Pro solutione aduertendum est nichil est ma lum malicia entis: quia bonum bonitate entis est transcendens: patet de sex transcendentibus intellectis per licteras huius dictionis reubau: sed malum in proposito capitur pro malo moraliter / vel pro deffectu requisito ad bene esse secundum quanid / et hoc cognoscitur per sua determinabilia quando ponitur solitarie vel cum termino absoluto denominat sigatum adiacere rei sigate per alium terminum / sortes est malus denomi nat maliciam sorti adiacere et idem est si dicatur sortes est malus homo et hoc potest dupliciter esse secundum actum vel habitum solus actus est coram deo imputabilis frequenter tamen homines per habitum iudicant. sed si ponatur cum termino connotatiuo appellat suum sigatum adiacere connotato alterius vt malus minister per illam significatur quod male ministrat si non facit ea quae sunt sui officii / quamquam sit ita malus sicut iudas est bonus minister si bene minstret hec stant simul. hec consequentia est nulla iste hereticus est bouus minister baptismi. ergo est bonus bomo vel ponum animal variatur appellatio nec arguitur ab inferiori ad suum superius respectu totius extrems sed si esset inferioritas quidditatiua et essentialiter onsequentia esset bona vt hic / sortes est bonus homo: ergo est bonum animal. minister baptismi / vel ille terminus minister est inferius solum consequentialiter et denominatime ad illum terminum homo / vel animal coliter angeli non sunt ministri / et sic est inferioritas theologica: et sic aliquis est bonus sacerdos et malus homo / ad veritatem prime sufficit quod bene doceat quod ipocrita facit. dicebatur quid malus dicat cognoscitur per terminum cui adiungitur / et vl tra addo quia satis rationabilis videtur illa regula logi corum adiectiua posita a parte predicati habere posse substantiua posita a parte subiecti pro substantiuis vel dare intelligere transcendens. Ex isto sequitur hanc esse distinguendam minister est malus primomoo est sensus / minister est malus minster. secundo modo sen sus est res mala. Ex ius iterum sequitur hanc esse con cedendam / sortes est bonus cordiger et malus religio sus si bonam habeat cordam et male seruet regulam plato est malus religiosus et bonus monachus sup positoquod capiatur connotatio habitus / secus est si capiatur connotatio magis principalis quia sic hec non stant iste est malus religiosus et bonus monachus ommuniter habentes meliores habitus sunt peiores religiosi quo fit Haec consequentia est nulla sortes est bonus et minister ergo est bonus minister nec econuerso. Non intendi mus hic proprie loqui de malo ministro sed proprius de ministro qui est malus homo / nec venialiter ma lus solum in praesentiarum malus reputatur vbi quis baptisaret in veniali sollenniter non peccat. ille est bonus minister baptisando qui scit baptisare et facit licet sibi sit malus et sibi male ministrat. Preterea supponitur quod duplices sunt ministri: quidam precisi ab ecclesia vt depositus / degradatus / suspensus / excommicatus Aliqui non precisi et illi sunt duplices. quidam no torii vt presbiter notorius fornicator. alius occulte malus.

¶ Istis notatis ponuntur conclusiones. Prima est / licet a scismatico heretico vel infideli Prina conclusio potest quis paptisari: nullus tamen dicitur ab eis capere nisi in casu necessitatis. prima pars huius conclusionis probatur auctoritate beati aug. super ioh. omel. v. et reci tatur de conse. d. iiii. c. baptismus. romanus ponti. ec. et pluribus aliis capotolis. Non voco hic posse quod de iure fieri potest. Secunda pars patet: quamquam sit cathece affirmatiua est tamen negatiua pregnans. prior pars patet. tales sunt precisi ab ecclesia et maxime in sacramentis: ergo non licet ab eis capere sacramenta tempore quo alii reperiri possunt / prohibetur eis communicare cum aliis potissimum in sacramentis eadem prohibitione prohibemur communicare cum eis. Secunda pars patet. quia preceptum ecclesie est de non communicando cum preciso preceptum dei est de suscipiendo baptismo / et non est suspicatio a quo vel preciso vel non preciso: ergo congruum est quod ecclesia vtatur epiltaia quod in illo casu licet recipere a praeciso Item esto quod vnus precisus ab ecclesia sit in extrema necessitate possum ei succurrere in corporalibus ergo in spunalibus et secum communicare / et intelligo illud siue sit adultus siue paruulus de secundo non debet esse magna dif ficultas supposito quod sit in magna necessitate: et primum patet ponderando praeceptum dei et ecclesie quae videntur esse contraria sed non sunt / oportet rationem in his respicere et quod sponsa ecclesia locum det sponso.

