Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in librum sapientiae

Lectio 1 (Prologus)

Lectio 2 (Prologus)

Lectio 3 (Sap. 1:1)

Lectio 4 (Sap. 1:2)

Lectio 5 (Sap. 1:3-1:4)

Lectio 6 (Sap. 1:5)

Lectio 7 (Sap. 1:6-1:7)

Lectio 8 (Sap. 1:8-1:10)

Lectio 9 (Sap. 1:11)

Lectio 10 (Sap. 1:11)

Lectio 11 (Sap. 1:11)

Lectio 12 (Sap. 1:12-1:13)

Lectio 13 (Sap. 1:14)

Lectio 14 (Sap. 1:15-1:16)

Lectio 15 (Sap. 2:1)

Lectio 16 (Sap. 2:2)

Lectio 17 (Sap. 2:3)

Lectio 18 (Sap. 2:4)

Lectio 19 (Sap. 2:5)

Lectio 20 (Sap. 2:6)

Lectio 21 (Sap. 2:7)

Lectio 22 (Sap. 2:8-2:9)

Lectio 23 (Sap. 2:10-2:11)

Lectio 24 (Sap. 2:12-2:13)

Lectio 25 (Sap. 2:14-2:15)

Lectio 26 (Sap. 2:16)

Lectio 27 (Sap. 2:17-2:18)

Lectio 28 (Sap. 2:19-2:20)

Lectio 29 (Sap. 2:21-2:22)

Lectio 30 (Sap. 2:23-2:24)

Lectio 31 (Sap. 3:1-3:3)

Lectio 32 (Sap. 3:4-3:5)

Lectio 33 (Sap. 3:6)

Lectio 34 (Sap. 3:7)

Lectio 35 (Sap. 3:8)

Lectio 36 (Sap. 3:9)

Lectio 37 (Sap. 3:10-3:11)

Lectio 38 (Sap. 3:12)

Lectio 39 (Sap. 3:13)

Lectio 40 (Sap. 3:14)

Lectio 41 (Sap. 3:15)

Lectio 42 (Sap. 3:16-3:17)

Lectio 43 (Sap. 3:18-3:19)

Lectio 44 (Sap. 4:1)

Lectio 45 (Sap. 4:2)

Lectio 46 (Sap. 4:3-4:4)

Lectio 47 (Sap. 4:5-4:6)

Lectio 48 (Sap. 4:7)

Lectio 49 (Sap. 4:8-9)

Lectio 50 (Sap. 4:10-11)

Lectio 51 (Sap. 4:12)

Lectio 52 (Sap. 4:13-4:14)

Lectio 53 (Sap. 4:15)

Lectio 54 (Sap. 4:16)

Lectio 55 (Sap. 4:17-4:18)

Lectio 56 (Sap. 4:19)

Lectio 57 (Sap. 4:20)

Lectio 58 (Sap. 5:1)

Lectio 59 (Sap. 5:2-5:3)

Lectio 60 (Sap. 5:3-5:5)

Lectio 61 (Sap. 5:6)

Lectio 62 (Sap. 5:7)

Lectio 63 (Sap. 5:8)

Lectio 64 (Sap. 5:9-5:10)

Lectio 65 (Sap. 5:11)

Lectio 66 (Sap. 5:12)

Lectio 67 (Sap. 5:13-5:14)

Lectio 68 (Sap. 5:15)

Lectio 69 (Sap. 5:16)

Lectio 70 (Sap. 5:17)

Lectio 71 (Sap. 5:18-5:20)

Lectio 72 (Sap. 5:21-5:23)

Lectio 73 (Sap. 5:24)

Lectio 74 (Sap. 6:1)

Lectio 75 (Sap. 6:2)

Lectio 76 (Sap. 6:3-6:4)

Lectio 77 (Sap. 6:3-6:4)

Lectio 78 (Sap. 6:5)

Lectio 79 (Sap. 6:8)

Lectio 80 (Sap. 6:9-6:10)

Lectio 81 (Sap. 6:11-6:12)

Lectio 82 (Sap. 6:13-6:14)

Lectio 83 (Sap. 6:13-6:14)

