Quaestio 7(9)

Questio. ix. UTrum motus sit vera res extra animam differens realiter a mobili et a termino.

⁋ Quod sic probatur ui motus est quid successiuum. terminus motus est quid prmanens. sed successiuum distinguitur a prmanente. er go etc.

⁋ Istem quando aliqua sic se habent quod vnum maneat alio non manente: si sint res distinguntur realiter ed mobile et terminus manent destructo motu. ergo etc

⁋ Ad oppositum quaento phisicorum motus est in eodem genere cum termino motus non vt distinctum reali ter ergo vt idem. ergo etc.

⁋ hic est vna opinio communis omnibus quod motus addit aliquid distinctum ex natura rei super mobile et terminum: et illud secundum aliquos est absolutum secundum aliquos est respectiuum.

⁋ Quod aut ali quid addat probatur multipliciter. primo sic. quando duo sic se habet quod vnum est permanens habens omnes par tes simul. et aliud nec est prmanens nec habet omnes partes suas simul: illa differunt realiter motus mobile ter minus sic se habent. ergo etc.

⁋ Item quanto phisicorum di cit philosophus quod non est tanta vnitas in motu sicut in for ma quaescente. ergo etc.

⁋ Ite auicenna secundo phisicorum caplo primo. dispositiones motus non sunt stabiles.

⁋ Et post. Abhorreo dicere quod nigrescere est nigredo. ergo etc.

⁋ Item nono metaphisice operatio transiens et terminus distinguntur realiter licet non sic sit de operatione immanente. motus autem est operatio transi ens. ergo etc.

⁋ Item quando duo sunt agentia quae non possunt agere in idem passum eadem actione: ille actio nes realiter distinguntur. sed duo calida non possunt calefacere idem subiectum calefactione eadem ergo distinguntur. Tunc sic. si actiones distinguntur realiter et passiones sibi correspondentes: sed passio fundatur in motu. ergo hec distinguntur: sed motus et ter minus non sunt idem. ergo motus distinguitur a termino

⁋ Item quaento phisicorum commento quarto. IMo tus est via ad perfectionem. ergo est aliud a perfectione.

⁋ Item quanto phisicorum motus habet triplice considerationem: quare ibi.

⁋ Item motus est in eodem genere cum termino ad quem: aut ergo per se aut per reductionem lised per se tunc est indiuiduum per se in genere et non potest esse terminus: quia terminus semper manet vel potest mane re: ergo motus si esset idem cum termino semper maneret. hoc falsum est. ergo etc. si per reductionem tunc distin guitur realiter ab illo quod est per se in genere. exem plum de materia forma et composito.

⁋ Item respectu eiusdem termini possunt esse duo motus incom possibiles puta respectu eiusdem vbi potest esse mo tus circularis et motus rectus et motus sursum et motus deorsum: sed isti motus non sunt idem inter se. ergo nec cum termino. Similiter eadem albedo potest acquiri per alterationem factam a magis intenso albo ad minus intensum. puta si sit aliqui albedo inter al bum intensum et remissum. Similit eadem quantitas potest esse terminus augmentationis et diminutionis

⁋ Item motus est passio mobilis. Et sic habet subie crtum reale et passionem realem: cum scientia naturalis quae osiderat de mobili tanquam de subiecto: et de motu tanquam de passione sit realis sequitur quod distinguuntur. Quia passio distinguitur realiter a subie cto.

⁋ Istem secundum philosophum secundo phisicorum. motus localis est perfectissimus motus inter omnes motus. sed si non distinguatur a termino est imperfectissimus. quia eius terminus est vnus respectus de genere vbi quae est imper fectior quolibet absoluto. Contra istam opinione arguo ponendo. vi. conclusiones. quarum prima est quod motus alterationis non dicit aliquid positiuum vel tra res absolutas permanentes et respectiuas. si ponantur respectus: quod probatur sic. quia si distinguitur. a termino alterationis. aut ergo est in genere quantita tis aut qualitatis: non qualitatis. quia in nulla specie eius patet discurrendo per omnes eius species. Similiter deus de potentia sua absoluta potest facere vnam qualitatem sine omni alia successiue parte post partem. et hoc non potest facere sine motu. quia vere illud subiectum recipies illam qualitatem esset alteratum: et tamen nihil absolutum recipit qualitatem partialiter inductam a deo. ergo etc. Nec est in genere quantitatis. patet discurrendo per omnes species eius. quia nec est continua nec discreta. non continua. quia nec linea nec superficies nec corpus nec tempus nec locus. nec discreta quia nec nume rus nec oro.

⁋ Item habitus intellectuales possunt augmentari. sed eorum augmentatio est alteratio. et tamen in eis non est quantitas de genere quantitatis: cum sint in anima.

⁋ Secunda conclusio est. quod motus augmenta tionis non distinguitur a rebus permanentibus realiter qui si sic: aut ille motus est in genere quantitatis: aut qualitatis: non qualitatis. quia potest acquirere quantitatem sine omni qualitate: saltem per potentiam diuinam. si in genere quantitatis. ergo est idem cum quantitate quae terminat motum. quia si eet quantitas distincta non posset deus facere vnum indiuiduum quantitatis sine alio quod est falsum.

⁋ Tertia conclusio est quod motus localis non distinguitur a rebus permanentibus. quia motus non est perfectior termino motus. ergo cum terminus motus localiter sit vbi: motus localis non dicit aliquid absolutum super erminum et res permanentes.

⁋ Quarta conclusio est. quod motus non est aliquid absolutum existens in genere per reductionem et probatur sic. omne absolutum positiuum existens in genere per reductionem est intrinsecum ali cui existenti in genere per se: sine quo aliud in genere esse non potest. Patet istud vniversaliter de materia et forma: nec species sine differentia: nec nuenus sine vni tate: nec linea sine puncto. sed accipio minore. scilicet quod motus non est pars essentialis nec aliquid intrinsecum existenti alicui per se in genere: quia non potest esse intrinse cum alicui nisi vel terio vel mobili: et patet quod vtrum que potest esse sine motu: ergo motus non est in genere per re ductionem. Item quod illud quod est in genere per reductio nem est alicui existenti per se in genere intrinsecum. probatur quia alias non posset assignari ratio quare vnum magis est in genere quam aliud. Quod autem non potest dari alia ratio patet: quia imperfectio non impedit: patet quia licet nigredo sit in perfectior albedine: tamen ita est nigredo per se in genere sicut albedo: ergo non est alia ratio nisi quia est essentiale et intrinsecum alicui existenti per se in genere. Si dicas quod motus est in genere per reductionem: quia est via. Contra. generatio est via ad substantiam: et tamen est in genere qualitatis per se. ergo eodem modo in proposito. et hoc dico secundum opinione eorum quae ponunt quod mutatio distinguitur sicut res absoluta a termino: vel si est respectus in genere respectiuo secundum alios

⁋ Quinta conclusio est. quod motus generaliter non dicit aliquid ab solutum super omnes res permanentes. probatur quia omne abso lutum prius duratione alio absoluto per potentiam diuinam conseruari potest in esse perpetuo sine omni alio absoluto: quia non plus includit contradictionem conseruari in esse perpetuo sine alio absoluto quam creari: sed motus est prior duratione termino. ergo si dicat aliquid absolutum super terminum et alias res permanentes posset protrahi motus in infinitum et nunquam deueniret ad terminum. Et si dicas quod licet motus posset con tinuari sine terimo vltimo: non tamen sine termino men dio. Contra. si terminus motus localis sit paries modicum distans: sequitur quod motus in infinitum duraret: et tamen numquam mobile perueniret ad parietem sine aliquo reditu. Si dicas quod non est aliquod inconue niens. posito quod mobile moueatur super partes ispacii eiusdem proportionis: sicut si aliquod corpus magnum diuidatur in infinitum et semper quod aufertur apponatur alteri parti vel paruo corpori: semper esset diuisio ex vna parte et additio ex altera: et tamen corpus paruum nunquam attingeret corpus maius sic est in proposito. potest semper moueri et numquam attigere terminum. Contra. secundum philosophum tertio phisicorum omne finitum per ablati onem finiti tandem consumitur: cum ergo illud spacium sit finitum. et mobile mouetur secundum partes eiusdem quanti tatis: non proportionis sicut tum accipis: ergo mobile neccessario attiget terminum nisi redeat citra termi num. Si dicas quod maior rationis principalis est vera in permanentibus non autem in successiuis. Et similiter potest dici quod successiuum est in genere per reductionem: et tamen non est intrinsecum alicui existenti per se in genere: et ideo dictum illud de eo quod est in genere per reductionem habet veritatem in permanentibus. Contra. sic instare non est nisi insta re in proposito quod nihil est. Item nullius rei absolu te existentie repugnatt coexistentia alterius rei absolute in rerum natura: licet sibi repugnet in eodem subie cto. Exemplum. icet albedini existenti in isto subiecto repugnet nigredo in eodem subiecto: non tamen sibi re¬ pugnat: vt secum coexistat in rerum natura in alie subiecto. sed existentie vnius perter motus repugnat coex stentia alterius partis: non tantum in eodem subiecto: sed etiam in rerum natura: quia aliter non esset vna pars prior alia duratione. ergo in parte priori non est aliquid absolutum d stinctum ab illo quod est in parte posteriori. quia si ita esset posset manere cum parte posteriori. ergo vltra erminum et alias res permanentes: nihil positiuum dicit motus