¶ Secunda conclusio a non preciso publice malo sed non notorio si ei incumbit ex officio michi ministrare possumab eo suscipere sacramentum. probatur: quia quamdiu non est michi vetitum per ecclesiam possum ab eo meum debitum petere. sed sic est de ius vt statim patebit: igitur est pro babile quod penitet de peccato suo et interpratandum a me in meliorem partem: et quidquid sit non sum causa quare ip se peccat. peto antum debitum. Ex isto sequitur quod ab occu to malo baptismum recipere licet at teneatur / in extrema necessitate quilibet potest baptisare et angelus bonus et angelus malus si nobis constaret. gerson in regulis moralibus dicit requiritur de necessitate quod minister bea ptismi sit viator. propterea excludit angelos et de mones / illud est contram doctrinam multorum theolo gorum michael in mote gargano inhibebat epreo sipontino dedicare ecclesiam cum ipse dedicasset licet vnum sit sacramentale et aliud sacramentum poterat iden fecisse aliquem baptisando. sed paieter postquam est ecclesie minister layco quantuncunque bono preferendus est et clericus laico et mas respectu femine.

¶ Contra primam conclusionim arguitur sic / petens a preciso sacramentum ed clesie est causa quod precisus peccet cum faciat eum dare mam con sacrame cato: et sic alter facit irreuerenclusionem. tiam sacramento et per consequens petens est occasio illius peccati: e ium si minister est ille cui incumbit ex officio et sciat se esse in peccato: patet. i. q. i. c. remissio nem. immundus tangens consecrata in lege pecca bat. leuitici sis homo qui accedit de stirpe vestra ad ea que consecrata sunt imundus / peribit coram do mino. Et confirmatur. posito quod paibieter sit ita malus quod non vult baptisare gratis: sed baptismum vendere / non licet a tali minstro sic sacramentum recipere: ergo mali cia ministri prepedit baptismi susceptionem.

¶ Respondetur distinguendo quod petens sit causa peccati vel occasionaliter et indirecte: et sic conceditur et hoc non est peccare. qui petit debitum quia nullus est alius cle ricus vel laicus potens baptisare ex vpothesi citius dat ei causam vt peniteat de suo peccato et malignitate. an baptisans in peccato peccet: tenetur communius quod sic quando solenniter facit: secus est si in breui necessitate es set angustiatus baptisare vbi non occurrit menoria peccatorum nec datur thrmiprus sufficiens: vel directe es sic nego praeter intentionem petentis est quod alter sacra mentum irreuerenter ministret. simile est nunc in re formationibus sortes reformans religiosos expellit eos nolentes religiose viuere. isti alii expulsi forta sis peius viuunt volens eos bene viuere et quae est cau sa indirecte illius peccati non propterea peccat / vel dire cte est causa peccati et sic nego: ille directe est causa peccati qui alium instigat ad peccandum hoc est qui in tendit quod alter peccet vel facit aliud indebite quod est causa peccati alterius.

¶ Ad confirmationem respon detur: licet emere aquam a prabestero / sed non licet emere ba ptismum. nec nunc insisto / licet emere aquam et aqua est vel potest esse baptismus igitur. sed pone presbiter dicit non baptisabo hunc vel alius minister laicus hoc dicat nisi mihi dederis pecuniam pro baptismo. Respondeo difficile est dare ita malum / sed eo admisso vel baptisandus est adultus et tunc nichil dabit suf ficit ei sua bona voluntas / baptisatur baptismo flami nis / vel est aliquis impotens baptisare puta est man cus et nullum habet nisi illum malum ministrum et puer statim morietur quid faciendum est / et dico quod nullomodo dabit pecuniam pro baptismo. non sunt facienda mala vt inde eueniant bona: tamen potest dare alteri pecuniam vt redimat vexationem suam non habens intensio nem emere baptismum non curando de intensione et malicia alterius. etiam vbi alter esset ita malus vbi di ceret non baptisabo nisi dederis pecuniam pro baptismo et aliter non recipiam nisi vbi emineret scandalum propter simoniam tunc puer relinquatur in manus dei / emens potest plus dare pro re quam valeat propter nccessitatem quam patitur. patet de re desiderata ab infirmo tempore morbi vt de malo punico est in contractu emptionis licitum est emptori augere praecium et venditori diminuere et non econuerso: abraham emit plus speluncam duplicem ab ephron etheo quam valeret. Forte dicis si quis habue rit beneficium per simoniam tenetur resignare. ergo si quaes simoniace fuerit baptisatus non recipit baptismum. consequentia est nulla vt patet in baptismo sunt essentialia omnia ad baptismum esto quod sit simonia in baptisante et deus noluit efficatiam propter eius maliciam aufferre a sacramentis. simoniace beneficium impetrans non accipit titulum in beneficio et sic tenetur restituere.

