Quaestio 5

QVaeritur quinto circa eandem distinctio nem. An corpori Christi eaedem proprietates insint in eucharistia quae in caelo. Duo pro solutione quaestionis declarabuntur utermini in titulo quaestio nis positi: postea ponen tur conclusiones: quae impugnabuntur & soluentur.

⁋ Corpus capitur tripliciter. vno modo quamlibet rem extensam significat: & sic vocatur corpus de praedicamento quatitatis: hoc est iste terminus corpus supponit pro aliquo, connotando quod tres dimensiones habeat: & sic definitur. Corpus est longitudo / latitu do / cum profunditate, quae definitio potest exponi logices ita vt propositio de actu exercito capiatur loco vni de actu signato. id est connotat. & sic Aristoteles capit in praedicamento quantitatis: hoc modo albedo est corpus.

⁋ Secundo modo capitur pro altera parte essentiali scilicet pro materia. nam dicimus quod homo conponitur ex corpore & anima copulatiue. & sic capitur quando dicimus: hoc est corpus meum: ita quod terminus formalis consecrationis panis est corpus pro altera parte compositi. & non accipitur pro aggregato ex materia & forma corporeitatis: siue forma mixti. & quamdiu corpus Christi iacuit in sepulcro puta trigita nouem horis, sic erat corpus: quia materia sine forma substantiali. Inconuenit enim dicere illic fuisse formam cadaueris. Similiter corpus sancti Andreae veneramur in Apulia capiendo aggregatum mate triae & formae ratione partis. & istud melius congruit sanctorum honori quam oppositum, quia istud cadauer nunquam fuit pars sancti Andreae.

⁋ Tertio modo capitur corpus vt est superius ad homo: animal. & sic significat rem compositam ex materia & forma absolute: hoc est corpus de praedica mento substantiae: & sic omne animal est corpus: sic si sortes esset definitiue in loco, esset corpus de praedicamento substantiae: & eius materia corpus secundo modo: sed non primo modo: & sic talis propositio est distinguenda: plato est corpus. vel enim corpus est de praedicamento substantiae: & sic est praedi catio quiditatiua & essentialis. si de praedicamento quantitatis, accidentalis & accidentis: quia praedicatum potest negari de subiecto ipso supponente quando esset definitiue in loco. si tantum valeat quantum materia: est praedicatio disparata: & per consequens nullius praedicabilis praedicatio.

⁋ Secundus terminus est proprietas: & duobus modis capitur: prime intentionaliter: & secunde. in prima significan tia tantum valet quantum accidens: vt accidens capitur prime intentionaliter. Secunde intentionaliter tantum valet quantum terminus qui accidentaliter praedicatur de pronomine demonstrante corpus. multi enim termi ni accidentaliter praedicantur de sorte, quam nullum accidens important: vt crispitudo: curuitas: fessio: statio. crispitudo namque & crispus sunt termini synonymi. crispitudo enim crines significat & ex cosequenti to tum compositum connotando quod crines taliter se habeant: puta sursum reflectantur more Libycorum. sed quia hoc est accidentale crinibus vel sorti: & non de essentia crinium, vocatur accidens. & sic haec est distinguenda: crispitudo est accidens. vel accidens capitur prime intentionaliter: & sic est falsa: immo est substantia prime intentionaliter: vel secunde intentionaliter: & tunc est vera. Primo modo subiectum stat significatiue & personaliter. secundo modo materialiter.

⁋ Ex his patet quod titulus quaestionis duobus modis capitur: & est aequiuocus. In vno sensu est idem quaerere: vtrum omnia accidentia, quae insunt corpori Christi in caelo, insint eidem corpori in eucharistia. Secundo modo sensus est: an omnia praedicata accidenta lia quae verificantur de pronomine demonstrante cor pus in caelo, verificentur de pronomine demonstrar te idem corpus in eucharistia: & illae possunt rursus distingui: vt patebit per conclusiones

⁋ lstis notatis pono conclusiones. Pri ma conclusio. Non oportet omne accidens inhaereni corpori Christi in caelo, ei inhaerere in eucharistia nec econuerso. hoc patet ex quaestione praecedenti.

