Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in librum sapientiae

Lectio 1 (Prologus)

Lectio 2 (Prologus)

Lectio 3 (Sap. 1:1)

Lectio 4 (Sap. 1:2)

Lectio 5 (Sap. 1:3-1:4)

Lectio 6 (Sap. 1:5)

Lectio 7 (Sap. 1:6-1:7)

Lectio 8 (Sap. 1:8-1:10)

Lectio 9 (Sap. 1:11)

Lectio 10 (Sap. 1:11)

Lectio 11 (Sap. 1:11)

Lectio 12 (Sap. 1:12-1:13)

Lectio 13 (Sap. 1:14)

Lectio 14 (Sap. 1:15-1:16)

Lectio 15 (Sap. 2:1)

Lectio 16 (Sap. 2:2)

Lectio 17 (Sap. 2:3)

Lectio 18 (Sap. 2:4)

Lectio 19 (Sap. 2:5)

Lectio 20 (Sap. 2:6)

Lectio 21 (Sap. 2:7)

Lectio 22 (Sap. 2:8-2:9)

Lectio 23 (Sap. 2:10-2:11)

Lectio 24 (Sap. 2:12-2:13)

Lectio 25 (Sap. 2:14-2:15)

Lectio 26 (Sap. 2:16)

Lectio 27 (Sap. 2:17-2:18)

Lectio 28 (Sap. 2:19-2:20)

Lectio 29 (Sap. 2:21-2:22)

Lectio 30 (Sap. 2:23-2:24)

Lectio 31 (Sap. 3:1-3:3)

Lectio 32 (Sap. 3:4-3:5)

Lectio 33 (Sap. 3:6)

Lectio 34 (Sap. 3:7)

Lectio 35 (Sap. 3:8)

Lectio 36 (Sap. 3:9)

Lectio 37 (Sap. 3:10-3:11)

Lectio 38 (Sap. 3:12)

Lectio 39 (Sap. 3:13)

Lectio 40 (Sap. 3:14)

Lectio 41 (Sap. 3:15)

Lectio 42 (Sap. 3:16-3:17)

Lectio 43 (Sap. 3:18-3:19)

Lectio 44 (Sap. 4:1)

Lectio 45 (Sap. 4:2)

Lectio 46 (Sap. 4:3-4:4)

Lectio 47 (Sap. 4:5-4:6)

Lectio 48 (Sap. 4:7)

Lectio 49 (Sap. 4:8-9)

Lectio 50 (Sap. 4:10-11)

Lectio 51 (Sap. 4:12)

Lectio 52 (Sap. 4:13-4:14)

Lectio 53 (Sap. 4:15)

Lectio 54 (Sap. 4:16)

Lectio 55 (Sap. 4:17-4:18)

Lectio 56 (Sap. 4:19)

Lectio 57 (Sap. 4:20)

Lectio 58 (Sap. 5:1)

Lectio 59 (Sap. 5:2-5:3)

Lectio 60 (Sap. 5:3-5:5)

Lectio 61 (Sap. 5:6)

Lectio 62 (Sap. 5:7)

Lectio 63 (Sap. 5:8)

Lectio 64 (Sap. 5:9-5:10)

Lectio 65 (Sap. 5:11)

Lectio 66 (Sap. 5:12)

Lectio 67 (Sap. 5:13-5:14)

Lectio 68 (Sap. 5:15)

Lectio 69 (Sap. 5:16)

Lectio 70 (Sap. 5:17)

Lectio 71 (Sap. 5:18-5:20)

Lectio 72 (Sap. 5:21-5:23)

Lectio 73 (Sap. 5:24)

Lectio 74 (Sap. 6:1)

Lectio 75 (Sap. 6:2)

Lectio 76 (Sap. 6:3-6:4)

Lectio 77 (Sap. 6:3-6:4)

Lectio 78 (Sap. 6:5)

Lectio 79 (Sap. 6:8)

Lectio 80 (Sap. 6:9-6:10)

Lectio 81 (Sap. 6:11-6:12)

