Quaestio 1

ARTJCVLVS J. Vtrum materia sit de quidditate rei, seu substtantiae, siue, Vtrum Christus fuerit homo in triduo secundum Metaphysicos.

QVOAD primum est quidam modus dicendi quorundam, quod materia non est de quidditate rei naturalis. De ratione enim quidditatis ignis non est materia, sed bene, vt dicūt est de ratione indiuidui, non autem speciei, vel quidditatis, & tunc anima separata esset tota quidditas hominis, & secundum hoc anima separata vere esset homo. Ad hoc asserendum habent plura motiua. Primo sic: Quando aliqua sic se habent, quod ea comitantur aliquae proprietates incompossibiles vnum in alio non includitur: sed quidditatem & materiam concomitantur proprietas incompossibiles: ergo. Maior est manifesta, probatio minoris, quoniam quidditas est ingenerabilis & incorruptibilis 7. metaph. cap. de quantitate: sed materia est genecptut t ce conie geutritout est esse, & non esse: ergo.

Item secundo, quidditas est cognoscibilis, quoniam vnumquodque cognoscitur sua quidditate: sed materia est causa ignorantiae 7. met. tex. & com. 35 immaterialitas vero est causa intelligibilitatis.

Tertio: Conditio quidditatis est, quod ipsa non est de se hoc. Materia autem sic, imo per ipsam est quidditas hoc: omnes ergo istae proprietates sunt inconpossibiles, & tunc sequitur conclusio principalis: ergo materia non ingreditur intra quidditatem. Item secundo sic: Illud quod ponit alietatem a quidditate, non ingreditur quidditatem: sed materia ponit alietatem a quidditate: ergo. Maior patet, probo minorem, quoniam in habentibus materiam aliud est quidditas ab illo, cuius est, 7. met. cap. 4. Item 7. met. dubium, vtrum anima sit homo, vel compositum. Item 2. de anim. est speeies alterius animalis. Item, definitio non exprimit nisi formam, quia omnes partes definitionis sunt formales, 2. Phys. tex. 28. sed definitio exprimit totam quidditatem compositi: ergo. Iste modus ponendi videtur Commentatoris, qui dicit, quod materia est de essentia indiuidui, non speciei.

Alius modus dicendi oppositus est, quod imo materia ingreditur quidditatem, ita quod quidditas dicit materiam & formam: sed hoc multipliciter probatur, nam dicitur quod materia non plus ingreditur quidditatem substantiae, quam accidentis, vt albedinis: & sicut albedo supponit materiam in qua, vel subiectum, non tanquam subiectum sit de intrinseco albedinis, sic de quidditate respectu materiae sensibilis. Arguitur pro ista opinione primo sic: Quidditas est ratio, qua posita, omni alio circumscripto, habens quidditatem subsistit: sed si forma ignis esset sine materia, non esset sufficienter ignis, quia non subsisteret: ergo. Istam negabo tibi, quia ad subsistere non exigitur materia, sicut dicitur de albedine separata vere est albedo, sic dicam in proposito. Et confirmatur per opinionem illam, quae dicit, quod vermis genitus in speciebus in Sacramento Altaris est pura forma, & attrahit materiam per alimentum; nec est frustra materia in rerum natura, ex hoc quod naturale est, quod forma ignis sit in materia, sicut accidentia in subiecto, ita quod non est eorum connexio intrinsecae compositionis, sed solum indigentiae, quia sine illa quiddisaluatur.

Secundo arguitur sic: Quidditas materialis est intrinsece causata: ergo. Maior patet per Philosophum 5. met. cap. de causis. Minor probatur, quia sicut causa extrinseca ad effectum extrinsecum, sic causa intrinseca ad suum effectum: sed carens causa extrinseca non est extrinsece causatum: ergo. Alius dicit, quod etiam non est causata, quod probat, quia agens naturale agit educendo formam de materia.

Ad hoc dicam, quod adhuc potest saluari in materia, quod sit causata. Dicam enim, quod ideo est causata, quia forma est causata: sed non sic, vt materia sit pars sui intrinseca, & quod alius confirmat, non valet, quia forma inducitur, & tamen non est ibi materia.

