Table of Contents
Commentarius in librum secundum Sententiarum (Redactio B)
Distinctio 1
Quaestio 1 : An causalitas creaturarum praesupponit productionem personarum in diuinis ad intra
Quaestio 2 : An mundus incepit esse, capto mundo pro toto universo Deo secluso
Quaestio 3 : An Deus mundum sive mundialem machinam creaverit intelligendo et volendo tantum
Quaestio 4 : An fuerit possibile mundum fuisse ab aeterno
Quaestio 5 : An enti successivo repugnet aeternitas
Quaestio 7 : Utrum Deus habeat vim conservativam et effectivam respectu omnium
Quaestio 8 : An possit probari in lumine naturali quod Deus est causa efficiens omnium aliorum a se
Quaestio 11 : An natura angelica naturae animae praestet in nobilitate entitativa
Quaestio 12 : An angelus et anima specie differant
Distinctio 2
Quaestio 1 : Utrum motus localis sit res successiva ab omni re permanente et permanentibus distincta
Quaestio 3 : Penes quid habet attendi velocitas motus localis penes effectum
Quaestio 4 : Penes quid attenditur velocitas motus penes causam
Quaestio 5 : An locus sive aliud quodlibet continuum ex punctis confletur
Quaestio 6 : An puri continui detur minima pars
Quaestio 7 : An detur minimum naturale
Quaestio 8 : An angelus sit in loco
Quaestio 10 : An plures angeli possunt esse in eodem loco adaequato
Quaestio 11 : An angelus potest se movere localiter
Quaestio 12 : An potest se movere successive et subito per medium
Quaestio 13 : An tempus sit res successiva mensurativa durationis rerum corruptibilium
Distinctio 3
Quaestio 2 : De notitia angelorum: an cognitio angeli distinguitur ab angelo
Quaestio 4 An sint ponendae species in medio repraesentative rerum quorum sunt species
Quaestio 5 : An angelus possit se intelligere per essentiam suam
Quaestio 6 : An angelus naturaliter cognoscat vel cognoscere possit distincte Deum in via
Quaestio 9 : An angelus potest tot habere notitias actuales quot habet species
Quaestio 10 : An notitia intuitiva potest esse de obiecto non existente
Quaestio 11 : An notitia intuitiva potest supernaturaliter esse sine potentia obiecti
Quaestio 12 : An notitia intuitiva producatur a sola potentia, vel ab obiecto
Quaestio 13 : An intellectus noster possit se intuitive cognoscere
Distinctio 4
Quaestio 1 : An angeli creati sunt in gratia
Distinctio 5
Quaestio 1 : Utrum prius angeli meruerint beatitudinem quam ipsam acceperint
Quaestio 3 : An Deus poterat creare angelos beatos in primo instanti et malos miseros
Distinctio 6
Quaestio 1 : An primus angelus poterat appetere aequalitatem Dei
Quaestio 2 : Quo peccato peccavit primus angelus, et ad quod genus vitii reduci habet
Distinctio 7
Distinctio 8
Quaestio 1 : An angeli sint corporei et an possint assumere corpora
Quaestio 2 : An angeli fallantur et errent
Quaestio 3 : An daemon possit sensibus humanis illudere
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum omnes homines salvandi assumantur ad novem angelorum ordines
Quaestio 2 : Utrum angeli superiores illuminent inferiores et contra
Quaestio 3 : An angelus sibi relictus potest cognoscere secreta alterius angeli vel hominis
Quaestio 4 : De angelorum locutione
Quaestio 5 : Quonam pacto angeli inter se mutuo loquuntur
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum omnes angeli mittantur
Distinctio 11
Quaestio 1 : Utrum angelus potest hominem erudire vel facere peccare
Distinctio 12
Quaestio 1 : An materia sit altera pars compositi essentialis
Quaestio 2 : An Deus potest facere materiam sine forma substantiali et accidentali
Quaestio 3 : Utrum caelum sit ex materia et forma conflatum
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum lux sit forma accidentalis, vel substantialis corporis lucidi, an alia substantia
Quaestio 2 : Utrum lumen producatur in medio subito an successive
Quaestio 3 : Utrum lumen videatur
Distinctio 14
Quaestio 1 : An sint plures caeli, et de ordine eorum
Quaestio 2 : An caelum moveatur ab oriente in occidentem et contra sicut diximus
Quaestio 4 : An sufficiat unum uni planetae
Quaestio 5 : An sit aliquod caelum aquaeum
Quaestio 6 : An in haec inferiora agat
Quaestio 10 : An luna sit luminare minus
Quaestio 11 : An cometa significet mortes regum
Quaestio 12 : An centrum gravitatis terrae coincidat cum centro magnitudinis eiusdem
Quaestio 13 : De aqua quomodo ipsa non circuit totam terram cooperiendo
Quaestio 14 : Quid causae est ut mare fluat et refluat bis in die naturali vel prope diem naturalem
Quaestio 15 : An mare fuerit a Deo productum falsum
Distinctio 15
Quaestio 1 : An aqua sit in reptili et universalius an elementa sint realiter in mixto
Quaestio 2 : Utrum in homine in sexto die creato sit alia forma quam anima intellectiva?
