Table of Contents
Commentarius in librum secundum Sententiarum (Redactio B)
Distinctio 1
Quaestio 1 : An causalitas creaturarum praesupponit productionem personarum in diuinis ad intra
Quaestio 2 : An mundus incepit esse, capto mundo pro toto universo Deo secluso
Quaestio 3 : An Deus mundum sive mundialem machinam creaverit intelligendo et volendo tantum
Quaestio 4 : An fuerit possibile mundum fuisse ab aeterno
Quaestio 5 : An enti successivo repugnet aeternitas
Quaestio 7 : Utrum Deus habeat vim conservativam et effectivam respectu omnium
Quaestio 8 : An possit probari in lumine naturali quod Deus est causa efficiens omnium aliorum a se
Quaestio 11 : An natura angelica naturae animae praestet in nobilitate entitativa
Quaestio 12 : An angelus et anima specie differant
Distinctio 2
Quaestio 1 : Utrum motus localis sit res successiva ab omni re permanente et permanentibus distincta
Quaestio 3 : Penes quid habet attendi velocitas motus localis penes effectum
Quaestio 4 : Penes quid attenditur velocitas motus penes causam
Quaestio 5 : An locus sive aliud quodlibet continuum ex punctis confletur
Quaestio 6 : An puri continui detur minima pars
Quaestio 7 : An detur minimum naturale
Quaestio 8 : An angelus sit in loco
Quaestio 10 : An plures angeli possunt esse in eodem loco adaequato
Quaestio 11 : An angelus potest se movere localiter
Quaestio 12 : An potest se movere successive et subito per medium
Quaestio 13 : An tempus sit res successiva mensurativa durationis rerum corruptibilium
Distinctio 3
Quaestio 2 : De notitia angelorum: an cognitio angeli distinguitur ab angelo
Quaestio 4 An sint ponendae species in medio repraesentative rerum quorum sunt species
Quaestio 5 : An angelus possit se intelligere per essentiam suam
Quaestio 6 : An angelus naturaliter cognoscat vel cognoscere possit distincte Deum in via
Quaestio 9 : An angelus potest tot habere notitias actuales quot habet species
Quaestio 10 : An notitia intuitiva potest esse de obiecto non existente
Quaestio 11 : An notitia intuitiva potest supernaturaliter esse sine potentia obiecti
Quaestio 12 : An notitia intuitiva producatur a sola potentia, vel ab obiecto
Quaestio 13 : An intellectus noster possit se intuitive cognoscere
Distinctio 4
Quaestio 1 : An angeli creati sunt in gratia
Distinctio 5
Quaestio 1 : Utrum prius angeli meruerint beatitudinem quam ipsam acceperint
Quaestio 3 : An Deus poterat creare angelos beatos in primo instanti et malos miseros
Distinctio 6
Quaestio 1 : An primus angelus poterat appetere aequalitatem Dei
Quaestio 2 : Quo peccato peccavit primus angelus, et ad quod genus vitii reduci habet
Distinctio 7
Distinctio 8
Quaestio 1 : An angeli sint corporei et an possint assumere corpora
Quaestio 2 : An angeli fallantur et errent
Quaestio 3 : An daemon possit sensibus humanis illudere
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum omnes homines salvandi assumantur ad novem angelorum ordines
Quaestio 2 : Utrum angeli superiores illuminent inferiores et contra
Quaestio 3 : An angelus sibi relictus potest cognoscere secreta alterius angeli vel hominis
Quaestio 4 : De angelorum locutione
Quaestio 5 : Quonam pacto angeli inter se mutuo loquuntur
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum omnes angeli mittantur
Distinctio 11
Quaestio 1 : Utrum angelus potest hominem erudire vel facere peccare
Distinctio 12
Quaestio 1 : An materia sit altera pars compositi essentialis
Quaestio 2 : An Deus potest facere materiam sine forma substantiali et accidentali
Quaestio 3 : Utrum caelum sit ex materia et forma conflatum
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum lux sit forma accidentalis, vel substantialis corporis lucidi, an alia substantia
Quaestio 2 : Utrum lumen producatur in medio subito an successive
Quaestio 3 : Utrum lumen videatur
Distinctio 14
Quaestio 1 : An sint plures caeli, et de ordine eorum
Quaestio 2 : An caelum moveatur ab oriente in occidentem et contra sicut diximus
Quaestio 4 : An sufficiat unum uni planetae
Quaestio 5 : An sit aliquod caelum aquaeum
Quaestio 6 : An in haec inferiora agat
Quaestio 10 : An luna sit luminare minus
Quaestio 11 : An cometa significet mortes regum
Quaestio 12 : An centrum gravitatis terrae coincidat cum centro magnitudinis eiusdem
Quaestio 13 : De aqua quomodo ipsa non circuit totam terram cooperiendo
Quaestio 14 : Quid causae est ut mare fluat et refluat bis in die naturali vel prope diem naturalem
Quaestio 15 : An mare fuerit a Deo productum falsum
Distinctio 15
Quaestio 1 : An aqua sit in reptili et universalius an elementa sint realiter in mixto
Quaestio 2 : Utrum in homine in sexto die creato sit alia forma quam anima intellectiva?
