Quaestio 1

ARTICVLVUS I. Vtrum Ordo sit Sacramentum Nouae legis.

QVO ad primam quaestionem arguo primo quod non, sic: Quia illud non est Sacramen tum nouae legis, quod non est signum sensibile: sed ordo non est huiusmodi: ergo.

In oppositum est auctoritas Ecclesiae. Respondeo, ad euidentiam huius quaestionis pono ꝓpositiones aliquas.

Prima est, quod Ordo est Sacramentum nouae legis rationabiliter institutum: Verum quia probatio passionis de subiecto supponit quid nominis subiecti, ideo primo videndum est, quid intelligendum sit nomine Ordinis. Ordo ergo vno modo, idem est, quod relatio disparitatis, sicut dicitur, quod politia est or do, & hoc maxime respectu ipsorum dominantium: & hoc modo ordo in Ecclesia non est aliud, quam hierarchica quaedam dispositio inter praesidentes.

Alio modo ordo accipitur pro fundamento illius relationis, maxime ex parte excellentis, & hoc modo, qui est in gradu aliquo digniori, dicitur esse inordine, & hoc modo dicitur in Ecclesia esse in ordine, qui est in gradu aliquo constitutus, vt Diaconus, & huiusmodi.

Alio modo Ordo accipitur pro ipsa ordinatione, & tunc est signum sensibile, puta verba ipsa, & tactus, quibus vtitur Episcopus ordinando, & hoc vtroque modo es Sacramentum. Sciendum autem, quod sicut in aliis sacramentis aliquid est hic, quod est Sacramentum, & non res, sicut verba; aliquid, quod est Sa cramentum, & res, sicut character. Aliquid vero, quod est res, & non Sacramentum, vt gratia in anima: haec reperiuntur in aliis Sacramentis, sicut dicit Innoc. de celebr. Missar. cap. cum marte. quod in Eucharistia Sacramentum tantum sunt species ipsae, Sacramentum & res sunt corpus Christi, res & nō sacramentum est gratia in anima: Sic per simile in proposito capiendo ordinem secundo modo pro persona constituta in gradu, sic est Sacramentum & res; est quidem Sacramentum, quod signat habentem characterem, & potestatem: sed est res, quia signifi- catur per ordinationem tertio modo: ordinatio enim illo modo significat ordinatum habere potestatem

Similiter, character est res signata per ipsum ordinem tertio modo acceptum, & ipse significat gra tiam, quam virtute Sacramenti recipit, & concomi tatur characterem in eo, qui non habet obicem. Jpsa autem ordinatio est purum Sacramentum, quia sic signat, & efficit, quod ab alio non efficitur, nec signatur.

Tunc probo propositionem propositam, sic: Sacramentum est signum sensibile efficiens, quod figu ratur: sed ordinatio sacra est huiusmodi, significat enim traditionem potestatis, & characteris, & efficit illam, sicut Sacramenta dicuntur efficere, qui figurant. Similiter ordo secundo modo acceptus, puta persona existens in gradu in Ecclesia, puta diaconus, significat se habere potesttatem, & gratiam coniunctam: ergo vtroque modo, scilicet primo & secundo, ordo vere est Sacramentum Nouae legis.

Secundo addo, quod hoc Sacramentum est rationabiliter institutum, quod probo sic: Illud quo nulla lex caruit, rationabiliter est institutum in noua lege: sed nulla lex carebat sacrificio offerendo Deo suo. Hoc probaui supra in principio esse de lege naturae, cum sit actus latriae, ex 5. Ethic. Etiam vltra sa crificia fuerunt in omni lege personae aliquae distinctae, & singularis vitae, & obseruationes ad huiusmodi sacrificium offerendum: ergo.

