Quaestio 17(21)

Questio. xxi. UTrum actus rectus et refsexus sint iidem realiter an diuersi. Et haec dicunt quadam quod sint iidem. Quod probatur multiplicitur. Primo sic. impossibile est duos actus simul esse in eadem potentia: quia si duo possunt simul esse in eadem potentia eadem ratione infiniti: quia secundum philosophum iii phisicorum. si duo corpora possunt esse in eodem loco ea dem ratione infinita: et secundum eundem modum arguitur in pro posito: quia actus rectus et reflexus sunt simul: quia simul cognoscit aliquas obiectum et cognoscit se cognoscere obiectum. ergo

⁋ Item eodem actu quo beatus videt mo verbum videt visionem suam in verbo. quia eodem actu videur verbum et creaturam in verbo. sed ille actus quo videt verbum est rectus. et ille quovidet visionem suam in verbo est reflexus. ergo etc.

⁋ Item Augustinus. ip de trinitate. c. vii. Amor amatur seipo. et ille actus amoris quo amor amatur est reflexus. ergo etc.

⁋ Item si differunt. aut specie aut numero. non specie. quia tunc sequeretur quod respectu eiusdem obiecti possunt esse infiniti act differentes secundum speciem. quia conuenit procedere in infinitum in actibus reflexis. et per omnes illos actus cognoscitur obiectum primum. nec differunt solo numero. quia duo accidentia eiusdem speciei non possunt esse in eodem subiecto simul et semel

⁋ Istem cognitio rei in commun et in singulari sunt vna res. similiter vniversale et singulare sunt vna res sicut albedo: et hec albedo. et per eandem cognitionem singularem possum cognoscere aliquid in vniversali et in particulari. et vna cognitio est actus re flexus. quia illa per quam cognosco aliquid in communi est actus reflexus. et illa qua cognosco singulare est actus rectus. ergo actus rectus et reflexus sunt vna res. ergo non differunt

⁋ Item si essent diuersi actus sequenretur quod quaelibet intellectus creatus posset habere in finitos actus intelligendi simul. quia non potest habe re tot simul quin potest habere plures. quia quaelibet actus reflexus potest cognosci per alium actu reflexum et siml quando noscitur actus reflexus et eius obiectum. ergo possunt esse simul infiniti actus intelligendi in eodem intellectu creato.

⁋ Item si differrent hoc esset ratione obiectorum. quia ratione subiecti non differunt. quia sunt in eodem sub iecto. sed consequens est seiluatum. quia tunc differrent specie. cum obie cta differant specie: sed non differunt specie: vt probatur. quia quando vnus actus tedit in alium actum secundum rationem formalem illius alterius actus est eiusdem speciei cum illo actu in quem tendit. Uerbi gratia. si ego habeo opinionem de aliquo et ego cognoscam illam opinionem opina tiue. illa cognitio per quam cognosco opinionem est opinio. sed videns deum intuitiue videt se videre deum intuitiue. ergo vnus actus in proposito tendit in alium actum sub ratione actus. et per consequens eiusdem speciei.

⁋ Item in eodem instanti in quo potentia est in optia dispositione respectu obiecti prcipit se cognoscere illud ob iectum actualissime aliter nunquam posset percipere se esse in optia dispositione. sed illud prcipere est actus reflexus. Si ergo sit alius actus simul est in duobus actibus: quod non est verum. et hoc in actu secundo. si idem ha betur propositum. Uel aliter sic. potentia non percipit se esse in optia dispositione nisi quando est in optia dispo sitione. sed quando est in actu recto respectu optimi sub iecti. tunc est in optia dispositione. ergo tunc percipiet vel numquam. ergo impossibile est ipsam esse in actu recto ni si sit in actu reflexo. et sic actus rectus et reflexus sunt iidem.

