Table of Contents
In Quartum Sententiarum (Redactio B)
Prologus
Quaestio 1 : An liceat aliqua non theologica in theologia tradere
Quaestio 2 : Quid opus sit facto in contrarietate positionum seu opinionum
Distinctio 1
Quaestio 1 : An creatura possit creare
Quaestio 2 : Ad definitio sacramenti quam poni magister sit bona
Quaestio 4 : Utrum pro cuiuslibet legis tempore debeant esse alia et alia sacramenta
Quaestio 5 : Quid sit circumcisio, et quomodo obligat
Distinctio 2
Quaestio 1 : Quid sit baptismus: et quae eius materia et forma.
Distinctio 3
Quaestio 1 : An institutio baptismi circumcisionem et legalia evacuet
Distinctio 4
Quaestio 1 : An virtutes infundantur in baptismo
Quaestio 3 : An omnes baptizati aequaliter effectum baptismi recipiant
Distinctio 5
Quaestio 1 : An liceat recipere baptismum a ministor malo vito
Distinctio 6
Quaestio 1 : An character sit causa initerationis baptismi
Quaestio 7 : An confirmatio sit sacramentum initerabile
Distinctio 8
Quaestio 1 : An sit ponenda forma in sacramento Eucharistiae ut in caeteris
Distinctio 9
Quaestio 1 An omnis mortalis peccator indigne Eucharistiam assumat
Quaestio 2 : An in somno pollutus communicare possit
Quaestio 3 : An non ieiunus possit eucharistiae sacramentum sumere
Distinctio 10
Quaestio 1 : An corpus Christi et eius sanguis realiter in Eucharistia contineantur
Quaestio 2 : Quomodo corpus Christi sit in Eucharistia
Quaestio 4 : An deus possit aliquod corpus simul ponere in diversis locis separatis circumscriptive
Quaestio 5 : An corpori Christi eaedem proprietates insint in eucharistia quae in caelo
Quaestio 6 : Utrum aliqua creatura possit movere corpus Christi prout existit in sacramento
Quaestio 7 : An sit essentialis ordo inter modum essendi sacramentaliter, et sub modo naturali
Distinctio 11
Quaestio 1 : An panis transubstantietur in corpus Christi
Quaestio 2 : An solus panis triticeus et vinum vitis fit conveniens materia huius sacramenti
Quaestio 3 : An corpus Christi sit categorice adorandum in eucharistia, an conditionaliter
Distinctio 12
Quaestio 1 : An omne accidens possit esse sine subiecto
Quaestio 2 : An quantitas distinguatur a re quanta
Quaestio 4 : An cum omni alteratione accidentium in eucharistia maneat corpus Christi
Quaestio 5 : An pluries in die celebrandum sit
Quaestio 6 : Utrum quilibet clericus quolibet die teneatur dicere horas
Quaestio 7 : An ex inadvertentia dicens horas vel distractus satisfaciat praecepto de dicendis horis
Quaestio 8 : An audiens missam, et interea dicens horas satisfaciat utrique praecepto
Distinctio 13
Quaestio 1 : An sequendo consecrationem Christi debeamus in fermentato, an in azimo pane consecrare
Quaestio 2 : An Christus xiiii luna comederit agnum paschalem
Quaestio 3 : An laicus teneatur sub utraque specie communicare
Quaestio 4 : Quis sit modus celebrandi
Distinctio 14
Quaestio 1 : An peccati post baptisma commissi necessaria sit poenitentia
Quaestio 2 : An per sacramentum poenitentiae peccatum mortale deleatur
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum quis possit satisfacere seu adimplere poenitentiam iniunctam existendo in peccato
Quaestio 2 : An opus satisfactorium sit aequae meritorium ac non satsifactorium
Quaestio 3 : An non ieiunantes peccent
Quaestio 4 : An ieiunium quadragesimae sit de iure divino
Quaestio 6 : An tertio comedens frangat ieiunium ut secundo comedens