Lectio 84 (Sap. 6:18-6:21)

Lectio 85 (Sap. 6:22-6:23)

Lectio 86 (Sap. 6:24-6:25)

Lectio 87 (Sap. 6:26-6:27)

Lectio 88 (Sap. 7:1)

Lectio 89 (Sap. 7:2)

Lectio 90 (Sap. 7:3-7:6)

Lectio 91 (Sap. 7:7-7:8)

Lectio 92 (Sap. 7:9)

Lectio 93 (Sap. 7:10)

Lectio 94 (Sap. 7:11)

Lectio 95 (Sap. 7:12-7:12)

Lectio 96 (Sap. 7:13-7:13)

Lectio 97 (Sap. 7:14-7:14)

Lectio 98 (Sap. 7:15-7:16)

Lectio 99 (Sap. 7:17-7:21)

Lectio 100 (Sap. 7:22-7:23)

Lectio 101 (Sap. 7:24-7:25)

Lectio 102 (Sap. 7:26-7:26)

Lectio 103 (Sap. 7:27-7:28)

Lectio 104 (Sap. 7:29-7:30)

Lectio 105 (Sap. 8:1-8:2)

Lectio 106 (Sap. 8:3-8:3)

Lectio 107 (Sap. 8:4-8:4)

Lectio 108 (Sap. 8:5-8:6)

Lectio 109 (Sap. 8:7-8:7)

Lectio 110 (Sap. 8:8-8:8)

Lectio 111 (Sap. 8:9-8:9)

Lectio 112 (Sap. 8:10-8:12)

Lectio 113 (Sap. 8:13-8:13)

Lectio 114 (Sap. 8:14-8:15)

Lectio 115 (Sap. 8:16-8:16)

Lectio 116 (Sap. 8:17-8:18)

Lectio 117 (Sap. 8:19-8:20)

Lectio 118 (Sap. 9:1-9:3)

Lectio 119 (Sap. 9:4-9:6)

Lectio 120 (Sap. 9:7-9:9)

Lectio 121 (Sap. 9:10-9:10)

Lectio 122 (Sap. 9:11-9:12)

Lectio 123 (Sap. 9:13-9:15)

Lectio 124 (Sap. 9:16-9:19)

Lectio 125 (Sap. 10:1-10:2)

Lectio 126 (Sap. 10:3-10:4)

Lectio 127 (Sap. 10:5-10:5)

Lectio 128 (Sap. 10:6-10:7)

Lectio 129 (Sap. 10:8-10:9)

Lectio 130 (Sap. 10:10-10:11)

Lectio 131 (Sap. 10:12-10:12)

Lectio 132 (Sap. 10:13-10:14)

Lectio 133 (Sap. 10:15-10:16)

Lectio 134 (Sap. 10:17-10:19)

Lectio 135 (Sap. 10:20-10:22)

Lectio 136 (Sap. 11:1-11:4)

Lectio 137 (Sap. 11:5-11:7)

Lectio 138 (Sap. 11:8-11:9)

Lectio 139 (Sap. 11:10-11:13)

Lectio 140 (Sap. 11:14-11:15)

Lectio 141 (Sap. 11:16-11:17)

Lectio 142 (Sap. 11:18-11:20)

Lectio 143 (Sap. 11:21-11:23)

Lectio 144 (Sap. 11:24-11:25)

Lectio 145 (Sap. 11:26-11:27)

Lectio 146 (Sap. 12:1-12:2)

Lectio 147 (Sap. 12:3-12:7)

Lectio 148 (Sap. 12:8-12:10)

Lectio 149 (Sap. 12:11-12:14)

Lectio 150 (Sap. 12:15-12:17)

Lectio 151 (Sap. 12:18-12:19)

Lectio 152 (Sap. 12:20-12:21)

Lectio 153 (Sap. 12:22-12:25)

Lectio 154 (Sap. 12:26-12:27)

Lectio 155 (Sap. 13:1-13:2)

Lectio 156 (Sap. 13:3-13:5)

Lectio 157 (Sap. 13:6-13:9)

Lectio 158 (Sap. 13:10-13:10)

