Quaestio 1

QVaeritur circa sextam distinctionem: An chara cter sit causa initerationis baptismi: & quae poena de betur iterantibus baptismum. Pro solu tione notandum est: lquoed non reperitur patem ter character in canone bibliae in significatione qua doctores vtuntur in proposito: nec reperitur in biblia ante tertiundecimum capitulum Apocalypsis: sed non capitur in hac significatione, vt patet. Et faciet omnes pusillos / & magnos / & diuites / & pauperes / & liberos / & seruos / habere characterem in dextra manu. Sed quia sanctorum aliquae auctoritates multum quadrant: & doctores theologi cateruatim ponunt: nec est ratio fortis characterem potens impugnares indisciplinati est characterem negare. In capite enim Maiores. de baptismo & eius effectu, est sermo de charactere. Altisiodorus / Alexander / Bonauentura / Thomas / & omnes / characterem ponut. Aliqui autem dixerunt quod erat relatio, vt Bonauentura recitat: ad quod aliqui posteriores inclinant. Sed rela- tiones quoquouersum inficior. Beatus Augusti nus etiam vtitur illo termino ad Donatum presbyterum. Et recitatur. xxiii. q. iiii. Displicet. circa me dium. Et vos oues Christi estis: characterem domini cum portatis in sacramento quod accepistis: sed erratis & peritis. Item Augustinus ad Parmenianum de haereticis & damnatis. Et recitatur. i quaestione. i Quod quidam. quasi circa principium. Et definitur sic.

⁋ Character est signum animae impressus in susceptio ne sacramenti indelebile: & distinguens habentem a non habente. Indelebile, characterem ab habitu & actu seiungit. Potentiam autem animae ipsam animam po no. Non est vero ita indelebilis quin deus delere pos sit: sed non delebitur in via nec in patria: quamuis fides deleatur in patria ob notitiam clariorem superuenientem. nec in damnatis abolebitur in eorum confusionem. Illa autem definitio est bona de potentia dei ordinata. distinguit quidem solum arguitiue: et si omnes essent Christiani: distingueret Christianos a non Christi anis possibilibus. hoc est: est sufficiens distinctio ex parte eius: non tamen proprie capiendo distinctionem: quia nec ens non enti: neque non ens enti est idem vel diuersum: proprie captis terminis.

⁋ Sed contra arguitur. Character est qualitas: ergo male de finitur per signum loco generis. Item in circuncisione non imprimebatur character: ergo nec in baptismotenet consequentia: quia vtrumque sacramentu successiue erat ianua: vt patet ex permissis quaestionibus: il la autem ianua obstructa, aparta est alia, scilicet baptismus. & antecedens patet. quia doctores illud non ponunt. Respondetur distinguendo antecedens: vel qualitas capitur secunde intentionaliter: & tunc subiectum super ponit materialiter pro termino character: & sensus est. ille terminus character est de praedicamento qua litatis. & sic consequentia non valet nisi sit sermo de definitione quiditatiua quam ille terminus character non potest habere. Si vero qualitas capiatur prime intentionaliter: consequentia minus valet: nam rimilitudo est qualitas: & tamen bene definitur per signum ille terminus similitudo. Non pono res in praedicamento sed terminos. eadem enim res numero significata ponitur in diuersis praedicamentis eo modo quo rei convenit poni in praedicamento cum hoc addito, res significata. vt idem calor numero est quantitas: & significatur per illum terminum quan titas / qualitas / similitudo / actio / passio. Character autem est signum configuratiuum vnius cum aliis sic figuratis, & distinctiuum ab aliis non signatis. & hoc est de ratione nominis: quare proprie ponitur in praedicamento relationis. Ad aliud, an in circum cisione imprimebatur character: rationabilius est dicere quod sic: et si postea quis baptizetur, duos characteres habebit.

⁋ lstis notatis pono conclusiones. Prima est. Licet voluntas dei sit causa initerandi baptismatis: tamen character est argumentum saltem a posteriori ad hoc concludendum. Prior pars patet quia ista tria sacramenta sunt initerabilia, baptismus, confirmatio, & ordo: in quibus imprimitur character: & haec sola tria sunt initerabilia. Conse quenter assumptis veris oportet dicere quod quinque sunt characteres specie specialissima distincti: tres in ordine: & forte plures: & duo in istis sacramer tis. Quia specie differant apparet propter differentes effectus. sed haec suasio est tenuis.

