Quaestio 5

⁋ Distinctionis Quadragesimae tertiae Quaestio Quinta. Vaeritur quito in hac distinctione. An resurrectio mortuorum generalis sit fu tura: & quis sit modus resur gendi. Pro solutione quae tionis pono concltisiones.

⁋ Prima est, quemadmodum Christus primitiae dormientium resurrexit: ita quod libet alius resurget. Huius primae conclusionis prior pars probatur ex Apostolo primae ad Co rinth. xv. vbi dicit. Nunc autem resurrexit Chri stus primitiae dormientium. Secunda pars patet per symbolum Apostolorum in quo dicitur Car nis resurrectionem: Nicenum: & Athanasii. & in ca pite allegato dicit Apostolus. Si autem resutrectio mortuorum non est, neque Christus resurrexit probat consequentiam arguendo ex opposito con sequentis ad oppositum antecedentis. Item si in hac vita essemus tamtenm sperantes: miserabiliores essemus. omnibus hominibus.

⁋ Secunda conclusio. Licet non uilibet homo in tota quantitate quam habebit resur get: quilibet tamen in aetate perfecta resurgetPrior pars huius probatur. nam dato opposito, qua libet resurget in tota quantitate quam posterius habe bit: sed magnus diu viuens habebit multas partes resolutas: & alias loco earum succedentes: ergo erit immensae magnitudinis si resurgat cum tota quantitate quam habebit. Secunda pars osten ditur per Apostolum ad Ephesios quarto dicentem. Donec occurramus omnes in vnitatem fidei & agnitionis filii dei in virum perfectum, in mensuraaeta tis plenitudinis Christi: vt iam non simus paruuli fluctuantes. glossa illud exponens dicit. Vnusquis quod resurget in aetate qua Christus resurrexit. tunc enim putatur status hominis: vt dicit beatus Augustinus xxii. de ciuitate dei. cap. xvi. Et licet aliqui moriam tur paruuli, resurgent nihilo secius in illa aetate. hoc est in mensura respondente illi aetati: sine vitio naturae. hoc additur propter nanos & orbatos mem bris, quemadmodum Adam erat creatus in aetate adulta, hoc est / quantitate debita aetati adultae. Nec oportet omnes resurgere in aequali quantitate: sed secundum bonum statum suae complexio nis: & forte nec secundum colores & habitudines regionum: vt Aethiopes nigri: multum distantes ab aequatore, vltra, citraque, resurgent albi. Licet enim sit plena harmonia beatorum spirituum cum deo: non tamen id necesse est in figura vel colore, sicut in quantitate vel complexione.

⁋ Tertia conclusio. Licet mor tui primo sint resurrecturi: & postea viui: omnes tamen in ictu oculi resurgent. Prima pars patet primae ad Thessa. iiii. vbi sic dicit Apostolus. Mortui qui sunt in Christo resurgent primi. deinde nos qui viuimus qui relinquimur, simul rapiemur cum illis in nubibus, obuiam Christo in aera. sed non est sermo de ordine seu primitate dignitatis, quoniam multi viuen tes circa iudicium erunt adeo boni vt multi qui ante dormierunt. Secunda pars ostenditur ex eadem liter ra. nam viui celeriter morientur & postea resuscitabuntur. rationabile est autem quod moriantur. sane bea ta virgo mortua est. Item multi decedent cum pec catis venialibus quae purgabuntur per mortis toleran tiam, vel per modicu tempus imperceptibile post mor tem. hoc siquidem tenet Ambro sius & Augustinus vt patet in glossa capitis allegati. nam statutu est hominibus semel mori. ad Hebraeos nono. Tertia pars patet ex eodem loco. Ex quibus sequitur quod licet quilibet viuus resurget in instanti: similiter & quilibus mortuus: non tamen omnes resurgent in eodem instan ti: quia mortui prius resurgent.