¶ Secundo arguitur. cipanus martyr tenuit quod baptismus qui ptus ab heretico non valet: et in hoc finaliter mortuus est et est martpr: ergo illud tenere non est falsum.

¶ Respondetur duplicia sunt credibilia vt sufficit in proposito. quadam ad secundum. quae quis scire tenetur et illa distinguuntur secundum maius et minus. theologus tenetur pla scire quod plebeus et intur plebe os aliqui plus aliqui minus secundum eorum naturalia et im pedimenta / in plerisque locis rarissima est praedicatio vix semel in. xx. annis in aliis pluries. Aliqua sunt que quis non tenetur scire etiam quamquam bene doctus: quia du bium est an sit catholicum. esto quod de facto sit catholicum / vt hic hereticus potest baptisare in sensu composito quae in diebus cipriani erat anceps quousque erat deteraminata per ecclesiam. simile erat an beata virgo esset con cepta in peccato originali / vel ne ante determinatio nes conciliorum et vniuersitatum. quod de beata virgine di co partim exemplariter sit dictum partim pro casu no stro ane determinationem aliquam reputo fuisse apparen tius dixisse eam omnis noxe originalis et alterius fuisse rexpertem vt in tertio teneo. Tunc dicitur. assentire vel dissentire talibus nullum est peccatum quia est ignorantia inui cibilis istum excusans si dissentiat hiis quae scire tenetur peccat et virtualiter reputatur hereticus / non placet michi cum aliquibus quod peccet venialiter quia nimis leuiter tenuit propositionem sacris eloquiis (licet latenter contrariam: quia nec hahuit auctoritatem ad illam fulciendum nec rationem. illud est valde du rum quia pari ratione sequeretur quod beatus bernar dus alexander thomas et alii peccassent venialiter ante determinationem ecclesie et vniuersitatum quod beata virgo non erat concepta in originali peccato ante determinationem tenuerunt oppon et tamen neque habucrunt auctoritatem sufficientem nec rationem nisi sop histicam affirmatiua illa est falsa et falsum probare est impossibile: sed quia isti doctores fecerunt quod in eis erat et videbatur eis esse dicendum / nec tunc tenebantur scire assentientes illi non pertinaciter nullomodo peccaue runt: et sic est adhuc circa multas propositiones theo logas vbi doctores contraria opinantur vt in prologo ostensum est de beato hieronimo et beato aug. et per legem contradictoriarum vna pars est falsa: sed quia firmiter non constat quae est illa / absit quod assentientes parti false propterea peccarent / in materiis de vsuris vel simo niacis homo dicens partem quam credit veram esto quod sit falsa peccaret quis auderet vnquam tunc aliis consulere et tamen illud sequitur ad oppositum.

