Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Scriptum in libros sententiarum

Liber 1

Prologus

Quaestio 1 : Utrum sit possibile intellectum viatoris habere notitiam evidentem de veritatibus theologiae

Quaestio 2 : Utrum notitia evidens veritatum theologiae sit scientia proprie dicta

Quaestio 3 : Utrum passio scibilis de aliquo scientia proprie dicta differat ab eo realiter

Quaestio 4 : Utrum omnis passio sit demonstrabilis de suo subiecto primo a priori

Quaestio 5 : Utrum in omni demonstratione definitio sit medium demonstrandi

Quaestio 6 : Utrum sola propositio per se secundo modo dicendi per se sit scibilis scientia proprie dicta

Quaestio 7 : Utrum theologia quae de communi lege habetur a theologis sit scientia proprie dicta

Quaestio 8 : Utrum habitus theologiae sit realiter unus secundum numerum

Quaestio 9 : Utrum Deus sub propria ratione deitatis sit subiectum theologiae

Quaestio 10 : Utrum sola operatio potentiae sensitivae sit praxis

Quaestio 11 : Utrum notitia practica et speculativa distinguantur per fines vel per obiecta

Quaestio 12 : Utrum habitus theologicus sit speculativus vel practicus

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum tantum omni alio a Deo sit utendum

Quaestio 2 : Utrum frui sit actus solius voluntatis

Quaestio 3 : Utrum fruitio sit qualitas realiter distincta a delectatione

Quaestio 4 : Utrum solus Deus sit debitum obiectum fruitionis

Quaestio 5 : Utrum voluntas possit frui essentia non fruendo persona

Quaestio 6 : Utrum voluntas contingenter et libere fruatur fine ultimo

Distinctio 2

Quaestio 1 : Utrum sit omnimoda identitas inter essentiam divinam et perfectiones attributales

Quaestio 2 : Utrum perfectiones attributales sint ipsa divina essentia

Quaestio 3 : Utrum aliquid reale possit distingui secundum rationem ab aliquo reali

Quaestio 4 : Utrum universale sit vera res extra animam

Quaestio 5 : Utrum universale sit vera res realiter distincta ab individuo

Quaestio 6 : Utrum universale sit realiter extra animam, non distinctum realiter ab individuo

Quaestio 7 : Utrum universale et commune univocum sit quomodocumque realiter a parte rei extra animam

Quaestio 8 : Utrum universale et commune univocum sit aliquid reale exsistens alicubi subiective

Quaestio 9 : Utrum aliquod universale sit univocum Deo et creaturae

Quaestio 10 : Utrum sit tantum unus Deus

Quaestio 11 : Utrum cum unitate divina stet pluralitas personarum

Distinctio 3

Quaestio 1 : Utrum primum cognitum ab intellectu nostro sit divina essentia

Quaestio 2 : Utrum divina essentia sit a nobis cognoscibilis

Quaestio 3 : Utrum de Deo possimus habere plures conceptus quidditativos

Quaestio 4 : Utrum Deum esset sit per se et naturaliter notum

Quaestio 5 : Utrum universale communissimum sit primum cognitum a nobis

Quaestio 6 : Utrum prima notitia intellectus primitate generationis sit notitia intuitiva alicuius singularis

Quaestio 7 : Utrum singulare possit distincte cognosci ante cognitionem entis vel cuiuscumque universalis

Quaestio 8 : Utrum ens commune sit obiectum primum et adaequatum intellectus nostri

Quaestio 9 : Utrum in omni creatura sit vestigium trinitatis

Quaestio 10 : Utrum creatura rationalis sit imago trinitatis

Distinctio 4

Quaestio 1 : Utrum haec sit concedenda: Deus generat Deum

Quaestio 2 : Utrum haec sit concedenda: Deus est Pater et Filius et Spiritus Sanctus

Distinctio 5

Quaestio 1 : Utrum essentia divina generet vel generetur

Quaestio 2 : Utrum Filius generetur de substantia Patris

Quaestio 3 : Utrum essentia sit terminus formalis generationis

Distinctio 6

Quaestio 1 : Utrum Pater genuit Filium natura vel voluntate

Distinctio 7

Quaestio 1 : Utrum potentia generandi in Patre sit aliquid absolutum vel respectivum

