Quaestio 2

ARTICVLVS VNJCVS. Vtrum Catechismus, & Exorcismus sint proprie Sacramentum.

QVO ad secundam Quaestionem arguo primo, quod Exorcismus, & Catechismus sint proprie Sacramenta, sic. Cui conuenit definitio, conuenit ldefinitum: sed Exorcismo & Catechismo conuenit definitio Sacramenti. Est enim Sacramentum inuisibilis gratiae visibilis forma: nunc autem Catechisimus, & Exorcismus sunt vi- sibilis forma, idest signa sensisiilia: significant etiam & efficiunt aliquem effectum inuisibilem, alias frustra exhiberentur: ergo.

In oppositum est, quia secundum determinationem Doctorum tantummodo sunt septem Sacramenta.

Respondeo, in ista quaestione ponam tres propositiones.

Prima est, quod grauiter peccat, qui baptizat dimissso Catechisino, vbi potest fieri, & necessitatis articulo non imminente; quod si necessitatis articulus interuenerit, puta, quia timeatur periculum mortis, si baptizatus superuiuat, est ad Ecclesiam reportandus, & et sunt Catechisinus, & Exorcismus exhibendi.

Dico tunc, quod grauiter peccaret, qui sine Catechismo, & Exorcismo praeuijs baptizaret. haec conclusio habet euidentiam. Primo exemplo Christi, cui tanquam primo institutori Sacramentorum Nouae Legis in ipsorum administratione debemus nos per omnia confirmare.

Secundo, auctoritate Ecclesiae, quae hunc modum tenuit tempore Apostolorum

Primum de Christi exemplo, quantum ad Catechismum confirmatur per illud Joannis 9. Catechismus autem Craece, idem est, quod informatio Latine; nunc autem ibi, vel cap. 1o. legitur de Chri sto, quod quando sanauit oculos caeci nati, fecit lutum de sputo, & caeco ait, Vade & lauare, quod exponit Rhabanus, & ponitur de Consecrat. dist. 4. cap. Ante baptismum, vbi dicitur, quod ipse Jesus Christus prius oculos caeci nati ex luto facto superliniuit, & sic ad aquas Siloe misit, quia prius debet baptizandus instrui in Incarnatione Christi, & ad Baptismum sic credulus adduci.

Item Matth. vlt. cum dedit Christus formam ba ptizandi Apostolis, dicit: Ite, docete omnes gentes, & tunc sequitur, baptizantes eos, &c.

Hoc idem patet de Exorcismo. Exorcismus enim est exsufflatio spiritus immundi, vt habetur Extra de Consecratione dist. 2. cap. Baptiz andi no men, & cap. Sicut nostis: Crisus autem, quando eiecit spiritum immundum, exufflauit, & dixit, Effeta, quod est adaperire.

Secundo. habet ista conclusio euidentiam ex auctoritate Ecclesiae a tempore Aposolorum, secundum quod expresse habetur apud Dionysium, qui expresse ponit, quod tempore Pauli, Ecclesia praemittebat Baptismo Exorcismum, & Catechismum, lib. de Ecclesiastica Hierarchia. Ipse etiam in eodem libro tradit expresse ritum de forma adiurationis, siue Exorcismi. Ad hanc etiam conclusionem sunt auctoritates Leonis Papae, Eusebij, Cypriani, Rhabani, & aliorum, quorum auctoritates continentur in decem & septem capitulis de Consecrationedist. quarta.

Secunda Propositio est, quod ritus, qui instirutus est debere obseruari tam in Catechismo, quam Exor cismo, est congrue institutus. Vbi sciendum est, quod Catechismus potest comparari ad ministrum, & sic minister ordinarius est Episcopus, vel Sacerdos: potest comparari ad obiectum, cum enim idem sit Catechismus, quod doctrina, & eruditio, doctrina ista debet esse de symbolo, & articulis Fidei.

