Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 2
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31 et 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 12
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Prologus
Distinctio 1
Quaestio 2 : De definitione sacramenti
Distinctio 2
Distinctio 3
Quaestio 2 : De institutione baptismi quantum ad formam, sive de forma eius
Quaestio 3 : De institutione baptismi quantum ad materiam, siue de materia Baptismi
Distinctio 4
Quaestio 2 : De effectu baptismi
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Quaestio 1 : De sacramento eucharistiae, quoad essentialia
Quaestio 2 : De forma sacramenti eucharistiae
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Quaestio 2 : De transubstantiatione in ordine ad subiectum
Quaestio 4 : De transubstantiatione in ordine ad terminum ad quem
Distinctio 12
Quaestio 1 : De entitate accidentium
Quaestio 2 : De accidentium separabilitate
Quaestio 3 : De naturali operatione accidentium in Sacramento Altaris.
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Quaestio 1 : De Sacramento poenitentiae
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctiones 28 et 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Pars 1
Pars 2
Distinctio 48
Quaestio 1 : De beatitudine respectu corporis
Distinctio 49
Distinctio 50
Quaestio 2
Articulus 1
Utrum solus Episcopus sit idoneus minister Sacramenti Confirmationis.QVANTVM ad secundam quaestionem arguo primo, q solus Episcopus sit idoneus miniser Sacramenti Confirmationis, per illud Act. 8. vbi dicitur, quod postquam rece perat Samaria verbum Dei, miserunt ad confirmandum illos Petrum & Ioannem, vnde sequitur tunc, impo nebant manus super illos, & c.
In oppositum est illud Decretorum de Consecr. cap. Peruenit ad nos, vbi allegant verbum Cregorij Papae scribentis Januario Episcopo, vbi in fine verborum dicitur: Si Episcopi desint, vt presbyteri baptizatos in fronte Chrismate tangere debeant concedimus.
Respondeo, haec quaestio habet magnam difficultatem, & tangitur de Consecratione, vbi supra arguendo ad oppositum; si enim de esseatia ministri sit, quod sit Episcopus, tunc Papa non posset in hoc dispensare alteri committendo, cuius contrarium apparet inuapitulo praealleg. Peruenit. Ideo pono primo punctum quaestionis, & secundo ponam propositiones.
Quoad primum sciendum est, quod secundum aliquos Sacerdos & Episcopus non differunt, vnde Episcopus non est nisi simplex sacerdos, habens tamen maiorem parochiam, & auctoritatem. Modus iste dicendi habet pro se Hieronymum super epist. ad Titum, cuius auctoritas ponitur in Decret. de Consecr. cap. Olim, vbi dicitur olim, quod idem presbyter, qui & Episcopus, & sequitur: Episcopi nouerint se uiagis ex consuetudine, quam Dominicae auctoritatis, virtute presbyteri esse maiores.
Alia auctoritas eiusdem est, cum Apostolus doceat eosdem esse Episcopos, quos presbyteros, quod patet ibidem per multas rationes. Quod si verumesset, quaestio non haberet difficultatem, quia tunc Papa libere potuit ministerium Confirmationis conmittere alijs quam Episcopis. Verumtamen haec opinio non tenetur propter duo. Primo, quia Episco pi officium, & auctoritatem habent aliquam, quam non habent presbyteri. Secundo, quia in prima Ecclesia Apostoli erant ab alijs distincti discipulis: Apostolorum autem successores sunt hodie Episcopi, Presbyteri vero aliorum discipulorum, ideo adhuc manet difficultas quaestionis, quomodo Gregorius Papa dispensare potuerit cum presbyteris Graecis, vt possent Confirmationem minisrare, quod expresse habetur in Decretis dist. 95. cap. Perue- nit ad nos, quosdam scandalizatos fuisse, eo quod presbyteros tangere eos Chrismate, qui baptizati sunt, prohibuimus; sed ne omnino de hac re aliqui contristentur, vbi Episcopi desunt, vt presbyteri etiam in fronte baptizatos tangere Chrisinate debeant concedimus.
Adhuc dicunt aliqui, quod Gregorius illud non concessit, sed permisit propter scandalum: sed contra tamen, quia prius scandalum nasci permittitur, quam veritas relinquatur, vt habetur in regula Juris.
Secundo, quia secundum hoc accidisset fraus cir ca Sacramentum, quia & preshyteri fuissent fraudati credendo ministrare, quod non ministrabant; & suscipientes credendo suscipere, quod non suscipiebant: nullus vero debet ratione scandali permit tere, quod fiat fraus circa Sacramentum.
Alij dicunt, quod Gregorius concessit, quod confirmarent vngendo oleo, non chrisniate, ad vitandum scandalum. Sed iste modus dicendi est contra litteram, sicut patet ibidem.
Alia opinio est, quod Papa potuerit committere Confirmationem ministrandam etiam laico, sicut audiui quendam, qui etiam confessiones audire poterat laico committere. Sed opinio haec est ni mium irrationabilis, ideo dimittenda est.
Propter quod dixerunt alij, quod Papa potuit auctoritatem illaui sacerdotibus committere, & alijs non: ratio autem ipsorum est, quod sacerdos ratione Ordinis habet auctoritatem super corpus Christi verum, & etiam super corpus Christi mysti cum, propter quam sacerdos est idoneus minister cuiuscumque Sacramenti in corpore mystico Chri sti, quod est ipsa Ecclesia, maxime ex commissione Papae. Contra hanc opinionem sunt argumenta quae facta sunt ad principale.