⁋ Contra primam conclusionem argui tur sic. Multi erant resuscitati in veteri testameto. nam Helias & Heliseus mortuos resuscitabant. ergo Christus non est primitiae dormientium. Si dicas, in nouo testamento id intelligi, insto: Lazarus erat resuscitatus in nouo testamento ante resurrectionem Christi. loan. xi Forte dices: Lazarus erat resuscitatus ad vitam morta lem: Christus autem ad immortalitatem: de quae resurrectione Apostolus intellexit. Obiicio. dicitur Matth. xxvii. quod Christo passo multa corpora sanctorum resurre xerunt. Respondetur ad illud Matthei. xxvii. quod multa corpora post resuscitationem Christi resurrexerunt & exeuntia de monumentis venerunt in ciuitatem sanctam.

⁋ Contra secundam partem eiusdem coclu sionis argumentor. Iob. xiiii. dicitur. Homo cum dormi erit, non resurget, donec atteratur caelum, non euigilabit. sed caelum nunquam atteretur. & Ecclesiastes. iii. Vnu interitus est hominis & iumentorum. iumenta autem non resurgent: ergo neque homines. Beatus Gregorius. iiii. dia logorum. cap. iiii. dicit quod loquebantur loco concionato rum: interdum & potissimum Salomodo, vice stultorum Iob autem de resurrectione naturali.

⁋ Secundo ai gumentor. Hic binatius non resurget: demonstran do materiam & formam hominis impinguati. immo per secundam conclusionem, non quilibet in tota quantitate quan habebit resurget. signetur vnum pedale materiae quod habeat nunc sortes, quod non resurget. Arguitur sic. hic binarius non resurget demostrando materiam quam nunc sortes habet / & animam eius. hic binarius est sortes / ex quaestione praecedente: ergo sortes non resurget

⁋ Insuper vel aliqua pars materiae resurget: & non alia: & assigna rationem illius. Dicis. pars purior vt humidum radicale cum humidi cibalis parte resurget: & alia pars impurior non resurget. & si contingeret omnes partes esse aeque puras (uod non contingit) illa portio quam deus capiet quae sufficit quantitati humanae resurget. Contra hoc arguo. ex illo sequitur quod cor pora brutorum, piscium, & crocodilorum resurgent, quod non est dicendum probatur: quia contingit bruta illa comedisse homines in quorum naturam purior pars con uertitur. Alimentum enim convertitur in natura aliti. primo de generatione. & tunc sic. hoc resurget, demonstrando illas partes: hoc est vel erit corpus brutorum vel bru ti: ergo corpus bruti resurget vel corpora brutorum resurgent. & sic corpora crocodilorum resurgent.

⁋ Ad primum potest homo concedere praemissas illius syllogismi, & conclusionem logice & metaphysice loquem do quod iste homo non resurget & sortes non resurget: & cum hoc stat quod sortes resurget, nec istae contradi cunt. cum (sortes) haec supposita aequoce significet: & sic per aduentum nouae quantitatis & deperditionem antiquae aequocabitur sortes in significando: cum haec vox mediantibus diuersis conceptibus totalibus non syn onymis hanc rem vel res sibi succedentes significet. Numquam enim pars totius erit totum: aut econverso: nec ali qua identificantur metaphysice loquendo quae non habent adaequate easdem partes. loquor in extensis.

⁋ Si dicas. ex isto sequitur quod iuuenis num quam posset senescere nec vnquam ego fuerim in vtero matemo: & cum nunem fuerim in vtero alterius mulieris sequitur quod in nullius mulieris vtero vnquam fuerim. Fodem modo haec erit neganda / ego fui iuuenis. Vlterius redibit post tio Heracliti quod non contingit eundem equum bis intrare flumen: quia semper erunt aliae partes. Rursus hoc erit totus sortes, demonstrando totum sortem, dempto eius digito quem volo amputari. hoc est vel erit pars sortis: ergo pars sortis erit totus sortes. Ad primum nego sequalam. nam deus potest capere iuuenem qui diu viuet, nihil acquirendo de nouo, nec perdendo. si loqua ris de communi cursum: concedo quod iste iuuenis numquam erit il le qui erit senex: quia erunt aliae partes. Et concedo quod ego numquam fui in vtero materno: nec in vtero alicuius mulieris, nec ego eram iuuenis. sed non sequitur quod rede at positio Heracliti quod idem equus nunero bis non intret flumen: quia non est necesse continuo partes intrinsecas equi variari. Ad vltimum nego quod pars sortis erit sortes vniuoce capiendo (sortes) in obliquo & in recto. Et ad probationem / maiorem syllogismi, hoc erit sortes vniuoce capiendo nego: aequiuoce concedo. & propor tionabiliter distinguo conclusionem eiusdem syllogismi. Vulgariter tamen loquendo ego fui in vtero matris: hoc est anima mea cum parte corporis quam tunc habui / cui istae partes successerunt. sic est dicendum de hac. ego fui baptizatus.

