Quaestio 1

N hac. 18. distinctione: in qua magister loquitur de productione mulieris quantum ad corpus et animam: quattuor inquiram. Tria quo ad corpus: vnum quo ad animam. Circa primum inquiram primo de ratione seminali quaeres est spsa. Secundo inquira. an ex consta AIde sine addito corpous Eue fut forma tum. Tertio: vtrum in generatione in qua est ratio seminalis matur efficientiam habeat sicut et ipse pater. Quarto: an animae intellectiue simel create fuerint.

¶ Prima quaestio sub eodem contextu verborum manebit sub quo ipsa proposita est. Pro quaestionis solutione notato: Albertus tenet quando aliquid generatur semper est in illo ratio seminalis. verbi causa. quando ex ligno genera tur ignis: in ligno est ratio seminalis: puta forma imperfecta ignis: quae iuuat educere perfectam forma ignis: et excitatur ad agendum sub exteriore agente. Eodem modo quando ex aere fit aqua: in aere erat imperfecta forma quae iuuat ad producendam perfectam formam. alias esset creatio. dicit: vel violente introduceretur forma: vt interarguendum clarius dicemus.

¶ Contra hanc viam argultur sic. illa opinio coincidit vel parum differt ab opinione Anaxagore: primo Phisicorum reprobata. patet. oportet quod ponat in quolibet latere quodlibet: hoc est quamlibet formam imperfectam illius rei quae potest generari ex ipso. et sic mille essent forme in vno composito: et plures.

¶ Secundo sequitur / quod in ligno esset forma vmis. patet. forma vrimis potest gnari ex ligno per agens generatiuum vermis et tunc per te oportet dare formam imperfectam in generabili: quaeforma perfectam producit.

¶ Tertio. vel illa forma in generabili est in quaelibet parte rei generande: hoc est: extensa per totum lignum de qui generabitur ignis. et sic non erit alia forma ignis cum priori. alias forma substantialis suscipet magis et minus. si est in vna parte solum: et illa existens in vna parte producit formam in aliam partem: eodem modo dicere potes de tali forma. et argumenta tua sunt ita contra te hic sicut agens esset totaliter extrinsecum. non euitatur creatio.

¶ Quarto: capio medium susceptiuum luminis in quo nichil luminis est. tunc sic. corpus luminosum applicatum potest lumen in tale medium producere dato quod nullum lumen fuerit in medio concurrens ad luminis vlterioris productionem. et tamen adhuc non erit creatio. igitur

¶ Propterea dico illam viam esse falsam. antequam producatur ignis in materia ligni: nihil forme ignis praefuit in ligno secundum esse imperfectum vel perfectum. sed ignis educit de potentia materie ligni formam ignis calefacit et desiccat primo lignum: et qualitatiuas dispositiones pro forma ligni suscipiendas praemittit. Postea corrumpit formam substantialem ligni: et demum formam ignis producit. nec sequitur quod propterea creet: cum agat in passum. nec aliter agere potest ignis. et per consequens de potentia materie educit formam substantialem. et hoc nichil aliud est quam in passum praesuppositum formam producere. Potentia materic nichil aliud est quam ipsa materia. in aduentu forme corrumpitur potentia: intelligatur de potentia distincta ab illo quod existit: hoc es de potentia obiectiua.

¶ Contra istud arguitur argumentis Alberti. tunc non esset discrimen int artificialia et naturalia: contra Aristotelem 2. Phisicorum dicentem: naturalia inse habent principium motus: artificialia vo non. sed istud principium non est passiuum: quia illud habent artificialia.

¶ Secundo arguitur. 3. Ethicorum. violentum est cuius principium est extra non conferente vim passo. ergo si forma producatur ab extrinseco: productio forme non est naturalis sed violenta. Iam ex pediui argumentum de creatione. Ad priorem rationen dico Aristoteles vult dictre quod naturalia habent in seprincipium sui motus naturalis: si sint simplicia vt elementa notum est. si mixta mouentur secundum naturam elementi praedominantis in eis: artificialia non habent principium sui motus ab arte. licet simulachrum Iouis descendat in aere positum: non mouetur a forma artificiali. non tamen pono formam arficialem qualitatem absolutam de quarta specie qualitatis. quia quolibet absoluto secluso res lartificialis manebit artificialis nec ordinem parti in rei in ordine ad partes loci. si esset in vacuo esset res artificialis quaelibet res artificialis est res naturalis vel res naturales. sed requirit res talem dispositionem vel talem ab artifice ad hoc quod dicatur artificialis.

¶ Ad aliud dicitur: quod violentum est illud quod producitur in passo contra naturalem inclinationem passi: sic scilicet: quod si passum sibi relinqueretur produceret oppositum: vt motus grauis sursum: calefactio respectu aque. modo licet forma substantialis producatur totaliter ab agente extrinseco in materiam: numquo materia sibi relicta et sublato omni impedimeto produceret oppositum materia neutraliter se habet respectu cuiuslbet forme sicut superficies respectu albedinis vel si naturaliter in qualibet forum am inclinetur materia: minus apparentie argumentum habet: quicquid sit nichil valet.

