Quaestio 2

¶ Distinctionis quadragesime prime quaestio secunda. SEcundo quaeritur circa hanc materiam an fornicatio simplex sit magnum peccatum.

Pro ps solutione notabis fornicatio dicitur simplex ad discrimen fornicationis quae interdum extenditur vt cum luxuria conuertatur ad significandum discrimen additur sim plex. Dicitur etiam simplex ad seperandas alias spnes luxurie ab actu et quia solent esse hic alique difficul tates vna an naturaliter potest probari quod fornicatio simplex est peccatusm mortale. secunda difficultas an potest hoc ostendi ex sacris licteris. tertia de eius magnitudine in ordine ad furtum: de omnibus istis pauca tangam. In primis videtur michi difficile ostendere quod fornicatio simplex est peccatum mortale in lumine naturali hoc est seclusa fide et sit illa prima conclusio. Secunda conclusio potest probari quod est fornicatio simplex prohibita de iure diuino. In primis ista declara buntur et demum descendam in tertiam difficultatem ratio nes aliorum non concludunt quod omnis talis concubitus est con tra ius nature saltem ex argumentis eorum quod proles reliligiose educabitur hoc non vincitur. patet in muliere sene vel quando conueniunt pater et mater quod puer bene edu cabitur. Si dicas peccat mulier senex sinendo se cognosci hoc fateor quod nobis constat per ius diuinum sed non probatur hoc naturaliter non est contra vitam hominis nascituri possunt tamen adduci rationes apparen tes quod fornicatio simplex est contra ius nature in quibus non insisto cum non sit necesse. Secunda conclusio est fornicatio simplex est probibita iure diuino in vtro que testamento. in veteri patet deuteronomii. xxiii. non erit meretrix de filiabus israel. in nouo patet in praeceptis et prohibitionibus decalogi per mechiam. si dicas per mechiam intelligitur adulterium etiam per fornicationes intelligitur adulterium vt patet per illud. mathei. xix. quicunque vxorem dimiserit excepta causa fornicationis ibi fornicatio valet adulterium: sed hic dicit beatus au gustinus: an omnis fornicatio potest dici mechia non oc currit ei exemplum et est difficile ei ostendere vbi sim plex fornicatio prohibeatur in praeceptis decalogi si non mechia omns sit simplex fornicatio postea dicit per furtum prohibetur omnis contrectatio rei aliene rapina in furto includitur sic simplex fornicatio includitur in adulterio et statim dicit non esse simile bene ad prohibitio nem minoris prohibetur maius vtualiter in illo inclusum quemadmodum est inter furtum et rapinam non tamen econuerso vt est inter mechiam et fornicationem simplicem fateor probatio esset inefficax sed eam pro probatione non adducit sed aliqualem similitudinem ostendens et videns pro bationem inefficacem concludendo dixit. michi videtur per mechiam intelligitur omnis concubitus non vxorarius prohibitus considera vlterius non dixit non occurrit michi in scriptura sed in praeceptis decalogi vbi prohibeatur sunt alia loca que ego introducam. vt. i. corinth. vii. bropter fornicationem autem vnusquisque suam vxorem hapeat et vnaqueque suum virum engo ibi prohibetur sim plex fornicatio. Forte dicis per fornicationem adulte rium intelligitur hoc est contra intentionem illius capitis manifeste paulopost sequitur quod si se non continent nu pant et constat simplicem fornicationem non vocat continentiam et melius est nubere quam vri profecto cuilibet con tat si reputasset simplicem fornicationem licitam non fuis set opus vri cuicumque neque nubere per fornicationem simplicem daretur remedium si ipsa esset licita. Insuper prime corinthi. vi. nolite errare neque fornicari neque dolis seruientes neque adulteri neque molles regnum dei possidebunt non adiunxisset cum