⁋ Secunda conclusio. an omne accidens quod ines corpori Christi in caelo insit ei in eucharistia: & econ uerso: dubium est: sed negatiuam partem opinor ve ram. Hoc patet. quia licet in quaestione praecedenti dictum sit: quod si sortes esset Romae & Parisiis: stat quod sit calidus & combustus Romae, & non combustus Parisiis: si deus non impediret agentia natura lia: deus tamen potest impedire quando vult: sicut impediuit calorem ignis in camino. Danieles. iii. & lumen solis tempore passionis. Et licet detur quod corpor Christi esset susceptiuum caloris sub eucharistia vel aliorum accidentium quantum est ex parte corporis: & ignis ageret quantum est ex parte sua: tamen id mo do non opinor: sed credo quod deus omne agens cor ruptiuum bonae harmoniae sui corporis impediret: & accidentia, quae ad corporis consonantia conducum conseruaret in vno loco & in altero: quia nunc dotem impassibilitatis habet. Sed probatur quod sit dubium: quia dubium est an quantitas sit accidens substantiae inhae rens: & vniuersaliter de quantitate continua intelligo. & si sit accidens, non est penitus improbabile qui inhaereat corpori Christi in caelo & no in euchari-: stia. Insuper oculus Christi in caelo habet visionem vnius partis caeli: & non oportet quod illa visio sit in eucharistia: immo apparet quod non sit & sic opinor. li cet, n necesse sit oculum Christi in eucharistia videre partem caeli: si oculus Christi videat illam in caelo: sui posita constantia: non tamen oportet quod visio illa inhaerea corpori Christi in eucharistia. istae enim propositiones stant simul: oculus Christi in eucharistia videt hanc partem caeli: & nulla est visio in eucharistia: loquendei de visione oculari. sicut stat a. ferrum in hispania ei calidissimum: & nullum calorem esse in Hispania. Simi liter oculus Christi habet notitiam sensitiuam in eucha ristia quam non habet in caelo: & intellectus habet aliquam intellectionem in eucharistia quam non habet in caelo: & licet omnia anima Christi in verbo cognoscat: ali quam tamen notitiam habet in eucharistia qua non habe taliter alibi: & sic est ad perfectionem accidentalem cor poris Christi, esse in eucharistia. Si dicas. imme diatus terminus consecrationis panis est corpus christi: sed concomitans est quidlibet ei coniunctum: vt sanguis: & huiusmodi. ergo si aliqua notitia sit in anima Christi in eucharistia: illa ei inhaeret in caelo concomitanter. Respondeo non esse idem: corpus enim non separatur ab anima & sanguine: accidens au tem separatur: quod est in vno loco & non in alio: vt quantitas secundum aliquos: & respectus extrinsecus adueniens secundum alios.

⁋ Tertia conclusio quilibet terminus accidentalis: quinimo quilibet terminus qui de corpore Christi in caelo verificatur: de corpore Christi in eucharistia verificatur: etiam tenendo penetrationem corporum. secundum modum enim quem magis insequor: non est dubium. hoc patet per ascensum: si esset aliqua singularis falsa, maxime esset propter tales terminos extensum: dimensiue in loco: qui verificantur de corpore Christi in caelo: & non in eucharistia. Contra, quemadmodum ista est vera: corpus Christi est in caelo extensum: corpus Chri sti in caelo est dimensiue in loco: ita istae sunt concedendae: corpus Christi in eucharistia est extensum corpus Christi in eucharistia est dimensiue in loco. Quas probo. hoc corpus Christi in caelo est extensum hoc corpus Christi in caelo est corpus Christi in eucharistia: ergo corpus Christi in eucharistia est extensum. expositorie in tertia figura. minor est tibsi nota: & maiorem concedis: ergo debes concedere conclu sionem. Fodem modo probabo tibi secundam: & sic de quocumque alio termio.

⁋ Quarta conclusio. aliquis est terminus quam praedicatur de corpore Christi in caelo: & tamen ille non verificatur de corpore Christi in eucharistia. Haec conclusio priori non repugnat: sed in appellatione sto. volo dicere quod aliquis terminus ponitur a parte praedicati cum illo termio (in caelo) de corpo re Christi, quae non ponitur cum illo termio (in eucharistia) de corpore Christi: vt istae sunt concedendae: corpus Christi est in caelo extensum: corpus Christi est in caelo dimensiue in loco. Istae tamen sunt negandae corpus Christi est in eucharistia extensum: corpus Christi est in eucharistia dimensiue in loco: quia di mensio loci non prouenit ab eucharistia: quod tamen per illam denotatur: & hoc secundum dicta in tertia quaestione praecedenti. Applica applicanda tuipse

⁋ Contra primam conclusionem argui tur argumentis quibus aliqui nituntur frequenter deducere oppositum. nullum absolutum desinit esse in aliquo propter nouum respectum extrinsecus ad uenientem acquisitum: sed propter hoc quod corpus Christi acquirit hic nouum vbi, eo modo quo ha bet nouum vbi: nihil acquirit nisi nouum respectum. ergo.