⁋ Si dicas quod maior non est vera in suc cessiuis. Contra. quando aliqua multa sunt eiusdem rationis si non est contradictio: quod aliqua sint simul in rerum natu tura. nec est contradictio quod omnia simul sint in rerum natura. quia eadem ratio est de omnibus et de aliquibus. sed ad cipiantur due distincte dealbationes in diuers subict iectis. ille due dealbationes sunt eiusdem rationis secundu totum et partes. sed due partes istarum secundarum dealbationum possunt simul existere patet de se. et hoc quia pars vnius dealbationis distinguitur realiter et absolute a parte alterius. ergo eodem modo possunt due partes vnius dealbationis simul existere: supposito quod dealbatio dicat rem absolutam distinctam ab omnibus prmanenti bus. et sic omnes partes motus possent simul esse.

⁋ Item motus est idem cum termino suo: sicut mutatio cum suo. sed mutatio nihil absolutum dicit distinctum a termino suo. ergo nec motus. assumptum primum patet. quia quando medium illuminatur nullum ab solutum sibi aduenit nisi lumen quod terminat mutationem. et tamen medium vere mutatur similiter materia quando recipit per generationem formam substam tialem non recipit aliquid absolutum per generationem nisi tantum formam substantialem quae terminat gnationem: et tamen vere mutatur materia. ergo mutato non est aliquid ab solutum vltra suum terminum. ergo nec motus.

⁋ Si ditas quod licet mutatio subita quae non est terminus mo tus non dicat aliquid absolutum aliud a termino. tamen mutatio quae est terminus motus bene dicit aliquid absolutum. Contra. non videtur maior ratio de vna muta tione quare dicat aliquid absolutum quam de alia. quia quando aliquid dealbatur non aduenit ei aliquid distinctum alb albedine: sicut nec quando medium illuminatur aduenit ei aliquid distinctum a lumine. et maxime cum illud ab solutum si poneretur non posset poni in alio genere a genere in quo ponitur terminus ad quem ponitur: sicut patet discurrendo.

⁋ Sexta conclusio est. quod motus non dicit aliquid respectiuum vltra res permanentes. probatur. quia quaero in quo ille respectus sundatur non in motore. quia tunt omne mouens moueretur. quia omne fundamentum in creaturis denominatur a respectu fundato in illo: sicut album a similitudine. nec fundatur in termine a quo: nec in termino ad quem: nec in tempore. quia nullum istorum mouetur nec fundatur in re mota. quia ille respe ctus si sit realis credo quod habet aliquem terminum non terminum a quo: quia non semper est terminus a quo quando motus est. nec terminum ad quem habet. quia ille aliquando est purum: nihil et pura negatio. patet hoc in motu deparditiuo: puta diminutione. similiter respectus subiecti receptiui ad formam receptam potest manere etiam si nullus motus sit. vt patet de re spectu vnionis. ergo non est aliquis talis respectus quae sit de ratione motus vltra res permanentes et absolu ta permanentia. quia omnis respectus subiecti potest mane re non existente motu: siue subiecti ad formam: siue ad agens. ergo etc.

⁋ Item deus potest successiue calefacere lignum sicut ignis: et ita per verum motum. et tamen po sito hoc nullus esset respectus nec subiecti ad deum nec caloris si omnes eius partes simul maneant. quoniam potest diu manere

⁋ Ad praedicta dicitur aliter quod respectus vnius partis forme: puta prioris non potest mane re cum respectu posterioris: quia sunt incompossibiles

⁋ Contra si manet vna pars forme cum alia: tunc necessario manebunt respectus instarum ad suas causas. quia aliter vna albedo non maneret cum alia: nisi respectus manerent. Ideo dico aliter quod secundum intentione philosophi vt firmiter credo. primo de mutatione. se cudo de motu. De primo dico quod mutatio nullam rem absolutam dicit aliam a permanentibus rebus. puta a termino et subiecto sicut prius patuit. nec re spectiuam vltra res permanentes. hoc patet: quia ad mul tationem veram non requiruntur plures respectus Igitur respectus inheretie forme ad subiectum: si sit forma accidentalis: vel vnionis si sit forme substantialis et respectus forme ad agens: et respectus forme ad non esse praecedens esse. Et isti requiruntur ex parte forme Ex parte materie si est receptiuum requiritur respectus materie ad formam: et materie ad efficiens. et istis positis siue fiat forma a deo: siue ab agente naturali vere ponitur mutatio. sed omnes isti respectus possunt manere quam diu manet forma in materia. patet discurrendo excepto respectu forme ad non esse praecedens. quia ille non est realis eo quod suus termi nus non est realis. ergo mutatio non dicit aliquem re spectum realem: praeter respectus qui possunt permanere. et istud est verum ponendo respectus: sed non ponendo re spectus. tunc mutatio siue accipiatur nomen siue com ceptus significat principaliter ipsam formam connotam do non esse praecedes et subiectum et agens: ita quod omnia ista sunt de eius significato totali. et quando ista ponuntur est mutatio: et quando non: non. Sed secundum istam viam mutatio componitur ex positiuo et negatiuo. quia dicit ipsam formam et negationem eius immediate praecedentem et non tantum ista: quia aliter forma creata sine omni subiecto mutaretur. quod falsum est proprie loquendo de mutatione sed cum hoc subiectum: et sic mutatio a parte rei nihil aliud est quam forma recepta in subiecto post eius non esse ita quod ista tria sint de significato mutationis scilie subiectum forma et negato praecedens. et hoc dico nega tio respectus. Eodem mdomodo dico de motu: quod non dicit aliquid positiuum absolutum vel respectiuum vltra res permanentes: sed tantum dicit negationes vltra res prmanentes. Primum patet. quia motus nihil aliud est nisi receptio continua et successiua partis post partem alicuius forme diuisibilis in infinitum. et iste pare tes continue et successiue recepte possunt simul man nere in omni motu: ita quod non est repugnantia quin simul maneant. Patet istud discurrendo per omnes motus. nam in motu augmentationis et alterationis ma nifestum est quod partes pores manent cum posteriori bus: quia augmentatio fit per additionem vnius partis ad partem: sicut quando vna pars aqui additur alteri: et haoc indifferentur sicut fit augmentatio qualitatis vel quantitatis. similiter in motu locali licet de facto vnus locus vel vbi continue deprdatur sicut alius continue acquiritur: tamen de potentia dei possunt omnia acquisita si mul manere: quia deus potest facere quod corpus mouea tur localiter: et quod semper quando acquirit nouum locum re tineat primum locum et secundum. et sic deinceps: quia deus potest facere vt idem corpus sit in diuersis locis. et tunc hoc posito tantum esset motus localis acquisitiu non deparditiuus. patet ergo quod omnes forme acquisite per motum possunt simul manere et manent de facto quando est motus ad formam acquisitiuus. possunt etiam omns respectus manere: quia nulla est pars prior: quia non potest dari pars prima forme acquisite per motum: quia est diuisibilis in infinitum. Aliter enim impossibile esset saluare continuam successionem in motu si tunc pars pri or habeat respectum siue ad agens siue ad patiens. In aduentum enim partis posterioris non corrumpitur aliquis respectus partis prioris: sed simpliciter manet omnis talis respectus. et eodem modo de respectu partis posterioris. et sic in infinitum: ita quod quicquid positiuum est in motu siue absolutum siue respectiuum potest simpliciter manere per totum motum. et etiam post motum in infinitum per potentiam diuinam. Quod autem ista absoluta et respectiua positiua si ponantur respectus sufficiunt ad motum cum negatonibus patet: quia omnibus istis positis et omnibus aliis circumscriptis potestsponimotus. nam posito quod forma acquiratur successiue in aliquo circumscripto omni alio positiuo a partibus for me successiue acquisite et respectibus partium fo me ad subiectum: et ad agens si ponantur respectus adhuc necessario habebitur motus. et sine istis im possibile est habere motum. ergo ista positiua sufficiunt ad motum. et per consequens quod motus nihil positiuum absolutum vel respectiuum dicit vltra res prmanentes Quod autem ad motum requiritur negatio: patet. quia motus necessario includit successionem. In omni autem sue cessione: parti priori coexistit negatio partis poste rioris cuiuscumque: et cum tales partes sint infinite

