Quaestio 1

ARTJCVLVS I. Vtrum caro viua & mortua in Christo fuerit eadem

CIRCA primum, Dico, quod ad partem affirmatiuam primo arguitur authoritate Scripturae. Secundo ex Sacramētorum virtute. Tertio ex Sanctorum auctoritatibus. Quar to ex efficaci ratione. Circa primum sciendum, quod Scripturae veritas cadit sub articulo fidei illo scilicet, Qui loquutus est per Prophetas, vnde negare Scripturam esset haereticum: ergo quantum ad propositum probandum. Quod ad primum articulum sit pro parte affirmatiua quantum ad praesens triplex auctoritas, vna Psal. 15. Non dabis sanctum tuum, & c. Secunda: Caro mea requiescet in spe. Tertia ex Actibus Apostol. sciat omnis domus Israel, & c. sequitur, non videbit caro eius corruptionem. Ex istis tribus apparet, quod de intentione sacrae Scripturae sit, quod caro Christi vina, & mortua sit eadem numero, alias vere vidisset corruptionem, & sic non requieuit in spe resurrectionis, ex quo fuit corrupta.

Ad istas auctoritates respondent per distinctionem de corruptione, quoniam est corruptio mixti, & ista putrefactio, incineratio, de qua loquitur Philosophus 4. metaphisices; alia est corruptio, quae ambit omne ens, & ista est amisssio entitatis simpliciter, quae in viuentibus dicitur mors: tunc dicitur, quod error esset dicere, quod caro Christinon fuerit vere mortua, sed in morte requiritur, quod moriens amittat simpliciter entitatem, quare hoc modo non repugnat ponere carnem Christi Christi corruptam, nec ponere non remansisse eandem numero. Imo posita morte sequitur hoc necessario. De hac autem corruptione non loquuntur auctoritates propositae, sed loquuntur de corruptione secundo modo, quae proprie est incineratio, seu putrefactio. Et sic non repugnat fidei tenere, quod caro Christi viua, & mortua non sit eadem numero, quoniam datur intellectus auctoritatum Scripturae. Secundo arguitur ad principale propositum ex veritate Sacramentorum, scilicet Baptismi, & Eucharistiae, tenet enim fides Ecclesiae, quod Sacramenta fluxerunt ex latere in aqua, & sanguine, quae fluxerunt ex eius pectore. Quaero igitur, aut fluxerunt de corpore Christi inanimato, aut ex alio. Si ex alio, non videntur habere efficaciam ex carne Christi. Si sic, habeo propositum, quod vulnus fuit impressum corpori mortuo.

Hic dicitur, quod propositio est concedenda. Sed ad dissolutionem sciendum, quod caro Christi dicitur dupliciter, vel vt pars integralis, vel vt aliquid condescendens. Primo modo dicunt, quod illa caro Christi mortua non fuit caro de eius essentia, quae ipsum integrabat: sed secundo modo dicunt, quod fuit descensus formae prioris. Ad cuius euidentiam dicunt, quod est quidam ordo formarum oppositus in generatione, & corruptione.

Eae enim formae, quae per accessum ad formam intentam a natura antecedunt illam formam, sicut est in generatione, vbi generabile est modo sub vna, modo sub alia, donec habeat formam intentam, tales formae dicuntur in ascensu.

DE conuerso autem omnes formae, in quas sub diuersis gradibus resoluitur corrumpendum, vt est forma cadaueris, &c. dicuntur formae in descensu, & sequela, sicut est primo cadauer, deinde putrefactio in tertio elemento, vel huiusmodi: tunc ergo caro Christi dicitur Christi per descensum, & vt sequela, quia sicut vnum in actu, sic in mortuum, scilicet cadauer, & sicut actu non est idem, quod viuum; ita per descensum.

Tunc ad argumentum dico, quod iste descensus, & sequela dat tantam nobilitatem corpori mortuo, quod potest adorari, & si sibi debetur adoratio, quae indignitas est, quod de carne fluxerit aqua, & sanguis, & sic potuerunt habere efficaciam ratione carnis dignissimae, de qua fluxerunt. Tertio arguo ad principale. Ex aeternitate Sacramenti Eucharistiae, fuit in institutione, ergo in triduo potuit tunc confici. Tunc arguitur. In triduo mortis fuit possibile confici. Pono ergo, quod Barnabas confecerit: quaero aut sub speciebus panis fuisset eadem caro, quae fuit viua, aut non; si sic, habeo propositum. Si dicis, quod alia, contra: sequitur, quod non fuisset Sacramentum, quia non fuisset sacrae rei signum: hic autem ponitur yariari.

Ad hoc dicitur, quod institutio Sacramenti fuit in coena, sed accepit confirmationem ex resurrectione, & aduentu Spiritus sancti, quia tunc fuit lex innouata, & vetus lex euacuata. Tunc ad argumentum dicitur, quod non potuisset quis conficere in triduo, & sic hypothesis, siue suppositio est falsa.

Quarto arguitur ad principale ex Sanctorum auctoritate: secundum enim Sanctos eadem caro, quae fuit in sepulchro, fuit in Christo resurgente: sed caro, quae fuit in Christo resurgente, fuit eadem numero cum illa, quae fuit ante: ergo. Minor huius rationis, quae habet pro maiori Sanctorum auctoritates, probatur ad oppositum, sequitur tunc, quod non idem numero resurrexit, quod est contra auctoritatem illam Iob 19. & in carne mea videbo Deum. Item probo maiorem, quae supponebatur a Sanctis. Augustinus super illud: Deus Deorum, dicit: Ostendebat Dominus eandem formam, & car nem, quam in cruce viderunt, & in sepulchro pofuerant: vnde credo simpliciter, quod Augustinus fuit huius opinionis, vnde dicit istud, idem in Epistola de fide ad Pet.

