Quaestio 1

ARTJCVLVS J. Vtrum peccata parentum possint transire in filios.

QVANTVM ad primam quaestionem videtur, quod peccata parentum transeant in filios, per illud sacrae Scripturae: Ego sum qui iudico vsque ad tertiam, & quartam generationem.

In oppositum est illud Ezechielis: Sicut anima patris, ita anima filij, vnusquisque portabit iniquitatem suam. Respondeo nullum peccatum, in quantum est actualis culpapotest transire in filios a parentibus, sed an quoad panam ? dicitur communiter, quod quoad penam damnationis aeternae, nulla paena peccati transit in filios, sed de paena temporali, vt aegritadine, amissione bonorum temporalium, & huiusmodi quandoque paena peccati parentum vtique extenditur ad filios. Primum horum probo, quia peccatum, in quantum est culpa, dicitur singularis res. Tunc sic: Nullius personae singularis culpa transit in posteros, in quo non est tota natura posterorum quoad esse, & quoad hene & male esse: sed in nullo homine citra Adam sunt posteri quoad esse, & bene & male esse: ergo culpa nullius parentis praeter culpam Adae transire potest ad filios. De paena autem aeterna, patet per auctoritates scripturae: Vnusquisque pro iniquitate sua punietur, & pater non portabit iniquitatem filij, & multas alias. De paena temporali probo, quod filius potest iuste puniri pro peccato patris. Arguo sic, Quilibet delinquens potest puniri non solum in se, sed in possessione sua, hoc patet de se: sed filius quoad esse corporis, & bona fortunae est possessio patris: ergo pater delinquens potest iuste puniri paenatemporali in filio; & quia filius non est possessio patris quoad animam, & bona aeterna, ideo iuste non potest puniri propter peccatum patris, quoad animam aeterna paena, nec priuari aeterna gloria: licet quoad corpus, & temporalia bona possit pro patre puniri, quia in ijs est possessio quaedam patris.

ARTJCVLVS JJ. Vtrum caro hominis traducatur a parentibus, sicut caro aliorum animalium.

AD secundam arguo primo, quod caro hominis non sit ex traduce, quia homo est ca ro per animam: sed anima nominis non est ex- traducta, sed a solo Deo creata: ergo. Minor nota est, probo maiorem, quia in homine non est aliqua forma, quam amma, alias anima adueniret enti in actu, & daret esse tantummodo secundum quid. In oppositum est Magister in litera, quod ideo peccatum transit in filios, quia caro concupiscibiliter seminata est ex traduce.

Respondeo primo ponam punctum quaestionis. Secundo conclusiones intentas. Punctus quaestionis est, vt videatur, si tam Philosophice, quam Theologice loquendo, oporteat ponere in homine, & in ceteris animalibus aliam formam praeter animam, vt videatur, quomodo peccatum originale possit in filios tradaci a parentibus. Secundo pono conclusiones duas, Prima est, quod oportet in homine sit forma alia ab anima rationali; ita quod caro eius sit in esse naturali per formam aliam, quam per animam, ac sic, sit extraducta, siue ex traduce. Hanc conclusionem probo primo sic: Omnes concedunt, quod homo non creatur secundum carnem, & corpus, sed sulum secundum animam: ergo homo secundum carnem generatur, & est ex traduce, tunc sic. Aut secundum carnem generatur, & est ex traduce homo materialiter, quia sola materia est ex traduoe, & hoc non, quia tunc in ea esset ex pisce, sicut ex patre meo: quia pater meus comedit piscem, qui conpersus est in semen patris mei, qui modo me generauit: Aut intelligitur, quod caro sit ex traduce secundum esse actuale, quia accidentia carnis sunt ex traduce, quia si anima intellectiua applicetur immediate materiae primae, oportet, quod in aduentu eius omnia accidentia corrumpantur, quia secundum eos accidentia non habent materiam primam pro subiecto, sed mediante forma aliqua substantiali, quae corrumpitur secundum eos in aduentu animae. Confirmo: quia acci dentia semper consequuntur formam substan tialem: ergo ab eodem agente, a quo sunt accidentia extraducta, est forma substantialis: ergo si modo manent accidentia, quae sunt ex traduce, ergo