Lectio 159 (Sap. 13:11-13:16)

Lectio 160 (Sap. 13:17-13:19)

Lectio 161 (Sap. 14:1-14:5)

Lectio 162 (Sap. 14:6-14:10)

Lectio 163 (Sap. 14:11-14:14)

Lectio 164 (Sap. 14:15-14:16)

Lectio 165 (Sap. 14:17-14:17)

Lectio 166 (Sap. 14:18-14:21)

Lectio 167 (Sap. 14:22-14:26)

Lectio 168 (Sap. 14:27-14:31)

Lectio 169 (Sap. 15:1-15:3)

Lectio 170 (Sap. 15:4-15:6)

Lectio 171 (Sap. 15:7-15:8)

Lectio 172 (Sap. 15:9-15:11)

Lectio 173 (Sap. 15:12-15:14)

Lectio 174 (Sap. 15:15-15:17)

Lectio 175 (Sap. 15:18-15:19)

Lectio 176 (Sap. 16:1-16:3)

Lectio 177 (Sap. 16:4-16:5)

Lectio 178 (Sap. 16:6-16:9)

Lectio 179 (Sap. 16:10-16:12)

Lectio 180 (Sap. 16:13-16:15)

Lectio 181 (Sap. 16:16-16:17)

Lectio 182 (Sap. 16:18-16:19)

Lectio 183 (Sap. 16:20-16:21)

Lectio 184 (Sap. 16:22-16:24)

Lectio 185 (Sap. 16:25-16:26)

Lectio 186 (Sap. 16:27-16:29)

Lectio 187 (Sap. 17:1-17:2)

Lectio 188 (Sap. 17:3-17:4)

Lectio 189 (Sap. 17:5-17:6)

Lectio 190 (Sap. 17:7-17:9)

Lectio 191 (Sap. 17:10-17:13)

Lectio 192 (Sap. 17:14-17:15)

Lectio 193 (Sap. 17:16-17:17)

Lectio 194 (Sap. 17:18-17:19)

Lectio 195 (Sap. 17:20-17:21)

Lectio 196 (Sap. 18:1-18:2)

Lectio 197 (Sap. 18:3-18:4)

Lectio 198 (Sap. 18:5-18:8)

Lectio 199 (Sap. 18:9-18:10)

Lectio 200 (Sap. 18:11-18:13)

Lectio 201 (Sap. 18:14-18:16)

Lectio 202 (Sap. 18:17-18:19)

Lectio 203 (Sap. 18:20-18:21)

Lectio 204 (Sap. 18:22-18:23)

Lectio 205 (Sap. 18:24-18:25)

Lectio 206 (Sap. 19:1-19:3)

Lectio 207 (Sap. 19:4-19:5)

Lectio 208 (Sap. 19:6-19:8)

Lectio 209 (Sap. 19:9-19:11)

Lectio 210 (Sap. 19:12-19:16)

Lectio 211 (Sap. 19:17-19:20)

Lectio 212 (Sap. 19:21)

Lectio 213

Prev

How to Cite

Next
1

POSTQVAM Salomon deprecaturus DEVM pro sapientia impetranda captauit beneuolentiam diuinam: In hac parte proponit deuotae suae petitionis sententiam. Et circa hoc duo facit. Primo pro ponit formam suae supplicationis. Secundo allegat causam diuinae exauditionis. Secunda pars ibi: Quoniam seruus tuus sum. In peti tione autem sua duo ponit ad bonam uitam necessaria, uidelicet diuinam informa tionem, & diuinam approbationem. Primum pertinet ad intellectum. Secun dum ad uoluntatem siue affectum. Petit ergo duo, uidelicet sufficientiam no ticiae, & complacentiam bonae uitae.

