Quaestio 8

¶ Questio. 8 Ctauo quaritur / an per influentias syderum potest astronomus futura praedicere per influentiam qua celum in vires sensitiuas et intellectiuas influit.

¶ Pro solutione quaestionis pono conclusiones. quarum prima erit. astronomus potest praedicere coniunctionem / oppoiisitionem / trinum aspectu: vel septilem planetarum ad cognoscendum annos futuros ad diem iudicii exclusiue.

¶ Secunda conclusio. homo potest praedicere naturaliter feotilitatem vel sterilitatem anni licet crebriusi hoc cecutiat quamtin primo.

¶ Tertia conclusio. celum in corpus et invires corporeas habet influentiam.

¶ Quarta conclusio celum in animam rationalem no habet influentia vllam.

¶ Quta conclusio. non obstante influentia celi in corpus: in lumine naturali loquendo anima est libera. et ex consequenti hc ad contueniendum infuentie celi.

¶ Pria conclusio probatur. agricole et muliercule vt videmus praedicunt coniunctionem et oppositionem luminarium ad multos an nos futuros: et pueri per compotum. ergo a fortiore hoc potest astronomus.

¶ Insuper. habemus Ephimerides et almanach temporanea et perpetua: et per tabulas homo hec perpetua conficere potest. ratione arguitur ad conclusionem. illud praedicere nil aliud est quae prodicere effectum causarum naturalium cognitarum in de terminato tempore conlungi. ergo illud no est negandum ab astronomo.

¶ Secunda conclusio patet aucte aristotelis. I. Politicorum ita dicentis / de thalete mille sio ostendens phisocdum facile posse ditari si vellet. sed philsopis crebro opes non sunt cordi. hc probat per factum thaletis percipientis fertilitatem futura oliuaet sic emit in milleto et in thio oliuas quas ad nutum vendidit. De pluuia vento et hmoni frequentur videmus eos bene iudicare. Alia pars est: frequenti us hic erratur. hoc patet experimento in quilibet se ad hoc applicanti. non solum est consideranda talis planetarum aspectus: puta duorum vel trium: influentia ad aquam gratia exempli habentium: sed oportet videre si alii plane stelle vel partes celi / influentiam contriam illius impeditiuam habeant: an sit aspectus in signis humidis vel in siccis. fortasse erit caligo. non erit talis dispositio inferius qualis esset sine caligine. quia non ita bene operatur influentia per caliginem sicut sine ea. multa sunt considerata: quibus neglectis homo fallere potest in iudicio. sicut frequenter videmus tam in nobis quam in aliis

¶ Tertia conclusio probatur per illam vulgare auectem Aristo. I Metheororum dicentis. necesse est hunc mundum inferiorem rationibus superioribus esse continuum vt tota virtus eius inde gubernetur. sensus et corpus sunt de hoc mundo inferiori. hoc videre est in freneticis et labo rantibus egui morbo: qui in aliqua aspectu peius se habent quam in alio.

¶ Quarta conclusio probatur. nullum corpus agit in spiritum: teste Aug. 12. super Genesim ad lratiam: hc in 44. distin. quarti prolixius deduximus: nisi producendo noticiam vel species ad noticia puias. ergo celum non agit in animam.

¶ Quita conclusio probatur. ita doicinu loquentes in lumine naturali. secundo peryarmenias: et 80. methaphi sice. potentie rationales valent ad opposita et primi periarmenias vltio. Si omnia de necessitate eueniret non oportet negociari nec pcosulere de agendis: quod inopiabile reputat philodeums. Propterea. pper illa quae nullo mo sunt in ptate nostra nemo est laudandus vel vituperadus. ceco quas improperabit. 3. Ethic. sed propter sordidam vita et cadida: aliquis laudatur: alius vero vituperatur. numquid gentiles Socratem / Diogenem / Salomonem / Catonem / et sim les ad astra euexerunt ob vi te probitatem. Ptholomeus in centiloquio / sapiens dominab. tur astris. Sardanapalum / Neronem / et siles truserut ad baratra. hec omnia in lumine naturali posita sunt igit conclusiova in eodem lumine.

