¶ Pro solutione que stionis pono conclusionem vpoteticam: licet an dies innocentii tertii non poterat contrahi matrimonium citra septimum gradum post eum matrimonium est licitum supra quartum gradum et non citra: prima pars patet per vsidorum ethimologiarum libro xi. c. vi. et hoc patet. xxxv. q. v. per totum. beatus gregi dispensauit cum angelis et non tenuit legem communem quia de nouo erant conuersi ad fidem vt citra septimum contrahere possint. secunda pars patet de consangui. et aff. non debet. vtrumque erat rationabile in principio nascentis ecclesie homines diutius seruarunt amiciti am quam postea: ideo tempore innocentii ampliata est materia matrimonii a generaliconcilio de consanguinei. et affi. c. non debet. non semper conueniunt eedem leges. Sed petis si duo contraxissent in quinto gradu per annum ante determinationem concilii. An post determinationem fuisset verum matrio nium: dicitur quod sic si de nouo consensissent ante con stitutionem sine dispensatione non erat matrimoni um si disensissent vel horum alter non fuisset matri monium ista prohibitio personarum est rationabilis cum consanguinei satis se diligunt pro augenda amicitia in policia oportunum erat contrahere cum aliis etiam fuisset confusio consanguineorum vt ide esset auunculus et pater vt fertur de farolo magno et rollando: moab ad filiam loth erat frater quia ex eodem patre filius nepos et filius ipsi loth et hoc pa tet secundum questionem carminis. Salue nepos frater filio dixit sua mitur. Item esset excessiuus amor vnitus scilicet per sanguinem et copulam.

¶ Con tra hanc conclusionem argumentor: pauce sunt per sone excepte leuitici decino octauo capite: ergo omnes alie erant relicte idonee ad contrahendum ma trimonium: ergo ecclesia non poterat illam materiam sacramentorum artare quia pari ratione potest facere quod non sit consecratio in vino subrubeo vel non sit baptismus in aqua puteali vel fontali. Rursus iudei contrahunt in secundo gradu et in ter tio in linea collaterali nec est dicendum quod in hoc pec cant: patet de diuor. gaudemus. ergo christiani con trahere possunt. Respondetur negando quod pontifex non potest inhabilitare bunc virum in ordine ad hanc mulierem: et distingo quod materiam sacramentalem restringere potest: vel dummodo illud depen det ab vno contractu naturali antequam sacramentum con pleatur et sic conceditur vt est in matrimonio in aliis sacramentis a christo institutis non dependentibus ab vno contractu naturali non potest impedi re quin homines sacramentum perficiunt licet interdum male agunt materia baptismi confirmationis eucharistie sacerdotii extreme vnctionis non dependent ab vno contractu naturali: aliquis est sacerdos in cunabulis vt communiter dicitur licet dissen sus impedit ordies in adulto in sacramento peniten tie potest subtrahere materiam vel quo ad hoc peccatum et si panis triticeus fuerit subtractus consecrare ne quit presbyter et illud est rationabile cum totum corpus christi misticum a matrimonio dependeat relicta est cura ecclesie de dispositione illius. Ad se cundum conceditur antecedens ergo christiani consequentia est nulla: nos illegittimat illos autem non secundum illud apostoli prime corith. quinto. quid ad me de hiis que foris sunt

¶ Sed contra illud argumentor: ducat isaac iude annam iudeam in secundo gradu et conuertantur ad s dem iam dabis duos christianos in secundo gradu consamguineitatis coniunctos sine dispensatione. Rursus qui libet non christianus rationis compos tenetur suscipere legem christianam: ergo tenetur suscipere omne illud quod se quitur ad legem christianam: sed talia statuta humana sei quuntur ad legem christianam: igitur quicunque obliga tur ad antecedens non deobligatur a consequente.

¶ Respondetur concedendo conclusionem quando illi contraxs runt ane christiani nomins susceptionem: nec propterea da tur occasio aliquibus non venire ad fidem vt habean con sanguineas vxores.