manet forma, quae erat ex traduce, vel accidentia erunt sine subiecto. Aut tertio caro est ex traduce secundum esse formale, & tunc naturaliter est caro per animam intellectiuam, & sequitur, quod non est ex traduce, cum anima non sit ex traduce, vel erit per aliam formam ab anima: & tunc habeo propositum. Confirmo, quia si forma non est ex traduce, nec effectus formalis formae esset ex traduce: sed anima secundum omnes non est ex traduce, per te autem esse carneum est effectus formalis animae: ergo esse carneum in homine non est ex traduce, non ergo debet dici, quod homo secundum carnem sit a parentibus, vt Christus ex Virgine, sed a Deo immediate, quia ab eodem est effectus formalis & forma: sed forma est a Deo: ergo esse carneum, & corporeum in Christo est a Deo. Secunda propositio est, quod Physice loquendo necessario caro in homine, & in quolibet animali est in actu, per aliam formam quam per animam: hoc dico, quia miror multum, quare opinati sunt quidam, quod opinio de vnitate formae in homine sit philosophica, quod non est verum, nedum in homine, imo nec in aliquo animali. Auctoritas Aristotelis, & Commentatoris ad oppositum est expressa. Pono ergo illam propositionem, quod philosophice loquendo. In animato anima est alia a corpore, nec anima vnitur immediate materiae primae, sed mediante forma aliqua praecedente. Vnde miror, quod aliqui dicunt oppositum esse de intentione Phi losophi, & Commentatoris qui legunt bene eorum dicta. Hanc conclusionem probo per rationes supradictas in expressis auctoritatibus Philosophi, & Commentatoris, Prima ratio est illa: Forma, & materia realiter distinguuntur ita, quod sunt realitates distinctae, licet non in actu, sed in potentia, quia in actu sunt vnum, & in potentia plura: sed anima, & corpus secundum Philosophum se habent, vt forma, & materia: ergo anima, & corporeitas sunt realitates distinctae. Maior nota per Aristotelem, & Commentatorem in pluribus locis, & 7. & 12. metaph. sed minor habetur ab eo 8. immediate, quod ex anima, & corpore fit vnum, sicut ex cera & figura, materia, & forma. Dices: Accipit ibi cor pus pro toto composito. Contra: quia tunc propo sitio Philosophi esset falsa. Item 8. metaph. cum quaerit: Vtrum vnum significet materiam, & formam, exemplificat, sicut hoc uomen, homo, homo, vel corpus. Item Philosophus 2. de anima diui dit substantiam in potentiam, & actum, & ibi dicit, quod anima non est materia, quia non est corpus, corpus autem non est materia, & substan tia: & Commentator ibi comm. 4. corpus est substantia, quae est subiectum, non loquitur ibi ( certum est) de toto, quia totum non est subiectum, vnde secundum eum anima respicit corpus, sicut albedo subiectum, & sicut album non es subiectum. sed compositum, sic in proposito. Item 8. me taph. com. vlt. sicut non accidit quaestio in compositione figurae cum cupro, sic in compositione animae cum corpore; anima enim sic se habet ad corpus, vt figura ad cuprum. Item Commentator ibi de anima com. 5. dicit idem. Item ad idem ex diffinitione animae a. de anima: Anima est actus corporis organici. Respondetur quod verum est coniunctim, scilicet ratione coniuncti, ita quod corpus accipitur pro coniuncto, & hoc pro bant, quia sequitur: ita corpus aut non est abijciens animam. Sed contra, ille inuestigat in homine duplicem substantiam, vnam quae eit, materia, & aliam, quae est forma, & ibi dicit, quod cor pus est materia, & subiectum, sed compositum non est materia, & subiectum. Item ille dicit infra quod sicut se habet potentia visiua ad pupillam, sic anima ad corpus: sed pupilla se habet ad potentiam, vt materia, quare sic corpus, & ratio ani mae, & Commentator etiam dicit ibi, quod non est causa quaerenda, nec ratio, quare ex colpore, & anima fiat vnum, nisi, quia hoc est perfectibile, & illud perfectio. Ad illud vero, quod Aristoteles dcit, quod corpus non est abiiciens animam. Respon deo, quod verum est, sed tunc est taliacia consequentis, corpus non est abijciens animam: ergo est