⁋ Duobus ei modis aliquid est idem. Vno modo metaphysice & realiter loquendo. & sic ad veram identi tatem requiritur quod nulla sit variatio partium intrinsecarum rei. Secundo modo aliquid dicitur idem vulgariter quando apoe vulgus moraliter & vt plures loquendo / aliquid reputatur idem. & hoc potest esse cum maiore identitate reali in aliquibus quam in aliis. quo modo homo manet vulgariter idem tota vi ta sua: quia altera pars principalis scilicet forma non varia tur, lae aliae partes carnis varientur. sic equus, licet forma tota cum corpore varietur. sic Sequana, & ciuitas: & nauis successu temporis nouis asseribus prorsus variata dummodo sensim hoc fiat partibus succedentibus in si mili situ & figura cum prioribus. Vbi autem metaphysi cus mihi obiiceret in strepitu forensi quod non debeam habere haereditatem Helizabeth matris meae ob id quod reue ra non sum prognatus ex ea: & hoc metaphysice prosequeretur: esset omnibus ridiculus. Loquendum enim est vt plures. secundo de caelo & mundo. sed intelligendum vt pauci. hoc est vt sapientes. Iudex tamen scit metaphysicum verum in nuere. sed quia non congruit foro: est sophisma solum & fallacia, quia non conueniens rei: quod ad fallaciam suffi cit. primo Elenchorum. Durandus autem in distinctione sequen te tenet quod dummodo sit eadem forma quantuncumque diuer sa materia fuerit, erit idem compositum / sortes vel petrus Ad hoc adducit rationes caducas. quarum prior est. iuxta Aristotelem septimo metaphysicae, materia nec est quid nec quale nec quantum. & hoc secundum se. Dico quod haec auctoritas sic intelligitur. materia dis ponitur secundum exigentiam formae sine qua nunquam est. Secundo arguit. quia dato opposito conclusionis post nutritionem non esset idem. & sic esset nouus homo post cibum conuersum in substantiam aliti.

Ad secundum concedo illatum metaphysice loquendo. & concedo quod generatur noua substantia partialis: immo nouus homo partialis: cum enim sit substantia rationalis est homo & risibilis, absolu te capiendo terminum homo. in vsu nanque vulgari accipitur pro homine totali. & sic illa pars est substantia & non homo, quando autem (homo) supponit pro filio dei, est terminus connotatiuus / pro secunda persona in diuinis supponens, connotando quod huma- nitatem habeat assumptam.

⁋ Redeundo igitur vnde sumus digressi nego maiorem illius syllogismi, puta / hic binarius non resurget. & dico quod haec pars & illa demonstrando materiam & forma: erunt aliquid resur gens in sensu categorico. nam ad veritatem illius suffi cit quod anima informans hanc materiam vel partem eius vel ali quam eandem vulgariter, redeat informando. & nego hanc consequetiam. haec pars & illa pars resurget: ergo haec pars resurget: & illa pars resurget. capiendo antecedens in sensu categorico: & consequens in sensu hypothe tico. sicut non sequitur: haec pars & illa pars est aliquid aequale huic toti, per (haec) & (illa) demonstrando du as dimidietates. ergo pars haec & pars illa est aequalis huic toti, in sensu hypothetico. vel sic. haec pars & illa pars sunt sortes, in sensu composito, non aut di uiso. Nec sequitur ex hac solutione quod sortes & haec tunica resurgent / cum anima non habeat similem habitu dinem ad tunicam qualem ad materiam quam informat.