Quaestio 7 : An quilibet teneatur ad eleemosynam faciendam
Quaestio 9 : An quilibet non extreme pauper teneatur pauperi exteme eleemoysnam impedere
Quaestio 10 : An rerum dominia iure naturae divino an humano partita sint
Quaestio 11 : Utrum homo teneatur restituere illa quae acquisivit per perscriptionem vel usucapionem
Quaestio 12 : Quomodo conveniant et differeant ususfructus et usus et quomodo finiantur
Quaestio 13 : An lucrans in ludo acquirat dominium rei lucratae, et potissimum in ludis taxillorum
Quaestio 14 : An ludere sit honestum
Quaestio 15 : An bene vivant homines tesseras facientes vel eas vendentes
Quaestio 16 : An proximi lacerans famam teneatur eam restituere
Quaestio 18 : An accusatus de aliquo crimine teneatur illud crimen prodere non obstante fama
Quaestio 19 : An homicidium sit magnum peccatum: et quae restitutio debeatur homicidio
Quaestio 20 : An liceat occidere et rapere in bello
Quaestio 21 : An licitum sit christiano viro vocare in suum auxilium infideles contra Christianos
Quaestio 22 : An homo damnatus ad mortem possit aufugere licite
Quaestio 23 : An duellum sit licitum
Quaestio 24 : An furto aliena subtrahens peccet
Quaestio 26 : An fur teneatur ad restitutionem omnium quae furto abstulit
Quaestio 27 : An iuste pro furto infligatur mors
Quaestio 29 : An omnis usura sit peccatum
Quaestio 31 : An mutuator possit mutare ad usuram, vel recipere ultra sortem aliquid
Quaestio 35 : An liceat ad usuram capere
Quaestio 36 : An contractus quem cambium bursae dicunt sit licitus
Quaestio 37 : An trapezitae seu campsores permutando et capiendo plusquam debent usuram commitant
Quaestio 38 : An usurarius teneatur restituere lucrum ex usura acquisitum
Quaestio 39 : Quot sint species contractus
Quaestio 40 : Utrum negotiatio proprie dicta lucrativa sit licita
Quaestio 42 : An reddituum emptio sit licita
Quaestio 43 : An redditus depraevetur per hoc quod est irredimibilis vel perpetuus
Quaestio 44 : An liceat emere vitalitium, hoc est sustentationem pro vita vel pro victu
Quaestio 45 : Utrum contractus locationis et conductionis sint liciti
Quaestio 46 : An contractus Socidarum quibus rustici in animalibus innituntur sit licitus
Quaestio 47 : An contractus societatis sit licitus
Quaestio 48 : De quodam particulari contractu tanquam societatis an sit licitus
Quaestio 49 : An contractus quem Ioannes Eckius Germanus proposuit: sit aequus et licitus
Quaestio 50 : Utrum in restitutione pluribus facienda aliquis sit servandus ordo, et quis
Distinctio 16
Quaestio 1 : An contritio: oris confessio: et satisfatio sint partes poenitentiae
Distinctio 17
Quaestio 1 : Quo iure confessio vocalis sit introducta
Quaestio 3 : An quilibet adultus teneatur confiteri omnia sua peccata proprio sacerdoti
Quaestio 4 : An peccatorum circumstantiae sint de necessitate salutis confitendae
Quaestio 5 : An homo habens peccata non reservata cum reservatis teneatur omnia illa curato
Quaestio 6 : An quis licite compelli possit sua peccata bis confiteri
Quaestio 9 : An debeat iterare confessionem is qui confessus est et non poenituit
Distinctio 18
Quaestio 1 : An sacerdos evangelicus virtute sacramenti poenitentiae tollat aliquid de culpa
Quaestio 2 : An excommunicatio excommunicatum et alios excludat a communione mutua
Quaestio 3 : An omnis participans cum excommunicato mortaliter peccet
