est postquam parentes fecerunt quod in eis est / at multi baptisant qui non formant hoc complexum in mente volo facere quod ecclesia intendit. sufficit velle actualiter baptisare et ab illa volitione actua li exire in formam cum materia vel cogitare quando profert quod vult baptisare siue credat baptismum vale re siue non.

37

¶ Quarta propositio duo paruuli decedunt et amborum parentes volunt ipsos equaliter baptisari et quia ille qui debet vnum baptisare non habet nec habuit volitionem faciendi quod ecclesia inten dit et alter habet / vnus paruulus est baptisatus et alter non / et vnus dampnatur alter vero non. Iohannis. iii. nisi quis renatus fuerit ex aqua et spiritusamcto non intrabit in regnum dei si non fuerit supple mentum per sanguinem fidem vel sanctificationem quod hic non apparet si des oppositum dans michi oc casionem tenendi quemlibet paruulum non baptisatum sanctificatum quod est falsum manifeste. Et ex illo sequitur quod duo deferuntur ad ecclesiam ad baptismum et vnus moritur in via alter est baptisatus et viuit primus est dannatus secundus vero non: nec respi ciatur ad gersonem quod summus sacerdos talem baptisat quia vtique potest de potentia sua absoluta sed non secundum legem ab eo positam facit. Multe absurditates ex sua responsione sequuntur / nec valet hoc argumentum parentes paruulorum faciunt equaliter quod in eis est et baptisantes et paruuli non possunt euitare. ergo si vnus dannatur et alter: sed in peccatis actualibus modus arguendi est bonus. Rec valet dictum ricardi de mea villa si paruulus moriatur inter proferenda verba quod pie credendum est quod saluabitur et quod debet in cimiterio sepeliri. talis secundum veritatem non est bap tisatus. de sepultura non est magna vis sed si mini ster inter proferenda verba moriatur incipiat alter a principio verborum / petis si quis vult baptisari et ncidit ex culpa mortali in amentiam perpetuam an pro dest ei baptismus. Respondetur talis est christianus ed dannabitur ob mortale commissum et no detetatum. sed dicis est ei impossibile detestari: ergo ex tusatur sicut ille qui mortale dat obliuioni nec ad mentem reuocare potest. Respondeo non esse simi e / cum iste detestatur in generali et facit indaginem. sufficientem / sed an fides et spes infundantur baptisato in mortali sine gratia vel post tempore detetationis magis spectat ad tertium.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 2