compositum: intertur enim a pluribus causis ad vnam, nam compositum non abijcit animam, nec corpus abijcit animam, licet aliter, & aliter: & est aquiuocatio in expositione Philosophi, na Phloso phus ibi dixerat. quod corpus sic esset potentia animae sicut semen est potentia ad ipsum generabile, sic quod abijcitur forma generaliter stante forma se minis, corpus autem non sic est potentia, quod abijciat animam illam dum actu forma fit corpo ris, ideo ad hoc designandum dixit notabiliter, corpus non abijciat animam, hoc est anima, & sor ma corporis simul sunt, & non se abiiciunt, ex quo infero, quod auctoritas illa est magis contra eos, quam pro eis. Secunda ratio sumitur ex eadem via, quia si anima daret esse corporeum, & immediate informaret materiam primam, sequitur, quod anima est actus substantiae in potentia, pu ta materiae, non autem substantiae in actu: fed con sequens est falsum, & contra Commentatorem 5. metaphisic. Primo vbi dicit, quod anima est for ma entis in actu ad differentiam aliarum formarum, quae sunt forma entis in potentia. Vnde distinguit ibi formas corporum simplicium a forma hominis, quae est anima, quia forma hominis est forma substantiae in actu, idest corporis; aliae vero sunt formae substantiae in potentia, idest materiae. Tertia ratio accipitur ex mixtione, Philoso phus enim primo de anima improbat opinionem Empedoclis, ille enim Empedocles posuit, quod anima est forma mixti conflata ex elementis: Ari stoteles ibi probat, quod opinio illa non est vera, quod scilicet anima sit armonia vel forma mixti, sicut formae aliae: tunc sic: Caro hominis, & os sunt formae mixtae conflatae ex elementis: sed anima non est sorma mixti conflata ex elementis: ergo. probant minorem per eundem, & per Commenta torem 7. metaphysices in fine, qui dicunt, quod ca ro, & os sunt formae conflatae ex realitatibus elementorum, vnde dicit ibi, quod quaedam sunt formae mediatae ex realitatibus elementorum, & tunc subdit, quod illae formae in quibusdam sunt caro, in quibusdam vero os: ergo. & Commentator dicit ibidem com. vlt. quod sicut literae componunt syllabam, ita elementa carnem. Ex hoc infe ro contra illos, qui dubitant, qu modo formae mi xtae possint habere esse ex formis fractis elementorum, & non dubitant, quomodo sonus syllabae possit esse ex sonis fractis non integris litterarum; ergo maior est vera. Minor patet per Philosophum, vbi supra contra Empedoclem, & habet Aristoteles contra eum ibi tres rationes: Vna est, quia nullum compositum ex elementis habet diuisionem: ergo. Secunda ratio, quia membra hominis sunt composita ex elementis, ideo operationes membrorum indigent elementis, vt auris acre, visus aqua, & sic de alijs, sed operatio animae non eget aliquo elemento; ergo. Tertia ratio, quia multae sunt mixtiones in corpore, puta carnis, & ossis, & diuersae diuersorum membrorum, sed anima est vna: ergo anima non est mixtio, nec forma mixta. & Philosophus & Commentator dicunt ibi, quod inter omnes opiniones de anima, illa Empedoclis est probabilior, & hoc non sine ratione, cum appareat, quod ex corruptione animae corrumpitur mixtum, & e conuerso, & Commentator dicit ibi commento 6o. Si anima est aliud a forma carnis, arguit per Empedoclem, quare corrumpitur corcuptione membrorum, & armoniae corporis, & respondet, quod hoc est, quia corrumpitur corrupto, quoddam alio, sci licet dispofitione debita corporis. Item Commenratora. de anima commento 43. probat, quod anima non est mixta, quia omnis forma de genere mixtorum de necessitate est grauis, vel leuis: sed anima secundum eum non est huiusmodi, quod probat, quia alias non esset principium aug menti in animali, cuius ratio est, quia omnis talis forma habet motum ad vnam dimenfionem tantum, patet de graui, & leui: sed anima est principium motus ad omnem dimensionem in longum, latum, & profundum: ergo. Ex eodem paret, quod falsum est illud dictum, quod anima continet virtualiter formam mixti, non enim po test esse principium talium operationum, nec