Ad istud argumentum respondetur vno modo, quod isti Sancti loquuntur secundum sensualem apparitionem, & vulgo, non autem est sic secundum veritatem. Ista solutio statim apparet non bona, quod videlicet tanti viri loquuntur, non secundum veritatem, & ideo soluitur. Secundo, quod sufficit ad hoc, vt caro mortua sit caro per descensum, & tunc in tali carne remanserunt cicatrices, vt ad hoc probandum, quod Christus habuit cicatrices, sit forma descendens, & sequela prioris: ita quod secundum istos vna forma descendens probat aliam priorem: Vnde dicit: Tu es Deus meus, & c. non dicit, quod eadem caro sit haec cum illa: sed probat, & arguit, quod ibi fuit talis forma carnis, quod fit, quia qualitates talium formarum sunt simbolae, & ideo sic se consequuntur, quod vix diuersitas discernitur. Sic intelligunt sancti solum, quia sic probantur cicatrices fuisse. Vel soluitur sic, quod est forma, quae est vere caro, & est forma apparens, quae non est vere caro, sed quaeritur quaedam accidentalis qualitas. De prima sancti non loquuntur, quod istam Christus non ostendebat, sed loquuntur de secundo modo dicta, scilicet de forma apparente, & simili, vnde dicit Ostendebat, & c. Quinto arguo sic ad principale, ex necessitate rationis, nam hic non accipio rationem philosophicam. sed ex aliis, quae secundum fidem nostram tenentur: ergo secundum quod tenemus, istud est verum, quod nunquam Verbum deposuerit, quod assumpsit. Item, & istud est verum, quod verbum nunquam aliquid nouum resumpsit, quod ante non assumpserat. Ex istis arguo sic: Si forma carnis viuae fuisset corrupta, tunc Christus illam deposuisset, quod est contra illud, quod supponimus primo, si ponam quod eadem forma remanserit non, sequitur istud inconueniens, sed optime saluatur. Ad hoc respondetur, quod aliud est deponere rem vel formam, & aliud est formam definite: ergo Christus nunquam deposuit, quod assumpsit, quia deponere est separari ab aliquo illo manente: sed forma carnis non remansit, quia esse desijt, & tunc proprie non fuit deposita a verbo: bene enim cecidit a Verbo, sed Verbum illam proprie non dimisit, quia ipsa non remansit, sed esse desiit.

Secundo arguitur ex secunda suppositione fic: Christus non assumpsit aliquid de nouo: non ergo fuit in Verbo noua assumptio alicuius formae: sed si fuisset alia forma, vel fuisset corpus vnitum, vel non, quod dicere esset haereticum: ergo fuisset vnitum: ergo si hoc, assumpsit formam aliam nouam. Item tunc assumpsisset cadauer. Ad istud respondetur, quod Christus noua assumptione nouum nihil assumpsit, quia quando formae habent ordinem secundum descensum, vel in eadem materia succedunt sibi, assumens formam priorem assumit neceiario omnes alias, sed non actu, & & principaliter, sed vt sequeias: ergo non ea necessitate, qua asiumitur humanitas, assumuntur omnes formae, quae sequuntur, & sic non noua assumptione fuit assumpta: sed fuit eadem assumptio ratione eiusdem materiae, & ordinis formarum; nec est indignum, quod eadem quoad humanitatem, & omnem sequelam. Et confirmatur, quod in Christo fuit alteratio, quia sumebat alimentum formam, & per calorem deperdidit, & assumpsit per alimentum nouam actionem nutritiuae. Sic etiam dicitur de formis accidentalibus, verbi gratia, per rarefactionem procedemus, non multum habemus substantiae. Et ideo videndum est in secundo, vtrum solutiones praefatae stare posssint cum fidei pietate.

Primo ergo accedo ad expositionem factam ad solutionem primi argumenti.

Dico autem, quod solutio illa non videtur plana, eo quod Scriptura non concordat. Dicit Propheta in Psal. 15. Dilatatum est cor meum, & exultauit lingua mea, quoniam, supple, caro mea requiescet in spe: tunc quaero illud, quod sperat, tunc quaero, quae caro est, quae est in spe: aut est illa, quae in viuo erat, & non est in mortuo, & hoc non pont dici quia tunc non quieuisset; caro enim viua (inquantum viua) non est illa quae quieuit in sepulchro, & in spe. Sed si illa alia anima in spe resurrectionis, illa autem quieuit, fuit in spe: ergo illa, quae in sepulchro, est in spe. Jmo quia fuisset abiecta in resurrectione: ergo. Si ergo ista abijcitur, iam non est mortua cum spe transgreditur: si ergo ista dicas, quod ista non est in spe, sed prima quae erat in viuo. Contra: illa non requieuit, quia secundum te ponitur abiecta & corrupta, & sic non saluas Prophetam dicentem: Caro mea requiescet in spe. Item, non soluitur secundum de corruptione, auctoritas enim Actuum intelligit, quod caro Christi non vidit corruptionē, quam alij homines viderunt & hanc ponere differentiam inter Christum, & alios homines, sed alij homines non viderunt hoc, quia caro, quae praecessit, nunquam putrefit: ita etiam Christi, sicut alterius. Sed alia introducitur, quae videt corruptionem, & sic hoc non est priuilegium Christi.

Si autem de alia corruptione, ita quod nulla de istis formis corrumpatur, etiam in quocunque tunc saluatur, quod caro mea, quae est in me, vidit corruptionem, illa autem, quae remansit in Christo, non vidit. Et preterea Augustinus videtur loqui de corruptione interitus, non putrefactionis. Psal. 15. Conserua me Domine, &c. Dicit insuper, Et caro mea non deficiet in interitu, sed in spe resurrectionis obdormiet: ergo illa caro, vt videtur, non defecit in morte.

Ad minus auctoritas Scripturae nimis vacillat, si ad voluntatem cuiuslibet exponatur. Sic enim potero dicere, quod maledicti non erunt in ignein aeternum, quia exponam aeternum, idest longo tempore, vt alibi Psal. 131. Dicit Dominus Dauid: Sedebit super sedem tuam in aeternum, quod intelligitur longo tempore. hoc de prima solutione.