Tertio sic: Materia non definitur per additamen tum: sed naturalis definit per materiam: ergo. Ad hoc dicam, quod definit per materiam, hoc est per proprietates quantitatis sensibilis, vel qualitatis, vnde non intendit de materia, quae est altera pars compositi, sed accidentia propria, quae sunt de aspectu naturalis.

Quarto sic: Quidditas esset simplex res, scilicet materia, sicut anima. Respondeo, de compositione intrinseca verum est, sed non extrinseca, quia alteri componitur, & tunc in talibus compositum est indiuiduum, non quidditas, & hoc videtur Philosophus dicere 7. metaph. tex. vlt. quod simul totum addit ad quidditatem.

Item quinto, quia a forma indiuidui traherevnum conceptum non est materia, & ille est quidditatis. Nego, dicam enim, quod a materia trahitur conceptus, quia non est intelligibilis, nec separata forma habetur, vnde distinguatur, vel vnde sit per se subsistens, vel per formas distincta. Vel dicam, quod intra simul commune, non autem intra quidditatem albedinis hanc, vel albedinem simpliciter: ergo inuenire rationem fortem ad istam partem, valdeest difficile, vnde materia non est quid, nec quale, nec quantum, septimo metaphys. tex. 8. sed est horum delatiuum, tunc autem materia non ingreditur quantum, vel quantitatem, sed est eius delatiuum. Dices, quod non est simile, quia quidditas cum materia facit vnum quid per se vnum; cum quantitate vero non. Dico, quod statim petis principium, peto enim quid intelligis hic per vnum, aut quod non est causa quaerenda, & sic dicam de quantitate: si dicas, quod sit vna substantia intrinsece, iam petis, & forte non purum, vnde videtur Philosophus dicere, quod simul totum addit ad quidditatem.

Hic pono opinionem meam, puto enim, quod materia sit de quidditate substantiae, ita quod quidditas sine illa non completur. Hoc probo sic: Omnis substantia dicit intrinsece hoc aliquid determinatum. Item, suum intrinsecum est hoc aliquid in praedicamentis. Item 7. metaph. tex. 2. Omne aliud ens est entis, substantia est hoc ens per se. Item 7. metaphys. tex. 12. vestis, quia non significat aliquid, quod sit huiusmodi, non habet definitionem, sicut ergo propriam entitas qualitatis est modus, & quantitas ipsa partibilitatis, & resolutionis esse, ad aliud habitudo: & sic de caeteris. sic ratio substantiae est, quod sit ens absolutum aliquod praecisum a quolibet, & haec est intentio Philosophi primo Posteriorum cap. de per se, quia tertius modus per se, idem est quod solitarie, non igitur est ratio substantiae integrae, nisi sit hoc aliquid. Haec sit maior propositio. Sed forma materialis, vt probaui alias, non est ex se hoc aliquid, nisi vt in materia, quia ignis est hoc aliquid.

Deinde, materia non habet nisi vnum actum incompletum, ita quod forma talis dicit modum materia vero dicit modificabile, totum vero ex ma teria & forma dicit aliquid hoc, & sic materia est de intrinseco cuiuslibet quidditatis substantiae. De. cuius ratione, quod sit hoc aliquid demonstrant formae non substantialis, & accidentalis, substantialis, dico sensibilis; quia eorum ratio non est esse hoc, sed huius, & sola modificatio, ideo rationem eorum non intrat. Ad euidentiam autem intentionis Aristotelis, & solutionem argumentorum. hic sciendum de prima materia eam tripliciter accipi a Philosopho.