Lectio 82 (Sap. 6:13-6:14)

Lectio 83 (Sap. 6:13-6:14)

Lectio 84 (Sap. 6:18-6:21)

Lectio 85 (Sap. 6:22-6:23)

Lectio 86 (Sap. 6:24-6:25)

Lectio 87 (Sap. 6:26-6:27)

Lectio 88 (Sap. 7:1)

Lectio 89 (Sap. 7:2)

Lectio 90 (Sap. 7:3-7:6)

Lectio 91 (Sap. 7:7-7:8)

Lectio 92 (Sap. 7:9)

Lectio 93 (Sap. 7:10)

Lectio 94 (Sap. 7:11)

Lectio 95 (Sap. 7:12-7:12)

Lectio 96 (Sap. 7:13-7:13)

Lectio 97 (Sap. 7:14-7:14)

Lectio 98 (Sap. 7:15-7:16)

Lectio 99 (Sap. 7:17-7:21)

Lectio 100 (Sap. 7:22-7:23)

Lectio 101 (Sap. 7:24-7:25)

Lectio 102 (Sap. 7:26-7:26)

Lectio 103 (Sap. 7:27-7:28)

Lectio 104 (Sap. 7:29-7:30)

Lectio 105 (Sap. 8:1-8:2)

Lectio 106 (Sap. 8:3-8:3)

Lectio 107 (Sap. 8:4-8:4)

Lectio 108 (Sap. 8:5-8:6)

Lectio 109 (Sap. 8:7-8:7)

Lectio 110 (Sap. 8:8-8:8)

Lectio 111 (Sap. 8:9-8:9)

Lectio 112 (Sap. 8:10-8:12)

Lectio 113 (Sap. 8:13-8:13)

Lectio 114 (Sap. 8:14-8:15)

Lectio 115 (Sap. 8:16-8:16)

Lectio 116 (Sap. 8:17-8:18)

Lectio 117 (Sap. 8:19-8:20)

Lectio 118 (Sap. 9:1-9:3)

Lectio 119 (Sap. 9:4-9:6)

Lectio 120 (Sap. 9:7-9:9)

Lectio 121 (Sap. 9:10-9:10)

Lectio 122 (Sap. 9:11-9:12)

Lectio 123 (Sap. 9:13-9:15)

Lectio 124 (Sap. 9:16-9:19)

Lectio 125 (Sap. 10:1-10:2)

Lectio 126 (Sap. 10:3-10:4)

Lectio 127 (Sap. 10:5-10:5)

Lectio 128 (Sap. 10:6-10:7)

Lectio 129 (Sap. 10:8-10:9)

Lectio 130 (Sap. 10:10-10:11)

Lectio 131 (Sap. 10:12-10:12)

Lectio 132 (Sap. 10:13-10:14)

Lectio 133 (Sap. 10:15-10:16)

Lectio 134 (Sap. 10:17-10:19)

Lectio 135 (Sap. 10:20-10:22)

Lectio 136 (Sap. 11:1-11:4)

Lectio 137 (Sap. 11:5-11:7)

Lectio 138 (Sap. 11:8-11:9)

Lectio 139 (Sap. 11:10-11:13)

Lectio 140 (Sap. 11:14-11:15)

Lectio 141 (Sap. 11:16-11:17)

Lectio 142 (Sap. 11:18-11:20)

Lectio 143 (Sap. 11:21-11:23)

Lectio 144 (Sap. 11:24-11:25)

Lectio 145 (Sap. 11:26-11:27)

Lectio 146 (Sap. 12:1-12:2)

Lectio 147 (Sap. 12:3-12:7)

Lectio 148 (Sap. 12:8-12:10)

Lectio 149 (Sap. 12:11-12:14)

Lectio 150 (Sap. 12:15-12:17)

Lectio 151 (Sap. 12:18-12:19)

Lectio 152 (Sap. 12:20-12:21)

Lectio 153 (Sap. 12:22-12:25)

Lectio 154 (Sap. 12:26-12:27)

Lectio 155 (Sap. 13:1-13:2)

