Table of Contents
In Quartum Sententiarum (Redactio A)
Prologus
Distinctio 1
Quaestio 1 : Utrum creatura potest creare
Quaestio 5 : De circumcisione et de eius obligatione
Distinctio 2
Quaestio 1 : Quid est baptismus, et de ipsius materia et forma.
Distinctio 3
Quaestio 1 : An institutio baptismi evacuet circumcisionem
Distinctio 4
Quaestio 1 : An virtutes infunduntur in baptismo
Quaestio 2 : Utrum non volens et fictus recipiant sacramentum
Quaestio 3 : An omnes baptizati suscipiant aequalem effectum baptismi recipiant
Distinctio 5
Quaestio 1 : An liceat recipere sacramentum a malo ministro
Distinctio 6
Quaestio 2 : An catechismus et exorcismus sint necessarii ad baptismum
Distinctio 7
Quaestio 1 : An confirmatio sit sacramentum iterabile
Distinctio 8
Quaestio 1 : An sit ponenda forma in hoc sacramento sicut in ceteris.
Distinctio 9
Quaestio 1 : An quis indigne hoc sacramentum suscipere possit
Quaestio 2 : An liceat alicui ministrare corpus Domini illi quem scit esse in peccato mortali?
Distinctio 10
Quaestio 1 : An corpus Christi natum de virgine sit in eucharistia
Quaestio 2 : An implicet contradictionem idem corpus numero esse circumscriptive in diversis locis
Quaestio 3 : An corpori Christi eaedem proprietates insunt in eucharistia et in caelo
Quaestio 4 : Utrum aliqua creatura potest movere corpus Christi prout existit in sacramento
Distinctio 11
Quaestio 1 : An panis transubstantietur in corpus dominicum?
Quaestio 2 : An possumus adorare corpus Christi categorice sub speciebus panis et vini
Quaestio 3 : An solus panis triticeus sit conveniens materia huius sacramenti et vinum de vite?
Distinctio 12
Quaestio 1 : An accidentia omnia possunt esse sine subiecto
Quaestio 2 : An pluries in die celebrandum sit
Quaestio 3 : Utrum quilibet clericus quolibet die tenetur dicere horas
Distinctio 13
Quaestio 1 : An Christus consecravit in pane azymo
Quaestio 2 : De modo celebrandi
Distinctio 14
Quaestio 1 : An peccati post baptisma commissi necessaria sit poenitentia
Quaestio 2 : An per sacramentum poenitentiae peccatum mortale deleatur
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum quis potest satisfacere existendo in peccato mortali
Quaestio 2 : An opus satisfactorium sit ita meritorium sicut non satisfactorium
Quaestio 3 : An contraveniens ieiunio praecepto mortaliter peccet
Quaestio 4 : An tertio comedens frangat ieiunium sicut secundo comedens
Quaestio 5 : Utrum eleemosyna sit necessario danda indigenti
Quaestio 6 : An rerum dominia iure naturae, divino, vel humano sint distincta
Quaestio 7 : Utrum homo tenetur restituere illa quae acquisivit per praescriptionem vel usucapionem
Quaestio 8 : Quomodo conveniunt et differunt usufructus et usus
Quaestio 9 : An lucrans in ludo acquirat dominium rei lucratae et potissimum in ludis taxillorum
Quaestio 10 : An ludere ad ludos sit honestum
Quaestio 11 : An proximi lacerans famam tenetur eam restituere
Quaestio 12 : An accusatus de aliquo crimine tenetur illud crimen prodere non obstante fama
Quaestio 14 : An homicidium est magnum peccatum, et quae restitutio debetur in homicidio
Quaestio 15 : An licet occidere et rapere in bello
Quaestio 16 : An duellum sit licitum
Quaestio 17 : An homo damnatus ad mortem licite potest aufugere
Quaestio 18 : An homo tenetur restituere acquisita per furtum
Quaestio 20 : An emens rem furtivam tenetur illam vero domino sine redditione pretii restituere
Quaestio 21 : An iuste pro furto infligatur mors
Quaestio 22 : An tenens columbaria tenetur ad restitutionem damni illati a columbis eius
Quaestio 23 : An usura sit peccatum
Quaestio 28 : De cambio bursae
Quaestio 29 : An liceat recipere ad usuram
Quaestio 30 : An aliquis potest vendere usurario aliquid et an tenetur restituere lucrum usure
Quaestio 31 : An mercatura sit licita
Quaestio 33 : De latitudine iusti pretii in emptione et venditione: quomodo cognoscitur tale medium
Quaestio 34 : An licet emere redditus fructuarios et pecuniarios
Distinctio 16
Quaestio 1 : An peccatum mortale et gratia sunt simul in eadem anima
Distinctio 17
Distinctio 18
Quaestio 1 : An excommunicatio liget excommunicatum ne colloquatur cum aliis
Distinctio 19
Quaestio 1 : An sacerdos potest uti clave in quolibet?
Quaestio 2 : an fraterna correctio sit de praecepto.
Distinctio 20
Quaestio 1 : An ille est totaliter liberatus qui adimplet poenitentiam iniunctam a sacerdote
Quaestio 2 : An valeant indulgentiae
Distinctio 21
Quaestio 1 : An aliqua peccata dimittantur post hanc vitam
Quaestio 2 : An sigillum confessionis sit tenendum in omni casu
Distinctio 22
Distinctio 23
Quaestio 1 : An extrema unctio sit sacramentum novae legis?
