⁋ Quod non qui si sibi aliquid adueniret: sequens esset compositius quam praecedens quia maiorem pluralitatem includeret consequens est falsum. quia quanto aliquid est simplicius tanto est perfectius. ergo si charitas praecedens esset simplicior esset perfectior.

⁋ Preterea secundum auctorem sex principio rum forma est in simplici inuariabili esse consistens ergo nullo modo composita est et per consequens priori charitati nihil realiter differens aduenit.

⁋ Ad oppositum. impossibile est aliquam formami aliquo subiecto augmentari nisi illud subiectum mutetur. erg quando charitas augmentatur in homine oportet quod homo mute tur. ergo vel aliquod nonuum recipit quod prius non habuit vel aliquid perdit quod prius habuit. sed non pardit aliquid quod prius habuit. ergo aliquid nonuum recipit quod prius non habuit. et per consequens prime charitati aliquid realiter differens aduenit de nouo.

⁋ Ad istam. q. est vna opinio: quod quelibet forma quando augmentatur non vni tur alicui de nouo realiter differenti. sed depuratur et separatur a suo contrario magis quam prius: et hoc est eam intendi vel augmentari.

⁋ Pro ista opinione videntur esse aliqua auc

⁋ Prima est philosophi iii tho. vbi vult quod illud est albius quod est nigro impemixtius. ergo aliquid esse albius est minus permisceri cum nigro.

⁋ Preterea in praedicamentis attribuit susceptionem magis et minus pricise illis quae habent contrarietatem. Unde ante illam proprietatem de susceptione magis et minus praemittit proprietatem de habere contrarium. ergo videtur secundum eum quod nihil suscipit magis nisi quod minus permiscetur cum suo contrario.

⁋ Preterea secundum philosophum et commen. x. metha. medium componitur ex extremis. ergo non est inco ueniens extrema simul concurrere in eodem. et per consequens per talem accessum intenditur.

⁋ Contra. aliquid uscepit magis et minus quod non habet contrarium. patet de lumine. ergo minus permisceri cum suo contrario non est ipsum intedi. Et hoc idem patet. quia per actum sciendi et per actum veritatis generatur et augmentatur habitus intellectualis et virtuosus. et tamen nihil est ibi contrarium. quia quero a quo causaretur. non ab actu sciendi nec ab actu virtutis. manifestum est. nec ab actu erroris nec ab actu viciso. quia nullus est ibi. Aliter enim non possit aliquas esse bonus moraliter nisi primo esset viciosus. immo simul acquireret vtrunque. ha bitum quod est impossibile.

⁋ Preterea ex ista opinin sequeretur quod numquam aliqua forma augmentatur nisi etiam forma contraria augmentetur.

⁋ Probatio. quia volo quod calor augmentetur. tunc secundum istam opinine calorem augmentari est ipsum minus permisceri cum frigore. sed sed tur. calor minus permiscetur cum frigore. ergo frigus mi nus permiscetur cum calore. ergo frigus augmentatur. si nihil aliud sit formam augmentari nisi minus permi sceri cum suo contrario. ergo de primo ad vltimum sequitur calor augmentatur. ergo frigus augmentatur.

⁋ Si di catur quod frigus minus permiscetur cum calore. quia frigus est minus. et calor est maior. et ideo calor augmentatur et non frigus:

⁋ Responsio concedit propositum. quod non est idem formam augmentari et minus permisceri cum suo contrario. sed siue magis permisceat siue minus. illa forma augmentatur quae est maior et illa minuitur quae est minor. ergo permixtio cum suo contrario totaliter accidit augmentationi forme.

⁋ Preterea si augmentari non est aliud quam minus permisceri cum suo contrario ergo non est vera augmentatio sed secundum apparentiam tantum. quia in rei veritate non est maior forma quam prius. sed secundum istam opinione apparet maior propter absentiam sui comtrarii. et quand est absens non impedit apparentiam ipsius.