⁋ quia forma acquisita per motum est diuisibilis in in finitum) sequitur quod cum quaecunque parte forme acquisite per motum coexistunt negationes infinite. et per tales negationes et affirmationes saluatur successio in motu: quia illud dicitur proprie succedere quod primo non est et post est: et ideo dicitur immediate succedere Exemplum. dico quod filius succedit patri: quia pater est et filius non est et post est filius. ideo sibi succedit: et istam est intentio philosophi tertio phisicorum vbi dicit quae motus est actus entis in potentia secundum quod est in po tentia. per hoc quod dicit quod est actus innuit hoc quod est positiuum in motu quod acquiritur ipsi mobili. Et per hoc quod dicit quod est in potentia etc. innuit negationem pa tis sequentis sine tamen corruptione partis prime vel deper ditione aliqua: sicut quando aer illuminat recipit lumen sine deparditione alicuius positiui. Item commentator tertio phisicorum quarto commento. motus est generatio partis post partem perfectionis ad qua vadit. Ite quinto phisicorum comento. xlviii. motus non est aliud nisi acquirere partem post partem ex illo ad quodmotus est donec acquisiuerit illud ad quod temdit: et tunc cessat motus et dicit commento. liii. quod primo est vna pars quietis et post alia. et sic motus est de genere quietur. et sic quies non contrariatur moti iloc dico de quiete in terimo ad quem: quia quies illa est ipsum positiuum in motu. et ideo illa quies non est proprie pri uatio motus: sed eius perfectio secundum commentatore in multis locis. tamen potest quies dici pruatio motus quantum ad negationes quas motus includit: quia quies in ter mino ad quem dicit tantum illud positiuum siue affirmatiuum quod est in motu sine negatione alia inclusa. motus autem dicit vtrumque: et quantum ad hoc opponunt Item commentator quarto metaphisice commeto. xxvi quod motus componitur ex ente et non ente: affirmatione et negatione. et dicitur es propter formam quam habet: et non ens propter formam qua caret. Ex omnibus istis patet quia mo tus componitur ex affirmationibus puta ex partibus acqui sitis per motum et negationibus aliarum partium sequentium quae infinite sunt: ita quod hoc nomen motus vel conceptus eius significat formam continue et successiue acqui sitam in aliquo subiecto et respectus eius forme ad passum et ad agens: et negationes omnium partium sequentium quae infinite sunt: ita quod omnia ista sunt de to tali significato motus ponedo respectus: vel mo tus significat formam partibiliter acquisitam comnotando negationes partium sequentium seinuicem. et hoc non ponendo respectus. et non tanteum connotat megatio nes quae sunt de essentia motus: sed etiam multas contradi ctiones affirmationes et negationes

⁋ Contra ista. primo contra hoc quod ponitur quod motus includit essentia liter tanquam significatum totale multas contradictiones puta negationes et affirmationes: quia nullum po sitiuum componitur ex positiuo et negatiuo: sed motus est continuus quinto phisicorum. ergo.

⁋ Ite motus est simplicitur vnus: sed ex affirmatione et negatione non fit sim plicitur vnum. ergo etc.

⁋ Item secundo de anima motus est sen sibile commune. ergo est vera res nec etiam distinguitur a termino. Confirmatur: quia motus non est sensibile commune ratio nem termini: quia terminus motus potest esse sensibile proprium vt patet de motu dealbationis vbi terminus est sensibi le proprium. nec ratione negationis: quia negatio non plus est sensibile commune quam proprium. ergo est sensibile commune respectu alicuius alterius positiui.

⁋ Item. v. metaphisice. motus est in genere quantitatis non ratione termini: quoniam aliquand terminus est qualitas: vt patet in alteratione: nec ratione negationis. quia secundum Augustinum vii. de trinitate. negatio est in eodem genere cum suo positiuo. ergo est in genere quantitatis respectu alicui alterius

⁋ Item commentator. vii. phisicorum commento xxxv. motus diuiditur in tarditatem: et velocitatem: sicut in passiones. sed non sunt passiones motus ratione termiorum nec negationum. ergo haec est ratione alicuius positiui. Ite motus est passio realis corporis mobilis in scientia reaum: quia naturali. ergo in essentia sua non includit negationealiquam.

⁋ Item motus est fluxus forme secundum commenta torem. iii. phisicorum. sed fluxus forme differt a forma fluente. igitur cum forma fluens includit affirmationem et negationem fluxus: includit est alii quid aliud.

⁋ Item esse in potentia et immediatum compe tunt motui: sed ista non competunt termino motus: nec negationibus. ergo etc

⁋ Item forma quae ab agente naturali inducitur per motu: potest per potentiam diuinam induci in instanti: et tunc esset realiter motus et nulla nega tio. ergo negatio non est de essentia motus. vel si sunt ibi negationes: tunc esset motus in instanti: quod est inpossibile.

⁋ Item auctoritates adducte non sunt ad propositum. Prima non. Quia quando dicitur quod motus compo nitur ex ente et nonente immediate. dicit quod motus est medium inter ens et non ens. ergo includit aliquid praeter ests et non ens.

⁋ Item motus est via ad terminum. igitur in cludit aliquam entitatem: et non solum negationem.

⁋ Item actio et passio fundantur in motu: sed tantam entitatem includit fundamentum: sicut illud quod fundatur. cum ergo actio et passio non includant negationem ergo nec motus includit

⁋ Ite conhoc quod ponitur quod mutatio non dicit aliquid vltra res permanentes. Quia ex hoc sequitur quod semper manente re manebit mutatio ergo in quaete includitur mutatio: quod feilaltum est

⁋ Item ter tio phisicorum diffinitur motus vt est communis mutationi quando dicitur quod est actus entis in potentia etc. sed nulla res prmanes est actus etc. ergo mutatio dicit aliquid vltra res permanentes.

⁋ Item conhoc quod dicitur: quod est aliquis motus per quem nihil deprditur. quia secundum philosophum generatio vni est corruptio alterius. ergo in omni motu aliquid acquiritur et aliquid deparditur

⁋ Ite. v. phisicorum. Sis motus est de contrario in contrarium. Patet quia album non fit ex quolibet non albo iest phisicorum: sed ex nigro. ergo termini motus sunt incompossibiles. ergo si vnus terminus motus acquiritur alius deperditur.

⁋ Item contra hoc quod ponitur quod motus non est in genere per reductionem: quia non est intrinsecum alicui existenti perise in genere: quia negatio est in eor dem genere cum sua affirmatione secundum augustinum: et tamen non est aliquid intrinsecum alicui existent per se in genere. ergo etc.

⁋ Item album est in genere qualitatis per reductionem: et tamen non est intrin secum alicui existenti per se in genere. Probatur: quia si hoc esset hoc non esset nisi albedini: sed hoc est falsum. probatur: quia potest albedo per potentiam di uinam existere sine subiecto: et tunc non est album quod non esset verum si album esset intrinsecum albedi ni: quia nihil existit sine eo quod est sibi intrinsecum.

⁋ Ite tertio phisicorum motus est in tribus generibus et in eodem genere cum suo termino ad quem licet non per se secundum te: quia includit negationem quae non potest esse proprie in aliquo genere. ergo per redu ctionem. et sic habetur propositum.

⁋ Ite genus et dif ferentia ex quibus componitur diffinitio sunt in genere: ita quod genus est per se in genere et differen tia per reductionem: et tamen neutrum est intrinsecum dif finito: quia ens rationis non est intrinsecum enti reali.

