Quaestio 1

ARTJCVLVS I. Vtrum possibile sit aliqua sic vniri, quod inter illa non sit alia vnitas nisi hypostatica.

AD euidentiam ergo titu li sic procedo: Duo declaro in ipso titulo con tenta.

Primo, id quod dicitur na turam vniri hyposta tica vnione. Secundo, hue quouterm eniQuod ad primum: Nota quod in rebus est vnio hypostatica, praecedente tamen, & praeuia alia vnitate, quod patet in ramo, & in vino, fit enim vnum vnione hyposta tica cum stipite, cui inseritur; sed ista vnio fit interueniente alia vnione, scilicet continuitatis, non enim hypostatice vnirentur, nisi continuitate ad inuicem ligarentur. Item, si manus alicuius abscissa per aliquam potentiam, vnde abscissa sue rat, hypostatice vniretur, ideo vniretur, quia con tinuaretur.

Item, si aqua aquae vniretur hypostatice, vt sci licet e duabus aquis fiat vna, hoc ideo erit, quia fiet earum continuatio, alias separatis remanentibus, nunquam facient suppositum vnum, & hypostasim.

Jdem dicitur, cum anima vnitur corpori, ex qua vnione suppositum vnum constituitur. Quod autem ista vnio fiat mediantevnione informationis patet: nisi enim corpus ab anima informaretur, hypostatice; ad inuicem minime vnirentur: sic ergo praeuia alia vnione, dubium non est, vtrum ali qua in rebus vniantur hypostatice.

Sed quod nulla vnitate praeuia aliqua hypostatice vniantur, de hoc videtur magnum dubium. In hoc, vt mihi videtur, versatur difficultas eius, quam quaerimus quaestionis.

Secundo nota circa hoc, quod dicitur possibile, quia non curo, vtrum repugnet personae, vel natu rae. Sed quaero de formali ratione hypostaticae vnionis in se, scilicet, Vtrum sit possibile reperire hypostaticam vnionem formaliter, nulla praeuia vnione alia.

o Et arguo primo, quod non sic: Jmpossibile est dari aliquam realitatem, seu entitatem personalem, quae sine concursu vtriusque entitatis sit solum personalis: ergo impossibile est dari vnitatem personalem solum sine concursu alterius vnitatis. Probo consequentiam: Ens, & vnum conuertuntur adinuicem essentialiter, ita vt sint vnum subiecto 4. metaph. tex. com. 3. Jmo ratio vnius praesupponit essentialiter rationem entis: ergo similiter entitas, & vnitas conuertuntur: Vbi ergo non est dare entitatem, nec vnitatem; cum ergo duo aliqua non possint adinuicem esse cum ratione personali vna sine ratione praeuia alicuius specialis entitatis: er go nec vniri adinuicem personaliter sine alia vnione praeuia, quae poterit esse vnio etiam ratione en titatis illius, quae praecedit personalitatem necessario, & est ratio eius.

Probo antecedens, quod scilicet non erit dare entitatem personalem sine ratione alicuius entita tis praeuiae. sic: De qualibet re est quaerere quid, & quod non est quid. est nihil. 7. metaph. tex. com. 14. & 15. quid autem ad quidditatem pertinet, & ad nanturam: ergo per hoc nulla erit entitas personalis, quia non esset quid, nec naturam haberet, nec per consequens entitatem, & esset contradictio. Item Boetius: Natura est vnamquamque rem informans differentia specifica, quae scilicet complet de finitionem speciei: ergo vt iupra.

Item arguo secundo principaliter sic. Aristoteles 5. metaph. tex. 7. enumerat modos vnius sufficienter: sed nulla fit ibi mentio de vnitate hypostatica: ergo. Dices, quod Philosophus enumerat modos philosophicos solum. Contra: Arist. determinat de modis vnius secundum quod diuersimo de aspicit ens, de quo agitur in metaphysica: tale autem ens ambit, & circuit omne ens, non so lum philosophicum, vt dicis. Item 4. metaph. tex. com. 3. Vnitas addit supra ens solam negationem Et Auicen. Vnum super ens solum indiuisibiliter dicitur.

Item Commentator super tertium metaphyscom. 16. dicit. Eadem penitus res dicitur ens, & vna. Ex hoc sic arguo: Jmpossibile est reperirerealitatem, quae det vnitatem, quin det entitatem: ergo impossibile est dare aliquid quod det vnitatem personalem solum, quin illud det entitatem.

Item quando aliquid est formalis ratio alicuius impossibile est illud reperiri sine illa formali ratione, vt si habere angulum extrinsecum, est formalis ratio, quare triangulus habet tres, impossibile est separare, siue reperire triangulum habere tres, sine hoc, quod est habere angulum extrinsecum, ali ter scientiae mathematicae non essent certae, quia non sequeretur conclusio necessaria ex prae missis: sed forma vel ratio hypostaticae vnionis est vnitas, aut quaecũque sit illa, vt patet inducendo per singula. Ratio est, quare ex ramo inserto, & stipite; ex aqua cum alia aqua; ex partibus carnis animalis excisis & separatis fit vnum hypostatice, est ratio vnitas continuationis: quia nisi continuarentur, ratio hypostasis non efficeretur. Similiter albedo fit vnum suppositum cum subiecto praeceden te ratione vnionis, quia albedo subiecto vnitur, vt informatio,nisi enim informaret, vnum subiecto non esset. Similiter dico de anima & corpore, similiter de omnibus, quae vnum supposito faciunt: ergo impossibile est vnitatem hypostaticam separari a qualibet alia vnitate.

Item. Ens & vnum conuertuntur, vbicunque enim infra ambitum entis inuenitur ratio entitatis, & vnitatis. Arguo tunc. Omnis entitas est alicuius decem praedicamentorum, ergo & omnis vnitas similiter: sed talis vnitas non est alicuius decem praedicamentorum. Quod non substantiae, patet, quia tunc ex natura diuina & humana fieret vnum per essentiam. Nec erit talis vnitas alicuius aliorum nouem praedicamentorum, vt patet intuenti, ergo.

Item, Impossibile est aliqua vniri solum vnitate indiuiduali, ergo nec solum suppositali. Consequentia patet, quia est locus a destructione consequentis. Indiuiduum enim consequens est ad sup positum, & personam, quia omnis res singularis in specie sua est indiuidua, sed non omnis res talis est suppositum, vel persona, vt haec albedo. Antece- dens probatur inductiue per omnes modos quibus duo vniuntur vnitate hypostatica, vt dictum est supra.

Item: propositio est necessaria, quae sumpta est a singularibus, & non habet instantiam: probo, quia tales sunt communes homines animi conceptiones, & principia scientiarum vt dicitur primo Metaphisicae, ex sensu sit experimentum, & ex experimentis memoria, & ex memoria fit vniuersalis pro positio; sed in singularibus nulla est vnitas solum personalis, vt satis superius est ostensum: ergo illa propositio est necessaria: si necessaria: ergo sua con tradictoria est impossibilis, ergo est impossibile reperire vnitatem hypostaticam nulla praeuia alia vnitate. Contra: talis vnio est: ergo oppositum est possibile. Probo, potentia praecedit actum: ergo a posteriori sequitur si est, ergo est possibilis: sed vnio est ex fide: ergo est possibilis.

Item Lucae. 1. Non est impossibile apud Deum omne verbum & loquitur ibi specialiter de Incarnatione, vt patet ex praecedentibus: ergo talis vnio est possibil.

Ad euidentiam dicendorum primo praemitto, quoddam logicum secundo elucidabo propositum: Circa primum sciendum, quod quatuor sunt quaestiones scientificae, & vna non scientifica, quae quatuor se inuicem praesupponunt, & omnes praesuppo nunt illam non scientificam. & istae quaestiones enu merantur a. Poster. tex. 1. Si est, & quid est, an est, & propter quid est.