⁋ Alia est opiniones aliquorum dicentium quod alique forme augmentantur per veram additionem et aliqua non Ideo dicunt quod charitas non augmentatur per addi tionem. Primum declarant sic. si augmentum et diminutio in formis quae intenduntur et remittuntur accidit vno modo non ex parte ipsius forme secundum se considerate. sed ex diuersa participatione subiecti. et sic non fit au gmentatio per additionem forme ad formam. quia si esset talis additio. hoc non esset nisi vel ex parte ipsius forme vel ex parte ipsius subiecti. non ex parte forme. quia talis additio vel subtractio variat speciem. si ex parte subiecti. hoc non potest esse. nisi vel quia aliqua pars subiecti recipit formam quam prius non habebat. vel quia aliud aliquod subiectum additur pticipans eandem formam. et patet quod neutrum potest dici Alio modo accidit augmentatio. quia quadam acciden tia augmentantur secundum se ipsa. et in illis potest fieri ad ditio. augetur enim motus per hoc quod aliquid ei additur. vel secundum tempus in quo est. vel secundum viam per quam est. et ita manet ibi eadem species propter vnitatem termini. augetur etiam nihilominus motus per intensionem secundum participationem subiecti. inquantum scilicet idem motus potest magis vel minus expedite aut prompte fieri. Similiter et scientia potest augeri secundum seipsam per additionem cum aliquis plures conclusiones geometrie addis cit. augetur in eo habitus eiusdem scientie secundum speciem Augetur nihilominus scientia in aliquo per participationem subiecti per intensionem. provt scilicet ex peditius et clarius vnus homo se habet alio in eisdem conclusionibus considerandis.

⁋ Secundum declarant specialiter de charitate. quia vna charitas non additur alteri. quia si sic vna distingueretur ab alia. sed hoc est impossibile. quia non distinguitur secundum speciem. quia illa est penes opposita. sed vtriusque charitas est idem obiectum. nec distinguuntur secundum numerum. quia distinctio numeralis in formis non est nisi secundum distinctionem subiectorum. se idem numero est subiectum vtriusque. Ex ista ratione patet manifeste quod secundum istum nullo modo est additio formi ad formam in augmentatione charitatis.

⁋ Contra istam opinionem. Uidetur sibiipsi contradicere. quia per idem argumentum per quod probat charitatem non au gmentari per additionem. probo nullam aliam formaaugmentari per additione. quia si scientia addatur scientie sicut ipse dicit. igitur scientia addita distiguitur ab illa cui additur aut distinguitur ab ea secundum speciem. et tunc non est augmentatio. nec ipse hoc ponit quod distinguitur specie. Aut numeraliter. sed hoc est im possibile quia distinctio numeralis forme secundum eum non est nisi per distinctionem subiecti sed subiectum hoc est vnum et idem. igitur etc.

⁋ hoc confirmatur. quia secundum eum prius vbi loquitur de habitibus dicit quod distinctio in formis est duplex. quedam enim est secundum specien alia secundum numerum. Distinctio quidem secundum speciem. in habitibus est secundum distinctinonem obiectorum. Distinctio vero secundum numerum est secundum distinctionem subiecti.

⁋ Ex isto arguo sic. si scientia addita distiguitur. a scientia cui additur. aut ergo distinguitur secundum diuer sitatem subiectorum. et per consequens specie. et per consequens esset augmentatio. Aut distinguitur secundum distinctionem sub iecti. et tunc vna mens rationalis adderetur alteri. quod est impossibile.