⁋ Ad secundum argumentum responsum est inter arguendum ad vltimam replicationem vs que: quae intendit probare hanc conclusionem. cor bora brutorum resurgent, capiendo corpus de praedicamento quantitatis. Aliqui sane propter hoc argumentum formidabant admittere quod alimentum conuertatur in substantiam aliti. sed Albertus di cit quod isti falluntur per fallaciam figurae dictionis quia consequentia est nulla. Doctor iste & alii opinione nostra falluntur. nam consequentia est euidens: nec aliquo pacto fallacia / vt patet intelligenti logicam & fallacias: nec impraesentiarum inten dimus hoc logicam ignorantibus suadere. Con cedo itaque istas conclusiones de virtute sermonis. Corpora brutorum resurgent in extremo iu dicio. corpora piscium resurgent in iudicio. quia corpus tantum valet quantum materia: & pars materiae est materia. sed istae sunt negandae. resurgent in iudicio corpora brutorum. resurgent in iudicio corpora piscium: quia tempore resurrectionis non erunt corpora brutorum, sed corpora brutorum resurgent corpora hominum. Dicis. pariratione deberemus concedere istas: corpus patris mei comedi: corpus hominis comedam. quod fuerit absurdum. & patet adiuncto vno vel ro. nam in communi modo loquendi dicimus, pi sces comedi, boues comedi: quia eorum materias comedi. tempore enim comestionis non erant pisces. sed cadauera piscium vel pisces per synecdo chen. Solum ergo materias piscium qui fuerunt comedi: & illa materia informabatur anima Castoris vel Pollucis submersi in mari. Et hoc melius coaptatur illi difficultati de materia quae informabitur successiue duabus animis. sicut contingit de aliquibus Scythis vescentibus car nibus humanis, vt Anthropophagis: vel in casu nostro. Respondetur. admittimus istam & similes comedi pisces, quia cadauera proxima piseium comi di: non sic de carnibus humanis: quia lber materias hominium comederimus: tamen proxie non informabantur anims hominium.

⁋ De difficultate autem in quo resurget illa materia quae informatur variis animabus successiue: quam mouet beatus Augustinus. xxii. de ciuitate dei ca. xii. ad finem, & inter caeteras vocat illam difficillimam: dicit quod in primo resurget: quia erat purior in illo & deus supplebit in reliquo. potest etia in vtroque re surgere si deo placuerit: cum idem possit esse circum scriptiue in duobus locis. vel in vltimo & deus supr plebit in primo. Sed contra istud argumentor. Corpus habebit beatitudinem sibi competentem in suis dotibus: & habens bearitudinem maiorem in animal maiorem habebit in corpore. sed contingit quod se cundo comedens illam carnem sit primo sancti or. si ergo ponatur in vtroque proportionabiliter beatificabitur beatitudine corporali secundum animas. Dico quod beatitudo corporis proprie non est beatitudo. Hermaphroditi autem: quia secundum natu raliter loquentes plus participant de vno sexu, la discrimen non bene demus: in illo redibunt pure. Si sint duae animae in monstro: redibunt duo homines. vbi vero est vna: redibit non monstrum: potissimum in beatis. Paruulis item decedentibus in resurrectione deus augebit materiam sufficientem. Et redibunt homines in propriis corporibus. secun dum illud Iob. xix. Rursum circundabor pelle mea Et in carne mea videbo deum saluatorem meum: Quem visurus sum ego ipse & non alius. Et licet homo non erit idem metaphysice, vt superius diximus: quia non erunt eaedem partes adaequates tamen erit idem vulgariter quia eadem anima cum vna parte corporis ante habiti / cum supplemen to eius quod deest.