Quaestio 4 : Utrum communio cum excommunicato sit lege divina; an humana prohibita
Distinctio 19
Quaestio 1 : An sacerdos possit uti calve in quolibet
Quaestio 2 : An fraterna correptio sit cuilibet adulto de praecepto
Distinctio 20
Quaestio 1 : An ille sit prorsus liberatus a poena qui adimplet poenitentiam iniunctam a sacerdote
Quaestio 2 : An indulgentiae vivis et mortuis prosint et ad quid
Distinctio 21
Quaestio 1 : An aliqua peccata dimittantu rpost hanc vitam
Quaestio 2 : An sigillum secret sit omni modo servandum
Quaestio 3 : An sacerdos teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum
Distinctio 22
Quaestio 1 : An quilibet resurgens a peccatis mortalibus resurgat ad priora merita vel gratiam
Quaestio 2 : An in labente in mortale peccatum post gratiam redeant priora peccata
Distinctio 23
Quaestio 1 : An extrema unctio sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An aqua benedicta aliquid in ecclesia valeat
Distinctio 24
Quaestio 1 : An ordo sit sacramentum movae legis
Quaestio 2 : An summus pontifex possit dispensare cum sacerdote ut contrahat matrimonium
Quaestio 4 : An accipiens personas in beneficiis ecclesiasticis peccet
Quaestio 5 : An liceat dare beneficium paruulo octo vel decem annorum
Quaestio 6 : Quomodo ab inidoneo idoneus sgregetur
Quaestio 7 : An quis possit petere honorem
Quaestio 8 : An conferens beneficium bono, meliore relicto, peccet
Quaestio 9 : Eadem. An collator beneficii peccet, beneficium bono dando, relicto meliore
Quaestio 13 : An conclusiones cum suis probationibus in quaestione praecedente positae sint verae
Quaestio 16 : An praelatus ecclesiae sit dominus proventuum ecclesiae datorum
Quaestio 18 : Quomodo cognoscatur status et sufficientia viri
Quaestio 20 : An clericus possit de rebus suis testari
Quaestio 23 : Utrum clericus teneatur restituere fructus beneficii quos in mortali recepti
Distinctio 25
Quaestio 2 : Utrum simonia sit grave peccatum
Quaestio 3 : An prece et obsequio committatur simonia
Quaestio 5 : An simoniace promotus munere a manu iustum titulum in beneficium acquirat
Quaestio 6 : An possit esse pactio in spiritualibus
Quaestio 7 : Quae sit poena simoniacorum
Distinctio 26
Quaestio 1 : An matrimonium sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An matrimonium ob pulchritudinem vel opes contrahi possit
Quaestio 3 : An matrimonium sit sacramentum univoce cum aliis sacramentis
Distinctio 27
Quaestio 2 : An matrimonium per sacros ordines et religionis professionem dissoluatur
Quaestio 3 : Quis possit sponsalia contrahere et an sint licita
Quaestio 4 : Quo modo matrimonium conditionale contrahatur
Quaestio 6 : An maximus pontifex possit cum bigamo dispensare ut ordines suscipiat
Distinctio 28
Quaestio 1 : An carnalis copula cum sponsalibus matrimonium causet
Distinctio 29
Quaestio 1 : An consensus coactus per metum ad matrimonium sufficiat
Distinctio 30
Quaestio 1 : Utrum error matrimonium impediat
Quaestio 2 : In quo virginitas consistat; et an sit virtus
Quaestio 3 : An viduitati et castitati coniugali virginitas praestet
Quaestio 4 : An fuerit verum matrimonium inter Mariam virginem et Ioseph
Distinctio 31
Quaestio 1 : An tria bona matrimonii excusent actum matrimonialem ne sit peccatum
Distinctio 32
Quaestio 2 : An unus coniugum possit vovere sine consensu alterius
Distinctio 33
Quaestio 1 : An liceat vel licuerit unquam simul plures habere uxores