Quaestio 2 : Utrum absolutum sub ratione essentiae vel sub ratione aliqua attributali sit potentia generandi

Quaestio 3 : Utrum potentia generandi possit communicari Filio a Patre

Distinctio 8

Quaestio 1 : Utrum simplicitati divinae repugnat esse in aliquo genere praedicamentali

Quaestio 2 : Utrum aliquod simpliciter simplex possit esse in genere

Quaestio 3 : Utrum omne genus dividatur in suas species per differentias constitutivas specierum et divisivas ipsius

Quaestio 4 : Utrum genus et differentia importent eandem rem primo

Quaestio 5 : Utrum Deus possit definiri definitione non data per additamentum

Quaestio 6 : Utrum in omni definitione completissima debeant poni omnes differentiae essentiales cum genere primo generalissimo

Quaestio 7 : Utrum solus Deus sit immutabilis

Distinctio 9

Quaestio 1 : Utrum Filius vere generetur a Patre

Quaestio 2 : Utrum generatio in divinis sit univoca vel aequivoca

Quaestio 3 : Utrum generatio Filii sit aeterna

Distinctio 10

Quaestio 1 : Utrum voluntas sit principium productivum Spiritus Sancti

Quaestio 2 : Utrum Spiritus Sanctus libere producatur

Distinctio 11

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a Patre et Filio

Quaestio 2 : Utrum Spiritus Sanctus posset distingui a Filio si ab eo non procederet

Distinctio 12

Quaestio 1 : Utrum Pater et Filius sint unum principium spirans Spiritum Sanctum

Quaestio 2 : Utrum Pater et Filius spirent Spiritum Sanctum in quantum sunt unum vel in quantum sunt distincti

Quaestio 3 : Utrum Pater et Filius spirent omnino uniformiter Spiritum Sanctum

Distinctio 13

Quaestio 1 : Utrum generatio Filii sit spiratio Spiritus Sancti

Distinctio 14

Quaestio 1 : Utrum Spiritui Sancto competat duplex processio

Quaestio 2 : Utrum Spiritus Sanctus detur in propria persona vel tantum secundum dona sua

Distinctio 15

Quaestio 1 : Utrum quaelibet persona possit mittere et mitti

Distinctio 16

Quaestio 1 : Utrum divina persona visibiliter mittatur

Distinctio 17

Quaestio 1 : Utrum praeter Spiritum Sanctum necesse sit ponere caritatem absolutam creatam, animam formaliter informantem

Quaestio 2 : Utrum actus voluntatis posset esse meritorius sine caritate formaliter animam informante

Quaestio 3 : Utrum omni actui meritorio caritas creata praesupponatur

Quaestio 4 : Utrum caritas possit augeri

Quaestio 5 : Utrum caritas praeexsistens remaneat in fine augmentationis

Quaestio 6 : Utrum in augmentatione caritas aliquid realiter differens a priori sibi adveniat

Quaestio 7 : Utrum in augmentatione caritatis illud quod additur sit eiusdem speciei specialissimae cum caritate praecedente

Quaestio 8 : Utrum sit dare summam caritatem cui repugnet augmentari

Distinctio 18

Quaestio 1 : Utrum donum dicat proprietatem personalem Spiritus Sancti

Distinctio 19

Quaestio 1 : Utrum personae divinae sint secundum magnitudinem perfecte aequales

Quaestio 2 : Utrum quaelibet persona sit in alis per circumincessionem

Distinctio 20

Quaestio 1 : Utrum personae divinae sint aequales secundum potentiam

Distinctio 21

Quaestio 1 : Utrum haec sit concedenda de virtute sermonis 'Solus Pater est Deus'

Distinctio 22

Quaestio 1 : Utrum viator possit aliquod nomen imponere ad distincte significandum divinam essentiam

Distinctio 23

Quaestio 1 : Utrum hoc nomen 'persona' sit nomen primae intentionis vel secundae

Distinctio 24

Quaestio 1 : Utrum unitas qua Deus dicitur unus sit aliquid additum Deo

Quaestio 2 : Utrum Trinitas personarum sit verus numerus

Distinctio 25

Quaestio 1 : Utrum 'persona' in divinis dicatur secundum substantiam vel secundum relationem

