Table of Contents
Commentarius in librum secundum Sententiarum (Redactio B)
Distinctio 1
Quaestio 1 : An causalitas creaturarum praesupponit productionem personarum in diuinis ad intra
Quaestio 2 : An mundus incepit esse, capto mundo pro toto universo Deo secluso
Quaestio 3 : An Deus mundum sive mundialem machinam creaverit intelligendo et volendo tantum
Quaestio 4 : An fuerit possibile mundum fuisse ab aeterno
Quaestio 5 : An enti successivo repugnet aeternitas
Quaestio 7 : Utrum Deus habeat vim conservativam et effectivam respectu omnium
Quaestio 8 : An possit probari in lumine naturali quod Deus est causa efficiens omnium aliorum a se
Quaestio 11 : An natura angelica naturae animae praestet in nobilitate entitativa
Quaestio 12 : An angelus et anima specie differant
Distinctio 2
Quaestio 1 : Utrum motus localis sit res successiva ab omni re permanente et permanentibus distincta
Quaestio 3 : Penes quid habet attendi velocitas motus localis penes effectum
Quaestio 4 : Penes quid attenditur velocitas motus penes causam
Quaestio 5 : An locus sive aliud quodlibet continuum ex punctis confletur
Quaestio 6 : An puri continui detur minima pars
Quaestio 7 : An detur minimum naturale
Quaestio 8 : An angelus sit in loco
Quaestio 10 : An plures angeli possunt esse in eodem loco adaequato
Quaestio 11 : An angelus potest se movere localiter
Quaestio 12 : An potest se movere successive et subito per medium
Quaestio 13 : An tempus sit res successiva mensurativa durationis rerum corruptibilium
Distinctio 3
Quaestio 2 : De notitia angelorum: an cognitio angeli distinguitur ab angelo
Quaestio 4 An sint ponendae species in medio repraesentative rerum quorum sunt species
Quaestio 5 : An angelus possit se intelligere per essentiam suam
Quaestio 6 : An angelus naturaliter cognoscat vel cognoscere possit distincte Deum in via
Quaestio 9 : An angelus potest tot habere notitias actuales quot habet species
Quaestio 10 : An notitia intuitiva potest esse de obiecto non existente
Quaestio 11 : An notitia intuitiva potest supernaturaliter esse sine potentia obiecti
Quaestio 12 : An notitia intuitiva producatur a sola potentia, vel ab obiecto
Quaestio 13 : An intellectus noster possit se intuitive cognoscere
Distinctio 4
Quaestio 1 : An angeli creati sunt in gratia
Distinctio 5
Quaestio 1 : Utrum prius angeli meruerint beatitudinem quam ipsam acceperint
Quaestio 3 : An Deus poterat creare angelos beatos in primo instanti et malos miseros
Distinctio 6
Quaestio 1 : An primus angelus poterat appetere aequalitatem Dei
Quaestio 2 : Quo peccato peccavit primus angelus, et ad quod genus vitii reduci habet
Distinctio 7
Distinctio 8
Quaestio 1 : An angeli sint corporei et an possint assumere corpora
Quaestio 2 : An angeli fallantur et errent
Quaestio 3 : An daemon possit sensibus humanis illudere
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum omnes homines salvandi assumantur ad novem angelorum ordines
Quaestio 2 : Utrum angeli superiores illuminent inferiores et contra
Quaestio 3 : An angelus sibi relictus potest cognoscere secreta alterius angeli vel hominis
Quaestio 4 : De angelorum locutione
Quaestio 5 : Quonam pacto angeli inter se mutuo loquuntur
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum omnes angeli mittantur
Distinctio 11
Quaestio 1 : Utrum angelus potest hominem erudire vel facere peccare
Distinctio 12
Quaestio 1 : An materia sit altera pars compositi essentialis