adulterio si non pro simplici accepisset. hoc patet ad galath. v. ad epheseos. v. et ad tessa. iiii. patet consideranti literam quia gemtiles existimabant aliquam licitam crebro vetuit aposto lus non est opus introducere determinationes huma nas est error centesimus octuagesimus sextus in articulis perisiensibus dicere simplicem fornicationem non esse peccatum. Ex isto infero quod greci tenentes inconcusse sim plicem fornicationem non esse peccatum sunt heretici hoc correlarium est contra martinum. questi. iii. de luxu ria. probo correlarium omnis tenens heresim cum partinacia est hereticus: omnis grecus tenens simplicem forni cationem non esse peccatum tenet heresim cum partinacia: ergo omnis grecus tenens simplicem fornicationem non esse peccatum est hereticus: consequentia est in barbara et ma ior est clara quia in ea praedicatur diffinitum de diffinitione heresis est dogma falsum fidei orthodoxe contrarium non quilibet tenens heresim est hereticus sed requiritur partinacia: tunc est partinacia quando homo tenet illud quod peberet non tenere postquam est grecis ostensum rationabiliter quod simplex fornicatio est peccatum ergo tenentes oppositum sunt pertinaces quod sit dogma falsum sidei orthodoxe contrarium. patet ex locis allegatis martinus nititur euacuare aliquas rationes guidonis carmelite vide eum in hoc non videtur martino quod potest accipi vnus locus in sacris licteris in quo proba retur contra grecum vel gentilem quod fornicatio simplex est peccatum quod est falsum. Insuper ostendam quod parum vel nichil in eadem questione martinus distat a comtradictione incompossibilia coadunans martinus postquam nulla ei occurrit ratio ex sacris licteris ad probandum quod simplex fornicatio est peccatum accipit vnam quod fornicatio est peccatum mortale sic arguit. Nam non solum illa de necessitate fidei sunt credenda que sunt expressa in sacris scripturis sed etiam que sine scripturis per successiuam relationem paterum vsque ad nos peruenerunt sed a christo vsque ad hec tempora praeteres ecclesie semper posterioribus fornicationem simplicem iter mortalia peccata tradiderunt et illa semper in ed clesia pro certo et indubitato habitum est: igitur: si in hac ratione quieuisset non luctatus fuissem cum viro sed vide quid dicat in solutione ad quartum guidonis carmelite et quas fingit equiuocationes et ad tergeuerisan¬ dum fornicationem simplicem non esse peccatum vel dato quod sit peccatum greci non sunt heretici. dirigam suum quartum argumentum in forma et maiore fortitudine vt nichil ro boris amittat sed potius acquirat. non solum illud est de iure diuino quod continetur in sacris litteris vel ex hiis sequitur sed etiam omne illud quod accepimus a deo inpubitanter per apostolos et patres nostros. secundum illud iohannis vltimo. multa quidam signa fecit iesus quae non sunt scripta in libro hoc ille est secundus gradus iuris piuini secundum alios quintus quorum multiplicatio est inanis ed in hoc non multum refert est vnus gradus iuris diuini quicquid sit sed nullus in ecclesia latina tenuit quod for nicatio simplex non est peccatum et cum homines sint procliues ad illecebram signum est manifestissimum quod hoc venit a christo ad apostolos ab apostolis ad patres no stros et maiores et ab eis ad nos: ergo illud est de iure diuino. de gannionibus non instandum est dicerent psi adulterium non esse peccatum nec de grecis refert vt patet ex eorum erroribus quam plorimis omnia ista mar tinus concedere habet et per consequens tenens oppo situm huius gradus tenet heresim ostensam ei esse ta lem ergo est partinax tenens heresim ergo est hereticus quod erat probandum quod parum vel nichil a contradi ctione differebat.