Distinctio 26

Quaestio 1 : Utrum personae divinae constituantur et distinguantur per relationes originis

Quaestio 2 : Utrum divinae personae constituantur et distinguantur per relationes sub ratione relationum vel per aliquam aliam rationem

Quaestio 3 : Utrum omnes relationes divinae sint constitutivae personarum divinarum

Distinctio 27

Quaestio 1 : Utrum in eadem persona sint plures proprietates

Quaestio 2 : Utrum verbum intellectus creati sit vera qualitas subiective producta in mente

Quaestio 3 : Utrum solus Filius sit Verbum

Distinctio 28

Quaestio 1 : Utrum innascibilitas sit proprietas constituva Patris

Distinctio 29

Quaestio 1 : Utrum principium dicatur univoce de omnibus illis in Deo de quibus vere praedicatur

Distinctio 30

Quaestio 1 : Utrum Deus realiter vel secundum rationem referatur ad creaturam

Quaestio 2 : Utrum respectus extrinsecus advenientes importent res distinctas ad absolutis

Quaestio 3 : Utrum de intentione Philosophi fuerit ponere quemcumque respectum a parte rei distinctum ab omnibus absolutis

Quaestio 4 : Utrum secundum rei veritatem respectus distinguatur a parte rei ab absolutis

Quaestio 5 : Utrum relatio temporalis Dei ad creatum sit relatio realis

Distinctio 31

Quaestio 1 : Utrum identitas, similitudo et aequalitas sint relationes reales in divinis

Distinctio 32

Quaestio 1 : Utrum Pater sit sapiens sapienta genita

Quaestio 2 : Utrum Pater et Filius diligant se Spiritu Sancto

Distinctio 33

Quaestio 1 : Utrum proprietas divina sit realiter tam essentia quam persona

Distinctio 34

Quaestio 1 : Utrum persona sit realiter divina essentia

Distinctio 35

Quaestio 1 : Utrum in Deo sit scientia ex natura rei

Quaestio 2 : Utrum Deus intelligat omnia alia a se distincte

Quaestio 3 : Utrum divina essentia sit primum obiectum intellectus sui

Quaestio 4 : Utrum in Deo necessario requirantur distinctae relationes rationes rationis ad ipsa intelligibilia

Quaestio 5 : Utrum Deus intelligat omnia alia a se per ideas eorum

Quaestio 6 : Utrum ideae in mente divina sint practicae vel speculativae

Distinctio 36

Quaestio 1 : Utrum perfectiones creaturarum in Deo distinguantur inter se realiter et a divina essentia

Distinctio 37

Quaestio 1 : Utrum esse ubique et in omnibus rebus per essentiam, praesentiam, potentiam sit proprium soli Deo

Distinctio 38

Quaestio 1 : Utrum Deus habeat scientiam determinatam et necessariam omnium futurorum contingentium

Distinctio 39

Quaestio 1 : Utrum Deus possit scire plura quam scit

Distinctio 40

Quaestio 1 : Utrum sit possibile aliquem praedestinatum damnari et praescitum salvari

Distinctio 41

Quaestio 1 : Utrum in praedestinato sit aliqua causa suae praedestinationis et in reprobato aliqua causa suae reprobationis

Distinctio 42

Quaestio 1 : Utrum Deus possit facere omne possibile fieri a creatura

Distinctio 43

Quaestio 1 : Utrum Deus possit facere aliqua quae non facit nec faciet

Quaestio 2 : Utrum prius conveniat Deo non posse facere impossibile quam impossibili non posse fieri a Deo

Distinctio 44

Quaestio 1 : Utrum Deus posset facere mundum meliorem isto mundo

Distinctio 45

Quaestio 1 : Utrum voluntas Dei sit cause immediata et prima omnium eorum quae fiunt

Distinctio 46

Quaestio 1 : Utrum voluntas divina per quamcumque potentiam creaturae possit impediri

Quaestio 2 : Utrum per rationem naturalem possit probari quod voluntas divina semper impletur

Distinctio 47

Quaestio 1 : Utrum Deus possit praecipere malum fieri

Distinctio 48

Quaestio 1 : Utrum quaelibet voluntas creata teneatur se conformare divinae voluntati