⁋ Item contradictoria verificarentur de eodem. quia si aliquod corpus est in duobus locis: & in vno loco habet albedinem: & non habet albedinem in alio loco: iam est album & non album

⁋ Haec argumenta facile diluuntur. ad maiorem dico quod falsum supponit de desitione cuiuscumque absoluti: sed non stando in terminis aliquod absolutum inhaeret corpori in vno loco vt visio: vel aliud accidens: quod non inhaeret illi corpori in alio lo co.

⁋ Ad secundum argumentum, nego quod contradi- ctoria verificarentur de eodem: quia si esset album in vno loco & non in alio: iam esset album: & nullo pacto non album, non enim sequitur: hoc corpus est non album in hoc loco: ergo hoc corpus est non album: vt ex logica & iam dictis elucescit. Et eodem modo de respectu extrinsecus adueniente se quitur contradictio: quod arguens admittit: quia si talis respectus sit in hoc loco: & non in illo: sequitur contradictio: quod hoc subiectum hoc accidens reciperet & non reciperet: & si illic a contradictione euadere coneris: in absolutis pariter facile euadere potes. Sed his relictis redeundo ad propositum tenendo extensionem partium in ordine ad totum: & non ad locum, ad quem modum magis declino: si cut ista conceditur, corpus Christi in eucharistia est longum septem pedibus: ita & ista: corpus Christi est longum septem pedibus in eucharistia: sed non extem ditur sextupedaliter in ordine ad locum eucharistiae: sed est vero simile quod quando corpus Christi in cipit esse hic in eucharistia: non amittit albedinem nec aliud accidens quod habet in caelo: quia in instanti incipit esse hic: & non pertransit medium: & nu lum agens extrinsecum corrumpit aliquod accidens, sed nouum accidens hic acquirit, quod non habet in caelo.

⁋ Contra secundam conclusionem arguitur quod non sit dubium an omne accidens quod est in corpore Christi in caelo, sit in corpore Christi in sacramento & econuerso. oculus Christi videt presbyterum leuantem corpus Christi in sacramen to: audit loquentes: habet organum bene dispositum, & nullum est impedimentum: igitur habet visionem presbyteri ad presbyterum terminatam: & auditionem: & hanc non habet in caelo. igitur.

⁋ Respondetur quod argumentum assumit dubium: de quo doctores digladiantur: multis dicentibus: quod requiratur situs ad hoc vt audiat vel videat: & ille modus est facilior. oppositum tamen opinor verius: quia enim organa illa sunt disposita intrinsece: & sermo audibilis in aere in bona propinquitate: non video quare non poterit audire. Item si deus faceret hominem instantanee descendere ab alto ad imum: quare non poterit audire: vel videre? Corpus maius esse cum ninore non impedit visionem vel auditionem: & sic de aliis. Item anima intellectiua multas causat ransmutationes in corpore. patet. ix. de trinitate per Augustini & in nobis experimur cogitando de nonnullis obiectis: anima enim non habet modum quantitatiuum: & tamen mutat corpus: quare eodem modo non faciet corpus Christi? si clericus prope altare poterit audire presbyterum legentem quare non poterit auris Christi eum audire & videre? immo illud est probabile si poneretur penetra: tio partium, sicut multi doctores imaginati sunt: ergo a fortiore secundum hunc modum de ordine partium in toto debemus illud cocedere.