Distinctio 24
Quaestio 1 : An ordo sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An accipiens personas in beneficiis ecclesiasticis peccet?
Quaestio 3 : An conferens beneficium idoneo praetermisso magis idoneo peccat?
Quaestio 4 : An habens plura beneficia per dispensationem est securus in conscientia coram Deo
Quaestio 5 : An praelati ecclesiae sunt domini bonorum ecclesiae
Quaestio 6 : An prodige exponens bona ecclesiae teneatur eadem restituere
Distinctio 25
Quaestio 1 : Utrum simonia sit grave peccatum
Distinctio 26
Quaestio 1 : An matrimonium sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An matrimonium sit uniuoce sacramentum cum aliis
Distinctio 27
Quaestio 2 : An matrimonium solvatur per religionis ingressum
Quaestio 3 : An tempus sponsalium sit convenienter assignatum?
Quaestio 4 : An licet dispensare cum bigamo
Distinctio 28
Quaestio 1 : An carnalis copula cum sponsalibus matrimonium causet
Quaestio 2 : Utrum consensus conditionatus de praesenti sufficiat ad matrimonium
Distinctio 29
Quaestio 1 : An consensus coactus sufficiat ad matrimonium
Distinctio 30
Quaestio 1 : An error impediat matrimonium
Quaestio 2 : An virginitas est virtus et an viduitati et coniugio praestet
Quaestio 3 : An fuit verum matrimonium inter Mariam et Ioseph
Distinctio 31
Quaestio 1 : An tria bona matrimonii excusant actum matrimonialem ne sit peccatum
Distinctio 32
Quaestio 1 : An quilibet coniugum teneatur alteri reddere debitum
Distinctio 33
Quaestio 1 : An liceat per dispensationem habere simul plures uxores
Quaestio 2 : An libellus repudii erat licitus in lege Mosaica
Distinctio 34
Quaestio 1 : An impotentia coeundi impediat matrimonium
Distinctio 35
Quaestio 1 : An licet uxorem dimittere ob solam fornicationem
Distinctio 36
Quaestio 1 : An servitus impediat matrimonium
Distinctio 37
Quaestio 1 : An quis potest illam capere in uxorem quam polluit per adulterium
Quaestio 2 : An ordo sacer impediat matrimonium
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum omne votum obliget et an expediat vovere
Quaestio 2 : An religiosus peccat tenendo proprium
Quaestio 4 : An sit optima inter tria vota et ad quae se extendit
Quaestio 5 : An Carthusiensis in extrema necessitate potest vesci carnibus
Distinctio 39
Quaestio 1 : De gradibus consanguinitatis
Distinctio 40
Quaestio 1 : De gradibus consanguinitatis
Quaestio 2 : An consanguinitas impediat matrimonium
Distinctio 41
Quaestio 1 : An sex species luxuriae communiter enumeratae sufficiunt
Quaestio 2 : An fornicatio simplex sit magnum peccatum
Quaestio 4 : An adulterium sit grande peccatum
Quaestio 6 : De ratione affinitatis et eius impedimento
Quaestio 7 : An sint aliqui filii illegitimi
Distinctio 42
Quaestio 1 : De cognatione spirituali, adoptione et arrogatione
Distinctio 43
Quaestio 1 : An idem corruptum numero potest resuscitari
Quaestio 2 : An totum dicat tertiam entitatem a suis partibus realiter distinctam
Quaestio 3 : An resurrectio mortuorum generalis sit futura et de modo resurgendi
Quaestio 4 : An corpora mortuorum resurgent cum omnibus suis partibus et adminiculis
Distinctio 44
Quaestio 1 : An infernus sit sub terra
Quaestio 2 : An ignis inferni sit eiusdem speciei cum igne nostro
Quaestio 3 : An corpus damnati possit calefieri
Quaestio 4 : Quomodo animae corporibus exutae crucientur, similiter
Distinctio 45
Quaestio 1 : Quibus prosint suffragia ecclesiae
Quaestio 3 : An suffragia existentis in mortali peccato prosunt defuncto
Distinctio 46
Quaestio 1 : An Deus aequaliter punit intensive in eodem foro aequaliter peccantes
Quaestio 2 : Quod inaequaliter praemiet aequaliter merentes
Quaestio 3 Quod aliqui sunt homines qui nec salvabuntur nec damnabuntur.