⁋ Contra istam opinionem probo. quod actus rectus et reflexus sunt diuersi actus realiter. quia si essent idem actus sequire: quod eadem cognitio esset intuitiua et abstractiua. sed consequens est flsaium: vt dicitur communiter. probatio consequentie: quia intellectus potest cognoscere abstracti ue aliquid sicut antichristum vel aliquod aliud obiectum quod non est praesens intellectui secundum actualem existentiam: et potest cognoscere illum actum intuitiue cum sit in intellectu secundum sua actualem existentiam. si ergo idem sit actus rectus et re flexus eadem debet esse cognitio intuitiua et abstractiva Item si sic: tunc idem actus erit confusus et deterinatus qui cognito homine cognitione confusa deterinate potest homo cognoscere illam cognitionem confusam: et illa cognitio deteriata est cognitio reflexa et alia co gnitio recta. ergo eadem cognitio esset confusa et determinata. Ite si sic sequeretur quod opinio et scientia essent idem: quia quando homo habet opinionem de aliquo potest certitudinaliter se scire opinari: sed scire se opinari est actu reflexus et opinari actus rectus. ergo idem esset se scire opinari et opinari data ypothesi. Item per eundeni actum numero. non tendit intellectus diuersimode in idem obiectum: et hoc simul: sed per rectum immediate tendit in obiectum et per reflexum mediate: quia mediante actu recto. Item si sic: tunc idem esset dubitare et certitudialiter scire: quia si quis dubitet regem sedere potest certitudinaliter: scire vel cognoscere se dubitare. et ista certa cognitio est actus reflexus et alius actus re ctus. ergo idem esset actus certitudinaliter cognoscendi et dubitandi. Item nullus actus est obiectum suiipius: quia obiectum actus est mensura actus: et idem non est mensu ra suupius: sed actus rectus est obiectum actus reflexi. ergo Item illa differit realiter quorum vnum potest esse sine alio. sic est in proposito: quia prius cognoscitur obiectum quam act per quem cognoscitur obiectum. ergo actus rectus est prior actu reflexo. Item idem actus numero non potest simul esse intensus et remissus: sed aliquas potest intense diligere aliquod obie ctum et minus intense diligere actionem et dilectionem qua diligit obiectum: quia possibile est quod obiectum sit mul tum excedens in bonitate illam dilectionem quae diligitur et quod est magis bonum potest magis diligi. ergo si idem esset actus rectus et reflexus idem eet actus intesus et remis sus. Ideo dico quod actus rectus et reflexus distinguntur sicut distincti actus. Sed conclusio istud arguitur supposito quod aliquis habeat tantum vnum actum cognoscendi obiectum omni alio actu cognoscendi circumscripto: aut ille intelli git se intelligere illud obiectum aut no: si sic haber propositum: quia non habet nisi vnum actum intelligendi per ypothesim et intelligit obiectum. et intelligit se intellige re idem obiectum: ergo sunt idem actus. Si non prcipit se intelligere illud obiectum: sequeretur quod si quaereretur ab eo vtrum intelligeret illud obiectum: responderet quod non: cu ius oppositum exper imur.

⁋ Item quando aliquis intelligit aliquod obiectum delectabile delectatur intelligendo et plus appetit intelligere. ergo voluntas habet istu actum pro obiecto: sed voluntas fertur in cognitum. ergo pro tunc ille actus est cognitus. ergo quando habet tantum vnum actum intelligit adhuc illum actum: ergo actus rectus et reflexus sunt idem.

⁋ Item si illi act odistinguantur in in tellectu. ergo eodem modo distinguitur in voluntate: quia similis videtur ratio: sed consequens est falsum: quia tunc quot erunt virtutes morales causate in voluntate ex actibus re ctis tot erunt causate ex actibus reflexis: sed actus re flexi possunt variari in infinitum secundum speciem. ergo possunt cau sari infinite virtutes morales differuntes secundum speciem. quia sicut ex actibus rectis multiplicatis potest causari habitus moralis sic ex actibus reflexis multiplicatus

⁋ Item quando aliquis est in actu recto. aut percipit se esse in actu recto quando est in actu recto. aut quando non est in actu recto. sed quando est in actu reflexo. Si quando est in actu recto: tunc si actus reflexus est alius a recto non simul vltiate est in vtroque. ergo cum est in actu reflexo non percipit se esse vltiate in actu recto re spectu obiecti. Si percipit se esse in actu recto quando est in actu reflexo: tunc percipit se vltiate esse in aliquo actu quando non est vltiate in illo actu quod est impossibile.