¶ Cotra tertiam conclusionem arguitur. capio aspectum celi laboranti morbo maxime beneuolum. hoc supposito arguitur sic. eger ex malo regine non viuet. ergo aspectus celi non potest suam vitam prolongare. argumentur concludit quod sola celi influentia non sufficit. bonum regimen in cibo / potu sompno / et aere / amplius facit ad vite prolongationem. certius medicus omnis astrologie expers de vita vel morte iudicabit quam astronomus. sunt medicinarum eruditi astrologie immunes. licet influentia celi sit mala: oculatus medicus potest illi malicie obuiare per medicinas: sic causis morbi generatis et continuatis obuiat sua arte. licet diu stans in radiis solaribus nudo capite catarrum conthat: et dormiens nudus in radiis luminaribus vt superius diximus: potest apponi remedium per vestium mltipli cationem ne influentia ledat. et licet ferrum ad se trahat magnes: tamen adamas magneti suppositus illum tractu impedit: vel si magnes alleo iungatur. ergo sicut vtus rei natural in his inferioribus impediri potest: sic in proposito: stat dare duosgeinos siil natos periter in corporis distrasian deuenire: et vnus morietur et non alter. certum est medi cus facile dabit illius discrimen dicens. quod hboc est defectu exercicii vel mali regis in vno et no in alio: supposita simili complexioue in natiuitate. Mathematicus respondere nequit. et hoc innuit Aug. 5 de trim. dei. c. primo. et scite per mlta capita citat. sic dt in primo quid sit l inquit de quo nihil vnquam dicere potuert. cur in vita geminorum in actionibus et in cunctis / in professionibus / in artibus / in hono ribus / et reliquis / sit tanta diuersitas simlinores eis sint quantum ad hoattinet: milti exernei separati. in conceptu autem pervnum concubitum immo etiam in momento seinali. et in capite 2. loquens de duobus qui simil egrotare cepert. siiu morbus inguescebat: siil leuabantur. Hypocras eos propaterea ffes suspicabatur. Possidonius stoicus astrologus causam esse putauit quia eadem constellatione astrorum eos hortos esse mlto praefert responsionem ypocratis responsioni possidonii: et in illo capite supponit duos geminos quis ipse nouit qui habebant dispares egritudines. cui hypocras facile dedisset solutionem perpere diuersa alimen ta et exercitationem. et sequitur possidonius vel quilibet fatalium siderum assertor mirum si potest hic inuenire quid dicat si nolit impritorum mentibus in eis nesciunt et rebus illudem.

¶ Contra tres vltimias conclommunes sic argumentor. celum habet influentiam in corpus ex tertia conclusione. sed anima sequitur corporis passiones. ergo celum habent influentiam in animam: sed dicis et recte quod hoc est verum idirecte pro quanto agit in sensu. et anima pro hoc statu mortali mitum inclisiones corporis. sicu aliqui sunt incontinentes ex natur tum vt presumitur de sa erdotum filiise de molli¬ regibus sthicarum. 7. ethi. et de vitio gentili prohiben tis filium trahere eum vltra domus limitem: asserens quod ipse non plus auum filii traxerit in eodem septio sic est hmoni.

¶ Contra hoc arguitur. ex ista solutione: quam rectam asseris: sequitur quod astrologus nil aliud dicere potest nisi quod talis erit inclinatus ad tale vitium vel ad talem virtutem. sed hoc dicere potest vetula de natis de probis vel improbis parentibus: de bene vel male educats et sic periret omne astrologorum iudicium et per consequens non oporteret tanta sollicitudine ire ad horostopum alium et alium: cuius opositum practicant astronomi.

¶ Insuper sequitur quod astrologus non potest tantum dicere quod talis sub tali constellatione natus erit inclinatus ad vitium: quia ponamus sortem notum sub a. in fluentia ad luxum inclinante: stat quod sortes habuerit parentes castissimos et quod habeat praeceptores opti mos in inuenta: ita quod sit habituatus optime: sic scili cet: quod suus habeintus fortius eum impellit ad cassitatem quam influentia celi ad luxum. cum influentia celi ad luxum non sit infinita: praesent dari amminicula tantum inclinantia ad oppositum.