Distinctio 47
Quaestio 1 : An in generali iudicio erit disputatio vocalis
Quaestio 2 : An ignis conflagrationis erit eiusdem cum igne praesenti
Distinctio 48
Quaestio 1 : An caeli cessabunt a motu post diem iudicii
Distinctio 49
Quaestio 1 : De essentia beatitudinis:
Quaestio 2 : An beatitudo totaliter causetur a Deo
Quaestio 3 : An fruitio sit potior actus beatitudinis quam visio
Quaestio 4 : An omnes beati sunt aequaliter beati
Quaestio 5 : An beatitudo sit perpetua
Quaestio 6 : An omnes homines summe et de necessitate appetant beatitudinem
Quaestio 8 : De alia dote scilicet dote agilitatis
Quaestio 9 : An corpus beati potest naturaliter esse cum corpore non glorioso per dotem subtilitatis
Quaestio 10 : Quae res est dos claritatis
Quaestio 11 : An duo corpora dura possunt se tangere
Quaestio 12 : An sensus beatorum in patria erunt in actibus suis
Quaestio 13 : An sit aliquod praemium accidentale
Quaestio 14 : An mors est de ratione martyrii
Quaestio 15 : Quando quis debet pati martyrium et pro quibus causis
Quaestio 16 : an actus quilibet cui debetur palma martyrii sit actus magne perfectionis
Quaestio 17 : Cuius virtutis sit actus martyrii vel ille cui debetur aureola martyrum
Distinctio 50
Quaestio 1 : An damnati post diem iudicii peccent et pro eorum peccatis infligetur poena
Quaestio 3
An omnes baptizati suscipiant aequalem effectum baptismi recipiant¶ Distinctionis quarte questio tertia. QVeritur tertio circa hanc distinctionem: an omnes baptisati suscipiant equalem effectum baptismi.
¶ Ad quetionem suppono multiplicem esse baptismum scilicet fluminis et de illo communiter hic loquimur et est pro prie sacramentum / sanguinis quando quis occiditur propter christum flaminis vt quando aliquis iustificatur a reo vt hieremias / hieremie. i. antequam exires de vul ua sanctificaui te. quam Ioannes baptista / luce. ii. vel qui habet bonum motum faciendi quod in se est vt cor nelius eunuchus regine candacis actuum. viii. et. ix. bonus latro cui christus dixit. hodie mecum eris in pa radiso / luce penultimo. illud tangitur in glosa ad he breos. vi. dicit quod est baptismus aque penitentie et sanguinis / ista dicuntur baptismata propter similitudinem cum baptismate fluminis quia originale tol lunt / gratiam conferunt / patet per aug. libro. iiii. de bap tismo: et de consecratione. d. iiii. baptismi vicem. et ma gister in listera. triplicem statum puer habet: primo quando est natus in rerum natura et tunc est soli deo natus ad opem dandam huic ecclesie suffragari nequit. secundum statum quem habet quando nascitur extra vterum in par te vel in toto cui ecclesia auxiliari potest cum adoleuerit in annis rationis potest sibi opitulari et eccleia. similiter beata virgo non fuit curata ab origina li vt in tertio dictum est sed preseruata peccatum nul lum habuit euam honore obscurans secundum illud sedulii Et velud e spinis mollis rosa surgit acutis Ril quod ledat habens matrem que obscurat honore. et illud con gruum est cum iohannes et hieremias ante natiuitatem ex vtero erant sancti / ipa in primo instanti. ergo anima erat in rerum natura erat sanctam alioquin simi lem habuisset contra illud seduli: nec primam similem visa es nec habere sequentem sola sine exemplo placui sti femina christo. proprie tamen est nisi vnum baptisma scilicet fluminis secundum illud apostoli ad ephe. iiii. vnus dominus / vna fides / vnum baptisma. et sedulius Totum namque lauas vno baptismate mundum. alia dicuntur baptismata secundum translationem.
¶ Prima est: non omnes bap Prima pro tisati equalem suscipiunt gratiam probatur: aliqui su¬ positio. scipiunt ficte in peccato ex questione precedente. ergo non recipiunt gratiam: ergo non equalem.
¶ Secun¬ Secunda comda conclusio non omnes baptisati recipientes gra clusio. tiam recipiunt equalem: probatur demonstro duos quorum vterquae habet gratiam vt duo. arguitur sic isti non recipiunt gratiam: ergo non equalem. consequentia tenet quia ex opposito consequentis sequitur oppositum antecedentis / assumptum patet quia diuersorum sub iectorum gratie non constituunt aliquod vnum.
¶ Tertia propositio non omnes adulti recipiunt equalem gratiam. patet: quia aliqui habent maiorem de uotionem quam alii: egrgo in eis inequaliter datur gratia / et ex illo sequitur quod omnes adulti maiores gratias rei cipiunt quam paruuli.
¶ Quarta propositio / non omnes gratie baptismales sunt equales omnes hic proprie non potest capi collectiue quia oportet videre quibus omnes gratie baptismales essent equales postquam equale est de predicamento relationis et nichil sibi est equale capiendo distributiue ipsa est vera quod probo sua con tradictoria est hec. omnes gratie baptismales demonstrando omnes preter vnam vel duas ille non sunt equales in intentione duabus vel vni sed postquam equale stat confuse tantum capiendo gratias commican tes sua contradictoria est vera.
¶ Sed pretermissis meandris sit quinta propositio / quelibet gratia baptismalis est equalis cuicunque alteri gatie baptismali probatur hec propositio. passio christi exhibita est causa gratie baptismalis in noua lege qua equaliter applicatur omnibus.
¶ Contra hanc quintam propositio nem arguitur. aliqui sunt predestinati ad maiorem gloriam quam alii: ergo deus dat eis maiores arras puta maiorem gratiam.