¶ Sed contra hanc conclusionem ar gumentor probando quod simplex fornicatio non est pec catum. Tum primo ius ciuile admittit concubinatum. Tum secundo deus precepit osee fornicari. patet osee primo. sume tibi vxorem fornicariam et fac tibi filios fornicationum. Tum tertio enumeratur cum hiis que non sunt peccata. patet actuum. xv. Ad primum dicitur ius ciuile admittit aliqua contra ius diuinum vt est vsura incantatio contra ventos et nubes. patet in lege eorum C. de male. et mat. de prescriptione male fidei sed exillo coloratur quod simplex fornicatio non est peccatum contra legem nature dixi coloratur non est sufficiens argu mentum. Si petas an dominus iustinianus erat propterea hereticus. dico quod non esto quod christianus erat ipse libros uris non composuit sed approbauitsupponens eos qui eruditi erant in legibus bene composuisse. Et si dicas supponitur quod omnes leges sunt in corde pricipis. Ad hoc duo dico primum est vix cortex legum est in archa eius. Secundum est sunt in corde eius id est in corde assistentium qui etiam possunt dici eius cor supposito quod bene regat. Ad secundum negatur quod deus precepit prophete fornicari: sed deus praecepit ei capere mulierem fornicariam hoc est ido latram vel fornicatricem carnaliter et illam caperet in vxorem et acciperet ei per adoptionem filios illius mulieris. Ad tertium dicitur quod illa ibi enumerata non enumerantur propter culpam sed propter discidium inter gentes et iudeos gentiles putabant simplicem fornicationem esse licitam cuius oppositum tenuerunt iudei et abhominabant vsum immolaticii cruoris. propterea apostolus ista interdicit gentibus vt iudei et gentiles pacifice cohabitarent sed aduerte quod concubine interdum in scriptura loco vera rum vxorum accipiuntur vide iudith. xix. et. ii. regum. xvi vbi architofel consuluit absaloni ingredi ad concubinas dauid et tamen erant vere vxores dauid licet minus brincipales sicut erant ancile abrahe et iacob. De ter tia difficultate beatus thomas dicit fornicationem simplicem esse maius peccatum quam furtum martinus tenet oppositum non est facile in peccatis distinctis sem per ostendere quod est maius quod vero minus et sic arguo Furari turonum est minus peccatum quam cognoscere hanc solutam demonstrando solutam honestam mulierem ergo furtum aliquod est minus peccatum quam hec simpley fornicatio tu hoc concedis sed cetera sunt imperia. quaero a te quid vocas hic cetera peria. si dicas maximum indi uiduum furti comparare oportet ad maximum indiuiduum fornicationis peto a te vt des michi pessimum indiuiduu fornicationis simplicis et pessimum furti in istis non potest dari regula generalis de cremento vnius peccati suf aliud. Rursus quando habes quod pessimum indiuiduum vnius peccati est peius pessimo indiuiduo alterius non potes aliud concludere nisi vnam totam multitudinem cathego reumatice esse alia peiorem cum qua conclusione dabis mlta indiuidua fornicationis mltis indiuiduis furti pe iora et econuerso et sic remanebis dubius an hoc pec catum est illo maius minus vel equale in omnibus talibus considerande sunt circustantie et secundum hoc theologus consideret: quare opus est theologo in audiend confessione nec regule generales satisfaciunt sicut in mei dicina non omnes regule date a galieno vel principi abohali sufficiunt curare hunc patientem nisi medicus consideret et patriam et complexionem et multa alia sic crebro est in theologia non nego quin sint regule tenen tes in multis per quas cognoscere poteris vnum pecce tum aliud excedere regule moralis philosophie currunt pe ri passu cum dant hic in vs facta. sed quicquid beatus thomas dicat de fornicatione multe fornicationes pluribus furtis sunt peiores hoc est verum nec martinus sufficienter hoc improbat capiam potissimas ra tiones suas quibus boc astruere elaborat argumen tatur sic martinus expressius prohibetur furtum in praeceptis decalogi datis moysi quam simplex fornicatio es est prohibita per quandam sequelam quae non valet nisi aliquid addatur: igitur. huic argumento respondetur concedendo antecedens et nego consequentiam si dixisset sic non est fornica tio simplex prohibita expresse in iure diuino antec dens est negandum argumentum illud probaret quod fu tum esset maius peccatum quam rapina que non est prohibi ta nisi per sequelam similiter in decem preceptis decalogi non prohibetur peccatum contra naturam in forma sed es multo maius scelus quam furtum.

¶ Secundo argumen tatur qui furatur facit contra preceptum diuinum et cum hoc iniuriam proposito certo et determinato et toti reipubli ce inquantum turbat statum eius pacificum hoc non contingi in fornicatione.