Distinctio 16
Quaestio 1 : An potentiae animae ab essentia animae distinguantur
Quaestio 2 : Utrum sensus communis sit in corde vel in cerebro tanquam in suo organo
Distinctio 17
Quaestio 1 : In qua plaga terrae homines optime vivunt
Quaestio 2 : An Nilus, Ganges, Tigris et Eufrates de quattuor paradisi fontibus scateant
Distinctio 18
Quaestio 1 : De ratione seminali: quae res est ipsa
Quaestio 2 : An corpus Evae erat plasmatum ex sola costa Adae
Quaestio 3 : An mater concurrit per suum menstruum effective ad generationem prolis
Quaestio 4 : An anima Adae et Evae et breviter omnium simul creatae sunt
Distinctio 19
Quaestio 1 : Utrum homo pro statu innocentiae habuit immortalitatem
Distinctio 20
Quaestio 1 : An in statu innocentiae fuisset generatio
Distinctio 21
Quaestio 1 : An temptatio daemonis ex invidia oriebatur ad hominem callide
Quaestio 2 : An primus parens poterat peccare venialiter in statu innocentiae
Distinctio 22
Quaestio 1 : An peccatum Adae fuerit peccato Evae gravius
Quaestio 2 : An ignorantia excusavit peccatum Adae et cuiuslibet alterius
Distinctio 23
Quaestio 1 : An Adam in statu innocentiae habuit notitiam intuitivam de Deo
Quaestio 2 : An Deus poterat fecisse hominem impeccabilem
Quaestio 3 : An stante statu innocentiae Adam aliquam deceptionem incurrere poterat
Quaestio 4 : An Deus debuit promittere hominem temptari
Distinctio 24
Quaestio 1 : An portio superior et inferior sint duae potentiae distinctae
Distinctio 25
Quaestio 1 : An liberum arbitrium sit aliud a voluntate distinctum
Quaestio 2 : An potest probari in lumine naturali in nobis libertas
Quaestio 3 : An voluntas coagat ad suum actum elicitum
Quaestio 4 : An aliquid aliud a voluntate cum ipsa concurrat ad productionem actus eius
Distinctio 26
Quaestio 3 : Utrum actus meritorius et non meritorius sunt eiusdem speciei in genere naturae
Distinctio 27
Quaestio 1 : An liberum arbitrium cum gratia potest mereri aliquid de condigno
Distinctio 28
Quaestio 1 : De facultate liberi arbitrii: an requiratur gratia Dei praeveniens
Quaestio 2 : An homo sine gratia gratum faciente potest implere praecepta Dei et hominum
Quaestio 3 : An homo potest se immunem praeservare a peccato
Distinctio 29
Distinctio 30
Quaestio 2 : De peccati originalis qualitate
Quaestio 3 : De essentia iustitiae originalis
Quaestio 4 : An beata Dei genitrix fuit concepta in peccato originali
Quaestio 5 : Utrum aliquid de alimento transeat in compositionem hominis vel alterius animalis
Quaestio 6 : Utrum generatio fiat de superfluo alimento an de substantia generantis
Distinctio 31
Quaestio 1 : Utrum potentia generativa inter alias potentias sit magis infecta
Distinctio 32
Quaestio 1 : Utrum originale peccatum tollat baptismus
Quaestio 2 : Utrum omnes animae humanae sunt aequales
Distinctio 33
Quaestio 1 : An decedentes cum originali solo puniantur poena sensus
Distinctio 34
Quaestio 1 : Utrum sit aliquod summum malum nihil boni habens nec bono inhaerens
Distinctio 35
Quaestio 1 : Utrum peccatum corrumpat animam vel aliquid eius
Distinctio 36
Quaestio 1 : Utrum aliquis poenam patiatur sine culpa
Quaestio 2 : Utrum omnis culpa sit peccati poena
Distinctio 37
Quaestio 1 : Quid est peccatum
Quaestio 2 : An Deus sit actor mali
Quaestio 3 : An Deus concurrat ad peccatum
Quaestio 4 : Utrum Deus prius agat et coagat ad actus voluntatis creatae an contra
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum voluntas potest contravenire iudicio rationis
Distinctio 39
Quaestio 1 : Quid est synderesis et conscientia, et in qua potentia consistunt
Quaestio 2 : An quilibet contraveniens conscientiae suae peccat
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum aliquis tantum meretur quantum intendit mereri
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quae relatio requiritur ad hoc quod actus voluntatis fuerit moraliter bonus
Distinctio 42
Quaestio 1 : An actus interior et exterior sunt unum et idem peccatum
Quaestio 4 : Quid remanet in peccatore transeunte actum peccati a quo dicatur peccator
Quaestio 5 : An quaelibet pars peccati sit peccatum
Quaestio 6 : An bona circumstantia malitiam actus diminuat
