Table of Contents
Commentarius in librum secundum Sententiarum (Redactio B)
Distinctio 1
Quaestio 1 : An causalitas creaturarum praesupponit productionem personarum in diuinis ad intra
Quaestio 2 : An mundus incepit esse, capto mundo pro toto universo Deo secluso
Quaestio 3 : An Deus mundum sive mundialem machinam creaverit intelligendo et volendo tantum
Quaestio 4 : An fuerit possibile mundum fuisse ab aeterno
Quaestio 5 : An enti successivo repugnet aeternitas
Quaestio 7 : Utrum Deus habeat vim conservativam et effectivam respectu omnium
Quaestio 8 : An possit probari in lumine naturali quod Deus est causa efficiens omnium aliorum a se
Quaestio 11 : An natura angelica naturae animae praestet in nobilitate entitativa
Quaestio 12 : An angelus et anima specie differant
Distinctio 2
Quaestio 1 : Utrum motus localis sit res successiva ab omni re permanente et permanentibus distincta
Quaestio 3 : Penes quid habet attendi velocitas motus localis penes effectum
Quaestio 4 : Penes quid attenditur velocitas motus penes causam
Quaestio 5 : An locus sive aliud quodlibet continuum ex punctis confletur
Quaestio 6 : An puri continui detur minima pars
Quaestio 7 : An detur minimum naturale
Quaestio 8 : An angelus sit in loco
Quaestio 10 : An plures angeli possunt esse in eodem loco adaequato
Quaestio 11 : An angelus potest se movere localiter
Quaestio 12 : An potest se movere successive et subito per medium
Quaestio 13 : An tempus sit res successiva mensurativa durationis rerum corruptibilium
Distinctio 3
Quaestio 2 : De notitia angelorum: an cognitio angeli distinguitur ab angelo
Quaestio 4 An sint ponendae species in medio repraesentative rerum quorum sunt species
Quaestio 5 : An angelus possit se intelligere per essentiam suam
Quaestio 6 : An angelus naturaliter cognoscat vel cognoscere possit distincte Deum in via
Quaestio 9 : An angelus potest tot habere notitias actuales quot habet species
Quaestio 10 : An notitia intuitiva potest esse de obiecto non existente
Quaestio 11 : An notitia intuitiva potest supernaturaliter esse sine potentia obiecti
Quaestio 12 : An notitia intuitiva producatur a sola potentia, vel ab obiecto
Quaestio 13 : An intellectus noster possit se intuitive cognoscere
Distinctio 4
Quaestio 1 : An angeli creati sunt in gratia
Distinctio 5
Quaestio 1 : Utrum prius angeli meruerint beatitudinem quam ipsam acceperint
Quaestio 3 : An Deus poterat creare angelos beatos in primo instanti et malos miseros
Distinctio 6
Quaestio 1 : An primus angelus poterat appetere aequalitatem Dei
Quaestio 2 : Quo peccato peccavit primus angelus, et ad quod genus vitii reduci habet
Distinctio 7
Distinctio 8
Quaestio 1 : An angeli sint corporei et an possint assumere corpora
Quaestio 2 : An angeli fallantur et errent
Quaestio 3 : An daemon possit sensibus humanis illudere
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum omnes homines salvandi assumantur ad novem angelorum ordines
Quaestio 2 : Utrum angeli superiores illuminent inferiores et contra
Quaestio 3 : An angelus sibi relictus potest cognoscere secreta alterius angeli vel hominis
Quaestio 4 : De angelorum locutione
Quaestio 5 : Quonam pacto angeli inter se mutuo loquuntur
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum omnes angeli mittantur
Distinctio 11
Quaestio 1 : Utrum angelus potest hominem erudire vel facere peccare
Distinctio 12
Quaestio 1 : An materia sit altera pars compositi essentialis
Quaestio 2 : An Deus potest facere materiam sine forma substantiali et accidentali
Quaestio 3 : Utrum caelum sit ex materia et forma conflatum
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum lux sit forma accidentalis, vel substantialis corporis lucidi, an alia substantia
Quaestio 2 : Utrum lumen producatur in medio subito an successive
Quaestio 3 : Utrum lumen videatur
Distinctio 14
Quaestio 1 : An sint plures caeli, et de ordine eorum
Quaestio 2 : An caelum moveatur ab oriente in occidentem et contra sicut diximus
Quaestio 4 : An sufficiat unum uni planetae
Quaestio 5 : An sit aliquod caelum aquaeum
Quaestio 6 : An in haec inferiora agat
Quaestio 10 : An luna sit luminare minus
Quaestio 11 : An cometa significet mortes regum
Quaestio 12 : An centrum gravitatis terrae coincidat cum centro magnitudinis eiusdem
Quaestio 13 : De aqua quomodo ipsa non circuit totam terram cooperiendo
Quaestio 14 : Quid causae est ut mare fluat et refluat bis in die naturali vel prope diem naturalem
Quaestio 15 : An mare fuerit a Deo productum falsum
Distinctio 15
Quaestio 1 : An aqua sit in reptili et universalius an elementa sint realiter in mixto
Quaestio 2 : Utrum in homine in sexto die creato sit alia forma quam anima intellectiva?
