Quaestio 63

MEMBRI TERTII ARTICULUS 1. Utrum praedestinatio habeat causam meritoriam ex parte nostra?

Primam harum questionum disputat Magister in libro primo Sententiarum, distinct. XLI, per totum.

Et videtur, quod causam habeat ex parte pradestinati.

1. Augustinus super illud Malachia, 1, 2 et 3: Dilexi Jacob, Esau autem odio habui: "Cui vult, inquit, miseretur, et quem vult indurat: sed haec voluntas Dei injusta esse non potest: venit enim de occultissimis meritis: quia et ipsi pececatores cum propter generale peccatum unam massam fecerunt, tamen nonnulla inter eos diversitas cst. Pracedit ergo aliquid in’ peceatoribus, quo quamvis nondum sint justilicati, digni efficiantur justificatione. Et item pracedit in aliis peccatoribus, quo digni sunt oblusione?." Ex hoc accipitur, quod aliquod prevenit predestinationis gratiam, propter quod apponitur gratia et sic predestinalio habet causam ex parte pradestinati.

2. Adhuc, Ex opposito se habent reprobatio et praedestinatio. Reprobatio est ex meritis. Ergo et praedestinatio. Provario media. Ad Roman. ix, 13, super illud: Hsaw odio habui, Glossa: "Esau, subtracta gratia, juste reprobalus est." Sed subtractio gratia est ex meritis. Ergo reprobatio est ex meritis. Provario, quod subtractio gratia est ex meritis. I Sententiarem, distinct. XLI, quid iniquitas apud Deum? Glossa, "Esau per Justitiam reprobatus est:" et Si perjustitiam, ergo per merila: ergo per oppositum praedestinatio est ex meritis.

4. Adhuc, Ad Roman. ix, 15, super illud: Atiserebur cuyus misereor. Glossa Ambrosii: "Dabo illi gratiam quem scio ad me toto corde post errorem reversurum: et hoc est dare cui dandum est." Ex hoc aceipitur, quod propter futurum meritum datur misericordia et pradestinatio.

In contrarium hujus est, 1. Quod inducit Magister in libro primo Sententiarum, distinct. XLI, ex verbis Augustini in libro ad Sixtum, ubi sic dicit Augustinus: "Nullum est misericordia meritum, ne gratia evacuctur si non gratis donatur, sed meritis redditur'."

2, Adhuc, Augustinus contra Julianum: "Miseretur Deus secundum gratiam que gratis datur, obdurat autem secundum judicium quod meritis redditur ."

Ulterivs hic queritur, Utrum predestinatio habeat causam meritoriam in prescientia Dei pravisam? hoc enim disputat Magister in I Sententiarum, distinct. XLI, cap. Opinati sunt quidam.

Videtur enim, quod sic. 1. Dicit enim in illo capite quod "elegit Jacob quem talem seivit futurum qui in cum crederct, et ei serviret."

2, Adhuc, Augustinus et Aristoteles in Topicis, "Voluntas ex ratione est." Et Joannes Damascenus: "Voluntas est rationabilis appetitus." Si ergo predestinatio propositum miserendi est, et sic voluntas, videtur quod rationabilis sit. Ratio autem esse non potest nisi sciat bene usurum gratia eum cui preparat graiam. Krgo prescientia meritorum futurorum ratio est, et causa praparationis grati: ergo predestinationis.

3. Adhuc, Ad Roman. vin, 29 et 30: Quos prescivit, et predestinavtt conformes fiert imaginis Filit sut..., hos et vocavit. ix ipso modo loquendi videtur innuere Apostolus, quod prescientia conformitatis ad imaginem Iilii sit causa et ratio vocationis: ergo est causa et ratio preparationis gratia: quia non vocatur aliquis nisi gratia sibi preparetur. Ulterius queritur, Utrum aliena merita possint esse causa predestinationis ?

Et videtur, quod sic. 1. Unus alii meretur primam gratiam, ut Stephanus Paulo: et si meretur ei primam gratiam, eadem ratione potest ei mereri perseverantiam finalem in gratia. Sed qui habet gratiam cum perseverantia finali, est pradestinatus. Ergo unus alteri meretur predestinationem.

