Quaestio 1

ARTICVLVS VNJCVS. Vtrum ad Sacramentum Baptismi requiratur determinatus minister.

QVO ad primam quaestionem arguo, quod sic. Actus Hierarchicus exercetur maxime in Baptismo, secundum Dionysium deEcclesiastica Hierar. c. 5. par. 1. sed respectu actus Hierarchici requiritur de terminatus minister: ergo.

In oppositum est Ecclesiae consuetudo. Respondeo, pono hic tres propositiones.

Prima est, quod absolute loquendo, minister Sacramenti Baptismi es viator quilibet vnus personaliter distinctus, potens contingere & verba proferre intendens in habitu facere, quod facit Ecclesia, vel de quo praesumitur quod intendat.

Hìc circa ministrum ponuntur sex conditiones, per quas soluuntur multi casus, & quaestiones.

Primo dico, viator, per quod excluditur Angelus siue daemon, siue sanctus homo in Ecclesia triumphante, praesumendum est tamen, quod si Angelus, vel Sanctus aliquis baptizaret, illud ageret auctoritate diuina, propter quod non esset de caetero rebaptizandus. Ratio autem quare de facto oportet, quod sit viator est, quia hoc Sacramentum est Sacramentum tantum viatorum.

Dico autem quilibet, vt nulla excludetur secta. Ideo autem siue baptizans sit Sarracenus, siue Judaeus, siue Paganus, potest vtique vere baptizare, vt etiam excludatur nullus ritus, vnde siue Latinus, siue Graecus Sacramentum Baptismi potest veraciter ministrare, vt etiam non excludatur sexus, quia siue mulier, siue masculus, & status, siue bonus moraliter, siue malus.

Secundo dico vnus. Est enim dubium, vtrum possint plures simul baptizare. Distinguo, quia vel vtuntur forma verborum exprimendo ministrum & actum in plurali, dicendo nos in plurali, & hoc modo non veraciter baptizarent: vel vtuntur forma verborum exprimentium ministrum in singulari, vt si quilibet dicat, Ego te baptizo, tales licet illicite, tamen vere baptizarent. Exemplum habetur in simili de Sacramento Eucharistiae, quia multi possunt simul conficere, dicendo quilibet propriam formam verborum, vt patet temporequo ordines celebrantur, vbi propter solemnitatem omnes noui presbyteri ordinati proferunt super vnicam hosiam verba sua.

Tertio dico, personaliter distinctus, quia extrade Baptismo, & eius effectu. In cap. debitum mouetur quaesttio ista, Vtrum idem possit seipsum baptizare, & determinat capitulum quod non, ad quod adducit figuram de Christo, qui non a se, sed a Joanne voluit baptizari.

Item auctoritas Matth. vlt. Ite baptizate eos, &c. vbi exprimitur baptizans in vna persona, & baptizandus in alia. Posset etiam adduci ratio, quia sicut in generatione corporali distinguitur ge nerans a generato personaliter, sic oportet esse ingeneratione spirituali, quae est per Baptismum.

Quarto dico, potens contingere, ex quo patet, quod nullus potest alium baptizare in vtero: & ratio est, quia natiuitas corporalis & naturalis praesupponitur natiuitati spirituali, & mysticae. Quod si apparet extra pars aliqua, si esset pars principalis, posset illum vtique baptizare. Si vero tantummodo appareret pes vel manus, non esset hic vere baptizatus.

Sed quid si puer nascitur cum secundina, & propter periculum oporteat statim baptizari, nunquid amouenda erit primo secondina. Respondeo, si periculum imminet propter amotionem, non est amo uenda, nec enim est de essentia Sacramenti, quod abluatur corpus nudum, nam Graeci vere baptizant, qui tamen primo inungunt baptizandum deinde induunt vestem albam, ac sic indutum baptizant, siue in aqua mergunt. Dico ergo bene, potens contingere, ex quo colligitur, quod mancus non potest baptizare, quia non potest contingendo abluere.

Quinto dico, verba proferre. Vnde mutus nullo modo potest esse minister Baptismi. Ex quo soluitur quaestio quaedam & casus, qui quandoquefieri consueuit, vtrum posito quod sint duo, quorum vnus est mutus habens manus peroptimas, alter mancus, tamen optime loquens, vtrum manco verba proferente, muto vero abluente, ambo simul vere baptizent. Ad quod dicendum, quod non oportet enim quod idem abluat, idemq. verba proferat, alias falsum diceret, qui non ablueret, verba proferendo, Ego te baptizo.

Sexto dico, intendens facere quod facit Ecclesia; non enim exigitur, quod minister Baptismi habeat fidem, vel credat quod Baptismus valeat baptizato, sed sufficit quod intendat facere, quod facit Ecclesia.

Addo autem, vel praesumatur, quod intendat facere, quod intendit Ecclesia, hoc dico praecipue quia posito, quod minister non intendat, quod intendit Ecclesia, profert tamen verba, nec exterius praetendit se aliud intendere, quam intendat Ecclesia. Dicunt quidam, quod talis non baptizaret, & quod sic baptizatus rebaptiz andus esset, nisi sciretur de tali intentione ministri.

Videtur mihi, quod oppositum oporteat dici alias posset fraus in Ecclesia fieri: posset enim minister dicere, non intendi facere quod facit Ecclesia, vnde talem accipit Ecclesia Dei modo proferat, ac si intendat.