Sciendum tamen est, quod Augustinus dicit, quod eruditio ista eit fienda de septem aetatibus, sed intelligendum est hoc quando Baptismus celebratur in vigilia Paschae, vel Pentecostes, tunc enim leguntur ante Missam multae Lectiones.

Quarum prima est de creatione mundi, ac prima aetate.

Secunda vero de aetate secunda, scilicet de Noe.

Tertia vero de Abraham, siue aetate tertia, ac sic de alijs: ad quas Lectiones debebant erudiendi Catechumeni conuenire.

Tertio, potest comparari ad modum examinationis, nam facta interrogatione de symbolo debet ipse respondere, si adultus fuerit, vel patrinus, si fue rit paruulus.

Secundus etiam ritus Exorcismi est congrue institutus: primo enim in Exorcismo fit consignatio in pectore, & oculis, & naribus, ad significandum, quod Christus est in toto, sicut sit in corde, sit in ore, sit etiam in naribus. vt semper cogitet Cristũ- & omnia redoleant Christum. Secundo ponitur sal in ore, ad significandum recessum foetoris pristinae conuersationis. Vel forte ad significandum sapientiam, quam habiturus est per Baptismum.

Tertio, ibi fit exsufflatio, cum qua etiam fit adiu ratio, vt detur intelligi, quod potestas diaboli est de caetero exsusflata. Quarto, ponitur saliua in auribus ac naribus, ad signandum, quod quinque sensus debent sapere Chri stum, qui est fons sapientiae in excelsis.

Tertia Propositio est, quod Catechismus, & Exoreismus non sunt Sacrameuta Nouae legis, eo quod non efficiunt, quod figurant. Nam effectus quidem inuisibiles, etsi significentur in Catechismo & Exor cismo, tamen non insunt animae virtute eorum, sed virtute sequentis Baptisini., Possunt ergo dici largo modo Sacramenta in hoc, quod sunt inuisibilis formae visibile signum, non tamen in hoc quod est cau sam existere, & ideo magis proprie debent dici sacramentalia, quam Sacramenta, eo quod sunt praeambulum ad verum Sacramentum.

Hic tamen de effectu Catechismi, & Exorcismi est dubitandum. Dicit enim Praepositus, quod non conferunt aliquid, vnde si moriatur catechumenus, antequam baptizetur, nullum habet effecum gratiae, siue effectum quemcumque alium, quem figurant.

Et si arguitur contra eum, quod tunc Catechismus, & Exorcismus sunt inutiles; respondet, quod non, quia catechizatus, & exorcizatus, si sine Baptismo decedant, patiuntur minores tenebras.

Sed opinio haec non concordat cum dicis Docto rum, qui ponunt, quod qui sine Baptismo decedunt, omnes carent aequaliter Dei visione. Alij concedunt, quod simpliciter ad nullum effecum valent. Mihi videtur quod possit dici aliter, scilicet quod conferunt contra diaboli potestatem, virtute enim Catechismi, & Exorcismi dirimuntur dominium, & potesas, ac tyrannidis diaboli, licet enim diabolus non relinquat e xorcizatos ante Baptismum, quo ad culpam: relinquit tamen eos quo ad potestatem nocendi, & impediendi a susceptione Baptismi: sic enim proponentem religionem intrare diabolus conatur tentando adducere, & diuersa impedimenta apponere, & eo magis nititur accedentem re trahere a Baptismo: contra ergo huiusmodi diaboli nocumenta, puto, quod valeat Exorcismus, ideo praemittendus est Baptismo.

Posset ergo dici, quod valent ad tria: primo ad retinendam memoriam de Baptismo, quod scilicet talis baptizatus sit.

Secundo, ad sciendum, quid Christo promisit, cn ius imaginem recepit postea in Baptismo.

Tertio, ad prohibendum illusiones multiplicesquas posset exercere diabolus circa aquam, & impedimenta, quae posset adducere ad impediendum receptionem Baptisini. Ad argumentum in oppositum patet ex dictis.