⁋ Tertio arguitur, non resui gunt impii in iudicio. vt dicitur psal. i. Respondetur non resurgent ad suam salutem / saltem non resurgent impii ad suam salutem.

⁋ Quarto arguitur sic. Antichristus nonipont esse futurus: ergo non potest resurgere, probatur anteceden: quia vel est dabile maximum tempus per quod Antichristus potest esse fu turus, & hoc non. quia quocunque tempore dato in quo potest esse futurus, in maiori tempore potest esse futurus: nec datur aliud membrum: vt patet cur rendo per omnia, non enim datur minimum tempus per quod po test esse futurus: nec maximum per quod non potest esse futurus: nec minimum per quod non potest esse futurus, quia si sic: maxime esset per tempus infinitum. sed hoc non: quia illud tempus no est paruum ltem pars infinita illius temporis est minor: & per illam Antichristus non potest esse futurus.

⁋ Respondetur ad materiam argumenti, relicta impraesentiarum difficultate materiae physicae, quod datur minimum tempors per quod Antichristus non potest esse futurus: & illud est verum de tempore infinito: quia per totum illud tem pus Antichristus non potest esse futurus: & per quidli bet minus tempus potest esse futurus: tenendo quod vnum infinitum non est minus alio.

⁋ Contra tertiam conclusionem argumentor. Aliqui relinquentur viui in aduentu Chri sti ad iudicium. iuxta illud symboli. Venturus est iudicare viuos & mortuos.

⁋ Praeterea arguitui contra illam partem in qua dicitur quod resurgent in ictu ocu li. ergo in instanti: & per consequens erit vacuum naturaliter: vel duo corpora de praedicamento substantiae erunt in eodem loco. vtrumque e disconueniens & reprobatum ab Arist. iiii. Physicorum. igitur. consequentia ospeditur acceptis pulueribus in sepulchro: qui si minorem locum occupabunt cum informabuntur anima imtellectiua: vel aer ingredietur in instanti: & hoc non quia motus non potest esse in instanti: vel successiue: & ita dabitur vacuum. eodem modo si corpora de beant esse maiora illis pulueribus: & alia corpora non possint in instanti recedere: duo corpora erunt in eodem loco proprio.

⁋ Ad primum dicitur quod illi vocantur viui qui superunt ante aduentum iudicii: qui tamen morientur. nam statutum est hominibus semel mori. vt dicit Apostolus ad Hebraeos. ix. hoc tenent Augustinus & Ambrosius, vt magister allegat. & scriptura qua drat. Dicit enim Apostolus. i. ad Thessaloni. iiii. Mortui qui sunt in Christo resurgent primi: deide nos qui viuimus qui relinquimur / simul rapie mut cum illis in nubibus obuiam Christo in aera. sed breuissima mora manebunt mortui. Beatus Hieronymus autem scribens ad Marcellinam tenet oppositum. Et Augustinus hoc quod tenuit in secundo libro de baptismo paruulorum reuocat libro secundo retractati. c. xxxiii.