2

Quo ad primum, dicit sic: Da mihi sedium tuarum Domine assistricem sapientiam. Quantum ad secundum: Et noli me reprobare a pueris tuis. Da (inquit) mihi, quia nec emere possum, nec uiolenter auferre, Prover.17. Quid prodest diuitias ha bere stulto, cum sapientiam emere non possit: Da mihi igitur sedium tuarum assistricem sapientiam: id est, sapientiam sanctorum angelorum in quibus sedes. Iuxta illud Psalm Qui sedes super Cherubin. Assistrice sapientiam: id est, sapientiam quae tuae maiesta ti semper assistit. Non enim petiuit sapientiam mundi, quae sedibus principum & pontificum semper assistit: quia illa stulticia est apud DEVM, 1. Cor. 2. Sapientiam autem loquimur inter perfectos. Sapientiam autem non huius seculi, neque princi pum huius seculi, quae destruitur: sed loquimur DEI sapientiam in mysterio ab sconditam, quam praedestinauit DEVS, &c. Quaesiuit ergo Salomon sapientiam non huius seculi, sed sapientiam quae assistit sedibus DEI. Sedes etiam DEI dici possunt animae deuotae in quibus CHRISTVS quiescit: supra 111. cap. In animas sanctas se transfert. Et noli reprobare me a pueris tuis: hoc est, dignare me inter pueros tuos acceptare. Et noli permittere ut propter demerita mea sim repro pandus, & eijciendus a consortio puerorum tuorum: id est, electorum, humilium & paruulorum in oculis suis, Luc. 18. Sinite paruulos uenire ad me: talium est enim regnum coelorum. Haec est ergo forma supplicationis.

3

Sequitur allegatio causae diuinae exauditionis: & allegat quod DEVS debet eum fauorabiliter exaudire. Primo ratione sumpta a parte sui, secundo ratione sumpta a parte DEI. Secunda pars ibi: Tu autem elegisti me regem. A parte au tem sui assignat duplex motiuum: quorum unum procedit per modum iusti ciae, & aliud per modum misericordiae: Primum est specialis familiaritas: secun dum naturalis imbecillitas. Specialem familiaritatem allegat, dicens: Quonia ego seruus tuus sum: id est, per fidem & deuotionem. Et seruos suos utiles & ne cessarios solent homines fauorabiliter exaudire. Iohel. 2. Super seruos meos & ancillas meas in diebus illis effundam spiritum meum. Et non sum seruus tuus conducticius, uel empticius, sed originarius: quia nec tibi seruire coepi de no uo, sed ab uberibus matris meae ad hoc extiti educatus: quia filius ancillae tuae: id est, Bersabeae. Hoc est, ergo Domine dicit Salomon, primum motiuum quare di gnus sum exaudiri a te, scilicet specialis familiaritas. Sed aliud est quod magis prouocat ad compassionem, & ad dandum mihi quod peto per modum benefi cij & misericordiae, non autem per modum meriti uel iusticiae: uidelicet natu ralis imbecillitas propter quam sum impotens ad faciendum illud quod de beo. Et quantum ad hoc dicit: Homo infirmus, &c. Vbi primo allegat impoten tiam ex defectu naturae, secundo ex defectu gratiae: Ex defectu naturae allegat impotentiam dupliciter: primo ex parte corporis: secundo ex parte animae. Ex parte corporis dicit: homo infirmus & exigui temporis, quasi diceret: Quia dicor homo & recognosco propriam uilitatem: homo enim dicitur ab humo: quia infirmus confiteor fragilitatem unde dicebat CHRISTVS Matth. 26. "Spiritus quidem promptus est, caro autem infirma": quia exigui temporis pro uideo uitae breuitatem, Iob 14. Breues dies hominis sunt. Et Sap. 2. Exiguum & cum taedio est tempus uitae nostrae. Ex parte autem animae allegat ignoran tiam dicens: Et minor, supple sum, ad intellectum iudicij & legum. Ista materia iu diciorum & noticia legum, quam DEVS statuit in Ecclesia est necessaria iudici Leuit. 18. Custodite leges meas atque iudicia, quae faciens homo uiuet in eis. V timo allegat impotentiam ex defectu gratiae: quia quantumcunque homo sit perfe ctus & sanctus in scientijs quas potest acquirere per naturam, sine tamen gratia nihil faciet meritorium uitae aeternae. Et ideo dicit: Et enim si aliquis fuerit consuma tus, id est, perfectus, quantum homo potest per naturam: si ab illo fugerit sapien tia tua: id est, noticia uel fidei tendentis in te per dilectionem, in nihilum compu tabitur. Sapien.13. Vani sunt omnes homines, in quibus non est sapientia DEI, Et ideo de insipientibus dicitur supra tertio cap. Et siquidem longae uitae erunt in nihilum computabuntur.