⁋ Preterea non est maior ratio quod vna forma augmentetur per additionem quam alia. ergo vel quelibet augmentabitur per additione vel nulla sed non nulla. ergo quaelibet Ad istud dicitur quod non est se mile de omni forma. propter quod dicitur: quod illud secundum quod sortitur aliquid specie oportet esse fixum et stans et quasi indiuisibile. quecumque enim ad illud attingunt sub specie continentur. quecumque autem recedunt ab illo vel in plues vel minus pertinent ad aliam speciem vel perfecti orem vel imperfectiorem. Unde dicit philosophus. viii. metha. quod species rerum sunt sicut numeri. in quibus additio vel diminutio variat speciem. si ergo aliqua forma vel quaecumque res secundum seipsam vel aliquid sui sortiatur ratione speciei: necesse est quod secundum se considerata habet rationem determinatam quae neque in plus excedere neque in minus deficere possit. et huiusmodi sunt qualitates qust non dicuntur in ordine ad aliud. Alia sunt quae reci piunt speciem ex aliquo ad quod ordinantur. et illa possunt secundum seipsa diuersificari in plus vel in mi nus. et nihilominus sunt eadem specie propter vnitatem eius ad quod ordinantur. sicut est de motu et sanitate Contra quando dicitur quod aliquid sortitur specien secundum se vel aliquid et aliquid sui in ordine ad aliud aut intelligit quod sortitur speciem ab illo intrinsece. vel extrinsece. si primo modo. sic quelibet res sortitur speciem secundum seipsam vel aliquid sui intrin scum. et no secundum aliquid extrinsece. si secundo modo sic nulla res sortiretur specieciem secundum aliquid sui. quia non est aliqua res creata: quin ab aliquo dependeat et ad aliquid ordinatur.

⁋ Preterea. tanta est distinctio inter scientiam et obiectum quanta est inter aliquam qua litatem et suam causam. ergo non plus sortitur scientia spe ciem ab obiecto: quam qualitas a sua causa extrinseca.

⁋ Confirmat. quia scientia minus dependet ab ob iecto quam albedo a sua causa. ergo minus sortitur ab obiecto suo speciem. Atecedens patet. quia obiectum scientie frequenter est ens rationis. vel non est ens reale. sicut saltem scientia de rosa non existente. ergo illud obiectum non est causa ipsius. et per consequens scientia non dependet ab eo totaliter.

⁋ Confirmatur. quia notitia simplex non sic specificatur a suo obiecto. tum quia potest esse sine eo. tum quia de eodem subiecto possunt esse distincte notitie secundum speciem. sicut probatum est prius

⁋ Preterea. quando aliqua sic se habet quod vtrumque est secundum se in specie sua. scilicet non plus vnum fortitur spe ciem ab aliquo totaliter extrinseco quam aliud. sed scientia est per se in specie sicut albedo. et obiectum est sibi totaliter extrinsecum. sicut subiectum albi est extrinsecum albedini. ergo non plus scientia sortitur spe ciem suam ab obiecto quam albedo a suo subiecto vel ab aliqua causa extrinseca.

⁋ Si dicatur. quod scientia non est per se in specie sicut nec motus est ma nifeste falsum. quia quandocumque aliqua vna res non est per se in specie. oportet quod sit in specie per reductio: nem. sed quicquid est in specie per reductionem est intrinsecum alicui existenti per se in specie. sine quo illud per se existens in specie esse non potest. ergo cum scientia sit vna res. et si non sit per se in genere vel in specie: sed per reductionem oportet quod sit intrin seca alicui quod non possit esse sine scientia. quod patet inductiue esse falsum. Et eodem modo potest argui de motu si sit vna res totaliter alia a termino motus et econuerso.

⁋ Confirmatur ista ratio. quia quando sunt aliqua res realiter distincte. quarum vtraque potest in differenter esse sine alia. non est maior ratio quare vna sit per se in genere quam alia. nisi alia propter ali quid aliud per reductionem sit in genere. sed sic se hahbent scientia et obiectum. ergo etc.

⁋ Ex istis patet. quod inconue nienter est dictum quod aliquid sortitur speciem secundum se vel aliquid sui: et aliquid sortitur speciem ab alio. Et eodem modo patet. quod est male dictu quod propter praedictam dissi militudinem aliquid augmentatur per additionem et aliquid non.

⁋ Preterea. quod ibi accipit quod scientia augmentatur propter additionem et non charitas. quis scilicet scientia augmentatur per hoc quod est plurium conclusionum. et hoc improbatum est prius. vbi probatum est quod scita vna conclusione et postea discatur alia scientia addita est alterius speciei a prima. nec possunt facere vnam scientiam numero.