⁋ Item contra rationes videtur quod non probant: prima non. quia eodem modo arguo contrate. Smne absolutum prius secundum durationem alio absoluto potest continuari et conseruari in infinitum sine omni alio absoluto: sed motus per te est prior duratione termino: et dicit aliquid abso lutum saltem quantum ad positiuum in eo: ergo aliquid potest moueri motu recto in infinitum et nunquam attigere terminum. Similiter secunda ratio concludit contra te. Quia sicut tum arguis de affirmationibus arguo de negationibus: quia si due negationes possunt simul existere: et omnens: sed negatio in vno motu potest coexistere alteri in alio motu: ergo due negationes eiusdem motus possunt simul existere et si due. sequitur quod omns. et sic omns partes motus possunt esse simul: quo ad affirmationes et negationes quod tamen negas. Ad pri mum istorum dico quod aliqua est continuatio quae est ali quorum facientium per se vnum quomodo partes linee continuantur adinuicem: et talis non est in motu nec in aliquo successiuo. Alia est continuatio qua vnum succedit alteri sine medio: et talis continu atio requiritur necessario in motu et non alia. ta lia autem successiua sunt in duplici genere: quia ali quando successiua non possunt simul manere na turaliter: licet per potentiam diuinam possint. sicut in motu locali aliquando successiua possunt si mul manere sicut patet in alteratione et augmentatione. loquendo de primis successiuis: tunc est motus continuus quando nullum eorum potest coexistere duobus contradictoriis sibi inuicem succedentibus. et hoc non tantum loquendo de con tradictoriis intrinsecis motui quae sunt de ratione motus: sed etiam de extrinsecis. Exemplum. ad hoc quod aliquis moueatur localiter continue non tantum requiritur quod vbi non tantum coexistat simul cum affirmatione et negatione alterius vbi naturaliter: quia contradictio est quod vbi iam acquisitum existat simul cum affirmatione et negatione alterius vbi: sed requiritur quod illud vbi non conexistat naturaliter cum aliis contradictoriis sibi continue succedentibus puta cum istis rex sedetrex non sedet: vel cum istis sortes est sortes non est. si enim vtrumque istorum potest verificari manente eo dem vbi naturaliter non est motus localis eius: sed necessario est quies intercepta. Sed si vnum predictorum contradictoriorum verificatur de vno vbi et aliud cum alio vbi: et contradictoria sibi continue succedant: ita quod vnum statim succedit alteri et sic est motus continuus: secus est si ista contradicto ria non continue sibi succedant. Quia si vnum contradictoriorum maneat per tempus puta quod rex sedet potest tunc mobile habere vnum vbi et post quiescere: et tunc tertio acquirere aliud vbi: et tunc ali ud vbi contradictorium potest succedere puta rex non sedet. tunc iste motus non est continuus: quia quiente intercipitur: ideo ad hoc quod continuatio predicto modo saluetur: oportet vt contradictoria sibi continue succedant: et tunc potest predicto modo saluari naturaliter continuatio quia tunc est ibi non tantum motus acquisitiuus: sed etiam deperditiuus: et est idem motus localis quia motus localis componitur ex omnibus vbi acquisitis

⁋ ponendo tales respectus) et negatio nibus eorum. Nunc autem naturaliter sicut acquiritur vnum vbi ita deperditur aliud quorum vtrum que est aliquid positiuum illius motus. et sicut ad quiritur vnum vbi ita deperditur sua negatio: ita cum deperditur primum vbi acquiritur sua ne gatio: que negationes sunt etiam de ratione motus: ita quod motus ille ex vtraque parte est ac quisitiuus et deparditiuus. nam acquirendo secundum vbi acquirit positiuum: et deperdit negatiuum: et perdendo primum vbi perdit positiuum et ac quirit negatiuum. Sed supernaturaliter loquendo potest deus facere idem corpus in mul tis locis: et tunc mobile habens primum vbi pos set acquirere secundum et tertium: et sic deinceps: et non perdere primum: et tunc esset iste motus tamtum acquisitiuus et non deperditiuus respectu affirmationum: sed respectu negationum esset deperditiuus: quia licet vbi vel loca succes siue acquisita maneant: attamen negationes non manent sed potius suo motu corrumpum tur. et si sic ponatur per potentiam diuinam tunc est continuitas in motu locali accipienda sicut in augmentatione et alteratione. si loquamur de successiuis que possunt simul manere naturaliter: tunc est motus continuus naturaliter. Quando sunt duo contradictoria extrinseca sibi continue succedentia conexistentia motui puta. rex sedet rex non sedet. et secundum non verificatur nec coexistit: nisi coexistatipluribus partibus forme acquisite per motum tunc non est motus continuus: sed neccessario quaente intercipitur. Exemplum. si enim ista contradictoria rex sedet rex non sedet continue sibi succedant et aliquis habeat aliquam partem albedinis: quando ista verificatur rex sedet et aliud contradictorium rex non sedet conti nue sibi succedens non verificatur nisi coexistat pluribus partibus albedinis quamprimum contradictorium: tunc non est alteratio continua: sed est quaete in tercepta. Cuius ratio est: quia iste motus est tantum acquisit uus quo ad positiua: sed extrema contradictionis continua succedetia non possunt verificari in eodem in stanti: sed pro diuersis. si ergo in secundo instanti quando verificatur secundum contradictorium non esset plus de albedine quam in primo: tunc in secundo non esset alteratio: quia nihil plus tunc acquiritur quam prius: et per consequens tunc est quies: sed quamuis iste motus sit acquisitiuus tantum respectu affir mationum: tamen respectu negationum est deparditiuus quia sicut affirmationes continue acquiruntur et manent simul sic negationes affirmationum continue deperduntur

⁋ Et si quaeras quid est de ratione motus praecise tresndeo aut quaris de quid nominis aut de quid rei. si secundo mo tunc dico quod motus praecise includit partem forme ad quisite per motum. et hoc quantum ad affirmationes connotam do respectus partium acquisitarum et negationes interceptionis quietui. Quia omnia ista sunt de intraneitate mo tus. et ipsis positis ponitur motus et destructum destruitur motus. Ex hoc partbet ad istam obiectionem si de crearet vnam parte albedinis vna hora et aliam in alia et tertiam in tertia: ita quod esset quies inter cepta semper inter duas partes: tunc sunt affirma tiones quae requiruntur ad motum: quia partes albedinis et negationes: quia semper cum parte priori conexistit negatio partis posterioris. et sic ibi sunt contradictiones affirmationes et negationes quae requiruntur ad motum. et sic patet quod deficit negatio intercepte quaentis. et si illa ponatur tunc neccessario esset motus: quia si deus creet successiue et continue partes albedinis in aliquo sub iecto sine quaete intercepta ita bene illud subie ctum moueretur motu alterationis sicut si agens cre atum crearet partes tali modo in aliquo subiecto qui vtrobique essent omnia requisita tam affirmatiua quae negatiua ad essentiam motus.

⁋ Si quaeras de quio nominis vel conceptus dico quod hoc nomen motus vel coceptus eius non tantum significat praedicta quae sunt de et sentia motus: sed cum hoc connotat negationem conexiste di cum duobus contradictoriis extrinsecis quaecunque sini illa dummodo sint continue succedentia: et hoc diuer simode in motu locali et aliis motibus ad formam vt supra dictum est. et sic motus non tantum connotat vnam negationem extrinsecam motui: sed infinitas quasi affirmationes et negationes extrinsecas motui: quia connotat vnam negationem conexistendi istis contradictoriis extrinsecis rex sedet rex non sedet. et sic de omnibus aliis quae infinite sunt. et per consequens connotat ips sa extrema contradictionis cuiuscumque extrinsece. cuius vnum extremum potest alteri continue succedere. sic ergo patet quo motus est cotinuus et quo non.

⁋ Ad secundum dico quod motus est vnus: quia predicto modo continuus. et ideo est vnus quia habet vnum ter minum predicto modo acquisitum: sed iste terminus facit vnum numero cum aliis omnibus partibus prece dentibus. patet in alteratione et augmentatione vbi partes priores et posteriores manent et faciuni simpliciter vnum. et ideo talis motus potest dici simpl citer vnus numero: quia habet vnum terminum nuero predicto modo acquisitum. aliquando etiam terminus vltimus secundum illum modum loquendi quod non est da re partem vltimam in motu sicut nec primam. Nec facit vnum cum aliis precedentibus: vt patet in motu locali de facto licet aliter posset fieri per potentiam diuinam: et tunc motus est vnus quia habet vnum terminum per equiualentiam. quia tantum facit vbi sic comtinue acquisitum et deparditum quo ad vnitatem motus: quantum facerent omnia vbi acquisita per motum sed maneret: quia sicut si omnia manerent motus esset vnus et continuus: quia vnum vbi continue succedent alteri sine interpellatione quaentis: ita eodem modo est iste motus vnus et continuus quando prius vbi sem per deparditur in aduentum posterioris: quia posterius semper et continue succedit priori sine interpellatione quientis. et sic partet ad illud.