Distinctio 16
Quaestio 1 : An potentiae animae ab essentia animae distinguantur
Quaestio 2 : Utrum sensus communis sit in corde vel in cerebro tanquam in suo organo
Distinctio 17
Quaestio 1 : In qua plaga terrae homines optime vivunt
Quaestio 2 : An Nilus, Ganges, Tigris et Eufrates de quattuor paradisi fontibus scateant
Distinctio 18
Quaestio 1 : De ratione seminali: quae res est ipsa
Quaestio 2 : An corpus Evae erat plasmatum ex sola costa Adae
Quaestio 3 : An mater concurrit per suum menstruum effective ad generationem prolis
Quaestio 4 : An anima Adae et Evae et breviter omnium simul creatae sunt
Distinctio 19
Quaestio 1 : Utrum homo pro statu innocentiae habuit immortalitatem
Distinctio 20
Quaestio 1 : An in statu innocentiae fuisset generatio
Distinctio 21
Quaestio 1 : An temptatio daemonis ex invidia oriebatur ad hominem callide
Quaestio 2 : An primus parens poterat peccare venialiter in statu innocentiae
Distinctio 22
Quaestio 1 : An peccatum Adae fuerit peccato Evae gravius
Quaestio 2 : An ignorantia excusavit peccatum Adae et cuiuslibet alterius
Distinctio 23
Quaestio 1 : An Adam in statu innocentiae habuit notitiam intuitivam de Deo
Quaestio 2 : An Deus poterat fecisse hominem impeccabilem
Quaestio 3 : An stante statu innocentiae Adam aliquam deceptionem incurrere poterat
Quaestio 4 : An Deus debuit promittere hominem temptari
Distinctio 24
Quaestio 1 : An portio superior et inferior sint duae potentiae distinctae
Distinctio 25
Quaestio 1 : An liberum arbitrium sit aliud a voluntate distinctum
Quaestio 2 : An potest probari in lumine naturali in nobis libertas
Quaestio 3 : An voluntas coagat ad suum actum elicitum
Quaestio 4 : An aliquid aliud a voluntate cum ipsa concurrat ad productionem actus eius
Distinctio 26
Quaestio 3 : Utrum actus meritorius et non meritorius sunt eiusdem speciei in genere naturae
Distinctio 27
Quaestio 1 : An liberum arbitrium cum gratia potest mereri aliquid de condigno
Distinctio 28
Quaestio 1 : De facultate liberi arbitrii: an requiratur gratia Dei praeveniens
Quaestio 2 : An homo sine gratia gratum faciente potest implere praecepta Dei et hominum
Quaestio 3 : An homo potest se immunem praeservare a peccato
Distinctio 29
Distinctio 30
Quaestio 2 : De peccati originalis qualitate
Quaestio 3 : De essentia iustitiae originalis
Quaestio 4 : An beata Dei genitrix fuit concepta in peccato originali
Quaestio 5 : Utrum aliquid de alimento transeat in compositionem hominis vel alterius animalis
Quaestio 6 : Utrum generatio fiat de superfluo alimento an de substantia generantis
Distinctio 31
Quaestio 1 : Utrum potentia generativa inter alias potentias sit magis infecta
Distinctio 32
Quaestio 1 : Utrum originale peccatum tollat baptismus
Quaestio 2 : Utrum omnes animae humanae sunt aequales
Distinctio 33
Quaestio 1 : An decedentes cum originali solo puniantur poena sensus
Distinctio 34
Quaestio 1 : Utrum sit aliquod summum malum nihil boni habens nec bono inhaerens
Distinctio 35
Quaestio 1 : Utrum peccatum corrumpat animam vel aliquid eius
Distinctio 36
Quaestio 1 : Utrum aliquis poenam patiatur sine culpa
Quaestio 2 : Utrum omnis culpa sit peccati poena
Distinctio 37
Quaestio 1 : Quid est peccatum
Quaestio 2 : An Deus sit actor mali
Quaestio 3 : An Deus concurrat ad peccatum
Quaestio 4 : Utrum Deus prius agat et coagat ad actus voluntatis creatae an contra
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum voluntas potest contravenire iudicio rationis
Distinctio 39
Quaestio 1 : Quid est synderesis et conscientia, et in qua potentia consistunt