Quaestio autem non scientifica est, quae quaerit de quid nominis, quam omnes quatuor nomina tae prae supponunt, scilicet, quid importetur per nomen.

Quomodo autem pradictae quaestiones se habeant, & in quo differant, & quomodo adinuicem reducantur, quaere de hoc in principio 2. Post. rex. 1. In qualibet enim materia istae sunt quatuor quae stiones praedictae praesupponentes, vt dixi, quid dicitur per nomen, quae est quaestio ab istis alia. Jdeo nunc ad maiorem propositi manifestationem, quaero, quid dicatur per nomen hypostaticae vnionis, Vtrum scilicet talis vnio dicat coniunctionem duorum realiter ad inuicemdistinctorum, vel talis vnio sit inter illa, quae differunt sola ratione. Secundo, quid dicat inter illa, quae sunt realiter distincta. Ter tio quaero, Vtrum talis vnio sit possibilis.

Circa primum sciendum est, quod ali aliqui istam vnionem intelligunt vnionem vniuersalis, & particularis: sed isti male intelligunt, nam vniuersale suam habet hypostaticam vnionem diuisam ab ea, quae est singularis. Homo enim vniuersalis est, & se habet vt suppositum respectu humanitatis, Si enim quaeritur, quomodo se habent homo, & humanitas, respondetur recte, quod vt suppositum & natura, vt habens & habitum, & vt delatiuum & delatum. Sic etiam & singulare humanitatis suam propriam habet hypostaticam vnionem, quod patet, quia in assumptione humanitatis a Christo remanet natura singularis absque supposito proprio, quod si haberet, esset sine dubio singulare, cum ipsi dicant, quod vniuersale se habet vt natura, singulare vero vt suppositum.

Sunt & alij, qui aliter dicant intelligi istam vnio nem, vt scilicet sit vnio singularis, & naturae specificae, & Sortis, & humanitatis, ita quod singulare sit suppositum, vt Sortes, humanitas vero natura. isti etiam decipiuntur, ostensum n. est supra, singula re propriam habere naturam diuisam ab ea, quae est vniuersalis, sicut enim Sortes est hic homo, sic sorteitas est haec humanitas, humanitas autem sim pliciter magis natura propria homini, quau huius hominis; dico ergo, quod vnio hypostatica, vt hic intendimus, non dicit nisi vnionem naturae ad proprium suppositum.

Hic autem, vt clarius perscrutemur istam vnionem, volo ostendere, quomodo ad inuicem se habent natura & suppositum. Circa quod primo pono, quod mihi videtur, secundo tangam opiniones aliquas aliorum.

Quo ad primum dico tria inferius per ordinem declaranda.

Primum est, qnod suppositum non dicit, nisi con ceptum distinctum a natura, & quodlibet eorum sumpto separate, & seorsum, scilicet compositum ex vtroque. Et secundo inquiram cum hoc, quid sit quidlibet illorum receptiuum. Tertio inquiram, quomodo se habeant ad inuicem, & cuiusmodi sit il lorum habitudo adinuicem.

Quantum ad declarationem primi, dico quod suppositum de se distinctum habet conceptum quod probo sic. Quod contingit distincte, & praecise significari, contingit praecise concipi. Probo, nam Philosophus lib. i. Per iherm. cap. 3. de verbo in fine. Jdem dicit Scotus quaest. 2. super primum lib. Perihem, si ad oppositum inferius in fine capituli de verbo. Significare est intellectum constitue re, quod ergo praecise, & distincte significatur, praecise & distincte intelligitur, sed suppositum contingit praecise significare, ergo & praecise concipi. Minorem probo; Pronomen significat meram substantiam, vt vult Donatus, Priscianus etiam in secundo maioris voluminis, proprium est pronominis primum significare. Item Commentator 8. Metaph. com. 7. Pronomen suppositum significat. Item quando dico quis est, & tu respondes, ille, vel ego, tunc aliquid concipio, & tamen nullam naturam, quia non concipis quod sis angelus, vel homo, & ta men aliquid distinctum significo, & priuatum, non aliqua res determinata. Cum ergo natura sit quali tas, & qualitas non significetur, & suppositum significetur: ergo alius est conceptus suppositi a conceptu naturae, vnde cum dico nos tres, non plurificatur ibi natura, sed suppositum propter excellentiam.

Sed contra: Iste modus arguendi est per modos significandi grammaticos, cum ex significato nominis arguis; cum ergo grammaticus huic nomini( Deus) attribuat plura litatem numeralem, ve numerum, sequitur secundum hoc sequendo Gram̃ maticales fictiones, quod plures sint Dij: si consideratio Metaphysici sequatur considerationem Grammatici.

Item: Conceptus praecedit modum significandi: ergo arguitur a posteriori. Dico ad hoc, quod Grammaticus respectu Metaphysici se habet, vt vtens, non vt docens. Supponit enim considerata a metaphysico: considerat enim metaphysicus, quicquid habet rationem entis; concipit enim circa vnum & idem ens rationes varias, & conceptus, quibus diuersimode grammaticus imponit nomina. Vnde sicut scibile praecedit scientiam, sic nominabile nomen, & ex consequenti consideratio met aphysici considerationem grammatici. Quicquid ergo grammaticus significat nomine, hoc a metaphysico apprehensum est cum conceptu, nec est aliqua nominis significatio, quae non fundetur super conceptum aliquem specialem.

Quod vero arguis de hoc nomine, Deus, dico quò a grammatice conceptus potest plurificari sine illo, cui attribuitur, vnde cum dicit (Dij) in plurali plurificatur hoc nomen, sed modus participandi hoc nomen Deus. vnde in Psal. 75. Ego dixiDij estis: nec propter hoc grammaticus decipitur, quia eadem forma potest imaginari per modum stantis, vel per modum egredientis, & sic nomina alia imponi.

Quod vero arguis secundo, quod conceptus cum sit prior, arguo a posteriori, dico, quod nullum sequitur inconueniens, imo sic oportet aliquando arguere, vt, cum video Petrum & Ioannem, statim non concipio, quid sint, sed prius quod sint; & tamen apprehendo illos vt distinctos ab inuicem: ideo non est inconueniens circa talia a posteriori argue re, cum Aristoteles 1. Ethic. c. 6. contra Platonem arguat, ostendens ipsum artes destruere ponendo separatas quidditates.

Item per rationem, sic, Ratio suppositi, vt ostendam infra, es esse hoc: ergo sic deduco rationem secundum Themistium super i. Poster. cap. 2. Praecognitio de quid nominis est distincta a praecognitione, quae est de quid rei, ex hoc, quod quid nominis potest esse notum peritis & indoctis, quid autem rei solum doctis & peritis: nunc autem a simili, ex hoc quod esse hoc de re qualibet notum, & certum esse potest tam indoctis & paruis, quam doctis & peritis; esse autem huius, vel naturae in supposito non quibuslibet esse patens: ideo esse hoc, qui est conceptus suppositi, manifeste patet esse distinctum a conceptu naturae, vt certum ab incerto.

Nunc inquiram, quid sit iste conceptus suppositi, & dico, quod est conceptus praecisus, ab omni qualitate spoliatus, & intelligo per praecisum terminatum in intellectu. & dico, spoliatum ab omni qualitate, quaecumque sit, & hoc probo per aliqua quae supposito attribuuntur.