⁋ Ad aliud dico quod motus non dicitur sensibile commune: quia dicat rem di stinctam a sensibus propriis quae potest a quolibet sensi particulari sentiri vel a sensu communi: nec dicitur set sibile commune ratione vnius termini: quia ille est sensibi le proprium. patet de albedine: sed dicitur sensibile commune: quia est via ad sensi bilia diuersorum sensuum. et includit illa plura: quia vnus motus est ad sensi bile visus puta albedinem. et sic est commune cum sensibili illius sensus quo ad positiuum in eo. Alius motus est quo ad sensibile tactus puta calorem. et ille non distiguitur positiue a sensibili tactus. Ter tius est ad sensibile auditus puta ad sonum. Quar tus est ad sensibile gustus: puta ad saporem. Et quintus ad sensibile olfactus: puta ad odorem: et ideo dicitur sensibile commune: quia est via vel idem cum sensibilibus diuersorum sensuum et aliter non. hoc patet per exempla philosophi ibidem de quaente et numero que etiam ponuntur sensibilia communia et tamen quies non dicit rem aliam a quiescente. Non permanentem: quia tantum est priuatio motus: nec successiuam quia tunc quando ali quid quiesceret moueretur: quod falsum est. Sed dicitur sensibile commune quia quies reperitur in tot gene ribus sensibilium in quot motus: quia sicut sensibile cuiuslibet sensus potest esse matus: ita in quolibet sensibili potest esse quaes: quia quaes est priuatio. mo tus. Eodem modo numerus non dicit rem distinctam a nu meratis: nec absolutam nec respectiuam vt supra probatum est. et tamen ponitur sensibile commune: et non est propter aliud nisi quia includit sensibilia propria diuerso rum sensuum: quia potest esse numerus albedinis saporum sonorum qualitatum primarum et odorum quae sunt obiecta quinque sensuum: et tamen in nllo istorum dicit numerus aliquid distinctum a rebus numeratim: sic est in proposito. et satims patet ex praedicum

⁋ Ad aliud dico quod philosophus accipit quantitatem large pro omni eo quod est diuisibile in plures partes eiusdem rationis: sed illud sic diuisibile dicitur dupliciter aut quia illud diuisibile diuiditur in partes eiusdem rationis distinctas loco et situ: et sic quantum non competit tantum quantitati: sed omni existenti sub quantitate extensiue siue sit forma siue materia. Et sic materia dicitur quantitas: et forma tam substantialis quam accidentalis extensa in matetia. Quia alia pars forme substantialis et accidentalis et materia extensa per quantitatem existit simpliciter sub alia parte materie et quantitatis. Patet exemplum de igne et generaliter de omni forma et materia extensa per quantitatem: quia ad sensum patet: quia vna pars forme et materie et quantitatis potest anihilari alia parte manente. ergo sequitur quod tam forma substantialis quam accidentalis extensa in ma teria quam etiam materia extensa per quantitatem habet par tes eiusdem rationis distinctas loco. et situetiam si deus separaret quantitatem a tali composito. nihilominesns materia et forma tam substantialis quam accidentalis haberet partes eiusdem rationis: et esset diuisibilis in eas tamque in partes distinctas loco et situ ita bene sine quantitate sicut sub quantitate. et ex hoc sequitur quod materia separata a quantitate habet partem extra parten et non tantum partem sub parte sicut communiter dicitur quod si ille partes sint distincte loco et situ vna est extra aliam: et eodem modo est de forma tam substantiali quam accidentali extensa in materia. Si dicas quod tunc materia circumscripta quantitate habet extensionem: quia habet partem ex partem. Dico alio modo potest esse aliquid diuisibile: quia potest diuidi in partes eiusdem rationis indistinctas loco et situ. et sic habitus existentes subiectiue in intellectu et voluntate possunt dici quanti quia possunt diuidi in partes eiusdem rationis indistinctas tamen loco et situ et etiam subiecto. Tunc ad philosophu dico quod accipit quantum large pro omni eo quod est diuisibile in partes eiusdem rationis siue sint distincte loco et situ siue non: siue partes maneant siue non: et isto modo motus dicitur quantus ratione termini: et isto modo dicier motus localis quantus propter diuersa vbi acquisita per illum motum. Si enim motus localis diceret aliquio absolutum distinctum ab vbi acquisitum per motum: tunc motus esset perfectior termino motus: quod falsum est.

⁋ Ad aliud dico quod passio vno modo accipitur per ac cidente aliquo existente in genere accidentis. et sic ve locitas et tarditas non sunt passiones vel accidentia motus. Alio modo accipitur pro eo quod contigentur et per accidens probatur de aliquo. et sic velocitas et tarditas sunt accidentia motui: quia contigenter praedicantur de motu: quia aliquando praedicantur de motu aliquando non. Sed ad saluandum velocitatem et tarditatem in motu aduertendum est quod non est dare primam partem forme acquisite per motu nec secundam nec tertiam distincte nec vltimam. Et si aliqua pars forme sit acquisita per motum non est dare primam partem aliam immediate sequentem istam partem iam acquisitam propter duo. tum quia tunc motus componeretur ex indiuisibili bus: quia illa pars immediate acquisita esset indiui sibilis eadem ratione et alia. et sic omns partes motus essent indiuisibiles: et tunc motus componeretur ex in diuisibilibus. Tum quia si esset dare primam partem ad quaerendam post istam acquisitam sequeretur quod illud mobile cui acquireretur ista forma non moueretur. probatur consequentia in motu locali vbi est magis manifestum: quia quando vnum corpus existit in eodem vbi de facto non po nendo miraculum per potentiam diuinam dum duo com tradictoria extrinseca succedant sibi continue: ita quod vnum vbi coexistit duobus contradictoriis succedentibus tunc corpus existens in tali vbi non mouetur sed quiescit sicut patet per praedicta: sed si esset dare primum vbi acquirendum post vbi iam acquisitum hoc sequeretur etc. Assumptum probatur: quia dum a mobile acqui rit primum vbi post primum iam acquisitum posito quod be mobile moueatur velocius: tunc mobile quod velocius mouetur in equali tempore acquirit plus de spacio et per consequens plura vbi quam mobile quod tardius mouetur: ergo in tempore quo a mobile tardius extitit sub negatione vbi immediate acquirendi post vbi iam acquisitum. be mobile existit sub negatione vbi et sub affirmatione eiusdem vbi acquirendi. et similiter in illo tempore in quo a existit sub primo vbi acquirendo be existit et acquirit negationem et affir mationem alterius vbi. istud patet: quia si in tempore quo a mobile existit sub affirmatione et negatione primi vbi acquirendi: be mobile velocius acquirit plura vbi: quia acquirit plus de spacio: ergo in tempore in quo a acquirit vnum vbi b acquirit duo vbi ad minus: quia pauciora no potest acquirere si in illo tempore acquirit plura quam a quod acquirit tantum vnum: sed si sint duo vbi sunt due affirmationes habentes duas negationes ergo nil oportet ponere pro illo tempore quo a mobile extitit sub vbi acquirendo transitb mo bile per duas affirmationes et negationes: puta per negationes duorum vbi et ipsa vbi: et sic illud vbi in quo existit a coexistit multis contradictoriis succedentibus continue: vel oportet quod in illo tempore quo a existit sub negatione illius primi vbi acquirendi be existit sub negatione et affirmatione alterius vbi acquisitilin illo tempore per motum suum velociorem. et si sic intelligitur semper sequitur quod a non mouebitur data vpothesi: quia semper vnum vbi in quo existit a coexistit duobus contradictoriis sibi suc cedentibus: quia negationi et affirmationi illius vbi quod acquirit b per motum suum. quia sicut arguitur in motu lo cali: ita est in motu alterationis et augmentatio. nis: ergo impossibile est in aliquo motum dare pri mam partem forme acquirende post formam iam acquisitam: immo quaecunque pars acquiritur per motum est diuisibilis in infinitum: ita quod ante istam partem datam fuit alia prior: et sic in infinitum. Si dicas. per te supra quod cum vbi iam acquisito conexistunt negationes omnium vbi sequentium: sed inter affirmationem et negatio nem non est medium: sicut nec inter contradictoria. ergo illud vbi quod immediate sequitur negationem conexisten tem vbi iam acquisito: est illud quod immediate sequitut vbi iam acquisitum: ergo est dare aliquod tale: et eodem modo arguitur de motu alterationis et augmentationis.

⁋ Respondendo. concedo quod inter affirmationem et ne gatonem: quia sunt contradictoria. non est medium: et ideo inter quodlibet vbi acquisitum et suam negationem non est medium. Sed dico sicut non est dare aliquod vbi primum post illud acquisitum: ita non est dare primam negationem respectu cuiuscumque vbi acqurendi: quia cum vbi acquisito coexistunt infinite negationes respectu vbi sequentium: et ideo non est dare primam ne gationem conexistentem vbi iam acquisito: quia si esset dare primam negationem respectu vbi acquirendi im possibile esset saluare quin esset dare primum vb acquirendum post istud vbi iam acquisitum. vnde quaecunque negatio coexistens vbi acquisito detur respectu vbi acquirendi adhuc ante illam coexistunt alie in finite negationes respectu infinitorum vbi precedentium istud vbi iam acquisitum. Et sicut dicitur de motu locali ita diciter de motu alterationis et augmentationis. Sed quo potest tunc saluari velocitas et tarditas in motu.