Nunc de solutione rationis de Sacramentis dicere, quod de eodem corpore non descenderint per fluxum, non videtur verum, quia sacramenta a carne digniori sumpserunt efficaciam per fluxum, &c. sed licet caro illa, quam ponis per descensum, sit digna, illa tamen quam traxit de Virgine, est magis digna. Item, idem dicam de sanguine & aqua, quod mutauerunt formam, & sic non vere fuit sanguis Christi, qui erat in corpore Christi viuo. Item dicam, quod vulnus laterale non transfigit post mortem corpus de Virgine tractum. Et iterum est contra Joannis epist. 1. cap. 5. vbi dicitur: Tres sunt, qui testimonium dant in terra, licet in carneChristi, quam viuam gestabat, ideo solutio non videtur valere. Sed per verba posset multum palliari, tamen quia ponit indignitatem, videtur repugnare fidei sinceritati.

Respondeo, illud de sacramento Eucharistiae reputo demonstrationem: quod enim dicitur de Resurrectione, & Aduentu, est contra eum, contra duo verba specialiter. Primo est hoc, quotiescunque, &c. Tunc quaero, Vtrum quotie scumque includat duos dies ante resurrectionem, vel non, si non, non videtur propositio vera. Si dicas, quotiescumque, idest, ex quo resurrectio. Si sic exponas, tunc pari ratione potero mistice determinando vertere scripturam: ergo ad eius sinceritatem saluandam exponi debet: sed isti duo dies fuerunt intra istud quotiescunque: ergo. Item dicitur verbum, quod dicitur in Euangelio Matth. cap. 26. & Mar. 14. Est sanguis noui, & aeterni: ibi ergo incaepit nouum Testamentum, quia secundum Sanctos ibi vacauit vetus testamentum.

Quaero ergo de hoc quod dicitur aeterni, aut includuntur duo illi dies, aut non: si dicis quod sic, habeo propositum: si dicis, quod non, iam non est aeternum, quod est contra verbum, & ideo oportet, quod intriduo potuit conficere omne, & idem quod hodie, Tunc sumitur minor sic: sed idem non conficeretur, nisi esset eadem caro, quae primo fuit, quia ista caro viua vere est cibus, quod non esset, si fuisset corrupta: ergo. hoc autem non saluatur assignatio carnis carnis per descensum, quia sic non saluaret identitatem sacramenti, quae potuisset esse in triduo, & eius qui modo est: ergo.

Quod soluitur ad auctoritates sanctorum Prima solutio videtur esse transfantastica, quod Sancti loquuntur sicut vulgus. Alia vero solutio non sufficit, quia oportet saluare verba sanctorum sine distorsione, sed verbum expresse dicit eam carnem, quae fuit in sepulchro: ergo. si autem Sancti ex ista carne absolute intenderent probare resurrectionem, apparentiam quandam haberet talis solutio: sed quia ipsi dicunt eandem carnem, quae fuit in sepulchro, ideo non valet, nec hic iuuat soluere aliquid per carnem secundum descensum. Tertia etiam solutio ad idem non valet, licet enim forte valeat quantum ad hoc, quod dicunt eandem formam, & figuram, non tamen quantum ad hoc, quod dicunt eandem carnem, oportet enim quod cum apparentia sit eadem caro secundum auctoritatem, non soluuntur dicta Sanctorum. Quarta via minus euaditur. Depositione enim corporis Christi de Cruce euadunt, quod ibi non fuisset de positio, quia forsan fuisset aliquid exclusum pertinens ad carnem, & ideo dicitur caro mortua, quia aliquid extrinsecum excluditur: sed quod remaneat idem substantiale, non saluatur: sed de assumptione, si est noua forma, quin sit assumptio noua, non valet euasio, quia aut caro Christi descendens remansit vnita prima vnione, aut alia: si alia: ergo fuit noua assumptio. Non potest dici per eandem, quia dicit quod vere est vnita, sed non eadem vnione, qua prima caro, quia illa secundum te fuit amota, amoto autem fundamento immediato relationis, necessario corrumpitur relatio. Exemplum de similitudine in albedine fundata: sed vnionis illius forma carnis erat vere sundamentum: ergo. Dicet, quod fundamentum relationis non erat forma, sed materia, & ideo ablata alia forma manet eadem vnio, quia manet idem fundamentum.

Ista euasio est nulla, quia sicut se habet materia ad alia accidentia, sic ad vnionem istam: sed secundum eos, materia non fundat accidens sine forma substantiali, secundum etiam Philosophum: ergo nec istam vnionem. Dices: Concedo quod materia non potest fundare vnionem sine forma substantiali, tamen forma substantialis non oportet quod sit immediatum fundamentum, nec immediata ratio fundandi, & ideo stante materia cum forma substantiali, ipsa vnio poterit fundari in materia.

Contra: Fundamentum vnionis est magis vnitum, quam illud, quod non est fundamentum: sed materia non magis vnitur quam caro, imo est e conuerso: ergo intra rationem fundamenti includitur caro, & ideo licet materia manet, non tamen manet immediatum fundamentum, quia mutatur caro. Et confirmatur: Quaero de eadem vnione, aut est ista sola denominatiua istius carnis, aut sormaliter, quia caro est forma vnione vnita si sic: ergo opor- tet necessario, quod sit noua vnio. Si autem dicis, quod solum est denominatiua. Contra: Omnis forma necessario est in aliquo supposito: sed talis vnio non est in supposito Verbi: ergo: non ergo solum est denominatiua carnis. Et si das secundo modo, habeo propositum, quia assumptio terminatur ad nouam vnionem, & vnio ista ad terminum non fuit facta in ordine naturae, sed diuina operatione.

Et quod dicis de ascensu non saluat, quia beneconcedo, quod per primam formam assumpsit omnes alias, quae sunt sequela, sed quod noua assumptione non assumpserit, non video, & confirmationem de alimento non approbo.

