Quaestio 1

ARTJCVLVS J. An Deo conueniat actiue adoptare.

PRIMO, An Deo conueniat actiue adoptare. Secundo: Cui personae in diuinis conueniat adoptare. Et tertio: an adoptio passiua conueniat Christo.

Est autem regula Ansel. Monol. 5. quod quicquid perfectionis naturalis, vel mrggccc cuetudinalis est in creatura, totum debet attribui Deo: tunc licet filiatio adoptiua actiue non sit perfectio naturalis, est tamen consuetudinalis: nam adoptio inter homines fuit inuenta, quando scilicet aliquis habens affluentem haereditatem non habet liberos ad illam, vel quia sunt indigni, si habet, vel quia haereditas tanta, quod potest alios admittere extraneos non absolute, sed aduptando intrinsece vt sic admittat eum ad amo rem filialem. hoc autem patet esse perfectionis in hominibus; sed aliud attribuendum est Deo: vnde esto, quod Deus habeat Filium aeternum dignum, & alios, vt angelos, quia tamen haereditas est tanta, quod potest absque sui diminutione ab alijs pos sideri, dignum est aliquos adoptare ad hanc haereditatem, quos admittat ad amorem filialem: ex hoc colligitur, quod adoptio non est, nisi admissio personae extraneae ad amorem naturalem, ex quo deputetur ad haereditatem.

Dico autem admissio extranei, quia si esset naturalis, non esset adoptio.

Secundo dico, aut ad amorem filialem, quoniam si esset ad aliquod aliud donum, non propter hoc magis diceretur filius, quam alius.

Dico tertio, ex quo amore deputetur ad haereditatem, quia si hoc deficeret, non esset filiatio ado ptionis: sed hoc Deo competit, quod nos deputet amore filiali ad haereditatem gloriae, iuxta illud Pauli ad Haebr. cap. 1. Ego ero illi in Patrem, ipse erit mihi in Filium: ergo. Ergo Deo attribuetur ista perfectio, licet sit consuetudinalis: hoc de primo articulo.

ARTJCVLVS JJ. Cui Personae in diuinis attribuatur adoptio.

CIrca secundum, cui Personae in diuinis attribuamus adoptionem actiuam. Videtur quod Patri, quia habet Filium naturalem: ad eundem autem pertinet adoptare, ad quem pertinet filium naturalem habere.

Sed quod Filio, videtur per illud Apostoli ad Galatas cap. 4. Misit Deus Filium suum natum ex muliere, factum sub lege, vt eos, qui sub lege erant redimeret, vt adoptionem filiorum reciperemus.

Tertio videtur, quod Spiritus sanctus, quia adoptio fit per gratiam: ergo.

Dico, quod toti Trinitati conuenit adoptare: nam tota Trinitas vnica adoptione adoptat: sed appropriate tanquam principali agenti ex auctoritate debetur Patri, sicut potentia, quia illius est primo communicare haereditatem, cuius est primo haereditas: sed Patris est primo, vt dicit Glossa prioritate originis: ergo. Per modum autem meriti & exemplaris debetur Filio, eo quod sua passio fuit nobis meritum, & medium ad hoc, vt essemus filij adoptionis; sed quia adoptio formaliter fit per gratiam: & gratia Spiritui sancto lappropriatur, isto modo dico appropriate debetur Spiritui sancto. hoc de secundo articulo.

ARTJCVLVS III. An adoptio passiua conueniat Christo.

DE tertio articulo dicitur, quod adoptio passiua non conuenit Christo, & ratio est, quia, vt dictum est, adoptio non debetur nisi personae extraneae ab haereditate: sed persona, quae est in Christo, non est extranea ab haereditate, nec etiam filiatione: ergo. Igitur secundum istos Christus est filius naturalis, non adoptiuus.

Contra: Ista ratio concluderet, si siliatio esset immediata conditio suppositi, & formaliter: sed hoc non est, quia solum est conditio suppositi vt quod, non vt quo, quia filiatio temporalis non fundatur immediate super persona Verbi: sed super humanitate: ergo videtur, quod Verbum possit esse filius adoptiuus vt quod, sed per humanitatem vt quo, sicut supposito Verbi attribuitur filiatio temporalis vt quod: sed per naturam humanam vt quo formaliter est filius temporalis beatae Virginis: non ergo videtur inconueniens sequi, si ponatur filiatio adoptiua, vel si adoptio in Christo, quam si ponatur filiatio temporalis ex Virgine & tamen hoc conceditur ab omnibus.

Dices forte, quod in Christo natura humana nunquam fuit extrauea, & ideo sibi, vt sic non conuenit adoptio.

Contra, vel intelligis per extraneum esse oditum, & tunc cum beata Virgo, nec Angeli boni nunquam fuerint oditi: sequitur, quod non fuerint filii adoptiui, quod falsum videtur.