¶ Ad confirmationem fateor quilibet et c. tenetur suscipere legem christianam. E distingo quod tenetur ad omne consequens ad legem chr stianam vel ad omne illud quod sequitur in bona con sequentia materiali vel formali et sic conceditur ve ad illud quod est superadductum ab hominbus et sic non oportet sicut sunt multe constitutiones. non tamen ne go quin iudei pariter et machometiste obligantur sol uere vectigalia principibus more christianorum et de cimas tenentur seruare proximos indemnes in eorum locis essent boni christiani: sed aliud est de iure diu no quod eos obligat fi aliquis iudeus repudiauerit vxo rem quam duxit in iudaismo et superinducat aliam tebergam veniendo ad fidem cogetur capre priman si ipsa redire voluerit nullatenus secunda est vxor eius vel si habeat duas vel tres vxores more eorum cogetur omnes relinquere preter primam. Et si ponas quod si contraxit cum duabus vel tribus quarum quelibet erat habilis tempore contractus seorsum nulla illarum est ei vxor. Si ponas quod dicat iudeus copulatiue capio te in vxorem te et te et vna respondeat et consentiat sed la illa est vera vxor sed dices ergo mutuus clamor et consensus non impedit quin aliqua earum est eius vxo cum est mutuus consensus explicatus per verba quad ad matrimonium sufficere videntur consequentia est nulla cum equa sit ratio de omnibus nulla est eius vxor vi illius con tractus. Ex isto sequitur quod quilibet infidelis danlibellum repudii sue vxori et cognoscens aliam adui teratur cum secunda secundo sequitur habens plures successiue inductas cognoscendo secundam vel tertiam adulteratur non tamen oportet quod peccet pri mam cognoscendo.

¶ Secundo principaliter argumentor: nulli sunt consanguinei: ergo questio fa sum supponit: antecedens patet: vel omnes qui descenderunt de eodem patre vel matre sunt consanguinei. et si sic sum consanguineus enoch et helve contra modum loquendi

¶ Pro solutione argumenti pono duplicem modum opi nandi: elige quem volueris: et quo ad priorem pono pro positiones.

¶ Prima est: oportet ponere statum in aliqud gradu in quo saluatur ratio consanguineitatis vltri quem desinit esse consanguineitas.

¶ Secunda pro¬ positio dabiles sunt duo consanguinei: et tamen filii eorum vel filius vnius cum alio non est consanguineus heec propositiones clarent.

¶ Tertia propositio con sanguineitas insequitur ordinationem ecclesie sicut solsequium solem: patet interdum transit in plures gradus sicut ante innocentium tertium post suam constitutionem in pautiores rationabilius est ponere statum in termino matrimonii quam in aliqua alia persona et cum ali qui ponunt in linea recta esse statum sicut in collato rali abauus meus est michi consanguineus proauus auus et pater tritauus non est michi sanguine iunctus habent dicere: sed rationabilior et communior est positio quan insequor consanguineitas protenditur in linea recta in abyssum. patet de nup. §. secundo. f. de ritu nup. l. nu pte. quo fit si adam et enoch essent nullam mulierem pos sunt habere in vxorem.

¶ Quarta propositio aliquis est michi consanguineus an meridiem et post meridie desinit michi esse consanguineus: et tamen tota die est: patet si innocentius ponat statutum in meridie.

¶ Quinta propositio aliquis mulierem cognoscens an merid em facit incestum: et tamen post meridiem illa cognoscens non facit incestum. patet de illo qui cognoscit mulierem ante meridiem vel post distantem in quinto ergodu consanguineita tis.

¶ Sexta propositio stat aliquem esse heredem vni qui non est consanguineus eius per legem comunem sine adoptione vel alio contractu: patet inter tritauum et vnum multum distantem.

¶ Septia propous: aliqui sunt in gradu consanguineitatis quae non consanguinei.

¶ Octaua propositio potest dici cum est dispensatio pro duobus in secundo gradu desinunt esse consan guinei: sed illud non est valde rationabile prestat dicere tales ante dispensationem et post sunt consangui nei prohibiti contrahere per legem conunem sunt consam guinei admissi per legem comunem non sunt consanguinei. se cus est per dispensationem et si ecclesia tunc ordinaret quod homines praesent contrahere in quarto per legem connem tmles desinerent esse consanguinei. Sed dices tunc ante omnem prohibitionem ecclesie stando in praecepto diuinc nulli essent consanguinei in tertio gradu nec in secundo gradu in linea collaterali et descendenti sed ista appa rent in parte extranea. Dicas secundo et forte ratio nabilius: consanguinei dicuntur illi supra nos quos possumus probare eundo a parentibus immediate eodemmodo in linea collaterali et descendente et tunc reges qui deducunt genealogias a nembroth vel ab alexandro sunt consanguinei.