Aliquando enim accipitur pro ente in potentia, vt in primo Physic. & 7. metaph. vbi dicit materia, nec est quid. & Commentator in fundamento naturae; vel est distincta, & isto modo diuiditur contra formam, & est ens in potentia vel obiectiua, vel substantiua, ita quod adueniente actu fit hoc ens, ita quod quantum in se est, caret omni actu, & tamen non est nihil. Secundo modo accipitur materia pro qualitatibus actiuis & passiuis, & huiusmodi, quae sunt de consideratione naturalis, & isto modo caro & os dicuntur materia, quae consistunt in quadam medietate mixtionis, & ad hoc vadit verbum Philosophi 6. metaph. tex. & com. 2. quod naturalis definitur per materiam: non intelligunt sub materia, quae est altera pars compositi, quam etiam sic definit metaphysica, licet non exprimat eam, quia ipsa non est expressibilis, & sic materia directe diuiditur contra quidditatem, quia tunc dicitur quidditas in carne, & osse, quae accidunt quidditati. Tertio modo accipitur materia pro ratione indiuiduali. & sic primo caeli & mundi tex. 92. & infra, cum diuido caelum, dico materiam, & sic vocantur partes materiales omnes, quae sunt extra definitionem, & sic diuiditur materia contra vniuersale. hoc de prima distinctione principali.

Sequitur secunda distinctio de forma: Vbi sciendum, quod forma diuiditur etiam tripliciter; Primo modo, prout est altera pars compositi, & sic diuiditur contra materiam primo modo. Alio modo pro forma totius, quae est. quidditas, & sic diuiditur contra materiam secundo modo, quae idem est quod actus, vnde masculinum & foemininum isto modo sunt accidentia quidditati, & sunt materia secundo modo sumpta. Tertio accipitur forma ipsum vniuersale & species, quia in hoc saluatur nomen & definitio.

Tunc sequitur tertia diuisio de simul toto. Primo enim potest sumi simul totum, idest compositum ex materia & forma primo modo dictis: Alio modo ex quidditatibus & accidentibus. Alio modo indiuiduum includens species cum omnibus conditionibus sequentibus indiuiduum signatum.

Nunc ad propositum si loquamur de materia primo modo sumpta. Dico quod ipsa est de quidditate rerum naturalium, cuius ratio est dicta quia non habetur hoc aliquid sine materia, tamen est principaliter a forma, & modo nobiliori, quia materiae accidit vt actus complens, & dans rationem. Materia vero vt actuabile per formam, & sic fit ex eis vnum hoc indiuisibile in substantia, homine excepto.

Si vero loqueris de materia tertio modo, tunc, vt dictum est, isto modo caro & os sunt materia ho minis, dicunt enim quoddam contemperamentum, tunc planum est, quod talia accidunt quidditati, vt mollicies & huiusmodi.

Tertio etiam modo loquendo de materia dico, quod non est de quidditate, vt quidditas est, omnia enim quae causant indiuiduationem sunt extra rationem quidditatis, vt quidditas est. Per hoc patet ad argumenta alterius opinionis.

Ad primum nego minorem de materia, quae est altera pars compositi. Dico etiam, quod quidditas particularis est generabilis, & corruptibilis, sed per materiam.

Dices, quod materia est causa ignorantiae 2. & 7. met. tex. & comm. 35. Respondent quidam, quod imo causa est scibilitatis, quia si in causis est processus in infinitum, non scietur aliquid 2. metaph. tex. 13. Istam responsionem non teneo, & saluo Philosophum. Dico enim quod Philosophus ibi intelligitur de materia praeiacente, vt si debet sciri generatio pluuiae, oportet sciri vaporem & huiusmodi: non ergo idem de materia, quae est altera pars compositi. Et ideo aut dico, quod est aliter loquendum de cognoscibilitate complexorum, quantum ad veritatem complexorum, Materia est causa varietatis, quae non accideret eis sine materia, & sic isto modo est causa ignorantiae. Exemplum, sphaera separata tangit planum in puncto, ita quod ista est propositio nota in geometria. Si autem ponas sphaeram in materia, non tangit planum in puncto. Isto ergo modo impediuntur propositiones, quae de se aptae sunt ad proprietates scibiles de eis, & hoc per materiam, vt quod homo sit sanus, & non canus; de sphaera, quod tangit planum in puncto. Et ista est ratio, qua in scientia metaphysicae est maxima certitudo, quod scilicet sunt separata a materia, cum non sit materialia. Sic ergo patet, quod in propositionibus complexis, & earum cognoscibilitate materia causat nescibilitatem, quia alias si non in materia essent, posset esse scientia de eis, & nullo modo poneret varietatem. Non accidit autem impedimentum ex singularitate, sed ex varietate, quae est a materia; singularitas autem non est a materia. Si autem loquamur de in- telligibilitate, & cognoscibilitate incomplexi, dico quod materia non impedit, & haec est materia, quae proprie est altera pars compositi. Quod non impediat, patet, quia vnum ignem totum intelligo cum suis communibus conditionibus.