Secunda Propositio est, quod istud Sacramentum est vnum, & non tantum vnitate indiuisibilitatis: hoc dico propter opinionem quandam, quod istud Sacramentum est vnum indiuisibilitate quadam, vnde & ponit, quod solum sacerdotium hoc modo sit Sacramentum, Diaconatus, & Subdia conatus, & huiusmodi magis sunt sacramentalia, quam Sacramentum. Ratio vero eorum fortior isa est, quia ille ordo non est Sacramentum, ex quo nulla acquiritur potestas in suscipiente, quam non habuit prius: sed in Diacono nulla specialis potesas acquiritur, quam non habuit prius. Probo, quia quaero qualis potestas est illa, non legendi Epistolam, vel Euangelium, quoniam aeque bene legeret illa vnus non ordinatus, sicut vnus ordinatus; nec apparet, quae sit potestas illa, nec enim est ibi aliqua virtus infusa actiua, quae faciat illum aptius, & facilius Epistolam legere, aut Euangelium. In solo autem sacerdote videtur esse talis potestas specialis, puta conficere corpus Cri sti, qui non saceret, qui non esset Sacerdos. Confirmatur, quia multo magis dicitur esse Episcopatus ordo, quam Diaconatus, vel Subdiaconatus, cum Episcopus habeat specialem potestatem super sacerdotem, quam non habent inferiores ordines. Et confirmo hoc, quoniam tunc haberemus tredecim Sacramenta, quia vltra septem, quae communiter assignantur, haberemus Diaconatum, & Subdiaconatum, & quatuor alios ordines minores.

Et si arguatur contra eos, quod ordines inferiores non possunt dici sacramentalia, eo qui sacramentale videtur esse coniunctum, & eodem tempore cum Sacramento. Respondent per interemptionem exemplum datur de Catechismo, qui tamen per multa tempora ante praecedebat Baptismum.

Hanc opinionem non teneo, potissime quia Magister videtur esse expresse ad oppositum, qui diuidit Sacramentum Ordinis in septem, & remouet a Sacramento Ordinis tonsuram, & Episcopatum, & ta men tonsura videtur sacramentale, & consimiliter Episcopatus: ergo aliter alia pertinent ad rationem Sacramenti, quam sacramentalia tantum.

Confirmo, quia Ecclesia videtur communiter hoc tenere, ideo posui propositionem praefatam, & eam probo sic: Omne illud, quod est signum sensibile, & causa ex opere operato gratiae, & characteris, ac specia lis potestatis, est vere sacramentum, & non tan tum sacramentale: sed ordo Diaconatus, & Subdiaconatus est huiusmodi. Probo: acquiritur enim per or dinationem Diaconatus specialis potestas, scilicet ministrandi corpus Domini Christi, & ministraresacerdoti, quod non potest non ordinatus. Consimiliter acquirit specialem characterem, vt commu niter tenet Ecclesia, & gratiam: ergo.

Tunc ad motiua eorum respondeo. Ad primum patet ex dictis, acquirit enim Diaconus vel Subdia conus spiritualem potestatem, etsi ante illud idem potuisset, non licite habuit talem potestatem corpus Domini administrandi, & sacerdoti assisendi, ipsi etiam potestati annectitur gratia, & charactter.

Ad secundum dico, quod non erunt tot sacramenta. Ratio est, quia omnes ordines concurrunt ad con stitutionem vnius perfecti sacramenti Ordinis, quod quidem tantummodo in sacerdote reperitur, & per modum integri. In alijs autem, puta Diacono, & huiusmodi solum reperitur per partes, & diminute, vnde Diaconus non habet perfectum sacramentum Ordinis, sed partem eius, & diminutum. Dico tunc, qui hoc Sacramentum non est vnum vnitate integritatis cuiuslibet, sicut domus est vna ex pariete, tecto, & fundamento, quorum altero omisso non habetur ratio domus: sed est vnum tali integritate, quod partes possunt separari ipso remanente, licet diminuto: sicut homo consistens ex omnibus membris est vnus integritate tali, quod separato aliquo membro, puta manu remanet homo, licet aliqualiter diminutus: sic ergo est vnum sacramentum, non primo mo do, quod patet, quia ordinatus per saltum, non oportet quod reiteretur; sed sufficit quod illud, quod est omissum, suppleatur; quod non esset, si esset vnum tali integritate, quali est vnum Sacramentum Baptismi, ex verbis & elemento, quocunque enim horum omisso totum oportet iterari. Est autem vnus vnitateintegritatis secundo modo sic, qui partes, si separentur, remanet Sacramentum aliquo modo, licet tamen diminutum, sicut manet sine manibus homo. Ad argumentum in oppositu patet ex corpore quaestionis.