⁋ Propterea concedo quod oculus Christi videt suum pedem in eucharistia: & calor cordis calefaceret subiecta vicina si deus actiue ad hoc concurreret: & si esset penetratio partium calor magis calefaceret. virtus enim vnita (vt vulgo dicitur, est fortior seipa disprsa vt si totus calor a / corporis calidi poneretur in eius medietate, esset actiuior quam in toto. ergo si sit definitiue in loco, erit actiuior: saltem non minus actiuus est: eadem enim est latitudo formae: & etiam actualiter ageret si deus cum eo concurreret: & esset vnum pas sum in sua sphaera applicitum non impeditum. Non est tamen certum quod tales sensationes sunt in caelo: sed corpus Christi in caelo audit presbyterum legen tem in altari. Beati insuper & angeli possunt vide re corpus Christi in eucharistia. patet. possunt videre angelos & nostras notitias: si ipsis relinquan tur: ergo & corpus extensum. Dicere quod requiratur extensio in ordine ad locum: est dictum non pro batum: & cum angelus motum localem in mobile producat: qui non est sub modo quantitatiuo: quarae ca ior corporis non aget dato quod no sit sub modo quanti tatiuo? vtrobique enim quando sunt duo actiua quorum vtrum quod est ex se actiuum: & habent consimilem mo dum existendi: si vnum possit agere in passum & reliquum.

⁋ Sed an possimus videre corpus Christi in eucharistia cum influentia dei generali: nondum exploratum est. opinor quod sic: si deus concurreret: quia corpus eius est coloratum: modo color est obiectum visus: nec videtur necessarium quod sit extensum cum parti bus loci: sed sufficit quod sit extensio partium in ordi ne ad totum: vel talis ordo: vel etiam partium penetra: tio, non minus enim videretur albedo pedalis si quaelibet pars poneretur penetratiue cum qualibet per vnum pedem, quam nunc videatur. Et sic est probabile quod oculus Christi potest videre in eucharistia praesentes: & de facto videt: & nos etiam ipsum corpus videremus si cum hoc concurreret deus: sed ob meritum fidei non con currit: quia pro regula obseruandum est: vt superius in materia de creatione diximus, quod omnia quae apparent circa eucharistiam, apparent ac si panis esset praesens: & quando creaturae actionem talem habere non possunt: deus supplet: & hoc per legem communem. Nec est magna apparentia dicere quod angelus vel beatus non possit illud corpus sic videre, quod enim ra tionabilius est, corpori Christi est dandum: & cum nec fides nec ratio sit in oppositum quod non audiat: quare est illud negandum, cum habeat organa optime dis posita?

⁋ Sed contra illud idem arguitur de visione ponendo penetrationem partium, non habet oculum dispositum ad videndum: nec aurem ad audiendum: & intelligo semper in tali modo se habendi. vel imaginemur sortem esse in vno loco sacramentaliter, & non loquaemur de visione in verbo. Praeterea non videt seipsum: ergo a fortiori neque aliud. consequen tia apparet: quia est aequaliter sibi praesens obiectiue sicut aliquod aliud vel magis. antecedens probo. oculus sortis si sic esset non videret aliquam partem suam, quod probo nunc oculus platonis non videt se: ergo neque oculus sortis videbit se eadem ratione: quia est peius dispositus. antecedens patet ad experientiam: saltem per lineam rectam. & quaelibet alia pars corporis est ita praesens sicut oculus: cum sit partium penetratio: ergo nullam partem sui corporis potest videre.

⁋ Item sensibile positum supra sensum no causat sensationem. ii. de Anima

⁋ Respondetur negando quod non habeat oculum dispo titum ad videndum: & eodem modo de aure: quia non requiritur quod partes oculi vel auris situaliter distent. Ad aliuc quando arguis. corpus Christi non videt seipsum: nego. nam corpus Christi in vnam parte hostie videt se in aliis partibus hostiae: immo in infinitis pat tibus hostiae: & idem oculus in duobus locis videt sevt si sortes esset circumscriptiue in duobus angulis huius conclauis in vno loco videret se in alio.

