Quaestio 1

ARTICVLVUS I. Vtrum peccata commissa deleantur post hanc vitam

QVANTVM ad primam quaestionem arguo primo, quod non, per illud Augustini lib. de vera & falsa poenitentia Pertranseat nos, &c. In oppositum es Saluator, qui loquitur in speciali de peccato blasphemiae, dicens: quod qui peccauerit in Spiritum sanctum, non remittetur ei, neque in hoc saeculo, neque in futuro: ergo innuit, quod aliquid aliud peccatum remittetur in futuro. Respondeo, pono aliquas propositiones breues. Prima est, quod peccatum mortale nec quo ad poenam, nec quo ad culpam remittetur in futuro saeculo post hanc vitam, nisi vsque ad plenam satisfactionem in purgatorio tantum. Probatio huius est, quia poe nanon remittitur nisi pro solutione: sed poena peccati mortalis est aeterna: ergo. Consimiliter probo idem de culpa, sic: Nullus actus valet ad remissionem culpae, nisi actus iustitiae vindicatiuae reducentis inaequalitatem factam per peccatum inter Deum & hominem, ad aequalitatem: sed nullae poenae nisi voluntarie assumptae, & gratia informatae sunt reductiuae illius inaequalitatis ad aequalitatem: ergoPost mortem autem nulla poena est voluntaria: probo, si enim sustinent poenas illas, sustinent murmurando, nec sunt in gratia: ergo. Et intelligo hoc de potentia Dei ordinata, non enim intelligo depotentia absoluta; quin Deus, si vellet, posset culpam remittere omnibus daemonibus de inferno, sed loquimur de potentia secundum regulas suas, quas statuit, & taxauit secundum iustitiae aequitatem, & ex hoc cessat instantia de Traiano.

Secunda propositio est, quod veniale dimittitur in purgatorio quo ad panam. Ratio ad hoc est istta, omnis debitor temporalis potest ad tempus satisfacere de temporali poena: sed poena, quae debetur veniali, est temporalis: ergo. Sicut etiam poena, quae debetur mortali quoad tempus, fiuepartem non satisfacam.

De Purgatorio autem, an, sicut Graeci dicunt, quod tantum sunt duo loca, scilicet Paradisus, & Insernus, & quod Latini inuenerunt Purgatorium propter lucrum, & addunt, quod nullus est in gloria in caelo empyreo, nisi Christus: omnes vero Sancti alij sunt in paradiso terrestri, in die vero iudicii simul omnes intrabunt in paradisum caelestem in consortio Christi.

Contra istam doctrinam non habetur faciliter auctoritas Scripturae, tamen Sancti expresse loquum tur de Purgatorio, sicut dicit Gregorius lib. 4. Dialog. de purgutorio Patricii. Similiter de balneo illo, vbi sanctus ille Cardinalis iam faciens miracula poenam aliquam exoluebat, vt idem Gregorius recitat lib. 4 Dialogorum. Ad hoc videtur facere verbum Apostoli 1. Corinth. Jpse tamen saluus erit sic tamen quasi per ignem. Sancti tamen multum loquuntur de isto purgatorio, vnde Augustinus fecit vnum librum de cura agenda pro mortuis, vbi scilicet haberetur cura, vt iuuarentur, & liberaren tur citius a poenis illis. Sed vbi est, quantum ad situm?

Dicitur communiter, quod iuxta infernum; alii vero, quod nullibi determinate, sed vbi peccauerunt, ibi puniuntur. Reputo primum magis probabile, licet aliqui puniantur, vbi peccanerunt, sicut sib. 4. Dia logorum cap. 40. dicitur de Episcopo itsento in balneis post mortem ibi seruiente pro punitione, quia noluerat consentire in electionem cuiusdam Papae. Et sic habetur, quid est purgatorium, quia est locus determinatus ad puniendum morientes in gratia, qui non satisfecerunt.

Tertia Propositio est, quod poena debita pro veniali non remittitur in inferno. Non sum tamen multum certus de propositione ista. Sciendum est autem, quod hic sunt duae contrariae opiniones.

Vna dicit, quod poena debita pro veniali ex seest infinita, ratio est, quia culpa ex se est infinita eo quod per illam offenditur infinitus: sed contrahoc es, quia tunc veniale esset mortale. Item existens in gratia, esset obligatus ad poenam aeternam. Ideo dicunt alij oppositum, quod poena debita pro veniali ex se est temporalis, & ideo si damnatus sit aliquis peccatis venialibus, non punietur pro eis ni si ad tempus, ita quod postea manebit illa sola poe na, quae debetur pro mortali.