¶ Ex isto sequitur quod delirus et sacrilegus est ille archidiuinator albumasar in libro suo de magnis coniunctionibus qui de magnis coniunctionibus sectas attribuit: cum homines sint liberi. et quod mirandum est nec ipse nec alius astrons mus reddere poterat super hoc colorem. cum nullus eo rum expertus fuerit has sectas varias per crebram coniunctionem. et addo quod inutiliter laborat albertus pro conuenientia inter astronomiam et theologiam periculosissime etiam rogerus bachon: et certe imprudenter aliacentus cardinal cameracensis: cum sil nisus est facere opuscuium astronomie et theologie videns se discriminibus expositum et vanitatibus quibus non erat finis: nec fundamentum vllum in recitandis supersticiosis astronomorum vanitatibus coactus secundum opeadem materia scribere et demum tertium et quodlibet eorum nullum bene inchoauit illum doctorem anglum reprobare. sed finaliter volens tenere quod dam medium deficit.

¶ Respondetur: recte dictum est inter arguendum summum quod astrologus dicere potest quod talis est ad vitium inclinatus. et adhuc frequenter fallitur: immo creberrime sicut iudicando stat quod non satis exacte iudicauit signa impeditiua talis effectus ex parte celi. stat etiam quod principia quibus innititur sunt defectuosa. astronomi crebriter in illis sibi contradicunt: vt eorum libros consideranti videre est: et concedo quod prudens agricola potest certius iudicare de sorte quod astrologus morum et parentum sortis ignarus.

¶ Ad aliud argumentum concedo quod ipsum concludit sufficienter quod non potest astrolo gus vere dicere sortes est inclinatus in vitium. sed opotet addere quantum est ex parte celi vel nisi fuerit obex eum inclinans ad opositum: vt pote boni habentus / casti parentes. raro potest dicere: nonne vides duos gemellos: vt iacob et esau: quorum alter erat deo gratissimus: alter reprobus et malus.

¶ Sed dicis si cut nigidius figulus propter celere aspectum celivariatum. sic variatio: vt de rota figuli.

¶ Contra hoc arguitur: homo successiue nascitur extra vterum. et mille partes successiue ascendunt. a ante b. b. antec. et sic de aliis mille: ergo non potes iudicare de vno aspectu: sed oportet mille aspectus ponderare.

¶ Propterea stat dare duos simul natos tam invtero quam extra vterum quorum alter erit furcifer / et alter bonus: ergo parum est de isto aspectu.

¶ Contra illud arguitur: astro logi multa futura predicunt vera. sed non totiens hec vera predicerent secundum dicta. igitur.

¶ Item: aristoteles in libro de proprietati. elementorum. coniunctio saturni et iouis fecerunt regna vacua.

¶ Respondetur. dicunt coniter aliqua vera: quia milti homines sequuntur corporis inclinationes. cogitatones hominum prone sunt ad malum Genesis. 6. sicut de silio persbiteri perdito inmoribus in iuuentute educato dictre potes. Secundo dico pro vno vo. 4. falsa dicunt. et per consequens a casu et fortuna verum dicunt. Tertio ita caute dicunt quod eorum falsita tem vix scis dephendere: dicunt tali ano erit magna pestis vel magna bella: non dicunt in quoe loco. sic eis assueti assentire. si videant falsum in prtia corum: exponunt quod hoc est in alia prtria. Quarto: aliqui sunt itamali vel de eorum contubernio quod exponut male dicta in sensum oppositum. Quinto: rimantur secreta inter princiqpes vel vident seminaria belli ia. sacta: et considerant quis est fortior et cautior: et dicut talem bene fortu natum illo ano: alium male Sexto: in prnosticationi bus de rebus naturalibus recte iudicat: vt de oppositione et coniunctione / festis mobilibus / et sterilitate commiscent simil cum illis que hominum libertatem tangunt non apparens cum apparente: vulgus nescit discernere inter hec et illa: sed statim dest bene talis astrolologus iudicat. Septimo. aliqui eorum inuenti sunt habere cum demonibus commertium qui eis principum secreta combinationes et fraudes recitarunt. homo non potest impedire demonem inuisibilem quin pses erit et hec intelliget. et sic potest iudicare de secretis quae alius ho intelligere non potest talis astro logus de furto secreto et homomni demon potest dicere homini. et ho per quedam figmenta: vt vertendo clauem vel hmoni: fingere se hoc modo scire.