Quaestio 2 : An libellus repudii in lege Mosaica fuerit licite permissus
Distinctio 34
Quaestio 1 : An impotentia coeundi matrimonium impediat
Quaestio 2 : An maleficiatus possit contrahere
Distinctio 35
Quaestio 1 : An vir possit uxorem ob adulterium dimittere
Quaestio 2 : An aliquis possit mulierem sibi matrimonio coniungere quam per adulterium polluit
Distinctio 36
Quaestio 1 : An servitus impediat matrimonium
Distinctio 37
Quaestio 1 : An sacer ordo impediat matrimonium
Distinctio 38
Quaestio 1 : An expediat vovere
Quaestio 3 : An omne votum obliget voventem ad sui observantiam
Quaestio 4 : An opus factum ex voto sit melius quam opus factum sine voto
Quaestio 6 : An status religiosorum sit perfectior statu episcoporum saecularium
Quaestio 8 : An paupertatis votum in communi, in religione expediat
Quaestio 10 : An expediat monachis habere bona in communi in coenobio, et non in proprio
Quaestio 11 : An licite sint aliqui religiosi mendicantes
Quaestio 13 : Quis sit dominus bonorum quae habent fratres minores
Quaestio 17 : An gravatus aere alieno possit profiteri religionem
Quaestio 19 : An transgressio cuiuslibet in regula contenti sit peccatum
Quaestio 20 : An sit meritorium religiosos non religiose viventes reformare
Quaestio 21 : An liceat vel expediat religioso ab una religione in aliam transire
Quaestio 22 : An sit expediens tot religiones habere in mundo
Quaestio 23 : An Carthusia sit religionum optima
Quaestio 24 : An peccent Carthusienses comedendo carnes
Distinctio 39
Quaestio 1 : An dispar cultus impediat materimonium
Distinctio 40
Quaestio 1 : Quomodo cognoscatur gradus consanguinitatis
Quaestio 2 : An consanguinitas impediat matrimonium
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quid sit affinitas et an impediat matrimonium
Quaestio 2 : An sint aliqui filii illegitimi
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis et legalis impediat matrimonium
Distinctio 43
Quaestio 1 : An idem corruptum possit per naturam redire
Quaestio 2 : An in lumine naturali ostendi possit hominem resurrectionem possibilem esse futuram
Quaestio 3 : An Deus possit reproducere aliquid proprie corruptum
Quaestio 4 : An totum dicat tertiam entitatem a suis partibus realiter distinctam
Quaestio 5 : An resurrection mortuorum generalis sit futura, et quis sit modus resurgendi
Quaestio 6 : An corpora mortuorum resurgent cum omnibus suis partibus et adminiculis
Quaestio 7 : An foeminae resurgent in sexu masculino
Distinctio 44
Quaestio 1 : Quoto anno aetatis Christus passus sit
Quaestio 2 : Quoto die Christus resurrexerit a mortuis
Quaestio 3 : An infernus sit sub terra
Quaestio 4 : An ignis inferni sit eiusdem speciei cum igne nostro
Quaestio 5 : An corpus damnati possit calefieri
Quaestio 6 : Quo modo animae corporibus excute crucientur: et similiter daemones
Quaestio 7 : An tristitia sit magna poena
Distinctio 45
Quaestio 1 : Quibus prosint suffragia ecclesiae
Quaestio 3 : An suffragia existentis in mortali peccato prosint defuncto
Quaestio 4 : An conducat in loco sacro sepeliri, et an quilibet possit eligere sibi locum sepulturae
Quaestio 5 : An sancti orent pro nobis
Quaestio 6 : An sit aliqua memoria intellectualis sicut sensualis
Distinctio 46
Quaestio 2 : An deus inaequaliter merentes inaequaliter praemiet
Quaestio 3 : An homines pro meritis et demeritis habebunt praemium et supplicium