¶ Diffinitio ergo violenti sic venit intelligenda. Uiolen tum est cuius principium est extra non conferentem vt passor: id est passo renitente et nitente producere oppositum si sibi relinquatur sine obice.

¶ Modo ergo Alberti eiecto tanquam falso restat loqui de semine et ratione seminali. et dico quod crebro semenest corpus mixtum et imperfectum: non propter se intentum: sed propter alib. vt in animalibus quae generantur per propagationem diffunditur semen in vas debitum pro generatione indiuidui alterius speciei et altioris a semine. et propterea in illis transmutationibus est ascensus informis. quia ab imperfectio ri ad perfectiorem ascenditur. in corruptione forme perfectissime est informis descensus: vt quando animal moritur et alie forme imperfecte in troducuntur: interdum ad form am elementi vsque.

¶ Insuper: semen nonnumquam est eiusdem speciei specialassime cum vltimo intento: licet multe sint transmutationes medie: vt patet in graui productione vt quando ex tritico triticum generatur vel ex ordeo ordeum: semen in agro diffunditur et corrumpitur: et per transmutatio nes medias finaliter in arista generatur triticum multiplicatum secundum terre fertilitatem et celi influentiam. semen potest vocari quecumque praeuia dispositio requisita ad rei productionem. sic capit Augustinus. 3. de trinitate. c. 8. Ubi ostendit quomodo magi pharaonis fecerunt ranas. nam rationes seminales istorum sunt in elementis contemperatis adinuicem: que contemperantia nihil aliud est quam applicare actiua passiuis de nominibus non est curandum. communis vsus tamen vocat istud solum decisum abanimali ad generationem prolis / vel ad generationem plante arboris / vel grani semen. propterea in hoc non est immorandum. ratio seminalis est foma substantialis seminis vel qualitas accidentalis illi connaturalis. semen in animali non habet formam substantialem animalis cuius est semen: quem admodum nec sanguis nec aliquis in animali humor

¶ Sed an illa forma seminis (que ratio seminalis dici potest) actionem habeat respectu forme vltime introducende: est dubium. ad quod dicitur si semen mulieris vel vna pars compositionem effectus in grediatur: et altera pars spiritalis illam alterat et non ingrediatur compositionem totius: non est inconueniens quod concurrat partialiter ad productionem forme sequentis perfectioris. non semper agens eqiuocum partiale est suo effectu perfectius. patet de albedine respectu sue noticie. sed anima intellectiua a solo deo creatur: ad quam producendum nullum agens nisi dispositiue concurrit. sed forma seminis substantialis (cuius materia compositionem ingreditur) nullam efficientiam habet respectu forme substantialis sequentis generande. ratio. quia in primo instanti quo forma sequens est introducta: prior forma est corrupta per remotionem de presenti: et quod non est nihil causat: inconueniens est dicere quod in instanti in quo effectus primo est in rerum natura sua causa efficiens propinqua non sit. si sortes sit genitus a platone qui moritur ante generationem sortis: plato non est causa propinqua productiua platonis. nec bos mortuus est causa propinqua bouis generandi in obiecto quo generatur: sed forma vacce que est in animalibus quae ex putrefactione generantur: influentie celestes et deus animas illorum producunt in animalibus perfectis vel imperfectis generantur in vtero materno: anima animalis femini ni generat partialiter cum deo format. quare negabitur ab ea causalitas: licet semen eius actiue non concurrat. secundum philosophum. anima animalis masculi non concurrit ad productionem animae. patet. est generatio ex mortuo vt vides. propterea arguitur. in vaccis mortuis generantur apes vt in. 45. distinctione quarti diximus: de aristeo sicut maro in georgicis introducit. similiter in leone reperte sunt apes. patet in paradigmate sansonis Iudicum 15. ex cadauere asinorum vespes: ex actriplice generantur rane. ergo sunt in his rebus corruptis cause talium formarum productiue.

¶ Respondetur quecumque cause generent hec brutanon generantur ab huiusmodi dispositionibus. sed non curando pro nunc a quibus generentur affirmati¬ ue: non producuntur ab angelis nec a celo (quod est brutis imperfectius) nec a datrice formarum. sunt alie dispositiones in aliis materiis. modo actus actiuorum sunt in patiente et disposito. 2. de anima.

¶ Ecce ergo quomodo nichil forme est in materia rei generande concurrens ad generationem forme in materia secum excitata ab agente ad agendum non minus est hec positio absoluta quam ipsius anaxagore tenentis quod in qualibet substantia materialiest quelibet forma latitans. sed propter interpositionem plurium partialium formalium: nulla apparet particularis forma quousque agens congreget patenter multas partes forme sine aliarum formarum partialium commixtione. Insuper aliquorum est genera tio immediate. vt aqua parua proiecta in magnum ignem reddit nouum ignem maiorem et calore irritatum. non alias fabri paruam aquam in ignem proiicerent ad mollificandum ferrum. illic non est transitus per aliquod medium. interdum est transitus perintermedia et semina: vt in generatione hominis / equi / tritici / ex tritico. sic in arbore et in planta. semen boni piri fertur extra mare ex quo magna pirus generatur.