Quaestio 1

ARTICVLVS I. Verum accidens habeat essentiam, & realitatem terminatam, & completam, vel incompletam, & interminatam.

CIrca primum arguo primo, quod accidentia habeant entitatem completam, & terminatam, sic: Il lud, de quo praedicatur ens quidditatiue per se, & in quid, & solitarie, habet entitatem terminatam & completam, praedicatum includitur in subiecto: sed accidens est huiusmodi: ergo. Maior nota est, quia ens non dicitur nisi dehabente essentiam, vnde sicut a sapientia dicitur sa pere, sic ab essentia dicitur esse, secundum August. Minorem probo: quia de qualibet realitate accidentali verum est dicere omni alio circum scripto, quod ens quidditatiue, & per se praedicatur de ipso.

Contra: Illud, qui non est ens, sed entis, non habet entitatem completam, & terminatam: sed accidens non est ens, sed entis per Philosoph. 7. met. tex. 12. ergo. Respondeo, In ista quaestione sic procedo. Primo enim ponam conclusionem intentam: secundo explicabo eam per exempla: tertio probabo eam.

De primo pono talem propositionem, quod accidens est vera res, propter antiquorum opinionem, qui dicunt, quod accidens non est realitas extra animam: sed est res, quae non est ipsa substantia, non tamen est res terminata & completa sine substantia, & ita habet realitatem, quae non est substantia, & tamen nō est res diuersa a substantia, & per consequens est res in se ind iuisa absolute, & sic est a substantia, quae est subiectum eius diuisa relatiue: secundo pono exempla.

Primum est de linea, & puncto. Linea enim est essen tia, & res quae non est punctus, non tamen est essentia terminata & completa sine puncto, sed termina tur a pũcto; & est res in se indiuisa, non tamen est res a puncto relatiue diuisa: sic etiam e conuerso punctus est realitas alia a realitate lineae, non tamen est res terminata in se, sed cum linea: est enim terminatio lineae, non enim punctus est res posita, sed terminus positionis.

Item, recte imaginor de albedine, quod sit res quaedam in se indiuisa, intrinsece tamem interminata, nec terminatur nisi termino extrinseco, scilicet superficie, vnde ex albedine & superficie fit vnum non per copulationem, vt res completa copuletur rei completae, & coniungantur ad inuicem: sed per omnimodam indiuisionem relatiuam, non per vnionem vel simultatem, sicut punctus cum linea non facit vnum nisi per indiuisionem intimam, non tamen per simultatem, vel per vnionem.

Aliud exemplum est, quia sicut figura de quarta specie qualitatis se habet ad quantitatem, sic accidens ad subiectum: sed figura est res quaedam, quae non est res quantitatis, non est tamen res terminata, sed est terminatio quantitatis, vnde raritas & leuitas sunt realitates incompletae, & interminatae, nec terminantur vel complentur sine quantitateputa sine partibilitate. Jmpossibile enim est concipere leuitatem, vel raritatem sine partibus, sic vt raritas sit in se aliquid indiuisum, tamen a quantitate, puta a partibilitate non sit diuisa, sic recte intelligo in proposito, nec possumus vti hic verbis ita proprijs, sicut verbis Aristotelis, qui dicit, quod accidentia non sunt entia simpliciter: sed secundum quid, nec sunt absolute entia, sed entis, quia sunt dispositio, siue qualificatio entis, & a mo dernis exponitur secundum quid, quia habent entitatem debilem, & egentem susentaculo, quod non est bene ad mentem Philosophi.

Tertio probo conclusionem illam aliquibus rationibus. Prima sumitur ex parte effectus formalis: secunda ex parte vnitatis accidentis cum subiecto: tertia ex parte inhaerentiae: quarta a maiori, & quinta deducendo ad impossibile.