Quaestio 4 : An aliquod peccatum sit infinitae parvitatis: et similiter omissio
Distinctio 47
Quaestio 1 : An in generali iudicio erit disputatio vocalis
Quaestio 2 : An ignis conflagrationis erit eiusdem speciei cum igne praesenti
Distinctio 48
Quaestio 1 : An caeli cessabunt a motu post diem iudicii
Distinctio 49
Quaestio 1 : An felicitas sive summum bonum in bonis corporis vel fortunae inveniatur
Quaestio 2 : In quo consistat vera beatitudo
Quaestio 3 : An essentia beatitudinis in uno actu consistat, an pluribus
Quaestio 4 : An homo naturaliter possit Deum videre
Quaestio 5 : An beatitudo principalius consistat in actu intellectus, an voluntatis
Quaestio 6 : An omnes summae appetant beatitudinem
Quaestio 7 : An appetitus liber, ex necessitate appetat beatitudinem
Quaestio 8 : An intellectus clare videns Deum possit non delectari, vel deum non diligere
Quaestio 9 : An voluntas efficientiam habeat respectu suae beatitudinis
Quaestio 10 : An beatitudo partialiter producatur a beato
Quaestio 11 : An omnes beati sint aequaliter beati
Quaestio 12 : An beatitudo sit perpetua
Quaestio 13 : An beatitudo sanctorum post resurrectionem erit maior in anima quam nunc sit
Quaestio 14 : An sensus exteriores beatorum erunt continuo in actibus suis in patria
Quaestio 15 : An videns deum ipsum comprehendat
Quaestio 16 : Quid sit videre in verbo, et an videns verbum omnia quae in verbo relucent videat
Quaestio 17 : Per quid corpora beatorum erunt impassibilia
Quaestio 19 : Utrum dotem claritatis habeant beati
Quaestio 21 : An duo corpora dura possint immediate se tangere
Quaestio 22 : An virginitati debeatur aureola
Quaestio 23 : An doctoribus debeatur aureola
Quaestio 24 : An mors sit de ratione martyrii
Quaestio 25 : Quando quis debeat pati martyrium et pro quibus causis
Quaestio 27 : Cuius virtutis sit actus martyrii vel illae cui debetur aureola martyrum
Distinctio 50
Quaestio 2
An unus coniugum possit vovere sine consensu alterius⁋ Distinctionis Trigesimaesecundae Quaestio Secunda. Via magister in secunla do capitulo huius distinctio Inis inquirit: an vnus coniuAa gum possit vouere sine consensu alterius: propterea secundo loco quaero idipsum. quid nominis voti relinquam pro distinctione. xxxviii. Pro quaestionis decisione pono aliquas conclusiones. De voto autem simplici in primis duabus conclusionibus loquor.
⁋ Prima conclusio. Ali quis vouens / matrimonium potest contrahere si ne pecccato. Probatur. is qui iurat matrimonium contrahere / vouens potest vtrunque facere. vt dicit pontifex de sponsa. in cap. Commissum. modo non intendat matrimonium consummare.
⁋ Seda conclusio. Votum simplex impedit matrimonium contrahendum: sed non dirimit contractum. hoc est, sic contrahens animo consummandi, peccat com trahendo: sed matrimonium tenet etiam sine dispen satione. Prior pars patet: quia contrauenit suo vo to: ergo peccat. Secunda pars patet. in. c. Rursus & in. ca. Consuluit. qui cle. vel vouen. Ratio est: quia tales personae non illegitimantur ab ecclesia: nec ab aliqua alia lege: siue ambae personae votum simplex emiserint, siue vna tamitnm.
⁋ Tertia conclusio. Post carnalem copulam vir non potest pro fiteri religionem sine consensu vxoris suae. Proba tur: quia nihil potest vouere in praeiudicium vxoris. modo non habet liberum dominium sui corporis ex distinctione praecedente.
