Quaestio 1

ARTICVLVUS I. Vtrum Confessio sit obligatiua ex praecepto Christi, vel Ecclesiae.

QVOAD primum arguo quod confessio non sit obligatiua praecepto Christi: & hoc sic: Illud, quod non habetur ex auctoritate Scripturarum, eadem auctoritate contemnitur qua probatur secundum Hieronymum: sed non habetur ex Scripturis, quod confessio obliget auctoritate Christi: non enim habetur, vbi Chri stus hoc promulgauit praeceptum: ergo.

In oppositum est, quia Sacramenta Ecclesiae sunt a Legislatore instituta: sed confessio est vnum deseptem Sacramentis: ergo. Legis vero lator non est Ecclesia, nec Jacobus, sed solus Christus: ergo.

Respondeo primo pono, quare mota est ista quaestio: & breuiter ratio est propter quasdam opiniones.

Dicunt enim quidam, quod confessio obligat ex praecepto Ecclesiae, quod confirmatur auctoritate Glosatoris de poenitentia dist. 5. Vbi dicit, quod melius est dicere eam esse institutam auctoritateEcclesiae, quam Nouae, vel Veteris Legis auctoritate, & innuit rationem hanc pro se, quia Craeci non confitentur, sed nos soli de Ecclesia Latina: quod non esset verisimile, si confessio obligaret auctoritate Scripturae sacrae.

Nunc secundo pono quatuor conclusiones.

Prima est, quod confessio aliqua, puta recognitio culpae inter se, & Deum, solum est de iure naturae: hanc conclusionem probo sic. Acttus virtutis poenitentiae, est de iure naturae: satisfacere enim pro offensa, & reducere inaequalitatem contractam per peccatum ad aequalitatem, est de dictamine rectae rationis: nufic autem Deus per peccatum recipit inaequalitatem quandam: aufertur enim sibi honor obedientiae: ergo de iure naturali est, quod peccans ei satis faciat reducendo inaequalitatem ad aequalitatem: sed reductiuum primum istius aequalitatis, ac satisfactiuum primum est recognitio proprij peccati, & interior poenitentia quia omnis alius actus satisfacit in virtute istius: ergo. Et hinc est, quod ante legem nouam confitebatur populus peccata soli Deo, ac Sacerdos peccata propria Deo offerebat.

Secunda Conclusio est, quod confessio, quae sit Deo mediante homine, puta quae fit sacerdoti, non est de iure naturae, nec tamen est de praecepto solo, & statuto Ecclesiae, siue Jacobi, sed est immediate a statuto Christi. Primum, quod non sit de iure naturae, quia ad reducendum inaequalitatem facam inter Deum, & hominem per peccatum ad aequalitatem: at hoc modo ad satisfaciendum Deo sufficit sola recognitio peccati interior Deo soli, vt probabat ratio praecedens.

Secundum probo, scilicet, quod non ex solo statuto Ecclesiae, quia super omne satutum Ecclesiae, & Apostolorum potest Papa dispensare, inquantum est caput vniuersalis Ecclesiae, & ipsa Ecclesia auctoritatem non habet nisi a Papa, qui tamen non po test dispensare de non confitendo. Imo quin ipse sit ad confessionem, sicut caeteri obligatus non potest dispensare; & quin saltem in articulo mortis quilibet teneatur confiteri: ergo.

Quod etiam non ex promulgatione Iacobi patet, tum quia Jacobus cap. 5. dicit: Confitemini alterutrum, non sacerdoti, dicit: tum quia dicit starim in eadem clausula, & orate pro inuicem, vt saluemini: ergo eodem modo statuit confiteri, quo statuit pro alio orari: sed secundum non est obligatorium de necessitate salutis: ergo nec primum.

Tunc ad auctoritatem illam lacobi dicendum est, quod loquitur de mutua obligatione, quaquilibet est obligatus ad satisfaciendum alteri deoffensa

Tertia conclusio est, quod firmiter tenendum est quod sola auctoritate Christi confesssio sit instituta, & Apostolis dedita, vt patet apud Joannem cap. 20. Quorum remiseritis peccata, remittuntur eis, & quorum retinueritis, retenta sunt.

Sed hoc est dubium. Vtrum posito, quod confessio obliget ex Christi traditione, an haec traditio possit ex verbis Euangeliorum conuinci. Dicunt quidam quod sic: Ex illo verbo: Quorum remiseritis, &c. vt Scotus 4. d. 17. q. vnica s. in ista quaestione: & ex illo verbo arguitur dupliciter. Primo sic: Nul li datur potestas arbitratiua, nisi alicui imponatur subiectio, qua teneatur submittere sibi: sed sacerdoti ex illo verbo committitur potestas arbitratiua: ergo alicui, scilicet peccatori imponitur auctoritas committendi se sibi.

Secundo, quia qui primam gratiam amisit, tenetur de necessitate salutis ad ipsam recuperandam, eo modo, quo melius sibi potest, & salubrius: sed peccator amisit primam gratiam, & potest illam per Sacramentum poenitentiae recuperare. Probo, quia hoc Sacramentum est institutum ad recuperandum primam gratiam, vt patet ex eo verbo: quorum remiseritis: ergo tenetur peccator ad Sacramentum poenitentiae, non ex illo verbo tantum quorum remiseritis, sed ex illo, & primo praecepto diliges, &c. per quod tenetur quilibet amissam gratiam recuperare.