Propter hoc reputo necessarium ponere, quod caro, quae est educta de alimento, nunquam sit caro substantialis corporea separata a subiecto, & forma: ideo solum est aliquod perfectionale carnis, & tunc caro, quae ante vniebatur, per rarefactionem occupauit maiorem dimensionem, & virtute nutritiuae formaliter fit perfecta.

De sanguine vero respondeo breuiter, quod humores non sunt anima, sed sunt cibus & anima vnitur, vnde non fuit de nouo vnito. De formis accidentalibus idem dico. & haec de primo Articulo.

ARTJCVLVS II. An unitas carnis in numero possit saluari, nisi ponatur remanere eadem forma numero.

ESt primus modus dicendi, quod sic, propter La vnitatem suppositi. Alius modus, quod propter eandem materiam affectatam.

Primus modus dicit, quod caro mortua & viua sunt eadem numero suppositum, sed ipsae in se respectu sui solum non sunt eadem, nisi specie solum.

Hic adducitur argumentum sictum in oppositum de identitate suppositi cum formis succedentibus in genere, & applicando ad propositum accipiatur Maior, deinde subinferatur sic: sed accipiatur corpus, habeo formam corporcitatis, quae alia est in viuo, & alia in mortuo, manet idem tamen substratum: ergo manebit corpus idem, & istud idem numero, licet sint aliae formae, sicut etiam dicitur de sciente nunc grammatice, nunc logice.

Contra istud arguitur sic: Quando aliquid dat esse alicui aliquale, multiplicato illo quod dat sic esse, non est idem. Exemplum: si albedo non est eadem mane, quae de sero, non est idem album: si ergo sit alia forma corporis viui & mortui, cum talis forma det esse corporeitatis, erit aliud esse corporeitatis eorum, & sic non idem corpus. Respondeo non dabit, negando maiorem, quoniam superficies ex diuersis coloribus est super vnum coloratum in genere.

Secundo arguo sic: Sicut vnitas specifica ad formam specificam, sic vnitas numeralis ad formam numeralem: sed aliquid non potest esse vnum, nisi per vnam formam specificam: ergo nec vnum numero, nisi per vnam formam numero. hic respondetur per interemptionem, vt prius.

Tertio arguo: Non est vnum specie, quin vnum numero, nec specie, quin plura numero: sed per te hic sunt plures species, quia viuum & mortuum: ergo. Respondeo, quod non est verum, quia si ide m numero denominatur ab eodem supposito, non o- oportet quod ab eadem forma, & ideo maior non fuit totaliter vera.

Arguitur quarto sic: Licet omne denominatum sit idem numero ex vnitate subiecti, non tamen est in abstracto, vnde licet. sit vnus sciens grammaticam & logicam, sunt tamen possibiles scientiae: sed corpus nominat aliquid in abstracto: ergo. Respondeo: In corpore est corporeitas abstractum, & corpus concretum, non pono ergo quod sit eadem corporcitas, sed corpus.

Contra: saltem potest argumentum tenere decarne, quae est quid abstractum. Respondeo: Caro non est abstractum, sed carneitas: patet ergo quod istis rationibus non impeditur, quin propter vnitatem substrati caro viua & mortua sint idem numero, licet non sint eaedem formae numero.

Igitur licet identitas suppositi saluet vnitatem numeralem, non tamen talem qualem exigit finceritas Fidei, vt tactum est supra per illas quatuor vel quinque rationes: non enim saluatur bene, quod dicitur: Caro eius non vidit corruptionem per solam vnitatem suppositi. Nec illud, quod tangit ratio secnnda, quia non est eadem dignitas posterioris & prioris. Item, etiam de Eucharistia non saluatur, quoniam tunc sequitur, quod inter duos terminos transubstantiationis esset cadauer. Nec auctoritates saluantur, quoniam auctoritates dicunt eandem carnem: ergo. Sed eam, & quae vnum demonstrant, scilicet carnem: sed vltra, quae refertur ad veram carnem: ergo & ly, eam. Igitur non potest saluari, quin fuerit noua assumptio, vt patet supra, & ideo cum ista vnitas suppositi nonsaluet vnitatem, quam exigit sincera fides, patet, quia ponendum est idem. & ponenda estt alia vnitas. Secunda solutio de materia affectata, est rudis.

Iste enim imaginatur, quod materia sicut forma est subiecta accidentibus, & sint quaedam absoluta imprimentia aliquid in materia, & sic etiam affectatio per istas impressiones, & ideo separata forma substantiali adhu: remanet affectio. Sed iste tenet, quod accidentia efficienter dant istam affectionem. Ego autem teneo, quod form iliter sunt ipsae affectiones. Item, tunc dicam quod remanet affectata forma substantiali. Credo ergo, quod pietas fidei arguat, quod remaneat forma verae carnis aliqua, quia alids non esset eadem, nec aeque digna; nec esset idem terminus transubstantiationis, modo, quia fuisset in triduo; nec esset eadem assumptio, & huiusmodi.

ARTJCVLVS JJJ. Vtrum post mortem remanserit caro totalis, & quid remansit.

NVnc de quarto Articulo, viso quod sinceriNtas fidei non saluetur, nisi ponatur eandem formam carnis numero remansisse, Est nunc inquirendumq, uid est illud quod remansit, vtrum forma, vel truncatio formae, adhuc videndum est, Vtrum ratione carnis intrinsece per mortem corrumpatur, vel remaneat caro totalis. Et dico, quod non caro totalis, sed aliquid intrinsecum carni non truncatum. hic tamen sunt multae opiniones.

Primo talis, quod forma totalis remanet, & abijcitur ratio vitae, quae est omnino alterius rationis. Sunt hic quatuor rationes difficiles.

Prima talis: Jllud quod est ssmplex & indiuisibi- le, vbicumque manet, totaliter manet: sed forma carnis est huiusmodi: non ergo abijeitur aliquid intrinsecum eius per mortem. Minor habetur 4. metaph. cap. 1. Maior probatur per illud 6. Principiorum, forma est componi contingens. Caro autem est forma substantialis.