¶ Respondetur per propositiones. Prima est: deffendi potest vtcumque quod deus dat de lege ordinata maiorem gratiam magis praedestinato. potest dici quod anima christi suam passionem plus obtulit pro vno quam pro alio et sic aliqui dicunt et quod propter merita astantium vt puta presbiteri patrini vel parentum deus dat interdum maiorem gratiam vni quam alteri et forte dicunt sic factum est de beato nicolao cui sic gratia data est quod vnica lactatione bis in septimana contentus maneret. nec sequitur quod de est acceptor personarum / potest dici bene quod reprobationis et predestinationis deus est sola causa es tamen non est acceptor personarum vt acceptio in vicium sonat. Secundo potest dici deus cuilibet dar determinatam gratiam baptismalem quo ad paruitatem puta est ita parua quam regulariter dat et nulla minorem puta vnius gradus bene tamen dat aliquid interdum vltra et sic nulli facit iniuriam secundum illud mathei. xx. Tolle quod tuum est et vade. Tertio dico omnibus istis datis manet quinta propositio ve ra quia deus dat illas gratias pro aliorum precibus vel causa predestinationis vel causa anime christi specialiter offerentis pro vno et non pro alio. Quarto dico quod dubia sunt in argumento primo de sancto nicolao non oportet propter ieiunium eius bis in sept mana dicere quod habuerit maiorem gratiam infusa de qua est sermo) quam alii paruuli. iohannes baptista et plerique alii et beata virgo habuerunt maiorem gratiam quam beatus nicolaus vt opinor et tamen non habuerunt similes effectus in iuuentute vltra communes. ex multiplicatione miraculorum non concludi tur maior sanctitas / miracula fiunt sepe propter in¬ credulos iu patria vnius sancti vel propter aliquod speciale. in omnibus dare punctualem causam est diffi tile / iudicia dei abissus multa / propterea omnes in primitiua ecclesia linguis loquebantur omnibus quousque ecclesia cepit fundamentum nunc autem ecclesia stabilita non fiunt tot miracula nec baptisati linguis lo quuntur nouis. Secundum dubium ibidem tactum est an aliquis potest mereri alteri / et pro illo pono propositiones. Prima est nullus potest mereri alte ri primam gratiam. probatur nullus potest mereri alteri augmentum gratie: ergo neque primam / consequen tiam et antecedens probo primo cosequentiam. si illud quod magis videtur inesse non inest nec illud quod minus videtur inesse inerit sed magis videtur quod quis potest mereri alicui habenti gratiam puta dei amico quam inimico: igitur: assumptum patet quia da quod quis po test mereri alteri augmentum gatre sequitur quod ego pos sum facere quod sortes dormiens habeat tantum gratie sicut sanctissimus homo in orbe consequens est inconueniens de lege dei ordinata / quod sequatur patet sic ponatur sortes qui habet vnum gradum gra tie ipo dormiente possum ei mereri vnum gradum gratie alter potest tantum pro ipo mereri et tertius tantum idem. tota gratia iohannis baptiste non est infinita: ergo homines alii possunt facere vnum regem ocio torpentem tantum mereri sicut sanctissimus. illud ego reputo inconueniens: igitur. Preterea si patrini sancti nicolai poterant mereri scto nicolao augmentum gratie de lege ordinata duo alii deuoti poterant ei tantum mereri et sic habebit maiorem gratiam quam antea et sic alii poterant facere quod beatus nicolaus tantum meruisset quando erat paruulus sicut sanctus petrus adultus quod non est dicendum / iterum quod nullus potest alteri mereri primam gatram. probo. quia si sic maxime adultus potest mereri paruulo in peccato ori ginali quia illud peccatum inter mortalia est minime imputabile. consequens est inconueniens. igitur: si dicas rationabile esset quod quis potest mereri pro paruulo primam gratiam et remissionem peccati sine actu paruuli quemadmodum paruulo imputatur peccatum originale sine actu voluntatis ipsius paruuli. doc non valet nam tunc preces parentum regulariter saluarent paruulos sine baptismo quod est falsum. Sed contra istud arguitur. probando quod quis potest alteri mereri / mathei. ix. ca. habetur. et ascendens iesus in nauiculam transfretauit et venit in ciuiiatem suam et ecce offerebant ei paraliticum iacentem in lecto / videns autem iesus fidem illorum dixit para litico confide fili remittuntur tibi peccata tua. et simile habetur luce quinto vbi glosa ordinaria dicit. quantum valet apud deum fides propria apud quem sic valuit aliena vt intus et extra sanaret hominem. ergo ex istis habetur quod deus dimisit paralitico pec cata propter fidem alienam et ex consequenti infun debat ei gratiam. item creditur quod orationibus san cti stephani conuersus est sanctus paulus et beatus augustinus precibus sue matris / preterea alioquin frustra potentes facerent deuotos pro se orare cum isti deuoti non possunt mereri pro potentibus secundum dicta insuper duo fundantes duo cenobia equalia in quorum altero essent deuoti monachi qui vita mo nastica bene viuunt et orant pro fundatore sicut oli patres in thebaide egipti: in altero sunt dissoluti non orantes pro fundatore sequitur quod isti equaliter me rentur consequens est falsum: quia communiter dicimus ma lis fraudatis fundatores et reddetis rationem an te tribunal christi. Ad primum respondetur quod illorum non habet pro substantiuo aliorum a paralitico sed fidem paralitici et aliorum et sic dicit de lira ibidem / sed pro toto isto manet punctum argument vel aliorum fides aliquid fecit ad hoc quod dimit tebatur paralitico suum peccatum / et si sic. ergo