Quaestio 2 : An Deus potest facere materiam sine forma substantiali et accidentali
Quaestio 3 : Utrum caelum sit ex materia et forma conflatum
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum lux sit forma accidentalis, vel substantialis corporis lucidi, an alia substantia
Quaestio 2 : Utrum lumen producatur in medio subito an successive
Quaestio 3 : Utrum lumen videatur
Distinctio 14
Quaestio 1 : An sint plures caeli, et de ordine eorum
Quaestio 2 : An caelum moveatur ab oriente in occidentem et contra sicut diximus
Quaestio 4 : An sufficiat unum uni planetae
Quaestio 5 : An sit aliquod caelum aquaeum
Quaestio 6 : An in haec inferiora agat
Quaestio 10 : An luna sit luminare minus
Quaestio 11 : An cometa significet mortes regum
Quaestio 12 : An centrum gravitatis terrae coincidat cum centro magnitudinis eiusdem
Quaestio 13 : De aqua quomodo ipsa non circuit totam terram cooperiendo
Quaestio 14 : Quid causae est ut mare fluat et refluat bis in die naturali vel prope diem naturalem
Quaestio 15 : An mare fuerit a Deo productum falsum
Distinctio 15
Quaestio 1 : An aqua sit in reptili et universalius an elementa sint realiter in mixto
Quaestio 2 : Utrum in homine in sexto die creato sit alia forma quam anima intellectiva?
Distinctio 16
Quaestio 1 : An potentiae animae ab essentia animae distinguantur
Quaestio 2 : Utrum sensus communis sit in corde vel in cerebro tanquam in suo organo
Distinctio 17
Quaestio 1 : In qua plaga terrae homines optime vivunt
Quaestio 2 : An Nilus, Ganges, Tigris et Eufrates de quattuor paradisi fontibus scateant
Distinctio 18
Quaestio 1 : De ratione seminali: quae res est ipsa
Quaestio 2 : An corpus Evae erat plasmatum ex sola costa Adae
Quaestio 3 : An mater concurrit per suum menstruum effective ad generationem prolis
Quaestio 4 : An anima Adae et Evae et breviter omnium simul creatae sunt
Distinctio 19
Quaestio 1 : Utrum homo pro statu innocentiae habuit immortalitatem
Distinctio 20
Quaestio 1 : An in statu innocentiae fuisset generatio
Distinctio 21
Quaestio 1 : An temptatio daemonis ex invidia oriebatur ad hominem callide
Quaestio 2 : An primus parens poterat peccare venialiter in statu innocentiae
Distinctio 22
Quaestio 1 : An peccatum Adae fuerit peccato Evae gravius
Quaestio 2 : An ignorantia excusavit peccatum Adae et cuiuslibet alterius
Distinctio 23
Quaestio 1 : An Adam in statu innocentiae habuit notitiam intuitivam de Deo
Quaestio 2 : An Deus poterat fecisse hominem impeccabilem
Quaestio 3 : An stante statu innocentiae Adam aliquam deceptionem incurrere poterat
Quaestio 4 : An Deus debuit promittere hominem temptari
Distinctio 24
Quaestio 1 : An portio superior et inferior sint duae potentiae distinctae
Distinctio 25
Quaestio 1 : An liberum arbitrium sit aliud a voluntate distinctum
Quaestio 2 : An potest probari in lumine naturali in nobis libertas
Quaestio 3 : An voluntas coagat ad suum actum elicitum
Quaestio 4 : An aliquid aliud a voluntate cum ipsa concurrat ad productionem actus eius
Distinctio 26
Quaestio 3 : Utrum actus meritorius et non meritorius sunt eiusdem speciei in genere naturae
Distinctio 27
Quaestio 1 : An liberum arbitrium cum gratia potest mereri aliquid de condigno
Distinctio 28
Quaestio 1 : De facultate liberi arbitrii: an requiratur gratia Dei praeveniens
Quaestio 2 : An homo sine gratia gratum faciente potest implere praecepta Dei et hominum
Quaestio 3 : An homo potest se immunem praeservare a peccato
Distinctio 29
Distinctio 30