Secundo sic: Si aliquid abijcitur a forma carnis, tunc caro suscipit magis & minus, quia magis & minus suscipere trahit de maiori perfectione ad minorem, vel e conuerso: Falsitas consequentis apparet, quia forma substantialis se habet sicut numeri, ex 9. metaph. tex. 10. Tertio sic: In morte non abijcitur nisi vita, & anima: sed vita non est aliquid intrinsecum: ergo.

Item: Anima est forma vitalis: sed caro & sua ratio non est forma vitalis: ergo videtur quod remanet ratio tota carnis. Item tunc necesse est ponere, quod caro non sit mortua, sed corrupta quod non dicimus.

Istis non obstantibus videtur, quod in morteforma carnis, & sua ratio non remaneat totaliter integra, sed perficitur, quia adimitur aliquid sui, vt dicamus, quod vita non se habeat ad carnem, sicut forma alterius rationis, ita quod ratio carnis non sit vna ratio in sui ratione terminata absque vita: sed intra eam includit rationem vitae tan quam complens vnam rationem carnis. Istud multum repugnat imaginationi, quia non sumus circa talia vsitati, sed magis in contraria. Ideo primo do exemplum iuxta doctrinam Commentatoris 4. Metaph. vbi difficultas est ibi vtendum exemplis rethoricis. Secundo ponam quasdam distinctiones ad maiorem declarationem. Modo ostendo possibilitatem & necessitatem ponendi, & sic non repugnat.

Primum circa primum imaginor de ratione car nis, & vitae respectu eius, sicut imaginor de curuitate ac circularitate; circulus enim, & sua ratio est ratio indiuisibilis & vna, quia omnes lineae incirculo ductae a puncto ad circumferentiam sunt aequales, & sic est ista ratio indiuisibilis, quia variato aliquo iam non manet circulus; tunc accipio vnam lineam rectam quam curuabo, & per multas curuitates vsque ad vltimum, quod fit circulus: tunc quaero quid additur, & certum est, quod aliquid pertinens ad curuitatem, & tamen illo addito completur ratio circuli, quo amoto remanet cir culus, sed aequiuoce & incomplete, quia remouetur vltimum, & complens rationem eius.

Sic ergo potest dici, quod praecedens & vltimum sunt alterius rationis, inquantum amoto vltimo manet ratio incompleta, & imperfecta, sed sunt eiusdem, prout illud vltimum nihil est nisi complementum istius rationis. Sic dico de forma carnis, quod non est ratio terminata, cui adueniat vita: sed dico quod est aliquid vitae impersectum, & vita adueniente fit completa ratio prior, & terminata, vt sic vna ratio & vna forma vitalis sit caro vita.

Nunc secundo pono distinctionem de partibus formarum, ita quod partes formae non omnes sehabent vniformiter ad formas suas, sed diuersimode. Quod enim sunt partes sufficientes, ita quod neutra illarum est ratio tota, sed concurrit cum alio ad rationem habendam. Aliquae autem partes fic concurrunt, quod illa, vel qualibet illarum data, statim est ratio per completa, vt talis ratio est, ita quod ad suam essentiam completam nonexpectat aliud, & istae sunt partes, quae faciunt in- tensionem & remissionem in forma, ita quod inquolibet gradu est forma completa, per additionem autem talium partium sit forma magis perfecta intensiue, & has partes pono in omni sorma quae suscipit magis & minus; ita quod in quacumque talium partium forma accipitur, illud est formaliter tale, sed addita alia parte, scilicet fit perfectius. Hoc non dico competere formae substantiali, quia non credo, quod suscipiat magis & minus, istae ergo sunt partes de scientia modo praetacto.

De primo autem modo dico, sunt partes, quae integrant aliquam vnam rationem, etiam indiuisibilem, ita quod neutra illarum dat formam, & rationem illarum, sed necessario exspectant aliquid vltimum, & tamen sunt de eadem ratione, ita quod ste di scrumt c te e formaliter statim, & post per concursum aliarum fit magis, & magis perfecta. Istae autem partes non dant statim formam, sed bene inchoant illam, & vltima adueniente fit ratio completa, vt dictum est de circulo respectu curuitatum per tractionem linearum a centro. Dico autem, quod istae non faciunt intensionem & remissionem, eo quod non dant statim formam sed bene esse formaliter. Ista est ergo prima diuisio partium formarum.

Secunda diuisio, vel subdiuisio est, quod partes de primo modo distinguuntur. Quaedam enim sunt istarum partium, quae habent esse terminatum, ita quod possunt poni in re absque positione alterius terminantis, vt sunt curuitates respectu circuli. Aliae sunt tales partes, quae poni non possunt in re, nisi per aliquid terminentur, vel connectantur in vna formaliter, & tales sunt partes elementorũ; hoc docet natura rerum. Item, quaedam suscipiunt magis & minus, secundum partes, in quibus in quolibet est vera forma, ita quod intensio sit per aliquid pertinens ad rationem formae, & illud additum docet, quod non sit forma perfecta, quia praehaberet suam indiuisibilitatem, & sic posset intellectus angelicus ibi percipere possibiles formas. Et tunc quaero, vel sunt idem penes vltima, & nonhabent talia vltima; vel sunt actus & potentia, & certum, quod cum sint eiusdemrationis, vnum non se habet vt potentia respectu alterius, magis quam e conuerso. Intensio ergo formarum arguit istum modum, vt saepe dictum est. Mixtio autem arguit alium modum, quem determinaui alias, scilicet quod realitas sit forma truncata. Tertio dico, quod alium modum partium exigit intrinseca imperfectio, eo modo quo dixi de circulo, & sic dico de carne, quae remota vita intrinsece imperficitur: ergo arguit, quod dicimus, istae partes non sint ratio, sed aliquid pertinens ad rationem. hoc de primadistinctione.