4

Noli me reprobare a pueris tuis.] Nota quod secundum Aristot. in problema. Pueri in iuuentute respectum sui corporis maiores habent oculos quam in se nectute, & causa illius est: quia habent humidum cerebrum: quia plus abun dant in humiditate cerebri in iuuentute, quam in senectute. Et propter eandem humiditatem pueri sunt somnolentiores & grauiores in capitibus eorum, quam senes, & promptiores ad lachrymandum in fletu. Sunt etiam acutiores in uisu: quia oculi eorum sunt magis dispositi ex parte organi quam in senio: si enim senex haberet oculos ut iuuenis, uideret ut iuuenis. Moraliter per pueros intel liguntur fideles homines, de quibus Psalm. Laudate pueri Dominum. Et prin cipaliter illi qui fuerunt in ueteri Testamento, & in principio primitiuae Eccle siae, quae tempora intelliguntur per iuuentutem. Sicut ergo pueri in iuuentute habent maiores oculos, & uident acutius: sic ipsi fideles tanquam pueri DEI magnos habuerunt oculos non corporis, sed mentis, & acute uiderunt ipsum DEVM ante multa tempora. Nota quod sancti & deuoti homines pueris com parantur propter septem pueri conditiones, quae in istis uersibus continentur: Sunt pueri puri, parui, paruisque cibantur, Currunt, laetantur, cito dant cito pacificantur. Vel sic: Sunt pueri parui, puri, paruo satiati, Conformes ludunt, cito dant, cito pacificantur. Est enim in puero inuenire paruitatem, puritatem, sobrietatem, conformita tem, iocunditatem, liberalitatem, & tranquillitatem. Sic moraliter sancti sunt parui, contra tumorem superbiae: Puri, contra foetorem luxuriae: Sobrij, con tra feruorem gulae: Conformes, contra liuorem inuidiae: locundi contra tor porem accidiae: Liberales contra rigorem auaritiae: & tranquilli, contra fer uorem iracundiae. Primo dico quod sancti sunt parui per humilitatem. Cum enim porta coelestis sit parua & angusta, oportet ibi uolentes intrare paruos fieri. Matth. 18. Nisi conuersi fueritis, & efficiamini sicut paruuli, non intra bitis in regnum coelorum. Et Lucae 18. Quicunque non acceperit regnum DEI sicut puer, non intrabit in illud. Preciosa iocalia solent cooperari crystallo com muniter propter duo. Primo, quia sic honeste & secure saluantur a puluere, & ab extrinseco tactu laesiuo. Secundo, quia sic bene manifestantur. Crystal lus enim cum sit transparens permittit speciem rei transire ad oculum, imo au get speciem, & facit rem apparere maioris quantitatis, quam est. lsto modo moraliter qui uult uirtutes aliquas saluas custodire occultet & operiat eas sub humilitate. Est enim humilitas sicut crystallus: quia seruabit uirtutes a pulue re uanae gloriae, & tactu siue palpatione laudis humanae, & in conspectu DEI faciet eas apparere maioris ualoris, quam si per se starent sine humilitate. Per istud medium praesentauit beata uirgo DEO suam uirginitatem, suam pieta tem, & suam charitatem: ita quod omnia fuerunt cooperata sub crystallo hu militatis. Ideo signanter dicit in suo cantico: Quia respexit humilitatem ancil lae suae, Luc. 1. Istud in gratijs naturalibus & etiam acquisitis generaliter satis pa tet: quia quaelibet uirtus talis, tanto maior uidetur, quanto magis sub humilita te contegitur. Si enim sapientia nimis nuda ostendatur per iactantiam, si pul chritudo, si fortitudo, minor apparet. Et si etiam quodlibet bonum naturae mi nus est gratum homini, sed quando coniungitur cum humilitate gratum sit homini, & acceptum in tantum, quod ipsa superbia appetit humilis appare re. Nemo est enim qui superbus uelit apparere uel uideri. Vnde Bernhardus de 12. gradibus humilitatis. Gloriosa res est humilitas, qua ipsa quoqe super bia palliare se appetit ne uilescat. Vnde de Saule legitur, 1. Reg. 15. Cum esses paruus in oculis, tuis caput in tribubus Israel factus es. Propter humilitatem fuit electus, & propter superbiam deiectus. Habet ergo puer paruitatem contra tumorem superbiae.