Lectio 156 (Sap. 13:3-13:5)

Lectio 157 (Sap. 13:6-13:9)

Lectio 158 (Sap. 13:10-13:10)

Lectio 159 (Sap. 13:11-13:16)

Lectio 160 (Sap. 13:17-13:19)

Lectio 161 (Sap. 14:1-14:5)

Lectio 162 (Sap. 14:6-14:10)

Lectio 163 (Sap. 14:11-14:14)

Lectio 164 (Sap. 14:15-14:16)

Lectio 165 (Sap. 14:17-14:17)

Lectio 166 (Sap. 14:18-14:21)

Lectio 167 (Sap. 14:22-14:26)

Lectio 168 (Sap. 14:27-14:31)

Lectio 169 (Sap. 15:1-15:3)

Lectio 170 (Sap. 15:4-15:6)

Lectio 171 (Sap. 15:7-15:8)

Lectio 172 (Sap. 15:9-15:11)

Lectio 173 (Sap. 15:12-15:14)

Lectio 174 (Sap. 15:15-15:17)

Lectio 175 (Sap. 15:18-15:19)

Lectio 176 (Sap. 16:1-16:3)

Lectio 177 (Sap. 16:4-16:5)

Lectio 178 (Sap. 16:6-16:9)

Lectio 179 (Sap. 16:10-16:12)

Lectio 180 (Sap. 16:13-16:15)

Lectio 181 (Sap. 16:16-16:17)

Lectio 182 (Sap. 16:18-16:19)

Lectio 183 (Sap. 16:20-16:21)

Lectio 184 (Sap. 16:22-16:24)

Lectio 185 (Sap. 16:25-16:26)

Lectio 186 (Sap. 16:27-16:29)

Lectio 187 (Sap. 17:1-17:2)

Lectio 188 (Sap. 17:3-17:4)

Lectio 189 (Sap. 17:5-17:6)

Lectio 190 (Sap. 17:7-17:9)

Lectio 191 (Sap. 17:10-17:13)

Lectio 192 (Sap. 17:14-17:15)

Lectio 193 (Sap. 17:16-17:17)

Lectio 194 (Sap. 17:18-17:19)

Lectio 195 (Sap. 17:20-17:21)

Lectio 196 (Sap. 18:1-18:2)

Lectio 197 (Sap. 18:3-18:4)

Lectio 198 (Sap. 18:5-18:8)

Lectio 199 (Sap. 18:9-18:10)

Lectio 200 (Sap. 18:11-18:13)

Lectio 201 (Sap. 18:14-18:16)

Lectio 202 (Sap. 18:17-18:19)

Lectio 203 (Sap. 18:20-18:21)

Lectio 204 (Sap. 18:22-18:23)

Lectio 205 (Sap. 18:24-18:25)

Lectio 206 (Sap. 19:1-19:3)

Lectio 207 (Sap. 19:4-19:5)

Lectio 208 (Sap. 19:6-19:8)

Lectio 209 (Sap. 19:9-19:11)

Lectio 210 (Sap. 19:12-19:16)

Lectio 211 (Sap. 19:17-19:20)

Lectio 212 (Sap. 19:21)

Lectio 213

Prev

How to Cite

Next
1

POSTQVAM declarata est diuina pietas in punitione malorum: in ista parte concluditur eius aequitas in gubernatione uniuerso rum. Et circa hoc duo siunt: quia primo praemittitur conclusio: se cundo subditur conclusionis probatio: secunda pars ibi: Ipsum queque.