Secunda Distinctio principalis est ista, scilicet de vltimo ad praecedentia, Vtrum respectu eorum sunt eiusdem rationis, vel alterius: si alterius, iam incidit in aliud, quod est negatum: si est eiusdem rationis, quaero quare magis isto habito denominatur forma, quam habitis prioribus. Ad hoc dico, quod est eiusdem rationis per carentiam omnis rationis formaliter; sed est ratio etiam integrans vnam formam, & vnam rationem formae, sed est alterius in modo se habendi diuersimode ad completiuum, & faciunt vnam rationem. Ergo dicoquod caro est vna forma vitalis, ita quod vita ad- ueniens non est aliquid additum formaliter, sed est pars complens rationem totalem, sicut vltima pars curuitatis in circulo. Et istam conclusionem teneo pro vera, quam probo adducendo quatuor rationes.

Prima sit talis: Quando ratio non dat esse tale, nisi aequiuoce, impossibile est quod illa ratio perfecte & complete sit in illo: sed per mortem non remanet caro nisi aequiuoce, & in ratione carnis: ergo aliquid est demptum, quod pertinet ad rationem carnis. Probo minorem per Philosophum de caelo & mundo, & Comment. & a. de anim. tex. S. Amota anima remanet caro aequiuoce caro. Dices, quod ideo dicitur aequiuoce, quia amota vita, sed in ratione, qua est quoddam mixtum, est vera caro.

Contra: ex hoc confirmas rationem meam, nam Aristoteles dicit: vita amota remanet aequiuoce non simpliciter, sed aequiuoce caro. Tunc arguo: illud, quo amoto aliud remanet aequiuocum illud, necesse est de suo intrinseco. Si dicis, non remanet aequiuoce caro, iam negas Philosophum.

Item secundo sic: Omne, quod habet rationem perfectam alicuius formae, potest perficere in operatione consequentem illam formam: ergo a destructione consequentis, omne quod non potest perfecte in operationem consequentem aliquam formam, non habet perfecte rationem illius formae: sed caro mortua non potest in operationem carnis, vt est conuertere, & huiusmodi, & istud est argumentum Philosophi. Dices, quod potest in operationem carnis, non autem in operationem viuae carnis. Ex hoc habeo propositum, quia ex hoc sequitur, quod viuum sit aliquid intrinsecum carni.

Tertio sic: Duarum differentiarum diuidentium idem genus, si sub altera continetur aliqua species, impossibile est aliquam speciem reperiri, de quo praed icetur alia differentia, quia alias contenta sub duabus differentijs coincident in eandem naturam: sed accipio corpus, diuido illud per viuum & nonviuum, bona est diuisio & immediata in corpus viuum, deinde diuiditur in leonem, equum, & huiusmodi. De ratione autem leonis est caro: ergo mortuum, quod ex alia parte diuidebat corpus, non praedicatur de carne, quod est contentum in specie, quae cadit sub alia differentia.

Dices, quod idem argumentum posset fieri demateria prima, quod non sit contenta sub duobus differentijs diuidentibus idem genus. Dico, quod materia prima nullam rationem dicit, sed est inchoatio omnis rationis, ita quod lapideitas non est nisi vna ratio pura, cuius inchoatiuum est materia, forma vero completiuum. Dicit materia prima aliquid indeterminate pertinens ad omnem rationem, & ideo caret omni ratione, & non repugnat sibi fieri multas rationes, non sic est de carne: ergo. Sicut nullum ens de mundo, excepto homine dicit nisi vnam rationem, & sic dicunt Doctores, quod est aequiuoce forma, quia dicit aliquid huiusmodi potens per se esse: ergo lapis, leo, & huiusmodi dicunt etiam vnam rationem, tunc in leone est materia, & materia annumerata formae carnis, & completa ratione vitae. Tunc quaero, aut istae partes quaelibet venit, vt habens suam rationem, & faciunt quandam compositionem, aut non est vna ratio, respectu cuius vnum istorum se habet, vt inchoans quid, vt faciens accessum, aliud vero sicut compleus.

Non potest dari primus modus, quia quae sunt talia, impossibile est, quod in duabus rationibus ta libus fiat vnum nisi conslatiue, ita quod tale non est intrinsece vna quidditas. Si secundo modo, habeo propositum, nam materia est inchoatio in om ni genere, & ideo indistinctum in omni genere, tunc forma carnis adueniens materiae facit accessum, & vita complet, vt sic sit totum vna ratio completa vitalis. Et hoc maxime mouet me, quia non possum videre aliter, quod caro mortua sit intrinsece caro aequiuoca nisi per intrinsecum amotum. Illis positis sic non video repugnantiam. Et ad dubia quatuor mota.

Respondeo: Ad primum dico, quod forma substan tialis, & omnis forma est simplex, eo quod est indiuisibilis in duas actiones, sed intra vnam formam sic simplicem se compatiuntur partes eiusdem rationis, & hoc patet in exē plo de circularitate, quae est ratio indiuisibilis, & tamen ibi sunt partes, que sunt non forma circuli, sed vt sic dicam, sunt omnes concirculus; vnde fit quod amoto vltimo, quod dat circularitatem, amouetur ratio perfecta circuli: sic dico de carne in proposito, intra quam est forma vltimam complens rationem carnis intrinsece, qua amota remouetur ratio completa carnis.

