Table of Contents
In Quartum Sententiarum (Redactio B)
Prologus
Quaestio 1 : An liceat aliqua non theologica in theologia tradere
Quaestio 2 : Quid opus sit facto in contrarietate positionum seu opinionum
Distinctio 1
Quaestio 1 : An creatura possit creare
Quaestio 2 : Ad definitio sacramenti quam poni magister sit bona
Quaestio 4 : Utrum pro cuiuslibet legis tempore debeant esse alia et alia sacramenta
Quaestio 5 : Quid sit circumcisio, et quomodo obligat
Distinctio 2
Quaestio 1 : Quid sit baptismus: et quae eius materia et forma.
Distinctio 3
Quaestio 1 : An institutio baptismi circumcisionem et legalia evacuet
Distinctio 4
Quaestio 1 : An virtutes infundantur in baptismo
Quaestio 3 : An omnes baptizati aequaliter effectum baptismi recipiant
Distinctio 5
Quaestio 1 : An liceat recipere baptismum a ministor malo vito
Distinctio 6
Quaestio 1 : An character sit causa initerationis baptismi
Quaestio 7 : An confirmatio sit sacramentum initerabile
Distinctio 8
Quaestio 1 : An sit ponenda forma in sacramento Eucharistiae ut in caeteris
Distinctio 9
Quaestio 1 An omnis mortalis peccator indigne Eucharistiam assumat
Quaestio 2 : An in somno pollutus communicare possit
Quaestio 3 : An non ieiunus possit eucharistiae sacramentum sumere
Distinctio 10
Quaestio 1 : An corpus Christi et eius sanguis realiter in Eucharistia contineantur
Quaestio 2 : Quomodo corpus Christi sit in Eucharistia
Quaestio 4 : An deus possit aliquod corpus simul ponere in diversis locis separatis circumscriptive
Quaestio 5 : An corpori Christi eaedem proprietates insint in eucharistia quae in caelo
Quaestio 6 : Utrum aliqua creatura possit movere corpus Christi prout existit in sacramento
Quaestio 7 : An sit essentialis ordo inter modum essendi sacramentaliter, et sub modo naturali
Distinctio 11
Quaestio 1 : An panis transubstantietur in corpus Christi
Quaestio 2 : An solus panis triticeus et vinum vitis fit conveniens materia huius sacramenti
Quaestio 3 : An corpus Christi sit categorice adorandum in eucharistia, an conditionaliter
Distinctio 12
Quaestio 1 : An omne accidens possit esse sine subiecto
Quaestio 2 : An quantitas distinguatur a re quanta
Quaestio 4 : An cum omni alteratione accidentium in eucharistia maneat corpus Christi
Quaestio 5 : An pluries in die celebrandum sit
Quaestio 6 : Utrum quilibet clericus quolibet die teneatur dicere horas
Quaestio 7 : An ex inadvertentia dicens horas vel distractus satisfaciat praecepto de dicendis horis
Quaestio 8 : An audiens missam, et interea dicens horas satisfaciat utrique praecepto
Distinctio 13
Quaestio 1 : An sequendo consecrationem Christi debeamus in fermentato, an in azimo pane consecrare
Quaestio 2 : An Christus xiiii luna comederit agnum paschalem
Quaestio 3 : An laicus teneatur sub utraque specie communicare
Quaestio 4 : Quis sit modus celebrandi
Distinctio 14
Quaestio 1 : An peccati post baptisma commissi necessaria sit poenitentia
Quaestio 2 : An per sacramentum poenitentiae peccatum mortale deleatur
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum quis possit satisfacere seu adimplere poenitentiam iniunctam existendo in peccato
Quaestio 2 : An opus satisfactorium sit aequae meritorium ac non satsifactorium
Quaestio 3 : An non ieiunantes peccent
Quaestio 4 : An ieiunium quadragesimae sit de iure divino
Quaestio 6 : An tertio comedens frangat ieiunium ut secundo comedens
Quaestio 7 : An quilibet teneatur ad eleemosynam faciendam
Quaestio 9 : An quilibet non extreme pauper teneatur pauperi exteme eleemoysnam impedere
Quaestio 10 : An rerum dominia iure naturae divino an humano partita sint
Quaestio 11 : Utrum homo teneatur restituere illa quae acquisivit per perscriptionem vel usucapionem
Quaestio 12 : Quomodo conveniant et differeant ususfructus et usus et quomodo finiantur
Quaestio 13 : An lucrans in ludo acquirat dominium rei lucratae, et potissimum in ludis taxillorum
Quaestio 14 : An ludere sit honestum