5

Secundo habet puritatem contra foetorem luxuriae. Quanto Dominus est maior tanto maiorem honestatem in seruo suo seruiente requirit. DEVS au tem maximus Dominus est, ideo uult ministros suos esse mundos & honestos. In cuius figuram legimus, 1. Reg. 21. Quod cum Dauid uenisset cum fociis ad Achimelech sacerdotem in Nobe, & fames eos urgeret uehementer, pete retque Dauid ab Achimelech panem pro se & suis, in tanta necessitate. Respon dit sacerdos: Si mundi sunt pueri maxime a mulieribus manducent, quasi di ceret: Necessitas non habet legem, sed si immundi essent nullo modo eis da rem. Foetet autem luxuria non solum in conspectu DEI & angelorum bono rum, imo etiam coram quibusdam daemonibus nobilis naturae. Vnde quidam nigromanticus cum daemonem more solito inuocasset, post longam expecta tionem & carminum suorum terminationem, tandem apparuit stans a longe uestibus obturans nares suos, a quo cum coniurator quaereret quare ita tardas set, & quare ita a remotis se partibus tenuit: Respondit. Foetor (inquit) luxuriae tuae non permittit me ad te accedere. Cognoverat autem meretricem suam cle ricus ille parum ante. Et de talibus verificatur illud Esa. 34. De cadaueribus eorum ascendit foetor.

6

Tertio puer habet sobrietatem contra feruorem gule. Quando enim indiget, co medit & bibit, & mensuram naturalem non excedit. Sic sancti uiri in hoc pueros imitantes, quantum naturae sufficit capiunt, & tunc tam sanitatem quam sumptus saluabunt. In cuius signum legimus Dan. 1. quoe Daniel & socii sui pueri qui nolebant comedere de cibis regis Nabuchodonosoris, nec bibere de uino eius, sed co mederunt legumina, & biberunt aquam, honestiores fuerunt caeteris pueris Chal daeorum. Vnde dicitur ibi: post decem dies inuenti sunt uultus eorum melio res & corpulentiores prae omnibus pueris, qui uescebantur cibo regio. Et pue ris illis dedit DEVS scientiam & disciplinam in omni scientia. Et ideo merito comparatur sobrietas amethisto, de quo dicitur in lapidario, cap. 16. tsic facilis sculpi contrarius ebrietati, Carus haberetursi rarior inueniretur. Dicitur autem de isto lapide quoe praeseruat equum gestantis a cespitatione & in firmitate. Isto modo moraliter sobrietas est facilis sculpi: quia sobrij facilime docentur & castigantur. Similiter anima vuiri sancti est sicut eques, & caro sicut e quus. Esa. 31. Equi eorum caro. Anima istum equum debet regere & refrenare, & interdum urgere calcaribus Si uero eques: id est, anima istam gemmam: id est, sobrieta tem portauerit, equus: id est, caro non perdet sensum: nec cespitabit in uia mo rum, nec cadet super peccatum, imo corporalem infirmitatem euadet. Sen.10. decla ma. dicit, quod ideo subito morimur: quia de mortibus uiuimus. Quicquid auium volitat, quicquid piscium natat, quicquid ferarum discurrit, nostris sepeli tur uentribus. Quaeritur enim, quare nunc subito moriamur: quia nunc morti bus uiuimus. Et ad Lucil. epist. 7. Morbos multos multa fercula fecerunt, innu merabiles morbos non miraberis. Coquos numera. De hac materia notabili ter loquitur lnnocentius, de uilitate conditionis humanae. Initium (inquit) ui tae hominis panis & aqua. Gulosis autem non sufficiunt fructus arborum, non grana leguminum, non radices herbarum, non pisces maris, non bestiae terrae, non aues coeli: sed quaeruntur pigmenta, parantur aromata, capiuntur obesa, quae studiosissime coquuntur, & laute parantur officio ministrorum: alius contun dit & colat, & alius confundit & conficit, substantiam uertit in accidens, natu ram mutat in artem, ut saturitas transeat in esuriem, reuocat appetitum ad ir ritandum gulam, non ad sustentandum naturam: non ad necessitatem supplen dam, sed ad cupiditatem explendam. Haec ille