Liber 2

Quaestio 1 : Utrum creatio actio qua Deus denominatur formaliter creans differat ex natura rei a creatore

Quaestio 2 : Utrum creatio passio differat a creatura

Quaestio 3 : Utrum Deus sit prima causa et immediata omnium

Quaestio 4 : Utrum Deus sit agens naturale vel liberum

Quaestio 5 : Utrum Deus sit causa omnium secundum intentionem philosophorum

Quaestio 6 : Utrum contradicat creaturae habere potentiam creandi

Quaestio 7 : Utrum motus sit vera res extra animam differens realiter a mobili et a termino

Quaestio 8 : Utrum duratio angeli differat ab essentia vel exsistentia angeli

Quaestio 9 : Utrum mensura sit semper notior et nobilior mensurato

Quaestio 10 : Utrum tempus habeat esse reale extra animam

Quaestio 11 : Utrum tempus sit mensura angelorum

Quaestio 12 : Utrum angelus intelligat alia a se per essentiam suam vel per species

Quaestio 13 : Utrum angelus superior intelligat per pauciores species quam inferior

Quaestio 14 : Utrum angelus accipiat cognitionem a rebus spiritualibus vel corporalibus

Quaestio 15 : Utrum angelus malus semper sit in actu malo

Quaestio 16 : Utrum angelus possit loqui intellectualiter alteri angelo

Quaestio 17 : Utrum actus rectus et reflexus sint idem realiter aut diversi actus

Quaestio 18 : Utrum in caelo sit materia eiusdem rationis cum materia istorum inferiorum

Quaestio 19 : Utrum creatura aliqua sit cause productionis animalium

Quaestio 20 : Utrum memoria, intellectus et voluntas sint potentiae realiter distinctae

Liber 3

Quaestio 1 : Utrum solus Filius univit sibi naturam humanam in unitate suppositi

Quaestio 2 : Utrum sensibile imprimat speciem suam in medio realiter distinctam ab eo

Quaestio 3 : Utrum in potentia sensitiva vel in organo causetur aliqua species praeter actum sentiendi praevia naturaliter ipsi actui sentiendi

Quaestio 4 : Utrum potentiae sensitivae differant realiter ab ipsa anima sensitiva et inter se

Quaestio 5 : Utrum in beata Virgine fuerit fomes peccati

Quaestio 6 : Utrum beata Virgo debeat dici parens Christi secundum naturam humanam

Quaestio 7 : Utrum habitus sit qualitas absoluta effectiva actus

Quaestio 8 : Utrum anima Christi habuit summam gratiam possibilem haberi

Quaestio 9 : Utrum necesse sit ponere in viatore tres virtutes theologicas quae possunt remanere in patria

Quaestio 10 : Utrum haec sit concedenda: Deus factus est homo

Quaestio 11 : Utrum habitus virtuosus sit in parte intellectiva subiective

Quaestio 12 : Utrum omnis habitus virtuosus generetur ex actibus

Liber 4

Quaestio 1 : Utrum sacramenta Novae Legis sint causae effectivae gratiae

Quaestio 2 : Utrum cuilibet digne recipienti Baptismum character imprimatur

Quaestio 3 : Utrum quilibet digne recipiens sacramentum Bapismi recipiat gratiam et omnes virtutes necessarias ad salutem

Quaestio 4 : Utrum Baptismus tollat omnem culpam

Quaestio 5 : Utrum omnis poena in Baptismo remittatur

Quaestio 6 : Utrum corpus Christi realiter sub speciebus panis contineatur

Quaestio 7 : Utrum omnis actio et passio et omne accidens possit inesse corpori Christi exsistenti in Eucharistia

Quaestio 8 : Utrum substantia panis transubstantietur in corpus Christi

Quaestio 9 : Utrum accidentia separata a subiecto in Eucharistia uniformiter se habeant ad actionem et passionem sicut quando erant coniuncta

Quaestio 10 : Utrum sine Poenitentia possit deleri peccatum mortale

Quaestio 11 : Utrum cuilibet poenitenti per sacramentum Poenitentiae gratia et virtutes infundantur

Quaestio 12 : Utrum omnes homines resurgent incorruptibiles

Quaestio 13 : Utrum idem homo numero resurget qui prius vixit

Quaestio 14 : Utrum anima separata habeat memoriam tam actualem quam habitualem illorum quae novit coniuncta

Quaestio 15 : Utrum quilibet videns divinam essentiam necessario comprehendat divinitatem et omnes creaturas

Quaestio 16 : Utrum voluntas beata necessario fruatur Deo

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 1

1

⁋ Distinc. xxii. Questio vnica. Irca distinctio ine. xxii. quaero. An viator possit aliquod nomen imponere ad distincte significandum divinam essentiam.