Quaestio 2 : An quilibet contraveniens conscientiae suae peccat
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum aliquis tantum meretur quantum intendit mereri
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quae relatio requiritur ad hoc quod actus voluntatis fuerit moraliter bonus
Distinctio 42
Quaestio 1 : An actus interior et exterior sunt unum et idem peccatum
Quaestio 4 : Quid remanet in peccatore transeunte actum peccati a quo dicatur peccator
Quaestio 5 : An quaelibet pars peccati sit peccatum
Quaestio 6 : An bona circumstantia malitiam actus diminuat
Quaestio 7 : Utrum idem actus sit bonus et malus meritorie et demeritorie vel mortaliter
Quaestio 8 : An veniale potest esse mortale, et de discrimine inter veniale et mortale
Quaestio 9 : An omnis gula sit mortifera
Quaestio 10 : An omnis avaritia sit mortale peccatum
Quaestio 11 : An omnis acedia sit grave peccatum
Quaestio 12 : An omnis ira sit peccatum
Quaestio 13 : An omnis invidia sit peccatum mortale
Quaestio 14 : Utrum omnis superbia sit peccatum mortale
Quaestio 16 : An Deus potest punire aliquod peccatum ad condignum
Quaestio 17 : Quae sunt peccata in caelum clamantia, et quare ita appellitantur
Distinctio 43
Quaestio 1 : An peccatum in Spiritum Sanctum sit remissibile
Distinctio 44
Quaestio 1 : An potentia peccandi sit a Deo, similiter et actus eius
Quaestio 2 : An inferiores superioribus parere obligentur
Quaestio 4 : An Christiani possunt filios infidelium invitis parentibus baptizare
Quaestio 5 : An politia regalis per hereditariam successionem eidem praestet per electionem
Quaestio 6 : An rex sit dominus omnium quae sunt sub suo regno
Quaestio 7 : An quis per peccatum mortale perdit dominium rerum suarum
Quaestio 1
Utrum motus localis sit res successiva ab omni re permanente et permanentibus distinctaN bac lectnoa distinctione magister loquitur de loco in quo ageli creatis sunt: et oe tempore in quo creatis sunt. Cir ca quam materiam multi scribentes de loco et tpore scribunt: et aliqui prolixe et indigeste: et contraria inter se tenent. Circa hanc materiam aliquas formabo questiones. Prima erit Utrum motus localis sit res successiua ab omni repermanente et permanentibus distincta. Secunda erit doe motu alterationis an sit sola forma que partibiliter acquiritur vel fluxus superadditus tali forme Tertia questio erit. de motus localis velocitate penes effectum. et quia tenere intendimus angelum posse subito moueri vel mutari: quia nulla est resistentia medii ad angeli potentiam motiuam. Quarto queremus de motus localis velocitate penes causam. et quia quesituri sumus: an detur minimus locus in quo angelus potest esse: aliquas priemittemus questiones de minimo. Quita in ordine erit: an continuum ex pictis confletur. Sexta: an det minimum simpliciter: vel minima pars proportionalis continui. Septima: an detur minmum naturaleOctaua an erit de essentia loci et angelussit in loco. Nona: an angelus determinet sibi locum quo ad magnitudi nem vel paruitatem. Decima an plures angeli pestuet simul esse in eodem loco adequato. Undecima: an an gelus potest se mouere localiter. Duodecimo. an angelus potest se subito et successiue mouere per medium ob has duas questiones: alias praiemissimus: vel vt alii forte dicent: propter has orta est hec tempestas. Decimotertio de tpore loquemur. licet multe istarum quaestionum alias artes sapere videantur: excusatus videbor propte r predecessores qui in hac distinctione similes questiones inserere non erubuerunt. si error sit: error communis facit ius.