2

Conclusio quae praemittit est ista. Quod cum Dominus siue DEUS sit iustus, iuste omnia disponit. Ista conclusio probatur sic. Omnis homo habens usum liberi arbitrij, uel est peccator, uel iustus: Si est peccator, tu eum corripis, admo nes, & alloqueris, sicut superius dictum fuit, & si uelit correctionem recipere, eum admittis. Sin autem non, iuste repellis. Si est iustus, hoc non est nisi per gratiam tuam: quia nullus potest iustus fieri nisi te initiante, & incipiente bo num motum: in eo ergo iuste siue bonos siue malos disponis. Et si quaeratur, unde est quod tu omnipotens tam clementer disponis: Haec est causa genera lis, omnipotentia, qua creaturas conseruas, & annihilas si uolueris uniuersa. Dicit ergo sic: Cum ergo sis iustus sic quod non possis esse iniustus: quia quid quid uis fieri, iustum est fieri: Iuste omnia disponis: in Psalm. Iustus Domi nus & iusticiam dilexit. Ipsum quoque qui non debet puniri: id est, ad tempus miseri corditer flagellari, condemnas in perpetuum: Et exterum: id est, extraneum aesti mas a virtute tua, quae est misericordia tua: quia illa est proprie uirtus DEI DEVS cui proprium est misereri. Et quia posset aliquis credere, quod soli pec catores misericordia DEI indigent, quae uocatur uirtus DEI, subdit quod e tiam iusti gratia & misericordia sua egent: Virtus enim tua: id est, gratia, iusticiae initium est: quia nisi gratia praeueniat hominis uoluntatem, saltem natura uel causalitate, homo iustus esse non potest, Roman. 3. Iustificati gratis per gratiam ipsius. Et ad Titum 3. Non ex operibus iusticiae quae fecimus nos, sed secun dum suam misericordiam saluos nos fecit. Sed unde habet ortum ista miseri cordia: Certem ex omnipotentia. Vnde dicit litera: Et ob hoc quod Dominus om nium es, omnibus te parcere facis.

3

Vbi notandum quod DEUS in natura sic praeuidit communiter, quod cle mentia & potentia, fortitudo & mansuetudo naturaliter coniunguntur, & ubi est plus fortitudinis, ibi plus mansuetudinis & clementiae reperitur. Exemplum de leone, qui fortissimus bestiarum, clementissimus est etiam. Vnde Solinus de mirabilibus mundi: Leonum clementiae indicia multa sunt. Prostratis par cunt, in uiros potius quam in foeminas saeuiunt. Infantes non nisi in magna fa me perimunt, nec a misericordis separant. Haec Solinus. Vnde metrice dicit: Parcere prostratis scit nobis ira leonis.

4

Et per oppositum DEVS animalia crudelia potestate priuauit. Vnde inter ca nes paruissimi canes sunt maxime cholerici, & quo minus possunt uiribus, eo magis abundant latratibus. CHRISTVS autem more leonis quibuscunque se prosternentibus per pcenitentiam, clementem se exhibet, in uiros potius quam in foeminas: hoc est, in peccantes malicia potius, quam in peccantes ex passio ne, se uindicat: & infantes: id est, innocentes non nisi magna fame: id est, ma gno amore salutis eorum, in praesenti flagellat, Apocal. 3. Et ego quos amo, ar guo & castigo. Sic ergo DEVS principaliter, & leo naturaliter parcunt pro stratis: Ita omnis bona anima petens ueniam, de offensis parcere consueuit. Vnde apud gentiles sic principes informabantur antiquitus. Sicut docet Vir gilius 6. Aeneid. Et idem recitat Augustin. 5. de Ciuitate DEI, cap. 12. Cum Aeneas patrem suum Anchisen per loca infernalia quaesiuisset, & per campos Elysios tandem inuenisset: sic a patre suo informatus fuit, quod conditiones no bilitatis Romanis concedentur inter populos totius orbis: Tu regere imperio populos Romane memento He tibi erunt artes pacis imponere mores. Parcere subiectis, & debellare superbos. De hac diuina iusticia & misericordia simul coniuncta loquitur Anshelmus prosologion cap. 10. Alio modo iuste punis malos, alio modo iuste parcis ma lis. Cum enim punis malos iustum est: quia eorum meritis conuenit. Cum uero parcis malis, iustum est: non quia illorum meritis, sed quia bonitati tuae conde cens est. Nam parcendo malis ita iustus es, secundum te, & non secundum nos: sicut misericors es secundum nos, & non secundum te: quod saluando nos quos iuste perderes, sicut misericors es, non quia tu sentias affectum, sed quia nos sen timus effectum: ita iustus es, non quia reddis debitum, sed quia facis quoc de cet te summum bonum. Sic itaqe sine repugnantia, iuste punis, & iuste parcis. Haec Anshelm. Et infra cap. 11. in Anshelmo. Sic ergo nascitur de iusticia tua misericordia: quia iustum est, te & sic esse bonum, ut parcendo sis bonus: er go ab noc quod Dominus omnium es, omnibus te parcere facis, Glosi. ut praus po tentia, mitescas natura.