Quaestio 2 : De peccati originalis qualitate
Quaestio 3 : De essentia iustitiae originalis
Quaestio 4 : An beata Dei genitrix fuit concepta in peccato originali
Quaestio 5 : Utrum aliquid de alimento transeat in compositionem hominis vel alterius animalis
Quaestio 6 : Utrum generatio fiat de superfluo alimento an de substantia generantis
Distinctio 31
Quaestio 1 : Utrum potentia generativa inter alias potentias sit magis infecta
Distinctio 32
Quaestio 1 : Utrum originale peccatum tollat baptismus
Quaestio 2 : Utrum omnes animae humanae sunt aequales
Distinctio 33
Quaestio 1 : An decedentes cum originali solo puniantur poena sensus
Distinctio 34
Quaestio 1 : Utrum sit aliquod summum malum nihil boni habens nec bono inhaerens
Distinctio 35
Quaestio 1 : Utrum peccatum corrumpat animam vel aliquid eius
Distinctio 36
Quaestio 1 : Utrum aliquis poenam patiatur sine culpa
Quaestio 2 : Utrum omnis culpa sit peccati poena
Distinctio 37
Quaestio 1 : Quid est peccatum
Quaestio 2 : An Deus sit actor mali
Quaestio 3 : An Deus concurrat ad peccatum
Quaestio 4 : Utrum Deus prius agat et coagat ad actus voluntatis creatae an contra
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum voluntas potest contravenire iudicio rationis
Distinctio 39
Quaestio 1 : Quid est synderesis et conscientia, et in qua potentia consistunt
Quaestio 2 : An quilibet contraveniens conscientiae suae peccat
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum aliquis tantum meretur quantum intendit mereri
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quae relatio requiritur ad hoc quod actus voluntatis fuerit moraliter bonus
Distinctio 42
Quaestio 1 : An actus interior et exterior sunt unum et idem peccatum
Quaestio 4 : Quid remanet in peccatore transeunte actum peccati a quo dicatur peccator
Quaestio 5 : An quaelibet pars peccati sit peccatum
Quaestio 6 : An bona circumstantia malitiam actus diminuat
Quaestio 7 : Utrum idem actus sit bonus et malus meritorie et demeritorie vel mortaliter
Quaestio 8 : An veniale potest esse mortale, et de discrimine inter veniale et mortale
Quaestio 9 : An omnis gula sit mortifera
Quaestio 10 : An omnis avaritia sit mortale peccatum
Quaestio 11 : An omnis acedia sit grave peccatum
Quaestio 12 : An omnis ira sit peccatum
Quaestio 13 : An omnis invidia sit peccatum mortale
Quaestio 14 : Utrum omnis superbia sit peccatum mortale
Quaestio 16 : An Deus potest punire aliquod peccatum ad condignum
Quaestio 17 : Quae sunt peccata in caelum clamantia, et quare ita appellitantur
Distinctio 43
Quaestio 1 : An peccatum in Spiritum Sanctum sit remissibile
Distinctio 44
Quaestio 1 : An potentia peccandi sit a Deo, similiter et actus eius
Quaestio 2 : An inferiores superioribus parere obligentur
Quaestio 4 : An Christiani possunt filios infidelium invitis parentibus baptizare
Quaestio 5 : An politia regalis per hereditariam successionem eidem praestet per electionem
Quaestio 6 : An rex sit dominus omnium quae sunt sub suo regno
Quaestio 7 : An quis per peccatum mortale perdit dominium rerum suarum
Quaestio 2
De notitia angelorum: an cognitio angeli distinguitur ab angeloIN secunda parte huius distinctionis magister lod tur doe noticia angelorum. Circa quam materiam quero duodecim questiones.
¶ Pro solutione quaestionis prime pono duas conclusiones: quarum prior est angeli cognoscunt. Secunda conclusio. cuiuslet angeli cognitio oistingutur ab angelo cognoscente: et est accidens es inherens.