Distinctio 16
Quaestio 1 : An potentiae animae ab essentia animae distinguantur
Quaestio 2 : Utrum sensus communis sit in corde vel in cerebro tanquam in suo organo
Distinctio 17
Quaestio 1 : In qua plaga terrae homines optime vivunt
Quaestio 2 : An Nilus, Ganges, Tigris et Eufrates de quattuor paradisi fontibus scateant
Distinctio 18
Quaestio 1 : De ratione seminali: quae res est ipsa
Quaestio 2 : An corpus Evae erat plasmatum ex sola costa Adae
Quaestio 3 : An mater concurrit per suum menstruum effective ad generationem prolis
Quaestio 4 : An anima Adae et Evae et breviter omnium simul creatae sunt
Distinctio 19
Quaestio 1 : Utrum homo pro statu innocentiae habuit immortalitatem
Distinctio 20
Quaestio 1 : An in statu innocentiae fuisset generatio
Distinctio 21
Quaestio 1 : An temptatio daemonis ex invidia oriebatur ad hominem callide
Quaestio 2 : An primus parens poterat peccare venialiter in statu innocentiae
Distinctio 22
Quaestio 1 : An peccatum Adae fuerit peccato Evae gravius
Quaestio 2 : An ignorantia excusavit peccatum Adae et cuiuslibet alterius
Distinctio 23
Quaestio 1 : An Adam in statu innocentiae habuit notitiam intuitivam de Deo
Quaestio 2 : An Deus poterat fecisse hominem impeccabilem
Quaestio 3 : An stante statu innocentiae Adam aliquam deceptionem incurrere poterat
Quaestio 4 : An Deus debuit promittere hominem temptari
Distinctio 24
Quaestio 1 : An portio superior et inferior sint duae potentiae distinctae
Distinctio 25
Quaestio 1 : An liberum arbitrium sit aliud a voluntate distinctum
Quaestio 2 : An potest probari in lumine naturali in nobis libertas
Quaestio 3 : An voluntas coagat ad suum actum elicitum
Quaestio 4 : An aliquid aliud a voluntate cum ipsa concurrat ad productionem actus eius
Distinctio 26
Quaestio 3 : Utrum actus meritorius et non meritorius sunt eiusdem speciei in genere naturae
Distinctio 27
Quaestio 1 : An liberum arbitrium cum gratia potest mereri aliquid de condigno
Distinctio 28
Quaestio 1 : De facultate liberi arbitrii: an requiratur gratia Dei praeveniens
Quaestio 2 : An homo sine gratia gratum faciente potest implere praecepta Dei et hominum
Quaestio 3 : An homo potest se immunem praeservare a peccato
Distinctio 29
Distinctio 30
Quaestio 2 : De peccati originalis qualitate
Quaestio 3 : De essentia iustitiae originalis
Quaestio 4 : An beata Dei genitrix fuit concepta in peccato originali
Quaestio 5 : Utrum aliquid de alimento transeat in compositionem hominis vel alterius animalis
Quaestio 6 : Utrum generatio fiat de superfluo alimento an de substantia generantis
Distinctio 31
Quaestio 1 : Utrum potentia generativa inter alias potentias sit magis infecta
Distinctio 32
Quaestio 1 : Utrum originale peccatum tollat baptismus
Quaestio 2 : Utrum omnes animae humanae sunt aequales
Distinctio 33
Quaestio 1 : An decedentes cum originali solo puniantur poena sensus
Distinctio 34
Quaestio 1 : Utrum sit aliquod summum malum nihil boni habens nec bono inhaerens
Distinctio 35
Quaestio 1 : Utrum peccatum corrumpat animam vel aliquid eius