2

Quod non. quia nullum nomen imponitur nisi cognito. sed viator non potest dtum distincte cognoscere. ergo nec nomen ab eo impositum poterit eum distincte si gnificare. Preterea secundum philosophum primo periar. vocens sunt note earum passionum quae sunti anima. sed deus non est passio. anima. ergo vox non eum distincte significat.

3

⁋ Ad oppositum illud quod significat deum et nihil aliud distincte deum significat. sed multa nomina deum si gnificant et nihil aliud. patet de hoc nomine deus. ergo multa nomina distincte deum significant. et illa sunt imposita a viatore. ergo et c

4

⁋ Circa istam questionem primo videndum est quid nomen primo significat secundo de proposito principali

5

⁋ Circa primum videtur aliquibus quod vox primo significat conceptum mentis et non rem extra animam

6

⁋ hoc probatur prime auctoritate Aristo. sicut allegatum est in arguendo ad principale

7

⁋ Preterea voces sunt inuente ad exprimendum conceptum mentis. sed illud prie significant propter quod exprimendum sunt inuente ergo primo significant conceptum mentis.

8

⁋ Preterea secundum priscianum nihil aliud est esse partem orastonis quam mentis conceptum significare. ergo omnis pars orationis significat conceptum mentis.

9

⁋ Preterea illud per vocem significatur quod prolata voce primo apprehenditur. sed prolata hac voce homo primo appreheditur conceptus mentis et non res. quia non plus vna res quam alia. ergo conceptus mentis primo per vocem significatur

10

⁋ Contra istam opinionem voces sunt significatiue ad placitum. ergo quod imponens intendit primo significare per vocem. illud vox primo significat. sed imponens potest intendere significare primo et per vocem ipsam rem extra. ergo etc.

11

⁋ Si dicatur quod imponens non potest intendere aliud significare per vocem nisi cognitum. et nihil potest esse cognitum sine conceptum mentis. et ideo primo significabit conceptum mentis. hec proteruia nihil valet. Tum quia aliquid potest cognosci sine conceptum mentis. nisi per conceptum mentis intelligat ipsam cognitione. sicut patet in notitia intuitiua rei singularis. Tum quia. non sequitur non potest aliquid cognosci sine conceptu mentis et imponens cognoscit. ergo imponens impo nit conceptum. sicut non sequitur nihil potest primo cognosci sine notitia sensitiua. et impon es non imponit nisi cognoscendo. ergo tunc imponit notitie sensitiue.

12

⁋ Preterea secundum philosophum in diuersis loqu diffinitio significat quidditatem rei. sed quidditas rei non est conceptus mentis. ergo talis vox non primo significat conceptum mentis. Si dicis quod philosophus loquitur de diffinitone in mente quod illa sgnificat quiddita tem. non sic autem diffinitio in voce. Contra. dicit quod est oro vel sermo indicans quid est esse rei. ergo ipsa vox secundum eum significat quidditatem rei.