Ista opinio, licet videatur multum pia, mihi tamen videtur, quod loquendo proprie de poena pro beniali debita, potest dici quod non sit directe aeter na, nec per se temporalis, sed indifferens: potest enim respectu alterius coniuncti esse aeterna & temporalis, vt sit temporalis ratione charitatis anne. xae, aeterna vero ratione mortalis annexi: vt quemadmodum culpa sic est indifferens, quod stat cum mortali, & cum gratia; sic poena sit indifferens ad poenam aeternam, & temporalem, vt sit aeterna cum pec cato mortali, temporalis vero cum gratia. Probo autem, quod poena pro peccato veniali non satisfaciat in inferno, sic: Nulla poena satisfacit pro culpa, nisi inquantum est actus iustitiae vindicatiuae reducentis inaequa litatem ad aequalitatem: sed existens in inferno non habet poenas, quae sint actus iustitiae vindicatiuae: non enim sibi infligit poenas illas voluntarie, nec inflictas voluntarie acceptat, imo remurmurat. Similiter non est in gratia, quae requiritur ad actum iustitiae vindicatiuae inquantum satisfaciens est: ergo.

Et confirmo hoc: Quia inconueniens est, quod tollatur poena, & remaneat culpa, quae est quaedam dedecentia, vt alias dictum est. Si dicatur, quod hoc videtur nimis durum, quod pro veniali affligatur quis aeternaliter. Respondeo, non dico quod affligatur per se poena aeterna absolute pro veniali, sed pro mortali, cui est adiunca poena pro veniali, ipsa autem est iudifferens ad hoc, quod sit aeterna, vel temporalis, & contrahitur ad hoc, vel ad illud ratione adiuncti.

Vltima Propositio est de poena veniali, si remittitur absolute post hanc vitam, & non intelligendo in casu vbi est coniuncta cum mortali.

Ad hoc dicunt quidam, quod non, sed quod remittitur in instanti mortis per gratiam, & ratio est eorum, quia tunc perfecte extinguitur fomes in anima, & gratia obtinet totam animam. Sed hoc non videtur rationabile: culpa enim venialis nonest aliud, quam quaedam indecentia, quae non est macula remanens actu transeunte: sed tantummodo est quaedam indignitas moralis, sub qua concipitur ab omni intellectu apprehendente ipsam sub actu praeterito deformi, vt supra dictum est; tunc, cum dicit, quod gratia obtinet totam animam concedo. tamen adhuc manet indecentia illa.

Alij dicunt, quod bona opera & merita hominis in fine auferunt, ac merentur deletionem venialium. Sed hoc non videtur esse rationabile, non enim apparet ratio, quare deleant in instanti mortis, quod non delebant in vita.

Videtur ergo mihi dicendum, quod venialia pec cata post mortem remittuntur in purgatorio, & hoc mediante actu iustitiae vindicatiuae, siue actu poenitentiae, qui continue infligitur, donec poena debita totaliter sit inflicta.

Sed dubium est, quomodo posset esse acttus poenitentiae, & tamen quod ab alio infligatur? Respon deo, non oportet, quod infligatur a seipso, sed susficit, quod inflictus acceptetur voluntarie, & talis acceptatio sufficit ad actum, ad hoc quod cadat sub iustitia vindicatiua. Et hoc est, quod dicitur communiter, quod animae agunt poenitentiam in purgatorio, nec illam sibi infligunt, sed tantum acceptant.

Ex hoc, quod dicunt quidam, quod dominus propterea habet auctoritatem rela xandi poenas eorum, qui sunt in purgatorio. Hoc ego non determino, vtrum posset facere, quod in vno instanti omnes animae purgatorij euolarent.

Ad argumentum in oppositum: illa auctoritas non dat intelligere, quod mortale aliquod deleatur post hanc vitam, sed tantum veniale, vnde sensus illius verbi est: qui peccauerit in Spiritum sanctum, non remittetur ei in hoc saeculo, nec in futuro, puta quia non est veniale, quasi dicat, solum veniale est remissibile in futuro: illud non est veuiale: ergo.

ARJAVLVS II. Vtrum sigillum Confessionis sit de iure naturae.

QVo ad secundam arguo primo, quod sigillum & secretum confessionis, non sit de iure naturae, sic: Quando subiectum non est deiure naturae, nec passio eius est de iure naturae: ergo.

In oppositum est, quia Papa non potes dispensare in figillo confessionis, sed posset dispensare, nisi esset de iure naturae: ergo. Respondeo, istam quaestionem introduxi propter controuersiam opinionum quae est in conclusione ista, omnes enim tenent, quod sigillum confessionis est de iure diuino, ac per consequens de iure naturali, sicut accipit grammaticus ius naturale dicens, quod illud est ius naturale, quod in lege, & in Euangelio continetur. Sed assignando rationem sunt opiniones variae.

Dicunt quidam, quod ideo, ne ille, qui reuelat mentiatur, mentiretur autem, quia nihil scit, nisi in persona Dei: si vero diceret, ego scio, iam ossenderet se scire in persona sua.

Alius Doctor Subtilis modernus hoc improbat valde pulchre, & probat multipliciter, quod audiens confessionem audit, & scit in persona sua, & hominis, & non tantum in persona Dei. Primo sic: Ille, qui conficiendo dicit, Hoc est corpus meum, conficit in persona Dei, non minus quam absoluat vel audiat confessor peccatum confitentis: sed hoc non obstante mentiretur conficiens dicendo, Ego confeci hodie.