Attribuitur enim supposito esse in recto, vt est Sortes, non sorteitas, & Homo, non humanitas. Itē attribuitur supposito operari per naturam tantum, vt dicitur 1. Mletaphys cap. 1. parum post medium: Jgnis enim calefacit, non igneitas, sed tamen per igneitatem: ex quibus omnibus colligimus conceptum suppositi praecisum esse, & spoliatum a conceptu naturae, & qualitate, quae natura est, & per consequens a qualibet alia: quia illa ratio omnium est prima, ex quo intellectus eidem supposito attribuit, quod non attribuit, sed denegat conceptui naturae. Nec video, quomodo fieri possit sine contradictione, attribuere hoc isti, & non illi; sed ab illo negare, & ipsa considerare, non vt duo quodammodo disparata.

Vlterius probo idem per diuersa nomina, quibus suppositum diuersimode nominatur. Aliquando enim dicitur suppositum, non quod verbo supponat, vt dicunt grummatici, sed naturae se supponens. Item suppositum dicitur delatiuum, quia defert omnem naturam, & qualitatem. Item dicitur substratum, quia naturae substratum, & hypostasis, sicut dicitur, illud solidum quod est in vrina, & multis nominibus alijs; ex quibus satis patet propositum: alias da oppositum, scilicet quod eorum conceptus sit vnus, intelligere non poteris, quid supponatur, & cui supponatur, nec delatiuum, & quod defertur: de necessitate enim, cum dico dela- tiuum & delatum, delatiuum cadit ex vna parte, & delatum ex alia; scilicet qualitas omnis quae defer tur; alias sicut dicitur suppositum delatiuum, diceretur delatum, & sicut diceretur qualitas omnis na tura delata, sic diceretur deferens, quod satis est inconueniens, & absurdum.

Ad hoc etiam faciunt omnes rationes supra cum auctoritatibus grammaticis; patet ergo conceptum suppositi esse alium a conceptu naturae; patet etiam cuiusmodi sit iste conceptus, vt dictum est.

Sed contra hoc sic obijcit Philosophus 2. Metaphysicae: Eadem est rei dispositio in esse, quae in veritate: sed realiter, & in entitate nihil est, quod denudatur ab omni qualitate: ergo nec intelligibile, praeter omnem qualitatem.

Item quaero de illo sic spoliato, aut est aliquid, aut nihil; si nihil, habeo propositum; si aliquid: ergo natura aliqua, quia natura est vnamquamque rem informans differentia specifica. Boetius vbi supra.

Item impossibile est aliquid expoliari a conceptu entis: ergo & quidditatis. Ens enim, & quid conuertuntur. 7 Meta physicae.

Item tunc sequitur, quod materia sit suppositum, & talis ratio suppositi idem sit, quod materia, quae (vt visum fuit quaestione de materia) est potentia modificabilis, & ab omni qualitate spoliata.

Respondeo, quod talis ratio suppositi assignata sit ex conceptibilibus enim multis, quae intellectus aspicit a conceptu naturae diuisa, & spoliata format quadam similitudine rerum rationem conceptus communem suppositi: quemadmodum & Themistius i. de anima cap. 4 dicit, quod genus est conceptus quidam ex tenui singularium similitudine col lectus, cui in re nulla respondet hypostasis: sic recte est de ratione communi suppositi, cui quanquam in re nihil reale respondeat hypostaticum: colligitur tamen ex similitudine quadam multorum conceptuum conceptus suppositi, alius a conceptu naturae propriae, & quorumlibet distinctorum, quae distincta necessario percipit intellectus ex ratione cer ti & incerti; quod enim certitudinem habeat conceptus intellectus, incerto & incognito remanente conceptu naturae, necessario adinuicem disparantur, vt tactum est superius argumentando.

Ad rationes factas in contrarium respondeo: Ad primum quo dicis, quod eadem est rei dispositio, & c. Dico, quod si identitates huius dispositionis vniuersaliter accipis, habet instantiam, quia homo, & rationale sunt in re vnum simplex, & tamen intelle ctus accipit ipsa vt duo. Videtur ergo esse intentio Philosophi, quod verbum propositum debet referri quoad esse respectiuum, vel absolutum quidditatum, vt si rei quidditas sic dependet a subiecto, & praedicato, vt duobus, a quibus abstrahitur quidditas ipsorum, & ista est sua intentio recte ibi, vbi probat principia esse maxime vera, & veritatem ipsorum a nullo dependere, quia eorum entitas a nullo dependet, propter quod concludit statim, quod dispositio rei in esse est sua dispositio in veritate.

Ad aliud, cum dicis, quod illa ratio, vel est aliquid, vel est nihil; dico quod est aliquid: & cum arguis vltra: ergo natura aliqua, dico, quod non sequitur; quia illud tale ens est pure substratum, quia fit magis specialis modus entis, quam ens in se, & cum dicis Ens, & quid conuertuntur, dico, quod verum est realiter, non tamen conceptibiliter, cum intellectus separare possit, quae in re realiter vniunt ur.

Ad aliud de materia dico, quod licet materia sit spoliata non tamen est idem, quod suppositum; nam suppositum dicit mihi esse hoc in rectto, & esse hypostaticum, quod non dicit materia, & sic patet primum primae partis primi argumenti, scilicet, quomodo suppositum dicit conceptum distinctum a con ceptu naturae, & patet cum hoc, qualis sit ille conceptus.

Nunc videndum est de conceptu naturae: patet autem ex superioribus satis, & patebit ex inferioribus, conceptum naturae distinctum esse tam a conce ptu suppositi, quam a conceptu vtriusque simul sumpti, ideo nunc dicendum est quid sit iste conceptus. Vbi aduertendum est primo, quod ista tria scilicet quidditas, natura, & qualitas eundem conceprum important eiusdem rei, a diuersis tamen artificibus sub proprio alicuius praedictorum nominum consideratur. Eandem enim rem, & naturam considerat metaphysicus sub nomine quidditatis, vnde dicitur 7. met. tex. 22. cap. de natura, vno modo dicitur quicquid ad interrogationem factam per quid respondetur rerum naturalium.

Item in eodem libro quaerit, Vtrum sit idem quid cum eo cuius est quid, & eodem lib. dicitur substantia vno modo, quod significat quidditatem rei. Item: eadem re sub nomine naturae vtuntur Theologi, vnde Boetius lib. de duabus naturis, & vna persona Christi, vbi agit de nominibus naturae, ait: Est alia significatio naturae, per quam dicimus dinersam esse naturam argenti & auri. & ibidem: Maetura est vnumquodque informans natura specifica.

Grammaticus autem hoc conceptu vtitur sub no mine qualitatis, vnde Donatus: Nomen est, quod significat substantiam, & qualitatem: quod exponens

Petrus Helias ait: Non intelligit de substantia praedicabili, aut qualitate, sed substantiam: idest, rem substratam & suscipientem formam, & qualitatem: idest formam, quae facit esse.

Viso de nominibus importantibus quidditatem, nunc qualis sit conceptus eius est videndum.

Dico ergo, quod conceptus naturae, vel quiddita: tis est conceptus de re abstractissimus vltimata abstractione: & dico (vltimata abstractione ) ad differentiam eius, qui est vniuersalis a particulari. Dico, abstracissimus, quia abstra hit ab omni accidente, & ratione omni, quae est natura ipsa; siue ratio talis sit negatiua ( quod idem voco, quod indistinctionem ) siue sit positiua, quod idem est, quod esse totum aliquod subsistens; propter quod Auicenna 9. metaphysicae suae, equinitas nunc est vna, nunc est plures, nunc aliqua aliarum intentionum, licet equinitas solum.

Differt autem a conceptu suppositi conceptus na turae, quia conceptus suppositi ab omni abstrahit qualitate, & concipitur vt hoc, & vt totum; quidditas autem de se qualitas quaedam est, & concipitur non vt hoc, sed vt huius: ita quod in suo conceptu completo habitudinem quandam importat, vt esse habitum, & haberi, & hoc quod ex consequenti.