Quoad primum arguo sic: Forma & effectus formalis sunt eadem formalitas: sed effectus formalis accidentis non est res diuisa a subiecto; sed subiectum & effectus formalis sunt vnum per intimam indiuisionem: ergo forma siue accidens, & suum subie ctum non sunt res diuisae, sed sunt vnum per omnimodam indiuisionem. Antecedens probo auctoritate & ratione, auctoritas est Auicennae 6. metaphysicae suae.

Ratione, sic, Effectus formalis formae est formare, & actus actuare. Probo ergo primo in generali de omni forma sic: Effectus formalis formae, & actus est materiam formare & actuare, quaero tunc, Vtrum forma sit ipsamet actuatio, vel actuatio sit aliquid derelictum a forma in subiecto: non pote st dari secundum; illud enim derelictum, aut esset aliquid absolutum, aut aliquid respectiuum, si absolutum ( vt imaginatur Doctor quidam) quod a quantitate relinquitur extensio quaedam, a rubedine rubi cundatio, si inquam sit sic, sequitur quod aliquid po test esse actuatum sine actu, & formatum sine forma, quia ex quo est absolutum, potest Deus ipsum per suam potentiam separare.

Item, tunc forma non est causa formalis, sed efficiens, nam hoc modo forma imprimeret effectum suum in materia, sicut faceret efficiens. Nec illud potest esse aliquid relatiuum, si enim esset relatio, tunc es se actuatum, & esse formatum erit esse relatum.

Secundo, quia de quo genere & praedicamento erit? Dicetur forte, quod actuatio actiua est de genere actionis, actuatio vero passiua est de generepassionis. Si sic dicatur, sequitur, quod actio prosuat a forma, & quod forma non informiat, & acttuat nisi agendo, & tunc causulitas formae non erit distincta a causalitate agentis.

Secundo probo idem antecedens sic: Quia si actus sit alius ab actuatione, tunc sicut materia actuatur per actum, sic actuabitur per actuationem, tunc quaero de actuatione illius acuationis, vtrum differt ab ea, vel sit eadem: si eadem, ergo forma pari ratione, & forma est eadem cum sua acuatione, quaeram de illa, & sic semper procedendo quaeram in infinitum.

Tertio probo idem antecedens ex intentione Philosophi, approbantis dictum Lycophrontis J. Phys. qui auferebat a propositionibus, hoc verbum est, vt magis deberet dici: superficies albet, quam superficies est alba: tantum enim est ibi differentia grammaticalis: aut ergo albere est idem, quod albedo, & habeo propositum: aut est respectus albedinis ad subiectum, qui est respectus e xtrinsecus, & accidit albedi ni, & subiecto, & est ipsamet inhaerentia albedinis, vt dicunt quidam: & si sic dicatur, sequitur quod albe re non est esse quale, nunquam enim relatio dat denominationem nisi sui generis: est ergo albere esse relatum, & non esse quale. Ex quo sequitur, quod ista praedicatio: superficies est alba, non est praedicatio absoluta, sed praedicatio relatiua, sequitur etiam, quod ista: linea est recta, est multo mugis praedicatio qualitatiua, quam ista: supersicies est al ba, & ratio est, quia inter lineam, & rectitudinem est respectus extrinsecus, nec esse rectum est aliud, quam es se indiuisum a linea; similiter de raritate, & partibus.

Dices, quod per albere importatur non respectus, sed modus absolutus ipsius albedinis. Contra: talem modum, ex quo absolutus est, possem intelligere sine albedine, & per consequens intelligere album sine albedine,

Probo nunc minorem, quod effectus formalis accidentis sit indiuisio a subiecto, sic: Si enim actuatio sit res diuisa ab actuabili, cum actuatio ista actuet actuabile, quaero quid est illud actuare illius actuationis? Si dicas, quod est illud idem, quod ipsa actuatio, habeo propositum, quia pari rationestandum erat in primo: si sit aliud, illud iterum actuabit actuabile, & quaero de actuatione eius, & si eadem, habeo propositum, quod siandum erat in primo; si vero sit aliud procedetur in infinitum. Vnde sicut si vellem probare, quod punctus non est res diuisa a linea, eo quod si linea esset sic diuisa a pũcto, vel e conuerso, vtrumque esset terminatum sine altero, & linea sine puncto, & punctus sine linea, & qui punctus non esset determinatio ipsius lineae, sed esset aliquid imprimens ipsam terminationem. Sic di co in proposito de actuatione ipsa, & actuabili.

