Quaestio 1

N hac. xl. distin. magister agit de intentione. ita quod intentio bona requiritur ad actum moraliter bonum. Circa quam distinctionem quaeritur talis quaestio. Utrum aliquis tantum meretur quantum intendit mereriSimiliter an tantum deme retur quantum demereri intendit.

¶ Recspondetur conclusiue quod non uae conclusio sic probi¬ tur. qui credit paruum bonum esse tanti meriti: sicut est magnum bonum: errat. sed nunquam faciens paruum bonum intendit tantum per illud mereri quantum per maius bonum nisi crederet illud bonum maius esse quod sit: error. non conducit ad meritum: ergo non semper tantum quis meretur per suum actum quae tum intendit mereri. Confirmatur hec ratio. Frequenter humilis ex aliqui actu credit minus mereri quod suprbus er simile actu: ergo si habuilis minus mereatur quod superbus hi litas meritum dimiuit: et supbia meritum augebit: quod nullo pacato es admittendum.

¶ Tertio sic arguitur. Aliquis potest velle esse sanctior Ioanne Baptista pervnum actum: sed neno repente eust summus: ergo iste non tatum merebitur quantum intendit mereri.

¶ Sed contra hanc conclusionem arguitur sic: glosa super illud mathei. xii. bonus homode bono thesauro dicit quod tantum quis honi facit quantum intendit.

¶ Respondetur distiguendo illa. quia vnus sensus est quod iste tantum meret sicut vult mereri. et ille semsus est falus: potest velle mereri infinite. Alius sensus est. operatio exterior est ita bona sicut sua intentio est boahoc es sicut actus voluntatis es bonus. actus exterior imperatus ab actu interiori multum bono est multum bonus et imperatus ab actu parum bono est parum bonus: ita qusa vtrobique actus exterior bonitatem actus interioris ileque tur quo ad magnitudinem vel paruitatem.

¶ Se contra istud sic argumentor. Si quis vult esse ita malus sicut lucifer talis eo fctio est ita malus. Probo sic Sortes qui vult esse malus vt vnum non vult esse malus vt duo: Cicero vt tria et sic ascendendo semper ille qui vult esse peior quam praecedens / est eo peior. etam supposita equa intensione graduali sui actus: quia est incrementum malicie ex parte obiecti. Forte dicis: et sic dicendum est vtrobique: ille qui vult esse peior alio est eo perior ceteris paribus: non tamen oportet quod si aliquis vult et se malus vt. 8 sit malus vt. 8 fortasse erit malus supra. 8. fortassis citra. viii. sicut non oportet tuvis esse malus veialiter ergo tu es venialiter malus

¶ Sed contra. si quis vult esse in finite malus: talis est malus infiniteet in gradum quem desiderat: ergo si quis vult esse ita malus sicut mahometus: talis erit ita malus sicut mahometus: et ita in aliis. Probo assumptum. Si quis vult esse infinite malus talis est infinite malus: quia da oppositum / talis est finite malus: ergo dabitur aliquis per ascensum qui vult solum esse finite malus ita malus sicut ipse. da illum qui vult esse infinite malus ita quod erit malus vt mille tandem deueniens ad vnum qui vult finite esse malus qui erit malus vt mille cuius oppositum tamen dixisti. semper volens esse peior alio est eo peior: et hoc est rationi consentaneum. No alias ille qui vult mechari erit peior quam ille qui vult fornicari. non stes in hoc nemo potest velle esse malum licet malum se esse potest velle: hoc non impedit propositum. quia illo dato quod concedis argumentum habent vires suas.