ali qui possunt partialiter alteri mereri. Item si centum eorum cum paralitico poterant mereri dimissionem peccatorum paralitico et infusionem gratie videtur quod mille eorum vel sic ascendendo poterant ei mereri ipo dormiente remissionem peccatorum. Propterea aliter dico quod propter alios deus corporaliter curauit paraliticum et fidem propriam ipius spiritualiter. et hoc videtur sentire glosa quantum valet apud deum fides propria apud quem sic valuit aliena: vt intus et extra sanaret hominem / intus propter fidem ipriusmet paralitici / extra propter circunstantes. Secun do dico et est solutio pro omnibus istis / et respondeo ad formam argumenti. vnum alteri mereri po test intelligi dupliciter. vno modo quod alter meretur vt deus dimittat alteri peccatum vel infundat gratiam alio nullum actum voluntatis habente saltem extra baptismum / et hoc est ratio huius sacramenti: etiam et sic nego / vel quod amplius est alio habente actum sic quod alii faciunt per eorum actus quod detur es maior gratia quam haberet per suum solum actum et in omni tali sensu nego / quia currere videtur michi semper argumentum quod paruum actum habens et remissum valde propter constantes et orantes haberet tantam gratiam sicut beatus petrus quod non est dicendum. Alio modo vnum alteri mereri potest intelligi quod deus mouet voluntatem illius pro quo breces porriguntur vt habeat intensiorem actum vel quod moueatur sua voluntas ad merendum quan do iret ad aliud faciendum / vel impedit eum ne pec cet quando forte esset peccaturus / et sic stepha nus et mater augustini pro apostolo et aug. meruerunt / etiam dicatur quod deus non punit nos immediate post peccatum nec nos capit in malo statu sed ex pectat bonum propter aliorum preces / et hoc est maximum: quod ita sit patet per illud exodi. xxxii. vbi moyses dixit. recordare abraham iacob etc. et sequitur placatus est dominus. sic azarias daniel. iii. rogat dominum ne auferas a nobis misericordiam tuam domine deus noster propter abraham dilectum tuum et isaac seruum tuum et iacob sanctum tuum / proptera concedo propter homines orantes deus remittit penam vel partem eius peccato debitam post penitentiam vel concedit victoriam vel temporalia bona et expectat tempus bonum non statim puniens peccatores cui astipulatur illud hiere. xv. si steterunt moyses et samuel coram me non est anima mea ad populum istum. deus liberauit loth propter abraham Sene. xix. Ad aliud de fundantibus cenobia concedo si cetera sint paria quod equaliter merentur siue monachi bene viuant siue non sed boni possunt rogare deum vt voluntas illius ad deum erigatur qui fundauit cenobitas bonos. Item possunt mereri pro diminutione pene sicut indulgentiis vbi boni fundatores a purgatorio mox libe rant / mali suos fundatores non adiuuant et illud non est parum. Contra illud arguitur per istam solutionem: ego non euado conclusiones quas ego reputo dissonas contra aduersarios: ergo meo pugione me suffodo probatur assumptum: si vnus sanctus orat deum vt sortes rex mereatur ad hunc sensum quod deus erigat suam mentem gratia illius dabitur vnus gradus gratie secunds potest illa via tantum ei mereri et sic consequenter carculando: ergo ille rex merebitur tantum sicut sanctus petrus. Respondetur nemo impedit reges et potentes ad merendum tam tum sicut multi sancti qui nunc sunt in celo / sed ille rex qui frequenter torpet et non vtitur semper instigatione quam deus ei dat forte parum meretur si bene vtatur habebit intensam gratiam et gloriam / sed per proprios actus. Ex hac solutione habetur quod nullus meretur pro alio dormiente vel actum non habente. Secundo sequitur quod nullus meretur aliquid pro par uulo. passionem christi excipio / baptisatos in lege na ture qui secundum illam positionem quod saluabantur paruuli in fide parentum cum protestatione alicuius signi ex terioris: ergo in eis dimittebatur originalis culpa et conferebatur gratia: ergo alius poterat mereri gra tiam quando proportionatur virtuti operis opera ti vt patet de baptisante vel circuncidentem. potes querere si parens fuisset in peccato an paruulo poterat mereri gratiam in sacramentis extenso termino veteris legis / sed solutionem habes per baptisantem in peccato et circuncidentem / ibi virtualiter erat sa cramentum / patet: talis nullum actum habet. ii. corinthiorum. v. omnes vos manifestari oportet an tribunal christi vt recipiat vnusquisque propria corporis quae gessit et verba hec recitantur extra de penitentiis et remissionibus cum ex eo et. i. corinthi. iii. vnusquisque propriam mercedem accipiet. petis quid ergo prodest mereri pro paruulis. Respondetur vt deus perlonget eis vitam et cum peruenerint ad annos discretionis moueat eorum mentes ad ea quae dei sunt / precibus san ctorum frequenter paruuli saluantur a morte et re suscitantur quemadmodum fecit regius propheta. ii. regum. xii. ieiunauit propuero quo mortuo non am plius ieiunauit esto quod viderit morbum incurabilem putabat suis precibus flectere dominum: si dicas si aliquis adultus vult baptisari et incidit in vesaniam ille suscipit gratiam baptismalem in baptismo et meretur / vel si fuisset dormiens pari forma salomon meruit scientiam in somno. iii. regum. iii. cap. Ad primum dicitur: non negatur quando scramen tum digne suscipitur confertur gratia sacramentalis. Ad secundum dico salomon non meruit dor¬ Secundo arguitur miendo / sed ante vigilando obtulit mille hostias contra quintam con in gabaon.