⁋ Istem si sic. Aut actus reflexus est actus fruendi aut vtendi: non primum. quia immediate tem dit in creaturam. quia in actu rectum: non secundum. quia per illum actum tendit in deum et in actum rectum prout tedit in deum: vt sic non est actus vtendi. ergo sunt idem actus

⁋ Ad primum istorum quando accipit quod supposito quod ali quis habeat tantum vnum actum cognoscedi obiectum omni alio actu intelligendi eius circumscripto etc. Dico quod non. et vlterius dico quod si esset pro eodem instanti quo quaeritur ab eo vtrum intelligeret se intelligere il lud obiectum. Dico quod non oportet hoc concedere. quia proillo instanti non percipit se cognoscere illud obiectum. si tamen proponitur post bene potest hoc concedere. quia tunc habebit vnum actum cognoscendi respectu co plexi de nouo propositi. quia tunc intelligit complexum propositum. et hoc erit vno actu differenti a priori actu

⁋ Ad aliud dico quod si voluntas delectetur in actu intelligendi respectu alicuius obiecti: oportet quod apprehendatur per intellectum esse delectabile. et sic oportet quod prius cognoscatur. et ideo non potest delectari in actu nisi ille actus cognoscatur per intellectum. sed hoc erit per intellectum reflexum quae est alius quam actus rectus.

⁋ Ad aliud dico quod maior est neganda. quia ex mul titudine actuum reflexorum non causatur habitus mora lis. sed solum ex multitudine actuum rectorum. Uel alii potest dici. quod virtus moralis non solum generatur in vo luntate sed in appetitum sensitiuo. quia habitus moralis est commoderatiuus passionum et solum in appetitum sensitiuo consistunt passiones.

⁋ Ad aliud dico quod si ponatur quod tantum sit in actu recto. tunc non percipit. se esse in actu recto. sed bene possibile est quod percipiat se esse in actu recto quando est in actu recto. quia actus rectus et reflexus sunt simul vel possunt esse si mul. et quando dicitur quod est vltiate in vno actu non potest esse in alio actu. Dico quod si intelligatur per vltiate esse perfecte esse in actu sic dico quod simul potest esse sub duobus vltiate. quia vterque actus terminat potentiam in suo ordine. licet diuersimode si intelligatur per vltiate perficere finaliter perficere in ratione sim¬ plicitur vltimi sic non perficit vterque vltiate. quia vnus actus est finis alterius.

⁋ Ad aliud dico quod sunt di uersi actus fruendi. Ad probationem dico quod actus reflexus licet terminetur in rectum: quia tamen ibi non sistit finaliter sed tendit in obiectum fruibile. ideo est actus fruendi.

⁋ Ad rationes alterius opinionis. ad primam dico quod consequentia non valet: quia maioris perfectionis potentie est habete plures actus simul quam pauciores: sed non est magis inconueniens infinita corpora esse simul quam duo. ideo si duo corpora possunt esse simul et infinita et tanta est repugnantia inter dimen siones duorum cor porum esse simul sicut inter dimensiones trium. sic non est de actibus: quia quanto plures actus re cipit potentia tanto maioris est virtutum: et ideo si haberet infinitos actus simul esset infinite virtutur.

⁋ Ad aliud dico quod videre visionem suam in verbo potest intelligi dupli citer vel vt sua visio tantum continetur virtualiter in verbor vel vt visio eius accipitur formaliter secundum quod habet esse in genere propositio. primo modo videtur eodem actu recto quo videtur verbum. secundo modo si videatur hoc erit actu reflexo.