¶ Tertio pricipaliter arguitur contra eandem conclusionem: tim cius in quarto non potest ducere tebergam in quar to vt patet ex dictis quia est gradus prohibitus: er go sempronius in quinto non potest ducere bertam in secundo gradu: consequens est falsum ergo et an tecedens: falsitas consequentis patet ex dictis: es probo consequentiam quia maiori vinculo constrin guntur et sunt plus consanguineitate coniuncti in secundo gradu primo vel quinto quam duo in quarto quia ex vtraque parte si ille due linee simul adderentur quinque et vnum facerent sex vel quinque et duo faciunt septem quattuor et quattuor faciunt octo et hoc patet in philosophia: si esset vnum lignum latum duo bus pedibus et vna medietas haberet in longitudi ne decem pedes / altera octo illud lignum non es ita longum sicut latus longius puta decem pedum eadem ratione esset ita breue sicut latus breuius opor tet ergo reducere ad vniformitatem remouendo pe dem ad vmaginationem a latere longiore et addere coste breuiori et sic totum esset longum nouem pe dibus et per consequens non erat maius longum an tea: ergo debemus tollere quintum gradum ad vma ginationem et superaddere secundo gradui et tunc erunt in tertio et in quarto et magis propinqui quam alii illud potest colorari de qualitate difformi et de mo bili cuius partes difformiter mouentur propter ar gumentum probabile esset dicere nisi quia deterina tio romani pontificis et loquentium in hac parte es set ad oppositum quod argumentum persuaderet rationabiliter quod quintus et primus essent in tertio gra du copulatim remouendo ad intellectum duo a quin que et addendo primo et exponere omnes decretales epistolas oportet respicere ad remotiorem quando vnus est in quarto et alter in quinto quia ibi poterat esse dubitatio quid faciendum esset an esset quartus gradus computandus vel quintus in aliis si esset in gradibus equalibus et tunc res est clara vel in inequalibus et sic superaddere per calculationem vel remouerem secundum quod gradus se offerrent sed te neo oppositum: nolo opinatiue restringere materiam Dico ad argumentum duo: primo oportet respicere ad gradum remotiorem non habendo respectum ad alium: et causa est. quia tediosum esset vulgaribus sic calculare. Et fortassis romanus pontifex illam calculationem euadere volens illud ordinauit. Se cundo dico quod illud lignum cuius vna medietas est longa decem pedibus et alia longa octo est tota cathegoce longa decem oportet respicere ad partem longiorem: quia ab illa totam denominationem in longitudine accipit et in latitudie duorum pedum et consequen concedo quod si pars digitalis latitudinis esset longa decen et totum residuum nisi vno pede totum est longum decen pedibus et celum saturni ita velociter mouetur sicut superficies conuexa eius: et nego quod oportet metiri velocitatem motus penes punctum medium eius diametri vsus obtinuit quod velocitas motus localis mensuratur per punctum in eo velocissime motum cui ra tio suffragatur sicut penes hominem mensuratur nobili tas omnium animalium collectiue et si esset lignum decem pedum cuius prima pedalitas est lata vno pede: et quelibet alia pedalitas lata digitaliter totum lignum est la tum pedaliter: et istud coloratur reducendo ad vni formitatem dabitur linea nullius latitudinis de po tentia dei absoluta quod non videtur admittendum: pa tet signando vnam ligneam terminatam in porta san cti victoris que protenditur in infinitum orientem versus et pars interiecta inter romam et parisium sit latitudine vnius leuce equalis pars extra romam ephesum versus sit latitudinis subduple puta vni miliaris et sic consequenter in infinitum decrescen do geometrice. Si oportet reducere ad vniformita tem quero quante latitudinis est hec linea si non eas ad partem latissimam. si dicas nullius latitudinis est linea data auferatur excessus latitudinis primi inter ualli super secundum in prima parte proportionali ho re future in secunda parte proportionali hore capiatur excessus duorum interuallorum supra tertium: et sic per omns partes proportionales hore future tunc linea remanens erit alicuius latitudinis et magna latitudo est ablata: ergo prius erat latior quam nunc. dicis argumentum hoc est contra factorem querendo quanta est latitudo in fine a me mea pro nunc non interest de ve ritate illius dicti phisicalis sed impedire argumentum quod nostro proposito obuiare videtur: sed in praesentiarum hec missa faciamus. Petis an absolute duo quorum vnus est in quarto et alia in tertio sunt in quarto gradu: dico perinde erit de eorum matrimonio ac si essent in quarto: et sic debet regula intelligi de vir tute sermonis sunt in tertio et quarto copulatim sed reputantur in quarto et petenda est dispensatio pro quarto.

