¶ Pro solutione questionis iterum hic scias esse positiones. naaliqui dicunt praeter mobile quod mouetur / et formam que per motum acquiritur est quidam fluxus qui est successio: a qua vna paradoiter forma liter alteri succedere: que secundum aliquos est relatio solum partis prioris ad posteriorem vel econuerso. et ille est motus formalis: motus materialis est ipsa forma fluens. alii dicunt quod motus formaliter non est relatio. sed res aboluta: distincta tamen a for ma que acquiritur per motum.

¶ Pono tres conclusiones: quarum prima est. motus alterationis non est talis relatio.

¶ Secunda conclusio. motus alterations nichil aliud est a forma que acquiritur: vel a mobili.

¶ Tertia conclusio. motus alterationis est forma que successiue acquiritur in mobili. prima conclusio probatur. nulla est talis relatio ponenda ex distinctione precedenti questione. xi. Secunda conclusio patet. omnia optine saluantur nichil aliud ponendo vtraque istarum conclusionum amplius patebit per probationem secunde conclusionis: que sic probatur. deus producere potest partibiliter calorem in aquam absque hoc quod aliquid aliud producatur: et tunc tali calori conuenit diffinitio motus iii. Phisico u: motus est actus entis in potentia secundum quod in potentia. et si deus hoc potest: idem potest ignis cum dei influentia generali.

¶ Secundo arguitur. motus est eiusdem rationis cum forma que acquiritur. sed forma que acquiritur est quaelitas / calor / albedo / sancia vel hmoni. igit. maior est commentatoris iin. Phisicorum commento quarto. dicentis opinionem illam esse veriorem que dicit quod motus non differt a perfectione ad quam vadit nisi secundum magis et minus: id est secundum copletum et in¬ completum. nam motus est acius incomplexus et lmperfecius: hoc est in tempore acquisitionis forme dicitur motus: et tunc adhuc forma est incompleta. et. v. phisico rum commento. xvit. dicit quod illud ad quod est motus est denatura motus. et commento. xlvii. dicit conuersam: scilicet: substantia motus est de natura eius ad quod est. et commentator iii. Phisicorum commento sexto sic motum diffinit. motus est acquisitio partis post partem termini ad quem tendit res mota.

¶ Tertio arguitur. si sit ponendus talis fluxus in motu et ad hoc quod aliquid successiue producatur: cum iste fluxusuccessiue producatur: oportet alium ponere fluxum. dicatur prior fluxus a. secundus. b. et ad hoc quod b. flueus stat requiritur. c. fluxus: et sic in infinitum. hic potest quis euadere sicut in solutione ad tertium fecimus contra primam opinionem.

¶ Quarto: ad hoc res producatur in hoc instanti non requiritur aliquid aliud a producente et forma quae producitur. ergo eodem modo quando aliquid successiue producitur.

¶ Quito arguitur: vel ille fluxus praerequiritur tanquam causa prior ad hoc quod producatur albedo successiue. vel posteris acquiritur. si secundum: potest esse successiua productto albedinis sine tali fluxu. si primum: deus potest talem fluxum priseruare absque hoc quod sequatur calefactio. et lunc queritur que res erit: et in quo subiecti ue: et qid denominabit.

¶ Sexto arguitur: in moto auementationis non est ponenda aliqua alia res a quantitate que acquiritur. ergo nec in motu alterationis ponendum est aliquid aliud acquiri a qualitate. Item. non est ponenda pluralitas sine necellitate: omnia bene saluatur non ponendo hanc relationem quia nulla talis est. Et item: dato quod poneretur sine relatone: saluatur optime motus alterationis. er to incassum est ponere aliquid aliud a qualita tein alteratione.

¶ Contra tertiam conclusionem arguitur sic. omnis via ad rem precedit rem illam et ab illa distinguitur. patet. ili. Phisicorum commento quarto. sed motus est via ad rem permanentem. patet primo celi commento primo. et quinto Phisicorum comento. v. dicit comentator albefactio est motus: non albedo Secundo arguitur auctoritate elusuid commentatoris. v. Phisicorum comento. lix. dicentis: motus secundum suam materiam est in predicamento passicnis: et secundum suam formam est transmutatio cum tompore.

¶ Ad primum dicur si via proprie sumatur nota est vitas maioris. sicut via a hierosolyma ad damascum syrie a damasco distinguitur.