⁋ hoc confirmatur per istum. quia dicit quod scientia specificatur ab obiecto. sed istarum scientiarum sunt distincta obiecta secundum speciem secundum eum. igitur ille scientie distinguntur specie. Si dicatur quod scientia non specificatur a quocumque obiecto. qui non ab obiecto materiali. sed ab obiecto for mali. obiectum autem formale hic est idem. Contra non potest hic dici vnum obiectum materiale et aliud for male nisi virtute obiecti vnius cognoscatur reliquum. sed ista vnitas obiecti formalis non sufficit ad vnitatem scientie specificam. quia si sic cum virtute principiorum cognoscantur conclusiones. idem habitus secundum specie esset habitus principiorum et conclusionum quod est contra philosophum. vi. ethi. et id et posterio rum et ii. qui ponit quod intellectus quae est habitus princi piorum. et scientia quae est habitus conclusionum distinguuntur. Similiter tunc scientia subalterna et sub alternata essent eiusdem speciei.

⁋ Si dicatur: quod obiectum formale est hic subiectum ex cuius vnitate scientia dicitur vna. quantumcumque conclusiones sunt diuerse. Contra. si propter vnitatem subiecti est vnitas scientie: cum idem possit esse subiectum principiorum et conclusionum. sequeretur vt prius quod idem eset habitus principiorum et conclusionum.

⁋ Preterea sequeretur quod eadem esset notitia inconplexa subie cti et complexa conclusionis. et ita illa notitia incon plexa et complexa non distinguerentur specie. quod est contra philosophum et commen. iii de anima. consequentia patet. quia si notitia inconplexa subiecti et complexa conclusionis distinguuntur specie oportet quod habeant distincta obiecta. quia per istum actus non distinguuntur nisi per obiecta. aut ergo habent distincta obiecta formalia aut materialia. Si materialia ergo distinctio ob iectorum materialium esset causa distinctionis specifice notitiarum. Si habeant distincta obiecta formalia: certum est quod subiectum est obiectum notitie incomplexe formale. ergo non obiectum notitie complexe formale. sed aliquid aliud. Preterea quod dicit ibi quod illud secundum quod sortitur aliquid speciem oportet esse fixum et prmanens et quasi indiuisibile est manifeste falsum qui forma etiam substantialis non est indiuisibilis nec quantitas secundum istum. et tamen secundum istum ab istis aliquid per se sortitur speciem.

⁋ Preterea conclusio illum modum ponendi augmentationem sine additione arguo primo sic. Qndecumque aliquid est natum denominare alterum. si omnis res importata per aliquid alterum eorum eodem modo in se habeat eodemmodo denominabitur sed nunc est ita quod subie ctum denominatur a qualitate. et si non fiat ibi addi tio. subiectum eodem modo se habet in se. et similiter qualitas. ergo semper vniformiter denominabitur. ergo non dicetur primo minus tale et postea magis tale propter talem formam.

⁋ Confirmatur. quia ad hoc quod dicatur magis tale requiritur aliqua variatio vel a parte subiecti vel a parte forme. Si dicatur quod hic est variatio quia subie ctum primo minus participat formam et postea magis

⁋ Contra impossibile est transire de contradicto rio in contradictorium sine motu locali vel productione alicuius rei vel destructione. sed in proposito omnia remauent in eodem situ et loco. ergo vel oportet quod hic aliquid destruatur vel producatur. et certum est quod nihil destruitur nisi ponatur quod aliquid producatur ergo aliquid hic producitur. et non aliquid a parte subiecti. ergo aliquid a parte forme