ARTICVLVS II Vtrum in Ecclesia sint tantum septem Ordines.

AD secundam quaestionem arguitur primo, quod non sint tantum septem ordines, sic: quia Dion. c. 5. de Eccl. Hierar. non ponit nisi tres ordines, scilicet Sacerdotium, & Diaconatum, & Episcopatum: ergo vel non sunt septem, vel erunt octo, quia Episcopatus erit secundum eum per se ordo.

In oppositum est Magister in litera, & opinio conmunis Ecclesiae. Respondeo: In hac quaestione faciunt difficultatem, primo, gradus Episcopalis: secundo, corona, & tonsura, quae videntur pertinere ad ordinem, cum ponant in gradu aliquo in Ecclesia, & ideo sic procedo, primo videbitur, vtrum gradus Episcopalis sit ordo, & Sacramentum. Secundo quaeretur idem de tonsura, & tertio videbitur de sufficientia Ordinum.

De primo sciendum est, qui sunt quinque opiniones: & prima quidem est Juristarum discordantium in hoc a Theologis, quod Episcopatus est verus ordo. Ad hoc vi dentur esse auctoritates Sanctorum. Item ad hoc vide tur esse auctoritas Decreti dist. 21. vel 25. cap. Clericos, & est Jsidori lib. 7. Ethymolog. cap. 12. qui diuidit ordinem Episcopalem in quatuor gradus, sci licet in Episcopatum, Archiepiscopatum, Primatum, & Patriarchatum. Item ad hoc videtur esse auctoritas Dionysij de Ecclesiastica Hierar. cap. 5. arguem do ad principale iam allegata: haec est intentio communis omnium Juristarum, & dicunt, quod nos Theologi in hoc a vero deuiamus.

Et videtur mihi, quod haec opinio posset ostendi esse rationalis, & primo arguendo per locum a minori, quia minus videretur, quod ostiarius haberet certum ordinem & gradum in Ecclesia, quam Episcopus. Hoc probatur, quia Episcopus essentialius, & propinquius respicit corpus Domini in ordine, ad quem ordines distinguuntur, quam Ostiarius. nam Ostiarius tantum aspicit domum, vbi corpus Christi conficitur, & mediante domo valde remote aspicit corpus Christi, sed Episcopus aspicit directe immediatum ministrum corporis Domini, cui dat auctoritatem conficiendi corpus Christi, & mediante ipso ministro, quasi mediate propinquius aspicit corpus Domini. Et ista ratio elidit motiuum alterius opinionis, quae est, quod Epi scopatus non est ordo, quia non habet actum circa corpus Domini, quia nec ostiarius nisi mediante domo, circa quam habet actum suum immediatum.

Secunda ratio, quia tota definitio Sacramenti nouae legis conuenit gradui Episcopali, est enim signum sensibile efficiens, quod figurat. Vnctio enim facta in capite cum certis verbis, significat, & efficit potestatem Episcopalem, scilicet consecrare, ordinare, quae non competunt alteri, quam Episcopo. Et confirmatur hoc, quia electus in Papam, si non esset Episcopus, oporteret eum consecrari, quod non esset, nisi Episcopatus importaret gradum aliquem determinatum in Ecclesia

Tertia ratio est ista: Ea quae sunt ordinum, omnes recipiunt immediate a Christo, ita quod in potestate nullius, imo nec Papae est illa auferre: quae sunt autem iurisdictionis, recipiunt Episcopi a Papa, in quo est fons iurisdictionis: & hinc est, quod illa, quae sunt in Episcopatu pertinentia ad iurisdictionem, potest Papa suspendere, vnde potest ei auferre potestatem excommunicandi, & huiusmodi, quae sunt solae potestates iurisdictionis; sed illa quae pertinent ad ordinem, non potest suspendere, vnde non potest Papa Episcopo quantumcumque degradato ordinandi potestatem auferre.