Alia opinio est, quod Gregorius Papa omnes sacerdotes Graecos tunc fecit Episcopos quantum ad actum istum, qui est chrismate confirmare, & per hunc modum licite potuit eis concedere, quod con sirmarent. Sed iste modus non videtur ire ad mentem capituli, tamen quia ibi dicitur, si desint Episcopi, presbyteri possint tangere baptizatos chrismate, & secundo quod non fuisset permissio, sed auctoritatis collatio, quod non videtur secundum mentem capituli. Sic ergo punctus istius quaestionis est videre, quomodo Papa possit dispensare cum sim plici sacerdote, vt confirmet, vt de Gregorio legitur: secundo pono propositiones quasdam.
Prima est ista, quod quantum est de ordinatione Hierarchica Ecclesiae, & de iure, confirmare ad solos Episcopos pertinet: ad hoc facit capitulum illud de Consecr. dist. 5. cap. manuum impositio. Similiter ad hanc propositionem facit illud Act. 8. de Petro, & Joanne, qui missi fuerunt ad confirman dum eos, qui crediderant in Samaria. Ad idem etiam potest adduci ratio satis congruens, sic enim videtur esse congruus ordo, ac dispositio in familia Chri sti, sicut & in familia cuiuscumque Domini: sed videmus in alijs politijs, quod non cuilibet de familia datum es facere milites, sed hoc tantummodo commissum est principibus, & obtinentibus gradum eminentiorem in familia tali: sic est ergo in familia Christi rationabile, quod non omnes valeant militare, sed principes soli, cuiusmodi sunt Apostoli, & successores eorum, qui sunt Episcopi.
Secunda Propositio, quod Papa potest eon mittere administrationem huius Sacramenti cuilipet sae cerdoti. Hanc propositionem probo a posteriori, & a priori. A posteriori sic: Non minoris auctoritatis est conferre ordines, quam confirmare, nec confirmare videtur exquirere maiorem excellentiam mi nistri quam ordinare, nam Ordo consistit in excellentiori gradu in Ecclesia, quam Confirmatio: sed hoc non obstante Papa potest committere ministra tionem Ordinis alteri, quam Episcopo, vnde committit de facto Abbatibus, quod possint conferre ordines minores, & aliquibus quosdam sacros: ergo ratione pari videtur, quod possit committere ministrationem Confirmationis alijs quam Episcopis.
Secundo probo idem a priori, sic: Ad cuius euidentiam sciendum est, quod duplex est potestas, quantum exigitur ad propositum, quaedam enim est potestas ordinis, quaedam potestas iurisdictionis. Exemplum de primo, sicut conficere Sacramentum corporis Christi, exemplum de secundo, sicut excommunicare.
Ex his autem duabus potestatibus simul iunctis consurgit triplex potestus mixta, cuiusmodi sunt audire confessiones, conferre ordines, ministrare confirmationem. Est enim potestas audiendi confessiones, potestas mixta ex potestate Ordinis & iu risdictionis: Dico vero Ordinis, quia non sufficit sola iurisdictio, alias plebanus non ordinatus posset confessiones audire. Dico etiam iurisdictionis, quia nec ordo susficit sine iurisdictione: nullus enim potest audire, nisi subiectum sibi, qui sit subiectus de iure, vel de commissione.
Similiter potesttas Ordines conferendi est potestas mixta ex potestate ordinis, & iurisdictionis, ideo sacerdoti simplici potest Papa committere collationem ordinum solam iurisdictionem conferendo: nulli autem non sacerdoti committere potest potestatem Ordines conferendi, quantumcumque maximam conferret iurisdictionem.
Ratio autem est ad hoc, quia conferre ordines est disponere corpus Christi mysticum: nunc autem eadem est potestas corporis Christi veri & my stici: sed solus sacerdos habet potestatem super corpus Christi verum: ergo non sacerdos nullam habet potestatem super corpus Christi mysticum: ergo non sacerdos non potest ordines conferre.
Similiter potestas confirmandi est potestas mixta, sic quod nec potest committi soli ordinato, nec soli habenti iurisdictionem, sed habenti vtrumque.
His praemissis, tunc sic habenti potestatem ordinis potest committi potestas quaecumque mixtacollata potestate iurisdictionis, sed confirmare est potestas mixta, vt dictum est ex potestate ordinis, & iurisdictionis: ergo habenti potestatem ordinis potest committi potestas confirmandi, commissa tamen potestate iurisdictionis.
Vlterius. quicumque sacerdos habet potestatem ordinis, & cuilibet tali potest committi potestas iu risdictionis, quia potest committi etiam laico: ergo dominus Papa potest committere simplici sacerdoti potestatem confirmandi.
Tunc dico, quod Gregorius commisit sacerdotibus illius regionis potescatem iurisdictionis, ex qua cum potestate ordinis resultat potestas confirman di, & in hoc dedit eis auctoritatem, vt possent Chrismate tangere in frontibus baptizatos, vt
capitulum dicit. Nec est dicendum, quod quidam dicunt, quod ex hoc fecerint eos Episcopos, quia tunc non habuissent sacerdotes illi potestatem huiusmodi ex commissione, sed ex auctoritatePorro aliud est aliquid posse ex auctoritate, aliud autem illud posse ex delegatione & commissione: Papa antem ministrationem Confirmationis potest committere omnibus sacerdotibus delegando, non tamen quod auctoritatem habeant potest alijs conmittere, quam Episcopo.