¶ Prior conclusio probatur. quod est perfectionis in nobis non est negandum ab angelis qui sunt supra nossed nos cognoscimus. ergo noticia non est neganda ab angelis.
¶ Secunda conclusio probatur. quodlibet in telligibile distincte potest angelus cognoscere. patet. hoc potest anima separata: quae cognoscit deum intuitiue res imperceptibiles materiales / et himoni. ergo et angelus. et si de aliquo cognoscibili instare volueris: non impedies propositum. albedinem quancumque distincte cognoscere potest: quia hoc potest anima nostra pro hoc statu mortali. ergo et angelus. et tunc sic. quamlibet albedinem distincte cognoscere potest an gelus. ergo sua essentia non est sua noticia. probatur. Da opositum: intellectus angeli vel eius essentia est eius noticia qua potest quodlibet cognoscibile distincte cognoscere. infero: ergo angelus quilibet est infinite perfectionis entitatiue consequens est falsum. ergo et antecedens. conieam tanem declars incelectum an geli representare a obiectum distincte: arguit ipsum esse aliquante perfectionis. et cognoscere tam a. quam b. eque distincte: arguit ipsum ecse in duplo maioris perfectionis quo si intelligeret solum vnum obiectum distincte. cognoscere distincte tria biecta: arguit intellectum in triplo ess maioris perfectionis quam si cognosceret precise vnum ob iectum. et sic ascendendo in infinitum. ergo cognoscere infinita distincte: sufficienter arguit intellectum angelicum esse infinite perfectonnis: quod erat probandum propterca arguimus deum esse infiniti vigoris.
¶ Secundo argultur ad idem. sequitur quod omnes angeli essent equaliter btie: et quod omnes semperintelligerent omnia que vnquam intelligere possunt: et quod non possent vno tempore perfectius intelligere et in alio imperfectius: quod non est dandum. Quod sequantur hec omnia patet sic. quod vnus angelus sit alio beatio:: hoc est quia habet actum intelligendi et diligendi intensiorem quod alius. hoc non potest dici per oppositum. substantia non suscipit magis neque minus ex vna proprietate substantie. secundum / semper intelligerent. patet. semper angelus intelli git quando sua intellectio est. sed sua essentia siue intellectus suus est sua intellectio: per te. igitur. tertium sequltur ex dictis.
¶ Tertio arguitur ad idem si noticia angeli idemptificaretur cum angelo sequeretur pari ratione quod volitio angeli idemptifica retur cum ipso angelo consequens est falsum consequentia paret pari ratione. discrimen dare non potes qua re ita est in vno et non in alio. falsitas consequentis patet. voluntas nunc vult a. postea habet nolle respectu a. et tam velle quam nolle a. est ipsa essentia angeli: licet successiue: per te. ergo idem creatum successiue est duo contraria: quod non est dandum.
¶ Quarto arguitur. si istud illatum non habeas pro inconuenienti: sequltur quod voluntas sem per equaliter vult: nec potest vnquam intensius vel remissius velle vel nolle: cum substantia sua non sit intensibilis et remissibilis.
¶ Quinto arguit. sequitr eodem modo quod noticia nostra volitio et nolitioidemptificaretur cum substantia aniime nostre. et pari ratione: sequeretur quod anima nostra esset suus habitus: et per consequens actus esset habitus. immo sequitur. quod supersluit ponere habitus: cum noticia actualis semper manet. patet. ipsa anima. hoc est contra Aristotelem secundo Ethicorum dicentem in nobis ess actus habitus et passiones: et est contra experientiam confia patet. licet simus angelis inferiores: substinebitur equa facillitate quod anima nostra est sua noticia actualis et habitualis si non reputes illata inconuenientia et omni via neganda: pari facilitate substinebo tibi omnia illa inducta in nobis. Eodem modo sustinebitur quod eadem noticia est reflexa et directa: et non sunt ponende plures noticie in nobis: et nulla est distinctio specifica noticiarum: complexa est incomplexa. et tot absurditates sequuntur vt non sit scolastici viri eas audire concessas.