Ad aliud cum dicit, quod quidditas est per materiam, nego, imo sicut quidditas abstrahit a particulari, ita & materia, vnde accipiens hoc vt quidditatem, concipis vnum formale, & hoc est materia & actus, quae est forma.

Ad aliud dico, quod aequiuocas de materia nam verum est de materia Physica, non autem de materia, quae est ens formale per formam, & ideo in te caro & os sunt a quidditate, quia implicant materiam etiam physicam, scilicet accidentia, vt qualitates medias.

Ad aliud dico, quod Philosophus loquitur ratione principalitatis, vt Commentator exponit 8. met. quod nomien componibilis notius dicitur de forma, vnde forma dat rationem, non materia, licet inchoet eam.

Ad aliud, in definitione Physica ponitur materia substrata accidentibus, talis autem sic est extra quidditatem, & extra definitionem Metaphysici, quae in definitione sua ponit materiam non Physicam, sed quae est altera pars compositi. Verum est quod non de materia substrata, at illam, quae non habet conceptum nisi arguitiue, vnde metaphysice coucipiens adinuenit materiam & formam, & inuenit vnum hoc, sed argui tiue inuenit, vnde vna est ratio, sed in ista ratione est completiuum, & inchoatiuum: Physicus autem accipit materiam, quae est connexio omnium accidentium, & ista non intrat rationem quidditatis, sed bene materia, quae est pars compositi.

Tunc ad formam argumenti. Ad maiorem cum dicitur definitio exprimit formam, concedo, prout excludit materiam Physicam, non illa, quae est altera pars. hoc de isto articulo. Ex quo patet, quod quia anima non est tota quidditas, ideo Christus non est propter hoc homo, quia habuit animam vnitam inter duo, & hoc est quia materia ingreditur quidditatem, vt dictum est. Ratio autem quare hoc est, est quia sine materia non habes aliquod hoc, & sic per consequens non habes rationem substantiae, & sic nec quidditatem.

ARTJCVLVS JJ. Vtrum Christus in triduo potuerit dici homo logice, siue secundum Logicos.

DE secundo Articulo: an ista vera sit: Christus Lhomo in triduo fuit, nam logice est dubium. Dico autem logice, quia specialis difficultas in Logica: Vtrum non existente subiecto aliquid liceat de illo enunciari, vt: Vtrum Caesare non existente, ista sit vera, hic Caesar est homo.

Tunc ad propositum dicitur, quod licet haec sit vera logice, Caesar est homo, non tamen ista est vera, in triduo Christus est homo, quod sic probant, quia in propositione, in qua est subiectum habens rationem compositam, si illa ratio complexa inclu dit repugnantiam, quicquid postmodum enunciatur de tali subiecto, est falsum. hoc probatur sic, quia 8. metaph. tex. 29. falsum in se de quocumque praedicatur, est falsum: ergo a simili de subiecto falso in se.

Item exempli gratia accipio pro subiecto, Maius Deo: tunc quicquid enuncio de ly maius Deo, siue esse siue aliud, totum est fallum. Sed Christus dicit duplicem conceptum, quia est nomen duarum naturarum, vel suppositi existentis in duabus naturis, scilicet diuina & humana, secundum Damasc. lib. 3. Orthod. Fid. cap. 3. verbi gratia tantum existit in vna natura, iam subiectum habens rationem compositam est falsum, quia significat existens invna natura tantum existere in duobus modis: sed Christus in triduo non existebat, nisi in vna natura: ergo significatum nominis tunc includebat falsum: ergo quicquid de tali subiecto enunciatur, est falsum: ergo, Christus in triduo fuit homo, ista est falsa

Et confirmatur, quia homo albus est homo, nullo homine existente, est falsa, licet veritas conclufionis inchoetur, non tamen dicitur sufficienter.