Hae rationes sunt satis bonae, nec eas improbo, videtur tamen mihi, quod necessitas confessionis possit efficaciter probari ex alio verho, quod sequitur statim post illud: quorum remiseritis, &c. Quod est: Et quorum retinueritis, retenta sunt, ex quo arguo sic. Illud enim verbum, quorum retinueritis, intelligendum est per oppositum ad illud, quorum remiseritis: quasi dicat: quorum remiseritis sunt remissa, & si eis, non remiseritis non sunt remissa. Tunc arguo.

De necessitate salutis homo tenetur agere, quod peccata dimittantur: sed non possunt dimitti, nisi per confessionem, iuxta illud: quorum non remiseritis, non erunt remissa: ergo. Si enim non remittuntur peccata, nisi per Apostolos, & successores sacerdotes, tenetur homo recurrere ad eos pro remissione habenda: sed non potest ad illos recurri aliter, quam per detentionem peccatorum: ergo. Nisi dicatur, quod recurrendum est non tamen pro peccatorum detentione, sicut Manichaei haeretici, qui recipiunt animam morientis in capulio, vel alio quouis vase, & illam portant ad sacerdotem, vt deleat, & remittat eius peccatum.

Quarta Conclusio est, quod remissio peccatorum morta lium non sit nisi per confessionem factam verbo, vel voluntate: hanc pono, vt videatur aliquid de tota materia totius distinctionis decimaeseptimae, vbi difficultas est magna, vbi, & quando in confessione deletur peccatum; quibusdam dicentibus, quod in sola contritione; quibusdam quod facta absolutione; quibusdam, quod in facta confessione

Non curando de opinionibus, teneo, quod deletio culpae consistit in vtroque, scilicet in cordis con tritione, & confessione oris, & absolutione sacerdo tis, indifferenter delet culpam, si confitentem inculpa inueniat, & infundit gratiam. Contritio vero cordis tanta esse posset, quod sola culpam delere posset: quod sonant multae auctoritates expressae in litera, tamen non vniuersaliter, nec indifferenter: poset enim sic esse modica, quod peccatum nondeleret.

Dico vltra hoc, quod nunquam in virtute contritionis deletur culpa, nisi concurrente secum con fessione oris, & hoc vel de facto, vel ad minus in voto. Hanc conclusionem probo sic: nulla culpa deletur, nisi virtute passionis Christi, qua probatum est supra, quod nullus actus est satisfactorius, nisi in virtute passionis Christi, & hoc inquantum meritum passionis, quod sufficit pro culpis infinitis delendis actualiter, & applicatur isti, vel illi: sed sacramem ta sunt immediatum applicatiuum passionis Cristi ad nos: ergo omnis culpa, & gratia infunditur mediantibus Sacramentis; & hoc exhibitis vel de facto, vel in voto. Ad argumentum in oppositum patet quid dicendum.

ARTICVLVS II De concurrentibus quibusdam in confessione.

AD secundam quaestionem, quae sunt consideranda circa confessionem in generali? Respondeo illa sunt quinque. Primum est quis: secundum de quo: tertium cui: quartum quando: quintum quomodo.

De primo do istam regulam. Quicunque habet conscientiam peccati mortalis. Dico autem quicunque, vt non excludatur nec gradus personae, nec sexus, nec aetas; vnde Papa tenetur confiteri, insuper & puer habens discretionem: si enim haberet infra vnum annum, vel duos natiuitatis suae discretionem, per quam haberet conscientiam de peccato, puto, quod teneretur ad confitendum. Dico secundo habens conscientiam, & hoc quia si non esset conscius ratione obliuionis, dum ta- men diligentiam debitam exhibuerit, non tenetur confiteri.

Dico tertio de quo, & do istam regulam, quod de peccato mortali, quia non de venialibus peccatis, de mortali autem, sic: & mutat ibi Sacramentum poenam aeternam in temporalem.

Similiter de circumstantijs aggrauantibus, quas Augustinus ponit, & Magister adducit in litera cuiusmodi sunt, ordo, locus, scientia, tempus, aetas; conditio, puta si sit persona exemplaris, numerus, mora, copia committendi: tum quia quidam praeuertuntur passionibus: quidam praeueniunt passiones. Modus in culpa, puta intentio, actus, status altus, causa pusilla: ita quod in vniuerso sunt tresdecim circumstantiae. Tertio, cui, dico sacerdoti, & hoc vel immediato, vt plebano; vel mediato, vt Episcopo, vel delegato, vt poenitentiarijs, & priuilegiatis. Quarto videndum est quando. Et pono, quod semel in anno, exceptis religionibus, vbi confitendum est pluries secundum eorum statutum.

Sed quare semel in anno? Respondeo ex statuto Ecclesiae, vt probatur per illud: Omnis vtriusque sexus, sed vbi non esset statutum Ecclesiae tenereturne quis confiteri? Dico quod sic in casu mortis, & quando administraret Sacramenta. Quinto videndum est de modo confessionis. Modus continetur, in his versibus: Sit simplex, humilis confessio, pura, fidelis, & c. ⸗ ⸗ ⸗