Ex his posset formari vna talis ratio: Quando ali qua duo sunt indiuisa, quod libet eorum necessario sunt res indiuisae inter se: sed accidens & substantia sunt indiuisa in vna re tertia, puta in vno effectu formali, scilicet in vna formatione & actuatione: ergo. ergo accidens venit ad constituendum vnum cum suostantia per omnimodam indiuisionem: Non dico quod sint vna rcalitas, sed fundant vnam rem per indiuisionem, & haec indiuisio vocatur compositio accidentis cum substantia.

Secunda ratio principalis conclusionem est ex vnitate accidentis cum subiecto sic: Quando aliquae res faciunt vnum vnitate, quae est relatio positiua, & non vnitate, quae est negatio diuisionis relatiuae necesse est quod eorum vnitas sit vnitas acerui: probo, haec enim est via Philosophi S. metaph. tex. 15. sed accidens, & subiecum non sunt vnum per modum acerui: ergo vnio eorum non est relatio, sed indiuisio relatiua, siue negatio diuisionis.

Maiorem, etsi sit Philosopli, probo tamen ratione, quia aceruus non es aliud, nisi vnio ex aggregatione diuisorum.

Dices: Accidens, & subiectum fundant relationem istam vnionis per essentias suas, & ideo non sunt vnum sicut aceruus. Haec euasio non multum valet, quoniam ex quo relatio illa non est vnitas, non habes vnum nisi per augregationem, non autem vnitatem aliquam per se, in vno enim per se non potest dici, quod sit respectus medius, alias etiam album significaret subiectum & albedinem, & relationem, & tamen Arist. dicit 7. met. tex. 12. quod album non est in genere propter duo significare, non dicit propter tria, & de essentia albi essent realitates trium praedicamentorum, & vlterius vnitas qualitatis cum subiecto non esset vnitas reducibilis ad praedicamem tum qualitatis, sed relationis: ergo oportet, quod accidens & subiectum sint vnum vnitate siue indiuisione, & non vnione. Haec est ratio Commentatoris 2. de ani. com. 2. & Arist. 8. met. tex. 15. Commen tator ibidem. Secundi enim eos non est causa quaerenda, quare ex subiecto & accidente fiat vnum, sicut quarc ex cera & figura fiat vnum, si autem essent vnum per relationem, eslet vtique tunc causa quaerenda. Sed si ponatur. quod figura & cera sint fundantes indi uisionem, non autem relationem, tunc patet, quod non est quaerenda causa, vnde Commentator vbi supra: Congregatum enim non dicitur vnum, nisi per vnitatem a forma. Ex hoc potest intelligi ilud 8. met. tex. rj. & 16. quomodo ex materia & forma fit vnum, quomodo etiam ex subiecto & accidente: faciunt enim vnum per se, quod nonesset verum, si corum vnitas esset relatiua. Sed pro tanto faciunt vnum, quia indiuise conueniunt ad vnam rem tertiam, scilicet ad compusitum, quod quidem est vnum per indiuisionem partium, nam compo situm est tertia res, non addita, sed resultans, pro quanto est ipsa materia & forma, vt indiuisa.