Tunc arguo sic: Illud habet rationem Sacramen ti, sub quo, sicut sub velamine signi sensibilis, datur potestas indelebilis, quae non subest alterius potestati, quam Christi: sed sub consecratione Episcopi, tanquam sub sensibili signo continetur, & causaliter confertur potestas aliqua indelebilis, cu iusmodi est conferre ordines, ita quod Papa illam non posset suspendere: ergo.

Quarta ratio est ista: Communiter consueuit distingui, quod electi habent eo ipso omnia, quae iurisdictionis sunt, non autem eo ipso ea quae ordinis; sicut plebanus electus habet omnem iurisdictionem ante ordinum susceptionem, quam habet post susceptionem ordinum: sed electus in Episcopum non habet omnem potestatem ante consecrationem, quam habet post consecrationem: ergo aliqua potestas in Episcopo, inquantum Episcopus, est pertinens ad ordinem non ad iurisdictionem ergo illud, quod significatur efficere potestatem, illam es vere Sacramentum Ordinis, cuiusmodi est consecratio Episcopi: ergo.

Secunda opinio est, quod gradus Episcopalis, licet sit ordo sacramentalis, non est tamen sacramentum, & addunt isti, quod tantummodo sacerdotium est sacramentum: alij vero ordines, & ipse Episcopatus non sunt sacramentum, sed magis sacramentalia quaedam: ratio eorum est, quia in Sacramento est virtus actiua infusa: sed in nullo alio ordine, nisi in sacerdotio, est virtus infusa: ergo.

Haec opinio est contra Magistrum expresse in litera: Agamus nunc de Ordine Sacramento, & statim illud diuidit in septem, & postmodum excludit ab istis septem aliqua alia, puta tonsuram & Episcopatum, dicens, quod non sunt sacramenta, sed tantum sacramentalia. Similiter est contra dicta Sanctorum, quae Magister adducit in litera.

Tertia opinio est, quod Sacramentum potest referri vel in ordine ad characterem, qui imprimitur, vel in ordine ad potestatem aliquam specialem, quae confertur. Primo modo dicunt, quod Episcopatus non est Ordo, nec Sacramentum, eo quod nullus in susceptione consecrationis Episcopalis character imprimitur. Ratio autem huius est, quia character secundum eos est potestas actiua, habens specialem actum circa corpus Domini verum: nunc autem Episcopus nullum actum habet, inquantum Episcopus, nisi circa corpus Domini mysticum scilicet circa Ecclesiam: ergo.

Sed capiendo Ordinem & Sacramentum in ordine ad specialem aliquam potestatem, quae alij non confertur, sic dicunt, quod Episcopatus est Sacramentum, & Ordo.

Alia opinio quarta est, quod Episcopatus etiam non est Ordo & Sacramentum, vt ordo siue Sacramentum accipitur pro potestate aliqua, quae alteri non confertur. Ratio est, quia Episcopatus non est aliud, nisi ipsamet potestas sacerdotalis am pliata, & in aliijs sacerdotibus restricta, & ad hoc faciunt multa capitula, quod scilicet ex institutione Christi non differt Episcopus & sacerdos. & illud conatur ostendere multis auctoritatibus, & rationibus.

Ad hoc etiam sunt auctoritates Scripturae, quia in Actis Apostolorum sacerdotes dicuntur Episcopi, & hoc habet ipsa ethymologia vocabuli. Dicitur enim Episcopus ab Epi, quod est supra, quasi sit sacerdos habens auctoritatem super alios, vt sic potestas Episcopalis non sit, nisi antiqua potescas sacerdotalis, quae propter bonum pacis in Ecclesia communiter sacerdotibus restringitur, ac paucis eorum est concessa.