subiectum qualitatum, puta grauitatis vel leuitatis. quae sequitur sormam mixti, sed elementum praedominans. Hinc est, quod dicit Philosophus 8. metaphisices, quod in nobis est duplex motus, vnus quidem ex elementis, alius vero ab anima. Tertia ratio accipitur ex motu, arguo enim sic: Idem non mouet se ipsum, sed anima mouet corpus, cum ergo alia realitas est realitas animae a realitate corporis, vel sic; si eadem esset realitas animae, & realitas corporis impossibile est, quod anima moueret corpus, ratio est, quia tunc idem respectu eiusdem realitatis esset motor, & motus, quod est impossibile apud Philosophum: sed anima mouet corpus, est enim primus motor in corpore secundum Aristotelem de motu animalium, & B. physicorum. hoc est Commentatoris 3. de caeli, & mundi commento 28. vbi dicit, quod motor distinguitur essentialiter a moto in animalibus, hoc idem dicit 8. physicorum commento 18. & eodem commento 30. magis expresse dicit, quod anima, quae est motor in animalibus distinguitur a moto per essentiam, & quia ex hoc dicit, quod animal potest se mouere per formam suam, corpora autem simplicia non possunt per se per suam formam mouere. & ibi instat contra se dicens, quod in corporibus simplicibus forma differt realiter a materia: ergo illa possunt se mouere ratione formae, & moueri ratione materiae. Nec sequitur, quod idem sit mouens, & motum, & tunc respondet, quod licet materia differat a forma, tamen illa non possunt esse per motum per se, cum non sit ens actu, sed potentia, corpus autem in animali est ens actu. Ecce expresse quomodo ille vult, quod corpus motum, vt distinguitur ab anima, non est materia tantum, quia tunc ita parum posset moueri ab anima sicut materia a forma. Ad illud argumentum respondet Theo. quod anima non mouet corpus immediate, sed mediante potentia, ita quod potentia eius est primus motor, potentia autem qualitas distincta ab anima: tnnc etiam dicit, quod corpus dicit ens in actu ex materia prima, & anima, & hoc mouetur tunc ab anima, quia tunc idem mouet se primo, sed a potentia animae, & idco anima mouet mediante, & per accidens, etiam est motum per se contra nullum accidens monet ad vtranque partem nisi primum mouens sit ani- ma ratio illius accidentis. Item contradicunt ex presse textui Aristotelis, & quoniam qui dicunt, quod anima, quae est forma, mouet corpus, ideo animal mouet se per suam formam. Item idem dicit, quod quomodo quis mouet alium, dicit, quod anima est primum mouens, & Commentator in multislocis dicit, idem quaeram de hoc in quarto libro do dote agilitatis. Est etiam contra sensum, quia videmus, quod totum corpus sic mouetur vsque ad indiuisibile, vnde musculus moue tur a spiritu, & omnis spiritus mouetur vsque ad vnum punctum; sicut etiam apparet in verme, & saltante, ibi solum indiuisibile apparet immobile, & ex hoc arguit Philosophus sic: In huiusmodi motibus aut mouet punctus ille, qui apparet immobilis; aut mouet totum ex anima, & corpore; aut anima: non punctus, quia motus physicus esset a quanto necessario, nec a toto, quia illud est per se motum: ergo mouens ibi necessario est illa anima, cuius motus est ad punctum, quantum ad hoc illa non mouet corpus organice, vt dictum est eodem loco in quarto. Vltima ratio sic: si anima rationalis non diceret aliam realitatem a realitate corporis, tunc sequuntur duo inconuenientia, scilicet, quod anima esset extensa, & quod pes meus sic sit substantialiter idem cum oculo meo, quia non differrent in materia vel in forma, vel non diferrent in materia, quia anima tota est in toto, & tota in qualibet parte. Etiam, si anima non esset aliud a corpore non esset aliud esse animatum ab esse corporeo, & carneo, etiam caro hominis esset vere tota in toto; & tota in parte cum sit caro per solam animam. Dices, quod differunt penes quantitatem. Contra: aut quantitas illa extendit animam, & sic anima esset extensa, aut non, & ita cuius effectus formalis non erit extensus, ita, quod esse carneum non esset esse extensum.