Tertia ratio principalis est ista: Illud. quod non est aliud, nisi quaedam inhaerentia, non est diuisa ab eo, cui inhaeret, sed facit vnum cum illo per indiuisionem: sed accidens est huiusmodi: ergo. Maior pa tet, quoniam impossibile est concipere inhaerentiam sine termino inhaerentiae, quod est ipsum subiectum accidentis. Minorem probo, quoniam non venit inharentia ad accidens, sicut punctus ad lineam. Et hic faciunt multi magnam difficultatem, vtrum inhaerentia sit de essentia accidentis.

Et ego respondeo, quod inhaerentia est ipsummet accidens. & probo, quia certum est, quod non est aliud absolutum: si ergo sit aliud, aut est relatio, aut est respectus de alio genere aliorum sex; non est relatio, quia tunc accidens inhaerere non esset aliud, quam ipsum referri, & subiecum recipere, & cum accidens inhaerendo det esse tale, omne esse taleerit esse relatum.

Item secundo non magis est inhaerentia per essentiam quarta species qualitatis, quam alia acciden. tia, alias essentialius esset accidens, quam alia acci dentia: sed qualitates de quarta specieaunt ipsamet inhaerentia: verbi gratia, figura non est nisi inhaeren tia; non enim est aliud quam adiacentia partiumvnde si liceret dicere, accidens magis est quaedam adiacentia, quam accidens. Vnde Auctor 6. Princip. assignans rationem sex praedicamentorum dicit, quod talium ratio consistit in adiacentia, & in quodam antiquo Commento Phys. 2. dicit Commentator, quod albedo non est, sed album,

Confirmatio: Si esse formaliter accidentis estt accidere, sicut albedinis est albere, cum albedo non sit nisi pura albedo, nec accidens erit nisi pura accidentia: non ergo inhaerentia est de essentia accidentis, sed est praecise ipsa inhaerentia, & inhaerentia est ipsamet essentia accidentis.

Sed contra: accidens manet, quando non manet inhaerentia: ergo accidens non est inhaerentia ipsa, vt dicitur. Respondeo. Inhaerentia accidentis ad subiectum non est realitas substantiae, nec realitas accidentis, tam substantia enim, quam accidens dicunt realitates positiuas, inhaerentia vero dicit quid priuatiuum, quia dicit indiuisionem vtriusque in aliquo tertio, scilicet in effectu formali. Non addit ergo inhae rentia realitatem aliquam positiuam, sed negationem. & illam tollit Deus, quando separat accidens a subiecto: vnde sicut realitas puncti non est indiuisio, sed est res fundans indiuisionem cum linea, sic de accidente in proposito. Sed de hoc amplius in secundo.

Quarta ratio a maiori, sic: Si aliquod accidens esset realitas terminata, hoc maxime verum esset de quantitate: sed quantitas non est res diuisa faciens vnum indiuisum per se, non per aggregationem, & respectum medium, sed per indiuisionem: ergo. Maior propositio patet. Propter hoc enim quidam dicunt, q quantitas est idem quod substantia, propter conue nientiam eius ad substantiam, vnde & in Sacramē- to altaris ponitur quantitas sola separata, propter hoc quia videtur qui sit magis ens separabile, quam alia accidentia. Sed minorem rationis probo: quod quantitas non sit res aliqua terminata & diuisa, ca pio enim lignum, verum est dicere, quod est partibile per quantitatem; aut per hoc quod quantitas relinquit modum aliquem in substantia, quae est ipsa partibilitas; aut quia quantitas est ipsamet partibilitas partium substantiae: non primo modo, quiatunc possem intelligere substantiam partibilem sine quantitate, & posset Deus facere eam sub illo modo derelicto, non faciendo eam sub quantitate, vt imaginatur alia opinio.

Similiter tunc causalitas eius erit causalitas effi cientis, non formae: ergo oportet dare secundum modum, quod quantitas sit ipsamet partibilitas partium. Et imaginor sic, quod cum dico partem, duo dico, scilicet ipsam substantiam, & materiam eius, secundo partibilitatem eius, & haec non sunt vnum, & idem, sicut non est idem in parte carnis carueitas, & ipsa partibilitas, sic quod est nomen concretum ex ipso, quod est pars denominatiue, & ex ipsa partibilitate formali, sic vt quaelibet pars ligni possit resolui in duo, in ligneitatem & partibilitatem.

