Quaestio 1

ARTJCVLVS J. Vtrum sit aliquid peccatum speciale in personam Spiritus sancti.

QVANTVM ad primum arguo primo, quod nullum peccatum possit committi specialiter in personam Spiritus sancti, Quia peccatum habet, quod sit pec catum, per hoc quod venit contra regulam primam, quae est voluntas diuina: sed vna est voluntas trium personarum, sicut vna est maiestas: ergo.

In oppositum est illud, quod dicit Saluator in Euangelio, quod, qui peccabit in Spiritum sanctum, non remittetur ei in hoc saeculo, neque in futuro.

Respondeo primo pono propositiones aliquas. Secundo ad propositum.

Quoad primum sciendum, quod loquendo de peccato, qui est error, non video, quomodo possit aliquis peccare ita praecise in personam Spiritus sancti, quod non peccabit in aliam. Hanc probo propositionem, Quia de quo possunt esse distincti articuli, & distinctae obligationes, possunt esse distincti errores in intellectu; errores enim capiunt distinctionem penes articulos, & principia, quibus obligamur: sed de facto sunt ar ticuli distincti de distinctis personis, & obligationes quibus obligamur ad sentiendum de vna persona, quod non sentiamus de alia: certum est enim, quod alius articulus est, quod Spiritus sanctus procedat a Patre & Filio, & alius, quod Filius procedat a Patre, & alia est obligatio ad vnum quam ad alterum: ergo error in vno non est er- ror in alio: & loquor hic de errore directe: bene enim qui errat in vno articulo, consequenter errat in omnibus, quia negare aliquid, quod est in diuinis, est consequenter negare omnia diuina: vnde si negetur processio Spiritus sancti a Filio, negabitur ex consequenti omne quod est in Deo. Confirmo rationem istam, quoniam sicut possunt esse distinctae complexiones affirmatiuae de personis distinetis, quibus distinctae affirmationes oriuntur, sic possunt esse distinctae negationes; quibus mediantibus ab affirmatiuis dissentimus, & per consequens errores distincti.

Secunda Propositio est, quod peccatum irreuerentiae potest esse directe in Spiritum sanctum, ne dum peccatum erroris. Hoc probo, quia illud quod contingit intelligere directe & distincte, potest voluntas velle, sed intellectus potest distincte intelligere personam Spiritus sancti directe: ergo voluntas potest ferri in ipsum directe ergo per irreuerentiam. & confirmo, quia de facto oramus quandoque distincte Patrem, quandoqueFilium, quandoque Spiritum sanctum, & licet intelligendo Filium, intelligam per necessitatem ratione indiuisionis tres personas, sicut Saluator ait: Philippe, qui videt me, videt & Patrem meum. nec oppositum credam esse etiam de potentia absoluta, cum dico intelligendo vnam personam, non necessario aeque directe intelligo aliam, sed hoc est secundario, & in obliquo siue indirecte, & quia nullo istorum modorum accipitur proprie peccatum in Spiritum sanctum, vt in proposito intendimus, ideo pono.

Tertiam Propositionem, quod peccatum inSpiritum sanctum, scilicet eo modo, quo hic loquimur, non est directe in personam Spiritus sancti, puta in gratiam, & eius effectum, & vt melius videatur, declaro primo, quomodo potest esse peccatum in gratiam. Vbi considerandum quod gratia Dei potest considerari, vel in suo principio, quod est Dei misericordia, a qua profluit vt a fonte, & sic oritur duplex peccatum contra misericordiam, quorum vnum est contra infinitatem eius, & illud est Desperatio, qua quis existimat culpam maiorem misericordia. Aliud est contra eius regularitatem, & rectitudinem, & illud est peccatum Praesumptionis, quo quis tantum praesumit de misericordia Dei, vt reputet eam quasi dissolutam, videlicet irregularem, non iustam, & ideo audacius fert se in peccatum, quia putat, quod misericordia Dei non mensuretur iustitia.

Secundo modo Dei gratia potestt comparari ad subiectum, in quo est, & hoc dupliciter, vel ad se, vel ad proximum. Primo modo non potest peccari in gratiam Dei directe, potest tamen indirecte, & hoc peccando in dispositiones, quae disponunt ad gratiam. Harum autem dispositionum.

Prima est paenitere, quod habet peccatum amouere, & peccatum contra illud dicitur finalis impaenitentia.

Secunda dispositio ad gratiam est cordis ad Deum conuersio, & praeparatio, & peccatum contra illam dispositionem dicitur Obduratio cordis, & obstinatio, quale fuit peccatum Judae, & Pharaonis.