⁋ Ad aliud dico quod in resurrectione & ante eam multa erunt. nam quando homo moritur / anima desinit informare corpus: & partes materiae informantur aliis formis. denique erimus esca vermibus / serpen tibus / & caeteris id genus. Vnde dicit ecclesia. Me mento homo quod cinis es & in cinerem reuerteris. Hine in sancto Victore in epitaphio Petri Comestoris legitur. Petrus eram quem petra tegit: factusque comestor Nunc comedor. Bone deus hic, non est mate ria risus & superbiae: iuxta verbum Ecclesiastici. x. Quid superbis terra & cinis? sed colligenda est no stra vita cum frequenti memoria mortis. quod plus tibi conducet quam scire explicare nodos latentes ma teriae quam quaerimus de mutatione instantanea. sed vnum faciendo / aliud non omittere operaepraecium est ad fugiendum ocium. Comminus accedendo / pertes istas recolligere oportebit: & hoc fiet ministe tio angelorum: iuxta illud Matth. xxiiii. Mittet angelos suos cum tuba & voce magna: & congrega bunt electos eius a quatuor ventis: a summis caelorum vsque ad terminos eorum. lstud i fiet temporarie. Si au tem angeli nequeant omnia corpora inuenire sibi relicta vt corpora Ioannis Hus & Hieronymi Pragensis & aliorum crematorum in aqua dispersorum, deo adiuuante colligent illas partes vbicumque fuerint. rursus collectis corporibus deus faciet dispositionem: & illa viuificabit anima intellectiua, corrumpendo formas prio res. Nec est certandum an cor sit principalior pars & ab eo incipiat, an caput. Hic enim non oportet da re prioritatem temporis: sed potest esse in instanti: sic quod primum instans informationis animae erit primu instans non esse formae praecedentis. Et demus quod materia ho minis erit densior qui materia praeiacens fuerit, nego quoi vacuum propterea sit naturaliter. nam aer subito inse quitur minorationem illorum corporum. & est mutatio: & non motus. Natura enim sic abhorret vacuum: vt ipsum non permittat durare per tempors vel instans, quod rebus stantibus vt nunc constat. Nec est difficultas de muta tione subita: cum res successiue diminuantur & de lo co mutentur. Quia vacuum natura abhorreat, patet sic non aliam ob rem aqua ascendit in culmo nisi ad fugiendum vacuum, te bibente & aerem attrahente. Nec vinum e bass dolii trahere potes nisi costam terebres propterea aqua non descendit per foramina clepsydrae in horto, foramin superiore clauso: sed bene aperto vt aliud corpus ingre di possit: & non ideo quia aer resistit aquae ne descendat per foramina. nam remoto pollice rima supremam clau dente / protinus descendit aqua: & tamen est idem aer, aequa liter vt antea resistens. fuit quidem ipsa aqua suapte natura non inclinata ad descensum in illo casu. Et si dolium quantumcumque magnum sit ponatur superius clausum, alio extremo sublato nihil liquo ris descendet, quod patet per foramina parua vel ma gna in clepsydra: vel si caues totam basim clepsydrae supremo foramine obstructo, nisi aer inferne in grediat vel ad alias partes. sed si costam vasis terebres aqua per foramina basis exibit. Simiter si vitrum repleueris aqua, orificio in aqua manente: extrahendo pedetentim vitrum quousque dimidietas vel vna quin ta pars vitri maneat in aqua: vel vitrum non po tes extrahere: vel aqua ascendit ad basim phialae nisi aliquis aer ingrediatur inter digitos tuos & vitrum His itaque experimentis constat naturam summe va cuum abhorrere. & palam est quod vacuum esse naturaliter est impossibile. siue ascensus grauis sit a forma substantiali: siue potius a deo rectore vniuersi: circa quod nunc non insisto. Non tamen nego quin vacuum pos sit esse supernaturaliter.

⁋ Ad nodum igitur argumen ti dico quod non repugnat aeri mutari subito, quaere ergo non intrabit in instanti? nulla est repugnantia intrinseca: cum forma aeris ad hoc inclinetur. Resisten tia enim extrinseca non impedit. Nec valet dicere. est agens limitatum & finitum: ergo non potest: agere in instanti. nam secundum istos eosdem anima po test suos actus producere in instanti: & tamen est creatus ra finita. Sed cotra hoc dicis. ponamus totam sphae ram aeris, aquae, & terrae corruptam: tunc ignis per me ibit subito ad euitandum vacuum: & sic erit mirabi lis raritas. Respondeo. hoc argumentum erit aequalis ponderis contra te si ponatur successiue moueri. nam quaero vbi erit status successiue in raritate mouendo ad fugiendum vacuum. si nullus: habetur inconveniens quod contra nos infers. si sit status per te in maxima raritate: hoc nobis sufficiet. Et dico quod ad maximam raritatem possibilem, natura illum aere ne sit vacuum mutabit: qui si non sufficiat: alia corpora circum stantia etiam subito rarefient. sicut iam fit quando lapis mo uetur per aerem: anterior enim aer condensatur, & posterior rarefit insequendo / si fuerit citra maxima raritatem possibilem: in qua si fuerit: non mouebitur lapis: non ob resistentiam aeris, sed ne detur vacuum vel ranius ratis simo. Vbi autem non est sufficiens corpus ad replendum, aut potius impediendum vacuum in corporibus circumiacen tibus: non est hoc imputandum naturae, quae facit quod potest & hoc supposito quod maius sit disconveniens in natura habire rarius ratissimo naturali / quam vacuum admitte re. alioquin non dabitur vacuum. & vltra raritatem natura lem regularem datur maior raritas. nam sicut homo existens inter praecepta incompossibilia obligatur seruare maius & ab alio absoluitur: sic quando in natura necesse est in alterum duorum incompossibilium naturalium incidere: videtur quod natura a maiore ssipoterit / se elongabit.