¶ Secundo arguitur probando quod bax clusionem. tismus plus prodest vni quam alteri eant duo ad baptismum vnus ita malus sicut nero et detestetur pec cata sua que suppono mille et sortes cum tribus mor talibus tunc pena respondens istis peccatis deletur in baptismo: ergo plus deletur primo quam sorti baptismi virtute: et illud regulariter est: ergo simili ter habes dicere non esse inconueniens quod regulari ter huic paruulo conferatur maior gratia quam huic.
¶ Et confirmatur: quia si esset quelibet gratia ba ptismalis equalis alteri et determinatus ergdus goatre da tus in baptismo sequitur hec conclusio quod vnus ad ultus et vnus paruulus decedent cum equalibus gratiis quod videtur inconueniens / cum vnus me ruit pro se hoc est merito personali / alter vero non. Ad secundum dicitur distinguendo quod plus prodest primo quam sorti cum duobus peccatis vel plus quo ad beatitudinem essentialem vel ad gratiam et sic nego. vel quo ad aliquid quod dimittitur concomitanter: et sic concedo quantum aliquis habet gratie tantum habet glorie et gratia non compatitur peccatum mortale: propterea ipsum concomitantur deletur hoc in contri tione et in penitentia contingit.
¶ Ad confirmationem pono propositiones. Prima est. stat aliquem par uulum de lege et frequenter decedere cum maiori gratia quam iste adultus discedit. primo paruulus est baptisatus et confirmatus et vtriusque sacramenti gratiam habet et adultus habet gratiam baptismalem solum: quia quando primo venit ad annos discretionis stat quod non peccet mortaliter per duos dies nec me reatur et tunc decedat. Secunda propositio si aliquis vult baptisari et non habet aliquem qui ei conferat tri buitur ei gratia si sic decedat et illa solum finite si sit excedat gratiam baptismalem: ergo deueniendum est ad aliquem qui ita parum gratie suscipit per volitionem remissam sicut ille qui baptisatur paruulus.
¶ Tertia propotes: si ille qui minis accedit baptismum accipiat gratiam minorem accipit quam ille qui pure simpliciter va dit / et sic non omns baptisati accipiunt equaliter non est enim verisimile quod deus ei tantam gratiam tribuat sicut aliis: quia verisimile est quod nullam gratiam ei confert pro illa volitione conditionali.
¶ Quarta propoteo: non est possibile secundum legem quod aliquis semel habens gra tiam baptismalem qui habet meritum personale discedens in gratia ita paruam gratiam habeat sicut par uulus. probatur. talis habet gratiam baptismalem et omnes tales sunt equales ceteris paribus et cum hoc habet gratiam debitam merito personali: ergo plus grartre habet consequentia est communis animi conceptio: stat tamen de lege communi aliquem. lx. vel. lxxx. annorum habere ita paruam gratiam et gloriam sicut ille paruus baptisatus: patet capio vnum gentilem in moabar vel alibi qui detesta tur sua peccata praeterita et totam suam vitam perditam cui nullus confert baptismum vult tamen baptisari sed non repperit aliquem vel alio se ad hoc preparante interim moritur cum remissa detestatione graduali. similiter stat aliquem paruulum habere plus gratie et glorie quam vnum qui suscepit sacum: et cum hoc habet meritum personale. patet de circunciso cum paruo merito personali et sit eleazar sit titius ex alia parte baptisatus et confirmatus vel tantum baptisatus baptismus plus gratie confert quam circum cisio quia sacramentum legis gratie / sit excessus vt vnum aliquis actus meritorius est vt vnum imo vt dimidium vnius. patet. homo potest elicere actum meritorium pure partibi liter. Item qualibet pars actus meritorii est meritoria si ergo cuilibet parti respondeat maior gatra quam baptismo gsatra espondens toti actui erit infinita consequentia elucescit cum sint infinite partes proportionales non commuicantes in actu me ritorio potes sic deducere de totali actu meritorio cadente in obiectum eutrapilie cum circunstantiis actum at tenuantibus.
¶ Sed contra illud arguitur sic: sit gratra baptismalis vnius gradus quam habet sortes paruulus et plato gatram baptismalem et personalem duorum grgoduum iam capio ciceronem adultum qui in subduplo minus meretur quam plato(de meri to personali loquor) ille habebit vnum gradum gratie: ergo cicero adultus et sortes paruulus habebunt grstras equaeles. Respondetur admisso casu vel capis ciceronem habere subduplam gratram simpliciter ad platonem et tunc habet vnum gradum tantum et sic non est adultus de quo est priomo vel vis quod habeat subduplum primium personale et ex consequenti gra tiam baptismalem: et sic cicero habet gradum cum dimidior et sic descendens geometrice non potes habere adultum qui habet meritum personale vltra baptismale qui equalem gratram habet cum paruulo.