Sed contra hoc statim Auicenna: Humanitas abstra hit ab omni ratione extranea, habitudo autem est extranea quidditati. Item: tunc non abstrahit ab omni communi ratione, quod est contra dicta. Item; impossibile est concipi rem sub proprietate sibi incompossibili: sed habitudo, & respectus repugnant substantiae, & est incompossibilis rationi substantiae, cuius est absolutum: ergo. Respondeo, dico, quod in conceptu completo naturae clauditur ha bitudo, quae est esse huius, vt dixi. Quod probo sic: Nullum nomen abstrahens a dependentia dicitur ad aliud: sed quidditas dicitur ad aliud, quia conceptus eius differt a conceptu suppositi sub esse hoc & esse huius: ergo non abstrahit a dependentia. Propter argumentum factum in contrarium dico, quod quidditas potest dupliciter accipi: vno modo, vt accipiam illud solum, quod est ipsa quidditas, quod est subiectum habitudinis, & sic est natura tantum. Secundo modo accipiendo conceptum suum completum, & sic necessario importat habitudinem, quia eius esse est in hoc; nec est contra rationem cuiuslibet substantiae: nam & substantia potest esse relatiuum secundum dici, vt dicitur inpraedicamentis.

Praeterea, vt probabitur infra, ista habitudo non est de genere accidentis alicuius. Cum vero dicis, quod concipitur cum proprietate sibi incompossibili, dico, quod licet substantia (vt in re est) sit realiter independens, tamen (vt in conceptu est) non sibi repugnat. Res enim quidditatis, vt humanitas, siue homo realiter habet annexos istos conceptus ex vna parte, scilicet esse hoc, & totum. Item esse vt habens. Ex alia parte in eadem re reperit intellectus esse huius, & in hoc, & esse vt habitum, qui cum sint conceptus diuersi, poterunt ab inuicem separari. Ideo factta vltimata abstractione, de qua habetur quidditas, in conceptu remanet res, vt comprehensa, vt natura totalis; nec vt hoc, sed vt huius, & vt ha bitum, & sic cum habitudine, quae in re erat absoluta. & sic patet secundum, scilicet qualis sit conceptus naturae, siue quidditatis, & patet quomodo dif fert a conceptu suppositi.

Nunc videamus de gratia, scilicet, de conceptu naturae, & suppositi simul sumpti. Dicebatur enim, quod dicit conceptum compositum, vel copulatum. Dico ergo, quod conceptus simul sumpti est conceptus copulatus. Hoc autem probo, primo sic: Omnis conceptus includens conceptum substantiae, & qualitatis est conceptus copulatus: sed conceptus simul sumpti est huiusmodi: ergo. Probo maiorem. Diuersi conceptus necessario taciunt compositionem; sed conceptus substantiae, & qualitatis sunt di uersi, quorum vnum separatur ab alio, quia nihil a se ipso separatur; sed conceptus substantiae, & qualitatis separantur ab inuicem, vt patuit supra; ergo. quare si componantur, & coniungantur, faciunt necessario conceptum copulatum.

Contra; Lefinitio est conceptus simplex; ergo & definitum simplex, quod est conceptus simul sum ptus. Re spondeo, dico, quod definitio non est conceptus omnino simplex. Probo: Philosophus 8. me taph. dat differentiam inter simpliciter simplex, & non omnino simplex. Dico, quod simpliciter simplex, vel nullo modo apprehenditur, sed ex toto apprehenditur, ita quod in eius apprehensione non cadit error, vt est punctus. Modo certum est, quod definitio non est huiusmodi, cù possim partim apprehendere, & partim errare: habito enim genere non statim habetur propria differentia, quapro pter contingit habere genus, non habita differentia: ergo talis differentia non est omnino simplex. Sed tunc restat adhuc dubium. Cum enim circa compositionem confiniat affirmatio & negatio, definitio autem, vt dicitur 1. Poster. non dicat esse, vel non esse, videtur quod ibi non sit compositio.

Dico ad hoc, quod definitio est cōposita, sed non complexa, differt enim complexum a composito, quia complexum importat habitudinem praedicati ad subiectum, compositum vero solum dicit copulationem, quae non semper est praedicati cum subiecto: ergo licet definitio non sit cōplexa, quia non est ibi habitu do praedicati ad subiectum, nisi aspectum, ideo non dicit esse, vel non esse, prout esse est inhaerentia; non tamen sequitur, quod non sit composita ex conceptibus pluribus, vt generis & differentiae, eo quod conponi in plus se habet, quam complexum esse.

Nunc probo principalis rationis minorem, quod homo includat conceptum substantis, & qualitatis, quia nomen, vt homo, significat substantiam, & qua litatem, & c. Item homo dicit compositum ex quo est, & quod est, Boetius, sed impossibile est conceptus, quo est · & quod est, esse eundem conceptum simpliciter: ergo.

Item, in conceptu sic sumpto est conceptus habentis & habiti, sed isti sunt duo diuersi conceptus: ergo. Probo minorem: Sicut se habet res habita ad haben tem, sic conceptus habiti ad conceptum habentis: sed impossibile est, quod realiter idem habeat seipsum, 4. Phys. Item confirmo hoc a minori: minor enim differentia est inter idem sibiipsi comparatum, quam inter habitum & habentem: sed intellectus comparando idem sibi ipsi necessario format duo extrema: ergo. Item secundum Doctores modernos, omne, quod est citra primum, est compositum ex quo est, & quod est: aut ergo ex quo est, & quod est rei, aut quo est conceptus, nunc autem homo significat quod est, & quo est, vt ait Petrus Helias.

Item: sicut se habet conceptus participij ad conceptum substantiae, & accidentis, sic se habet nominis conceptus ad conceptum substantiae, & qualitatis: sed participium duo includit, vt patet. quia exponitur per suppositum & actum: ergo a simili, nomen cum exponatur per substantiam & qualitatem, vt homo, idest habens humanitatem, vt dicit idem Pet. Hel.

Contra: tunc simul sumptum non esset in genere, vt album, si duo diceret. Item, simul hoc sumptum esset multiuocum. Item sufficit, quod sumatur idem bis. vt est, dum idem copulatur sibi ipsi: frustra ergo ponis diuersitatem. Respondeo, quod duo dicens non est in genere, dico quod verum est, si illa duo sunt duae essentiae; modo duo conceptus possunt fieri circa eandem essentiam, sicut est in proposito.

Ad aliud respondent quidam, quod non est inconueniens nomen esse multiuocum quando vnum est ra tio intelligendi aliud, sic in proposito vna est ratio intelligendi suppositum. Contra: Suppositum habet con ceptum precise distinctum a natura, vt patuit superius: dico ergo, quod sicut ex essentia formae & mate riae fit vnum, & essentia vna quodãmodo ex duabus na turis copulata, nec tamen illud vocatur simpliciter duo, sed vnum. sic dico de conceptu simul sumpti.

Ad motiuum autem dicendum naturam esse rationem intelligendi suppositum, dico quod non est verum vniuer saliter. Dico enim, quod suppositum exprimitur aliquando quantum ad suum conceptum so lum, vt patet per significata pronominis; aliquando exprimitur quantum ad conceptum suum, sed suae naturae copulatur. Item dico, quod conceptus suppositi exprimitur per conceptum nature, vt dicebatur.

