Quaestio 1

¶ Distinctionis vigesime questio prima. Irca hanc vigesimam distinctionem queri stur primo an ille est totaliter liberatus qui adimplet penitentiam iniunctam a sacerdo te.

¶ Pro solutione questionis notabis sicut medium iusti precii in emptione venditione et aliis contracti¬ bus non consistit in indiuisibili sed est quedamlatitu do intra quam si quis manet contractus est licitus si est latitudo emende ad offensam et in foro humano et diuino: verbi causa sortes eruit vnum oculum platonis potest fieri emenda sorti auferendo lucrum puta tum a platone et addendo danno sortis reducendo ad equalitatem aliqui sapientes dicunt platonem dare opor tere centum sorti / aliqui nonaginta quinque / aliqui quin que supra centum totum istud reputatur latitudo emen de. fic est de penitentiis iniunctis pro peccatis coram deo non est verisimile quod deus reputat talem penam precisam debere dari a superbie et nullam penitus minorem debere fufficere tunc raro vel nunquam potest prudentissimus confessor penitentiam conuenienten iniungere semper habundabit vel deficiet pro a superbia est latitudo dicere psalterium et bis septem psalmos vel ter ita quod si vnus dicat bis septem psalmos cum psalterio satisfacit toti pene debite sicut alter quiter di tit septem psalmos cum psalterio pro simili super bia non tam tantum meretur quando est impositio praesentie in hac latitudine tunc clauis non errat quando extra eam clauis errat.

¶ Hoc prenotato pono con clusiones. Prima est: adimplens praesentiam iniunctam claue non errante etiam in peccato est absolutus es dena sic quod penam peccato debitam nec in purgatorio nec in inferno patietur.

¶ Secunda conclusio non sem per adimplens totam praesentiam iniunctam a sacerdote est liberatus a pena sed oportet eum illam pati in pur gatorio vel in inferno si sic discedat debitor illius pene.

¶ Tertia conclusio non adimplens temere penam acceptam et iniunctam peccat. Prima conclusio patet: offensa reducitur ad equalitatem per emen dam sufficientem et iniusticia ad iusticiam reducitur quod atiffactio sufficit in mortali supra probatum est. Secunda conclusio patet: quia da oppositum esset in potestate temerarii sacerdotis absoluere totam denam respondentem peccatis neronis per orationem dominicam imo per aspersionem aque benedicte vel per tactum digiti imo si potest tollere ad libitum eius partem pene debite potest totam penam et sic diceret absoluo te a pena totaliter et a culpa. Insuper non alias dicimus in communi modo claue non erran te cum praesbiter est arbiter inter deum et peccatorem oportet quod praesentia iniuncta fiat de consensu partium et potissimum partis principalis scilitcet dei non requiritur consensus peccatoris sufficit quod consentire deberet. Item tunc canones incassum imposuissent dententias. Amplius gregorius: et recitatur de penitem. distin. sexta. falsas penitentias dicimus que non setundum auctoritatem sanctorum patrum pro qualitate criminis imponuntur. patet de peni. distinct. quinta. ca. flans. Tertia conclusio patet: talis non paret sententie iuste late et contrauenit suo promisso.