¶ Primam questionem aggrediendo de motu locali. scito. Circa hanc materiam duplex est positio. vna et satis communis tenet partem affirmatiua: quod motus localis est res successiua sic se habens quod per nulla duo instantia maneant eedem partes: sed partes fluunt. posteriores prioribus decedentibus succedunt. ita quod suum fieri est suum esse. et licet non oportet quod habeat plures partes secundum diuisionem mobilis quod mouetur: quia in subiecto diuisibili est accidens indiuisibile:tamen habet plures ptes. Tertiam diuisionem tporis. sicut quantum permanens est in loco extensum: sic quantiras successiua habet vnam partem sui in vna parte tporis et aliam in alia: sicut quantum extensum habet vnam partem eius in vna parte loci: et aliam partem in alia parte loci.
¶ Contra hanc viam capiam aliquas rationes quas iudi co apparentiores: et videbimus si bene solui pestuet Primo sic: quod fit non est oimo periarmenias. ergofieri rei successiue non est suum esse.
¶ Ad primum respondetur quod illud intelligitur in permanentibus quo ad esse. tempore accsitionis caloris: vt quartuor qui est successiuus quo ad fileri solum: calor vt quattuor est in fieri etnon est. et sic de domo et aliis rebus partibiliter genitis.
¶ Ad secundum dicitur hac ratione: et multis aliis rationibus quas viri faciunt equaliter concludunt quod sonus non est accidens successiuum in aere: cuius tamen oppositum isti arguentes dicunt. aliqui solent dicere res permanens habet omnes suas partes simulnon autem res successiua. Contra hoc arguitur: quando ille motus est quelibet pars eius est: quod probohec pars eius est: et illa pars eius est: et nulla est pars eius que non sit. ergo quelibet pars eius est si non est: non est pars eius. a propositione de secundo adiacente negatiue ad est tertium sine errore. hec ratio sufficienter concludit quod tam in parmanentibus / quam in successiuis si aliquid totum est quaelibet pars eius est: scilicet quando partes eius sunt / est difficultas an in hoc instanti motus est demonstram do instans quo mobile mouetur. in primis hec est falsa: motus est in hoc instanti: non est motus in in stanti. Secundo dico hec est falsa: in hoc instanti est motus: predicatum supponit pro motu: et subiectum est: hoc totum ens existens in hoc instanti: modo ex trema istius affirmatiue non supponuut pro eodem vltra omnes instantias quas regula illa patitur. ergo est falia: sed in hoc instanti verum est dicere motus est. et potest dici quod solus ille motus est cuius mutatum esse verum vel imaginarium est: sicut dicemus post hac de tempore. et sic totus iste motus est oemonstrando a. partem preteritam. et. b. partem futuram copulatim: quia mutatum esse continuatiuum partium illius motus est. et per consequens. a. et. b. sunt et. a. non est: nec. b. est. ergo. a. et. b. sunt aliquid et a. nichil est similiter. b. non est nec inconuenit in successiuis totum copulatum pro aliquo supponere et nulla pars copulati supponit. et sic aliquid quod non est: et aliquid quod non est sunt ens. sed loquendo ac si pars esset terminus ampliatiuus (quod non est verum) vel de parte que fuit ad sensum bonum intelligendo. ad hoc quod res successiua sit non oportet quamlibet partem esus esse: secus est in permanentibus quo ad esse et fieri. Alio modo dicitur. sicut pedale est in hoc toto loco: ita totusille motus localis est in hoc toto tempore demonstrando totum tempus in quo est: et vtimur illo tempore pro presenti. et licet prior medietas sit preterita respectiue et comparatiue ad futurum: non tamen simpliciter.
¶ Tertio arguitur. pono quod deus ponat. a. mobile de. b. loco ponendo. a. in. c. locum. et ducendo. a. mobile per medium non producendo motum localem: vel non concurrendo ad productionem motus localis. cum motus localis est accidens: potest mobile esse sine illo. et mobili manente sine illo: non videtur implicatio qui deus potest producere mobile in hunc locum in quo prlus non erat non producendo motum.