Ad aliud: Cum dicis, quod sufficit idem sumere bis, dico, quod secus est de ratione identitatis, & habitudinis, quia prima ponit necessario identitatem, & haec identitatem importatam per nomen; habitudo vero habitionis necessario in significatione nominis includit diuersitatem, vnde si habitum habetur realiter, erit inter ipsum & habentem diuersitas realis. Si autem habetur secundum rationem, erit ibi diuersitas rationis: e contrario autem est in habitudine identitatis: si enim habitudo identitatis fuerit realis, erunt extrema realiter eadem: si secundum rationem erunt extrema eadem secundum rationem. Jdeo suf ficit in habitudine identitatis bis idem sumere, & habebitur habitudo, non autem sic est in proposito.

Item videtur ratio clara: Jdentitas est relatio aequiparantiae, modo relatiua talia sic se habent, quod eadem aequalitate, & consimili habitudine, modo & aspectu, quo primum aspicit, secundum: nil autem tan tum aspicit ad subiectum aequali aspectu & modo, & habitudine consimili quantum idem Opsum: ergo potissime inuenitur ratio habitudinis & identitatis, vbi idem sioiipsi comparatur, siue(quod tantum valet) vbi idem sumitur bis, non sic autem est in proposito. Relatio autem habitionis est relatio superpositionis, & suppositionis, vbi primum non aspicit secundum modo quo secundum aspicit primum, maxime in proposito, vbi est relatio habentis & habiti; sic enim sup positum est habens, quod nunquam habitum; natura vero sic habita, quod nunquam habens: ergo cum de ratione bis sumpti sit, quod idem vni ormiter aspiciat seipsum, impossibile est relationem, quae est habitionis cadere in bis sumpto, quae relatio requirit & habet quod nunquam vnum extremum potest aspicere aliud, modo quo illud aspicit ipsum: dico ergo quod conceptus si mul sumpti est copulatus, sicut patuit supra.

Vt autem melius videamus propositum. Dico vltra, quod talis conceptus est ex quadruplici conceptu co pulatus, quorum duo primorum, vnus alium includit, & ambo primi duos alios. Exemplum: In homine enim includitur conceptus animalis rationalis, conceptus suppositi, & conceptus naturae: animal autem rationale conceptus sit primo, quia prima componentia respectu suppositi, quorum conceptus animal includitur in rationali, & quilibet istorum includit in se conceptum naturae & suppositi, vnde dicitur ani mal, & animalitas, rationale & rationalitas.

Vlterius diuersimode se habent isti conceptus re spectu suppositi: quidam enim aspiciunt ipsum in recto, vt dicitur quod animal ita venit quod aspicit hominem, quod homo est quantum; sic etiam dico de rationali.

Similiter simul sumptum aspicit in recto, vt dicitur, ego sum homo, conceptus autem naturae cadit in obliquo, ideo non dicitur, Ego sum humanitas. Similiter suppositum cadit in recto, ideo subijcitur dicendo, Ego sum homo, & praedicatur. Ideo bene dicitur, homo est hoc habens humanitatem, non tñ natura subijcitur, nec praedicatur, quia semper cadit in obliquo, vn de cum dico homo, non dico humanitatem in hoc, vt dicūt quidam, sed dico hoc habens humanitatem, eo quod homo sit habens, humanitas autem habita: semper autem denominatio cadit super principale subiectiue.

Nunc autem videre oportet, qualis sit habitudo inter naturam, & suppositum, & primo ostendo, quod non est est negatiue: secundo ostendo, quid est affimatiue. Ad cuius euidentiam sciendum. quod duplex est habitudo duorum, quaedam identitatis, quaedam vnionis. Dico autem, quod habi tudo quae est inter naturam & suppositum, non est habitu do identitatis, voco autem hoc habitudinem identita tis illorum, quae sunt vnum simpliciter, & idem realiter, vt definitionis, & definiti, sicut albedo & color disgregatiuus, habitudo autem vnionis est eorum, quae non sunt simpliciter vnum, vt corporis & animae, quae non vniuntur vt vnum vnitate simplici, sed vnitatecopulationis. Modo quod non est illa habitudo, quae est naturae & suppositi, non est habitudo identitatis. Probatur maior: est identitas eiusdem conceptus ad se, vt suppositi ad suppositum, & naturae ad naturam, quam naturae ad suppositum: sed talis identitas habitudinis non dicit habitudinem identitatis, sed vnionis: ergo. Similiter, quia concipiendo naturam non concipis suppositum: ergo non est habitudo identitatis. Item concipiendo habitudinem suppositi non concipis necessario ha bitudinem identitatis: ergo identitas non est formalis ratio habitudinis. Item Doctores antiqui dubitauerunt: Vtrum in rebus creatis idem sit quo est, & quod est realiter, & tamen dicunt quod citra primum in omni ente est cōpositio, ex quo est, & quod est, & tamen identitatē non viderunt; imo multi sunt arbitrati, quod suppo situm, & nattu differant realiter: non est ergo vnitas identitatis. Sed dico, quod est habitudo & vnitas vnionis inter suppositum, & naturam. Sed quia quaedam vniuntur, vt materia & forma: quaedam vt subiectum & accidens: quaedam vt partes in toto, ideo dico quod haec vnio nulla istarum est. Primo dico, quod non est vnio, quae est materiae & formae: quia habitudo materiae & formae est habitudo modificabilis, & mo di, vt patuit quaestione de materia; suppositum vero non concipitur vt purum modificabile; sed vt hoc accipitur non vt huius, & natura non concipitur, nisi sicut pure qualificans. Itē, materia & forma comparantur in obliquo ad suppositum: suppositum autem in recto, vt patuit supra. Nec vnio ista est sicut accidentis subiectum, quia in conceptu subiecti concipitur qualitas & natura, conceptus autem suppositi est spoliatus natura, & qualitate.

Item, suppositum non est sicut accidens, quia accidens vt huius est, suppositum vero non: sed homo, & accidens est modificatio, suppositum non. Item nec est vnio vt partium in toto, quia pars de toto non praedicatur, suppositum autem praedicatur de simul sumpto, quia possum dicere, hoc totum est homo, vel & conuerso. Item, ex partibus fit tertium, non sic ex natura & supposito, quare nulla istarum trium est habitudo suppositi ad naturam.

Nunc ostendo, quid est affirmatiue: Dico, quod isti duo conceptus suppositi & naturae non veniunt eodem modo, quia conceptus suppositi venit in recto, conceptus naturae in obliquo. Item, conceptus suppositi vt hoc, naturae vero vt huius, ex quo sequitur quod conceptus suppositi est principalis, naturae vero non. & quod vnum, vt natura, habet habitudinem alterius, reliquum vero, scilicet suppositum vt huius. Ex quo etiam patet, quod inter ipsa est relatio non aequiparantiae, quia in conceptu naturae ad suppositum est relatio secum dum rem, in conceptu vero suppositi ad naturam est relatio secundum rationem: quod patet, quia vbi est indigentia in aliquo respectu alterius, ibi est relatio rea lis, & dependentia, hic autem non, nisi solum rationis. Mo do conceptus naturae ad suppositum se habet vt huius, quia dependentiam importat. Item conceptus supposi ti se habet vt habens, conceptus vero naturae vt habitum. Modo, semper quod est principale, est habens, vt in lib. Principiorum dicitur, & 7. met. propter quod dicitur, quod habens naturam est modus habendi alienissimus, quia vtrũque habet & habetur, non autem sic realiter refertur habens ad habitum, sicut e conuerso: est ergo illa habitudo habitionis, siue vnio habitionis, sed hoc non sufficit, quia habere dicitur mul tis modis, vt patet A. Princip. Dico autē, sicut dicitur in sex prin-ipiis, idem est habere aliquid & illud esse, vnde idem est habere annulum, & esse annulatum, & esse locum, & habere locatum; & habere locatum idem quod esse locatum, vnde vbi nihil aliud est quam vbiatum applicari loco. Sic dico, quod ista habitudo est naturam haberi a supposito, quod idem est quod est suppositum naturatum esse.