13

⁋ Ideo dico quod quedam nomina primo significant res ex. et quedam significant primo conceptus mentis. et quedam significant primo ipsas voces significatiuas. et est antiqua distinctio quod nomina quadam sunt prime impositionis. quedam sunt nomina secunde impositionis. No mina secundeimpositionis sunt nomina illa quae imponunt ad significandum nomina ipsa vel voces significatiuas. vel proprietates et conditiones vocum significatiuarum cuiusmodi sunt ista. nomen. verbum. participium. casus. figura. numerus etc. Nomina prime imponis quedam sunt nomina prime intentionis. et est dam nomina secunde intentionis. Prima sunt illa quod significant veras res. sicut homo animal albedo. nigredo linea et huiusmodi. Secunda sunt illa quae significant conceptus mentis. sicut genus species vniversale et huiusmodi. hoc patet illud primo significatur per vocem proquo vox primo ratione institutonis supponit. sed nomina prime intentionis ex ratione institutionis supponunt pro rebus. et nomina secunde impositionis pro nominibus vel vocibus. sicut patet inductiue. et nomina secunde inten tionis pro conceptibus. ergo instituuntur ad illa primo significandum. Maior patet. quia illud primo significatur per vocem pro quo imponens vtitur illa voce. sed ma nifestum est quod hoc est illud pro quo vox primo supponit. Unde vtimur illa voce homo principaliter pro hominibus Ex isto oritur quod vox quecumque ratione institutionis habet primo supponem personalem. quia ratione institutionis supponit primo pro suis significatur. tamen ratione alicuius ad iuncti potest supponere pro aliquibus aliis. Et ideo dictum aliquorum sophistarum dicentium quod suppositio personalis est pro suppositum. et suppositio simplex est pro primo significato est simpliciter falsum. quia supposito personalis est pro primo significato. quia eadem sunt singularia et significata. nec potest aliqua ratio dari. quare terminus non supponit primo et semper quantum est ex institutionis ratione pro suo significato. cum intentio principalis imponentium sit vti terminis pro suis significatis. et ideo dicit Ari. primo Elencorum. quod quia non possumus nobiscum portare res ad dispu tationem. ideo vtimur vocibus pro rebus quas significant

14

⁋ Ad primum alterius opinionis dico quod non est intentio philosophi quod voces primo significant passiones anime sed quod passiones anime et voces sunt quadam signaordinata. ita quod voces instituuntur ad significam dum non ipsas passiones anime. sed res ipsas quarum sunt ille passiones. et aliquo modo ille passiones sunt signa illarum rerum. Quare autem vox sic significans plura eque primo non sit equiuoca sicut alia. di ctum est prius

15

⁋ Ad secundum dico quod voces sunt inuem te ad exprimendum res. et ad exprmendum conceptus et passiones mentis. et ideo aliqua significant res et aliqua conceptus mentis. sicut iste voces. homo animal et huiusmodi sunt inuente ad exprimendum res. Alie autem sunt inuente ad exprimendum ipsum mentis conceptum et non tantum intellectiones et obiecta talium intellectionum. sed aliqua sunt inuente ad exprimendum men tis affectiones tristitias et delectationes et huiusmodi quae sunt actus voluntatis et passiones consequentes.

16

⁋ Ad tertium dico quod mentis conceptus aliquando vocatur omne coguitum ab intellectu. isto modo omnis pars oronissignificat mentis conceptum. hoc est significat aliquid quod mens concipit.

17

⁋ Ad quartum dico quod non est vniversali verum quod illud primo per vocem significatur quod primo apphenditur ipsa voce prolata. sed illud pro quo ipsa vox profertur primo ex ratione institutionis. et hoc est pro quo supponit quantum est ex se. quamuis ratione adium cti possit supponere pro aliquo alio. et huiusmodi pro quo terminus prolatus quantum est vox ex ratione insti tutionis semper supponit. est res et non conceptus Quare autem conceptus primo appreheditur. ratio est ista. quia terminus non instituitur ad significandum res quarum est conceptus. et ideo quia quacumque re intel ecta potest haberi conceptus. et habito conceptu. non propter hoc potest statim et faciliter haberi cognitio reiideo primo et communius habetur conceptus prolata voce quam quecumque res singularis. Ueruntamen a quocumque ap prehendente conceptum ad prolationem vocis prmo aliqua res singularis intelligebatur ante cognitionem illius conceptus.

18

⁋ Circa secundum principale dicunt aliqua quod secundum philosophum voces sunt signa intentionum. et intetiones sunt similitudines rerum. ideo voces referuntur ad res significandas mediante conceptione intellectus. et ideo secundum quod aliquid a nobis intellectu cognosci potest. sic a nobis significari potest et nominari. sed deus in hac vita non potest a nobis videri per suam esentiam. sed cognoscitur a nobis ex creaturis secundum habitudinem principii et per modum excellentie et remotionis. et ideo potest nominari a nobis ex crea turis. non tamen nome significans ipsum exprimet divinam essentiam secundum quod est. sicut hoc nomen homo expremit sua significatione essentiam hominis secundum quod est. signifificat enim eius diffinitionem declarantem eius essen tiam. ratio enim quam significat nomen est eius diffinitio. vt dicitur. iii. metha