⁋ Dico quod vno modo potest saluari comparando motum velociorem et tardiorem ad aliquem motum vniformem et tunc potest saluari quod quando aliquod mobile conexistens minori successionimotus regularis et vniformis pertransit plures partes eiusdem quantitatis quam aliud mobile: et sic per consequens minori tempore vel conexistens minori successio ni primum mobile pertransit vel coexistit pluribus contradictoriis intrinsecis motui: quia quaecunque pars eiusdem vel equalis quantitatis habet suam negationem sib contradictorie oppositam: tunc illud mobile quod sic in minori tempore vel in minori successione vniformi plures partes pertransit velocius mouetur quam aliud quod in eodem tempore pauciores pertransit vel paucioribus contradictoriis coexistit sicut ad sensum apparet con sideranti in motu locali. Quod autem ista velocitas habeat attendi penes partes eiusdem quantitatis et non proportionis patet quia sicut in motu veloci quaelibet pars determinate quantitatis acquisita per motum est diuisibilis in infinitum in partes eiusdem proportionis quarum vna semper ante aliam acquiritur: ita eodem modo quaelibet pars determinate quantitatis acquisita per motum tardum est diuisibilis in infinitum. et per consequens vtrumque mobile quocunque motum per spacium modicum ad quirit infinitas negationes et affirmationes et illis conexistit. ergo sic intelligendo neutrum coexistit pluribus contradictoriis intrinsecis in equali tempore quam aliud: ergo penes partes tales non po test altendi velocitas nec tarditas in motu: sed solum penes partes eiusdem quantitatis. Eodem modo potest accipi velocitas et tarditas per hoc quod vnus motus in minori tempore coexistit pluribus contradictoriis intrinsecis quam alius. et hoc semper accipiendo contradictoria inter partes eiusdem quantitatis et non proportionis. Quoniam si sint duo mobilia quorum vnum in minori tempore coexistit pluribus contradictoriis motus vniformis quam aliud illud quod pluribus coexistit velocius mouere quam aliud et quod paucioribus tardius. Et ex istis pa tet quod idem motus numero potest esse velocior et tardior: sed non simul et respectu eiusdem: sed respectu di uersorum quo ad omnia essentialia motus. nam omnes affirmationes et negationes quae acquiruntur per motum velocem acquiruntur per motum tardum: sed solum est differentia: quia per velocem motum iste affirmationes et negationes acquiruntur in minori tempore vel in minori successione vniformi. Ex hoc sequitur vltra quod velocitas et tarditas non dicunt aliqua accidentia absoluta vel respectiua super illis que sunt de essentia motus: sed dicunt easdem affirmationes et negationes quas intrinsece dicit motus et connotant tempus et successionem vniformem maiorem vel minorem hincinde vel coexi stentiam minoris temporis vel successionis vni formis cum pluribus contradictoriis in motu veloci: et cum paucioribus in motu tardo. vnde illud quod dicitur quod motus dicitur velox: quia coexistit pluribus contradictoriis intrinsecis vnius motus quae sunt inter partes eiusdem quanti tatis. et tardus: quia paucioribus coexistit in equali vel in minori tempore vel successione vniformi: debet sic intelligi quod quando aliqua succes sio vniformis coexistit pluribus contradictoriis intrinsecis vnius motus que sunt inter partes eiusdem quantitatis eadem successio vniformis coexistit paucioribus contradictoriis intrinsecis alterius motus quae etiam sunt inter partes quan titatis eiusdem non proportionis: tunc primus motus est velocior et secundus tardior. et sic patet il lud de velocitate et tarditate.

⁋ Ad aliud dico quod passio talis que componitur ex affirmatione et negatione potest demonstrari de subiecto rea li et talis potest demonstrari demonstratione affir matiua et negatiua: et tunc erunt due demonstrationes. Et potest demonstrari vna demon stratione secundum vocem affirmatiuam: illa tamen equi ualebit demonstrationi affirmatiue et negatiue realiter: tunc demonstratio esset ypothecam quia concludit conclusionem compulatiuam virtualiter puta quod omne corpus potest recipere vnam partem forme et carere alia parte: et post immediate habere eam: et post illam aliam. et sic in infinitum vt videtur ergo demonstratio esset vpotheca.

⁋ Ad aliud dico quod fluxus forme dicit vltra formam fluentem tantum negationes partium forme quae non sunt idem cum forma: et istud totum scilicet formam cum negationibus includit motus.

⁋ Ad aliud dico quod successio potentia immediatio non dicunt aliquid abso lutum positiuum vel respectiuum vltra partes forme: sed connotant affirmationes et negationes: quia potentia significat posse habere formam: et connotat carentiam eius. successio et immediatio dicunt aliquid habere vnam partem contradictionis post aliam vel aliquid haberi quod prius non habebatur

⁋ Ad aliud dico quod motus quantum ad suum significatum totale non potest esse in instanti etiam per potentiam diuinam: quia deus non potest fa cere quod duo contradictoria sint in eodem instanti vera nunc aut motus formaliter includit multas contradicti ones tam affirmationes quam positiua quae in motu sunt: et partiale significatum motus potest esse in instanti: er tunc non fiunt per motum sed per mutationem: nec est inconueniens quod forma diuisibilis fiat per muta tionem in instanti vel in tempore. potest tamen forma diuisibilis fieri per plures mutationes: ita quod vna pare per vnam mutationem et alia per aliam

⁋ Ad aliud dico quod motus est medium per abnegationem inter ens et nonens: sicut totum est medium inter suas partes per abnegationem partium. et generatio est medium inter ens et nonens et mutatio: quia generatio significat ens et connotat negationem eius et mutatio eodem modo est medium inter ens et non ens: quia componitur ex affirmationibus et negationibus et est neutrum preci le: sed includit vtrumque.

⁋ Ad aliud dico quod via potest dupliciter accipi. vno modo pro aliqua re absoluta conta terminum distincta. et sic motus non est via ad terminum. Alio modo accipitur pro aliquo primo minus perfecto ad aliud eiusdem rationis magis perfectum: et sic motus est via: quia est aliquid positiuum primum ad vel cimum terminum motus. Et est illud per quod deuenitur ad vltimum terminum: sicut per viam deuenitur ad terminum vie

⁋ Ad aliud dico quod actio et passio si po nantur respectus non fundantur plus in motu quam in mutatione. et ita bene est actio quando aliquid mutatur et recipit in instanti aliquid ab agente sicut quando recepit aliquid per motum: sed actio si ponatur fundatur in mo uente passio in motu. tamen philosophus et auctor sex princi piorum intendunt quod semper sunt cum motum vel muta tione: et non aliter sunt.

⁋ Ad aliud dico quod mutatio non tanteum dicit rem permanentem: sed connotat precedentem negationem essentie illius rei. et ideo mutatio quantum ad totum positiuum manet: quandiu manet eius terminus. Sed quantum ad denominationem istam mutari non manet mutatio nisi in primo instanti in quo producitur res. quia tunc solum est totum suum significatum eodem modo quo significatur: sed eius terminus manet. quia mutatio significat rem et negationem immediate ante hoc instans in quo res primo est praece dentem: et ista duo numquam possunt vere significari per mutationem: nisi in primo instanti in quo res est. et ideo si materia diu maneat sub forma: tamen numquam dicitur mutari nisi in primo instanti in quo res recipit formam. quia nunquam mutatio significat formam: nisi quando negatio eius immediate precedit formam: quia vtrumque significat. et hoc numquam est nisi in primo instanti in quo forma est. sicut similitudo numquam significat et denominat vnam albedinem: nisi coexista alia albedo.

⁋ Ad aliud dico quod illa descriptio motus est actus entis in potentia competit motui et mutationi. et ideo mutatio dicitur actus entis in po tentia: quia est actus illius quod prius fuit in potentia. ad illum actum: et quod est in potentia ad primum actum. et quod est in potentia ad alium actum: licet non continue quia post istam mutationem est quaes.

⁋ Ad aliud dico quod corruptio vnius est generatio alterius et econtra sed hoc tantum habet veritatem in contrariis ad inuicem transmutabilibus vbi sunt forme incompossibiles. vt quando ex igne generatur aqua: ex calido frigidum: ex albo nigrum. Sed quando sunt aliqua forme subordi nate vel compossibiles in eodem in talibus non habet veritatem. Exemplum. secundum opinionem quam reputo veram in homine sunt plures forme substantiales: sal tem forma corporeitatis et anima intellectiua: et quando totum corrumpitur compositum per separationem anime intelle tiue non oportet aliquid aliud generari. sed potest eadem forma corporeitatis numero quae mansit in viuo mane re in mortuo. ergo ad corruptionem vnius non sequitur generatio alterius. Similiter antequam corpus recipiat animam intellectiuam praecedit forma corporeitatis. et illa non corrumpitur in aduentum anime intellectiue. quia forma corporeitatis praecedit animam intellectiuam duratione: et manet in corpore cum anima intellectiua ergo est ibi generatio sine corruptione. Similiter qunda aer illuminatur aliquid generatur: et tamen nihil positiuum quod prius fuit im aere corrumpitur. Eodem modo est de scientia generata in antema post ignorantiam. sed in aliis est verum: vt praedicitur.

⁋ Si quaeras quo corrumpitur forma praecedens et generatur forma sequens quando non sunt for me incompossibiles.