¶ Quarto arguitur probando quod duo in primo gradu possunt coniungi accipio rebeccam et vsaac Arguitur sic ex dictis secundus gradus est primus: ergo rebecca et vsaac erant in primo gradu. quod probo: bene sequitur: vsaac erat in primo gradu ad abraham / et rebecca ad bathuelem: ergo erant in primo gradu: et eodemmodo arguam de rege et re gina.

¶ Respondetur negando consequentiam in antedte est relatio intrinseca in consequente extrinseca quemadmodum non sec tur: cayn erat frater abelis / et isaac frater ismaelis: qrgo saac et cayn erant fratres: in consequente denotatur quod erant fratres inter se / in astecedente quod erant fratres ad ali os: et hoc patet quando sequitur obliquus.

¶ Quinto ar guitur: ticius in quarto gradu potest ducere bertam in quinto: esto quod ex parte patris et matris descenderunt et maior est coniunctio sanguinis in eis in illo gradu quam duorum in quarto gradu ex vna parte tantum puta vel patris vel matris negatur minor ecclesia non curat siue ex vna parte descendant vel duabus.

¶ Sexto arguitur: sortes potest contrahere cum sorore sua ergo male dictum est non dubitas consequentiam. probatur ancedens: sortes et plato contrahunt cum sororibus su is: posito quod sortes capiat sororem platonis et econuer so.

¶ Respondetur sortes est frater berte / et plato frater teberge: ergo sortes et plato sunt fratres ista rum: eodemmodo berta et teberga sunt sorores istorum cum vna est soror vnius et alia soror alterius.

¶ Tertia propositio duo viri habent sorores suas sine dispensatione in vxores.

¶ Quarta propositio due mulieres habent fratres suos in legittimos coniuges.

¶ Quinta propositio nulli licet in lege gratie habere sororem eius in vxorem / nec cum dispensatione / nec sine dispensatione loquor humana hic ecclesia dispensare nequit: nunc sortes cognoscit mulierem et generat mulierem occulte et non constat aliis: stat quod filius eius ducat illam: ergo tunc fra ter habet sororem in coniugem: nego quod sit eius comiunx: sed ignorantia inuincibilis eos excusat vel illum quem latet si solum alterum fugiat.

