Quaestio 3

¶ Distinctionis vigesime septime questio tertia. CIrca eandem distinctionem. xxvii. tertio quero an ctrpous sponsalium sit conuenienter assignatum.

Respondetur sponsalia non sunt d essentia matrimonii sunt tamen principium extrinsecun matrimoni et rationabilia in contractibus difficili¬ bus opus est considerate mores contractus vt in re ligione datur temprus probationis ane professionem min inconueniens est corrigere errorem (si qui sit) in contractu iniciato quam consummato: modo matrimonium est contractus difficilisb perpetuitatem communicationem mu tuam bonorum fortune et propriorum corporum et pro educam dis liberis: ergo congruum est quod sponsalia praecedant ma trimonium sed cum homines parum rationis vtantur ante septemnium inillo positus est terminus patet de spon. impube rum. c. licteras. et fic. de sponsa. l. in sponsalibus. et ex illo patet conclusio responsiua ad titulum quaestionis non potest dari magna ratio nisi persuasio quare ci tius in septennio quam in octennio vel septennio quo ad publicationem in ecclesia quam banna dicunt seruetur consuetudo loci contrahuntur sponsalia per verba de futuro vt capiam te in meam et econuerso si sortes dicat si tibi berte libeat cape me in tuum bibe vel leua indicem: ipa leuante ibi est equiualentia vbis: inter dum contrahuntur sponsalia cathegorice quandoque cond tionaliter et hoc multiphariam: vel conditio est honesta vt capiam te si patri meo placuerit: vel si dederis centum et tunc extante conditione stant sponsalia ac si cathegorice essent si conditio sit necessaria idem est ac si ca thegorice essent contracta vt capiam te si cras sol oriatur super oritontem. si conditio sit inhonesta hoc dupliciter: vel repugnat intrinsece bonis matrimoni hoc est alicui eorum scilicet bono fidei / bono prolis / et bono sacramenti et tunc repuent sponsalibus vt capiam te si non serues nn fidem si te prostituas vel si gestonationem euites / vel capiam te si vis vsque ad duos vel tres annos et non amplius et tunc non sunt sponsalia vt habter. c. si conditiones de con ditio. in spon. in aliis contractibus. sed dicis contrahen do cum vetula potest quis addere hanc conditionem si gestenationem prolis euites cum illud est certum in hac sine miraculo. Respondeo debet intelligi prolis geostdona tio per media illicita ad hoc quod sponsalia sint inania si conditio non repugnat siue impossibilis siue contigens habebitur pro non adiecta vt capiam te si tetigero digi to celum vel capiam te si sim asinus: idem est ac si dicerem capiam te.

¶ Sed contra hoc argumentaris du liciter: tum primo huiusmodi verba denotant non consensum quando non consentimus solemus superaddere conditionem impossibilem. Item capiam te si tetigero celum digito sed non tangam celum digito: ergo non capian te: ho consequentia est bo na quiarguitur cum destructione consequentis ad destructionem astetis conditionalis promisiue assentio aitedni ergo et consequenti stat assentire toti conditionali neutri parti assentiendo sine consensu non sunt sponsolia igitur. Respondeo verum esse de additione conditionis impossibilis cum nolumus absolute assentire adimus disiunctiue necessarium vel impossibile conditionaliter sed ecclesia iure optimo hoc statuit ne iuuenes et imprudentes fallantur si sortes diceret capian te berta si sortes fingat se esse sophistam vel sci at seerrare extra reflexiua potest bertam huiusmodi amba gibus circumuenire statuit ecclesia tales conditions debere esse pro non adiectis si non consentiat non sunt ponsalia sed solum presumpta sed potest assentire de nouo et ad hoc cogi potest vt assentiat et sint vera sponsalia propter culpam eius preuiam: ex isto pa tet quodo est respondendum ad illas formas. Secur do argumentor: quelibet conditio repugnans tribus bonis matrimonii vitiat sponsalia quelibet conditio impossibilis repugnat bonis tribus matrionii cum impossibile cuilibet propositioni repugnat repugnare non est aliud quam copulatiuam impossibilem constitue re cum alia vel sine copula non posse stare in possibilitate cum alia sed melius per coniunctionem copulatiua distingo quod est repugnantia vel intrinsece et formaliter repudiata impossibilitate et sic nego: vel extrinsece hoc est per impossibilitatem extrinsecam et sic concedo et hoc non sufficit.

¶ Hubitatur an sponsalia obligant ad contrahendum matrimonium. Respondetur non semper dirimumtur cum alter ingreditur religionem: patet post ver ba de presenti: ergo a fortiore ratione in sponsalibus vel cum alter suscipit sacros ordines. vicesima septia questio. secunda. ca. ecce. Secundo si superueniat ma ius vinculum vt matrionium de presenti cum alia spo salia de futuro etiam iuramento vallata non tollunt prima: iuramentum superueniens non mutat speciem contractus semper vinculum maius dissoluit minus quando est ei incompossibile: prima sponsalia prestani secundis et si iuramento fuerint vallata non mutant speciem contractus omnia sponsalia per matrimo nium de presenti aperiuntur matrimonium de present cum vna non frangitur dato quod carnalis copula pona tur cum secunda et non cum prima: nec est maius vinculum imo non est vinculum cum iam est verum matrinonium cum prima. Tertio quando mutuo se absoluunt patet de sponsalibus. capitulo. Preterea. Forte dicis ecclesiam hoc tollerare tanquam minus malumne deterius contingat cum coacta matrimonia solent habere malos exitus cui litera satis applaudit comtra exemplum de societate non currit cum hoc cum sint peccato socii per mutuum dissensum possunt resilire videtur etiam quod ille cui aliqua promissio est facta potest remittere promissionem. dicis non esse omniuo similie puta ad peccare vel non peccare bene tamen quo ad hoc quod est solui fateor potes sic dicere sed oppositum videtur rationabilius multis aliis modis praesent absolui sponsalia vt per notabilem infirmitatem lepram paralisim de iureiurando. c. quemadmodum. et de coniugio lepro sorum. c. licteras. quando alter fornicatur post sponsalia ma le presumitur quod seruabit fidem in posterum: vel quando diu altera persona vadit in remotas partes extra de spon de illis autem dicis in istis promissionibus proferunt propones flatas de futuro quae nunquam aliquas de presenti veras habebunt: ergo mentiuntur consequentia est nulla pro ferre secilitum est impertinens mendatioassentiunt promissioni cum promittunt: patet de apostolo promittente visitare hispanos in epistola ad romanos in fine.