⁋ Dicon quod primo corrumpitur tota forma corrumpenda quantum ad omnes eius partes: et post generatur forma inducenda: non quod primo vna pars vnius forme: et alia pars forme opposite corrumpatur. sed primo corrupitur tota forma praecedens uta tota frigiditas. corrupta frigiditate quantum ad omnes suas partes. tunc inducitur partibiliter calidi tas. cuius ratio est: quia tanta est oppositio inter calidum et frigidum in vno gradu quanta in summo. ergo sicut ca liditas et frigiditas in summo non se compatiuntur propter formalem repugnantiam: ita nec caliditas et frigiditas in infimo.

⁋ Sed si dicas quod omne quod mouetur partim est in termino a quo et partim est in termino ad quem. ergo si mobile moueatur a frigore ad caliditatem partim est sub frigore et partim sub calore. Respondeo a et dico quod hic sunt duo motus et per vnum expellitur frigus: et per alium inducitur calor in primo motu est prima pars frigiditatis terminus a quo: et eius negatio terminus ad quem. Et postea alia pars terminus a quo. et eius negatio terminus ad quem. et sic quot sunt partes tot sunt negationes opposite illis partibus. et tunc illud mobile est parti in termino a quo: et partim in termino ad quem. hoc est parti est sub affirmatione: et partim sub negatione et semper continue: et successiue est sub affirmatione forme et eius negatione. In secundo motu est nega tio caloris terminus a quo: et eius affirmatio terminus ad quem. et in primo vna negatio partis caloris est terminus a quo. et eius affirmatio termi nus ad ad quem. Et postea alia negatio et eorum affirmationes termini ad quos. et sic deinceps. et tunc illud quod mouetur tali motu partim est in termi non a quo etc. et partim est sub negatione forme: et per tim sub affirmatione. et sic intelligitur etc.

⁋ Ad aliud dico quod differentia est inter motum et mutatio nem. quia motus est de affirmato in affirmatum. mu catio vero a negato in affirmatum: vel econuerso Nam aliquod affirmatum corrumpitur in aduentum alterius affirmationis in motu augmentationis. quia ibi omnes affirmationes simul manent. sed quia forma estindiuisibilis: quia acquiritur per motum. Et primo vna pars acquiritur: cum qua conexistit negatio alte rius partis: et post acquiritur alia pars. et sic deinceps sed quod prior pars corrupatur. hoc accidit totaliter motui tamen necesse est quod negatio coexistens priori parti expellatur in aduentum partis posterioris. sed in mutatione per quam acquiritur forma indiuisibilis potest esse negatio: quae est terminus a quo vel ad quem: quae non conexistat alicui forme positiue. patet de illu minatione medii: et multis aliis. ideo potest esse a ne gato ad affirmatum. et quando dicis quod omnis motus est de contrario in contrarium. Dico quod conrium accipitur ibi large pro medio: et medium contrariatur extremis. sicut minus perfectum magis perfecto. sed propter hoc non est aliqua oppositio inter partes forme acquisite: quia sunt eiusd speciei. sed bene est oppositio inter negationes conexistentes priori parti et suas affirmationes. et quantum ad illa potest esse motus ab opposito in oppositum Quod hoc sit verum. patet per philosophum. v. phisicorum. et conmentatorem quae dicit quod motus ab egritudine in sanitatem est vnus motus secundum numerum et subiectum. et eodem modo motus ab albedine in nigredinem et motus corruptionis ipsius albedinis sunt vnus mo tus. et tamen motus quo albedo acquiritur: et motus quo corrumpitur sunt oppositi: sicut motus acquisitiuus et deparditiuus eiusdem forme sunt vnus motus. Quod autem hoc sit verum. patet per praedicta quia motus nihil in cludit intrinsece: nisi affirmationes et negationes alicuius forme acquirende per motum. vbicumque est cedem sunt affirmationes numero et negationes similiter est idem motus numero. sed in motu acquisitiuo et depardi¬ tiuo eiusdem sunt esedem affirmationes et negationes ergo etc. Assumptum patet de albedine et nigredine il le eedem negationes quae sunt termini a quibus in motum acquisitiuo albedinis sunt termini ad quos in motu deparditiuo eiusdem. et ille eedem affirmationes quae sunt termini ad quos in motu acquisitiuo albedinis sunt termini a quibus in motu deparditi uo eiusdem. ergo motus acquisitiuus albedinis et depardi tiuus eiusdem sunt vnus motus numero. etiam si albedo prius acquisita maneat per magnum tempus anteque depardatur.

⁋ Quod autem isti motus sint oppositi patet: quod motus specificatur a termino ad que: sed terminus ad que vnius motus scilicet acquisitiui est affirmatio: ter minus autem ad quem motus deparditiui est negatio: sed ista opponuntur. ergo etc. Unde negatio quae in motu acquisitiuo fuit primus terminus a quo est vltimus terminus ad que in motu deperditiuo. et ideo quantum ad hoc distinguntur isti motus: et etiam quantum ad tempus: quia sunt in diuersis temporibus. et si iste due conraditiones requirantur ad vnitatem numeralem motus: tunc forte isti motus non sunt vnus numero: sed generaliter motus acquisitiuus vnius forme et deparditiuus alterius sunt distincti rea liter per causam oppositam cause iam dicte.

⁋ Ad aliud dico quod omne illud quod est in genere per reductionem est essen tiale alicui quod est per se in genere patet de anima intellectiua de puncto in linea de vnitate in numero quae sunt essentialia linee et numero. sed negationes quia non sunt essentiales alicui existenti per se in genere: quia nulli po sitiuo. ideo non sunt in genere per reductionem: et per consequens mo tus quantum ad tales negationes non sunt i genere per reductionem: sed pro tanto dicuntur esse in genere per redu ctionem: quia sunt negationes aliquorum quae sunt per se in genere.

⁋ Ad aliud dico quod luod album potest habere suppositionem personalem: et tunc est per se in genere substantie si cut suum subiectum pro quo supponit aut suppositionem materialem: et tunc supponit pro voce: et est in eodem genere in quo est vox. et sic est per se in genere qualita tis sicut suum signifieatum. aut simplice: et sic est tantum ens rationis et non habet esse in genere nec per se nec per reductionem. et sic est quadam conceptus significans vnum quod est per se in genere substantie puta subiectum albedinis.

⁋ Ad aliud dico quod accipiendo motum quantum ad totale significatum sic nec est in vno genere nec in pluribus: quia vt sic componitur ex affirmatione et negatione quae non faciunt aliquod vnum quod est per se in ge nere: sed accipiendo motum pro illo quod est positiuum sic est in tribus generibus: quia sic non differt a terino ad quem: nunc autm termini ad quos est motus sunt in tribus generibus secundum communem opinionem. ergo etc. potest tamen negatio in motu dici esse in genere per reductionem: quia est negatio illius quod est per se in genere.

⁋ Ad aliud dico quod nec genus nec differentia sunt in genere proprie per se nec per reductionem: quia sunt tantum conceptus: sed ideo dicitur genus esse per se in genere: quia significat totum illud quod significat species quae ponitur sub genere non est enim differentia inter genus et specien quod tum ad significare totum: quia tam genus quam species se gnificant totum et illud idem quod significat species significat genus: sed genus significat plura tota quam species: et in hoc solum est differentia inter genus et speciem quantum ad significata: et ideo vtrumque praedicatur in quid de illis quae pr se sunt in genere: et dicitur esse in linea praedicamentali. dif ferentia autem significat partem et non totum: quia est pars in genere per reductionem: et ideo differentia quae signicicat partem dicitur esse genere per reductionem: et propter eandem causam non praedicat inquid differentia de indiuiduo: sed in quale et denomina tiue sicut alias dictum fuit. vnde accipiendo genus et dis ferentiam vt sunt conceptus: sic non sunt in genere nec per se nec per reductionem.

⁋ Si dicas si genus significa totum et differentia partem: ergo in omni diffinitione esset nu gatio.

⁋ Respondeo quod non. Tum quia diffinitio componitur ex conceptibus et non ex rebus: licet illi conceptus aliquo modo significent res. Nunc autem est alius conceptus generis alius differentie: ergo non est repetitio vnius saltem inutilis. Tum quia genus non plus significat illud totum quod significat species deteriata quam alia species: nec plus significa illud quod significa vna differetia quam alia: et indifferenter siue accipitur in diffinitione siue ex: quia ex quo conceptus generis non est connotatiuus sed absolutus et vna impositione significa omnia quae significat. nunquam amittit suum significatum ex hoc quod ponitur in diffinitione vel ex. Secus esset si esset conceptus connotatiuus: et ideo quando genus ponitur in diffinitione equaliter significa sua significata differentia autem quia tantum significa illam partem qui conuertibi lis est cum specie: ideo differetia conthit genus ad significatum speciei: et ideo nulla ex hoc ponitur nugatio: sed si precise significaret illud quod significat species et non aliud to tum: tunc esset difficile vitare nugationem in diffinitione. vnde illud commune dictum quod genus in praedicando et diffiniendo est pars si intelligitur quod genus significat partem in diffinitione. hoc est falsum simpliciter sicut patet per praedictasi autem intelligitur quod in diffinitione est pars quod tota dif finitio componitur ex conceptu generis et differentie et respectu diffinitionis totalis conceptus generis est pars hoc est verum: sed non aliter. Si dicas quod partibus diffiniti onis secundum philosophum. vii. metaphisice correspondent pertes rei: ergo sicut genus significat vnam rem: ita differentia significa alia rem.