¶ Ad aliud aristotelicum. quis sententiam veri multiphariam: tamen in materia fidem concernente eam non pondero. vltra lumeu naturale: theologus lumen spirituale habet. potest tamen dici ad aristotelem quod hoc erat a casu et fortuna. Secundo Aristo. hoc ab aliis audiuit. non plurimum astronomie se dedit. Tertio: hoc esse poterat ex hominum malicia suas inclinationes malas sequentes

¶ Ut sim in hac parte breuis: correlaria inferam.

¶ Primum errtioneum est in philsophia naturali et heresis pestifera in fide. dicere aliquem hominem necessitari ab isluentia celi ad peccandum actus hominum non contigens nullo mo imputatu. ¶l Secundum correlariu. maxum quod mathema ticus dicere potest est dicere aliquem ese inclinatum ad tale vitis vl vtutem. tame crebrit etiam in hoc fallere

¶ Tertio sequitur quoam inane est astronomorum iudicium de futuris contingetibus: hoc es: de his quae dependent a libero arbitrio. et per consequens vani et vix sufficient isiructi suni fide qui circa talia isistut et ipei talibus iudicuis ponunt. difficillimum est dicetur hominem icliatu ad bellum puta a rege. et illo habito oppositus et consules inclinantur ad pacem: et cor regis in manu dei est et quocumque voluerit vertet illud. et multi deum rogant pro pace: dicentes in fine horarum secundum moremDa pacem domine in diebus nostris. audiui a viris qui bus fides merito debet adhiberi quod aliqui maximi principes miserist ad consulendos mathematicos quid eis futurum esset: qui misere mortui deo permittente ob eorum vanitatem: spem in domino non ponentium: sed tontrauenientium mandatis eius. Deutero. / 8. non sit qui phitones consulat. neque diuinos.

¶ Quarto sequitur: stultitia est expectare horam ingressus in vrbem: ac si esset melior fortuna tali hora quam alia loqui cum iuuene vel secum contractum tali hora inire cum sene in alia: vel expectare horam siderea pro minimo contrahendo. rem quam stabilem expectamus solum sub signis fixis perficere per experientiam hec non nouerunt eadem hora et eodem momento quod vniobfuit alteri profuit. si bene et prudenter viuant: bene se habebunt sinautem / male. illud irridet Aug. 5. de ciuitate dei. c. 7. inquiens: in stultitiam singularem eligi tur dies vt ducatur vxor. et lib. 3 c. 4 de trinitate simile vult: et ad ianuarium: et apostolus ad gala thas. 4. quomo iterum consequenter ad infirma et egena elementa quibus denuo seruire vultis dies pbruatis / meses / tempora / et anos. Cimeo vos ne forte sine causa laborauerim in vobis. quod scite glosa marginalis exponit dicens: vt hodie non est aliquid incipiendum. menses: qui cursus lune perscrutantes dicunt: tali luna non est aliquid inchoandum. in libro secundo questionum veteris et noui testamenti. questi. 16 in fine: ait Augustinus astrologi em inimici sunt veritatis. et in tertio earundem questionum qu. / 8. dicit nil tam contra christianos quod si arti matheseos adhibeant curam. hec ets inimica dinoscere legi dei: hanc em astutia et subtilitas inuenit diaboli. et circa finem dicit. fugiendum omnibus modis ab hac arte monemus: curiosi em eius: inimici dei sunt: et sine sollicitudine nun quam sunt. semper enim suspensi expectant quod minime certum sciunt. et in secunmdone. 6. de epiphania vocat hanc artem stulticia sacrilega et indoctam doctrinam.