Arguo contra rationem: contra primam propositionem sic: Ista propositio, animal risibile est homo, est vera, homine tamen non existente, & tamen subiectum habet duplicem conceptum. Item, habens angulos duobus rectis, est figura, & c. est vera non existente aliquo triangulo. Item: Album est coloratum, est vera, licet non sit aliquod album Jgitur aliunde venit, quod propositio non sit vera, quam ex hoc, quod subiectum habet rationem com positam. Item, licet sit verum, quod vbi ratio subiecti includit repugnantiam, non sit vera, sed tamen etiam secundum eum vbi non includit, est vera: sed accipio pro vno termino propositionis istam, scilicet, homo Deus, quod non includit repugnantiam, quia non repugnat humanitas Deitati. Item, non est falsum, quod nil enuncio, sed tantum capio duos terminos: non ergo video quod sit falsa.

Ad confirmationem autem de albo, cum dicis, ista, homo albus conuertitur in istam, homo est homo albus. Dico, quod istae propositiones sunt verae, quia nulla repugnantia est ibi: sic dico, Deus ho mo. Deus est homo, hic nulla repugnantia, si dicerem, Sortes est homo infinitus, ista est falsa, quia praedicatum includit repugnantiam; vbi autem non includit, non falsa, quia non annuncio, sed tantum capiam duos terminos, qui sibi non sunt inconpossibiles: ergo. Hic ad videndum veritatem formo tres propositiones, scilicet, Verbum est homo, Jesus est homo, Deus est homo. Prima istarum, scilicet, Deus, vel Verbum est homo, sunt falsae simpliciter, quia quando istud verbum, est, ponitur pro copula; si copulat, quod non est possibile in re, ita quod aliter quam sit in re, est propositio falsa: Sed Deus est homo, vel Verbum est homo, ly, est; copulat, quod non erat: ergo.

Ad euidentiam autem istius rationis nota, quod ly, est, aliquando copula non est, sed praedicat suum significatum, scilicet esse, & tunc est falsa propositio non existentibus terminis: aliquando est solum copula, & tunc est dupliciter; vel copulat ex terminis, idest praedicatum, quod ex terminis includitur in subiecto; vel copulat, quod non est ex terminis, vel habitudinem duorum terminorum, sed quod est de facto, & vt existit, & isto modo omnis propositio est contingens, primo autem modo est necessaria: Tunc omnes propositiones, vbi ponitur copula, videndum est, si praedicatum copulatur subiecto ex natura terminorum, & sic est propositio vera, terminis non existentibus, ita quod tunc non est sensus, quod subiectum sit, sed quod praedicatum includitur in subiecto, si autem non sit sic, videndum, si est ponit in actuali existentia, ita quod termini nullam habeant habitudinem nisi per existentiam de facto, & sic est forte vera, terminis in se existentibus de facto.

Ad propositum intra conceptum Verbi, vel Dei non est homo, nec etiam in triduo habuit humanam habitudinem ad Verbum de facto, hoc est quantum ad secundum modum, quando scilicet est copulat actualem existentiam de facto; & ideo nec quantum ad primum modum propositio est vera, nec quantum ad secundum, iicque est simpliciter falsa.

Tertia propositio est: Deus est homo, & Christus est homo, istae aequipollent, quia Christus nominat duas naturas in vno supposito, scilicet diuinam & humanam, & ideo est idem quod Deus homo. Tunc est vera in triduo, videtur quod sic, quia videtur vera, & primo modo, quando scilicet est copulat ex natura terminorum; nam intra hanc Deus homo includitur homo, & sic intelligendo ab aeterno fuit vera, sed de veritate locutionis dico quod falsa, quia in omni propositione, vbi subiectum & praedicatum.... non copulantuex terminis, vel ponuntur duo in subiecto, quae on sunt connexa ex terminis, sed pro existentia actuali tantum, tunc ly, est, tenetur pro copula actualis existentiae, vt cum dico: homo est animal, non copulantur nisi pro existentia actuali, non sic autem est cum dico rosa rubea, quia rubedo est ex naturae rosae, albedo non ex natura hominis, sed solum pro actuali existentibus terminis in re non copulat, sicut est in re, & ideo propositio est falsa: sed in proposito: Deus est homo, in hoc subiecto Deus est homo, sunt duo, quae non sunt connexa ex natura terminorum, sed tantum pro existentia actuali: ergo de virtute locutionis non est vera in triduo, quia de virtute locutionis trahitur ad actualem existentiam, quae non fuit in triduo. Isto enim modo, homo est albus, est falsa, non existente homine, & ista: homo albus est homo, quia in subiecto copulantur duo, quae non habent habitudinem nisi de facto, & ideo de vi locutionis trahitur copula ad existentiam actualem, sic est in proposito, & ideo Christus est homo in triduo, de vi locutionis non est vera.