Dico, quod forma substantialis habet huiusmodi partes, & quod aeque primo sint formae simplices, forma substantialis, & accidentalis: sed forma substantiae est esse primum significabile non per se, sed cum materia; vnde est actus dans esse simpliciter, non per modum efficientis, sed per modum formae, & ideo praesupponitur ab omni accidente, quae forma iam inuenit esse simplex, & ideo dat secundum quid, & quantum ad hoc est differens, quantum autem ad simplicitatem non differt. Ad aliud dico, quod ex hoc forma carnis non suscipit magis, & minus, sed truncatur, quoniam amota vita non est ibi ratio carnis, nisi valde imperfecte: partes au tem, quae sunt tales, quod in quolibet gradu secundum ipsas sorma est in esse formali, secundum istas est intensio, & magis & minus. Ad aliud dico, quod verum dicis. Dico enim, quod per mortem amouetur pars vltima complens vitam, ita quod vita imperficitur. Dico etiam, quod non est caro forma vitalis imo si sit completa, est vna simplex vitalis. Dum autem est imperfecta non est ratio vitalis, nisi inchoatiue, & sic non est vere caro, & hoc ostendunt rationabiliter proprietates vitae & carnis, sicut patet de proprietatibus circuli: ergo vltimum adueniens dat, quod omnes proprietates ibi sint, & sine isto non insunt, vnd e caro non est ens viuum, nisi illo adueniente, sed est imperfecte viuum, quiainchoans. Dices: ergo, anima & caro non sunt alterius rationis. Dico, quod animae est nomen impositum ab illa parte dante esse completum, sed carni ab illa faciente per te accessum, & hoc modo caro & anima sunt eiusdem rationis, quoniam hoc modo caro est intra vitalitatem. De hac dixi in quaestione de articulo charitatis, quia nulla repugnantia est, quod termini motus, vel quod in ratione am bitus entis non sint istae partes, hoc ostendi non repugnare: ergo in hoc sto, quod ambitui entis tales partes non repugnant, nisi quia illud non dicit rationem aliquam, sed inchoatiuum rationis, & tamen est extra nihil.

Item, est dare aliquas partes, quae sunt non ratio, sed conratio ad inuicem, & talia non sunt nihil, quia nihil non est huiusmodi. Et sic etiam in proposito intelligo, quod forma carnis in Christo intrinsece fuit truncata. Dico enim quod caro non est forma extra rationem vitae, sed tamen complete est vna ratio vitae. Hoc videtur coniecturari omnem opinionem de gradibus formarum, nam secundum hoc dicitur, quod in omni alio homine est vna forma, & vna simplex ratio, cuius rationis est materia inchoatiuum, forma vero complens; sicut modo inchoat rationem leonis, sed faciens accessum est caro, dans vero complementum est eius anima, ita quod totum est vna ratio, & sic habent intentum ponentes contra hoc suas opiniones diminute de vnitate formae substantialis, quod isto modo intelligendo credo esse verum, nisi in homine. Si enim essent duae rationes aliae in eodem, posterior adueniens inueniret ens iam in actu, & sic erit accidens eius: quapropter oportet dicere, quod illud non sit ratio, sed solum inchoatiuum rationis, deinde posterior adueniens facit accessum, vel complet rationem, tunc enim dico, quod si albedo esset de intrinseco vitalitatis, caro alba esset vere vnum ens per se, & si vita esset extra rationem carnis, non esset caro viua per se vnum. Item, ex hoc habent intentum contra intentum contra opinionem de pluralitate formarum. Sic enim ponitur, quod in Christo remanet eadem caro, sed imperfecta: sic etiam saluantur illa, quae apparent ad sensum, scilicet quod remaneant cicatrices, & alia accidentia huiusmodi. Sic etiam saluatur, quod posito istae partes non ponitur susceptio magis & minus, sed truncatio. Sic etiam saluatur, quomodo omnis ratio est indiuisibilis, hoc dico in omni re ab homine. De homine autem dico, quod oportet ponere duas naturas. In omnibus autem alijs non est nisi ratio vna, nam intellectus nec Angeli, nec alterius posset ibi figurare diuersas rationes. Vtrum ergo in viuentibus sit alia forma. Dico, quod ponere aliam formam in viuentibus praeter hominem, ita quod primo sit vnus actus, & post adueniat alius actus alterius rationis, hoc est impossibile. Si autem dicatur, quod ibi est aliquid aliud, scilicet aliquid inchoatiuum, & aliud completiuum, sic est possibile, & credo quod necessarium, & sic dico, quod intra adueniens formae mixti, non est alterius rationis, quam si esset omnino accidens.

ARTJCVLVS JJJJ. Quid fuerit abiectum in morte Christi.

De quarto Articulo dico, quod in Christo fuit aliquid abiectum ab anima, scilicet vita, & fundo me in hoc: Vita enim est substantiale pertinens ad hominem, & istud fuit abiectum in morte: sed vita non est idem, quod ipsa anima: ergo. Totum stat, quod minor probetur: probo ergo sic: loquor de vita, de qua verum est dicere, quod anima viuit vita formaliter: tunc ista vita, aut dicit animam, aut aliquid impressum ab anima, aut relationem: non primo modo, quia viuere quo formaliter viuit caro, est impossibile separari a carne, sic quod maneat separatum a carne, sicut nec possibile est rectitudinem a linea separari: nec dicit relationem, quae est vnio amborum. Clarum est hoc, quod vita qua formaliter caro viuit, non est relatio: ergo est modus carnis. Tunc, aut est aliquid ab anima impressum, & hoc non est possibile, quia tunc ani- ma viuificaret per modum efficientis. Oportet ergo quod sit aliquid intrinsecum, quod non est impressum, & sic impossibile est, quod aliquid formaliter viuat alio, nisi illud sit modus eius intrinsecus: hoc autem est distinctum ab anima, cum anima sit subsistens, tunc dico, quod tota vita in Christo non fuit amota, quoniam remanet caro, quae est inchoatiuum.

Hic est dubium: sequitur enim ex hac positione, quod in homine sint duae animae, scilicet vita, quae est anima quaedam, forte sensitiua in homine, & sic in Christo sit a generante. Item tertio sequitur secundum te, quod anima rationalis non dat esse viuum.

Ad primum respondeo per interemptionem, accipiendo proprie animam, nisi voces ipsam viuacitatem animam, & tamen non est anima: & differt ab anima propter tria, primo quod anima est conseruatiua, & contentiua corporis, anima enim corpus continet, ipsa autem vita non est continens, sed contenta. Verum ista vita non continet corpus, sed vtrumque continetur ab anima, corpus scilicet, & vita.