Item quaero: si anima est sola forma in animali, quod est subiectum quantitatis, aut sola materia, & tunc nihil extenditur in homine nisi materia sola: sequitur etiam, quod ens in potentia pura sit subiectum accidentis, quod ipsi negant, & quam titatis terminatae, quod Philosophus, & Commen tator habent pro inconuenienti: quaelibet enim res prius est ens actu, quam tale actuale ens, aut subie ctum quantitatis erit compositum ex materia, & forma, & tunc anima necessario esset extensa: aut tertio subiectum quantitatis erit materia cum ali qua forma alia, & tunc habeo propositum meum, quod in homine est forma alia ab illa anima. Dices, quod cempositum ex anima, & corpore est su biectum quantitatis, nec tamen anima propter hoc ex tenditur, sed compositum. Contra: impossibile est, quod aliquod sit subiectum formae, & non recipiat effectum formalem (non. n. est aliud effectus formalis quam forma illa, siue forma in esse subiecto, & subiectu re cipere ipsam formam, quod in proposito effectus formalis animae non est, nisi animam corpus informare, & cor pus ab anima informari) sed effecttus quantitatis in eem quantum oem partibile siue partitum: ergo sic totum con positum primo ronne cui'libet partis eent, & sie subie ctam ꝗtitatis vt qᷓlibet pars recipiat effectum form. lem ꝗtitatis. Et confirmo qaimpoilibile, est quodforma al i quare spicit materiam mediantibus dimensionibus, & quod non sit extensa, & haec est ratio Commen.

Vltima ratio sumitur ex nutrimento: nam secundum Aristotelem nutritio est quaedam partialis ad generatio, tunc quaero: aut nutritur anima aut solum accidens, aut substantia existens actu per formam aliam ab anima, aut sola materia:

Non primum, quia quod nutritur, potest per corruptionem deperdi, & abijci: anima autem non est sic passibile accidens mutabile omni immutatione, quia secundum Philosoph. secundo de generatione, vnumquodquenutritur in quantum quod: Nec potest dici, quod materia sola per noc, quod sola materia alimenti additur ad priorem formam, quia hoc improbatum est, quaestione de alimento supra: restat ergo, quod illud, quod nutritur, & quod potest in subitantia sua imperfici, & deperdi, sit compositum ex materia, & foruia substantiali aliqua, quae est alia ab anima.

Nunc moueo quaedam dubia communia, ex quibus alij mouentur ad tenendum hanc opinionem, & primum est, quia tunc forma substantialis esset accidens, adueniret enim enti in actu. Ad illud respondeo statim sic respondet Conmentator ille enim hoc dubium soluit secundo de anima commento quarto, ad cuius euidentiam sciendum est, quod accidens prout distinguitur a forma substantiabili, habet, quod adueniat en ti in actu simpliciter, non autem enti in actu secundum quid, immo hoc potest competereformae substantiali, quod scilicet adueniat enti in actu secundum quid, idest, in actu permixto potentiae. Propter quod sciendum, quod possibilitas inuenitur in rebus duplex, quaedam, quae est extra rationem quidditatiuam rei, alia vero, quae intrat rationem quidditatiuam eius; & prima quidem res est in se illa intrinsece entitas in actu completo, quod ad suam naturam primam, in actu vero incompleto, quoad perfectiones secundas, sed secundo modo res est inpotentia non tantummodo quoad perfectiones secundas: sed quoad actum, & perfectionem primam existentem: de primo, dico, quod linea est in potentia ad curuitatem, illa potentia non est intrinseca, sed extra rationem quidditatiuam lincae, quia abstracca curuitate adhuc linea est ens terminatum, & in se natura perfecta in acttu, eo modo quo accidentia possunt esse perfecta in actu, tamen si linea sit entitas interminata sita in termino non accipitur in ordine ad curuitatem, quia sic se habet ad illam sicut substantia ad suum accidens, sed sua interminatio accipitur in ordine ad suum subie ctum. Exemplum de secundo est in ratione ge neris. Vnde Commentator 2 metaphysices super illud (in fundamento naturae ninil est distin ctum) dicit, quod ratio generis est ratio in actu permixto potentiae; ex hoc enim, quod dicit rationem animalitatis, dicit actum aliquem, quia animalitas de se importat actum secundum; ex hoc, quod dicit animalitatem distinguibilem in plures animalitates, dicit potentiam: ergo dicit actum permixtum potentiae, & sic quod ratio animalis est intrinsece in potentia, quia intrinsece est determinabilis, & disiinguibilis per differentiam, & non tantum extrinsece, & hoc, quia intrinsece expectat de- terminationem differentiae. Sic etiam dico, quod carneitas in animali non dicit animalitatem interminatam, sed est ratio interminata intrinsece expectans determinari per formam aliam superiorem, scilicet vitam siue animam, & ideo actus eius non est actus simpliciter, sed actualitas, quia admixta potentiae. Cuius signum est, quia quaelibet res intrinsece terminata sic, quod non expectat terminari per aliud, potest intelligi sine habitudine ad quodcunque aliud: sed caro impossibile est, quid intelligatur sub pro pria ratione nisi in ordine, & relatione ad animam; nam quando concipio carnem, statim ex neceisitate concipio cuius caro sit, puta equi vel cerui, & huiusmodi.