¶ Tertio arguitur sic: baptisatus baptismo sanguinis habet minorem gra¬ Tertio aguitur tiam quam baptisatus baptismo fluminis: ergo no om contra. v. concl. nes baptisati recipiunt equales gratias. consequentia tenet: probatur assumptum: quia tales tenentur iterum ad baptisma: quod patet. paulus et eunuchus candacis regine erant baptisati flaminis baptismo: et tamen postea baptisabantur baptismo flu minis ab anania et philippo et cornelius a petro. in hoc argumento sunt dubia. primum an baptisati baptis. sanguins aut flaminis teneantur ad baptismum flumins. secundum si paruuli occisi propter christum sunt ba ptisati baptis. sanguins. tertium an tantam gratram equaliter susceperunt cum baptisatis baptis. flumnis. Et pro ius ponuntur propones. Prima est: si esset aliquis baptisatus ba ptismo sanguins aut flamins si talis maneat nobiscum tenetur ad baptisma flumins. probatur: baptismus flumins postquam erat sufficienter prouulgatus obligabat omnes et licet iudei poterant circuncidere dum spem in circuncisione non ponerent debebant tamen esse baptisati. hoc probatur actuum ii. petro praedicanti petierunt iudei quid faciemus viri fra tres / petrus autem ad illos: praesentiam inquit agite et bap tisetur vnusquisquam vestrum. Ex illo capio argumentum. isti erant circuncisi in quibus peccatum originale erat dele tum et tamen tenebantur iterum ad baptisma et nouam gratriam re ceperunt: ergo idem est de baptisato baptismo sanguinis aut flaminis: et licet hec probationes non sunt vehementes pro tempore quo baptismus eratsub con silio tamen nunc sunt fortiores. Item apostoli baptisma predicabant patet ex dictis: ergo ipsimet apostoli illud impleuerunt secundum doctrinam eorum magistri. actuum primo. Incepit iesus facere et do cere. ergo ipsi ceperunt baptisma anquam predicabant baptisma et baptisabant. illud probatur aucto. beati aug. ad silentianum: et recitatur de consec. distinctione. iiii. quando ab hierosolymis. vbi beatus aug. alle. illud ioh. xiii vbi dominus respondet ad petrum quilotus est non indiget nisi vt pedes lauet. et c. significans quod petrus esset lo tus prius in baptismo: hoc idem probatur ad vincentium et victorem et recitatur vbi supra. si eos de quibus scriptum non est vtrum fuerint baptisati siue non sine paptismo de hac vita recessisse contendimus ipsis calunniamur apostolis qui preter apostolum paulum quando baptisati fuerunt ignoramus. Item beatus petrus baptisauit cornelium baptisatum ante baptismo flaminis. actuum decimo. idem censetur de beat a vir gine non videtur deus cum ea et aliis dispensare et iohannes baptista respondit christo: ego debeo a te ba ptisari et tu venis ad me. mathei tertio. Quo ad se cundum dominus armacanus in questionibus arme niorum tenet eos non circuncisos esto quod occisi propter christum dannatos / ratio quia non habebant voliti onem pati pro christo alii tamen circuncisi sunt sal uati sicut alii paruuli circuncisi quod occidantur nichil eis prodest. Et si dicas ecclesia celebrat festum inno tentum et colit eos tamquam martires: ergo negare eos sam ctos est hereticum. Responderet consequenter festum illud est innocentum hoc est circuncisorum vel baptisato rum: nec per hoc quod ecclesia in honore eorum celebrat festum arguitur quod plus gratie habeant quam nunc baptisa ti / stat bene quod aliquis quem ecclesia colit tanquam sanctum sit minus sanctus vno alio quem non colit. Sed pro illo pono propositiones.
¶ Prima est. non omnis occisus propter christum est baptisatus baptismo sanguins. pro batur propotes: si esset vnus iudeus in finibus christianorum apud valathos vel vulgares qui habent maliuolentiam contra nomen christi et veniunt machometiste et occidunt eum amore christi talis non est saluatus si sic dece dat. quod probo. renitens interius capre baptismum si mulans exterius sacramentum non est baptisatus. ergo nec iste noni christi formaliter dissentiens aliquid boni a christo meretur accipere: quia qui creauit te sine te non saluabit te sine te in adulto et potissimum dissentiente contrarie. Secunda propomo probabilis: omnis non dissentiens occisus pro christo baptisatur baptismo sanguins / et loquor de non prius baptisato. patet primo aucottoritate beati augustini in fmone de epypha. indisticte de paruulis loquente ab herode occisis math. ii. Item non requi ritur volitio ad hoc quod quis ascribatur familie christi: patet in paruulis baptisatis: ergo neque requiritur ad hoc quod quis militie christi. Item nec sedulius ponit discrimen inter occisos pulcherrimo carmine materiam tangens Ergo vbi delusum se comperit impius iram rex aperit si iure queat rex ille vocari. Qui pietate caret propri am qui non regit iram Ereptumque gemens facinus sibi ceu leo frendens Cuius ab ore tener subito cum labi tur agnus. In totum mouet arma gregem manditque tra hitque Molle pecus trepide que vocant sua pignora se cte Rec quicquam et vacuas implent balatibus auras. haud secus herodes christo stimulatus adempto Sterne re collisas paruorum strage cateruas Immerito non cessat atrox. et paulopost puerilia mactat Milia. et vere simile est quod aliquid peculiare dabatur matribus quamquam nollent liberos occidi cum hoc perpesse sunt amore christi: secundum illud sedulii. Hec laceros crines nudato verti¬ te rupit. Illa genas seruit nudum ferit altera pinguis