¶ Quinto sequitur albumasarum delirum dicentem. qui deo supplicauerit hora qua luna cum capite d achonis Ioui coniungitur: impetrat quacquid petierit. quare ipsemet vel astrologorum aliquis non impetrauerit ne vnquod fallatur recte de albumasare dicit halybenrodam. c. 2. tractactum quadripartiti quod albumasar antequam astronomiam legeret erat vnus ex illis qui cronicas faciebant. ac si diceret. non erat in philsophia institutus.

¶ Sexto sequitur quod sancti isti quos in gallia dicimus colligere vuas vtpote sancta Oportuna / Georgius / Marcus / Philippus et Iacobus scta Crux / Nicolaus / non non cent vitibus. viderit tamen viticole hoc in tempore sper vites perire quando pereunt. hoc potest esse altera duarum viarum. in hieme botri sunt in trunco sicut filia invtero materno: quare frigore tunc pereunt. egrediuntur circa dies istorum sanctorum: circa octo vel timos dies aprilis: et sunt teneri. et solet esse frigus ad nonum diem Maii: et botri sunt adhuc teneri. quaere tunc a frigore leduntur vel sanctorum dies sunt nonbiliores et magis noti quam in aliis diebus: propterea viticole collectionem his sanctis attribuunt. aduertant quod yna anno iacturam grandem passe sunt in vno alio die intermedio. potest esse aliquis aspectus frigefactiuus planetarum in his diebus citius quam in aliis: accidentaliter horum sanctorum diebus coniunctus. quare extrema erat insania viticolarum ville noue sancti georgii prope Parisium simulacbrum diui Georgi(quia vites suo die perierunt) in sequanam proiicere. et merito a pertranseutibus irridentur.

¶ Sexto sequitur quando aliquid euenit sine causa naturali praeut a: attribuedum est demoni et pactioni cum demone. vnde u plex est pactio cum demone. vna formalis et expssa facta per signa / voces / scripturam vel huiusmodi. Alia est pactio interpretatiua: vtpote: quando aliquid dicit de aliquo quod naturaliter non potest sciri sine arte demoniaca: demon praiemittit aliqua vera antequam secum fiat pactio vt hominem in fine capiat et habeat pactionem formalem in fine. et interdum diuinos honores vt spernatur deus et fi- des eius. interdum dubitatur de aliquo an fieri potest per naturam aliam a demone: tunc suspicio habenda est de pactione cum demone. et non ita facile de homine iudicandum est quousque doceatur de rei veritate. et quaeratur qua via hoc nouit. et si non doceat: habendus est suspectus in fide et puniendus. declaratur exemplariter illud membrati. Exemplum primipote quod clauis virtatur ligando nomen sortis et non platonis quando hetur suspicio de sorte dicendo. Si vide bas sortem currebas cum eo. etc. vel quod depiguatur foes illius de quo dubitatur an furtum commiserit percutiendo illam imaginem cultello successiue: et si ille cuius est imago furtum commiserit: oculi eius lachrymam primo mediocrem / postea maiorem / et demum maximam ad excecationem emittent dictis aliquibus verbis incidere illesus super ensem acutissimum. imaginem ceream sortis liquaefaciendo prope ignem: et si tota liquafiat sortes morietur. facere aliquod signum in cera vel luto. et quod talis figura aliquid faciat plus quam si non esset ea figura. tenere demonem in annulo inclusum quadriennio vel certo tempore. dicere de absente remo to an viuat vel mortuus sit vel quonam pacto se habeat