⁋ Ad aliud dico quod quicquid est absolutum in motu ante vltimum terminum duratione posset conseruari a deo sine vlteriori terimo qui potest acquiri per motum: quia omnes partes positiuas praecedentes dura tione alias partes potest conseruare sine aliis partibus posterioribus: sed quantum ad totale significatum motus non potest sic conseruari: quia contradictio est quod conseruentur omnes affirmationes et negationes quae sunt de essentia motus in perpetuum sine acquisitione vltimi termini

⁋ Ad aliud dico quod omnes negationes siue affirmati ones compatiuntur se absolute loquendo: quia sicut omnes partes forme acquisite per motum compatiuntur quando omns sunt posite in actu: ita in subiecto anteque aliqua pars forme acquiratur conexistunt et compatiuntur se negato nes omnium partium forme post acquirendarum: sed quando est ita quod aliqua pars forme producitur per motum: licet cum illa parte coexistat negatio alterius partis acquiren de non tamen negatio eiusdem partir: scilicet suiipius. quia con tradictoria non possunt simul verificari de eodem Et eadem ratione quando omns partes simul existunt non potest negatio alicuius partis in eodem subiecto cum nega tione alterius partis existere propter contradictionem sequen tem. Et sic patet quod non valet instantia ista in proposito.

⁋ Ad primum alterius opinionis dico quod motus et terminus non sunt idem realiter: nec differunt: sicut in aliis quibusdam. Exemplum. sortes et non sortes non sunt idem realiter: nec distinguntur realiter. Quia ad hoc quod aliqua distingantur realiter requiritur quod termini distinctionis sint reales: sed sic non est de motu respectu termini: quia vltra terminum tantum dicit ne gationem non ponedo respectus. Dene tamen differt a termino sicut totum differt a partibus: quia termi nus est pars motus

⁋ Ad confirmationem dico quod non est tanta identitas in motu sicut in forma quiescente: quia forna quiescens includit positiuum tantum: sed motus includit positiuum et negatiuua Et concedo quod motus non est terminus motus: et omns tales propositiones. Sed si ex his inferas. Ergo distinguitur realiter: est fallacia consequentis. Sicut hoc. Sortes non est nonsortes. igitur distinguitur realiter a non sorte.

⁋ Ad auicennam dico quod di sponsitiones motus sunt partes motus: et ille non sunt simul cum forma permanente. Sicut negatio non potest esse idem cum sua affirmatione: tamen quodlibet positiuum in motu potest esse cum permanente.

⁋ Ad aliud dico quod nigrescere dicit affirmationes cum negati poinibus. nigredo autem tamen dicit affirmationes. negatio autem non est idem cum affirmatione. Sed si ex hoc inferas distinctionem realem committis fallaciam consequentis vt prius dictum est.

⁋ Ad aliud dico secundum intentionem philosophi. Actio immanens dicitur per quam aliquid producitur in agente. Transiens per quam aliquid producitur extra agens: et ideo quantum ad hoc eodem modo differt motus per quem aliquid producitur in agente a termino sicut motus per que aliquid producitur extra: nec oportet propter il lam auctoritatem aliquid ponere.

⁋ Et quando dicis de duobus agentibus dico quod accipiendo actionem pro respectu de genere actionis: sic diuersorum agentium sunt diuerse actiones: quia diuersi respectus: et similiter erunt duo respectus ex parte passi: et ideo accipiendo motum vt includit affirmationem et negationem: et respectum passi ad aliquod agens: sic possunt dici diuersi motus non ratione absolutorum: sed respectiuorum: quia ex vna parte accipitur forma absoluta partialiter producta cum respectu ad vnum agens et totum illud esset vnus motus: et ex alia parte accipitur idem absolutum cum respectu ad aliud agens: et illud esset alius motus. et hoc non est conlrsi praedicta: quia prius dictum est quod motus non dicit aliquid absolutum vltra terminum: nec eti am respectiuum vltra res permanentes. Tamen ponendo respectus potest dicere vnum respectum vltra terminum. et sic patet quod sunt diuerse actiones diuer sorum agentium si ponantur respectus et diuersi motus mo praedicto. Si autem non ponantur respectus tunc hoc nomen actio vel conceptus actionis significat agens et connotat effectum productum puta formam partibilit acquisitam. et sic adhuc sunt diuerse actiones sicut diuersa agentia: sed tunc potest esse idem agens sicut ide patiens: sed passio sic significat effectum productu vel subiectum patiens connotando agens: et sicut ide potest esse effectus productus per diuersa agentia: et ide similiter potest esse subiectum patiens: ita eadem potest est actio et diuerse actiones: et idem motus et diuerse actiones: quia motus potest esse in se effectus partibiliter per talia agentia productus in subiecto: quia motus lil significet principaliter formam acquisitam partibiliter tamen connotat subiectum: quia si deus crearet successiue al quam formam sine subiecto non esset motus quia nihi tunc moueretur: et tamen haec essent omnes affirmationes et negationes intrinsece motus: et tamen non dicitur vel denotatur motus: quia motus quantum ad quid nominis ad ceptus requirit subiectum: quod connotat: quia aliter denominare non potest sicut alias suit dictum de relationibus

⁋ Ad aliud dico quod accipiendo motum pro acquisitione partis post partem illius perfectionis ad quam vadit: sic non differt a termino motus per aliquid positiuum sed so lum per negationem: sed accipiendo motum pro omni eo quod da tur intelligi per motum siue sit absolutum siue respe ctiuum sic includit respectum ad passum: et ad agens et sic differt a termino motus: et quantum ad illum re spectum potest poni in genere passionis sicut dicit con mentator quaento phisicorum

⁋ Ad aliud dico quod ips se terminus ad quem in motu est quasi materia secundum il lum modum loquendi et respectus forme ad subiectu vel ad agens est quasi forma. quantum ad primum mot est in genere cum termino ad que. quantum ad secundum est in genere passionis.

⁋ Ad aliud dico quod ad hoc quod mo tus et terminus sint idem non tantum requiritur quod terminus vltimus sit idem: sed etiam quod intermedii. Nunc autem licet sit idem vltimum vbi respectu motus sursum et motus deorsum: vbi tamen inter media sunt diuer sa. vnde quando terminus totalis motus qui componitur ex omni bus acquisitum per motum non est idem cum termino totali alterius motus: tunc non sunt iidem motus. Si dicas quod in motu augmentationis et diminutionis sunt omnes affirmationes eedem et negationes similiter: et tamen sunt mo tus contrari. Respondeo quod licet omnia essentialia in vno mo tum sint de essentia alterius: quia tam affirmationes quae negationes: tamen diuersa est successio in vno motiet altero: quia in primo affirmationes succedunt nega¬ xionibus in secundo negationes succedunt affirmat onibus. Exemplum. quando aliquis mouetur de. minus albo ad magis album: et econuerso. ⁋d aliud dico quod pa sio realis quo ad aliquid est affirmatia: et quo ad aliquid negatiua: et talis passio potest bene conclud in demonstratione

⁋ Ad aliud dico quod circumscribedo mobile et mouentem in omni motu: tunc motus localis est simplicitur imperfectissimus: quia per motum localem tantum acquiritur vnus respectus de genere vbi: et per omnem alium motum vel mutationem acquiritur aliqua forma absoluta: et sicut respectus quicunque est imperfectior absoluto quocumque ita motus localis teria tus ad respectiuum: immo quae est ipsius respectus est imperfectior omni alio motum: et sic est imperfectissimi tamen non circumscribendo mouentem vel mobile: sic po test esse perfectior omni alio motu: quia motor in alii quo motu locali est perfectior omni motore in omnibus aliis mouentibus. tamen praesupponit mobile perfectius quo ad aliquam conditionem: scilicet quo ad incorruptibi litatem et quo ad ens in actu. quia generatio non potest supponit ens in actu. Similiter alteratio et augmentatio licet praesupponant ens in actu: non tamen incorru partibile sicut motus loc. lis facit eo quod couenit corporibus celestibus: et sic intelligit philosophus octauo phi sicorum

⁋ Ad principale dico quod non est successio in motu nisi ratione contradictionis: nec est distinctio inter successiuum et permanens nisi ratione contradictionis: quia omnia positiua in motu possunt prmanere sicut prius dictum est

⁋ Ad aliud dico quod terminus potest manere sine motu: quia motus includit vltra terminum ne gationes: quas terminus non includit etc.