7

Quarto habet puer conformitatem contra liuorem inuidiae. Si puer uideat. nutricem flere, statim collachrymatur, et si uideat eam ridere, mox arridet. Isto modo uult DEVS qui sancti uiri in praesenti compatiantur tribulatis & cum profi cientibus gaudeant. Iuxta doctrinam Apostoli ad Ro.12. Gaudete cum gauden tibus: flete cum flentibus ut sint omnibus conformes & coniuncti per charita tem. Isti figurantur per pueros clamantes in templo: Osanna CHRISTO, Matth 21. Soli pueri carentes inuidia digni sunt DEUM laudare.

8

Quinto puer habet iocunditatem contra torporem accidiae. Iocunditas enim cordis facit eos ita mobiles quom currunt, ambulant, & discurrunt, & ludunt, & nun quam sunt ociosi. Sic sancti in praesenti debent esse laboriosi, soliciti, & semper in aliquo utili occupati. Iuxta illud: Sic fac, quod nulla sine fructu transeat hora. Nunc praedicando, nunc infirmos non solum corpore, sed & fide leniter infor mando, ungentes oleo laeticiae fidei salutaris. Horum figuram habuit Samuel de quo 1. Reg. 1. & 2. cap. dicitur: Puer Samuel ministrabat coram Domino statim cum esset ablactatus.

9

Sexto puer habet liberalitatem contra auariciae rigorem. Puer enim libenter: dat quicquid habet. Isto modo uiri sancti liberales debent esse per eleemosyna rum largitionem. Istos figurabat puer habens quinque panes hordeaceos, & duos pisces, de quibus CHRISTVS satiauit quinque millia hominum, lohan. 6. Et Tobias, qui cum iunior esset, omnibus de tribu sua in captiuitate (nihil ta men puerile gessit in opere) sed omnia quae habere poterat quotidie concapti uis fratribus, qui erant ex eius genere, impertiuit, Tob. 1.

10

Septimo habet puer traquillitatem contra furorem iracundiae. Puer enim non laedit: & si ipse offendatur, & laedatur statim remittit. Vnde pro uno pomo reconcilia tur, licet fuerit ualde offensus: Isto modo sancti remittere tenentur illis qui contra eos delinquunt: Nota quo Aristot. 9. Ethi. cap. 13. secundum Thomam distinguit tres species iracundorum. Sunt enim quidam acuti, quidam amari, & quidam difficiles. A cuti dicuntur, qui uelociter irascuntur & uelociter quiescunt. Et istud est optimum quod habent que non retinent iram in corde celando: sed statim iram suam per aliqua signa manifestant, propter uelocitatem motus irae. Et ad istam speciemn maxime dispo nuntur cholerici propter subtilitatem cholerae. Amari dicuntur, quorum ira diu perseuerat, & eam nunquam ostendunt, sed occultant: & ideo sunt amarissimi in seipsis, & etiam ad alios, & indigent multo tempore ad hoc quod digerant iram suam. Et ad hanc iram maxime disponuntur, melancholici propter gros sitiem humorum melancholiae. Difficiles sunt qui nunquam cessant ab ira con cepta, donec fuerint uindicati. Istas tres species uincere debet sanctus per man suetudinem, & moderantiam rationis. Primam per modestiam, ne sit acutus. Secundam per patientiam, ne sit amarus. Tertiam per pietatem, ne sit difficilis, ut sit puer DEO gratus, & acceptus. De quo Oseae 11 cap. Puer Israel & elegi eum.

PrevBack to TopNext