¶ Aplius patet astronomor inscitia dicentium sex sectas prncipales distingui per coniunctionem Iouis cum aliis planetis. si coniungatur Iuppiter Saturno: significat sectam Iudaicam. si Iuppiter iungatur Marti. significat legem caldaicam que docet ignem adorare cuius nature est mars. si soli signitur lex egiptiaca quae colit miliciam celi cuius princeps est sol. Si vene ri iungatur: legem saracenorum significat que tota venerea est. Si mercurio iungatur: tunc significatur lex mercurialis siue christiana: licet alii legem christianorum soli dentr si lune: tunc erit secta antechprisei. hec vide in archidiuinatore albumasoirs libro de magnis coniunctiobus dicitram. 4. tractactus prmi. sed vide virum illum de lirum differentia vltima tractatus secundi eiusdem libri dicentem secta machometi solum duraturam sa. annos: et iam nongentos transcendit annos siuot morem legis romanorum (qus christianos vo cat) solum durare. 46h. an ipevi alius poterat cogi scere tales coniunctones procedem (vt dt) viso quod he secte ton pluries continguunt: quomo habeita est experientia. sed reredeundo ad liquaefactionem cere / figuras / et hmoniiaudenter dico omna ista sunt deliria et a solo demone cueniunt. si vere his signis vtens practictat: tunc notum est vtitur consortio demonum et ab eo veritatem cognoscit. et illud innuit Augustinus secundo super Genesim ad lirtram concludendo subiungit. quaepropter bono christiano siue mathematici siue quilibet impie diuinantium maxime dicentes vera cauendi sunt ne consortio demoniorum animam deceptam pacto quidam societatis irretitant. aliqua sunt multis occulta quae habent causas naturales vulgo inscitas: aliquibus sapientibus notas. Exemplum. corallus sanguinem stringit. erga dolorem stomachi valet. Galienus cognouit per coralli appositionem et remotionem ab ipso patiente. hinc pendi circa colla corallum in fune gestant. iaspis hac via gestus dicitur hominem facere castum. et Adamas sinistro lateri alligatus dicitur valere con hostes cont feras bestias et incubunqueda herba succensa facit trabes apparere serpentes. et ad cuiusdam lampadis accensionem homines vi dentur velut mortui vel nigri et sine capitibus. curiosi rerum indagatores et mimi multa similia faciunt. quando de aliquo dubitatur qua arte illud facit: vt in duabus imaginibus vicinis quarum vna candelam in medio positam accedit: altera vero eam extiguit. videat causa naturalis sulphurea cum vna imagine posita et similit alia: imaginibus depositis. et si ita inueniatur: tunc naturaliter fit. et ponit solum mimus imagines vt homines admiratiuos reddat. si a solis imaginibus hoc procedat sine applicatione aliarum rerum naturalium dicatur quod arte demoniaca hoc facit. cum artificiale inquantum hmoni nullam operationem naturalem habenat. actiones causarum a posteriori a scientibus actiua passiuis applicare per effectus cognoscuntur. quis sciret sine experientia quod sanguis hirci petrosilio et silere montano aliti adamantem mollesceret. et ex consequenti cognosceret quod petrosilium calculos valet.

¶ Ut paucis epilogado concludam istos astrologos iudiciarios: potissimum in his que depedent a libero arbitrio: no probos reputo viros Nec eorum vnum vnquam vidi deuotum virum: sed fantasticum. valde hoc stundium abhorreo. et vniuersitatem Parisiacam in hoc commendo que circa solidas discipli. nas insudat: et planetarum theoricas et cursus speculationis syderum: iudicia euitas nisi quo ad naturralia: vt pote ad sanguinis diminutionem / pharma tiam / et illa quae a causis mere naturalibus dependent Aug. sic hanc pesto exosam habuit vt stomachose (et bene quidem) vbi materia occurrebat loquebatur. ita fecerunt omnes sapientes theologi fidem habentes. Aristoteles gentilis non inuoluebat se vnquam in hoc gne studii. et non solum isti: sed prophete ea abhorret. Esare. 47. dicit propheta babiloniis: potius deus per os prophete. Stent et saluent te augures celi qui contemplabantur sydera: supputabat menses: vt ex eis ant nunciarent vctura tibi. ecce facti sunt quasi stipulam. ignis combussit eos. non liberabant animam suam de manuflame. et loco de augures dixerunt septuaginta (vt dicit hieronymus) astrologi.