⁋ Secunda cor clusio. scienter suscipiens bis baptismum incurri poenam canonicam: hoc est poen am inflictam a canone, qiuis eum lateat quae sit illa poena. Probatur. quia talis dat operam rei illicitae: quemadmodum percutiens clerici est excommunicatus ipso facto: etsi latuit percutientem quod canones inferant tales poenas. Illa autem poena in i posito est irregularitas, quod patet de apostatis & reiterantibus baptismum. Ex literarum. Quidam aco lytus ministrauit sacramentum baptismi suo fratri languenti: vt liberaretur a graui infirmitate qua laborabat. Pontifex Ronanus definiuit: quod si publicatum sit: ad superiores ordines promoueri non de beat: nisi ad religionem transierit: vt fauore religio nis ipsius valeat dispensari. Si vero occultum sit: u moueri poterit. lstud habetur de consec. dist. iiii Qui bis ignoranter baptizati sunt, non indigent pro eo poenitere: nisi quod secundum canones ordinari non possunt: nisi aliquam magna necessitas cogat. Qum autem non ignari iterum baptizati sunt: quia quasi iterum crucifixerunt Christum: per septem annos poeniteant Quarta & sexta feria & tres quadragesimas ieiu nent, si pro vitio aliquo fecerint. similiter si pro mun ditia putauerint: tribus annis similiter poeniteant Ex isto patet quod qui dubitat an sit baptizatus nent ne: potest ire ad baptisma: & non incurret istam irtegularitatem: nec eum baptizans presbyter tenetur facere solertem indaginem ad inuestigandum: an paru lus vel adultus sit alibi baptizatus. lstud pate de Consecratione dist. iiii. Cum itaque baptismi sui nihil recordetur qui regenerationis est cupidus, nec aliter de eo possit attestari &c. & paulo post. Sed in hoc simile nihil formidatur, quonia nor potest in iterationis crimemn venire, quod omnino factum esse nescitur. Secundum leges autem laicus est decapitandus: & presbyter deponenlus.

⁋ Contra istas conclusiones arguitui quod bis baptizatus scienter non incurrat hanc poetiam canonicam: & pono per casus quod duo vel tres simul baptizent vnum paruulum: sic scilicet quod quilibet eorum trium simul & semel incipiat aspergere aquam / & proferre verba. Arguitur sic. Vnus eorum baptizat: & non est maior ratio de vno quam de alio: ergo ille par uulus baptizatur a pluribus. ergo pluries bapti- zatur. Forte negas quod ille paruulus baptizetur Rursus arguitur sic. si vnus solus aspersisset & protulisset verba: clarum est quod ille baptizasset: ergo si alter cum ipso proiecisset aquam super paruulum proferendo verba, ille alium non impediuisset. Item si idem ponatur in diuersis locis: quamuis duo presbyte ri illud sciant: qui vident paruulum in necessitate vterque presbyter tenetur paruulum baptizare: quia dubitat de vita paruuli: & nescit an aliquis eum baptizat. ergo vterque debet illum paruulu baptiza re.

⁋ Huic argumento respondetur: quod ille est baptiza tus a quolibet illorum. Quemadmodum in coena domini Romanus pontifex, cardinales, & multi astantes consecrant idem corpus domini: & quilibet eorum. Et sic concedo quod a pluribus baptizetur: sed non plu ries: quia pluries dicit interruptionem temporis. Et propterea concedimus Sorte non toties fuisse hominem sicut fuisse Parisiis. Sed hic aduerte: quod si vnus finiuerit ante alterum: ille baptizat: & alter nihil facit. Nec refert quis prius incipiat dummodo vterque inter proferendum verba aspergat aquam: & ambo simul terminent.