Ista autem opinio non placet, ratio estt, quia Dionysius fuit tempore Aposcolorum, & tameniste diuidit in lib. de Ecclesiast. Hierar. cap. 5. Episcopum a sacerdote: ergo distinctio fuit temporeAposcolorum. Item, Christus ipsemet videtur distinxisse, nam de omnibus elegit duodecim, quos Apostolos nominauit, alios autem elegit septuagintaduos. Nunc autem Episcopi sunt successores Apostolorum, praesbyteri vero aliorum septuagintaduos, qui erant sacerdotes, vt patet de Marco, & huiusmodi.

Quinta opinio est, quae iudicio meo est magis tuta, scilicet quod Episcopatus non est ordo distinctus a sacerdotio, nec potestas, nec gradus, sed ese ampliatio eiusdem potestatis & ordinis, non qui dem per intensionem, sicut diaconatus respectu subdiaconatus, sed per extensionem ad plures actus, qui tamen non arguunt nouam potestatem. hoc modo intelligendo, quia potestas ista in sacerdotibus communiter est arctata: in aliquibus vero non est sic arctata, cuiusmodi sunt Episcopi. Ideo Episcopo in consecratione non datur noua potestas, sed extenditur prima, vt possit ea vti ad aliquid, ad quod ante erat arctatus, quod tamen poterat invirtute. haec videtur expressa opinio Magistri, & Bonauenturae.

Secundo pono propositionem intentam circa hoc, & sit

Prima propositio isa. Quod gradus Episcopalis non est ordo distinctus a sacerdotio: hanc propositionem probo: quia aut esset ordo superior sacerdote, aut inferior: sed nec sic, nec sic: ergo. Probo, quod non sit inferior, quia ordo inferior prius sumitur, & praesupponitur ordini superiori: sed consecratio in Episcopum non praesupponitur ordini in sacerdotium, sed magis e conuerso.

Secundo non est superior, quia ordo dicitur superior ex actu superiori: sed nullum talem acum habet Episcopus, vt diuiditur contra sacerdotium. Probo, quia actus Episcopi, vt differt a sacerdotio, est ordinare: actus vero sacerdotis, quo differt ab Episcopo, est conficere corpus Christi: sed nobilior actus est conficere corpus Christi, quam ordinare: ergo.

Dicetur ad hoc, quod gradus Episcopalis est dignior eo, quod includit ordinem sacerdotalem, & vltra hoc addit aliquid aliud, quod est sibi proprium, & ambo simul digniora sunt, quam alterum eorum per se

Contra, non comparo hic Episcopatum ad sacerdotium, quantum ad id, quod ambo includunt: sed praecise quantum ad id, quo vnum differt ab alio. licet ergo Episcopatus posset dici ordo quantum ad id, quod includit ambo: tamen quantum ad illud secundum quod Episcopatus differt a sacerdotio, dico quod Episcopatus non est ordo; & ratio est, quia in illo non habet actum superiorem actu proprio sacerdotis, nec inferiorem, nec aequalem. Quod non superiorem probatum est: quod autem non aequalem, patet, tum quia conficere, & ordinare non sunt actus aequales, tum quia duo in ordine hierarchico non possunt esse aequalia.