⁋ Ad aliud dico quod verum est quod amor amatur seipo vmdm speciem: sed non secundum numerum. vel aliter quod amor in habi tum est principium amandi seipsum in actu: sicut scientia in habi tum est principium cognoscendi scientiam in actu.

⁋ Ad aliud dico quod siue differant specie siue numero faciliter potest respon deri: quia si differant specie dico quod non est incoueniens quod infiniti actus differentes specie possint esse rectum eius dem obiecti remoti: dum tamen obiecta propinqua differant specie: sed numquam erunt illi actus actualiter infinitia ita quod infiniti sint simul in actu. Si autem differant solum numero: tunc non est inconueniens quod tales duo actus sint simul in eodem: quia sunt actus respectiui et vterque inportat illum ad obiectum ad quod teriatur: et actus respectiui differentes solo numero possunt esse simul in eodem. Ad aliud dico quod cognitio in communi potest intelligi duplicitur. vno modo secundum quod dicitur commune communitate vniversalitatis et sic dicitur communis per praedicationem: et praedicatur de omni cogniione. Alio modo potest accipi quod aliquod obiectum cognoscitur in communi secundum aliquam communem rationem eius: sicut si cognoscatur homo inquantum est animal vel substantia: illa esset cognitio hominis in communi: et talis cognitio hominis in communi non est cognitio hominis per praedicationem: quia est vna cognitio singularis accipiendo cognitionem. primo modo si quis cognoscat cognitionem illo modo: illa cognito per quam cognoscit est actus rectus et non reflexus sicut est actus rectus quando cognoscitur substantia vel accidens: sed loquendo de cognitione secundo modo sic illa cognitio per quam cognoscitur talis cognitio est actus reflexus realiter differes ab illa cognitione congnita: sicut si ego cognosceren me cognoscere hominem sub ratione animalis vel substantie.

⁋ Ad aliud dico quod intellectus non potest habere infinitas actus iml: et ideo dico quod potest habere tot simul ita quod plures non potest habere simul. Et quando dicitur quod quaelibet actus reflexus potest cognosci per actum reflexum. dico quod verum est quod sic conuenit proce dere in infinitum successiue: sed nunquam erunt infiniti. actus simul

⁋ Ad aliud quadam doctor concedit quod diffe¬ runt. Et quando dicitur vnus actus tendit in alium secundum rationem formalem illius actus alterius. et tunc ratio alterius actus erit eiusdem rationis siue speciei cum secundo. Sicut si po natur exemplum. si aliquis cognoscat opinionem suam opinatiue. vtraque cognitio et opinio erit eiusde speciei. et eadem ratione. si per actum reflexum cognoscitur actus intuitiuus intuitiue sequitur quod sint eiusdemspeciei. Dicitur negando assumptum. quia si aliquis superficialiter cognosceret superficie vel cognosceret ex tensionem extensiue non sequitur quod cognitio sua et superficies essent eiusdem speciei. et tamen huiusmodi actus tenderet in illa obiecta secundum rationem formalem istorum obiectorum. Dico tamen quod non different specie sed solum numero. Et quando dicitur quod obiecta differunt specie ergo et actus.

⁋ Dico quod vbi obiecta sunt ordinata: et vnum obiectum est obiectum alterius: ibi non oportet actus distingui specifice ex tali distinctione obiectorum. sic est in proposito quod si obiecta essent sic distincta quod neutrum reduceretur ad alterum: sed vtrumque haberet rationem for malem distinctam specifice sub ratione obiecti. tunc bene posset concedi quod actus essent distincti specifice sic non est in proposito.

⁋ Ad aliud dico quod maio non est vera. quia per actum rectum per quem vnitur potentia. obiecto perfectissimo est in optia dispositione in tuitiva. et tamen possibile est quod nullum actum alium habeat