Hoc viso apparet propositum. Dico enim, quod ipsa partibilitas non aduenit ligno isti per relationem mediam, quasi adueniat partibilitas ipsis partibus per modum vnionis, tunc enim oporteret, quod substratum esset aliquid diuisibile, & haberet partem sub partibilitate, quae est quantitas, & partibilitas ipsa. Vltra hoc autem esset aliquid derelictum a quantitate in ligneitate, & sic causalitas formae esset causalitas efficientis, aut est ipsamet quanti tas, & standum erat in primo.

Confirmo hoc, quia aliter non potestt vitari, quin plures dimensiones essent simul, nam cum dimensio immediate consequatur partes, & per te partes ligni sunt diuisae a partibus quantitatis, necessario dimensiones essent aliae ligni, & aliae quantitatis: & ideo ego imaginor, quod sicut linea recta dicit vnum per accidens vnica indiuisione fundata in iinea, & rectitudine, sic ligneitas & partibilitas in parte ligni dicunt vnum per omnimodam indiuisionem, vt esse partibile non sit aliquid derelictum a quantitate in ligno, sed sit indiuisio ipsius quantitatis, quae est ipsamet partibilitas, & ipsius ligni. Et ideo in eodem composito, vbi sunt multa quanta per quantitatem, sicut in homine substantia est quanta, & qua litates, & alia accidentia extensibilia non est, nisi vna quan titas, quod non esset, si quantitas non esset ipsamet partibilitas: si enim illud, quod substernitur quantitati, haberet partem, & partem substratam corre spondentem partibus quantitatis, cum diuisae realitates hoc modo haberent alias & alias partes, haberent aliam, & aliam partibilitatem, quia multiplicato effectu formali multiplicatur formalis ratio illius effectus, & tunc haberent necessario aliam, & aliam dimensionem. Sed ponendo quod partibilitas ipsa sit ipsamet quantitas indiuisa a naturafundante partibilitatem, tunc bene apparet, quomodo non oportet quod sit in toto vnio per accidens, vbi vna quantitas, quia plures totalitates hoc modo possunt indiuidi in vna partibilitate.

Propter istam imaginationem aliqui putauerunt, quod quantitas esset idem realiter cum substantia, quod faciliter improbatur ex natura vnionis, quia substantia manente inuariata transmutatur nunc in vnam quantitatem, nunc in aliam, licet tamen realiter differant, non differunt sicut duae realitates diuisae quantumcumque vnitae, sed veniunt ad vnitatem vnius indiuisionis.

Quinta ratio est deducens ad impossibile, quia si accidens sit realitas terminata diuisa a substantia, sequuntur multa inconuenientia, & specialiter tria. Primum, quod in naso simo erunt multae simitates, & in ligno quadrato multa quadrata. Secundo, quod plibet accidens est per se vnum corpus. Tertio, quia multae dimensiones, & multa corpora erunt simul.

Primum patet, quia cum simitas sit figura nasi, non est aliud quam indiuisio quaedam partium simi: ergo quot sunt partes in naso, tot erunt simitates, quae quidem non erunt vnum nisi per relationem sed per te in naso est albedo, quae per te est realitas terminata, simpliciter sunt ibi multa accidentia, quae per te sunt vnum per vnionem: ergo indiuisiones partium istorum accidentium sunt vnum per vnionem relationis, non per indiuisionennergo erunt ibi multae simitates, quae erunt vnum per aggregationem, non per vnionem. Ex quo enim quodlibet accidens est in naso, & est res terminata, similiter substantia ipsius nasi, partes eorum erunt aliae, ex consequenti indiuisio eorum erit alia, & alia figura per consequens, & sic simitas vltimo erit alia & alia.