⁋ Sed contra hoc arguitur sic. ibi sunt plures baptizationes: ergo est pluries baptizatus. Respondetur. Si baptizatio capiatur actiue: conceditur quod sint plures baptizationes: quia plures homines baptizantes. si passiue: vnus solus. si abstractiue pro baptismo vel pro verbis: concedo. Et sic concedo hanc copulatiuam. Sortes est semel baptizatus: & tamen triginta baptizationibus. Bapti zatio enim non inhaeret subiecto baptizato: sicut albedo rei albae. Et sic iste est baptizatus a pluribus causis totalibus, vt totalibus tantum valet quantum sufficientibus: sed non vt tantum valet quantum percisis. Sed dicis. character est impartibilis. quis eorum illum causat in animam baptizati: dico, non est exploratum an character sit indiuisibilis. Probabile enim est omne accidens animae esse intensibile & remissibi le: licet aliquod nec intendatur, nec remittatur a creatu ra, quamquam illa via non caret spinis, propter actus syncategorematicos affirmatiuos & negatiuos. Sed vtrolibet istorum modorum dato deuns characterem creat: & nullus istorum causalitatem propriam habet respectu characteris: quilibet tamen est causa sine qua non, sufficiens respectu eiusdem. Forte dicis. tunc istorum vterque poterit dicere, nos te baptizamus. & sic duo copulatim baptizare possunt. hoc non est absonum: quando diuisim baptizant: hoc est vterque eorum & formam profert & aquam applicat. Quo fit quod haec illatio est nulla. nullus habet duos patres naturales: ergo neque spirituales. Etiam licet duc copulatim possint foetum generare: & non copulat. ue: vt si duo similes in complexione cognoscerent eandem mulierem successiue: vel daemodo succubus caperet duo semina: & postea fieret incubus: iam foe tus non esset illius daemonis: sed illorum duorum quo rum sunt semina: non tamen erit ita in his spiritua libus: non enim currunt generatio corporalis & spiritualis pari passu: & dei voluntas sufficit. Etiam si quis dicat nomine proprio: nos te baptizamus: baptizat: licet perperam agat: non vtendo forma communi. Plerumque enim vnus de se loquens vtitur plurali numero: vt nos lacobus dei gratia. Et licet deus sit vnus, cuius ego sum minister: non sequitur quod debeam vti pronomine singularis numeri: quia stat dare mille ministros simul eundem baptizan tes: & tunc non est praecise vnitas ministri. etiam sunt plures personae in diuinis. Nec est necessarium ad essentiam sacramenti ponere nomen baptizanti nec pronomen: sed sufficit quod ponatur terminus significans lotionem cum aliis essentialibus Forte dicis: si duo proferant verba pluraliter: & vnus finiat ante alium: ille non baptizat dicendo: nos te baptizamus: cum propositio eius sit falsa. Dico quod propositionem esse falsam nihil facit ad formam. graecus enim bene baptizat: & tamen oratio eius non est vera nec falsa.

⁋ Ad confirmationem posito quod idem ponatur in diuersis locis: dicitur quod casus est praeter legem. sed eo dato si vnus presbyter scit quod alter illum baptizauerit: non debet attentare rebaptizare. Sed punctum est si paruulus sit Romae, & Parisiis, & presbyteri sciant de se inuicem. verum nul lum est praeiudicium si simul baptizant: hoc est des nant proferre: & ab vtroque est baptizatus.

⁋ Secundo arguitur ad indem: posito quod quis moriatur inter proferendum verba baptismatis: tunc potest baptizari: quod patet, quia non est baptizatus. sed probo quod tunc non possit bapti ari: moriatur Titius proferendo vnam syllabam de filii. Et arguitur. quandocumque aliqua pars illius totius orationis est: illa tota oratio est: & quando tota illa oratio est, quaelibet pars eius est: quia totum est suae partes: ergo tota forma & quaelibet pars for mae est, quandocumque aliqua syllaba profertur: ergo erat prius baptizatus. Ad argumentum respondere intendo in materia de Eucharistia circa illam pro positionem. Hoc est corpus meum.

⁋ Tertio arguitur. pono quod duo deferantur ad presbyterum Sortes & Plato: & praesbyter intentionem baptizandi vnum habeat: sed non cogitet de quo distincte. Tunc sic arguo: vtrumque istorum licet postea rebaptizare: alter eorum est baptizatus: hoc autem solus scit presbyter vt suppono. igitur. Forte concedis quod alter eorum est baptizatus: quaero quis sit ille: & quare vnus & non alter.

⁋ Respodetur. quod in illo casu neuter eorum est baptizatus: quia illa intentio vaga non sufficit: sed requiritur vel quod actualiter habeat intentionem circa vnum, vel qui habuerit: virtute cuius descendit nunc ad baptismu etiam si nunc non actualiter cogitet, quemadmodum sacer dos qui intendit consecrare nouem hostias demon strando decem praesentes, no determinando se ad quascumque nouem: nullas consecrat. Et sic argumen tum est solutum. Sed non requiritur quod intendat bapti zare filium regis: si forte filius regis ponatur loco filii ducis: sed sufficit velle baptizare hoc supposi tum demonstratum. Fodem modo si offeratur adultus mahumetanus loco adulti ludaei: vel mas loco foeminae: sicut Isaac protulit verba benedictionis in hoc suppositum, demonstrando Iacob, & deus eum benedixit. Sic cum baptizans intendit hoc demonstratum baptizare: deus post verba characterem baptismalem imprimit. Secus est in matrimonio vbi error perse nae matrimonium impedit: tum propter illegitimationem maximi pontificis: tum quia illud est necessa rium ad salutem: istud autem voluntatium: & difficile est simul cohabitare: si non sponte ab initio inceperunt.