De secunda propositione, Jesus est he mo, sciendum quod differentia est inter Jesum, & Christum, nam Christus dicit duo, sicut vestis, si imponitur homini albo 7. metaphys. tex. 12. sed Christus significat humanitatem in habente eam: sed quia Verbum, vt dicit suppositum, non est idem, quod Deus, intra rationem Jesu non includitur primarie nisi suppositalis, quae vt sic non idem quod Deus, licet secundario, ideo Jesus primarie non includit naturam diuinam, licet secundarie, & primarie solam rationem suppositi. Dictum igitur fuit su pra quod propositio est per se: Jesus est homo, & si per se, est etiam necessaria.

Sed contra tunc dicam, quod etiam non est nisi vt actio copulatur, & ideo in triduo non est vera: Iesus est homo, sicut est vera: Caesar est homo. Non audeo hoc dicere, quod omnem habitudinem, quam habet Caesar ad hominem, non habeat lesus ad hominem. & sic cum dico: Jesus est homo, intra conceptum Iesus est homo, ita quod tunc ista vera est ab aeterno.

Ad illud quod obijcit, non est simile, quod, Deus est homo, est per se, nam aut illa: Jesus est homo.

ARTJCVLVS III. Vtrum Christus fuerit homo in triduo secundum Theologos.

NVnc pertractata Quaestione metaphysice & logice, vltimo est pertractanda Theologice, sicut autem fuit dictum superius, hic sunt tres difficultates, videtur enim quod Christus in triduo propter tria fuerit homo. Primo, quia secundum Hugonem locis supra citatis, anima separata est homo, quia 9. Ethicor. dicitur, quod intellectus est homo, & hoc videtur consonare semicirculis, quia sola anima existente in caelo, dico, quod homo est in caelo. Ad hoc dico, quod anima separata non est homo, nec per se persona, iuxta Syubolum Athanasij, sicut anima & caro vnus homo.

Item Augustinus 44. de Trinitate, anima non est totus homo. Item Damascenus lib. 3. Orthodoxae Fidei cap. 3. naturae hominis est caro & anima, per quod probat, quod si Christus assumpsisset carnem caelestem, non fuisset homo, sed posset hoc probari. Dico quod definitur, non enim puto, quod anima formaliter det esse viuum, licet aliquo modo, vt dixi in Quaestione praecedenti.

Sed quomodo vniuntur ad vnitatem naturae & essentiae, haec est ratio: quia alias non essent vnita natura corporalis & spiritualis. Sed quomodo est vna natura ex eis, cum sint duae substantiae, & duo

hoc, nec resultat ex eis vnum conflatiue, sicut mixtum ex formis elementorum. hoc est difficile. Damascenus autem videtur dicere, quod homo ideo est natura vna, quia trahitur vnus communis conceptus, sed attendens ad corpus & animam non habes vnum, quod non est sic: accipe communem speciem.

Sed ratio non valet, quoniam si plures fuissent assumpti, esset vnum, & tamen non vna simpliciter ratio, & tamen oportet etiam hoc dicere de homine.

Ad motiuum Prophetae superius, cum dicit de Ecclesia, quae implorat animam quasi personam, dico quod ibi est synecdoche, sicut cum dicimus, hic iacet talis homo, vbi non est nisi corpus.