2. Adbuc, Ambrosius: "Predestinatio juvatur orationibus Sanctorum." Si autem juvatur, eadem ratione impetratur.

3. Adhuc, Gregorius: "In Isaac facta est promissio: sed Sanctorum precibus adjuvanda est pratinitio Dei:" Prefinitio autem predestinatio est. Ergo ut prius.

4, Adhuc Augustinus in libro de Bono perseverantie: "Si qui nondum vocati sunt, pro illis ut vocentur oremus: fortasse enim ita predestinati sunt, ut nostris orationibus concedantur ‘."

5. Adhuc, Optimus et prudens dispensator nulli umquam aliquid dat quem scit male usurum, sed cui dat ideo dat, vel quia meruit, vel quia scit quod merebitur in futurum, vel dat propter intercessionem aliorum et meritum. Sed Deus optimus dispensator est, ut dicitur, Matth. xxv, 14 et seq. Ergo qui preparat gratiam et dat, vel meruit apud eum, vel scit quod merebitur bene utendo gratia, vel preparat ei ex intercessione Sanctorum.

Contra omnia haec est, 1. Inevitabilis argumentatio Magistri in libro primo Sententiarum, distinct. XLI, cap. ax his aperte. Ubi dicit, quod si gratie sunt aliqua merita, evacuatur nomen gratie :tunc enim non gratis datur, sed meritis redditur. Essentialis enim definitio gratie est, quia gratis datur. Et tandem arguit sic: "Cum ergo gratiae quae apponitur homini in justificatione nulla sint merita, multo minus et ipsius pradestinationis, qua ab eterno elegit Deus quos voluit, aliqua possunt existere merita."

2. Adhuc, Merita sive propria, sive aliena, sive preterita, sive prasentia, sive futura, temporalia sunt. Pradestinatio autem est wterna, ad minus quantum ad actum preparationis. Si ergo merila essent causa privdestinationis, temporale esset causa eterni, quod est valde inconveniens.

Solutio. Catholica fides est,quod pradestinationis in pradestinante nulla sit causa nec ratio bona, nisi sua voluntas et dilectio, quascilicet praedestinatos dilexit ante mundi constitulionem et elegit: qui licet non essent in natura, tamen presentia sue numquam defucrunt ab eterno in previsione elin scriptione in libro vite.

Adhuc Catholica fides est, quod nullum meritum prevenit gratiam: quia aliter gratia non esset gratia. I Joan. iv, 10: "In hoc est charitas, non quasi ros dilexerimus Deum, sed quoniam prior ipse dilexit nos", etc. In hoc enim dono quod est dilectio, gratiam dat ex gratuila sua dilectione. Praedestinatio autem ex parte predestinati, hoc est, per respectum ad predestinatum, tres‘habet actus, scilicet graliae praparationem, qui aeternus est actus, et ideo -nullam ‘in tempore potest haberé causam, licet sit respectu ejus qui est in tempore. Secundus actus est appositio gratiw, qui actus in tempore est et tempore mensuratur, et non potest habere causam: potest tamen habere rationem ut rationabilis esse videatur: et hac ratio non est antecedens, sed concomitans. Unde haec ratio potest esse scientia meritorum: quia scilicet dat illi quem scit bene gralia usurum: quod, sicut dicit Ambrosius, est dare cui dandum est. Tertius actus est collatio gloriae in futuro: et hic actus potest habere et causam meritoriam, et rationem et in meritis propriis et in alicenis.

Et per hance distinctionem fere patet solutio ad omnia inducta.

Ad primum ergo dicendum, quod cum dicit Augustinus, quod "venit de occultissimis meritis," prepositio, de, potest dicere causam, et sic falsa locutio est: vel potest dicere concomitantiam et rationem ad actum appositionis gratia, et sic verum est, et in hoc sensu exponit verba Augustini Magister im tllo capite: His tamen. Ubi dicit sie, quod "hoc dixit Augustinus, non quia aliquis pradestinetur pro meritis, vel justificationis graliam mereatur, sed quia aliqui non adeo mali sunt, ut mereantur gratiam sibi non impertiri. Nullus enim Dei gratiam mereri polest, per quam justificatur: potest amen mereri ut non apponatur, ut penitus abjiciatur, hoc est, ut magis et magis elongetur."

Ad aliud dicendum, quod reprobatio quantum ad actum reprobantis primum non est ex merilis, nisi ex notet concomitantiam.