Dices, quod est vna simitas, quia est vna figuratio & vnica indiuisio partium subiecti, & accidentium. Contra hoc arguo, quia impossibile est modificationem esse vnam indiuisam, nisi modificabilia sint vnum indiuisum: sed per te substantia nasi, & quilibet eius accidens est res vna diuisa & terminata: ergo.

Secundum inconueniens sic ostendo, quia corpus est illud, quod est longum, latum, & profundum: ergo in longum, latum, & profundum est diuisum corpus: sed per te hic sunt distincta longa, lata, & profunda fundata super diuersas, & diuersas partes subiecti, & aliorum accidentium, quae per te sunt res diuisae, & quodlibet in se terminatum, nec plura ista longa, lata, & profunda veniunt ad vnum longum, latum, & profundum indiuise, sed per vuionem relatiuam tantum: ergo.

Tertium inconueniens patet ex eodem medio, quia antecedens erat subiectum. Sic ergo dico, q accidens est aliud a substantia: transmutatio enim facit scire maxime realitatum alietatem: substantia autem transmutatur ab accidente in accidens: ergo.

Dico tamen secundo, qui non est sic aliud, quin cum illo fundet indiuisionem intimam. venit enim cum substantia, non per relationem mediam, sed per indiuisionem relatiuam, quae dicitur relatiua pro tanto, quod habet extrema: ista autem indiuisio est compositio ipsa accidentis cum substantia, & potest tolli per potentiam diuinam. Exemplum aptum ad hoc est de partibus ligni continui, quae veniunt ad inuicem non per vnionem, & relationem mutuam, sed per mutuam relatiuam vnitatem & indiuisionei. 1.

Ad argumentum in oppositum, concedo quod ens praedicatur in recto, & per se de accidente, distinguo tamem de per se: potest enim accipi per se primo modo, vel tertio modo; tunc licet accidens sit ens per se primo modo, non tamem tertio modo, & vniuersaliter nulla res est ens per se tertio modo, quae non venit ad constitutionem tertij, nisi per indiuisionem relatiuam, quia per se tertio modo notat entitatem diuisam & terminatam, per se autem primo modo non, sed tantum notat illud, quod sic inest per se, quod inest sibi per rationem subiecti, & per nihil aliud.

ARTICVLVS JJ. Vtrum accidens habeat entitatem interminatam & indiuisam a subieco.

QVo ad secundam quaestionem arguo primo, quod si poneretur accidens habere entitatem interminatam & indiuisam a subiecto, non est antiqua philosophia, & sententia Sanctorum quia Aristoteles posuit praedicamenta esse impermixta, patet in praedicamentis: ista autem positio ponit ea permixta, quia ponit quod accidentia faciunt vnum cum substantia per vnitatem, & intimam indiuisionem.

In oppositum est, quia sola substantia est hoc aliquid, idest terminatum per Philosophum in praedicamentis. Respondeo, pono conclusionem quod po sitio ista est mens Sanctorum, & Philosophi, & Com mentatoris. Probo per August. 7. de Trin. c. 4. de ma gnis, qui dat differentiam inter seruum & colorem: nam secundum eum seruus dicitur relatiue, & similiter color, sed differenter, quoniam seruus licet dicatur relatiue, est tamen aliquid ad se, puta homo, qui est seruus: color autem sic dicitur relatiue, quod non est aliquid ad se, sed eius esse est esse ad aliud. Quaero ergo de intellectu horum verborum, quid intendit August. dicere, cum dicit, quod color non dicitur ad se, aut quia est purus respectus, & hoc est manifeste falsum, aut quia fundat respecum ad subiectum, & hoc modo etiam seruus non dicitur ad se; vel tertio, quia quidditatiue, & indiuise est entitas alterius, & non videtur, quod possit aliter intelligi, & sic habeo propositum, quia color non est nisi coloratio ipsa, & affectio, quae intrinsece est alterius.