¶ Ad tertium dicitur. deus non potest ponere. a. mobile de loco in locum sinemo tu locali. potest facere mobile tamen inotu locali: et motum sine mobili: sicut albedinem sine subiecto cuiinhereat. sed nichil potest esse motum sine motur locali: sicut nichil potest esse album sine albedine illud est positionis fundamentum. sicut nemo potest loqui nisi sonus producatur. potest tamen deus producere hoc mobile in hunc locum sine motu locali. patet: quando aliquid generatur. primo vcrum est dicere nunc hoc mobile est in hoc loco / et non prius fuit in hoc loco: et tamen non mouetur localiter ad motum localem requiritur quod mobile prius fuerit: et non in hoc loco. et nunc est in isto loco: loco quiescenti: tunc mouetur.
¶ Quarto arguitur. ad hoc quod mobile moueatur / requiritur talis qualitas successiua que dicatur. a. ipsm. a. mouetur / quia motis non bis mouentur omnia que in nobis sunt. quarto phisicorum. sed. a. mouetur. ergo mediante alio fluxudicatur. b. et iterum. b. mouetur. ergo mediante. c. motu. et sic in abissum. quod est inconuensens.
¶ Respondetur. quando aliquid est tale mediante aliquo formaliter standum est in illo tali: vt sortes est albus mediante albedine standum est in illa. vel sic. motus lecalis inherens substantie mobilis. et non accidenti eius: mouet subiectum et omnia que cum subiecto sunt inhesiue vel penetratiue. patet de grauitate. si loquaris de descensu albedinis in sacramento eucharistie: non concludis. Ron. idem argumentum est de grauitate et de motu locali qui in heret quantitati secundum vnam positionem vel ei coexistit et totum mouet. sed de hoc locuti sumus in iiii in materia eucharistie. locus ille erit tibi hic schala intelligendi secundum hanc vlam. licet mobile sit motum concretiue. non tamen est motus localis in ab¬ tracto.
¶ Hhis rationibus non improbabiliter euacuatis: positionem hanc censeo probabiliter tenendam. pro qua sunt rationes et autoritates apparentes quas contra tertiam conclusionem formabo.
¶ Secunda conclusio. motus localis non est spacium circa quod mobile mouctur. probatur hec conclusio. opposito dato: sequitur quod terra erit motus localis celi: sed hoc est inconueniens: quod patet. motus localis celiest causa generationis et corruptionis in istis inferioribus: sed terra non est causa generationis et corrupti onis in istis inferioribus. Insuper. sequitur quod motus localis est quies vel quiescit: patet conclusio. hec terra est quies vel quiescit. hec terra est motus localis celi. ergo motus localis celi est quies vel quie scit.
¶ Tertia conclusio. probabile est quod motus localis nichil aliud est quam mobile quod mouetur. proba tur hec conclusio per rationes contra primam opinionem siue conclusionem adductas: que licet sint probabiliter euacuate ad tenendam probabilitatem: etiam probabiliter non sint solute. et rationes omes contra hanc coclusionem solui ptuet / et non est petenda pluralitas sine necessitate. ergo conclusio vera: vel probabiliter vera: quod pretendimus.
¶ Contra hac conclusionem arguitur. motus localis est successiuus. mobile non est res successina: sed permanens.
¶ Tertio motus localis desinit esse dum mobile incipit quiescere. et tamen mobile non desinit esse. ergo motus localis non est mooile.
¶ Ad primum negatur quod motus localis sit res successina mob i inherens: sicut dixit prima et conclusio. sed motus est successiuus ad hunc sensum: oum mobile mouetur successiue vehitur.
¶ Ad secundum potest probabiliter defendi quod sonus est aer vel que oinisa. ectiam multi negarent consequentiam: dicentes esrationes ad probandum vnum que aliud non probant
¶ Ad tertium negatur. quod maior motuslocalis desinat esse: sed desinit esse motus quando mobile incipit quiescere: et non sequitur. mobile desinit esse motus ergo mobile desinitesse ens.
¶ Quinto arguitur: motus est subiectiue in mobili. secundum Aristo iti. Phisicorum. mob in le non est subiectiue in mobili. ergo motus localis non est mobile.