Item, non video, quod esse oditum requirat adoptionem, nam nulla imperfectio confert aliquid alicui, vt perfectionem recipiat. Et videmus communiter contrarium de multis. Vel dicis, quod importat carentiam gratiae: sed nec hoc stat, quia vel requiritur carentia gratiae praecedere adoptionem prioritate temporis, & planum est, quod non: nam angelus nunquam fuit in tempore sine gratia, & tamen est filius adoptiuus: vel dicis, quod requiritur prius carentia gratiae ordine naturae, & hoc non, quia humanitas Christi ordine naturae praecessit gratiam: ergo. Jgitur tota difficultas est, quia filiatio adoptiua est conditio suppositi, non tanquam fundamenti, sed naturae: ergo sicut natura dat Verbo, quod sit filius beatae Virginis, nonvideo, quare non dat, quod sit filius adoptiuus. & ob hoc dicunt quidam, quod sic. Sed quia hoc videtur repugnare auctoritatibus Sanctorum, ideo non teneo cum eis ex toto.

Dico ergo, quod potest concedi, quod ibi fuit vera ratio adoptionis, quia fuit ibi creatura, scilicet natura humana: sed propter hoc non debet concedi, quod sit filius adoptiuus. Probo, quia quando aliquod praedicatum potest inesse simpliciter, & secundum quid, & secundum partem diminuentem, cum tale praedicatum contigerit actu inesse, vtroque modo non debet dici. Si enim talesimpliciter, quod sit tale secundum quid, & secundum partem diminuentem, vt Sortes.

Si enim simpliciter albus non debet dici, & addi, quod est albus secundum dentes, non quod praedicatio non sit vera, sed est suspecta, quia quando fit praedicatio secundum partem diminuentem, quia innuitur, quod talis praedicatio non sit vera simpliciter, vt si dico, Sortes est albus secundum dentem, quodammodo debeo intelligere, quod non simpliciter, sed silius naturalis & adoptiuus se habent sicuti simpliciter, & secundum quid, quod dicitur de isto, ille est silius non simpliciter, sed adoptiuus, quae est dictio diminuens: Christus autem non solum est filius adoptiuus, sed naturalis: ergo licet ratio adoptionis sit in Christo, & hoc ratione humanitatis, non tamen debet concedi, quod sit filius adoptiuus, quia esset sensus, vel motiuum praui intellectus, scilicet, quod non est filius naturalis, sicut si dico, iste est pulcher in oculis, est sensus, quod non sit in alio corpore toto: & hoc maxime est attendendum, ad excludendum errorem dicentium, quod Christus non est filius naturalis. Sed si velis separare rationem adoptionis a Christo, licet non videam hoc, dicerem tunc, quod nullus dicitur filius adoptiuus, qui per gratiam habet ius in haereditate, tunc Christus, licet inquã- tum homo generatus per comparationem ad terminum, praecise non habeat illud, habet tamen quantum ad communicans, & coinclusum, & illud est Deitas. Sed de hoc non curo, quia non habeo pro inconuenienti, quod in Christo sit ratio adoptionis, dummodo propositio non concedatur ex causa praeasignata.

Ad primum autem in oppositum concedo maiorem. Ad minorem dico, quod gratia & gloria in Christo non fuerunt ratio vnionis; sed magis e conuerso: Vnde Deus prius praeordinauit hunc hominem vniri, quam tantum gloriae sibi dari; tunc dico, quod in Christo filiatio naturalis, & vnio praecesserunt filiationem adoptionis: ergo dico, quod virtute vnionis debetur sibi gloria, non virtute gratiae, quare sequitur, quod non habuit ius in haereditate per gratiam, sed per vnionem, & ideo non fuit in Christo ratio adoptionis, & haec videtur intentio Magistri dist. 4. cap. supra allegato, igitur est filius: sed ratio filiationis istius non est gratia, sed vnio: & quia vnio fuit gratia, potest dici, quod est filius gratiae, & per gratiam habet ius in haereditate: sed ista gratia est gratia vnionis, non adoptionis, & diffferunt istae duae gratiae, quia gratia adoptionis fundamentum habet gratiam gratum facientem, ista autem est excellentior gratia, scilicet ad vnionem personae.

Ad argumenta in oppositum. Ad primum dico, quod minor est falsa. Ad probationem dico, quod Christus habuit vnionem per aliquam gratiam. Vel concedendo minorem dico, quod conclu sio non sequitur, quia fieret praedicatio secundum dictionem diminuentem.

Ad secundum dico, quod adoptio simpliciter non est perfectio, imo includit imperfectionem: nam ex hoc dicitur filius adoptiuus, quia non potest esse naturalis.

Ad aliud dico, quod diuisio non est sufficiens, quia ex aliquo alio potest esse, quod sit filius, vt for te ratione vnionis, vel dato, quod sit non debet con cedi ratione erroris inducendi.

Ad argumenta de fundamento per interemptionem, vnde dico, quod illa natura per aliam gratiam quam per adoptionem: vel dicam, quod est ibi fundamentum illa natura, tamen non debet dici filius adoptiuus, propter malum intellectum.

Ad aliud dico, quod non est perfectio simpliciter, sed in hominibus alijs.

Ad aliud dico, quod licet sit gratia informatus, tamen non est propter hoc filius adoptiuus, vt patet. Vel dico, quod est filius adoptiuus quantum est ex se, non tamen debet concedi.