¶ Alio modo capitur via transsumptiue pro illo quod precedit aliud tanquam imperfectum perfecto: et adhuc distinguttur sicut pars a toto. calor vt tria est via hoc modo ad calorem vt quattuor / et calor vt duo est via ad calorem vt tria: et sic in abyssum descendendo: sed ex illo non habetur: quod in alteration ad albedinem acquiratur res alia ab albedine: seeiusdem speciei secum: et hoc expresse concedit conmtator secundo Phisicorm commento. xiiit ostendes qu modo transmutatio naturalis est via ad formam. dicit: via in rebus generabilibrs per natoram est omne specie elus ad quod venit: sed differunt secundum magis et minus. et quinto ehisicorum commen to nono dicit: quod via de potentia ad actum est de genere actus qui est complementum: sed differunt secundum magis et minus. ire em ad calorem est calor quo quomodo similit ire ad frigus. Ad secund am aucto ritatem quinti Phisicorum dicitur albedo et albefactio sunt vna et eadem res: sed illi termini aliter res illassignificant. albefactio albedinem significat pro quanto est sub motu: et albedo significat illam rem sub esse quieto. hoc est: motum connotat iste terminus albefactio. et non albedo. albefactio lupponit pro albedine connotando quod vna pars est acquisita et alia est in continua acquisitione: quia motus est actus entis in potentia. subiectum motus est in potentia respectu albedinis producende. sed vna pars albedinis actu est in quolibet instant in quo verum est dicere nunc in hoc tempore est motus. et addit philosophus secundum quod in potentia: hoc est quod sit in continua tendentia ad vlteriorem qualitatem habendam. sic calefactio frigefactio / et huiusmodi nomina motum important in sua significatione capiendo vocabula abstractiue. actiue albefact io esi res albifaciens: et passiue est res que alberit.

¶ Ad secundum argumentum: commentator non vult dicere quod motus componatur ex materia et forma: cum est accidens. sed res ipsa potest duobus modis considerari. et secundum vnam considerationem potest dici esse in tali praedicamento tamquam res significata: secundum aliam consideratione in alio praedicamento: senper intelligendo tanquam ressignificata. sicut sortes consideratus ratione qua genuit et cetera: est in praoedicamento ad aliquid consideratus vero ratione substantie in predicamento subfi autie. sic in proposito motus considerari potest secundum suam materiam: hoc est secundum suam entitatem non habendo considerationem ad eius subiectum: et sic non est motus: quia non est actusmo bilis. sed solum est quedam res producta. si consideretur pro quanto acquiritur in tempore. hoc est successiue in subiecto: sic consideratur sub ratione motus: et secundum suam formam. hoc est formalem rationem motus: vel aliquid consideratum sub ratione cale facti onis ponitur in predicamento passionis: sub nomine qualitatis in predicamento qualitatis.

¶ Tertioargultur omnis motus est nature successtue. albefacio est motus. ergo est nature successiue. albedo est nature permanentis: et non successiue.

¶ Quarto arguitur. caliditas erit quando non erit calefactiovt patet in fine motus. ergo caliditas non est calefactio.

¶ Ad tertium concedo maiorem salte in fie ri. et concedo proportionabiliter minorem cum conclusione. albedo est eadem res: sed non connotat rem illam esse in acquisitione. sed siue fuerit in esse quie to siue in esse successiuo: semper est albedo.

¶ Ad quartum concedo: quod caliditas erit quando non erit calefactio. sicut calefactio erit in fine motus: sed tuno non erit calefactio vel albefactio. longe refert doicere calefactio erit: et erit calefactio: calefactio erit sub quiete motus.

¶ Quinto arguitur. motus non est motus. v. phisicorum. generationis non est generationeque tanquam termini. sed quando aqua calefit: calefa ctio est generatio caliditatis. ergo ipsa non est calidi¬ tas.

¶ Sexto arguitur. calefactio est actio vel passio: caliditas est qualitas. ergo calefactio etiam formalis non est caliditas

¶ Ad quintum respondetur Aristoteles non vult negare veritatem huius proponnis: generationis est generatio. quia huiuscalidi tatis est generatio. hec caliditas est generatio et go generationis est generatio. sed illa non est communis locutio. dicimus em caliditatis est generatio: et non est genera tio generationis: sicut concedere solemus in communi modo loquendi: mobile quiescit: et non est quies: sortes est crispus: et non crispitudo. oculus est cecus et non cecitas. nec dicere solemus generatio generatur. sed qualitas generatur. et tamen illa quaelitas est generatio. non solemus concedere: essentie doiuine essentia intelligit: sed essentie diuine intellectus intelligit. et tamen essentia diuina est intelilectus diuinus. millies occurrit quod vna propositio est vera de virtute sermonis: et tamen ipsa non est consueta: et hoc potest prouenire ab aliquibus qui abusi sunt: credentes aliter esse quam sit. multi antiqui patres existimant quodcrispitudo realiter est accidens pilis inherens: et non pilli ipsi. propterea abhorru erunt concedere pili sunt crispiltudo: sed pili sunt crispi. et eis visum est quod in subtilitate incidebant. posteriores deturhendentes idem esse extra mate riam: locuti sunt more aliorum. loquendum est vt plures ii de celo inquit philosophus. sed cum homo venit ad locum determinandi de materia ipsa: sentienm dum est vt pauci. hoc est docti: qui pauci sunt. talem modum loquendi scruauit Aristoteles: et ita facit quilibet artificiosus homo / alioquin oporterer ei fingere alienum modum loquendi.