19

⁋ Contra istam opinionem primo quomodo intelligat philosophus quod voces sunt note passionum non intentionum dictum. est prius. secundo quod dicit quod non cognoscitur nisi¬ secundum habitudinem principii et per modum excellentie et remotionis. et quod eodem modo potest nominari a no bis. ergo nullum nomen imponimus deo nisi quod si gnificat habitudinem dei tanquam principii ad crea turam vel per modum excellentie et remotionis. sed consequens est falsum. ergo et antecedens. falsitas consequentis patet. quia si sic. deus non diceretur bonus. nisi quia principium bonitatis creature vel excellentior bonitate creata. vel quia non est bonitas creata. Sed hoc posito non esset aliqua ratio quare aliqua nomina dicerentur de deo. et aliqua non. quia possum dicere quod deus est bonus. quia principium bonitatis create. vel excellentior ea. vet quia non est ea. ita dicam quod deus est an gelus. quia est principium angeli vel excellentior an gelo. vel quia non est angelus. et eodem modo de asino.

20

⁋ Preterea quod dicit quod nomen significans deum non expermit diuinam esentiam secundum quod est

21

⁋ Contra hoc ap guo ex dictis suis. postea dicit quod nomina significant deum secundum quod intellectus noster cognoscit ipsum. intellectus aut noitr cum cognoscat deum ex creatu ris sic cognoscit secundum quod creature ipsum repraesentant Ex illo arguo sic. illud per nomen exprimitur secundum istum quod per creaturam repraesentatur. sed per creaturam repraesentatur diuina essentia. vt est hec diuina essentia ergo essentia diuina sic per nomen exprimitur. Sed ad illud videtur respondere ibidem quod creatura imperfecte deum repraesentat. et quod non repraesentat omnem rationem in deo. nec rationem absolutam divine essentie secundum ipsam perfe ctionem nature in diuina essentia perfectionalitercontentam. Sed illud nihil valet. tum quia non sequitur repraesentat diuinam essentiam imperfecte. ergo non repraesentat diuinam esentiam distincte. sicut non se quitur. aliquis cognoscit aliquod simplex imperfecte. ergo non videt istud distincte. sicut alibi onsum est. Et huius ratio est. quia cognoscere vel repraesentare aliquid distincte non est aliud quam cognoscere vel repraesentare quodlilibet intrinsecum illi. Tum quia omnis ratio quae est realis in diuina essentia est illa vnica essentia absolute vel persona vel relatio. et ita impossibile est aliquid assimilari vel repraesentare aliquam rationem existentem in deo nisi assimiletur vel repraesntet diuinam esentiam secundum quod est. vel personam vel relationem.

22

⁋ Et si dicas sicut dicit alibi quod in deo est inuenire distinctio nem rationum. quae realiter et vere in ipso sunt que quidensunt vnum re. et differunt ratione. et ideo potest vna ratio repraesentari alia non repraesentata. Istud non valet. qui supra ostensum est quod illud principium illius est manifeste falsum. scilicet quod aliqua possunt esse vnum re aliter et differre ratione

23

⁋ Preterea quod postea di cit quod hoc nomen homo expromit sua significatione essentiam hominis secundum quod est. significat enim eius diffinitionem declarantem essentiam eius. Istud non est verum. quia hoc nomen homo significat primo essentiam hominis et non diffinitionem. sed hoc nomen homo et diffinitio hominis idem significant. et neutrum est significatiuum alterius

24

⁋ Ideo ali ter ad istum articulum dico quod viator potest imponere nomen ad distincte significandum deum vel diuinam essentiam. hoc patet. quia quicumque potest vere intelligere aliquid esse distinctum ab alio. potest instituere nomen ad illud distincte significandum. sed viator potest vere intelligere et scire deum esse distinctum ab omni alio ergo etc

25

⁋ Preterea si viator non posset instituere nomen ad distincte significandum diuinam essentiam. hoc non esset nisqui non potest deum distincte intelligere. Sed hoc non obstat quia vox aliqua potest aliquid distincte significare quod nunquam fuit distincte intellectum. patet de hac voce homo. que distincte significat hominem futurum etiam sine noua imposi tione