Ad aliud dicendum, quod subtractio graliae non est causa reprobationis, nisi preposilio ex notet conconutantiam.

Ad aliud dicendum, quod in ipso modo loquendi notat Ambrosius concomitantiam, et non causam: unde dicit, "Dabo ili quem scio:" et non dicit, Dabo illi, quia scio.

Ip guop in contrarium adducitur, concedendum est.

Ad aliud dicendum, quod obduratio quantum ad primum actum abjectionis sive reprobationis non habet causam vel rationem, sed quantum ad actum subtractionis gratiae, rationem habet.

Ad i quod ulterius queritur, dicendum quod merita in prescientia Dei non sunt causa preedestinationis: principale enim significatum predestinationis est preparatio gratie: et illa causam habere non potest, nisi voluntatem Dei. Tamen quia prescientia meritorum secundum rationem intelligentiae informat voluntatem preparantem gratiam, eo quod (sic ut dicit Augustinus) voluntas ex ratione est, non video quod prohibeat, quin prescientia meritorum ratio sit.

Ad objectum dicendum, quod cum dieitur, quia talem clegit qui in eum crederet: si quia dicit causam, falsum est: si rationcm, concedi potest.

Ad aliud dicendum, quod prescicntia meritorum ratio potest esse voluntatis, et non causa.

Ad aliud dicendum, quod conformitas imaginis ratio potest esse, causa nullo modo. Bona enim voluntas Dei nullo prevenitur ut causa: sequeretur enim statim, quod gratia non esset gratia, ut paulo ante habitum est: unde etiam aliquando dedit graliam ei quem scivit male usurum, sicut Jude.

Ad id quod ulterius queritur, dicendum quod aliena merita non possunt esse causa predestinationis: eo quod nihil potest esse antecedens ad illam, cum sit eterna. Sed quantum ad effectum predestinationis qui est gratiae collatio, qui aliquando dicitur predestinatio, ut dicit Magister in primo libro Sententiarum, distinctione XL, possunt cooperari merita et orationes Sanctorum. Et ad hoc referendum est quod inductum est de auctoritatibus sanctorum Gregorii et Augustini.

Ad id quod primo objicitur, dicendum quod non sequitur, si meretur ei gratiam primam, ergo predestinationem: quia collatio prima gratia elfectus est praedestinationis, et effectus temporalis: et ideo preveniri potest aliquo a nobis quod est utcausa coadjuvans quod gratia apponitur. Praparatio autem gratia, quam principaliter signilicat predestinatio, eterna est: et ideo a nullo preveniri potest.

Per noc patet solutio ad dictum beati Gregorii et beati Ambrosit.

Ad pictum Augustini dicendum, quod nullo modo conditionalis est praedestinatio Dei: unde nullum ita predestinat, quod predestinatus sit orationibus Sanctorum. Sed vocatio que temporalis est, quando per preparationem gratia aliquis separatur a massa perditionis, Juvatur orationibus Sanctorum. Et hoc intendit Augustinus quando dicit: "Oremus ut vocetur qui vocatus non est: quia forsitan ita predestinatus est, ut vocelur orationibus nostris." Et non dicit,ut praedestinatus sit orationibus nostris.

Ad aliud dicendum, quod Deus dispensator optimus est et prudens, tamen aliquando dat graliam ei quem scit male usurum: et hoc propter aliquam utilitatem quam inde elicit, sicut proditione Jude usus est ad redemptionem humani generis. Sed non esset bonus dispensator, si nulla utilitate considerata daret ei gratiam qui male usurus est. Similiter dat etiam ad intercessionem Sanctorum, sed hoc est quoad effectum preedestinationis temporalem, qui est collatio gratia, et non quantum ad preparationem gratia, que est eterna, que principaliter importatur in significatione nominis predestinationis.

Illa duo que adducuntur in contrarium, simpliciter concedenda sunt.

MEMBRI TERTIT ARTICULUS II. Utrum praedestinatio sit causa necessaria sui effectus ?

Secundo queritur, Utrum pradestinatio sit causa sui effectus ?

Et videtur, quod sic. 1. Augustinus enim dicit, quod pradestinatio multis fuit causa salutis.

2. Adhuc, Ad Roman, vin, 29, super illud: "Quos prescivit, et predestinavit" Glossa: "Pradestinatio est causa, cujus effectus est gratia."