¶ Ad sextum dicitur: passio multiphariam capitur. Uno modo promotu appetitus sensitiui: sieut dicimus delectati onem tristiciam / gaudiudm / ram / et timorem / esse passiones animi quas virtutes moderantur. sic in orali philosophia vocabulo vtimur. interdum qued cunque accidens dicitur passio. aliquando restringitur ad passiones sensibiles: vt passio vel passibilis qui litas. logicus vocat passionem: terminum magis connotatiuum vel extrinsece connotatiuum respectu absoluti: dummodo est conuertibilitas. vt predicabile respecturniuersalis: risibile respectu homins: sed in posito capiendo pro opatione que ab agente producitur et recipitur in passo: dicitur: eadem res nume ro est actio et passio et motus: sed differenti rationeest motus pro quanto vna pars eius est acquisita et alia pars est m continua acquisitione: hoc est: er ut est actus entis in potentia secundum quod in potentia: et dicitur actio prout est ab agente: et passio pro quanto recipitur in passo: et sic calor est motus / actio / et passio. et licet eadem res sit motus / actio / et passio: propter differentes et extraneas connotationes accidentaliter predicantur de se inuicem: vt patet de homine et risibili. et si deus produceret aliquid creatione extra passum: tunc esset actio sine passione: cum nichil reciperetur in passo. proprie non esset passio: nisi dicere velis quod creatura il a producta ania vel lapis esset passio. oe nomimbus non est contendendum. vsus tamen non sic capit: penes quem sigtiones vocabulorum robur habent. nunquam tamen est passiosine actione. passio non fit sine transmutatonne passi: que fit ab aliquo agente intrinseco vel extriseco¬

¶ Septimo argultur. sequeretur quod non esset discrimen inter creationem et alterationc: hec est inconueniens. sequela tamen patet: si deus produceret se solo calorem successiue in aquam: illic esset creatio caloris. et tamen esset alteratio. igitur.

¶ Respondetur: deus potest esse alteratio actiua / et creatio actima sed loquendo abstractiue et formaliter de altera tione: et tenendo quod quicquid producitur a deo: creatur. et ratio: quia producitur ab agente non presupponente passum: et hoc sufficit sic capiendo. non a ias anima ratinalis crearetur. in primo instati quo est in rerum natura est in passo. concedo quod eadem forma est creatio passiua: quia calor creatus. et ille calor est alteratio. alia tamen est ratio quare est alteratio et quare est creatio. est creatio: quia producitur ab agente non presupponente passum in quod agat. est aleratio ob causam sepe dictam

¶ Octauo at guitur: sicut dicebam in questione precedenti: deus non potest ponere mobile de oco in locum sine motur locali distincto ab illo: ita potest dici quod non potest producialbefactio nisi mediante motu. et siliter solui rationes possunt.

¶ Respondetur. non est idem. sed quo ad hoc est idem. sicut mobile non potest esse localiter motum secundum positionem illam sine motu locali et in herenti: sic nec mobile moueri ad calorem partibie liter sine fluxu: qui quidem fluxus est calefactio: et calor partibiliter in aqua acquisitus. etiam problenr matice tenuimus conclusionem: sed non est idem hic. sons prtibiliter producitur: et motus localis producit calorem: vt in consricatione lapidis cum terro. nec obstat quod motus sit etis successiuum sicut est sonus qui noticiam intuitiuam eius partialiter producit. similiter crebro actualiter currens erit promptior ad currendum quod habtui dari solet cum multis aliis auctoritatibus et rationibus que hic non contingunt. de mutato esse in motu non loquor: quia nulla est alia oifficultas ab instant in tempore: puncto in continuo permanente omnia ista possunt vtrinque oefendi. et si minus probabiliter habeanturin re: ad huc conducit illa imaginari et capere propter varia que in mathematicis et philosophia dicuntur.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 2