⁋ Alia est opinio. quod forma non suscipit magis et minus proptet esse suum in subiecto. sed est gradualiter vnum: quod cum magis et minus suscipit per crementum et decrementum. il lud fit per partium appositionem vel subtractionem. secundum quas illud secundum quod dicitur aliquid magis vel mi nus dicitur in se magis vel minus. ita quod quaelibet for ma secundum quam aliquid dicitur magis vel minus. in sua natura habet partes vel paucas vel multas. secundum quas potest diuersimode in diuersis gradibus si stere inter terminos. et dicitur in se secundum illas partes ma gna vel parua. et subiectum maius vel minus. aliter enim secundum nullam formam diceretur aliquid magis vel minus omnino. Et considerande sunt iste partes in formis simplicibus secundum quantitatem spiritualis vir tutis in perfectione secundum naturam rei in se. et in vigo re eius ex comparatione ad opus proprium. et hoc per similitudinem ad quantitatem mobilis acceptam secundum rationem continui vel discreti. Et quemadmodum ibi quod maius est mobile continet quod minus est pluries vel semel et aliquam eius partem secundum partes mobilis. consimiliter maius in virtute continet in se minus secundum partes perfectionis. Et quemadmodum in longitudine extensa corporaliter sunt infiniti gradus in potentia signandi ratione quorum est motus localis. sic in caliditate extensa virtualitur inter sum mum et primum sunt infiniti gradus in potentia si gnandi. et ideo omnis translatio alterationis est secundum motum continuum calefactibilis acquirendo sibi ca lorem secundum plus quousque cesset motus. Quales autem sunt iste partes dicit iste alibi. quia vult quod non differunt realiter: sed ratione tantum. vbi vult. quod qualis compositio est in scientia talis est in aliis formis recipientibus inten sionem et remissionem.

⁋ De scientia dicit sic. in quastione quadam qua querit. Utrum scientia sit aliquid compositum in intellectu illa compositione que est ex diuersis secundum rem in nullo conuenientibus. cuiusmodi est il la que est ex materia et forma. Et patet. quod scientia non est composita. quia est forma accidentalis non habens materiam ex qua sed in qua tantum. Sed dubitatio est Utrum sit composita ex pluribus partibus formali bus

⁋ Et est dicendu. quod omnis forma que per motum educitur de potentia ad actum. partes habet in quibus successiue est aliquid et aliquid sibi acquiritur differns secundum completum et incompletum. Sed istarum partium diuersitas triplicitur potest intelligi. aut secundum rationem aut secundum intensionem. aut secundum rem. Primo modo partes habet omnis forma acquisita per motum intensio nis. sed ex talibus partibus talis forma non est dicenda esse composita. quia tales partes non manent distincte ab inuicem secundum suos gradus in quibus nate essent stare in diuersis nisi secundum rationem tantum. et semper minus intenso manente in magis in tenso virtute solum. ita quod forma non habet partes differentes re aut intensiue inquantum huiusmodi. sed ratio ne tantum. et ideo scientia non est composita quamquaem partes succes siue acquirantur et nate sint sibi succedere. Secundo modo partes habet omnis species quae est sub genere. et sic sci entia est composita ex genere et differentia Tertio modo pertes formales secundum rem differentes habere aliquid in se duplicitur contingit intelligere vel quod partes huiusmodi sunt eiusdem rationis in toto. vel alterius et alterius

⁋ Primo modo linea est composita ex diuersis partibus. et talis compositio nullo modo est in scientia. quia non est nisi in simplici anima.

⁋ Ista opinion videtur includo re contradictionem in hoc quod ponit quod quaelibet talis forma augmentatur per acquisitionem partis. et tamen quod par tes non realiter distinguantur. quia impossibile est aliquid succedere alteri quod est idem realiter cum illo Sed per te vna pars succedit alteri. ergo ista pars non est realiter illa et vtraque illarum partium est. ergo realiter distinguitur hec pars ab illa Si dicatur quod neutra ista rum partium est in actu. sed tantum in potentia. hoc non valet. quia taliter esse in potentia qualiter ista pars est in potentia non obstat distinctioni reali istius ab illo quod eodem modo est in potentia. ergo cum hec pars non sit illa realiter. quia vtraque est potentia in toto quod est in actu ista pars realiter distinguitur ab illa. Assumptum patet. tum quia manifestum est quod duo pedes vnius hominis distinguuntur. et tamen non sunt in actu separato. tum quia secundum istum sicut realiter due partes linee eiusdem rationis distinguuntur realiter. et tamen non plus sunt in actu quam quecumque alie partes eiusdem rationis.

⁋ Preterea. quaecumque differunt ratione tantum et non realiter impossibile est separa ri realiter: ita quod vnum sit realiter et aliud non sit. sed vna istarum partium potest realiter separari ab alia. sicut patet in diminutione. et etiam vna istarum partium fuit quando alia non fuit. ergo iste partes non differunt ratione tantum.