3. 5i autem est causa: aut est causa necessaria, aut causa contingens. Si est causa contingens: tunc impediri potest ejus effectus, quod falsum est. Si est causa necessaria: tunc posila causa ponitur effectus: sed praedestinatio est ab zterno: ergo ellectus ejus est ab eterno: quod falsum est: quia effectus cjus sunt appositio gratic et collatio gloria, que non sunt ab wterno.

4. Adhuc, Aut ponit aliquid in predestinato, aut nihil . Quod nihil ponat, videtur: quia predestinalio est non cntis: in non ente autem nihil potest poni.

5. Adhuc, Augustinus in libro de Fide ad Petrum: "Nisi esses,non pradestinareris." Ex hoc sequitur idem quod prius.

In contrarium hujus objiciunt quidam,

1. Quod dicitur, Joan. 1, 47, superillud: Vidit Jesus Nathanael. Ibi Glossa Augustini: "Melius fuit Nathanael cognoscere utramque naturam in Christo, quam esse predestinatum." Et arguitur sic: Si melius, ergo aliquid bonum est priedestinatio in priedestino: quia nisi esset bonum, aliud non esset melius.

2, Adhuc, Pradestinatio non csset multis causa standi, nisi aliquid poneret in eis secundum effectum. Dicit autem Augustinus, quod "predestinatio mullis fuit causa standi." Ergo praedestinatio aliquid ponit in pradestinatis secundum effectum.

3. Adhuc, Luca, x, 20: Gaudete quod nomina vestra scripta sunt in celis. Non scribuntur autem nisi per pradestinationem. Ergo dicit gaudendum esse de predestinatione. Dicit autem Augustinus super epistolam ad Romanos, quod "gaudium est diffusio animi in conceptu boni." Ergo aliquod bonum est in predestinato causatum a predestinatione, de quo dicit esse gaudendum.

Unrernius queritur, Si predestinatio causa necessaria est, tunc videtur, quod necessario ponat suum effectum: et sic videtur sequi, iste est pradestinatus, ergo de necessitate salvabitur; et similiter, iste est praedestinatus, ergo non potest damnari.

Ad hoc respondet Magister in libro primo Sententiarum, distinct. XL, cap. Quibus respondemus, quod iste locutiones distinguend# sunt ex compositionc, et divisione. Alia namque fit intelligentia si per conjunctionem haec accipiantur dicta, atque alia si per disjunctionem. Si enim cum dicis, predestinatus non potest damnari, intelligis ita, id est, non potest esse ut predestinatus sit et damnetur, verum dicis: quia conjunctum intelligis: falsum autem si disjunctum, ut dicas justum non posse damnari quem dico esse praedestinatum; potuit enim non esse predestinatus, et ita damnaretur.

Contra hanc etiam responsionem objicit Magister, et ostendit

1. Quod in sensu compositionis est falsa tunc enim sensus est, quod utrumque istorum simul esse non potest, scilicet quod iste pradestinatus sit et damnetur. Sed alterum istorum non potest non esse, scilicet quin iste sit predestinatus: ab eterno cnim predestinatus est, et non potest non esse predestinatus. Cum igitur impossibile sit simul utrumque esse, et impossibile sit alterum non esse, scilicet quin sit preedestinatus, sequitur necessario, quod impossibile sit quod damnetur, et quod necessarium sit quod salvetur. Et dicit Magister, quod in hujus questionis solutione magis veilet alium audire, quam per se aliquid dicere. l'amen tandem sic solvit Magister, dicens quod sicut ab eterno Deus potuit non predestinare, ila potest modo eum Deus non predestinasse ab aeterno, et ita potest iste non fuisse pradestinatus: et si non fuisset predestinatus, nec modo esset predestinalus: et si modo non esset pradestinatus, posset damnari: ergo preedestinatus ab eterno potest modo non esse predestinatus, et potest damnari.