¶ Sexto arguitur. ex conclusione sequitur quod motus rectus esset motus circularis / et motus vniformis esset diformis: et motus velox esset tardus. ista sunt inconuententia: et uod scquontur. patet sic: ponendo. a. corpus sphericum / quod descendat: et descendendo circa contrum suum voluatur: addendo quod velociter et vniformiter descendat: sed tarde et difformitur voluatur circa centrum suum. hoc supposito sic arguitur: hoc mobile est motus rectus. hoc mobile est motus circularis. ergo motus circularis est motus rectus. eodem modo pobare potes cete ras conclusiones illatas.
¶ Ad quartum distinguitur maior. vel quod partibus illius ret quae est motus repugnet esse simul. et hoc est falsum et negandum. ve l quod repugnet quod mobile moueatur per omnes partesspacii simui: et sic conceditur.
¶ Ad quintum de motu al terationis hoc est verum: de quo post hac loquendum erit. de motu locali dicitur quod esse in non capitur prme intentionaliter: sed secunde. pro quanto accidendaliter motus mobili conuenit: et ipsum denominat motum. sicut crinium hitudo adinuicem que nichil aliud est quam ipsi crines denominat ipsos crispos.
¶ Septimo arguitur. sequitur / non ante omnem motum fuit motus contra Aristotelensexto Phisicorum consequentia probatur. an hoc celum non fuit motus. et hoc celum est vel fuit aliquis motus. igitur.
¶ Octauo arguitur. nullus motus potest esse in instanti. mobile potest esse in instanti. ergo mobile non est motus.
¶ Ad septimum concedo illatum: sed ante omnem motum fuit moueri. hoc est: quocumque instanti da to in quo verum est doatre motus est in hoc tpore: in aliquo instanti prlus verum erat dicere in hoc tempore motus est.
¶ Ad octauum dicitur: nullus motus potest esse motus in instanti: mobile non mouetur in instanti: nec quiescit in instanti. quia in illo non est aptum natum moueri.
¶ Ad nonum dicitur motus terre sursum est violentus motus terre. etiam terra est violentus motus sursum ipsi.
¶ Decimo arguitur. soni habetur noticia intuitiua permanens. ergo sonus manet: vel noticia intuitiua erit de re non pesequente naturaliter. secundum est inconueniens. ergo primum dandum est
¶ Dicis (sicut dicendum est) sicut sonus successiue fit: et nulle due eedem partes eius manent in duobus instantibus: sic nec noticia ei espondens.
¶ Contra: illa non ticia est qualitas et intensibilis. ergo habet plures partes simul. similiter noticia abstractiua soni est qualitas permanens. ergo et noticia intuitiua
¶ Rspnondetur sufficienter intur arguendum: noticia intuie tiua soni est res successiua sicut obiectum eius a quo dependet: secus est de noticia abstractina quae non dependet naturaliter a sono. noticia soni intuitiua non est intensa: nec intensibilis quemadmodum ipse sonus. sed potest esse vnus conceptus soni perte ctior alio: non ab intensione actus: sed a perfecti one cause: quia vnus sonus est perfectior et magis inmutat potentiam quam alter. vt angelus per similem conceptum in gradu perfectius cognoscit creaturam quam homo.
¶ Undecimo. si motus localis esset ipsem mobile. sequeretur quod non essent quinque sensibilia comunia: contra Aristo. secundo de anima. mobile non est sensibile commune.
¶ huodecimo arguitur. Si ponatur quod duo homines moueant ad diuersas positonnum differentias: tunc isti duo motus sunt contrarii: hec mobilia non sunt contraria. igitur.
¶ Deciotertio arguitr: motus localis est calefactiuus. hoc frigidum ferrum non est calefactiuum. ergo hoc srigidum ferrum non est motus localis: in baroco.
¶ Ad vndecimum dicitur. non osncer sensibilia communia per hoc quod distinguuntur a proprlis. sed quia a pluribus sensibus percipi possunt. tactu com percipimus / similiter visu: si. a. moueatur.