Dices ibidem, dicit August. quod candor dicitur ad se candor. Respondeo: Non dicit hoc, quin candor essentialiter, & totaliter dicatur ad subiectum, sed pro tanto dicitur, quod dicitur ad se candor, quia potest se denominare, dicendo candidatio est candida, vel candor est candidus.

Item idem lib. 6. contra Julianum cap. 18. approbat Julianum, qui dicit quod tertia species qualitatis non est nisi quaedam affectio, & ponit exemplum de languore: sic, nec ego volo dicere aliud, nisi quod candor non est res, a qua profluat candidatio, sed est candidatio ipsa.

Item haec est mens Arist. 7. metaph. tex. 12. cum dicit, qui accidens non est ens, sed entis: oblique autem significat eandem realitatem quam rectum, in adiacentia tamen quadam per modum cuiusdam intimati. Intentio ergo Philosophi ex hoc colligi potest, quod intentio Philosophi est, quod accidens, eo q non est ens, sed entis, non sit res terminata, sed res in adiacentia, imo ipsa adiacentia ad alterum, vndeproprius figura exprimitur per hoc nomen figuratio, quam per hoc nomen figura, quia sigura rem suam importat per modum cuiusdam terminati, figuratio vero per modum adiacentis.

Item Commentator 7. met. com. 3. Aristoteles, inquit, intelligit, quod "substantia est causa essentiae accidentium", & post com. 4. dicit, quod "accidentia constituuntur per substantiam", & ideo ponitur substantia in definitione eorum. Nec intelligit Commentator per constitui idem quod sustentari, sed per constitui intelligit terminari.

Item 4. met. Comm. 2. vbi dicit Aristoteles, quod entia sunt sicut sana, dicit Comment. "praedicamenta attribuuntur substantiae, non quia sit agens, aut finis eorum, sed quia constituuntur per ipsam".

Item 12. met. com. 3. dat differentiam inter substantiam & accidens, dicens, quoniam "substantia est constans per se", idest habet terminos per se constantes, accidens autem constat cum substantia; & non loquitur tantum de accidentibus secundum existentias suas, sed etiam secundum quidditates, vt patet intuenti processum suum ibidem.

Item Arist. 7. met. tex. 12. & infra, dat causam, quare accidentia non habent definitionem, etiam quidditatiuam, abstractiuam, & dicit, quod ideo quia non habent essentiam: nec loquitur ibi de definitione, vt capit causas definiti, sed de quidditatiua, & propria, & ratio sua est ibi, quia sicut accidentia se habent ad esse quid, sic se habent ad definitionem: sed non habent quid sine substantia: ergo nec definitionem. Haec est sua ratio ibi.

Confirmo hoc, quia Aristoteles dicit, quod accidentia sunt entia secundum quid, certum est, quod non intelligit per secundum quid, quod sint entiadebilia, sed intelligit secundum quid, quia sunt diminuta ab entitate, & hoc quia non est eorum entiras nisi modificatio, & adiacentia, sicut figura non est aliud, quam figuratio, & candor candidatio.

Ad argumentum in oppositum respondeo, nonpermisceo praedicamenta in suis entitatibus diminutis: alia est enim realitas diminuta istius, & illius: sed capiendo permixtionem pro indiuisione, sic pono ea permixta, imo hoc modo si essent impermixte, essent non accidentia, sed substantiae.

Dices: Accidentia & substantia non faciunt vnum, nisi subiecto: ergo non per se vnum. Respondeo: vnitas subiecti non opponitur vnitati indiuisionis, vn de quae sunt vnum subiecto, non sunt necessario vnum per relationem, imo vnitas subiecti est vnitas indiuisionis, cum hoc tamen stat differentia essentialis ipsorum indiuisorum.