Et si objicitur, quod istum pradestinatum esse est verum de prelerito ergo necessarium cst: et si necessarium, ergo immobile. Respondet, quod hoc verum est in factis hominum vel dictis: hac enim de preterito vera sunt necessaria, Et hujus causa est, quia veritatem et necessitatem trahunt are ipsa. Sed in prescientia et predestinatione Dei non est ita: quia prascientia et pradestinatio idem sunt cum potentia Del, que immutabilis est, nullique innititur nisi sibi: unde sicut ab eterno potuit eum non predestinare, ita nunc eadem potentia potest eum non predestinasse: et ita potest facere ut modo non predestinatus sit ab eterno: et sic videtur Magister evadere hance questionem, Sed hoc frivolum esse videtur; non enim queritur hic quid de potentia Deus absoluta possit facere, illa enim intinita est: sed quid de potentia ordinata et disposita fecerit per dilectionem et eleclionem wternam. Et queritur, guid in isto predestinato factum sit, et quid in ipso lieri possit ? Quod enim a potentia disposita et ordinata per sapientiam, et determinata per voluntatem ad actum factum est, impossibile est non factum esse: et ideo impertinens ect irrationabilis videtur talis responsio.

2. Adhuc, Syllogistica videtur esse oratio: omne predestinatum necesse cst salvari: iste est praedestinatus: ergo istum necesse est salvari.

3. Adhuc, Omnem salvandum necesse est salvari: omnis pradestinatus est salvandus: ergo omnem pradestinatum neeesse est salvari.

4. Adhuc, Falso et impossibili posito, quod accidit est falsum et im- possibile. Si ergo possibile est, quod predestinatus damnetur, ponatur, tunc iste duz cerunt simul vere, iste damnabitur, et iste fuit et est preedestinalus. Hoc autem falsum est: et dicitur in illo capite libri primi Senéentiarum, distinct. XL: "Quibus respondemus, quod iste duz non possunt simul esse vere." Krgo adhuc relinquitur, quod inducta responsio nihil est: quia data tali responsione, remanet eadem difficultas que prius.

SoLutio. Concedendum est, quod pradestinatio est causa salutis, et etiam inter omnes causas principalior: quia predestinatio principali significato dicit praparationem Dei eternam ad salutem, et nemo consequitur salutem, nisi praparatione Dei eterna. Ad Titum, m, 5: Non ex operibus justitie que fecimus nos, sed secundum suam misericordiam salvos nos fecit.

Et ideo concedendum est quod dicit Augustinus, et quod dicit Glossa ad Romanos, vi, 29. Et hoc dicitur in libro primo Sententiarum, distinclione XL, cap. "Sicut enim predestinationis effectus estilla gratia".

Ad Hoc quod queritur, Utrum sit causa contingens, vel necessaria ? Dicendum, quod ex parte causan- tis causa necessaria est: quia ab eterno et immobilis est. Sed tamen non sequitur, quod posita causa ponatur elfectus. Hoc enim tripliciter potest impediri, scilicet si causa libera sit et dominus sul actus: tunc enim quamvis immobilis sit, et immutabilis, et eterna, potest agere et non agere pro libertate sua. Et talis causa est propositum divine voluntatis. Secundo, si idem quod agat, deliciat, et non sit: et sic est hic: quia enim predestinati secundum esse naturale non sunt ab eterno, ideo non potuit eis conferri gratia et gloria ab eterno, quamvis praeparata sit cis ab eterno. Tertio, si dependeat a futuro, per cujus operationem in contrarium effectus impediri possit, sicut in proposito. Licet enim predestinatio praparet isti gratiam et gloriam, tamen quia iste liberi arbitrii erit, ef potest ponere obstaculum Spiritui sanclo et operation: divine, potest impedire ne conferatur ei gratia et gloria. Quod si fecerit, hoc ipsum praeseivil Deus, quiantequam fiant singula, prescil ca: et ideo sequitur talem non predestinatum fuisse. Et hoc est quod iettur, Keel. xxiu, 29: Domino enim Deo antequam crearentur omnia sunt agnita: sic et post perfectum respicil omnia. Psal. xxsur, 15: Get finvit sigillatim corda corum: qui intelligit omnia opera eorum.

Ad aliud dicendum, quod pradestinatio in quantum esl preparatio eterna, nihil ponit in pradestinato, sical probatum est: quia est respectu non entis, et in non ente nihil pont potest secundum actu. Sed quia, ul dicit Magister in libro primo Sententiarum, distinct. XL: "Predestinatio dicitur aliquando pradestinationis cffectus, qui est appositio gratie, qui non est nisi respectu entis, sic dicta praedestinatio multum ponit in praudestinato."