Ad formam ergo rationis, cum dicitur: illud quod aduenit enti in actu, esse accidens, verum est de illo, quod aduenit enti in actu primo mo do, & simpliciter, & non secundo modo, tali enim actui, cui aduenit actus praedictus ad acci dens, extrinseca est, & accidentalis; sed nonest verum de eo, quod aduenit enti in actu seeundo modo, quod scilicet, est ens in actu per mixto potentiae intrinsece: hoc enim modo dico, quod forma substantialis aduenit enti in actu, prout in actu, secundum quid tantum, quia enti in actu permixto potentiae, cuius possibilitas est de ratione, eius intrinseca, a qua non potest circumscribi, vt dictum est, ex hoc enim caro est caro intrinsece in potentia, quia est ens intrinsece in potentia, ideo non actu nisi secundum quid. & quod aliqua entitas sic sit possibilis intrinsece non extrinsece, etiam quod illud, quod aduenit tali enti, possit esse de genere substantiae, probo, quia ens actu, differentiae diuidentes per se pertinent ad illud genus, hoc patet 7. metaph. ideo enim diuisio habentis pedes per alatum, & non alatum, non habet differentias pertinemtes ad genus pedis, ideo non est diuisio per se imo si debet diuidi habens pedes per se, oportet quod dicatur animal, aliud bipes, aliud quadru pes, sed forma diuidit possibilitatem illam per substantiam intrinsece, quam dicit carnositas, quod probo, materia enim est pura potentia: cuius ratio est, quia est omnia generabilia, & corruptibilia, ita quod in tantum est ens, inquantum est ignis vel lapis, & sic de aliis; est au tem tantummodo ignis in potentia, lapis in po tentia, & sic de alijs: ergo.

Ista autem possibilitas substantialis determi natur ad esse lapidem per formam lapidis, & esse sic determinatum non est in potentia ad aliam formam, & sic de alijs mixtis completis; determinatur etiam ad carnem per formamcarnis: ergo forma carnis est differentia substantiae pertinens intrinsece ad substantiā. Vlte rius, quia forma carnis adhuc non est intrinsece terminata, ideo adhuc vlterius illa determinatur huc per ipsam vitalitatem, & ideo viuum adueniens erit eiusdem generis cum carneitate: sed carneitas, est degenere substantiae: ergo vita adueniens animae est de genere substantia: ergo anima, quae est illa vita adueniens car ni, est de genere substantiae, non obstante, quod adueniat enti aliquo modo in actu: ergo nonoportet, quod quicquid adueuit quomodocun- que enti in actu sit accidens; immo illud, quod habet per se determinare, & diuidere aliquid, quod est interminatum, & possibile in genere substantiae, estt necessario in genere substantiae, vt dictum est. & hoc est, quod Commentator dicit, quod forma substantialis est pars subiecti, hoc est, quia in quantum subiectum est ens terminatum, includit formam, quae est terminatio alterius partis interminatae. Ex his sequitur solutio ad quandam aliam rationem qua arguitur contra positionem illam sie. Forma substantialis secundum Aristotelem, & Commentatorem dat nomen, & diffinitionem: ergo si plures sunt formae, plures diffinitiones. Re spondeo, quod nulla realitas dat nomen, & diffinitionem, nisi illa quae dat esse simpliciter, illa autem realitas, quae est actus permixtus potentiae, non dat esse simpliciter; immo sicut est actus, sic dat osse: est autem actus tantummodo secundum quid: ergo tantum dat esse secundum quid. Nunc ad propositum, carneitas (vt dictum est) est actus permixtus potentiae: ergo actus secundum quid: ergo non dat esse simpliciter, sed secundum quid, non ergo dabit diffinitionem, & nomen simpliciter, sed secundum quid. Et confirmo, quia per illud quod non est in actu terminatum vltimate, sic expectat intrinsecam vlteriorem terminationem, per illud non potest res habere esse simpliciter (esse enim simpliciter & esse terminatum sunt idem, vnde nulla res in terminata habet esse simpliciter) sed illud, quod dicit de se actum permixtum ꝑotentiae est huius modi: ergo licet anima vniatur materiae median te realitate carnis, non tamen animatum habe bit nisi vnum nomen, & vnam diffinitionem, quia sola anima dat esse simpliciter, & per consequens sola dat nomen, & difinitionem, quia illa vltimata est actuatio, & per se terminatio omnium praecedentium.