26

⁋ Si dicatur quod non precise significat illum homine. hoc non obstat. quia distincte significat ipsum et omns alios

27

⁋ Preterea sicut tactum est in arguendo ad oppositum. illud per nomen distincte significatur quod praecise significatur et nihil aliud si gnificatur nec per ipsum connotatur. sed hoc est possibile viatori. quia potest imponere a ad significam dum diuinam essentiam. et nihil aliud nec aliquid aliud connotando. sicut hoc nomen deitas non connotat aliquid in creaturis.

28

⁋ Preterea potest aliquis im ponere hoc nomen a ad significandum quodcum que animal quod occurrit sibi cras hoc facto di stincte significat illud animal. et significabit apud omns volentes vti voce sicut imposita est quantuncumque illud imponens non distincte intelligat. nec forte distincte intelliget quando sibi occurret. Dico ergo quod aliquod nomen distincte aliquid significare potest intelligi. vno modo quod non significet aliquid aliud nec connotet. nec det intelligere ex vi institutionis aliquid aliud. et isto modo potest deus distincte significari quam tumcumque deus non sic concipiatur a nobis. Secundo mo potest aliquid intelligi significare aliquid distincte. quia significat illud et non aliud siue conno tet aliud siue non. et sic similiter potest distincte significari. Tertio modo potest intelligi aliquid distincte significari quando ex vi institutionis et communi vsu vtentiam nihil aliud ad prolationem vocis occurrit rea liter. et sic non potest aliqua vox distincte deum significare viatori. quia prolata quacumque voce si gnificatiua intelligenti significationem vodaliquid aliud occurrit scilicet conceptus communis deo et aliis.

29

⁋ Sed isto modo non intelligitur questio proposita Si dicatur quod nomen non expremit rem nisi intelligenti. ergo sicut res intelligitur ita per vocem expremitur. sed res que deus est non distincte intelligitur. ergo etc

30

⁋ Preterea omns quod alicui significatur sub eadem ratione intelligi potest ab eodem. ergo si vox potest deum sub ratione deitatis significare viatori. viator poterit deum distincte intelligere et sub propria ratione deitatis consequens est falsum. Assumptum probatur. quia sub eadem ratione potest aliquid diligi qua significatur. ergo sul eadem ratione intelligi. consequentia tenet. quia nihil est ama tum nisi cognitum. ergo nihil est distincte amatum nisi distincte cognitum. sed deus non potest distin cte cognosci. ergo nec distincte diligi. ergo nec distincte significari.

31

⁋ Ad primum istorum concedo quod no men non expreimit rem nisi intelligenti. et ideo intel ligenti distincte expremit rem. quamuis intellectus non eam distincte intelligat. quia exprimere rem distincte intelligenti non est nisi vocem apud intelligentem significare talem rem et non aliam. et quod intelli gens hoc cognoscat. hoc autem est possibile. quamuis intelligens non distincte illam rem intelligat. sicut patet. aliquis videns solem non distincte videt nec in telligit solem. quia non videt distincte quicqud est ips us solis. et tamen ista vox sol apde eum distincte significat solem. quia significat sibi illam rem quam videt confuse. ita est de nomine significante alicui diuinam essentiam quam tamen non intelligit in se. quia non intelli git eam in se sine conceptu medio.

32

⁋ Ad secundum con cedo quod aliquid potest ita distincte amari sicut significari. et ideo concedo quod aliquid potest distinctius amari quam cognosci. quia distincte amo deum et appeto beatitudinem particularem quae mihi dabitur. et tamen illam non ita distincte intelligo. sed tantum in quodam conceptu. Et quando dicitur quod nihil est amatum nisi cognitum concedo. sed ex hoc non sequitur. quod nihil est distincte amatum nisi distincte cognitum. quia aliquid potest distinctius amari quam cognosci. Unde sicut res non potest intelligi nisi intelligatur conceptus. et tamen potest eadem res appeti vel diligi. quamuis non appetatur vel diligatur conceptus. ita potest res distincte diligi. quamuis non distincte intelligatur. Per praedi cta patet ad argumenta principalia

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1