⁋ Preterea. dicit quod sicut in quantitate molis illud quod est maius continet minus: ita in quantitate virtutis. Ex isto arguo sic. inter continens realiter et contentum realiter est realis distinctio. aliter enim idem contineret se. sed per te maius continet minus. ergo distguitur ab illo realiter.

⁋ Preterea. nullum totum reale est idem cum parte sua. sed hic est quoddam totum reale. ergo illud non est idem realiter cum parte sua. et multo magi alia pars non erit eadem realiter cum illa

⁋ Preterea omne totum reale est perfectius sua parte. sed idem non est perfe ctius se. ergo etc.

⁋ Preterea. impossibile est illud quod aliquando non est idem realiter cum aliquo vnquam esse idem realiter cum eodem. sed ista pars aliquando non fuit eadem realiter cum alia parte. quia quando ista pars erat et alia non erat. non erat eadem realiter cum ea. ergo numquam poterit esse eadem realiter cum ea

⁋ Preterea probatum est prius quod impos sibile est aliquod reale a quocumque reali differre ratione sed vtraque istarum partium est aliquod reale. ergo nullo modo distinguitur ratione et certum est quod aliquo modo differunt. cum sint partes. ergo realiter distinguntur.

⁋ Preterea. ista opinio coincidit cum priori: quam tamen improbat. qui si non sit additio alicuius realiter diuersi. ergo non est realiter additio. quia nihil additur sibi. ergo non est realis augmentatio per additionem.

⁋ Preterea. impossibile est aliquid habere latitudinem rea lem nisi aliquid distinguatur in eo realiter ab alio. ergo si hec forma habeat in essentia sua latitudi nem realem aliquid in ea realiter distinguitur ab alio in eodem

⁋ Ideo dico aliter ad quaestione. quod augmentatione cuiuslibet forme vere aliquid reale differens realiter a priori addatur. quod etiam postquam additur reali ter distinguitur ab eodem et facit per se vnum cum eo. hoc patet. quia impossibile est esse realem transmutatio nem sine reali acquisitione alicuius noui vel destru ctione alicuius antiqui. vel reali acquisitione noua alicuius praexistentis. sed in tali augmentatione est vera et realis transmutatio alicuius subiecti ergo oportet quod ibi aliquid de nouo producatur vel destruatur. vel quod aliquid praexistens de nouo acquiratur. sed manifestum est. quod nihil praexistens acquiritur de nouo nec aliquid destruitur. quia tunc non esset augmentatio sed diminutio. si nullo acquisito aliquid deper deretur. ergo aliquid neccessario de nouo producitur. Et exte do hic produci aliquid de nouo ad habere esse quo forma de nouo producitur. quia de nouo habet esse quamuis non generetur

⁋ Ideo dico quod sicut in augmentatione quantitatiua de qua loquitur philosophus id est de generatione. nihil augmentatur nisi per aduentum ali cuius realis distincti a priori et remanentis cum eo ita est in augmentatione qualitatis. quod cum non possit saluari per motum localem nec per coexistentiam cum maiori loco. oportet quod aliquid realiter addatur priori de nouo.

⁋ Quia si queratur. Unde est quod vna forma augmentatur et alia non.

⁋ Dico quod nulla est ratio nisi quia ista natura est talis et alia est talis. Uued vniversaliter qualibet natura siue sit perfecta siue imperfecta. si potest face re per se vnum cum alia natura eiusdem rationis sine ma iori extensione quantitatiua. in illa natura potest esse augmentatio. quae autem non potest. non potest augmentari et ita perfectio vel imperfectio accidit. Similiter est de. pinquitate vel distantia ad substantiam.

⁋ Sed contra per dicta et pro praedictis opiniones arguitur multiplicit

⁋ Primo sic. secundum auctorem. vi. principiorum. forma est compositio adueniens in simplici et inuariabili essen tia consistens. ergo non habet tales partes realiter distin ctas. quia si sic. componeretur ex eis.