⁋ Epilo gus dictorum in hac quaestione. Quilibet resurget in extremo iudicio. & si quantitas materiae in qua quis decedit immensa fuerit, superfluitas resecabitur sicut defectus paruae materiae supplebitur, nec semper resurget idem homo metaphysice & rea liter loquendo. materia enim est aeque pars compo siti ac forma, licet minus principalis. sed resurget idem homo moraliter & vulgariter loquendo. Item corpora brutorum resurgent in iudicio: sed non resurgent corpora brutorum. nam hic syllogismus est infallibilis. ista resurgent, ista sunt vel erunt cor pora brutorum: ergo corpora brutorum resurgent Si enim praesidens in vico straminis diceret hic fallaciam esse in forma: ab aliis regentibus assisten tibus iudicaretur non exercitatus logicus. Haec autem nolim intelligas in Alberti contemptum dicta. nam is erat modus loquendi in diebus eius: & adhuc est aliquorum parum se logicae accommodantium. sed haec dixi ne quis propter viri eruditi auctoritatem credat ita fore dicendum Ed de resuscitatione corpo rum dubitatur, an resurgent in suis sepulchris. & sic cum in vno sepulchro sint multa corpora vt in Arbee corpora patriarcharum: multa corpora erunt in eodem loco proprio. & contingit varias partes in variis locis sepeliti, & aeque pricipales: vt dimidie tatem capitis vel cordis cu aequali portione corpo ris.

⁋ Respondeo. vbi est maior pars in sepulchro llic resurget corpus. secundum illud Ezechi. xxxvii. Ecce ego aperiam tumulos vestros: & educam vos de sepulchris vestris populus meus. Et Matth. xxvii. Monumenta aperta sunt: & multa corpora sanctorum qui dormierant surrexerunt: & exeum tes de monumentis &c. vbi glos. dicit. Monumen ta aperta sunt in typum resurrectionis futurae. ei go resurrectio mortuorum erit in monumentis. De submersis autem vel habentibus partes aeque principales in variis locis dicitur / quod colligentur vbicumque fuerint. & viuificatio erit vbi deo placebit: & resurre ctio. Forte adducentur omnes partes ad vallem losaphat in quam erit iudicium secundum lohelem in. iii. cap. sui libri. & dies iudicii veniet sicut fut, in media nocte scilicet per respectum ad terram promissionis. iuxta verbum Apostoli. i. ad Thessa. v. &. ii. Petri. iii. Vel in media non cte. id est inopinate. & hoc est rationabilius quod ve niat ad iudicium in die sicut ascendit. Actuum. i. & re surrexit in die, hoc est in principio diei. Et loquor de die & nocte respectu horizontis Hierosolymaes quia palam est quod erit resurrectio in nocte per respectum ad aliquem horizontem. nisi velis dicere quod caelum non mouebitur ante resurrectionem: vel circa eam. & sic nec erit dies, nec nox: sed sufficit quod incipiat esse dies in horizonte ludaeae. Et licet ma gis orientales vel occidui resurgent noctu in sepulchris suis, non refert. Omnes autem poterunt stare in valle vel prope eam in aere, quando venient ad iudicium.