¶ Sexto argultur aucto ¬ ritatibus. dicit Augustinus. lx. de trinitate caprso. xii. liquido dicit tenendum est: quod omnis res qua. cumque cognoscimus congenerat in nobis noticialui ab vtroque enim noticia paritur. a cognoscente et cognito. itaque mens cum seipsam cognoscit sola parens est noticie sue: et cognltum et cogni tor ipsa est. erat autem ipsa sibi noscibilis: et ante quam se nosset. sed noticia sui non erat in ea: cum seiplam non nouerat. et capso iin. elusdem libri dicit: sicut duo quedam sunt mens et amor eius cum se amat: ita quedam duo sunt mens et noticia cum se nouit
¶ Septimo Aristoteles tertio de anima dicit: intellectus est intelligibilis sicut et intellgibilia: quod commento. xv. exponlt commentator i. intellectus per intellectionem in eo sicut alie res intellecte:. et duo decimo ioethaphisice commento. li. dicit: quod essentia intellectus non est eadem cum intelligere quod est actio intellectus in nobis. et intellecto in nobis intelligere non est idem omnibus modis. Ex hac conclusione probata sequitur: quod noticia in nobis distinguitur ab intellectu nostro cum interdum inteliligit interdum vero non: tam se quam alia obiecta ex trinseca.
¶ Contra probationem primam secunde conclusionis arguitur sic. visio beatifica representat secundum multos nunc vnam rem nunc aliam: et infinita representare potest distincte. et non propterea concluditur ipsa infinita. ergo probatio prima est nulla.
¶ Scudo per auctoritate commentatoris nuperrime inductam: qui statim post verba allegata in conmento. li. sic ait. et causa in hoc est: quia intellectum in nobis est aliud ab intelligere: in eis autem quae non sunt in materia conuenit: vt intellectum et intellectus et actio intellectus sint idem. ergo vult dicere: quod in separatis a materia: vt sunt angeli: intellectio idemptificatur cum intellectu.
¶ Ad primum non recipio illud dictum antiquorum: videre in verbo non est quod noticia beatifica verbi nunc representet vnam creaturam nunc aliam. vt in distinctione xlix. quarti. diximus. Secundo dici potest. noticia btinfica est noticia reflexa: et habet vnam solam noticiam directam tanquam obiectum eius primarium quod representat primo: et ex consequenti representat secundario illa que per noticiam directam representantur. non est sic hic. sed in priore solutone sto. Ad commentatorem or. quod ipse crrauit et pure gentiles in intelligentiis sepatis: dando eis plus virtu tis et excellentie quam habeant. Aristoteles dicit. ili. de anima: in his que sunt sine materia: idem est in tellectus et quod intelligitur. per intellectum inteliligit intellectionem actualem more loquendi vtendo: vt patet per commentatorem commento. xii.
¶ Tertio arguitur anima nostra semper intelligit se. ergo vna probatio est nulla: et correlarium in fine probationum illatum est nullum antecdens patet per Augustinum. x de trinitate. et. xiiii de trinitate dicit: quod mens semper se nouit et intelligit.
¶ Quarto arguitur. angelus intelligit se: vt posthec dicemus. ergo talis noticia idemptificatur cum angelo. ergo proba tiones omnes corruunt consequentia patet. non minus conuent medium cum extremis quam extrema inter se. patet. discurrendo cum extremis viciorum et medio. obiectum intellectum et potentia intellectiua sunt ex¬ trem a. ergo st ille realiter coincidant: intellectioque est medium coincidet cum vtroqueeputa tam cum potentia intellectiua quam cum obiecto cognito.