⁋ Preterea. in indiuiduis eiusdem rationis non est ordo essentialis. ergo vnum indiuiduum non est secundum suam essentiam perfectius altero indiuiduo eiusdem rationis. sed si aliquid essentiale et perfectum adueniret sibi. vnum esset perfectius essentialiter alio

⁋ Preterea. illud adueniens aut est essentiale nature seu forme specifice. aut accidentale. si essentiale. ergo praexistens sine illo non esset per se in specie illa. Si accidentale. ergo non facit per se vnum cum illo. et per consequens non augmentat ipsum.

⁋ Preterea potest argui sic. augmentatio et generatio sunt mutationes disprate. ergo potest esse augmentatio sine generatione. et per consequens potest forma augmentari sine generatione et productione alicuius. ergo non oportet ali quid nouum addi.

⁋ Preterea conclusio illud quod dicitur quod qualibet forma quae potest fieri vnum cum alia eiusdem rationis potest augmentari. Contra. si hoc sit verum. ergo for ma substantialis potest augeri. quia vna pars forme facit per se vnum cum alia. similiter vna pars materie facit per se vnum cum alia parte materie. et tamen non potest augmenta ri

⁋ Similiter si aliqua res corporea condenlatur. si il lud corpus sit album. patet ad sensum quod illud corpus est albius quam prius. et per consequens augmentatur albedo. et tamen nihil nouum aduenit sibi.

⁋ Preterea et quo vna pars quantitatis facit per se vnum cum alia parte quantitatis. non videtur ratio maior quod propter talem vnitatem sit qualitas augmentabilis et non quantitas

⁋ Ad primum istorum dico: quod auc. vi. principiorum loquitur de compositione extensiua volens quod propter ad uentum forme de qua loquitur non est maior ettensio tamen certum est quod est aliqua compositio. quia manifestum est quod forma adueniens subiecto et informans componit cum ipso.

⁋ Ad secundum quod in indiuiduis eiusdem rationis non est vniuersaliter necessario ordo essen tialis: quin possint aliqua indiuidua esse sine or dine secundum perfectius et imperfectius. cuius oppositum est veiveritert verum in indiuiduis alterius rationis secundum opinin philosoph qui secundum eum quecumque indiuidua alterius speciei accipi untur: necessario alterum eorum est perfectius et alterum imperfectius

⁋ Non sic est de quibuscumque indiuiduis eiusdem rationis. quia quamuis aliqua indiuidua eiusdem rationis se habeant sicut perfectius et imperfectius. ali qua tamen non sic se habent. sed sunt eque perfctam.

⁋ Ad aliud dico quod accipiendo naturam specificam pro aliquo communi ad plura indiuidua. sic illud adueniens proprie loquendo nec est essentiale nec acci dentale speciei. si tamen per accidentale intelligatur omne il lud quod non est intrinsecum alicui. Dico quod illud adueniens sicut omne indiuiduum est accidentale. quia illud adueniens est vnum indiuiduum illius speciei. et ideo sequitur quod non facit per se vnum cum natura tali spe cifica. nec augmentat eam. sed tamen facit per se vnum cum illo primo. et respectu illius est accidentale. hoc est extrinsecum. sicut vna pars semper est extrin eca alteri parti.

⁋ Ad quartum dico quod generatio multiplicitur capitur. Aliquando stricte pro productione alicuius compositi per se existentis. ita quod totum produ citur

⁋ Aliquando accipitur large pro productione alicuius secundum totum sui quod natum est esse terminus formalis generationis.

⁋ Aliquando accipitur largissime pro productione cuiuscumque noui. Primo modo potest augmentatio esse sine generatione. immo nunquam est cum tali generatione. nec econuerso. nisi forte deus produce ret primo vnam partem qualitatis. et postea deus in eo dem instanti in quo produceretur aliquod compositum. deus causaret illa qualitate praexistente in illo composi to vnam qualitatem de nouo faciendo in eodem. sed hoc non est possibile secundum viam philosophi. ideo diceret quod generatio sic dicta et augmentatio nunquam compatiuntur se. Secundo etiam modo non sunt neccessario simul nec possunt esse. quia talis generatio nullam partem for me que nata est esse terminus formalis generationis praesupponit. sed augmentatio praesupponit aliquam forme parten praecedere. Tertio modo genera et tio et augmentatio compatiuntur se. nec hoc negat philosophus. immo secundum philosophum impossibile est esse augmentationem sine tali generatione. quamuis econuerso talis generatio possit esse sine tali augmentatione.