Ad dictum Augustini dicendum, quod Augustini verbum inteiligilur de principali signilicato praedestinationis. Et ratio dicti est, quia pradestinatio est ante deslinatio, et prapositio, pre, notat anlecessionem aternitatis ad tempus: esse autem creature temporale est: et ideo quod est, prdestinari non potest, nisi antequam sit, quamvis id quod esl, praedestinari pussil.

Ad id quod objicitur in contrarium, dicendum quod donwm dicitur multis modis, scilicet absolute, sicut bonum lienestum: et respective, sicut utile. Et hoc modo coneedi potest, quod bonum fuit Nathanael esse priedestinatum, et melius in cadem ratione boni utilis, fuit ci cognoscere ulramque naturam in Chiristo: quia illa gratuita cognitio non fuit nisi gralias prasentis, predestinalio autem respectu gratiae future: et tunc gra- tia presens aliquid ponit simpliciter, preparalio autem futura esl respectu ejus quod simpliciter non est, et esl secundum guin tantum: et sic potest esse comparatione in forma utilis secundum quod utrumaue ul utile refertur ad salutem.

Sunt tamen qui hoc aliter solyunt. Antiqui enim, seillicct Prapositivus et Guliclmus Allisiodorensis dicunt, quod abusiva est comparatio. Alii autem innituntur Gloss Joannis, 1, 47, que sic dicit: "Majus est coclum aperiri, et ulramque naturain in co per Angelos cognoscere, quam visos, id est, priescitos esse dum essent sub umbra mortis. Si enim ibi remanerent, quid profuisset ibi videri? Et sic non fit comparativo inter predestinatum esse, et ulramgue naturain cognoscere in Christo: sed fit comparatio inter pravisos esse in dulcedine peccati: quia visio illa ad nihil utilis essel: quia omnes peccatores a Deo videntur, etiam quan ‘© sunt sub umbra mortis peccati." Alti dicunt, quod fit comparaltio inlir Sanctos Veteris et Novi Teslamenti, et dieunt, quod Sancli Novi Testamenti digniores sunt habiti, qui Angelis, hoc est, pradicatoribus nuntiantibus secundum veritatem utramque naturam in Christo cognoscunt, quam Sancti Veteris Testamenti, qui non cognoscunt nisi in umbra et figura. Et hoe dicunt sensisse Augustinum, quando dixit: "Majus est," et non dixit, melius est.

Ad aliud dicendum, quod cum dicit Augustinus, quod priedestinatio — fuit mullis causa standi, accipitur causa secundum habilum, et non seeundum actum. Habitus autem est, ut dicit Augustinus in hbro de Bono congugali, quo quis aliquid agit cum tempus fuerit. Unde causa habitualis nihil secundum actum ponil in causato, sed ponet cum tempus fuerit.

Ad aliud dicendum, quod illa objectio non valet: quia gaudium est diffusio animi, non in conceptu boni futuri: bonum autem futurum non ponitur secundum actum, sed ponitur in futuritione tantum,

Ad iv quod ultcrius queritur, dicendum quod praedestinatio causa necessaria est salutis, et respectu causantis, et respectu causati: sed in causa ponit necessitatem ejus quod est ens necesse, et non necessitatem causandi, propter tria que paulo ante dicta sunt. Respectu autem causati non ponit necessitatem absolutam, sed eam quam diximus esse in questione de prescientia necessitatem ordinis, sive consequentie, sive positionis. Sed haec necessitas quia dependct a futuro, quod futurum dependet a contingenti secundum causam meritoriam, et potentem operari in contrarium, et ponere obicem Spiritui sancto, et a quo prima causa non tollit modum sue causalitatis, co quod, sicut dicit Damascenus, sicut Deus nec suadet nec facit malitiam in inalis, ita non compellit virtatem im bonis: et ita ex illo impediri potest: lamen propler relationem effectus ad causam, sive futuri ad prescientiam, si ex causa contingente removelur fulurum, sequitur necessario, quod removetur necessitas ordinis ab antecedente ad consequens.