Item secundo: Audiens peccatum confitentis ad dit vt minister, quod patet ex forma absolutionis. Primo enim praemittit: Dominus te absoluat, deinde subdit, Et auctoritate qua ego fungor, &c. sed vt minister, est homo: ergo ipse audit vt homo. Confirmatur, quia licet dicere confesssori in generali: ego audiui confessiones, & hoc sine mendacio: ergo & in speciali dicendo, Ego audiui confessione m Petri.

Dicit ergo Doctor iste, quod secretum confessio nis tenendum est, quia est de iure naturae, & ex praecepto Christi, non autem quia reuelans mentiretur. Quod autem sit de iure naturae, probat primo virtute charitatis, ex illo verbo Matth. cap. 7. Omnia quaecumque vultis, quod homines vobis faciant, facite illis. Hoc idem secundo patet ratione fidelitatis, & veritatis, quia quasi promittis, quod nolis reuela re, & fingis te non reuelaturum.

Item secundo ex praecepto Christi, probo, quia dedit praeceptum de confessione, & per consequens de illo, quod retrahere haberet homines a confefsione consimiliter, quia voluit Christus, quod esset forum secretum, nec posset deduci in publicum.

Nunc secundo pono propositiones. Prima est, quod talis reuelans confessionem non mentiretur, vt rationes tactae probant, quia audit vt minister: ergo vt homo. Addo tamen hic vnum, quod secretum sigilli non solum est de praecepto Chrisi, & de iure naturae, sed etiam de essentia Sacramenti; ideo non tantum reuelans veniret contra charitatem, sed etiam contra rationem Sacramenti Ecclesiae, ac faceret ipsum Sacramentum irritum Hanc conclusionem probo, quia de ratione Sacramenti est, quod sit signum efficax, est enim signum sensibile efficiens, quod figurat: sed significat, & figurat, quod Deus audit peccatum, & quod ibi constituitur forum secretum, in quo mori debet peccatum, & extingui: ergo cum significatio Sacramenti Confessionis sit significatio occultae deletionis peccati, ac fori secreti; ideo qui reuelaret faceret irritum Sacramentum, auferendo sibi naturam suae significationis, & figurationis.

Secunda Propositio est, quod licet esse secretum fit de iure naturae, tamen istud est secretum omnino alterius rationis. Primum horum patet, quia omnis actus infringens iustitiam est prohibitus de lege naturae: sed reuelans secretum quodcumque, eliceret actum infringentem iustitiam: probo, quoniam auferret alteri, quod suum est, scilicet bonam famam: ex fama autem consequitur quis honoremi, honor vero est praemium virtutis, & ideo qui aufert famam, aufert ex consequenti virtutem, quantum saltem ad existimationem hominum.

Secundum probo, quia istud secretum in nullo ca su potest infringi. Ratio vero huius est, quia in nullo casu Sacramentum aliquod debet subuerti: subuerteretur autem in reuelando, quia auferetur ei debita significatio: ergo.

Aliud autem secretum commune in casu aliquo potest, & debet reuelari; puta quando ex iustitiaobligor ad aliud seruandum, puta si commissum secretum esset haeresis in praeiudicium Ecclesiae ver gens, vel esset crimen laesae maiestatis.

Ex hoc infero, quod dictum quorundam videtur rationabile, quod scilicet secretum Confessionis possit reuelari de licentia confitentis: ratio est, quia secretum istud est de essentia Sacramenti: in tali autem casu, vbi vellet confitens, aliquid referri per confessorem de his, quae dixit in confessione, debet confessor petere sibi dici extra confessionem, & tunc poterit cui voluerit referre.

Sed nunquid posset Papa mihi praecipere, quod reuelarem sibi, quod audiui in confessione? Respondeo, nullo modo; veniret enim contra rationem Sacramenti.

Tunc ad quaestionem dico, quod secretum confessionis est de iure naturae, inquantum est secretum, inquantum vero est secretum speciale puta confessionis, multo plus obligat, quia de iure diuino instituentis ipsum Sacramentum, esse sacrum signum secreti fori.

Sed quis tenetur ad hoc secretum? Respondeo, qui audit circumstans, & similiter, cui sacerdos reuelaret, teneretur, sicut & ipsemet sacerdos non reuelare-

Sed quando est secretum habendum? Respondeo quod semper, & ad semper.

Sed nunquid si audiret haereticum periculosum Ecclesiae confitentem peccatum futurum in scandalum Ecclesiae, deberetne illud sacerdos detegere? Respondeo, dico quod non, & breuiter ex nullo casu interueniente, possent tamen cautelae adhiberi aliae, de quibus non curo modo.

Sed quae poena est reuelantis? Respondeo, poena suspensionis.

Ad argumentum principale dico, quod reuelatio ista secreti de iure naturae concomitatur fideicommissum. Vltra hoc etiam de iure diuino concomitatur specialiter hoc Sacramentum, quod Deus instituit vt signum secreti fori.