Sed nec hoc sufficit nisi habeatur propria eius de finitio, & dico quod difficile sit abstrahere a quidditatibus, nec auctor ille definit aliquid de habere, nisi per extrema, sic sit modus specialis habitionis, & ad extrema aspicere. Et ideo dico, quod eius est defi nitio, cuius est habitio naturae, vt natura est, quia ni hil aliud est albedinem habere quam esse tale, puta al bum ex autho. sex Principiorum: ergo habere naturam est esse naturatum, & habere humanitatem est esse hominem, & nihil aliud. Sed hoc non sufficit, quia habere dicitur multis modis. & arguo contra: Quia Deus habet omnem naturam virtualiter, & etiam sub ratione possessi, quale ergo habere est, vel modus habendi iste? Difficile est, & ideo oportet procedere a simili, vt quid est vbi, vel ad quem locatum poni in lo co. Sic dico, quod habere naturam est in supposito sup positari, sicut annulum in digito haberi est digitum annulo ornari; & sic dico, quod specialis habitio naturae in supposito est suppositari naturam, & non potest aliter definiri, vnde illa sunt prima: Jmpossibile est aliter definiri vbeitari, nisi loco contineri, & suppositari, nisi naturam esse in supposito, & ista sunt ex natura rei, sicut paternitas est, qua pater est pater, & non est aliud quaerendum.

Ex hoc patet, quomodo natura habet rationem for mae, quia de ratione formae sunt duo, scilicet quod sit modus, & complementum, & quod denominet, & sit quo & forma: haec autem competunt naturae, vt est consequens compositum, quae est forma suppositi: si ergo quaeritur, quid addit suppositum super naturam, si quodlibet sumatur per se, nihil: si simul, tunc addit aliquid, quod non est alterius, sed per se subsistens, quod concipitur vt hoc, non vero vt huius: & haec de principali primo articulo.

Nunc videndae sunt opiniones aliorum circa praetacta

Est ergo opinio antiqua satis, & Magistrorum, quod suppositum vt hoc includit vltra intentionem naturemvt humanitatis, accidentia. Mouentur autem primo, ex hoc quod operari attribuitur supposito, operari autem contingit per formas accidentales, vt per instrumenta, vt patet de sensu, & sensato. Item: Ista non est vera, homo non est humanitas, propter aliquid quod homo includit vltra quidditatem, scilicet propter accidentia communia. Quia sicut indiuiduum addit super speciem accidentia propria, vt patet ex Boetio su per Porphyrium, sic homo super quidditatem accidentia communia. Contra: definitio, & definitum sunt idem, nec differunt, nisi sicut explicitum & implicitum: sed definitio non includit aliquod accidens. 7. met. ergo nec definitum. Itē tunc ista, Sortes est homo, esset per accidens, quia praedicatum esset per accidens, vt di citur 1. Poster. Item, si solum per accidentia differret suppositum a natura, tunc ratio suppositandi esset per accidens. Itē, cum Christus assumpserit omnia acci dentia cum humanitate, tunc assumpsisset suppositum, si ratio suppositati est ex additione accidentium.

Ad primum in oppositum dico, quod est ibi fallacia figurae dictionis, eo quod mutas, quod, in quo; aliud est quod agit, & aliud quo agit, suppositum enim agit tanquam quod, sed accidens agit tanquam quo.

Ad aliud cum dicis, quod homo praedicatur de accidentibus, non lumanitas, dico, quod non est inconueniens, quia natura comparatur eis, quibus comparatur in obliquo, non in recto: suppositum autem aspi- cit comparata sibi in recto: ideo hic est praedicatio, ibi non; suppositum autem aspicit comparata sibi, cum conparatur accidentibus, vt habens accidentia, vel vt habens habito, & hoc non conuenit naturae.

Ad primum dico, quod minor est falsa, quod nullum accidens est de intellectu substantiae, iliue vniuersalis, siue singularis, nec hoc vult Porphyrius, nec Boetius: sed quod solum sint quaedam communes affectiones substantiae indiuiduae.

Ideo alij dicunt, quod nec natura, nec suppositum includunt in suo conceptu accidentia, sed differunt, quia natura dicit quidditatem rei praecise absque intellectu alicuius extranei, vel a. cidentis tam actuali, quam accident. li. Omnia enim alia a quidditate excludit; suppositum vero tantum dicit praecisionem accidentalem, non aptitudinalem, ita quod licet in suo intellectu, actu accidentia non includit, nec tamen excludit aptitudinem inhaerendi sibi accidentia.

Contra hoc arguo vt supra. Item aptitudo & habitudo ista quam tu includis in supposito cum sit relatio includetur in definitione, quod est contra rationem & Philosophum. Ad rationem ergo, quando dicis, quod humanitas siue natura dicit quid praecisum, dicendum, quod verum est de substrato tali habitudini vnde aliud est talem habitudinem habere, aliud in quantum talis. Alij dicunt, quod homo. quod est suppositum, addat quid positiuum, & absolutum Sed contra: quia nihil fuit absolutum in homine. quod Christus non assumpsit: suppositum autem non assumpsit, quare non dicit quid positiuum Item dicunt omnes, quod si Christus dimitteret naturam humanam, fieret suppositum, & non per aliquid additum ex se, nec ab alio.

Est etiam alia opinio moderni, quod suppositum vltra naturam dicit negationem duplicis dependentiae tam accidentalis, quam aptitudinis: sed contra dico, quod puram negationem non addit: ostensum est enim supra, quod conceptus, qui est se habere per modum hoc, & substrati, non est pura negatio. & de hoc in quaest. 2. aliquid dicetur. Dico ergo quod solo conceptu distinaeuuntur. Sed vtrum sint duo conceptus realiter distincti. Dicunt quidam, quod sic. quia quae separari possunt realiter, sunt distincta: conceptus suppositi & naturae sunt huiusmodi, quod patet in Christo, vbi conceptus naturae humanae separatur a conceptu proprij suppositi: est ibi enim nitura humana ira habita, quod non est ibi suppontum huma num, dico habens. Item sola distinctio conceptuum impedi: praedicationem: sed natura non praedicatur de supposito, vnde non possum dicere, quod homo est humanitas. quare distinguuntur realitas conceptus suppositi, & conceptus naturae. Itē, in umni alio citra primum est compositio ex quo est, & quod est: sed ista cōpositio non est solum rationis, ꝗa in primo reperitur compositio rationis: ergo est compositio realis. Respondeo: dico, quod si cuilibet conceptuum responderet res aliqua: ergo qua ratione vnū est separabile ab alio, & reliquum ab eo: sed impossibile est suppositum separari a natura, & quidditate sua: ergo.

Item: Res qua differt suppositum, si esset realiter distinctum a natura, aut esset substantia, aut accidens; non substantia, quia tunc essent duae substantiae in eodem; nec accidens, quia tunc esset natura habita ad accidente, & accidens esset habens, quod est impossibile.

Ad rationes d co: ad illud de Christo, quod non oportet. quod sit distinctio realis, sed rationis, quia in Christo dabit aliquid, quod sufficiet ad faciendum illud, quod faceret suppositum humanum, vtpote diuinum suppositum, quare non valet.

Ad aliud de praedicatione, dico, quod ratio non tol lit praedicationem, sed modus oppositus inclusus in conceptu. Restat videre, quid dicat habitudo suppo siti ad naturam, vbi suppositum, & natura realiter cistinguuntur. Et vt magis restringamus, qua vnione vmantur omnia, in quibus differunt realiter, quod est, & quo est, & certum est, quod est relatio.