Distinctio 36
Quaestio 1 : Utrum aliquis poenam patiatur sine culpa
Quaestio 2 : Utrum omnis culpa sit peccati poena
Distinctio 37
Quaestio 1 : Quid est peccatum
Quaestio 2 : An Deus sit actor mali
Quaestio 3 : An Deus concurrat ad peccatum
Quaestio 4 : Utrum Deus prius agat et coagat ad actus voluntatis creatae an contra
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum voluntas potest contravenire iudicio rationis
Distinctio 39
Quaestio 1 : Quid est synderesis et conscientia, et in qua potentia consistunt
Quaestio 2 : An quilibet contraveniens conscientiae suae peccat
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum aliquis tantum meretur quantum intendit mereri
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quae relatio requiritur ad hoc quod actus voluntatis fuerit moraliter bonus
Distinctio 42
Quaestio 1 : An actus interior et exterior sunt unum et idem peccatum
Quaestio 4 : Quid remanet in peccatore transeunte actum peccati a quo dicatur peccator
Quaestio 5 : An quaelibet pars peccati sit peccatum
Quaestio 6 : An bona circumstantia malitiam actus diminuat
Quaestio 7 : Utrum idem actus sit bonus et malus meritorie et demeritorie vel mortaliter
Quaestio 8 : An veniale potest esse mortale, et de discrimine inter veniale et mortale
Quaestio 9 : An omnis gula sit mortifera
Quaestio 10 : An omnis avaritia sit mortale peccatum
Quaestio 11 : An omnis acedia sit grave peccatum
Quaestio 12 : An omnis ira sit peccatum
Quaestio 13 : An omnis invidia sit peccatum mortale
Quaestio 14 : Utrum omnis superbia sit peccatum mortale
Quaestio 16 : An Deus potest punire aliquod peccatum ad condignum
Quaestio 17 : Quae sunt peccata in caelum clamantia, et quare ita appellitantur
Distinctio 43
Quaestio 1 : An peccatum in Spiritum Sanctum sit remissibile
Distinctio 44
Quaestio 1 : An potentia peccandi sit a Deo, similiter et actus eius
Quaestio 2 : An inferiores superioribus parere obligentur
Quaestio 4 : An Christiani possunt filios infidelium invitis parentibus baptizare
Quaestio 5 : An politia regalis per hereditariam successionem eidem praestet per electionem
Quaestio 6 : An rex sit dominus omnium quae sunt sub suo regno
Quaestio 7 : An quis per peccatum mortale perdit dominium rerum suarum
Quaestio 1
An decedentes cum originali solo puniantur poena sensus¶ Scito hic esse viam ferme omnium: quod paruuli solum pena damni puniantur. Gregorius ariminensis. tamen hoc reuocat in dubium.
¶ Propterea pono conclusiones: quarum prima est. Paruuli non puniuntur pena sensus. probatio. puniuntur perpetuo et pena mitissima secundum Augusti. Enchiridion. l dicentem: mitissima enim pena eorum erit qui preter peccatum originale quod traxerunt nullum insuperaddiderunt. sed non esset mitissima si pena sensibili punirentur. quod probo. da quod puniant vno gradu pena sensus. aliquis adultus punitur quattuor gradibus. alius duobus / qui in subduplo minus peccauit. et aliquis vno gradum. et per consequens pena paruulorum non erit mitissima: cuius oppositum dicit Augusti.