¶ Contra illud arguitur: vetula assentiens prelato praedicanti heresim peccat quia est heretica et facit quod in se est vt assentiat ergo in hoc ciprianus martyr saltem venialiter pec cauit / et eodemmoo abbas ioachim. ex. de summa trinitate et fide catho. ca. dannamus. Respondetur altissioet plerique alii visi sunt dicere quod illa bona vetula pec cat in casu non debet assentire prelato nisi quando predi cat verum / hanc opinionem reputo falsam et arguo sic. vel licet vetule credere prelato vnquam predicanti propositionem quam ipsa prius non audiuit / vel non. secundum profecto dari non potest. Si dicas quando prelatus prodicat verum debet credere et non quando predicat falsum hoc nichil est quia eam latet nec tenetur illud scire prout supponitur: ergo primum est dandum siue predicet verum siue falsum cuius oppous non tenetur scire ipa assemtiendo sine vlla dubitatione non demeretur / sed si fuerit in gratia meretur si aliud non obstat. si sint duo prae lati sortes et plato sortes praedicat quod christus erat lancea tus a milite post mortem vna vetula audit et assentii plato predicat quod christus erat lanceatus ante mortem ple beus assentit falso et vetula vero equaliter ceteris paribus merentur. Sed ad videndum an vetula sit he retica notabis secundum beatum hieronimum. heresis est dogma falsum fidei christiane contrarium / doga ma falsum est propositio falsa vel eius assensus. Dicitur fidei christiane quia propositio contraria propositioni geometrice vel phisice non est heresis nec peccatum nisi sit inanis glorie cupiditas vel aliqua alia mala circunstantia. dicitur quod non sufficit ad esse hereticum tenere heresim sed requiritur quod teneat cum pertinacia: modo secus est de vetula licet ipsa credat / christus erat lanceatus ante mortem postquam au diuit a prelato et nullo pacto illam dubitet postque au diuit alios dicere oppositum fluctuare incipit et quod ante credebat fortassis opinatur forte nullum assensum habet sed postquam capit oppositum esse verum a fide dignis indubitanter illi adheret ista cauta ve ritate querit veritatem et parata est animo eam con gnoscere cognitam libenter insequi / secus erat de arrio sabellio et aliis hereticis et heresiarchis qui inconcusse adheserunt suis erroribus et declaratis oppositis veris a fide dignis quorum testimonio de¬ buerunt adherere suam sententiam perniciose con sequenter tutarunt spernentes suam salutem secundum illud sedulii libro secundo cum recitat fidem catholicam in diuinis / inquientis. Hec est vera fides hanc spreuit habere salutem Arrius infelix. Sed si quis erret qualitercunque in hiis que tenetur scire vel est verisimile quod sciuerit illam esse catholicam facile ha betur ab eo suspitio quod est hereticus in materia de eu charistia distin. xi. questio. ii. videas an liceat cathegoce adorare vel conditionaliter / sed quia modus op contra secundam compositus est satis communis in scola vbi occurrit ex¬clusio arguitur. tremis digitis tango.

¶ Contra secundam conclusionem arguitur sic: non licet michi audire missam no torii fornicatoris: ergo nec secum communicare in sacramentis a fortiori. Assumptum patet ex. de cohabitatione clericorum et mulierum. vestra duxit deuo tio. Pro solutione huius nota quod duplex est notorium / quoddam facti / aliud iuris. Primum est quamdo nulla tergiuersatione potest negari vt sortes praesbiter habet in domo mulierem et iuuenes pueros ex ea genitos nec constant aliunde ex patre. Notorium iuris est quando est conuictus coram iudice vel per christiani confessionem / vel probatus talis per testes fide dignos / et sic non est idem notorium et publicum conuertibiliter / imo se habent sicut sub et supra / omne notorium est publicum / sed non econuerso in aliquo publicato opus est probatione testium ad hoc quod sit notorium patet in publicato ex fama: illud patet extra de habitatione clericorum et mulierum. tua nos. Ex illo facile potest sciri quod peccatum est occultum / et quot modis occultum capi potest secundum quod potest opponi notorio iuris notorio eui dentie facti. Preterea aduerte / possum abstinere ab audienda missa superioris tribus modis. vno modo talium solennia respuendo ac si solennia non essent nec valerent / et hoc non debemus. Aliomodo vt isti fornicatores a peccato retrahantur per verecum diam quando eorum sacrificia relinquimus. hec distinctio habetur in capulo vestra. §. Item aliud est a talium officiis abstinere vt peccandi licentia ceteris aufferatur et huiusmodi ad penitentie fructum trahatur atque aliud si talium tanquam in fornicatione iacem tium talium ministeria respuantur. et sequitur sinc dubitatione itaque teneatis quod a clericis et presbyteris quamquam fornicariis quamdiu tollerantur nec habent ope ris euidentiam licite diuina officia audiantur et alia recipiantur sacramenta ecclesiastica et hunc rigorem decretalis tenuerunt antiqui doctores / etiam theologi. Teneo cum parte illa quod sunt sinendi quamdiu tolerantur ab ecclesia siue factum sit notorium siue pu blicum ante sententiam ecclesie: sed in facto notorio non est opus probatione testium et rigor decretalis est ablatus per contrariam consuetudinem et hoc rationabiliter ne detur occasio subditis in superiores temere insurgere / interdum fingerent falsum occultum et ipsum publicarent et facerent interdum ferme no torium. indoctum vulgus etiam non cognoscit quid est notorium.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1