Dicunt quidam, quod est quidam illapsus, quia Deus illabitur cuilibet creaturae, & est sibi intimior; sed ita innititur in Christo, vt non sinat eam esse in se. Quidam dicunt, quod est quidam innixus, & iam argui contra. Quidam dicunt, quod est dependentia naturae ad suppositum i.on esse ad effectum, vel e conuerso. Et ego di co, & pono diffinitionem, quod vnio suppositi ad natu ram est esse alterius modo supradicto, & intrinseco, & quidditatiuo: primo ergo reddam rationem suppositorum in illa definitione, & prima primi: secundo probabo definitionem istam esse propriam.

Primo ergo reddo rationem illorum, quae in definitione supponuntur, & primo primi, scilicet, quod illa habitudo est, vbi. Nota, quod conceptus generis & dif ferentiae sint alterius, vt simul sumpti, sed sic sunt alterius, quod cadunt in recto: respiciunt enim simul sumptum, vt inferius, & ita hoc, vt cum dicitur homo est animal, homo est rationalis: natura autem cadit ad suppositum, vt huius, non vt hoc, quia dicitur, Sorteitas est sortis, non Sortes est sorteitas. Secundo dicitur vbi sciendum, quod quaedam sint alterius non modo simplici, vt dicitur 1. Polit. Dñs est serui non simpliciter, sed cum additione, vt si dicam, Dns terui dñs, sed seruus dicitur simpliciter: quia 2. l opic. quod nullo addito dico, simpliciter dico. Dñs autem non sic dicitur sine addito, & hoc intelligitur vniuersaliter in omnious relationibus tertij modi. Quidam autem dicuntur alterius simpliciter sine additione, vt dicitur seruus dñi, & scientia scibilis, & creatura Dei. Nunc in proposito, quidditas, siue natura dicitur suppositi modo simplici: suppositum autem non dicitur naturae modo simplici, idest non sine additione. Tertio dico intrinsece Neta, qued quidam dicunt, alterius modo simplici, vt accidentia qua dam respectu subiecti, non tamen intrinsece, sed extrinsece, vt indumentum, & talia quae extrinsece, non intrinsece dicuntur alterius. Sed quaedam dicuntur modo simplicl intrinsece; idest, sub nomine importante realitatem rei intrinsecam, sicut est natura, quae di citur esse suppositi modo simplici, & intrinsece, quia nominat intraneitatem rei, cuius est suppositum.

Quarto dico, modo quidditatiuo, quia sunt quidam, qui dicunt alterius modo simplici, & intrinsece, sed non modo quidditatiuo, vt caro & os, & huiusmodi dicuntur animal modo simplici, & intrinseco, non tamen quidditatiuo, quia non dicunt quidditatem eius, sed solae res abstracttae vlt imata abstractione dicuntur alterius modo simplici, & intrinsece, & ꝗ dditatiue, cuiusmodi e st natura respectu suppositi. Secundo reddo causim modi definiendi. Vbi nota, quod aliter definitur substantia, quia sine additamento, & aliter accidens, quia cum additamento, vt patet 7. metaph. Accidens autem al solutum aliter definitur quam respectiuum, quia absolutum cum vnico additamento, respectiuum cu n duobus: cum enim relatio dependeat ex suhiecto, & ter. nino, oportet vtrumque in definitione ipsius ponere, vt eius totalis dependentii terminetur, alias talis definitio non eslet terminus. Est autem regula, quod accidens concretum definitur per subiectum positum in recto, vt cum quaeritur, quid est simus? nasus curuus: accidens autem in abstracto defiuitur per subiectum positum in obliquo, vt simitas, nasi curuitas: bene igitur est dictum, quod relatio naturae ad suppositum est esse eius, quod est pertinens ad quamlibet habitudinem, quia etiam in definitione accidentium in abstracto cadit subiectum, vt differentia propria. Ideo accipiendae sunt differentiae ad istam habitudinem speci ficandam ex parte subiecti eius habitudinis, quod est natura respectu termini habitudinis, quod est suppositum, vt dicatur non quodlibet esse eius, sed esse eius; idest, eorum quae insunt, modo simplici.

Et nota, quod sicut dicitur 8. metaph. sicut ex additione cuiuslibet vnitatis transit numerus in speciem aliam; sic in definitione qualibet ex additione cuiuslibet speci ficae differentiae resultat nomini definitum, nam cum dico substantiam corpoream, habeo speciem vnam, si autem addo, generabilem, habeo speciem aliam, vt ignem. Si dico elementatam, habeo aliam vt lignum, si inanimatam, habeo plantam: si sensibilem, habeo animal: si rationalem, homo, & sic tot addam differentias, donec habeam definitionem propriam, quae ita vni speciei conueniat, quod non alteri. Modo autem in proposito dico, quod haec habitudo, vel relatio non est suppositionis, quia talia non dicuntur simpliciter.

Item, huiusmodi non ad hoc, sed oportet dicere modo quidditatiuo. & tali modo definiuntur sex principia, quia vbi est circumscriptio, non quaecunque, sed circumscriptiua, non est definitio.

Nunc tertio ostendam istam definitionem esse propriam & veram, probo sic. Definitio affirmatiua dicitur esse propria cuiuslibet rei, cuius negatio negat quodcunque a definito. Modo da mihi aliquid, quod sit alterius modo dicto, quin sit ibi habitudo suppositi & naturae, certe non poteris dare. Item 7. metaph. definitio est aequalis cuicũque attribuitur, ita quod se mutuo aspiciunt: sed accipio nunc aliqua hypostatice vnita, vt est ramus stipiti, & aquae pars alteri parti aquae, & albedo subiecto, omnia illa in nullo conceptu conueniunt, qui faciat ea esse suppositaliter vnita, nisi in hoc quod sunt alterius, modo simplici, & intrinsece; non enim conueniunt in continuatione, vel informatione; aliam autem partem definitionis addendo habetur ratio specialis istius habitudinis.

Item: illa est definitio propria, qua posita in subie cto, denominabitur subiectum a simitate, vt posita nasi curuitate sequitur nasus simus; sic ponas definitionem de vbi in aliquo, & statim illud erit vbeatum: sed pono naturam aliquam, quae de se non est alterius suppositi esse vnitam modo praedicto, est im possibile, quin statim sequatur vnio hypostatica, & habitudo talis vnionis in re illa sine contradictione. Item dicitur, quod distinctiones logicae sunt vanae, quia non conferunt ad cognoscendū accidētia propria, definitio autem philosophica est propria, ꝗa per ipsam cognoscimus accidentia propria, quae insunt rei. Nunc arguo: Jlla definitio, quae reddit causam accidentium est propria: sed ex definitione data mani festa sunt omnia attributa hypostaticae vnionis. Pro batio istius, attribuitur enim hypostatice vnito non habere esse de se, sed supposito tantum per ipsum, vt manus per corpus. Item, intellectus non gaudet nec tristatur, sed homo per intellectum: posita ergo de aliquo praedicta definitione, quod sit alterius, &c. statim habes propositum. Sic dico de operari, posito enim de quocũque, quod sit alterius modo quidditatiuo non solum per illud erit; sed etiam per istud operabitur, sed mediante isto. Item, quod sic alicui vnitur, est illi ratio eslendi: sed impossibile est ali- quid inesse alicui, vt quidditas, quin illud sit ei ratio essendi, & habeat esse quidditatiuum per illud. Est ergo vnio naturae, & suppositi relatio quaedam rationis, vbi extrema sola ratione distinguuntur: sed vbi extrema realiter differunt, talis relatio est realis.