¶ Septimo arguitur: thamar dixit suo fratri ammodo pete me a patre et dabit me tibi: ergo non est pro hibitum iure diuino ducere sororem. Respondetur quod thamar erat genita ex alio viro quam dauid. et sic dauid non erat pater naturalis eius. secundo potest dici quod in hoc thamar aberrauit. Dubitatur an papa potest dispensare in omnibus gradibus prohibitis contrahere. Respondetur: aliqui sunt gradus prohibiti a iure pure humano: et in talibus papa dispensare potest. Alii sunt gradus prohibiti iure nature iure diuino et illi termini conuertuntur prohibitio nulla est nunc in iure diuino alia a iure nature aliqua persone prohibentur contrahere leuitici decimo oc tauo capitulo: sed illa prohibitio nunc robur non habet inquantum iudiciale vel cerimoniale sed quantum innititur iuri nature plerisque visum est quod omnes persone que prohibentur leuitici decimo octauo que sunt duodecim prohibentur de iure nature et per consequens papa non potest dispensare in gra dibus ibi numeratis sed quia in iure nature sunt gra dus et in eorum aliquibus certatur an sint de iure nature inter doctos nec facile est descendere in radicem difficultatis: propterea in hoc pullulant posi tiones de linea recta superius dictum est probabili or est sententia quod non potest papa ibi dispensare. et si adam nunc esset vxorem nullam habere posset in ter patrem et filiam est contra ius nature et magis filii ad matrem: refert aristoteles octauo de anima. quidam camelus ingeninatus qui matrem cognouit frau de detecta occidit ingeniatorem et cum bruta hoc ab horrebant hominibus illud abhorrere debere explo ratum est: simiramis erat peior bruto et penas a filio condignas pro scelere meruit iste persone prohi bentur mater nouerca / soror siue ex parte patris / ma tris / vel vtriusque neptis / amita vxor patrui qui est tibi affinis nurus soror vxoris tue filia vxoris tue: probable est pontificem posse dispensare cum vno viro qui successiue ducet duas vxores: sic fecit alexander sextus in diebus istis cum rege lusitanie emanuele qui duas filias ferdinandi regis aragonie duxit. Eodemmo do videtur quod duo fratres possunt eandem mulieren ducere successiue alter post mortem alterius: iohan nes dicebat herodi: non licet tibi habere vxorem fra tris tui fratre viuente dicit glosa interlinearis: et vs detur equa ratio in istis duobus casibus: secundus est licitus: ergo et primus: tu negas vtrunque licitum patet genesis tricesimo octauo de thamar que habuit her primogenitum iude et postea onam: idem pa tet deuteronomii vicesimo quinto: quando habitauerint fratres simul et vnus ex eis absque liberis mor tuus fuerit vxor defuncti non nubet alteri sed accipiet eam frater eius et suscitabit semen fratris sui etc. Rursus sara erat filia fratris abrahe scilicet aram et iacob habuit duas sorores hec argumenta non con cludunt: dicetur quod deus dispensabit cum patribus sicut de vxorum pluralitate: similis casus erat in diebus martini quinti et sapientibus congregatis contrarie sapiebant sed propter scandalum quia iam erat matrimonium admiserunt cum non sunt vrgen tes rationes in oppositum et a summis pontificibus est attentatum non est facile reprobandum nec quo quam pacto nisi pro causis arduissimis admittendum vt pro eomponenda pace inter castellanos et lusita mos qui inter se crebro belligerabant vt inter vicinos plerumque fit et vt vniti expeditius inuaderent agarenos in africa. Ex quo sequitur quod pontifex po test dispensare in secundo gradu in linea collaterali et per consequens in tertio et in quarto patet. ille per sone non reperiuntur prohibite leuitici decimo octauo et omnes prohibende videntur ibi prohibite vel saltem non constat tibi de opposito ius ciuile li admittit sed illa probatio non est efficax tibi cum ius ciuile interdum obuiat iuri diuino et iuri nature vt de concubinatu sufficit non constat tibi de opposito patet: potest dispensare cum duobus in linea descen denti vt inter filium iacob et filiam esau non tamen quod manasses haberet dinam amita et matertera loco matris habentur etiam citius potest esse dispeu satio quod esau habeat dinam quam manasses eam habeat li cet sit idem gradus: mulier est subiecta viro: ergo non debet esse in linea ascendente et mas in descen dente. othouiel habuit axam filiam fratris sui: iudicum primo.

¶ Dubitatur an prescriptio locum habeat in matrimonio dicitur quod non prescriptio datius ex constitutione hominum et secundum eorum intentum ius redet: modo casus matrimonialis exemitur a prescriptione. patet de consang. et affi. capitulo. non debet.

¶ Dubitatur secundo: berta est co gnita a sorte: postea ipsa contrahit matrimonium cum platone fratre sortis iuris ignara vel aliter ex malicia ipsa ad cor rediens confitetur peccatum ci ceroni curato eius an berta tenetur reddere debitum platoni vel prodere suum peccatum occultum. Re spondetur non est verisimile quod secum dispensabitur cum principibus pro pace communi illud reuo catur in dubium an papa possit: dicitur quod non debet reddere debitum scit alium non esse virum eius fingat aliquod incompossibile reddendi debiti ipsa non habebit aliam pacem quousque casum officiali et viris grauibus et secretis ostendat cogetur redi re ad virum nisi excipiat per affinitatem.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 2