⁋ Quarta conclu sio. Coniugatus post carnalem copulam religio nem assumens contradicente vxore, & ei restitutus, non tenetur ea mortua religionem profiteri. probatur per cap. Quidam. &. c. Placet. de conversione coniuga. & ratio est, quia contractus erat per vxorem irritatus: ergo non erat religiosus. si vero vo tum continentiae erat perpetuum, mortua vxore tenetur sub poena peccati continere. si tamen con trahat / manet matrimonium: quia erat solum votum simplex.
⁋ Quinta conclusio. Si maritus religionem profiteatur: & votum non sit irritatum ab vxore in vita: post mortem vxoris manebit religiosus. probatur conclusio. per cap. Consuluit. de conuers. coniuga.
⁋ Sexta conclusio. de substantia re ligionis non requiritur necessario vt alter coniugum voueat continentiam, vel quod interueniat consen sus episcopi. Probatur haec conclusio. per cap. Ex parte. vbi est casus expressus de quodam in aegritudine constituto: qui consentiente vxore habitum suscepit monachalem. postmodum liberatus vxoren suam retinuit: & ea defuncta aliam duxit. Manda uit pontifex quod vir ille ad religionem compelleretur, & mulierem dimitteret. si autem fuisset votum simplex solum / & non votum solemne: secundum matrimonium de facto tenuisset, & nullo modo fuisset rumpendum.
⁋ Contra secundam conclusionem arguitur sic. votum solenne dirimit matrimonium contractum: ergo & votum simplex. tenet consequentia quia ambo aequaliter obligant coram deo. Respondetur conces so ante negando consequentiam cum consequente. & proba tio est nulla: vt patet per ca. vnicum de voto. lib. vi.
⁋ Secundo arguitur contra eandem conclusionem. Si Sor tes voueat voto simplici: & matrimonium de praesen ti contrahat, non potest reddere debitum sine peccato etiam coniuge petente. ergo non est verum matrimo nium. Respondetur concedendo totum antecedens: & ratio est: quia primo reddendo peccat: cum posi sitiadhuc votum seruare, religionem profitendo. Si tamen solum proposuerit contrahere, & non con summare absque voto: potest debitum reddere sine peccato: quia contraire bono proposito de consilio sine voto non est peccatum, quod patet de illo qui ex consuetudine & de consilio dicit quolibet die aliquas preces: & postea illas relinquit quando vult sine eccato. Sed quamprimum is qui vouit vxorem cogno uit: iam non pot ad religionem vxore inuita transire sed tenetur reddere debitum vxori petenti. Hoc enim est de iure diuino: cum per carnalem copulam fa cti sint vna catro. & sic secundo reddendo / & deinceps non peccat plus quam si non vouisset. & ita ex culpa sua absoluitur a parte sui voti per aliud strictius obligans incompossibile de facto suo voto, quem admodum incurrens aegritudinem ex culpa sua absoluitur a ieiunio quadragesimae.
⁋ Sed an pos sit petere debitum: est maior difficultas. Et vtrin quod arguitur. ad partem negatiuam sic. licitum est ei nunquam pebitum petere: ergo adhuc est obligatus seruare suum votum quo ad illud quod seruare potest: per illam regulam iuris. Si non valet quod ago vt ago: valeat vt valere possit. de quo in cap. primo de desponsa. impuber. libro. vi. Ad partem affirmatiuam argumen tor. tenetur reddere debitum: sed erit ei nimis difficile reddere nisi interdum cum muliere dormiens pos sit petere. Difficile enim est in mediis vndis siti laporare. Insuper matrimonium esset in nimis grande pnus mulieri. nam ipsa sola haberet verecundiam in petendo: in reddendo enim non est tanta verecundia. modo verecundia debet aequaliter inter eos diuidi: saltem non relinqui infirmiori vasculo scilicet mulieri, cui verecudia est magis annexa quam viro. ergo etiam debitum potest petere. Concedo conclusione harum rationum ad partem affirmatiuam adductarum: tam causa prolis generandae quam debiti red dendi ad seruandam mulierem continentem: & ad seipsum ab incontinentia praeseruandum. Petat er go dispensationem ab episcopo qui in hoc casu dispensare potest propter periculum castitatis perdendae: qui in hoc dispensare potest: vt in dicto cap. Rursus. communiter tenetur. quia episcopus dispensat ob periculum fornicationis vt post votum simplex castitatis quis contrahat. ca. Veniens. qui cler. vel vouen. & si ambo contrahentes votum castitatis emiserint: episcopus adhuc facere potest vt debitum petant & reddant: sed proles sic generata erit illegitima. vt notat Innocentius in cap. Dudum. de conuer, coniug. quia non est amplius matrimonium quo ad exercitium carnis. De ille gitimatione tamen quid est poenalis / nisi vlterius super hoc. doceat, non credatur illi. sed de hac legitima tione parum theologi interest.