Quaestio 15 : An bene vivant homines tesseras facientes vel eas vendentes
Quaestio 16 : An proximi lacerans famam teneatur eam restituere
Quaestio 18 : An accusatus de aliquo crimine teneatur illud crimen prodere non obstante fama
Quaestio 19 : An homicidium sit magnum peccatum: et quae restitutio debeatur homicidio
Quaestio 20 : An liceat occidere et rapere in bello
Quaestio 21 : An licitum sit christiano viro vocare in suum auxilium infideles contra Christianos
Quaestio 22 : An homo damnatus ad mortem possit aufugere licite
Quaestio 23 : An duellum sit licitum
Quaestio 24 : An furto aliena subtrahens peccet
Quaestio 26 : An fur teneatur ad restitutionem omnium quae furto abstulit
Quaestio 27 : An iuste pro furto infligatur mors
Quaestio 29 : An omnis usura sit peccatum
Quaestio 31 : An mutuator possit mutare ad usuram, vel recipere ultra sortem aliquid
Quaestio 35 : An liceat ad usuram capere
Quaestio 36 : An contractus quem cambium bursae dicunt sit licitus
Quaestio 37 : An trapezitae seu campsores permutando et capiendo plusquam debent usuram commitant
Quaestio 38 : An usurarius teneatur restituere lucrum ex usura acquisitum
Quaestio 39 : Quot sint species contractus
Quaestio 40 : Utrum negotiatio proprie dicta lucrativa sit licita
Quaestio 42 : An reddituum emptio sit licita
Quaestio 43 : An redditus depraevetur per hoc quod est irredimibilis vel perpetuus
Quaestio 44 : An liceat emere vitalitium, hoc est sustentationem pro vita vel pro victu
Quaestio 45 : Utrum contractus locationis et conductionis sint liciti
Quaestio 46 : An contractus Socidarum quibus rustici in animalibus innituntur sit licitus
Quaestio 47 : An contractus societatis sit licitus
Quaestio 48 : De quodam particulari contractu tanquam societatis an sit licitus
Quaestio 49 : An contractus quem Ioannes Eckius Germanus proposuit: sit aequus et licitus
Quaestio 50 : Utrum in restitutione pluribus facienda aliquis sit servandus ordo, et quis
Distinctio 16
Quaestio 1 : An contritio: oris confessio: et satisfatio sint partes poenitentiae
Distinctio 17
Quaestio 1 : Quo iure confessio vocalis sit introducta
Quaestio 3 : An quilibet adultus teneatur confiteri omnia sua peccata proprio sacerdoti
Quaestio 4 : An peccatorum circumstantiae sint de necessitate salutis confitendae
Quaestio 5 : An homo habens peccata non reservata cum reservatis teneatur omnia illa curato
Quaestio 6 : An quis licite compelli possit sua peccata bis confiteri
Quaestio 9 : An debeat iterare confessionem is qui confessus est et non poenituit
Distinctio 18
Quaestio 1 : An sacerdos evangelicus virtute sacramenti poenitentiae tollat aliquid de culpa
Quaestio 2 : An excommunicatio excommunicatum et alios excludat a communione mutua
Quaestio 3 : An omnis participans cum excommunicato mortaliter peccet
Quaestio 4 : Utrum communio cum excommunicato sit lege divina; an humana prohibita
Distinctio 19
Quaestio 1 : An sacerdos possit uti calve in quolibet
Quaestio 2 : An fraterna correptio sit cuilibet adulto de praecepto
Distinctio 20
Quaestio 1 : An ille sit prorsus liberatus a poena qui adimplet poenitentiam iniunctam a sacerdote
Quaestio 2 : An indulgentiae vivis et mortuis prosint et ad quid
Distinctio 21
Quaestio 1 : An aliqua peccata dimittantu rpost hanc vitam
Quaestio 2 : An sigillum secret sit omni modo servandum
Quaestio 3 : An sacerdos teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum
Distinctio 22
Quaestio 1 : An quilibet resurgens a peccatis mortalibus resurgat ad priora merita vel gratiam
Quaestio 2 : An in labente in mortale peccatum post gratiam redeant priora peccata
Distinctio 23
Quaestio 1 : An extrema unctio sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An aqua benedicta aliquid in ecclesia valeat
Distinctio 24
Quaestio 1 : An ordo sit sacramentum movae legis
Quaestio 2 : An summus pontifex possit dispensare cum sacerdote ut contrahat matrimonium