¶ Ad decimuntertium dter: si in minore dicas hoc frigicum ferrum non est motus calefactiuus. tunc consequentia est in baroco. sed ipsa non compatitur ma¬ iorem in veritate secum. cale factio prouenit a ferroinquantm est motus vel mouetur / et non a forma subali vel connaturali ferri. ex hac positione sequitur quod motus erit quies: sed motus numquod est quies. nec quies est motus nominaliter. motus sursum erit motus deorsum: motus incepit in instanti: sed nichil incepit esse motus in instanti. quando loquimur de incptione et desitione motus localis extra hanc materiam: loquimur secundum materiam subiectam de moturatione qua est motus: et non ratione qua est mobile: dicentes quod motus localis incipit per vltimum instans non esse: et non per primum instans esse. Ultius patet: idem calefacit se. patet: equuscurrens se calefacit cursu et cursus nihil aliud est / quam equus currens. et licet equus sit suus cursus: dicimus in consueto modo loquendi iste equus cursu se calefacit eat motu. non autem ipso equo se calefacit. sicut anima intelligit mediante intellectu: et non voluntate: licet sint vna et eadem res. sed bene verum est quod non quilibet motus localis sufficit ad hoc quod dicatur equus currens licet cursnesit motus localis: motus localis est superior cursu. requiritur certa velocitas motus ad hoc quod equus dicatur currens. opet dare mimam velocitatem que sufficit ad cursum: vel maximum motum qui non sufficit ad cursum huiusequi: postquod aliquis motus sufficit: et aliquis motus non sufficit. et melius est dare maximum motum qui non sufficit ad cursum hnius equi: puta quattuor gradus motus gratia exempli non fufficit: sed quilibet maior gradus sufficit. si daretur minimus motus qui sufficit ad cursum: tunc per vnum solum instans equus curreret: quod non videtur dicendum. patet sequela: ponendo quod. a. equus motum suum intendat. a. non gradu ad illum gradum qui sufficit: et in hora sequenti remit. tat motum suum ab illo gradum ad non gradum vsque et oportet considerare motum in ordine ad mobile: minor motus sufficit denominare bouenm vel porcum currere quam equum: et paruum vrum quam og.
¶ Potest fieri argumentum contra hanc positionem quoassuetus currere bene currit per habitum in membris genitum et nunquam generatur hitus in aliquo nisi mediante actu praieuio. ergo motus est actus realiter a mobili distinctus. Ad hoc argumentum in quarta distinctione quarti sniarum respondimus: et fortasse in tertio faciemus si memores simus.
¶ Decimotertio arguitur contra vtramque positi onem / et contra suppositum quod non est possibilis motus localis nullum spacium potest ess pertransitum. ergo motus local is non est possibilis. da oppositum: sortes partransiuit a spacium: vel est in instanti terminante motum vel ante illud instans. non ante. bene sequitur sortes pertransiuit totum a spacium. ergo totum a. spacium est pertransitum a sorte. nec in instanti terminante motum. patet prius partransibat. a. spacium quia hrius fuit partransiens a spacium. et idem est dictu sortes pertransihar. a. spacium / et sortes partransiuit. a. spacium.
¶ Rspondetur negando. quod sit idem dictu sortes pertransibat. a. spacium / et sortes partransiuit. a. spacium: tempore quo erat motus super. a. spaci um illa de praeterito imperfecto fuit vera. similiter illa sortes fuit partransiens. a. spacium. sicut illa sortes edificabat domum: sortes sult edificans doomum. propterea recte dicitur: preteritum imperfectum: quia non denotat perfectionem operis. sed hec non est vera ante complementum operis sortes edificauit domum sortes pertransiuit. a. spacium. et in instanti terminante opus primo. illa de plusquam preterito adhuc non est vera. sed immediate post hoc erit vera si formetur. pro pterea terminus hoc importat plusquam preteritum. ista se habent per ordinem. primo ista est vera sortes fuit edificansdomum. secundo hec. sortes edificauit domum. tertio hec sortes edificauerat domum. Uides hinc inde probabilitates quod merito in hac materia problemiatisauimus. et per consequens tenendo primam conclusionem non ponimus pluralitatem sine necessitate: cum multe sint apparentie et auctoritates phi. et commentatoris pro hac parte motus est actus in potentia secundum quod in potentia: licet hoc possit exponi uod mobili. et in distinctione precedentis introduximus conmentatorem dicentem motum celi productum ab eternon ab intelligentia mouente. sed quia potest esse obiectio de motu alterationis augmentationis et dimino tionis: propterea hoc in questione sequenti inquiram.
On this page