¶ Ipsuper: puuli numquam habent actum malum in seliberum nec commissiue nec omissiue. et deus punit quod tra condignu. non est verosimile aliquo pacto quod de puniret eos pena sensus.
¶ Preterea: hec est opinio magistri et ab omnibus scriptoribus in sententuis tenta: Grego. dempto: qui hoc in dubium reuocat: et male.
¶ Preterea: adhuc probatr conclusio auctoritate romani pontificis in. c. maiores. de baptismo et eius effectu. patet in. §. Set adhuc: vrsiculo: preterea. vbi innocentius tertius dicit. praeterea / pena originalis pecati est carentia visionis dei: actualis vo pena peccat ae/ est gehenne perpetuus cruciatus. sed hanc decretalem Grego. paruertit. et qui stat in verbis Augusti. ponderando sensum quem verba prima fronte dant: non facit hoc romani pontificis determinationi. manifastum est quod pontifex illic nihil aliud vult in loco ad legato nisi quod originale in baptismo non separatur a mortali. opposito dato / infert: aliquis punietur pena sensus et non pena dampni. pena pensus / ratione actualis. et cum originale est ablatum: non punietur pena Idamni / sed fateor probatio illa p ontificis non concludit. sufficit quod alie concludant. dato quod originale esset ablatum: manente actuali mortali cui debetur pena sensus: adhuc mortali etiam debetur pena dampni: quod tangit glosa de probatione pontificis non concludente dicens post obiectionem. vbi aliquid debetur ex pluribus causis: vna remissa alia petitio restat. vnde qui repudiauit successionem per vnde liberi admittitur ad successionem per vnde cognati. ff. de suc. edi le. I06. sed et videm do. concludendo dicit glosa: hec ratio superficia lis est: ac si diceret: probatio est nulla: quod est verum. alia probatio est bona quod deus hec peccata non diuidit. nec mirabitur Grego. quando. b. Augusti. ponit conclusiones catholicas. et probationes apponit. licet doctores videant conclusionem suam vera: frequenter dicunt: aliqua probationes vel aliqua / non concludit. illic tam textus rotundus quam glosa in verbis textus stans / supponunt quod originali peccato solum pena dam ni debetur. glosa ergo Gregorii. ad textum est glosa aureliams.
¶ Amplius. vbi christus Matthei 25. loquitur de agnis et hedis positis ad dexteram et sinistram / et de igne perpetuo: prmittit peccata alia: vt patet litteram intuenti. modo praecedentia et sequentia illuminant intellectum. ergo istud nullomodo est de paruulis tracendum.
¶ Finaliter sic argumentor nullomodo est ditendum quod paruuli puniant pena sensus qui nihil vnpersonaliter egerunt commissiue vel omissiue nisi ex sctiptura sacta / deterinationibus conciliorum / vel auctoritate autentica / probaretur. sed oppositum huius concsonis non potest propari vlla auctoritateauctentica. quia si sic: maxime esset aliquo sono verborum Augusti. sed hoc non: quia repugnaret sibi si diceret oppositum viso quod in particulari de eis loquens dicit quod mitissima pena puniuntur. ergo propositiones alie sonum in opprnteum habentes sunt exponende: potissimum in parte rigida. sa cra hystoria expositionem patitur. ergo vbi potest rationabi liter exponi: non debet adduci in opinionem rigidam contra sententias omnium et romani pontificis.
¶ Contra hanc conclusionem arguitur auctoritate bti Augu. de fide ad petrum. c. 27. dicentis. firmissime tene et nullatenus dubita non solum homines iam ratione vtentes: verum etiam paruulos: qui siue in vtero matrum incipiunt viuere et ibi moriuntur: siue iam de mribus nati sunt sine sacramento sacri baptismatis quod datur in nomine patris et filii et spiritussancti de hoc seculo transer ignis eterni supplicio puniendos: quia et si peccatu proprie actionis nullum habuerunt originalis tamen peccati danatione carnali conceptione traxert. constat autem quod supplicium ignis eterni / pena illa est inferni quae dicitur pena sensus.