Quaestio 7 : Utrum idem actus sit bonus et malus meritorie et demeritorie vel mortaliter
Quaestio 8 : An veniale potest esse mortale, et de discrimine inter veniale et mortale
Quaestio 9 : An omnis gula sit mortifera
Quaestio 10 : An omnis avaritia sit mortale peccatum
Quaestio 11 : An omnis acedia sit grave peccatum
Quaestio 12 : An omnis ira sit peccatum
Quaestio 13 : An omnis invidia sit peccatum mortale
Quaestio 14 : Utrum omnis superbia sit peccatum mortale
Quaestio 16 : An Deus potest punire aliquod peccatum ad condignum
Quaestio 17 : Quae sunt peccata in caelum clamantia, et quare ita appellitantur
Distinctio 43
Quaestio 1 : An peccatum in Spiritum Sanctum sit remissibile
Distinctio 44
Quaestio 1 : An potentia peccandi sit a Deo, similiter et actus eius
Quaestio 2 : An inferiores superioribus parere obligentur
Quaestio 4 : An Christiani possunt filios infidelium invitis parentibus baptizare
Quaestio 5 : An politia regalis per hereditariam successionem eidem praestet per electionem
Quaestio 6 : An rex sit dominus omnium quae sunt sub suo regno
Quaestio 7 : An quis per peccatum mortale perdit dominium rerum suarum
Quaestio 1
Utrum omnes homines salvandi assumantur ad novem angelorum ordinesN hac nona distinctione magister loquitur de angelorum ordinibus. circa quam distinctionem quaettuor faciam.
¶ Quarto de angelorum loquutione. primum manebit pro quaestionis titulo iam dictum: solunmutando verbum modi comnuniunctiui in verbum indicaui modi. pro cuius intelligentia premittam aliqua postea ad titulum quaestionis responsurus.
¶ Notabis ex beato Dionysio de celesti hierarchia Nouem sunt angelorum ordinens. tres permam angelorum hicrar chia complet. tres media: totidem infima. rursus quaelibes hierarchia in numero agelo rum ternario diuiditur sper per ternarium partitio ad similitudinem increate sante trinitatis et ierarchie super celestis. sacer est numerus ternarius etiam apud gentiles. Necte tribus modis numero deus impare gaudet: inquit poneta Et nouenarius est numerus quadratus ex tribus trigonis conflatus. prima ierarchia secundum beatum dionysium in tribus ordinibus complet / seraphin / cherubinthroni 2. dominationes / principatus / et ptates / complent / virtutes archangeli / et angeli / infimam ierarchiam conflant. singuli ordines / a gratuitis quae excellenter habent denomninantur. primi ab optimo dono gratuitonominantur: scilicet ardore charitatis: scilicet seraphin. de btintudine non est sermo: licet inter omnes angelos sint magis beati angeli de ordine seraphin ratio btintudo est omnibus eis communis. et per consequens per eam nobis de angelis nichil innotesceret. cherubin a scientia. maius est charitate ardere quam scire. thronns sedes interpretatur. in quo ordine videtur deus sedere si cut exponit btus gregorius. quia per eos deus iudicia decernit atque informat. et magis est scire quam iudicare. Dicit magister. scientia naque in forma iudicium. dominationes vocantur / quae principatus et partantes transcendunt. principatus / quae sibi subiectis de agendis disponunt ad explenda diuina mysteria. Ptates nominantur hi qui hoc ceteris potentius in suo ordine acceperunt vt virtutes aduerse eis subiecte eorum refrenatur potestates: ne homies tantum temptare valeant quantum desiderant. vrtutes vocantur illi per quos miracula et signa frequenter fiunt. archangeli quae maiora: ageli quae minora nunciant.
¶ Preterea considera quod angeli de suprima ierarchia sunt conuersi. circa deum et in eo contemplanti et ei assistunt et illuminant medios et medii infimos. cap iii. secundi eadem ponens damascenus hoc auctoritate bti dionysii probat. exemplum. sicut vides cum rege sunt pauci aulici continuo assistentes regi consultantes de omnibus agendis: de quorum consilio regis edi cta singula prodeunt. sicut hester primo scribitur de septem ducibus persarum qui semper videbant faciem regis assueri. cape manuductionem in parte per hoc quod est regis lateri adherere consilio neglecto. deus non est alicuius consilii indignus. Secundi sunt in curia magni et proximi post istos primos qui capiunt decreta primorum et ea extremis officiariis indicant. et extremi per vrbes varias regni regis edicta enunciant.