Secundo dico, quod gradus Episcopalis, & sacerdotium non sunt distincta potestas. hanc conclusionem probo sic, quando aliqua forma sic se habet, quod ei debentur multi actus, si alter eorum sit impeditus, & post contingat remoueri impediens, non datur noua forma, sed manet eadem forma quae primo, inuariata, nec aliquid innouatur prohibens, & impedimentum prioris formae. Exemplum est de habente animam rationalem, vbi quandoque impeditur actus rationis, & postea remouetur impedimentum, non datur noua anima, vel formased tantum remouetur illud, quod impediebat prius animam ne exiret in actum rationis: sed ordinarein sacerdotem est actus conueniens sacerdoti, inquantum sacerdos estt, & tantum est actus impeditus in eo. Probo, quia nemo dat, quod non habet, sicut in naturalibus, vbi forma transfundit seipsam: ergo non sacerdotis non est ordinare in sacerdotem: sed hoc pertinet ad sacerdotem, qui habet formam illam in actu potentem transfundereseipsam. Vnde Papa non posset ordines committe. re, nisi sacerdoti, vt diacono, vel laico; potest autem committere cuicunque sacerdoti: ergo videtur, quod conferre ordines, sit pertinens ad sacerdotem. Probo, quia pone, quod sit sacerdos, omni alio circumscripto potest Papa committere ei ordines: pone autem omnia alia, & circumscribe sacerdotium, non poterit Papa committere potestatem ordinandi: hoc videtur satis rationabile, quia omnis forma, ex quo est in actu, videtur, quod possit se communicare infra eandem speciem: ergo sacerdos hoc modo, quantum est ex potestate sibi conueniente, absolute poterit ordines celebrare: ergo si potestas illa modo sit impedita, sicut est de facto, & impedimentum remoueatur per hoc, quod fit Episcopus, non datur ei noua potestas, sed tantummodo pristina potestas prius impedita reducitur ad vsum impedimento remoto, & haec reductio illius potestatis ad vsum dicitur ampliatio potestatis.

Tertia Propositio est, quod ex his apparet, quod Episcopatus non est gradus altior, nec intensior sacerdotio, sed sicut dicit Magister est aliud officium. Exemplum ad hoc habemus in naturalibus, vbi quan doque forma intenditur, quandoque extenditur; ex qua intensione potest habere actum aliquem quem prius non habebat, vtpote si fiat albedo inmodica quantitate, ita vt non sit apta mouere visum: eadem albedo non intensa quantum ad perfecionem formae, sed tantummodo extensa magis, & facta in maiori quantitate, poterit visum mouere, non quia data sit ei forma, quam prius non haberet, sed solummodo eadem forma est extensa ad plures actus, quam primo esset. Sic dico, quod Episcopatus super sacerdotium non est forma, siue ordo alius, nec est intensio eiusdem ordinis, sed est extensio sola ad plures actus, qui quidem quantum est ex se deberentur sacerdoti, non prohibito: sed nunc de facto Christus voluit, quod aliqui sacerdotes essent in quibusdam actibus impediti, & quod non possent exire in vsum omnis actus, respecu cuius tamen habent potestatem, inquantum sacerdotes sunt. Sic ergo Episcopatus est ipsemet ordo sacerdotij. Et hinc est, quod nos distinguimus in Episcopo, ea quae sunt ordinis ab ijs, quae sunt Jurisdictionis; & quidem illa, quae sunt ordinis non sunt aliud, quam illa, quae habent Episcopi ex ordine sacerdutali, & charactere ordinis eiusdem sicut est audire confessiones, absoluere, & alia huiusmodi.

Et nota, quod aliter comparatur Episcopus ad ordinem sacerdotalem, & aliter ad gradum deinceps superiorem, quoniam inter Episcopum, & sacerdotem est differentia in ordine, non quidem in ordine sacro, sed in actu ordinis sacri, quia, vt dicum es, ordo Sacramentum in Episcopo habet vsum respectu alicuius actus, cuius vsus impeditus est in sacerdote: sed inter Episcopum, & alium gradum de inceps, puta Archiepiscopatum, vel Papatum, nulla est differentia, nec in Ordine sacro, nec in actu Ordinis sacri, sed tantummodo in quaedam alta potestate, quae est potestas Jurisdictionis: omnem ergo actum ordinis, quem habet Papa, habet Episcopus, sed tamen non omnem actum iurisdictionis. Hinc potest colligi, quare in episcopali gradu requiratur consecratio. Vltra gradum autem episcopalem, nulla alia consecratio adhibetur, & ratio est, quia gradus episcopatus facit diuersitatem quo ad ordinem, vt dictum est, sed quoad actum ordinis, licet non quo ad claracterem: sed nullus gradus vlterior vltra episcopatum facit differentiam aliquam, nec quo ad ordinis characterem, nec quo ad ordinis, & characteris actum, sed solum quo ad potesttatem Jurisdictionis, & ad gradum episcopalem requiritur noua consecratio, quae denotat, & significat illam ordinis diffferentiam. Ad gradum autem deinceps vltra episcopatum ex hoc requiritur nulla differentia, quia nulla habetur amplius variatio quo ad ordinem, licet bene quo ad iurisdictionem, iurisdictio autem nullam requirit specialem consecrationem.