¶ Ad vltimam replicam nego quod is vult eus se infinite malus eo ipso est infinite malus. et sit malus vt mille: nego quod dabitur aliquis qui vult esse malus finite itamalus sicut ipse. quam quam est crementum secundi super primum: tertirsuper secundum: quarti super tertium: et sic sine statu non erit crementum per partes eiusuod quantitatis sed per partes imnequeles: interdum geometrice interdum vero non: sed talis additioinfinities numquam infinitum procreabit. ille qui vult esse in duplo peior alio non est propterea in duplo peior alio: bene tamen est peior: et sic in proportione sesquialtera peior alio. tertius erit fortasse secundo peior in proportione sesquitertia: et sic erit descensus. Potes replicare si secudus non erit in duplo peior primo: tamen quartus vel octauus erit in duplo peior primo: et sic cum infiniti sunt ibi: semper ascendendo propter plurium cumulationem proportionem dupla colligam infinities: et non euitatur argumentum. Respondeo: licet sit color argumento non concludit: et soluitur argumentum hoc in primo de illo qui vult occidere infinitos homines. secundo dico: et est fractio: cum deductio calculandi est ted iosa: pluspeccat ille qui vult esse infinite malus quam ille qui vult esse finite malus: sed nulla est comparatio: quemadmodum ob iectum vnum in mltitudine non est alteri comparabile. Finiti ad infinitum nulla est comparatio.

¶ Secundo argumentor: ponendo duos: sortem qui vult esse peior Platione et Platonem qui vult esse peior Sorte: in isto casu non potes signare vter eorum altero est peior cum vterque vult esse peibr altero: vel posito quod Sortes vult esse ita malus sicut Plato: posito quod sortes nesciat de malicia Plationis: quaerendo an est equeliter malus secunInsuper probo quod non semper ille qui vult esse peior est alio peior: ponendo Sortem qui vult esse malus vt vnum: Plato vult esse peior Sorte vel malus supra vnum: probatur quod Plato non est peior Sorte. quia si sic: signetur latitudo in qua Plato est Sorte peior: et sit vt vnum vel vt medius gradus: tunc sic: plato est peior Sorteper medium gradum. ergo potest dari vnus qui plus peccat en Sortes et minus quam plato: sit Cicero peccas vt vnucum quarta parte gradus. sed probo quod non est peior Plato ne: cum Plato in nullo gradu malicie Sortem exuperat. ergo non oportet vtrobique quod ille qui vult esse alio peior sit eo deterior. Rursus. videtur eodemmon quod ille qui vult peccare venialiter peccaret venialiter: patet: qui vult mortaliter peccare / peccat mortaliter. ergo qui vult peccare venialiter / venialiter peccabit.

¶ Ad primum de sorte et Platone vbi petis vter eorum est peior. dubito. Et dubitationis causa est: quia vnus fortasse est deo in gratior et alio doctior: vel plus auxilii ante habuit a deo: vel vnus potest habere intentiorem actum quae alius. et secundum hoc potes cognoscere quis eorum grauius deliquit: sed neruus argumenti in hoc latitat supposito quod sint pares in gratitudine vel ingratitudine: in intensione graduali et in ceteris omnibus similibus Et tunc dico quod equeliter peccant: nec vnus grauius qua alter: sed in quoto gradu nos penitus fugit. deus tamennouit. Ex quo patet licet sequetur sortes vult esse malus ergo est malus: non tamen sequitur: sortes vult esse peior platone ergo est peior platone. Ad aliud quando petis an sortes volens esse ita malus sicut Plato sit itamalus. Dico me latere stat quod peior et quod alius sit bonus. stat quod minus malus. stat quod equelis.

¶ Ad aliud argumentum quo probare niteris illum qui vult esse peior alio non esse peiorem alio signando latitudinem. Dico quod non dictum est quod ille vtrobique est alio deterior qui vult alio esse peior: sed dictum est quanto volitio fertur super peius / obsiectum: puta velle esse peius: ceturis paribus / ille est peior. Et quando petis latitudinem in qua plato est Sorte peior. non est facile respondere: quia non est potior ratio quaere currendum est ad vnum gradum et non ad alium. nec valet currere ad gradum medium: cum extremum excelsius non detur. non est dicendum quod plato est impartibiliter sorte peior: sed dico platonem sorte peiorem: sed in qua gradu me latet quam admodum plurifariam euenit. Scio calorem esse in aqu: sed quot gradus caloris eidem aqueinhereant: me prorsus praeterit.