Secundo modo considerando gratiam Dei in proximo, sic oritur duplex peccatum contra gra tiam, scilicet in proximo existentem. Potest tamen quis contra talem gratiam venire duobus modis, vno modo conatu effectus ad intra, alio modo conatu effectus ad extra. Primo modo oritur pec catum, quod dicitur Inuidentia fraternae gratiae, nec inuidere fraternae gratiae, quia diminuit suam excellentiam, est peccatum in Spiritum sanctum: hoc enim est actus Inuidiae, sed tristari de gratia proximo data a Deo absolute, hoc est peccatum in Spiritum sanctum. Si autem veniat contra gratiam, qua Spiritus sanctificat proximum conatu ef fectus extra, sic oritur peccatum aliud, quod dicitur Impugnatio veritatis agnitae, & sic patet, quod septem sunt peccata in Spiritum sanctum, sicut septem modis contingit venire hominem contra gratiam Dei.

Sed de modo istius peccati, quid scilicet, addit super alia peccata, quoad grauitatem? sciendum quod peccatum in Spiritum sanctum, dicitur peccatum ex malitia. Peccatum autem ex malitia quandoque dicitur peccatum ex habitu: puta quando quis ex malo habitu est intemperatus, vel gulosus, & sic non loquimur in proposito. Alio modo dicitur, quia procedit ex passione, tamen deliberate, & scienter: puta si quis inuideat proximo, quia bonum suum datum sibi a Deo diminuit excellentiam illius, nec sic loquimur in pro posito. Vocatur ergo peccatum ex malitia propria, quando mouetur quis non ex habitu, nec passione, nec ex ignorantia, sed ex mera libertate voluntatis, scilicet, quia sic placet, & hoc modo dicitur peccatum in Spiritum sanctum: sic tamen quod cadat circa materias praedictas, puta dolere, quod proximus habet agnitionem veritatis, quale fuit peccatum Judaeorum contra Chri stum. Vel impugnando in effectu extra, sicut quando dixerunt: In Beelzebub principe daemoniorum eijcit daemonia; tale autem peccatum valde raro, & de difficili inuenitur: fuit tamen peccatum ipsorum Judaeorum.

Dices: Non sic est, nam Judaei moti fuerunt ex passione, videlicet, quod fama Christi diminue- bat famam eorum. Respondeo, concedo, quod initium vnde motus peccati eorum fuit inuidia, tamen puto, quod vltimo ad tantum venerunt, quod ceciderunt in inuidentiam doni Dei absolute, & impugnationem agnitae veritatis.

Sed contra, quia nullus operatur ad malum aspiciens. Respondeo, nullus agit, nisi intendit ali quod saltem apparens bonum, & sic est in pecca to ex malitia: agit enim ibi homo intendens hoc bonum, quod est facere, quod placet, & prosequi libertatem suam, quod apud aliquos est maius bonum, & magis mouet, quam passio quaecumque, experiri(scilicet) ad libitum suam libertatem. Ad argumentum in oppositum patet ex dictis.

ARTJCVLVS II. An peccatum in Spiritum sanctum sit grauissimum omnium peccatorum, & irremissibile.

AD secundam quaestionem: An peccatum in Spiritum sanctum sit grauissimum omnium peccatorum, & irremissibile. Sine argumentis respondeo de peccato impaenitentiae, & obstinationis, non est dubium, quod non remittitur, sed hoc est per accidens, quia peccator non conuertitur.

Sed contra hoc est illud, quod dicit Saluator: Qui autem blasphemauerit in Spiritum sanctum, non remittetur ei in hoc saeculo, neque in futuro: ergo non tantum loquitur de finali remissione: Jdeo dicunt aliqui, quod omnes species huius peccati habent, quod sint irremissibiles: ratio est, quia priuant se principio gratiae scienter, scilicet mise ricordia. Sed contra est, quia multi peccantes hoc peccato fuerunt finaliter conuersi.

Dico ergo aliter, quod quaedam sunt peccata, quae merentur vtique paenam aeternam: non tamen clausionem diuinae misericordiae, quantum est ex genere, & conditione peccati, cuiusmodi sunt omnia peccata, quae proueniunt ex passione vel ignorantia, quantumcumque sint ex deliberatione: talia enim non claudunt diuinam misericordiam, propter fortem persuasionem passionis ex carne nostra corrupta: habet enim Deus tunc quod cogitet, scilicet, quod caro sunt, & c. Alia vero sunt, quae claudunt diuinam misericor diam, quantum ex se, quia priuant gratia per se directe, qualia sunt illa, quae sunt directe in mise ricordiam Dei, de quibus supra d ictum est. Quedam enim horum priuant Dei misericordia, vt duo prima, alia vero priuant gratia directe, vt duo vltima. Alia vero dispositione ad gratiam, vt duo media. Talia ergo videntur irremissibilia, quoniam, quantum est de se, non merentur veniam; hoc modo peccatum Diaboli est irremissibile, & non peccatum Adam: peccauit enim Diabolus nulla persuasione impellente: Adam vero peccanit Diabolo impellente, & tentante. Cum ergo dicit Saluator, quod non remittetur in hoc saeculo, nec in futuro, debet intelligi, quã- tum est de se, & in ordine ad meritum peccati in se, non ad Dei potentiam, quae prona est ad peccatoribus indulgendum.