¶ Ad hanc auctoritatem duplex solet dari solutio: quarum altera est. Augustinus excessiue locutus est vt se magis elogaret a sententia hereticorum / in paruulis omnem culpam negantium est per consequens omnem penam.
¶ Secunda solutioest. Augustinus nomine ignis omnem pena significat. vnede per ignis eterni supplicium eterna pena intelligit. penam autem / non sensus: sed dampni.
¶ Contra priorem solutionem arguit Grego. dicens: hec responsio nullatenus potest stare. primo quida: cum falsitas falsitate excludi non debeat: nec vbi fides ve¬ ra defenditur sit dicendus error vel falsa sententia asserenda. non est existimandum quod Augustinus eximius extirpator errorum / et veridicus fidei defensator / propter quemcuque excludendum errorem dixisset firmiter esse credendum pueros ignis supplicio puniendos: si hoc falsum aut non recte fidei consonum existimasset. secundo quia in illo libro Augusti contranullum specialem errorem loqutur: sed coniter fidei quoa tholice canones tradit cuilibet permittens firmiter tenendum: et de omnibus in vniuersali dicit. hc. 4. a. ad regulam vere fidei firmissime peartinentia fidelite certe fortiter tene: veraciter / patienterque defende. et si quem contraria his dogmatizare cognoueris tanquam pestem fuge et tanquam hereticum ab isce. ista enim que posuimus fidei catholice congruit: vt si quis non solum omnibus sed etiam singulis voluerit contra ire in eo quod singulis horum contumaciter repugnat et his contraria docere non dubitet hereticus et fidei plane inimicus atque ex hoc omnibus catholicis anathematisandus appareat. hec Augusti. postea addit Grego. colorem replice. non autem debet cadere in mentem alicuius theologi quod inter tales regulas fidei Augusti. potuisset aliquod falsum secundum signtionem quam primo facit comnuniter apud omnes: sicut in proposito / si dicta responsio esset vera.
¶ Confirmatur hoc quia cum huius regule oppositum nullibi inueniatur ab ecclesia determinatum: nec in sacra scriptura predicatum: quae ptante dicis eum hoc non fuisse proprie et vere: sed excessiue locutum. dicet alius similiter in aliis regulis ibidem per eum praepositis fuisse locutum excessiue: et non vt sonant illas tenendas esse.
¶ Ad replicas Grego. nego illud assumptum quod dicit / hec solutio nullatenus potest stare. poterat videre has auctoritates in gratiano recitatas et concordatas: de consecra. distinctione 4. c. firmissime. c. regenerante. et sic nulla est ratio negationis: dato quod .b. Augustinus diceret oppositum et btus Grego. non crederem vtrique: vilo quod romanus potifex profundissimieet exercitatissimi theologi ia a quadringentis ad nis agminatim dicut oppositum. et dictum doctorm est rationabile et humanum. patet ex probatione conclusionis. istud patet ex dictis in secunda quione prologi quarti snnarum. nullomodo fuisset creditum Augustino: quod perueri sunt in peccato originali nati: nisi quia ex blia id deduci potest: et determinatum est in concilio milenitano: vt de consecratione di. 4. videre potes. cui concilio Augusti. et Anselmus romane sedis legatus interfuerunt vt dicit apparatus. hic autem non adducit aliquod tale: nec adducere potest. Secundo dico Augusti. nullomodo est in oppm. non contradim cit sibi. ex dictis in enchiridion sequitur oppositum: set in de baptismo paruulorum. et recitat gratianus de consecra. dist. 4. c. Nulla: vbi sic dicitur. nulla praeter baptismum salus prmittitur infantibus. quia infantes si persacramentum quod ad hoc est diuinitus institutum in credentium nuerum non traseunt: in tenebris manent. ecceapte dicit puniuntur pena dampni: de alia pena silens. et quando solum essent auctoritates sue quae videnturopposite: et nulle alie auctoritates vel aliorum rationes: oportet capere partem habuaniorem / et aliam conformiter ad illam exponere sicut toto die facimus. dico ergo quod excessiue locutus est contra illos hereticos: sicut concionator facit declamando.
On this page