5

Notandum quod in toto mundo non est res, quae possit rationabiliter do Sc minus nuncupari praeter DEVM solum, de tribus causis. Tum quia homo dis re pensator, mutuator, mendicator, non potest rationabiliter dominus nuncupa ni ri. Et adde tres impotentias in omni domino terreno. Prima est quod non po test tantum reddere seruo sicut seruus sibi: & per consequens magis indiget seruo, quam seruus eo, ut communiter, sicut ibi probatur. Secundo quia nul lus dominus terrenus potest facere seruum suum liberum. Cuius probatio est: quia ipse non est liber, seruit enim malis affectionibus cupiditatibus, irae & im patientiae. Vnde Seneca Epistola 47. secundum communes libros: Seruus es, ostende quis non sit: alius libidini, alius auariciae, alius ambitioni, omnes timo ri seruiunt. Imo sicut docet idem Seneca in Proverbijs suis: Domini ut com muniter magis timent, quam subditi: res uera est: Qui a multis timetur, mul tos timet: regibus peius est multo quam seruientibus. Res uera: quia isti sin gulos, illi uniuersos timent. Vult dicere, quod una priuata persona habet forte unum quem timent, & alia priuata habet quem timet: ita quod singuli habent singulos. Sed domini & praelati timent uniuersos. Tertia impotentia est, quam domini terreni sustinent, quod non possent hominem compellere ad seruien dum eis, uelint, nolint: quia nunquam eis aliquis benem seruiet inuitus. Per op positum DEVS est Dominus realiter, qui seruo in nullo indiget, nec per eius seruitium aliquid sibi accrescit: imo econtra ipse suo potius seruit, quem sem per custodit. In Psalm. Conserua me, Domine: quoniam speraui in te, dixi. Do mine, DEVS meus es tu: quoniam bonorum meorum non eges. Secundo i pse sibi seruientes, liberos facit, imo reges, Apocal. 5. Dignus est dominus ac cipere librum. Et infra: Redemisti nos in sanguine tuo, & fecisti nos DEO no stro reges & sacerdotes. Tertio non solum homo, imo omnis creatura sibi ser uit, uelit, nolit, in coelo & in terra, & in inferno: quia si homo obediat suis prae ceptis uoluntarie, & uirtuose seruit DEO, ad declarandam diuinam misericor diam in praesenti ad tempus, & in futuro pro semper. Si nolit diuinis praeceptis seruire uoluntarie, seruiet DEO inuoluntarie, ad declarandam diuinam iusti ciam in praesenti ad tempus, & in futuro pro semper: & ideo omnia necessario seruient ei, uel in suo coelesti pallatio, uel in suo infernali ergasculo in aeternum. Et ideo dicit Psalm. Magnus Dominus & laudabilis nimis, & magnitudinis eius non est finis. Et iterum: Ordinatione tua perseuerat dies, & omnia seruient tibi. Istud satis aduerterat Octauianus Augustus: sicut narrat de eo Sueto nius, de uita 16. Caesarum. Domini (inquit) appellationem, & maledictum & opprobrium semper exhorruit: cum spectante eo ludos, pronunciatum esset in initio. O Dominum aequum & bonum. Et uniuersi dictum, quasi de eo exul tantes, comprobassent, statim manu, uultuque indecoras adulationes repressit, & sequenti die grauissimo corripuit edicto, dominumque se post haec appellari ne a liberis quidem, & nepotibus suis serio uel ioco passus est.

PrevBack to TopNext