¶ Respondetur fornicatio est contra preceptum dei sicut furtum et violatur templum spiri tus sancti scilicet homo et iniuria fit mulieri et mulier viro facit iniuriam: esto quod ambo consentiant. Si dicas. v. ethicorum. consentienti nulla fit iniuria verum est causis superioribus et inferioribus consentientibus adde mu ta alia mala inuoluuntur vt mendacia commessationes et huiusmodi. facit aliquas alias rationes ad improbam dum fornicationem esse peccatum eo quod nou fit contra vitam hominis generandi ille currunt viis suis nolo dicere fornicationem omnem esse peccatum eo quod est con tra vitam hominis nascituri. Vlterius dicit furtum nullam vtilitatem dicit / fornicatio vtilitatem interdum ponit quia vitam hominis nascituri ponit hec ratio dependet in falso numquam vtile separatur ab honesto secundum aristotelem et tullium omne bonum vtile est honestum. si petas quae fornicatio simplex est minus mala opinor quod vaga cum vilibus personis et communibus propter minc rem voluptatem pauca alia peccata inuoluuntur licet maior sit allectio ex parte obiecti cum pulcra quam cum feda et minor libido cum turpi primum est multo periculosius secundo cui in remedio amoris astipulatur poeta consulens habere plures citius quam vnam vt amor diminuatur. Si dicas plus peccat sortes cum tribus quam cum vna: distingo vel plus extensiue conceditur intensiue nega tur quod dixi de remedio amoris bene intelligas ma le dat remedium ad fugiendum ab vno peccato saltando in aliud meliora remedia superius data sunt. Si dicas ouidius insequitur doctrinam aristotelis in secumdo ethicorum de illo qui vno vicio est irretitus consulit aristoteles viro in aliud incidere: exemplum est de re gula tortuosa que flectitur in oppositum ad hoc in tertio responsum est in materia vertutum quodo aristoteles est intelligendus. Si dicas si ouidius propterea non est legendus quia lasciuus et impudicus nec aliquis alius de venereis tractans et per consequens nec sacre histo rie vt de ouan et thamar de loth et filiabus eius de dauid et bersabea de sodoma et gomorra et similibus quia illa impudicitiam recitant. Respondetur duplices sunt libri siue poete historici vel alii quidam multa vicia recitant carnis et lasciua et turpiter reprehendunt more iuuenalis et prolixi sunt in recitatione sic quod aures prurientes iuuenum commouent prohibentes vicia eadem docent scintillam talium non admitteret eenophon apud cirum persarum et fateor tales libri non sunt legendi potissimum ab adolescentibus dicente baptista contra immpudice loquentes. Suntquibus eloquii datur aurea vena poete: et cadit in sordes inficitur que luto. Id caue quod tetrici possint audire catones. Quod probet hippoliti penelopes que pudor esto quod in fine carpant vicia libri tales parum vtilitatis amplectuntur. alii sunt libri qui succinte vicia recitan de viciis carnis loquor et modo honesto illa partractant et in fine reprehendunt tales libri non sunt dan di contemptui propter pauca inhonesta siue honesta pertractata de sacris historiis omnia diuinitus inspirata sunt et eloquia domini eloquia casta. Et si dicas iudas. gener. xxxviii. non horruit fornicationem et tamen horruit mendacium: ergo mendacium est maius peccatum quam simplex fornicatio sed aliquod mendacium est veniale peccatum: ergo aliqua fornicatio simplex est ve niale vel non peccatum. Respondetur horrere vnum peccatum plusquam aliud non arguit vnum esse maius sal tem in male horrente ex illa littera nichil habetur nisi quod iudas noluit esse mendax respectu hedi quem promisit ipsi thamar etiam aliqua sunt mendacia mortalia grandia vt perniciosa inuenies aliquos facere con cientiam de rebus minutis et tamen de magnis nullam formabunt prelati ecclesie non faciunt conscien tiam dare sorori vel consanguineo mille aureos mi nummos et tamen faciunt conscientiam amittendi ius leuandi decem ab vno paupere.