Secunda difficultas est, quia vnius rei vnicum est esse: ergo vnica forma. Ad illam rationem respondet Commentator de substantia orbis, quia vnius rei vnica est forma, accipiendo formam proprie, quae dat esse simpliciter, cuiusmodi est illa, quae non consistit in actu permixto potentiae intrinsece: hoc modo, sicut vnius rei est tantum vnum esse simpliciter, sic tantum vna forma. Ad propositum, nulla realitas in animalibus, excecepta anima, quae non sit permixta potentiae, ideo nulla earum dat esse simpliciter, sed sola anima, quia hic est praecise actus siue potentia, vnde magis proprie deberet dici, quod in anima li sunt vna forma, & duae materiae, quam e contrario: ratio est, quia realitas illa carnis non habet rationem formae, nisi quia actus capit, quod sit actus simpliciter non se ipsa, sed per realitatem vitae aduenientis: ergo. Vnde compositum in animalibus habet in se aliquid siue realitatem aliquam, quae est simpliciter in potentia, & haec est natura, alia vero, quae est simpliciter in actu, & hec est anima, alia vero, quia partim est in actu, & partim est in potentia, & illa est realitas mixti, quae in aliquibus est caro, in ali ꝗbus vero os, & hmondi, vt Comm. 7. met. in fine, & ideo realitas carnis non est proprie forma, sed medium inter materiam & formam, & compara- ta ad animam habet se vt materia, comparata vero ad realitatem materiae primae, habet se vt for ma, licet imperfecte, quia non perfecte habet materiam actuare. & hae tres realitates reducuntur ad idem genus, quia intrinsece terminat vna aliam, vt dictum est, non sic autem terminatur linea per curuitatem ita, vt quidlibet curui sit res interminata, tamen linea est terminata. & hinc est quod substantia terminat accidentia propria, non e contrario. & ideo ponitur in diffinitione accidentium loco propriarum differentiarum non e contrario: & ideo in composito: ex accidente, & subiecto sunt duo esse, vnum simpliciter, quod est esse subiecti, quod est in se terminatum non expectans vlteriorem terminationem, Aliud vero secundum quid, scilicet esse accidentis, quod non est in se terminatum: in composito vero ex materia, & forma tantum est vnum esse sim pliciter, licet: possint esse plura secundum quid. Et haec est ratio quare compositum ex sobiecto, & accidente non est sic vnum, sicut compositum ex materia, & forma.

Tertia difficultas est, quia dicitur, quod ego pono formas in homine, sicut tu ponis duas. Respondeo, si dares mihi 9o. sormas, qua essent actus permixti potentiae, non haberem consequens pro inconuenienti, supposito accidente, tunc non habes vnde assignes tales formas in homine: ego vero bene habeo, vnde assigno ibi vnam talem quae est realitas carnis, quae oportet, quod sit simul alia a realitate animae, & hoc, cum quia in homine oportet dare formam aliquam mixtam, cuiusmodi non potest esse anima, tum quia anima. mouet corpus ergo corpus non dicit nisi tantum materiam primam. Hic tamen vnus Doctor adducit vnam rationem contra conclusionem primam, & deducit ad hoc inconueniens, quod sequeretur; quod praedicatio secundum tales realitates de constitutiuo, & denominatiuo per accidens in ta libus formis esset praedicatio modalis; ratio sua est, quia qñ subiectum, & illud, quod accipitur formaliter in praedicato dicunt aliam, & aliam realitatem, semper est praedicato modalis, & denominatiua, verbi gratia. quia enim lignum, & album sumitur ab alia, & alia realitate, ideo praedicatio albi de ligno est denominatiua, & modalis, non substantialis, & per se. & confirmatur: exquo sunt duae realitates, vna essentialiter excludit alteram: ergo vna adueniens alteri non aspicit illam intrinsece tantum, sed extrinsece. Respondeo, realitates quarum vna alteram denomi nat, possunt se habere in duplici differentia, illae enim realitates, secundum quas fit denominatio, quandoque habent rationem actus excludentis potentiam omnem ad inuicem, & tunc constituunt vnitatem acerui, & denominatio in talibus est sicut in aceruo: quandoque autem realitates illae cum hoc, quod habent rationem