⁋ Contra tertiam conclusionem arguitur de voto & votiredemp. cap. Ex multa. S. In tanta. dicitur quod vir potest implere votum adeundi terram sanctam sine consensu vxoris: & potest illic tota sua vita permanere: ergo & potest vouere. Respondetur. vxor potest virum sequi. vel forte occidetur in bello: & ita mulier erit libera ad contrahendum. Vlterius dico quod male & imprudenter facit vir relirquens vxorem suam in periculo incontinentiae ratione suae absentiae.
⁋ Praeterea arguitur probando quod quarta conclusio sextae repugnet. In probatione sextae conclusionis vir vxori reddebatur ergo contractus erat irritatus: & tamen postea cogebatur religionem profiteri mortua vxore. Respondetur, non est repugnantia. nam in quarta conclusione est sermo de viro qui vxore contradicente religionem assumpsit: in sexta autem cum facultate vxoris.
⁋ Secundo arguitur contra sextam comclusionem. vir non debet assumere religionem nisi etiam vxor idipsum faciat: vel nisi suspecta non si & continentiam promittat. cap. Cum sis. de conuer. coniug. Respondetur concedendo quod non debet f eride ordine iuris: & peccat aliter faciendo. multa enim fieri non debent, quae tamen facta manent. & patet ex emplariter de professione quae nec debet fieri nec reci pi citra tempus probationis: sed facta & recepta tenet. de regula. & transeun. ad religio. cap. Ad apo stolicam. Similiter homo non debet consecrare post prandium: & tamen reuera consecrat.
⁋ Pro illa rubrica intricata de conuer. coniug. intelligenda notato quod si matrimonia liter coniuncti velint mutare statum: hoc potest fieri multipliciter. aut maritus vult esse episcopus & tunc requiritur vt vxor ingrediatur monasterium, etiam si non sit suspecta de incontinentia. patet in. c. Sane. Si vero maritus velit ad ordines pro moueri, & vxor sit suspecta, debet profiteri religionem. si non sit suspecta, voueat continentiam in saeculo. vt dicitur in. c. Coniugatus. Aut vult ingri di monasterium: & hoc multipliciter. Vel inscia con iuge: aut sciente & contradicente: aut ea dissimulam te: aut ea consentiente per metum & dolum: vel sim pliciter vxor consentit non emittendo votum: vel etiam vouet. Si duo prima, potest reuocari. Si tertium scilicet sciuit vxor, & dissimulauit, potest in vita reuocare. si autem in vita non reuocauerit: non potest post mortem manentis in saeculo / professus relinquamre monasterium. & idem est in casibus praecedenti bus si in vita non reuocetur: quia iam cessat causa quae illum ingressum inualidabat. Si alter consen sit inuitus: fit reuocatio ad suam petitionem. vt in cap. Accedens. Idem est de dolo. cap. Veniens Si vero consensit sponte in ingressu alterius, non tamen emittendo votum continentiae: vel ipsa est iuris conscia: aut inscia. Si primum: ipsa tacite consentit voto. ad hoc est ar. in cap. Ex parte. Si secunt dum: debet ad petitionem mulieris vir a coenobio euocari. vel vt dicit loan. Calde. & Panor. insed tur, & glossa idem ponit in cap. Vxoratus. ex iudi cis officio: quia praestando facultatem alteri religionem assumendi ipsa renunciat iuri quod in alterum habet quare non habebit amplius actionem. Sed haec ratio