Secunda difficultas est: Cum anima & caro essent vnita Verbo, quare secundum illa non dicebatur homo. hic Magister fuit istius opinionis. Sed de hoc alias dixi, quod non assumpsit hominem, quia homo est formaliter denominatus a quidditate: tunc dico, quod quidditas dicit animam & corpus vnita modo speciali, & ideo in triduo non fuit quidditas, nec per consequens homo, quia non dedit esse hominem, non enim sufficit habere partes, nisi eo modo quo faciunt hominem, vnde nec per vnionem materiae ad formam, nec partium in supposito, nec quidditatis ad suppositum: sed per assumptionem humanitatis ad Verbum.

Tertia difficultas est, quia si non deposuit hominem: ergo fuit homo. Hic dicitur vt tetigi in Distin ctione 3 quod humanitas est tria, res resultans com positioni, ita quod compositum est partes simul vnitae, & istud est alia res composita non separata, vel modus, sed solum resultans. Tunc ad propositum dicunt, quod non fuit vera, quia illa compositio non erat. Manet autem eadem vnio, quae erat ante, sed non eodem modo, vt lignum istud, vnde simile est simile alteri ligno. Diuidatur lignum, non est habitum aliquid positiuum, & tamen est alia similitudo, solum autem facta est diuisio: sic dicunt in proposito. Contra: Istud non placet mihi dictum, quod ex materia & forma fiat resultatiue alia realitas, nisi forte vbi materia & forma se habent vt hoc, vt potentia & actus, & etiam vbi sunt partes, vt accessum, & complementum vbi resultat indiuisibile hoc. Ibi enim oportet dicere, quod compositum illud formaliter differt ab illis, quod non sit illa, sed ex illis; cuius ratio est, quoniam istud dicit hoc, illa dicunt huius: sed nisi quaelibet partium dicat hoc aliquid, reputo impossibile, quod fiat vnum resultans tertium, quia illa realitas est tria absoluta, aut modus, non modus, quia tunc homo esset formaliter modus; nec absoluta, quia sic esset tria absoluta.

Item, illa res absoluta, aut est distincta, aut absolute absoluta, & sic erunt ibi tria absoluta, vel sicut non absoluta ab absolutis, & tunc erit modus; vel absoluta a non absolutis, & hoc non potest stare in proposito, quia quodlibet illorum erit hoc absolutum.

Item, quando remanet eadem vnio, non corrupto fundamento corrumpitur relatio: sed realitas corrumpitur: ergo & vnio. Probo minorem quia aut remanet, & sic Christus potuit dici homo, aut realitas remanet in duobus illis, scilicet anima & corpus, & tunc si hoc est, iam non erat alia realitas. vel tertio corrumpitur, & sic erit noua vnio.

Dico ergo, quod ex anima & corpore non resultat tertia realitas: sed homo dicit animam & corpus, non quolibet modo vnita, sed modo speciali vnionis, & talis vnio est de ratione hominis. Sed quomodo relatio est de essentia hominis, cum sit distin ctum praedicamentum. Item, si relatio est accidens, quomodo est de essentia subiecti compositi. Item, ex quo sunt diuisa, & non vnum, erunt duae vniones.

Alia difficultas: Cum compositum non praedicetur de partibus, quomodo illud, de quo praedicetur non est aliud quam partes.

Ad primum dico, quod vnio est de intrinseco humanitatis, & nego consequentiam. Dico enim quod ista vnio non est relatio, sed forma non absoluta. Sed est ne accidens? dico quod est accidens partibus, sed non composito, & dico quod sua ratio non est accidentalis, sed ratio cuiusdam formae non absolutae de genere substantiae: & dico quod talis vnio non est coexistentia partium, sed perfectio talis in entitate & operatione, vt dictum est quaestione praecedenti, & iste modus non est nisi substantia, nec ponit extra genus substantiae, non est alius nisi istorum duorum. Item, ista vnio saluat vnionem, sicut continuum, si esset vnitum, esset vna vnione.

Ad argumenta principalia: ad primum procedit logice. Ad aliud dico, quod defecit vnio, quae est de essentia humanitatis. Ad aliud respondeo per interemptionem.