⁋ Quarto arguitur. oblato modostro licet dicere: ego te baptizo &c. & tale est rebaptizandum. igitur. & minister sic faciens scienter non pec cat. igitur. Respondetur de monstro difficile est videre an sit vnum suppositum vel duo. si sit adultum: quidam dant experimentum ad ponendum discrimen. si enim alter aliquid vult quod alter non vult: concluditur quod sint duo & duae animae. Sed illud in paruulis non prodest: nequi in adultis, quod probo. si illud sit in diuersis locis opinor quod potest habere qualitates contrarias simulsecus est de anima quae est in pede: & in capite propter sensus in capite: quibus mediantibus cognoscit. quia autem hic essent varii sensus: & variae complexiones ex parte materiae, quamuis sit vna anima:- posset velle & nolle. Sed quid tunc remedii: an liceat dicere, ego baptizo hoc aggregatum: vel hanc multitudinem? eo quod multitudo est terminus collectiuus & diuisiuus: vnus enim homo est multitudo: quia multitudo suarum partium. Videtur alicui forte dicendum quod eo modo non est baptizatus: quia non est sufficiens intentio nisi determinate fe ramus intentionem. patet ex dictis. Sed in oppositum arguitur. quado apostoli baptizabant circiter tria milia hominum. Actuum. ii. in die Pentecostes: non videtur quod determinate sciebant, hic sunt tres vel quatuor: sed proferebant ( vos) super baptizatos demonstratos. Item presbyter volens benedicere omnes hostias, nesciens numerum earum determinate: omnes consecrat. hoc enim pronomen te potest mutari non modo in numerum pluralem: sed & in terminum non convertibilem: vt patet in forma graecorum. Et videtur etiam quod minister a pecca to excusetur propter dubium.

⁋ Respondetur igitur per duas propositiones. Prior est: si appareat clare quod est vnus, debet baptizari cum pronomine te a latino: sed si dicat vos reuerentiae causa dummodo est intentio eius de vno: vere baptizat. licet enim alicui mutare prono inen: sed male facit non vtendo forma debita

⁋ Altera propositio. potest primo vnam partem bapti zare & postea aliam conditionaliter, si non est baptizatus. potest etiam dicere: ego baptizo hoc aggregatum: vel hanc multitudinem: esto nesciat an sit vnum suppositum an duo: capiendo terminum colle ctiuum pariter & diuisiuum: hoc est qui vtriusque naturam sapit: & ferendo intentionem super binarium d monstratum. Nec est idemde (vos, quod potest esse lare vel plurale: quia hoc est aequiuoce. De Mi ro vel similibus, de quibus Maro sexto aeneido tat, Mixtumque genus prolesque biformis Minotau inest: respodetur quod est fictio poetica: sed vbi hoccontingeret, baptizaretur homo.

⁋ Quinto principaliter arguitur ponendo duos simul proferentes: ego te baptizo si nullus alius te baptizet: quaeritur an Titius est ba ptizatus ab altero tantum: & rationem assigna. Si ab vtroque: contra, non est intentio eius baptizare Titium: nisi ea lege qua nullus alius eum baptizet: sed alius eum baptizaret si baptizaretur: cum parilis sit ratio quod is ab vtrouis baptizatur. Si dicas: neuter baptizat: Contra. tunc si vnus non baptizat, puta Sortes: alter Plato intendat Titium ba ptizare si a nullo alio baptizetur: sed Titius non ba ptizatur a sorte per te. ergo baptizatur a Platone Rursus si Plato solus illam orationem protulisset: Titius fuisset baptizatus: ergo sophisma sortis in illo casu non debet impedire Titium quin sit ba ptizatus. Opinor quod neuter baptizat: quia est repugnantia ex parte intentionis & formae. Secus est est quando vnus solus profert illam orationem, vbi nulla est recalcitratio in oppositum baptismi. Forte oppones contra illam conditionalem baptizatio nem per simile in aliis reflexiuis. si Sortes diceret Plato dicit falsum: & contra idem Plato de Sorte assereret: non esset necesse dicere vtrumque proferre falsum, sed vnum: licet ratio videatur aequa: ergo idem erit in proposito. Respondetur. quicquid sit: assumptum est falsum. vterque enim dicit falsum, & est falsificatio mutua: sic hic in proposito: ac si diceret: ego te baptizo si non baptizo, in nomine patris & filii & spiritus sancti. Secundo licet in illis insolubilibus homo posset tergiuersari per obligationes: hoc non est pro materia quam tractamus. quia neuter habet intentionem baptizandi. vt patet ex circumstantia ca sus: & hoc si intendat secundum prolationem verbo rum: & licet alter non baptizet, & alius intendat ba ptizare si nullus alius baptizet: hoc non sufficit: cum aequalis sit ratio de vtroque. Caeterum si duo proferrent: vnus sic: ego te baptizo in nomine patris & filii & spiritus sancti: alter: sic: ego te baptizo si nullus alius te baptizet: prior baptizaret: non secundus, quod patet ex dictis.