¶ Ad vltimum vbi petis de eo qui vult esse malus venialiter. Dicitur. stat talem esse malum mortaliter. in bono et in peccatis paruis volitis volitio non est proportionabilis bene tamen in magnis. He consequentie sunt bone: volo mereri propter deum et sum in gratia ergo mereor sine additione secunde propo sitionis illa est nulla. Hec non valet volo peccare venialiter ergo veialiter pecco. nec hec: volo esse peior nerone. ergo sum peior. volo peccare vt vnum ergo peccovt vnum: tamen hec est bona. volo peccare mortaliter ergo mortaliter pecco.

¶ Sed contra istud arguitur. ex isto sequitur si sortes velit esse ita malus sicut a. qui est solum in veniali peccato. et plato vellet esse ita malus scut b. quod sortes et plato erunt in peccatis equalibus: quod videt inconueniens. quia plato velit esse ita malus sicut peior istorum: et sortes vult esse ita malus sicut minus malus istorum. Consequentiam probo: supposito quod habeant volitiones equeles in gradu: si circumstantia personarum et cetera quae peccata augere et attenuare solent fuerint pariaResponsio. vel sortes et plato sciunt de malicia a. et b. hoc est in quam malis peccatis sunt. et tunc palam est quod plato est peior sorte. quia plato vult esse a certo proposito in peccato mortali. Sortes autem vult solum esse in peccato veniali. Uel vtrumque istorum scilicet et sortem et platonem peccata a. et b fugiunt: et tunc ego distinguo iterum. vel b. est putatus esse peior a. ab vtroque isto rum. et tunc ille qui vult esse ita malus sicut peior istorum plus peccat quam ille qui vult esse ita malus sicut minus malus istorum. quia suus actus super minus peccatum cadit. Si a. et b. putentur ab istis esse equeliter mali / tam a sorte quam a Platone quicquid sit de malicia intrinseca a. et b. Sortes et Plato equaliter peccant. dato quod a sit in gratia et optimus: si putetur ab aliquo erronee esse malus qui vult esse ita malus sicut ipse: si habeat iudicium quod alius est malus: peccat: et magnitudo peccati in eo est metiem da penes credulitatem malicie quam vere vel erronee credit inesse alteri: non quod actus eius esset ad equate ita malus sicut peccatum alterius. dato quod alius sit in peccato magno vel paruo: non refert.

¶ Sed contra hoc arguitur. Sequeretur quod ille peccaret quia vellet esse ita malus sicut Cicero quem credit esse optimum virum. sed hoc est in conueniens: nec Cicero est malus prout nos supponimus: nec iste vllum iudicium habet quod est malus. ergo non potes dare gradum malicie qui est malus. igitur. Si iste irationice loqueretur non propterea esset malus. Sed cum exponit se discrimini peccati: quia non constat quis est peccati ex pers: quis vero non: iste non est excusandus a peccato / quod ratione temeritatis incurit.

¶ Dubitatur an bona intetio sufficit ad bonitatem actus. Secundo dubitat an bona itentio sufficiat sine bonis opibus.

¶ Ad primum dicitur quod non. qui vult furari ab auaro diuite vt egeno paupi det habet bonam intentionem: puta succurrere pauperi: sed hoc non sufficit. requititur cum illa pr¬ intentione circa obiectum quod relique circunstantie ad bonitatem actus requisite ponatur. Nonum est ex integra casecundum Dionysu ad malici actus stricit ablatio vnius eorum: facilius est destruere quam construere.

¶ Ad secundum respondetur. si quis habuerit volitionem efficacem interiorem sine actu exteriori: talis intentio sufficit ad meritum quod patet. quia tan facit quod in se est sicut vtruque actum habenus et perpea tantum meretur vt. 17. distin. primi diximus. Sed oportet quod in isto sit impedimentum non exeundo in opus quia si volitio fuerit in voluntate sequitur operatio exterius: nono M eta. et. Gre. in quaedam ome. non est vacua manus a munerecum archa cordis fepleta fuerit boa volutate.