Dicendum tamen, quod ista est duplex, predestinatum necesse est salvari, et ista similiter, praedestinatum impossibile est damnari: eo quod potest esse de re vel de dicto utraque illarum. Si sunt de diclo: tunc modus est preedicatum, et dicium totum subjectum sub hoc sensu, preedestinatum salvari est necesse, praedestinatum damnari est impossibile: et sic ulraque vera est, et conjuncta sive composita, ut dicitur in Sendentiis. Tunc enim sensus est, quod haec de necessitate conjuncta sunt et consequuntur se, esse pricdestinatum et esse salvandum: et

alia duo, scilicet esse praedestinatum et esse damnandum, impossibile conjungi et se invicem consequi. Si autem sunt de re: tunc utraque falsa est, et modus refertur ad subjectum dicti sub hoc sensu, aliquem esse predestinatum, sive aliquem qui est predestinatus, necesse est salvari: et hoc est falsum: poterit enim obicem ponere Spiritui sancto, et sic non salvabitur: et sic in eo qui est pradestinatus, possibilitas est ad damnationem. Et similiter alia que dicit, predestinatum impossibile est damnari, si est de re, divisa est et falsa. Istae enim consequuntur se in ordine modalium, pradestinatum possibile est damnari, et pradestina- um non impossibile est damnari. Iste autem duz non possunt simul esse vere, predestinatum impossibile est damnari, et predestinatum non impossibile est damnari: quia contradictoria sunt. Et similiter iste, predestinatum necesse est salvari, et predestinatum non necesse est salvari.

Ad sotuTionEM Magistri dicendum, quod bona est et ratio ejus jam dicta est.

Ad id quod objicitur contra suam solutionem, dicendum quod non valet. In sensu enim compositionis refertur predicatum ad subjectum sub forma praedestinationis, Et tunc sensus est: pradestinatum manentem preedestinatum necesse est salvari et impossibile est damnari: et hoc verum est. Sicut haec: album necesse est esse disgregativum visus, et album impossibile est esse nigrum. In sensu autem divisionis sive disjunctiointelligitur predicatum simpliciter referri ad subjectum sine forma predestinationis sub hoc sensu, qui modo est predestinatus, et ab eterno fuit preedestinatus, necesse est salvari et impossibile damnari: et hoc est falsum. [lum enim et possibile et contingens est et damnari et salvari. Et si pradestinatum possibile est salvari et contingens: tunc sequitur, quod preedestinatum salvari non est necesse: et similiter, quod predestinalum non salvari, hoc est, eum qui est predestinatus, non salvari non est necesse. Et similiter ad islam, pradestinatum damnari est possibile, distinguendum est.

Ad tp quod ulterius dicit Magister, qua ratione dictum sit, satis ostensum est in objiciendo. Et, sicut ostensum est, non satis perspecte dictum est. -Intellectus enim non admittit, quod dictum verum de praterito non sit necessarium per accidens. Sienim detur non necessarium esse, tunc possibile est ejus oppositum cum Ipso esse verum: et sic simul crunt vera haec duo, hoc fuit verum, et hoc non fuit verum.

Per hoc patet solutio ad omnia illa qua inducuntur contra responsionem Magistri.

Av 1 quod objicitur de oratione syllogistica, jam ostensum est ante: in mixtione enim necessarii et inesse inutilis est conjugatio ad conclusionem de inesse, si major sit de necesse, et minor de inesse, nisi minor sit de inesse simpliciter, et non de inesse ut nunc,

Et si objiciatur, quod minor est etiam de necesse: co quod dictum est de prelerito verum, justum esse pradestinatum. Dicendum, quod non est simplici ter de praterito: quia, sicut jam ante dictum est, dependet ad futurum contingens: sed si esset simpliciter de praterito, tunc esset verum quod dicitur.

Eoprm modo solvendum est ad se- Adoty v1 quentem syllogismum: hac enim duplex est, predestinatus est salvandus: ex eo quod predicatum potest referri ad subjectum simpliciter, vel ad subjectum cum forma, sicut ante dictum est.

Ad ultimum dicendum, quod nihil im= Adonis possibile accidit, si ista, praedestinatum impossibile est damnari, intelligatur de e: quia sic falsa est: et posita ca nihil accidit impossibile. Accidit enim, quod ille qui est predestinatus ex libero arbitrio potest damnari, et habet potentiam ad damnationem: et hoc est verum: et sic refertur pradicatum ad subjectum simplex, et non ad subjectum prout stat sub forma predestinationis. Sed secundum quod est dictio, verum est, quod ex impossibili sequitur falsum impossibile: et sic procedit argumentatio.