¶ Ad tertium nego antecedens: vt patet per experi entiam. et ad probationem que consistt in auctorstate beati Augustini: dico ipse intellexit hituali ter et in potentia propinqua: eo quod obiectum est praeesens potentie: cum est idem potentie. et non intellexit de noticia actuali. vtitur indifferenter noscere ad noticiam actualem et habitualem: cogitare vero applicat actuali noticie. patet. x.o trinitate. c. v loqnens de perito in multis doctrinis dicit: dum de vna solum cogitat: vt de medicina: grammaticam etiam dicimus eum nosse. et. xiili. de trinitate. capi. v. et viii. dicit. quamuis mens semper se nouerit. non tamen semper se cogitat: nec oportet capere habitualiter in auctoritate predicta pro qualitate alterius speclei ab actu emergenti. sed pro promptitudine et facilitate ad faciendum: cum mens est sibi semper presens.
¶ Ad quartum dicitur. quod noticia non est medium sicut argumentum imaginatur: loquendo de medio et extremis viciorum. bene est medium quo coniungitur obiectum cum potentia. sed de tali medio conquena non habet apparentiam.
¶ Quito arguitur. deus est sua noticia sicut dicit Aristo. xii. ethaphisice. et potest sustineri hoc pari facilitate de creatura. et quod perfectionis est: non est negandum ab angelocum est creatura tam excellens. ergo angelus est sua inecllectio.
¶ Sexto arguitur. si noticia angeliesset accidens: sequitur quod visio beatifica esset accidens: et per consequens esset corruptibilis: et non maneret perpetuo: quod non est dicendum.
¶ Ad quin tum conceditur malor. nego quod potest pari facilitate cum colore hoc sustineri de creatura. quenadmodum non potest sustineri oe ea quod sit deus scio quis proter re potest proteruiam hic cuius proterulam tediosum esset euacuare. dico animam non semper se intelligere: licet anima sit sua intellectio. sicut diximus in distinctione precedenti de motu locali quod est mobile et mobile non semper est motus localis: sed cum talitur se habet ad hoc quodsufficiat denominare motum. sic diceretur anima est intellectio quando verum est dicere quod aliquid intelligit: non autem alias. in articulis parisiensibus posterio:ribus oesic. etiam probabiliter potest sustineri cognitionem vel volitionem non esse rem distinctam ab anima: immo quod est ipsa. et sic sustinens non cogeretur negare propoem per se notam nec negare auctoritatem: error. et alius est: scientia intelligentie non diiffert a sua substantia error.
¶ Ad sextum argumentum responsum est in oistinctioe. xlix. quartis sniarum: quonam pacto beati eudo est perpetua vel corruptibilis.
¶ Septimo arguitur. deus potest facere creaturam intellcctiuam cuius intellectus est sua intellectio actualis. et de illa creatura primum argumentum nec aliquod aliud concludit. ergo. probationes sunt nulle. antecedens patet. non implicat contradicrionem.
¶ Octauo arguitur. si noticia vel intellectio esset accsunuis ab an gelo distinctum: sequitur hec conclusio: quod intellectionem deus potest separare ab intellectu. consequens est falsum. ipsa separata non est intellectio cum nemo intelligit vel cognoscit per ipsam.
¶ Ad septimum nego maiorem: sicut non potest facere deum: licet deus (vt puto) potest facere infinitum magnitudine multitudine et intensione: non tamen potest facere substantiam infinite perfectionis entitatiue.
¶ Ad octaum argumentum concedo conclusionem inducta scilicet quod deus intellectionem potest separare ab intellectu: sed non est possibile quod separet intellectionem ab intellectu. Aliqua sunt accidentia que aliquam denominationem accidentalem amittunt si fuerint sepa rata a suis subiectis. patet de odio et accidentibvitalibus. aliqua vero suam denominationem vbicum que fuerint retinent: vt qualitas: albedo. in talibus consulenda est loquentium cosuetudo. siue seperatum dicatur illud accidens noticia vel ne non infirmatur conclusio¬
On this page