¶ Contra secundam conclusionem argumentorm christus dimisit peccata sine aliqua praesentia. iohannis octauo de muliere deprehensa in adulterio: vade et iam amplius noli peccare. simile patetiohannis. v. de sanato. insuper math. xvi. Quodcunque ligaueris super terram. et reliqua. et iohannis vigesimo. quorum remiseritis peccata. Ad primum nouit quantitates contritionum et forte fuit contritio sic intensa quod sufficie bat. Secundo erat summus dispensator a quo in nullo fo ro licet dispensare cum est inobligabilis auctoritates intelliguntur claue non errante. Alii indocti existimant ex illa auctoritate posse concludi quod romanus pontifex potest omnia siue phas siue nephas et omnia ad nutum dirigere quod hereticum est nulla est lex humana pontificia vel imperatoria nisi lege diuine conformis a qua robur e stabilimentum habet solutio est sub aliis ver bis et est eadem sententia christus vsus est verbo coniunctiui modi ligaueris solueris remiseritis petro et omnibus aliis ad insinuandum debet esse coniunctio legis humane et comsummatio secundum inchoationem legis diuine. ita quod deus dimittit culpam et sacerdos vi clauium partem pene debi te remittit. iohannis. xi. dixit dominus. lazare veni foras qui erat adhuc inuolutus sindone discipuli manus et bedes soluerunt vbi dominus non prius resuscitat lazarum hoc dimittit culpam et dat gratiam sacerdotes absoluem do de culpa nichil diminuunt sicut magister dicit. c. v. xviii. distinc. expresse sacerdos euangelicus declarat soluendos vel non soluendos sicut oli legalis in illis qui contaminati erant lepra que peccatum signat ad boc introducens beatum hieronimum in listera exponemtem bunc passum. mathei. xvi. Tibi dabo claues re gni celorum. hunc locum dicit iheronimus quidem non intelligentes aliqui sumunt de supercilio phariseorum vt dannare innoxios vel soluere se putent noxsos cum apud deum non sententia sacerdotum: sed reorum vita que ritur in leuitico se ostendere sacerdotibus iubemur le prosi quos illi non faciunt leprosos sed discernunt qui mundi vel immundi sunt. praesentia sacramentum tollit de cul pa ad sensum habent quod cum detestatione peccatorum requiritur quod homo pro loco et tempore intendit adim re clauigerum doctor seraphicus. d. xviii. dicit hunc modum in superficie habere fantasiam et alii plurimi il lius etatis et eorum schole sed nec eorum rationes hoc ostendunt nec michi placent in eorum modo argumen tatur beatus bonauentura per baptismum et dico id esse in adulto baptismus non tollit culpam mortalem ante ba ptisma commissum: sed solum contritio argumentatur vlterius de atritione sed de hoc non respondeo facile est eum in hoc impugnare et supra tetigimus. Ex istis sequuntur aliqua. primum est aliquis tenetur implere maiorem penitentiam quam culpa demereat. patet interdunclicet raro) potest imponi maior penitentia quam sufi ficiat et talis su scipit. secundo patet quod alicui impon tur aliqua penitentia et tamen moriens ante finem praesentie statim euolabit. patet eompleta penitentia sufficiente. Ter tio patet si aliquis parum distat a latitudine penitem tie in deficiendo non satisfacit. secus est in latitudine deficiendo a medio mathematico illius medi: sed pone aliquem laborantem in extremis talis non potest adimplere penitentiam sufficientem nemo obligatur ad impossibile. Insuper sortes est contentus capere pro pectis sutis sufficientem penam secundum canones vel arbitra riam non tenetur scire canones nec cognoscere que est latitudo sufficiens videtur quod sit deobligatus et potest dari analogia si sortes platonem offenderit conter tus stare ad arbitrium iudicis vel arbitri prudentis icet minus iusto offerat videtur deobligatus deus est quo cunque homine tractabilior et clementior: ergo iste talis citra latitudinem soluens erit liberatus. Ad primum dico qui non habet in ere luat in corpore anima est in natura nemo tenetur ad impossibile potest pati anima in purga torio. Secundum argumentum aliquid coloris habet quod sacerdos patietur aliquid pene pro eo sed hoc est durum pro sacerdote nolo illud admittere stat quod adhuc deficiat a latitudine praesentie iniungende ex ignoran tia inuincibili credit contritionem confitentis maiorem quam sit et pene sunt arbitrarie consonum est magis quod ille qui peccauit pumietur pro suo peccato et multum meretur