Nunc ego quaero, Vtrum talis vnio sit possibilis nulla etiam praeuia vnitate, & arguo quod sic. Talis relatio est possibilis secundum rationem: ergo secundum rem. Probatio consequentiae, quia in colũna est dextrum secundum rationem: ergo in animali erit secundum rem.

Sed contra arguo: Jdentitas est possibilis secundum rationem: ergo poterit dari relatio consimilis secundum rem, quod idem realiter habeat vim duorum extremorum, quod est contradictio, quod sint eadem, & duo. Respondeo, quod non est simile, quia relatio identitatis formaliter includit distinctionem, & de se includit vnionem, sed relatio habentis, & habiti est e contrario, eo enim ipso ponit distinctionem: modo relatio identitatis vnionem includit, non enim est inconueniens duo esse, & sibi referri secundum rationem, quod tamen non sit inre nisi vnum, quod non est in ratione habentis, & habiti. Jdeo in relatione eiusdem ad seipsum facere extrema ipsa realiter duo, est contradictio, ex eo quod ibi capitur identitas primo conceptu, alias non conciperetur idem esse simul idem. modo in relatione habentis, & habiti non est ipsa repugnantia, cum in talibus eoipso identitas non capiatur, nec repugnat habens & habitum esse duo, sicut repugnat idem ad seipsum. Jdem enim ad seipsum de suo conceptu dicit mihi duo, quamuis vnum realiter: habens vero, & habitum potius dicit mihi duo, quam vnum. Item, quando est aliqua ratio, siue conceptus indifferens ad esse reale, & non reale, siue rationis, non est contradictio, si ponitur in re: sed cum dico esse alterius, tunc non statim concludo quod sit solum rationis, imo indifferenter concipio: ergo cum abstrahat ab vtroque, sine contradictione potest poni & rei, & rationis. Item: Res vna simplex non implicat contradictionem, quia cōtradictio est inter duo repugnantia, 4 metaph. sed dare in re talem habitudinem, est dare simplex: ergo.

Sed dices, quod imo repugnat esse alterius, & esse quidditatiue, quia esse quidditatiue non dicitur rea le, esse autem alterius simplici modo dicitur reale. Item, esse alterius est accidens, scilicet substantiae: ergo contradictio si ponis talem habitudinem in re, nulla autem est, si solum ratione ponatur. Respondeo, quod hic nulla contradictio, nam ista habitudo non est rela tio proprie, sicut nec vbi, &c. nec est alicuius decem praedicamentorum. Probo ex 9. met. quia relationes, habent fundamentum, vel identitatem, vel actionem, vel passionem, vel mensuram & mensuratum: sed haec non est fundata super actionem & passionem, quia sine actione & passione, siue identitate prima facta est ista vnio ad verbum.

Item, relatio non acquiritur, nisi mediante absoluto, saltem in altero extremorum: sed natura assumpta est nullo absoluto addito primo ex parte verbi, vt patet: ergo nulla ex hoc verbo aduenit noua relatio, nec ex parte naturae, vt ab omnibus conceditur.

Item: positis extremis ponitur statim relatio vera: sed posito verbo, & humanitate non ponitur relatio. Item Auicenna dat differentiam inter formas. quae sunt habitudo, & formas, quae sunt sola connexio, vt est secundum eum vbi & familia, in quo ergo genere est: & dico, quod non est in genere per se, reducitur tamen ad praedicamentum substantiae. Probo: forma realis reducitur ad illud genus, in quo eadem est secundum rationem: sed vnio naturae ad suppositum reducitur ad praedicamentum substantiae: probo, quia alias infra conceptum substantiae esset accidens: ergo talis habitudo solum est modus substantiae proprius. Volunt tamen quidam, quod infra intellectum substantiae compositae claudatur accidens; quia vnio materiae & formae, quae eis accidit. Dico, quod non oportet hoc ponere, licet enim talis vnio sit accidentalis partibus, vt materiae, & formae, non tamen accidit composito; sed est de intraneitate eius, vt modus proprius. Similiter dico, quod ista habitudo non est relatio, nec accidens simul sumpta, licet sit accidens naturae per se, & supposito.

Ad argumenta. Ad primum dico, quod esse alterius modo dicto non est reale de genere relationis, & similiter dico ad secundum.

Sed dices, quod esse hominem est esse absolutum, sed si tali habitudine est homo, sequitur quod sit respectiuum. Dico, quod si sic concipis absolutum, vt hominem, vel digitum, sic est absolutum: sed dato esse hominis, non est esse absolutum, sed esse humanitatem huius dicit hinc habitudinem, & respectiuum.

Ad illud quod dicis, quod implicat contradictionem. Jdem dico. & si dicis, quod istud esse, siue habitudo est accidens quidditati, & supposito: ergo per accidens quidditas facit quid: dico, quod aliqua sunt essentialiter eadem, & tamen ipsa identitas est accidens, vt Sortes, Plato essentialiter idem sunt, & tamen illa identitas ab vtroque potest separari, ideo non est impossibile aliqua per se esse vnita, & tamen ipsam vnionem cuilibet eorum accidere, sicut Sortes & Plato sunt idem, & tamen destructo Sorte manet Plato, sic in proposito dico, & ita non includit contradictio nem; ita est humanitas Christi quidditatiue, sicut sorteitas Sortis.

Teneo ergo de quaestione, quod posita sola habitudine secundum rem, qualis est inter conceptum naturae, & suppositi secundum rationem Deus pont facere vnionem hypostaticam realiter nulla alia vnione praeuia.

Ad argumenta. Ad primum dico, quod vniri est duobus modis, scilicet ad personam resultantem, vel ad personam praeiacentem: primo modo est impossibile corpus vniri animae nulla vnitate praeuia, ex quibus resultat persona, quae prius non erat. Secundo modo non est impossibile, vt humanitas, quae vnita fuit personae Verbi, quae iam inuenit personam praeiacen tem, ideo non sunt ibi duae personae, quia vnitur sup posito iam personato.

Ad secundum dico, quod licet a Philosopho, & Aui cenna non enumeratur iste modus vnitatis inter mo dos Philosophi, tamen possibilitas non est propter hoc neganda, quia tunc nondum erat, nec negant, quin possit reperiri.

Ad tertium dico: Quando dicit, quod est causa entitatis est causa personalitatis, dico quod haec ha bitudo non dat esse personam, vel suppositum, sed suppositari, vel personari.

Ad quartum dicis: Quando vnum est ratio alterius, vnum non est sine alio: dico, quod non est hic similis vnio, sicut in continuo, nec accidentis ad subiectum, nec par tis ad totum, sed est ibi secundum rem talis vnio, qualis est, vbi suppositum, & natura differunt secundum rationem.

Ad quintum: Quando dicis de ente, & vno, dico, quod sicut est aliqua vnio, quae non fundatur in aliquo, vt vbi est vnio locati, & loci, & tamē talis vnio non fundatur in vbi, sed est ipsum vbi. Ita dico, quod ista vnio est de genere substantiae, quia sic naturam vniri supposito est formaliter illa vnio.

Ad sextum: Quando dicis, quod nulla inueniuntur indiuidua sine praeuia vnione. Respondeo, antecedens verum est: sed consequentia est falsa. Et quando probas, quod est locus a superiori destructione, dico, quod non est superius. sed se habet per additionem.

Ad septimum dico, quod omnes propositiones sic acceptae sunt de inhaerentia vera de facto, non tamen seꝗtur, quin possibile est aliter fieri. Vel dico, quod propositiones affirmatiuae huius sunt necessariae, non tamen concedo istud de negatiuis, non enim sequitur, non est, nec fuit: ergo impossibile est fieri, & hoc de totali quaestione sufficiat.