⁋ Ad aliud: sensibile positum supra sensum non causat sen sationem. Respondetur quod argumentum non concludit: quia & si sensationem no causet vbi est respectu illius partis oculi: potest tamen causare in alio: vt digitus Christi est simul cum oculo eius in vna centesima parte hostiae. digitus ille potest sensationem causare in oculum existentem in alia parte hostiae: & sic naturaliter sensibile positum supra sensum causat sensationem. Ao cipe analogiam. si sortes esset Romae & Parisiis: & vnum lignum Parisiis esset applicatum pedaliter ibi distans: & idem lignum Romae super oculum sortis: iam est sensibile supra sensum: & tamen causat sensatio nem: quia bene sequitur: causat sensationem Parisiis: ergo causat sensationem. Philosophi autem propo sitio sic est intelligenda. nullo praesupposito miraculo non causat sensationem vbi est adaequate. volo dicerem: si corpus Sortis esset in loco punctali ad imaginationem: ibi non videret se naturaliter. Contra. Oculus Christi habet obstaculum super oculum scilicet pedem: ergo non potest videre. secundum na turales enim talpa non potest videne quia habet pelliculam super oculum perpetuo. Praeterea omne quod videtur, sub pyra mide videtur. cuius basis est in re visa & conus in oculo secundum perspectiuos. sed sic non est ibi: ergo ibidem corpus Christi non potest videri a nobis. Ad primum respondetur negando quod habeat obstaculum super oculum, hoc est impedimentum: quia nulla pars corporis Christi penetratiue cum oculo eius harmoniam rumpit nec impedit: quemadmodum in cor poribus aliis hoc notissimum est: iuxta dicta in quaestione tertia. Ad aliud perspectiuorum: negant vulpo loquentes illam propositionem vniuersaliter dictam: dicentes quod non tenet impraesentiarum quando visibi le est sacramentaliter in loco. sed non est opus sic dicere. basis est in re visa &c. hoc est radius visua- lis est maior prope visibile: & acuitur in oculo: quia igens naturale est vigorosius prope se quam remote a se. si enim deus influentia generali concurreret cum sor te ad videndum corpus Christi, Sortes illud vide ret. Et dato quod illic sint multi colores mutuo: non est difficultas. quia eadem est ponendo plura cor pora extensiue penetratiue simul. vbi certu est non esse difficultatem ex parte coloris praedominantis. Non valet dicere quod species eucharistiae impediunt visionem corporis Christi: & ipsum occultant: quia non includitur in speciebus ad illam imaginationem: vt superius dictum est: sed sicut panis penetratiue se habebat cum illa albedine ante con secrationem: sic corpus Churisti est in partibus superfi cialibus & centralibus vbi erat ante panis. Sed tuc dicis. siccitas quae erat panis & humiditas sanguinis Christi sunt in eodem loco. Respondetur. licet qualitates contrariae sint in eodem loco: non tamen in eodem subiecto.

⁋ Dubitas. quomodo non diuiditur corpus Christi ad diuisionem hostiae: & augetur dubitatio per Berengarium in illo capitulo. Ego Berengarius. circa cuius medium dicitur quod corpus Christi frangitur: dentibus atteritur.

⁋ Respondetur quod presbyter ex transuerso tripartiens hostiam: cor pus Christi non frangit: quemadmodum frangens speculum, imaginem in eo contentam non frangit: sed si diuidatur in. viii. partes bonae magnitudinis: in earum qualibet manet simulacrum integrum: sic de corpore Christi est. Siue autem effigies illa realiter sit in speculo siue non: sufficit ad manuductionem intellectionis nostri propositi. Crassius dicam vt possis materiam melius capere. ponantur tres super: ficies super seinuicem a. b. &.c. stat quod quis ex transi uerso diuidat a. & c. cum gladio: qui gladius transit per b. medium, ipsum non diuidendo: sicut duo cor pora in caelo se penetrant: non gloriosum cum glo rioso. Corpus enim Christi in eucharistia habet iiii. dotes. & sic ad bonum sensum frangitur. Ad confessionem Berenga. dicit Apparatus. Caue hic: ne incidas in peiorem errorem quam Berengarius. est sermo de fractione specierum quae dentibus atteruntur. vel sic. Corpus Christi est in dentibus & realiter in ore: & hostia fracta in variis partibus, sub qualibet est corpus Christi. hoc sufficiebat con tra Berengarium: qui realiter praesentiam corporis Chri sti negabat in hoc sacramento.

⁋ Epilogando opi nor ista probabiliora, & in hac materia conceden da. auris Christi audit in eucharistia: & vt in eucharistia, loquentem prope eucharistiam: illa tamen auditio non est concomitanter in caelo: sed Christus concomitanter audit in caelo. Et sicut alii po sitionem respectum in eucharistia ponunt qui non est in corpore Christi in caelo: sic ego pono de accidente absoluto: scilicet qualitate. credunt enim alii illa non posse simul stare. Christus in caelo videt sortem in collegio modotis: & nulla est visio sortis in caelo: quae di co compossibilia, quemadmodum calor corporis Christ calefaceret vt in eucharistia si deus concurreret: & albedo vel color corporis eius ad visionem eiusdem. & ocu lus meus si deus concurreret posset corpus Christi vt in eucharistia videre: & intellectus meus ipsum intuitiue intelligere de per accidens ratione coloris.