⁋ Sed nunquam per diuinam potentiam potest esse augmentatio sine tali generatione. Dico quod hoc non includit contradictionem. quod deus vnam albedinem preexi: stente. vel sine subiecto vel in aliquo subiecto vniat albedini existenti in aliquo subiecto. propter quam vnionem illud album dicetur magis album quam prius. quod esse non posset sine augmentatione for me.

⁋ Ad quintum dico quod philosophus poneret quod forma substantialis non potest augmentari. quia impossibile est quod forme substantiali non mutate secundum se nec lo calit nec aliquno modo addatur alia forma substan tialis. nisi illud totum sit maius extensiue quam praecedens. hoc diceret philosophus. Diceret etiam quod non est possibile duas partes forme substantialis esse in eodem situ. Si tamen per diuinam potentiam due partes forme substantialis possunt fieri sic quod faciant per se vnum. et nullo modo distingantur loco vel situ. Dico quod per potentiam diuinam potest forma substantialis augeri. et ita etiam materia prima hoc posito. Nec contra istum modum ponendi est aliqua auc. recipienda cum ipse negaret talem potentiam diuinam in isto: sicut in multis aliis negauit

⁋ Ad sextum dico quod quan tumcumque corpus album condesetur. non tamen albedo augmentatur. nec est in veritate illud corpus albius tunc quam prius. quamuis forte propter maiorem propinquitatem partium albedinis posset illa albedo aliquo modo for tius mouere visum. et sic aliquo modo albius ap parere. sicut duo calida appropinquata vehe mentius calefaciunt quam distincta. et duo lumina ap proximata magis illuminant aliquod medium vel il luminabile eis approximatum quam si distarenta

⁋ Ad vltimum dico quod vnitas non sufficit ad sul ceptionem magis et minus nisi vnita faciant per se vnum. et sint indistincta loco et subiecto. quod non est verum in additione quantitatis ad quantitatem siue quantitas sit aliqua res absoluta a substantia et qualitate siue non.

⁋ Ad primum pro prima opinio dico quod non accipit ibi impermixtione proprie. sed impropriepro maiori recessu et distantia. et maiori dissimilitudine. quia albius magis dissimilatur nigredini quam minus album.

⁋ Ad secundum dico quod quamuis maius et minus philosophus attribuat praecise illis gradibus quibus conuenit habere contrarium. non tamen attribuit magis et minus praecise illis speciebus quai habent co traria. quia lux suscipit magis et minus. non tamen habe contrarium. et sic de multis aliis.

⁋ Ad tertium dico quod non debet concedi de virtute sermonis quod estper medium componatur ex extremis. nec hoc vuli phsophus. sed quod medium est minus dissimile vtrique extre mo quam vnum extremum alteri.

⁋ Ad primum quod innui tur pro secunda opinione. Dico quod illa additis fit ex parte forme. non tamen talis additio variat specie. nisi quando illud additum est alterius rationis ab illo cui additur. In proposito autem illud cui additur et quod additur sunt eiusdem rationis.

⁋ Ad secundum dico quod ille due caliditates quarum vna est addita alteri. solo numero differunt Et quando dicitur. quod distinctio nume ralis non est nisi penes distinctionem subiectorum Dico quod est falsum quia possunt duo accidentia sine omni subiecto distingui numeraliter. Ueruntamen natura liter quando aliqua accidentia nata sunt fieri vnum accidens numero. si sic distinguuntur quod sunt duo indiuidua nec facientia vnum indiuiduum. tume sem per distinguuntur subiecto. sed sic non est in proposito.

⁋ Ad primum principale dico quod extendendo compo sitione ad compositionem ex pluribus partibus eiusdem rationis. caliditas sequens est compositior caliditate praecedente. Nec est vniversaliter verum quod quanto aliquid est simplicius tanto est perfectius. quia in multis compositio ra sunt simpliciter perfectiora simplicibus. illud patet. quia compositum est simpliciter perfectius vtraque parte. et ita est in proposito.

⁋ Ad secundum principale patet prius.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 6