Confirmatur, quia in matrimonio carnali sufficit verborum forma prolata exterius, & habetur ratum matrimonium, dato quod non intendat facere quod facit Ecclesia, quare non sic in matrimonio spirituali.

Secunda Propositio est, quod minister ordinarius non est nisi Sacerdos vel Diaconus in absen:ia Sacerdotis: si enim Sacerdos sit praesens, peccaret Diaconus baptizando: ratio est, quia Sacerdos est vniuersalis & principalis minister: nunc regula generalis est in huiusmodi ministeriijs, quod minus principalis, vel minus dignus ministrans in praesen tia magis principalis, & magis digni peccat, sicut si mulier baptizaret in casu necessitatis praesente viro, ac sic de caeteris.

Tertia Propositio est, quod potestas aliqua potuit conferri a Christo, quae non est collata, hoc expresse habetur per Augustinum super cap. 1. Joan. Tract. 5. super illud verbum, Et ego nesciebam cum, sicut Magilter adducit, & patet in littera.

Ad cuius euidentiam notandum est, quod potestas est triplex, quantum spectat ad propositum respectu acramenti Baptismi, & aliorum; vna quidem est auctoritatis, cuius est propria auctoritate conferre effectum slaptisini, puta gratiam infundere, ac culpam remittere, & haec potestas soli Deo conuenit, nulliq. creaturae.

Alia est potestas executionis, & subaucttoritatis, & haec est potesas applicatiua primae auctoritatis ad agendum, quae est duplex: quaedam quidem principalis, & excellentiae, ac meritoria; quaedam vero subprincipalis, non meritoria, sed metitorie applicatiua, non vniuersalis, & absoluta, sed ad certum modum arctata. Prima harum duarum est potestas propria tantum Cristo inquantum homo, ipse meruit omnibus gratiam, & effecum omnem collatum in Baptismo, deletionem culpae, & aperitionem ianuae caelorum.

Est etiam potestas Christi applicatiua, & collatiua gratiae per modum applicantis simpliciter, vniuersaliter & absolute, non concrete, vel limitate, quoniam data est ei omnis potestas in caelo, & in terra, & omnis modus potestatis, qui potest cō- ferri creaturae; vnde eius meritoria auctoritas se extendit ad omnem gratiam, & omnem modum conferendi gratiam, a quo Deus (vt principalis actor) intendit gra:iam dare rationabili creaturae. Secunda vero auctoritas est auctoritas contracta non absoluta, & simpliciter, qua limitatur, & determinatur ad Sacramenta, qualis est potestas, & auctoritas ministri Sacramentorum, quae gratiam eonfert Sacramentum ministrando, & haec adhue est duplex: quaedam scilicet excellentiae, quae nontantum administrat Sacramentum, sed ei attribuitur nomen Sacramenti, co modo quo Baptismus dicitur Joannis.

Alia vero est auctoritas tantum ministerij non vendicationis nominis Sacramenti. Prima auctoritas harum duarum, respectu Sacramentorum nouae legis est tantum Christi, alia vero aliorum minisrorum. Tunc ex his patet, quod quadruplex est potestas in generali, quarum prima est solius Dei: secunda vero, & tertia solius Christi: quarta vero ipsius ministri Sacramentorum; Vt prima sitpotestas proprie, & principalis auctoritatis. Secunda vero subauctoritatis, quia potestas Christi meritoria se extendit ad omnem gratiam, rationem, & modum conferendi eam. Tertia specialis subauctoritatis, quia tantummodo vt minister Sacramenti, & cum hoc appropriatiua sibi Sacramenti. Quar ta spiritualis subauctoritatis Sacramenti administratiua, nec tamen Sacramenti appropriatiua Tunc ad propositum.

Prima harum auctoritatum non potuit conferri Christo, etiam inquantum homo: vltima vero auctoritas est collata ministris Sacramentorum a Christo.

Secunda vero & tertia, etsi potuerint conferri alijs minisris, tamen collata est soli Christo, Christusq. solus eas sibi retinuit, nulli alteri communicando, nec etiam Papae, vnde secunda potestas, quae est generalis auctoritatis in conferendo gratiam & delendo culpam indifferenter, & absolute, nonest hodie collata Papae; imo potestas eius in hoc est potestas alligata Sacramento: non enim Papa alicui posset hodie culpam subauctoritatiue remittere, nisi minisrando aliquod Sacramentum, puta Baptismum, vel Poenitentiam. Et si quando Papa con ferat beneficium absolutionis a poena, & a culpa, non confert eam sine Sacramento Poenitentiae absolute, sed sacerdotibus simplicibus consert Papa in hoc clauium sibi potestatem collatam, vnde per hoc Pa pa te absoluit, quia inferiori sacerdoti potestatem clauium retentam sibi tribuit.

Similiter tertiam auctoritatem, quae est ministri appropriantis, scilicet sibi, & suo nomini ipsum Sacramentum nulli fuit collata nisi Christo, nec Apostolis; vnde non potest dici baptismus Petri, vel Pau li, sicut Apostolus reprehendit Corinth. dicens: Ego sum Pauli, ego Apollo, ego vero Cephae, & subdit, Ne quis dicat, quod in nomine meo baptizati estis: sed omne Sacramentum attribuitur praecise nomini ipsius Christi.