¶ his premissis accedendo ad quaestionis titulum. non intelligimus de homimbus assumendis ad angelorum officia: sed ad similes btintudines cum eis. pono conclusiones
¶ Quarum prima est. aliqui sunt homines super nouem angelorum ordines in btintudine. Probatio de vno homine. scilicet christo: cui non est datus spiritus ad mensuram. quod plenius in xiii. disficti. tertii tango: quod gratia anime christi est infinita in gradu: et sic sua btitudo. de btam virgie quae est exaltata super choros agelorum vt canit eccua: es mihi vosi e Ioanes baptista / apostoli ecclie bases / doctorgetium / et multi alii fideles viri qui deo ruierunt in vita / nullis agelis sunt inferiorens in permio. quod facile suadetur ex eoruprobatione / et optia vita
¶ Secuda conclusto. miti erunt homines qui non assumentur ad aliquem agelorum oreProbatur. assumi ad eorum ordinem in proposito est assumi ad equele praimium cum eis. sed multi erunt homines qui angelorum praemia non attingent. probatio in primis de omnibus paruulis circuncisis / baptisatis / et morientibus in sacramentis legis nostre vel in fide parentum more aliorum. alii solum gratiam sacramentalem habent. et glinam solum illi respondentem ageli bti creati st in magna gratia: et vt apparet secundum eorum naturalia: hoc est suprmi plus gratiae acceperunt quam infimi. et cum hoc mltum meriti sunt: licet in breui tempore: vt in distinctione. v. iam diximus. et quod isti erunt milti non est dubium. quod fuerunt ab orbe condito et ante diem iudicii qui morientur et mortui sunt ante discretionem. idem patet de multis adultis: aliquibus puta gentilibus qui veniunt ad fidem in fine vite qui steterit in infidelitate. milti tales capientes sacramenta vel sacramenta capere volentes non veniunt ad angelorum premium. hoc idem patet de multis adultis fidelibus morientibus in iuuentute per iiii. vel. v. anos discretionis: immo in quarto anno vel quinto anno post baptismum qui diu male viuunt in vitiorum collunie: demunpraenima ducti acquirunt gloriam.
¶ Tertia conclusio: homines assumuntur ad omnium agelorum ordines. in oca non sto. dicat iuuenculus (si voluerit) ad omntue ordi nes agelorum assumut homines. patet mathe 22. de ele ctis. erunt sicut angeli dei. et gregorius homelia. 3 4. super euangelia dicit omnes assumendos ad ordines angelorum. hoc tet glesa Luce. 15 quae mulier habens dragmas decem. decem mulier habuit. cum nouem ordienuibus agelorum additus est decimus vt compleretur nume rus electorum. et patet ratione. aliqui homines plus meriti sunt quam aliqui angeli. licet christs habeat praiemium btinficum gra tis: virgo meritis primium acquisiuit: de qua ecclina canit quae est ista quae ascendit super choros agelorum. Ioannes baptista / paulus / apostli / et partriarche licet ad eam non partigerint: tamen est mihi mltum verisile quod agelorum prauci vel nulli tantum meriti sunt. aliqui homines non tantum meriti sunt: et aliqui equaeliter. rursus varii homines habebunt equelia praimia. ergo homines et angeli.
¶ Si dicas Ecclesia de confessoribus canit. non est inuentus similis illi qui conseruaret legem excelsi. Respondetur dupliter. tum primo. hoc de moyse ad litam dicitur. 2. vnus vnomo legem dei adimplet et alius alio mo. non dabis duos adequate eodem modo legem dei adiplentes. licet equaliter mereant in via: vt patet de facierum diuersitate in corpore huano: et itineratibus romam de duobus transeuntibus per varia itinera: stat eque cito romam attingere: vel equalia beneficia adipisci.
¶ Circa hanc conclusionem moueoaliquas dubitationes. Prima an angelorum ordines manebunt distincti post diem iuditii sicut et mo.
¶ Respondetur. non per officia. non purgabunt / perficient et illuminabut / et nos custodiet: sed manebunt in eadem tate praiemir
¶ Respondetur distinguendo. vel de perperfectione essentiali in naturalibus: et illud est mihi probabilius. modus sancti thome in prima parte quone. 48. apud omnes nisi / addictos iurare verba magistri / est inopinabi lis: quod non est possibile dare plures agelos in eadem specie per aliquam potentiam. vel de perfectiones accidentali scilicet btintudine: opior quod non. licet omnes eiusdem speciei habebant gratiam equalem: et habitus concreatos equeles: non est verosile quod omnes vsi sunt naturalibus suis et illis donis equaliter coloratur illud de nobis qui sumus eiusdem speciei.
On this page