ille talis et bonum propositum habet. forte deus aliquam benam istius relaxat et cum isto non tenet legem commu nem cum non habeat propositum commune. Si dicas tunc quilibet procedet ita prudenter sicut iste et eadem via et sic discedent a via communi et si a culpa presbiter iniungit penitentiam hoc est nescit ea que ei incumbunt ex os ficio patietur pro alio. dixi forte et sic quando illatum fortassis haberes non concludis: sed petis quare ergo sunt praesentie arbitrarie iuxta discretionem imponentis xxvi. q. vii. hoc sic de pe. d. i. mensuram respondetur aliqui non implerent penitentiam iniunctam et sic pecca rent desperando melius est eos mittere ad purgatorium cum pena quam periclitare in inferno melius est redde re rationem de mina quam crudelitate. xxvi. q. vii. de hiis et. c. alligant. in praesentia est considerare remedium contra recidiuum peccati et scandalum quod oritur in plebe et sic interdum pro minore culpa imponitur maior penitentia si consideretur grauitas delicti solum semper pro maiorepeccato maior est imponenda penitentia ho mines in diebus istis non ferunt ita magnas penitentias sicut in primitiua ecclesia ergo consentaneum est penitentias esse arbitrarias secundum quod confessori visum fue rit nec imponere secundum regulas canonicas sicut nec re gule galieni vel auicemne sufficiunt pro qualibet recepta danda: sed eas oportebit variare secundum discretionem medicorum. Iudicio meo vtile est imponere paruam praesentiam de precepto et magnam de consilio ne gligens penitentiam de precepto peccat propterea securum est imponere paruam talem. alia magna de con silio satisfactoria est et eius transgressio non est peccatum licet transgressio precepti sit peccatum et no comsilii tamen stat dare frequenter actum consilii tanti meri ti sicut actum precepti vis clauium siue imponatur praesentia siue non diminuit de pena in absolutione et quod amplius est bonum est peccatori accipere penitentiam per se et referre multas bonas operationes suas penales in remissionem peccatorum per que deum offendit. superius pro batum est hominem tantum mereri per opus satisfactorium sicut non satisfactorium et boc intelligo siue satisfactio sit de precepto iniuncto a presbitero siue de con filio ab eodem imposito siue accepto a penitente et cum hoc erit causa diminutionis pene et sic habebit bina fuera: sed subdubitas an aliquis pro aliquo satisfacere potest dictum est praesentia valet ad duo. ad preseruationem a recidiuo vt ieiunium castigat corpus ne effre ne currat contra spiritum constat quod vnus quo ad bunc effectum non satisfacit pro alio per carnem sortis domitam non domatur caro platonis quo ad alium effectum scilice de diminutione pene respondentis culpe distingitur vel ille non potest satisfacere in propria quia debilis vel statim moriturus et sic vnus pro alio satisfacere potest et si non habeatur confessor est sua voluntas praesumpta nec quod voluerit mittere ad purgatorium nec obligare ad difficilimum. Etiam si aliquis delicatus nesciens bene leiunare vult facere aliquod equalens deo quod est tamtum remedium contra peccatum sicut aliud videtur sufficere facere ieiunare per alium. Ex isto patet prodest morienti querere aliquem amicorum fidelem vel plures ad implendam penitentiam quam sacerdos poet iniunge re laboranti quam si non expleant inhoc mundo moriens in purgatorio torquebitur sed vnus non potest per eundem actum satisfacere pro se et alio sicut nec satis facere ieiuno ecclesie et penitentie iniuncte simul vt di ximus superius de elemosina data illi qui est in extrema necessitate.

¶ Dubitatur an peniteutia facta in extremis valeat.

¶ Respondetur licet raro valeat vel sit periculosa non implicat de lege imo bene stat quod valeat. quod patet. male habituatus difficulter euellitur a suo malo habitu vel quando est in periculo cadendi de pin naculo vel in mare bomo couertit se totaliter ad si bi succurrendum ex inclinatione nature quod egerrine se conuertit in detestationem sui peccati si dormiens vel non aduertens vel in actu peccati occidatur Iam lignum vbi ceciderit siue ad aquilonem siue ad austru ibiiace bit. Propterea de tali serotina praesentia timendum est. ne dicatur praesentia troianorum sera sed quia voluntas est libera potest homo detestari sua peccata in quam tolibet tempore quantuncunque pusillo.