Quaestio 1

¶ Distinctionis trigesime none quaestio vnica. CIrca trigesimam nonam distinctionem Queritur an dispar cultus impediat matrimonium

¶ Pro solutione questionis pono conclu sionem.

¶ Interinfideles legittimum est matrimo nium licet no ratum quod patet de diuortiis. gaudemus. hoc patet. i. corinthiorum. vii. Si quis frater habet vxorem infidelem et hec consentit habitare cum eo non dimittat eam in eodem titulo. c. quanto conuersi ad fidem possunt simul cohabitare nisi contraxerint contra legemn dei vel na¬ ture. Sed si vnus conuertatur ad fidem et altera non vult secum cohabitare cum contumelia creatoris vel eum inducit ad peccatum tunc fidelis potest aliam duce re.

¶ Contra hoc arguitur vel deus tenet matrimo nium infidelium legittimum et approbat vel non si primum secundum illud mathei. xix. Quos deus coniuxit homo non separet. Insuper vel conuersus ad fidem eo quod conuersus et quamprimum est conuersus est liber capere aliam mulierem fidelem vel non. Si secundum quomodo dissoluitur in illis ca sibus si primum. Contra si ipsa reclamet anquam ipse con lungitur ipe cogetur eam capere.

¶ Respondetur matrimonium infidelium est legittimum et quo ad hoc deus approbat ipsum. illud mathei. xix. intelligitur de matrimoniorato quod fidem presupponit hoc est sacra mentum fidei.

¶ Ad aliud respondetur quod quando conuersus est ali ter coniugum an matrimonium tunc primum desinit es se sunt due positiones opposite sicut glosa tangit in. c. gaudemus. vna tenet quod matrimonium dissoluitur ad ueniente quacumque istarum conditionum. Sed si conuersus id fidem velit aliam ducere infidelis potest reclamare iure postiliminii ar. xxxiiii. q. ii. cum per bellicam. sicut heretico reuerso restituuntur alia bona. C. de he reticis. et licet non sit matrimonium inter eos tamen eam recipere compellitur ex consequentia prieoris matrimoni in fauorem fidei sicut post sponsalia bomo cogitur capere mulierem. Opinio opposita est quod matrimonium non corrumpitur cum infideli quousque fidelis cum altera contrahit vel ingreditur religionem vel frugem meliorem vite. et causa est quia romanus pontifex diffinit quod ipa potest an matrimonium cum secunda reuocare suum mari tum et ipse tenetur eam suscipere patet in cap. gaudemus. Forte dicis fidelis non potest habere infidelem vxorem. distinguitur vel si iprisum matrimonium fuerit contractum tempore infidelitatis et sic nego: vel vnus fuisset fidelis et alter infidelis concedo propter illegittimationem ecclesie. vt patet. xxviii. q. i. c. caue. in pri mitiua ecclesia passim iudei et gentiles conuertebantur: et sic verisimile etat quod fidelis lucreretur infidelem ad fi dem processu temporis iudei erant obstinati non autem gentiles tunc licuit manere cum secundis non primis postes et hii et illi sunt obstinati quare nunc est illicitum cum que cunque infideli contrahere hic est ius positiuum humanum quod pontifex potest reuocare et validare. Sed ex to to isto non sequitur quod si alter coniugum ad heresim le batur altero manente fideli matrimonium dissoluitur imo oppositum quod tangitur in. c. quanto. Et sic fidelis sine sua culpa vxore priuabitur quia inter illos est matrimonium legittimum et ratum postquam vterque est baptisatus. Sed dicis ponamus quod vnus credit se esse babptisatum et tamen non est vel vterque coniunx an inter eos potest esse diuortium similiter an ecclesia potest cogere illam que labitur in heresim ad virum redire. Respondetur quod postquam tales non ha bent caracterem baptismalem si postea altera aues tat se a fide alter potest contrahere cum altera. De alio dicitur quod ecclesia potest illam quae labitur in heresim cogere reuerti cum est heretica et tradere curie secula ri.

¶ Sed contra illud arguitur moyses habuit vxorem filiam ietro infidelis. exodi. ii. et ioseph filiam phu¬ tifaris sacerdotis heleopoleos. gene. xli. quae erat infidelis et tertii regum. ii. salomon accepit filiam pha raonis et hester nupsit assuero. hester. ii. Preterea probatur quod nunc fidelis potest contrahere cum infideli fi delis est persona habilis. infidelis est persona habilis ergo sunt persone habiles. Ad primum de illis patribus ante legem responderet aliquis non erat vetitum sed quia apparet oppositum postquam abraham noluit quod vsaac caperet mulierem de terra canaam nec vsaac iacob ibi sinebat capere vxorem sed misit eum ad mesopo tamiam sirie esau inter suos capiens vxorem peccauit deuteronomii. vii. legitur cum precepit dominus delere se ptem gentes sequitur non inibis cum eis fedus nec misereberis earum neque sociabis cum eis coniugia filiam tuam non dabis filio eius neque filiam illius accipies filio tuo ur seducet filium tuum ne sequatur me et vt magis ser uiat diis alienis populus ille erat obstinatus in ma lo voluit illum attenuare dominus patres instinctu sprinus sancti hoc seruabant ante legem iacob consensit de dina supposito quod mas circundi vellet dicitur specia lissime erant interdicte mulieres cananee nisi pro ma gna valde causa poterant iudei contrahere cum eis vt naason contraxit cum raab de qua genuit boos. vt dicitur mathei. i. que saluauit nuncios iosue cum aliio mulieribus alienigenis poterant contrahere cum rationabili cam et minori quam cum primis sicut obeth contraxit cum rutha ruth vltimo. et salomon cum filia pharaonis pro pace sui regni. iii. regum. iii. non adhuc videtur praeuaricator de alienigenis amc nitarum et moabitarum et egiptiorum quas abiecit esdras. esdre. ix. quando populus reuersus est de captiuitate dicitur causa fuit irrationabilis quia vxores eorum iudce mulieres erant turpes ex redi tu de itenere eas abiecerunt. Ad secundum concedo antecedens fidelis est persona habilis et infidelis est persona ha bilis puta ad contrahendum cum infideli: et nego conlequentiam: ergo fidelis et infidelis sunt persone habiles est relatio intrinseca in consequente et extrin seca in antecedente.