pectus et que sequuntur. hoc satis consonat nunc ipsius dei et intelligo hanc conclusionem nisi prius habuisset dissensum / sicut vnus infidelis qui dormiens occiditur p christo non est martyr. Sed tunc dicis: ergo si mulier filium in vtero amore christi velit perimere talis est baptisatus si sic excedat vita. Respondeo quicquid sit paruuli mnes occisi pro christo ab herode sunt mart vres in quo libet putabatur occidi christus consonum erat vltra legem communem eis suam minam impartiri / quemadmodum bonus latro cum christo occisus. math. xxvii. meruit eodem die esse in peradiso non tamen nunc occisus in triumpho regisvel in primo ingressu suo incarcerati liberari merentur non tamen ob alias causas sic isti paruuli pro christo et in eius loco pempti saluantur / non tamen oportet de aliis nunc pro christo oc cisis. dixi non oportet. nundum concessi eos dannatos. Sed tunc est difficultas si passim paruuli pro christo tru tidati saluantur videtur quod ista occisio est sacramentum per eius diffinitionem inuisibilis gratie sensibile signum ctiam virtute operis oparati non ratione operantis cum actum poluntatis nullum habeat. Isto dato non sequitur crementum sacramentorum super septem cum omnis modus paptismi ad baptisma reducitur sicut omnes termini ge nerici ad genus. nec sequitur quod caracter imprimatur est non omnibus occisis nunc confirmatur gratia vt apparet si margritur suffocarem filium ne videretur et amore christi vel amo re christi non constat quod sit saluatus nec constat quod si filius occi datur in vtero matris quod est baptisatus bapmos sanguitur nis. dixi non constat: quia non est coartanda mina dei. sed quicquid sit nego quod baptismus sanguins vel fidei vetute operis oparati conferat gratiam: et licet omnis baptismus est anguis nullus baptismus sanguins est baptismus. Quo ad secundum tactum in argumento / an paruuli occisi quo christo habeant maiorem gratiam quam sit baptismalisreor quod sic. Item sit vinum cum aqua iam illud sufficit et forte aqua non tangit baptisatum. Confirmatur ponen lo quod deus capiat animam platonis baptisati et ponat in materiam in vtero berte vocetur totum illud composi tum titius / iam arguitur sic. titius saluabitur: et tamen nunquam erat baptisatus quia nunquam habuit vnam de praesenti veram. Ad illud quod tangitur de vino et aqua mixtis / vel vinum iam conuertit aquam in vinum / vel econuerso et tunc facile est respondere. Alii dicunt si maior pars sit aqua quando sunt mixta in phiola sufficit ad baptismum si plus vini non sufficit opinor esto quod sit cognoscitur minus aque quam vini: dummodo aqua abluit baptisandum: hoc est eum tangit / sufficit / sed ibi redditur pe riculum quia multum vini corrumpit formam aqueet difficile est videre quando totum vinum corrumbitur vel econuerso.
¶ Ad confirmationem dicitur quod casus est preter legem / sed illo casu admisso dici tur quod titius est baptisatus: quia anima eius habet ca racterem indelebilem baptismalem: et quando dicis nunquam habuit vnam de praesenti veram nego: sed tunc est questio an verum erat termpre quo anima primo informauit materiam titii vel materiam platonis: non primum: quia nolo quod applicetur ei baptismus: nec secundum: quia tunc titius non erat: ergo non erat baptisatus. Respondetur quod baptismus sicut peccatum conuenit anime et non materie ma necessitate possum ei succurrere in corporalibus non solet materia baptisari. anima ticii erat baptisata antequam titius erat existens in rerum natura: et sic concedo quod titius baptisabatur antequam titius erat et hoc nihil aliud est dicere anima titii baptisabatur antequam hoc compositum quod est titius erat in rerum natu ra: sed si ille casus lateat titium et eius parentes ti tius peccat nisi eat ad baptismum postquam venit ad annos discretionis: non quia est in originali sed quia indubitanter existimat vel existimare debet se esse in originali et parentes delinquunt non deferentes eum paruulum ad baptismum.
¶ Quinto aliquis est vere bresbiter qui non est baptisatus baptismo fluminis patet: posito quod aliquis credat se esse baptisatum: sed talis non tenetur ad baptismum quia si sic tenetur iterum ad nouos ordines quia baptismus est ianua sacramentorum quod non videtur dicendum.
¶ Respondetur quod iste ca sus est satis difficilis et eum mouebat ferrariensis epi scopus romano pontifici innocentio tercio. extra de pbestro non baptisato veniens postquam disputauit pro et contra vocat casum et merito dubitabilem resoluit se tutius insequendo inquit talis non est baptisatus. et ita diffinitum est in compendio: sed baptisetur et rursus reci piat omnes ordines. Si petas an iste consecrauit cor pus domini an bene audiuit confessiones et absoluit creetur in eprisium / an dedit ordines / an dedicet ecclesias / vel a casibus reseruatis absoluit. Dicitur non consecrat cum non est sacerdos / nec absoluit plusquam laicus si deus ista suppleat: iam ille non facit ista ministerialiter sed quo ad confessiones vel susceptionem beneficiorum ab eo igno rantia inuincilis sufficit et subditos excusat / sed vbi constat eis quod non erat baptisatus et per consequens non erat praesbiciter oportet supplere quod remediabile est: iste non te netur ad continentiam nisi procedat in capiendis or dinibus alias non intendebat se deuincire continentie.
On this page