Ex his facile est respondere ad rationes Juristarum: non enim probant, quod sit alius ordo, sed bene probant ordinis ampliationem. Per idem ad auctoritatem illam Diony sij: non enim intendit, quod sit ordo alius, sed alius actus, in quo actu fuerunt ab initio Ecclesiae sucerdos, & Episcopus distinci. Et eodem modo re spondeo ad capitulum illud: Cle ro, vel cleros.

Nunc videndum est de tonsura, vbi dico, quod non est ordo, sed dispositio ad ordinem, vnde peccat grauiter, qui recipit ordinem absque illa. Ratio autem primi, quod scilicet non sit ordo, est, quia per tonsuram nulla potestas consertur recipienti, nec quo ad corpus Christi, sine quo ad oblationem sacrificij, est tamen dispositio ad ordinem, & hoc quidem de congruo, non autem de necessitate Ratio est, quia quando assumitur aliquis ad aliquem statum de nouo, congruum est, quod prius di sponatur, sicut patet de ijs, qui sumuntur ad Religionem, qui per annum probationis prius disponuntur: sed ordo est status specialis in Ecclesia Dei, quia congruum fuit, quod assumendi ad hunc statum prius aliqualiter disponerentur, ad quod tonsura de facto est instituta.

Vltimo de sufficientia ordinis sciendum, quod tantum sunt septem ordines, qui sunt partes quasi integratiuae, & completiuae vnius perfeci ordinis, scilicet sacerdotij. in quo quidem concurrunt omnes ordines alij. Sufficientia autem ista est. In omni lege offerebatur sacrificium, & ordo in omni lege accipiebatur in comparatione ad sacrificium: ergo ordo in noua lege sumendus est in comparatione ad sacrificium nouae Legis, quod est Eucharistia

Tunc sciendum, quod minister Eucharistiae, quidam ministrat circa locum, vbi Eucharistia offertur; quidam vero circa populum, coram quo offertur, quidam circa ministros principales; quidam circacorpus, & Eucharistiam immediate.

Si ergo accipiamus ministrantes circa domum, sic instituit Spiritus sanctus ostiarium, cuius est pulsare, & domum claudere, & reserare, & hic est primus gradus in Ecclesia, & primus ordo. Si vero con sideremus ministrantes circa populum, potest contingere dupliciter, vel circa populum remouendo prohibens, vel circa populum ponendo conueniens. Propter populum institutus est ordo Exorcistarum, qui habent daemones adiurare, ne populum audeant a deuotione impedire, & hic est secundus gradus, & ordo. Propter secundum vero institutus est ordo Lectorum, qui disponere habent populum, nunc per sancta verba, nunc per lectiones, nunc per cantus, & iam officium horum est praedicare, legere & cantare, & iste est gradus tertius, & ordo in Ecclesia

Si vero accipiantur ministrantes circa ministros principales, sic habemus quartum gradum, & ordi- nem eorum, qui Acoliti nominantur, qui institutus est ad necessaria ministris principalibus Eucharistiae praeparanda, & sic habemus quatuor ordines minores, qui non sunt ordines sacri, non quin gratia insundatur, sed pro tanto dicuntur non sacri, quia non habent directe circa sacrificium ministrare. Si vero accipiantur ministrantes immediatecirca corpus Domini, hoc potest esse tripliciter, vel. n. ministrant circa corpus Domini ante tantum materiam praeparando, vel ante & post, vel qui circa ipsummet corpus Domini: Propter primum inscitutus est ordo subdiaconatus. Propter secundum ordo diaconatus, qui habet semper assisteresacerdoti. Propter tertium vero sacerdotium in quo solum Sacramentum Ordinis est integrum, & perfectum, nam in alijs est tantummodo diminutum. Ad argumentum principale patet.