Secunda differentia, quod vita non est forma ter minata in operatione, nam virtute istius vitae non possunt elici operationes sensuum nostrorum, nisi per communicationem animae in nobis, ita quod in omnibus operationibus ista forma imperficitur sine illa.

Tertia differentia est, quod ista forma vitalis est imperfecta in essendo, sicut in operando, perficitur autem vtroque modo per coniunctionem animae. Vnde sciendum est, quod duo sunt genera entium. Quaedam enim sunt corporalia, quaedam vero spiritualia. Item corporalium quaedam sunt non vitalia, vt lapis; quaedam sunt vitalia, sicut & ista omnia dat differentia talis. Harum autem rerum corporalium genus est terminatum, & spiritualium ex alia parte similiter: tunc ex ordine arguit, quod vnum genus alteri vniatur, ita quod superiora infimis, & infima superioribus coniungantur, & vniantur. Sed quae sit dependentia animae ad corpus, & e conuerso: vt ergo natura corporalis vniatur spirituali, ingenerat summum quo possit vniri, & secundum istud habet essentialem dependentiam ad illud, & ex ijs fit vnum per se, non quod sit vna ratio, sed sunt duae, & vniuntur effentialiter, quia secundum vltimum, & finem dependent essentialiter.

Dico ergo, quod talis viuacitas proprie non est anima, sed magis propria ratio ad animam. Verum est, quod non concedo de vocabulis: Vnde Augustinus dicit, quod illae formae, quas ingenerat, & istud inferius vniretur superiori, & e conuerso; vnde in homine, secundum antiquos, vita sensitiua est a generante. Ista est intentio Augustini in homine natura corporalis, & spiritualis, & ista est vita quam amisit corpus, quae de necessitate refertur ad animam, & est quodammodo depositio, qui est necessitas.

Ad aliud dico, quod generare est aliqua vita necessario, quod probo, quia terminus formaliter generatiuae hominis est nobilior quam terminus generatiuae asini: sed generatiua asim habet terminum vitalem: ergo multo magis terminus generatiuae hominis est vitalis, ita quod forma, que inducitur virtute generatiuae, cre do quod sit vitalis.

Item illud, quod facit connexionem cum anima, est nobilius quocumque corporali, quia fit secundum supremum: ergo aliquid vitale est a generante: sensitiua autem, quoniam nominat principium sensus, quam operationem non habet ab illa vita, sed ab anima, inquantum perficit istam in omnibus operationibus, & ideo secundum hoc conceditur, quod sensitiua non est a generante.

Sed quare ista forma non est vitalis terminata in nobis, sicut in brutis? Respondeo, quod forte est ex nobilitate, quia intendit ad nobiliorem perfectionem.

Ad quartum dico, quod animam viuificare est tripliciter, vel quod sit formaliter vita, vel imprimendo, vt sic, vita sit quidam motus. Et tunc hoc esset efficaciter: vel secundo conseruatiue, & hoc non, quia etiam hoc esset per modum efficientis. Vel dat esse viuum formaliter: & hoc, vel quo ad omnes conditiones formae, & hoc non, quia omnes aliae formae nulla est hoc, sed sunt mere ipsa formatio, & ideo dat esse viuum per modum formae finiemtis. Tota enim ratio vitae in homine ordinatur ad animam rationalem, & ideo anima dat illa sicut finis, non sicut operatio, sed sicut finis formaliter, & ideo non est illa sine anima, nec e conuerso, quia ista exigitur propter vnionem corporalis cum spirituali. Et ex alia parte non habet ista terminari sine anima, & tunc patet, quomodo agens naturale generat & corrumpit: nam generata ista statim infunditur anima, quoniam est dispositio, quae est necessitas, & hoc secundum leges statutas non absolute.

Item, agens agendo, & corrumpendo istam vitam corrumpit hominem, & separat animam, eo quod anima non est sine anima. Per hoc patet ad argumenta in oppositum principalia.

Ad primum dico, quod non saluas fidei sinceritatem, nisi ponas, quod aliquid de forma carnis remaneat, nam non saluas identitatem, vnus enim dicit, quod erat eadem ratione vnius suppositi ma teriae, & esse accidentium. Hoc non saluat fidem, quia fides exigit, quod in illo triduo corpus Christi fuisset vere confectum, & consecratum, ita quod panis fuisset transubstātiatus in veram carnem, non in accidentia.

Ad aliud dico, quod non sufficit, imo oportet vt non videat primam corruptionem, quae est separatio, nam textus Scripturae dicit, quod caro, quae fuit in sepulchro, requieuit in spe.

Ad aliud dico, quod verum dicit, sed dico, quod non video resurrectionem, si remanet forma carnis, nam sic credo, quod post mortem remanet leo, vel homo aequiuoce, quod idem est, aut quaedam quod est remotio totalis rationis, & sic non est caro aequiuoce, vel quod solum complementi, & perfectionis, & sic remanet caro aequiuoce. Ad aliud dico, quod mors non dicit totalem remotionem, sed solum complementi, quod dat esse simpliciter; nisi autem est resolutio ad primam materiam, remouetur omnis forma, vnde iste modus mortis magis est truncatio. In alio autem modo est corruptio abijciens totaliter omnem formam. Cum autem dicitur, quod generatio vnius est corruptio alterius, dico quod verum est, nisi totum abijciatur, non autem, nisi truncatur.

Ad aliud de veritate demonstrata, dicit verum, quod oppositum fidei non demonstrant: & quod dicit non esse nisi vnam sormam, dico quod dif- ficile est mihi, quod sint rationes plures, quareposterior adueniens inueniet ens simpliciter, & sic non dabit illud esse simpliciter.

Ad aliud dico, quod si remanet illa ratio truncata, non est nisi vna forma, & est eiusdem rationis cum prima parte, & ideo sicut primum non est accidens, nec istud, & sic pono plures gradus formae in composito. non autem plures formae, vel rationes, vt dictum est in corpore Quaestionis. haec dicta sint de Quaestione totali.