non concludit: cum sitiuris inscia. sed siue sic: siue mi nus: non refert. glossa in ca. Vxoratus. credit quod vit est religiosus: & votum solennizauit quo ad se. Epseus tamen potest eum coenobio e euocare vt reddat debitum yvxori. & hoc idem credit Panor. quod scilicet est vere religi osus. Ad hoc est ratio: quia mortua vxore tenetur religionem profiteri: ergo non est votum simplex. & ostenditur per cap. Ex parte. Si vxor confensit in ingressu viri vouendo continentiam: & sit antiqua, de qua non sit mala suspicio, potest mane re in saeculo: & alter in religione perseuerabit. vt in cap. Cum sis. & in cap. Vxoratus. Si autem remanens in saeculo sit iuuenis & suspectus vel suspecta de in continentia: non debet superior alterum pati religio nem profiteri nisi alter simiter faciat. sed si reuera profiteatur tenet professio: quia professio vnius coniugis non est de substantia professionis alterius. fufpectus autem ex istens in saeculo postquam vouit / compelletur ingredi mo nasterium: & hoc si vouit profiteri religione. vtin cap. Agathosa. xxvii. qui. ii. Vbi vero simpliciter vouit so lum continentiam, dando marito facultate assumendi re ligionem: si erat iuris conscia / cogetur profiteri. xxxiiiqui. v. Qui vxorem. si erat iuris inscia: non compelletur prfiteri / sed esse in monasterio.
⁋ Ecce quomodo votum simplex vtriusque matrimonio non repugnat: & per consequens vir & mulier possunt vouere continem tiam statu non mutato. talia autem matrimonia dicuntur sanctiora. xxxiii. qui. v. Quod deo pari. & sic vouentes possunt melius contemplationi vacare / a carnalibus cessando. hic Plato de diuinis profundius est meditatus. Sed de mutationestatus etiam vtcumque patuit: quomodo vnus post carnalem co pulam possit religionem assumere, alia cmmuniuge ignorante / sciente & inuita / per metum, dolum, dissimulationem: aut consentiendo quod alter religionem profitea tur: siue sit iuris inscia siue conscia: vouendo conti nentiam: vel profitendo religionem. Quomodo autem possit religionem assumere ante carnalem copu lam / superius dictum est. & quomodo post adui terium altera parte inuita possit: paulopost videi bitur. a Tquia maginster in vltimo ca pi. huius distinct. quaerit: quibus tempo Qiribus non possint nuptiae celebrari: id scirco dubitatur quando possint nuptiae celebrari: & quando non. Respondetur, cum edictum de matrimonio sit prohibitonum / quod non est prohibitum / per conse quentiam est permissum. Dico igitur quod nuptiae prohibentur celebrari ab aduentu ad epiphaniam vsque inclusiue. xxxiii. qui. iiii. Non oportet. ii. Item a septuagesi ma ad octauam paschae inclusiue. de feriis. cap. Ca pellanus. Item a primo die rogationum qui est feria secunda ante ascensionem domini / ad octauam penteco stes vsque inclusiue. quia litera dicit, Vsque ad septen dies post pentecosten. sed non essent septem dies ni si dominica includeretur. Qui tamen his temporibus contra hit: reuera contrahit, sed contra prohibitionem ecclesiae & male agit: iuxta versus quos recitat glossa in ca pitulo praefato. Ecclesiae vetitum, necnon tempus fetiarum Impediunt fieri: permittunt facta teneri.
On this page