actus, includunt potentiam, & hoc conuenit dupliciter, vel extrinsece tantum vel intrinsece· Realitates primo modo horum duorum nunc dictorum constituunt vnitatem non acerui, sed accidentis cum subiecto, & praedicatio, quae fit per tales realitates, est praedicatio extrinseca, & denominatiua per accidens, non per se: sicut quando praedicatur albe do de ligno, eo, quod lignum non includit intrin sece potentiam ad albedinem, sed tantum extrinsece vt superius dicebatur. Secundo vero modo, scilicet, quando altera realitas respectu alterius includit intrinsece, expectat terminari per il lam, tunc praedicatio sumpta a talibus est per se, & non per accidens: hoc modo se habent diffe. rentiae ordinatae ad inuicem, quae concurrunt ad vnum constitutiuùm per se, & ad vnum denominatinum per se 7. Metaphysices, & sic est in proposito- per hoc patet ad rationem illius Doctoris, & nem, cum dicebatur, quod ex quos realitaton, van aspicit aliam extriniserv, ituaminigo, quia vsa potest inoludere poatum iutrinsecam respectu alterius, vt didumi est, quod a tali realitate pertiati potentle, quae est formae media, non sumitur pradicatio smpliciter in linea praedicamentuli y feut imaginantur quidam: per nires est in genore, nec inspeciei Quius ratio est, quia per illam non habet, quod sit eno simpliciter: ergo per illam non habet, quod sit substantia simpliciter: ergo neo quod sic corpus simpliciter, & sic de alijs inserioribus. Omne enim, quod est per se simpliciter allquid inseriorum, est per se simpliciter omnia inferrora superiora ergo in nullo genere intermedio possunt reponi per formam illam, & realitatem intrinsecam, & hoc non stmpliciter, sed tantum secundum quid; vltima vero realitas dans nomen, & diffinitionem reponit in quodlibet eorum illorum generum simpliciter: Vnde per animam auimal est ens simpliciter, substantia simpliciter, eorpus simpliciter, & aliter animal simpliciter, & in specie simpliciter, per realitatem vero illam mediam, scilicet carnofitatem, est animal secundum quid, ens secundam quid, substantia secundum quid, est corpus fecundum quid, & sic de alijs. q Vitima Difficultas, quia dicitur, quod separata anima a corpore non remanet caro nisi aequiuoce caro: er- go caro non est formaliter caro per formam distincttam ab anima, quia remaneat anima separata, quia tunc remaneret vera forma carnis: ergo vniuoce caro cum priori. Respondeo, quod Philosophus accipit aequiuocationem eo modo, quo res mortua, & viua est aequiuoca, aequiuocatio enim hoc modo accipitur inter illa, quorum vni conuenit nomen, & difinitio simpliciter, alteri tantumsecundum quid. Vnde sciendum, quod aequiuocatio quandoque accipitur stricte, & hoo modo diffinitur in praedicamentis, quando scilicet nomen, & diffinitio competunt vni, nullo modo conuenit alteri, sicut latrabile, & piscis sunt aequiuoca. Quandoq. aequiuocatio non accipitur ita stricte, tamen proprie, & hoc modo aequiuocatio est inter illa, quorum vni competit nomen & diffinitio simpliciter, alteri tantum secundum quid, hoc modo viuum, & mortuum secun⸗ dum quid sunt aequiuoca. Ad propositum, quia caro viua ratione vitalitatis habet esse simpliciter, nomen, & diffinitionem dmpliciter, se para ta autem vita, quia realituemis, quae remanet, non retinet nomen, & ctluitionem nisi secundum quid (ea enim, quae dat actum commixtum potentiae, habet diffinitionem tantum secundum quid) idcirco dicit Phhlosophus, quod separata anima remanet caro aequiuoce, quia non remanet aliquid, quod habeat nomen, & diffi⸗ nitionem nisi secundum quid; ideo remanet entitas imperfecta in genere, & specie, & continue tendens in corruptionem. Vnde haec equiuocatio magis proprie debet dici Analogica, eo modo quo analogia est inter tale simpliciter, & tale secundum quid: quomodo dicit Philosophus, quod ens dicitur aequiuoce de substantia, & accidente, non quia accidens sit non ens, sed quia est ens secundum analogiam ad substantiam, eo modo quo imperfectum est tale in ordine, & ano logia ad perfectum. Ad argumentum in oppositum patet ex dictis in Quaestione.