Quaestio 4 : An accipiens personas in beneficiis ecclesiasticis peccet
Quaestio 5 : An liceat dare beneficium paruulo octo vel decem annorum
Quaestio 6 : Quomodo ab inidoneo idoneus sgregetur
Quaestio 7 : An quis possit petere honorem
Quaestio 8 : An conferens beneficium bono, meliore relicto, peccet
Quaestio 9 : Eadem. An collator beneficii peccet, beneficium bono dando, relicto meliore
Quaestio 13 : An conclusiones cum suis probationibus in quaestione praecedente positae sint verae
Quaestio 16 : An praelatus ecclesiae sit dominus proventuum ecclesiae datorum
Quaestio 18 : Quomodo cognoscatur status et sufficientia viri
Quaestio 20 : An clericus possit de rebus suis testari
Quaestio 23 : Utrum clericus teneatur restituere fructus beneficii quos in mortali recepti
Distinctio 25
Quaestio 2 : Utrum simonia sit grave peccatum
Quaestio 3 : An prece et obsequio committatur simonia
Quaestio 5 : An simoniace promotus munere a manu iustum titulum in beneficium acquirat
Quaestio 6 : An possit esse pactio in spiritualibus
Quaestio 7 : Quae sit poena simoniacorum
Distinctio 26
Quaestio 1 : An matrimonium sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An matrimonium ob pulchritudinem vel opes contrahi possit
Quaestio 3 : An matrimonium sit sacramentum univoce cum aliis sacramentis
Distinctio 27
Quaestio 2 : An matrimonium per sacros ordines et religionis professionem dissoluatur
Quaestio 3 : Quis possit sponsalia contrahere et an sint licita
Quaestio 4 : Quo modo matrimonium conditionale contrahatur
Quaestio 6 : An maximus pontifex possit cum bigamo dispensare ut ordines suscipiat
Distinctio 28
Quaestio 1 : An carnalis copula cum sponsalibus matrimonium causet
Distinctio 29
Quaestio 1 : An consensus coactus per metum ad matrimonium sufficiat
Distinctio 30
Quaestio 1 : Utrum error matrimonium impediat
Quaestio 2 : In quo virginitas consistat; et an sit virtus
Quaestio 3 : An viduitati et castitati coniugali virginitas praestet
Quaestio 4 : An fuerit verum matrimonium inter Mariam virginem et Ioseph
Distinctio 31
Quaestio 1 : An tria bona matrimonii excusent actum matrimonialem ne sit peccatum
Distinctio 32
Quaestio 2 : An unus coniugum possit vovere sine consensu alterius
Distinctio 33
Quaestio 1 : An liceat vel licuerit unquam simul plures habere uxores
Quaestio 2 : An libellus repudii in lege Mosaica fuerit licite permissus
Distinctio 34
Quaestio 1 : An impotentia coeundi matrimonium impediat
Quaestio 2 : An maleficiatus possit contrahere
Distinctio 35
Quaestio 1 : An vir possit uxorem ob adulterium dimittere
Quaestio 2 : An aliquis possit mulierem sibi matrimonio coniungere quam per adulterium polluit
Distinctio 36
Quaestio 1 : An servitus impediat matrimonium
Distinctio 37
Quaestio 1 : An sacer ordo impediat matrimonium
Distinctio 38
Quaestio 1 : An expediat vovere
Quaestio 3 : An omne votum obliget voventem ad sui observantiam
Quaestio 4 : An opus factum ex voto sit melius quam opus factum sine voto
Quaestio 6 : An status religiosorum sit perfectior statu episcoporum saecularium
Quaestio 8 : An paupertatis votum in communi, in religione expediat
Quaestio 10 : An expediat monachis habere bona in communi in coenobio, et non in proprio
Quaestio 11 : An licite sint aliqui religiosi mendicantes
Quaestio 13 : Quis sit dominus bonorum quae habent fratres minores
Quaestio 17 : An gravatus aere alieno possit profiteri religionem
Quaestio 19 : An transgressio cuiuslibet in regula contenti sit peccatum
Quaestio 20 : An sit meritorium religiosos non religiose viventes reformare
Quaestio 21 : An liceat vel expediat religioso ab una religione in aliam transire
Quaestio 22 : An sit expediens tot religiones habere in mundo
Quaestio 23 : An Carthusia sit religionum optima
Quaestio 24 : An peccent Carthusienses comedendo carnes
Distinctio 39
Quaestio 1 : An dispar cultus impediat materimonium
Distinctio 40
Quaestio 1 : Quomodo cognoscatur gradus consanguinitatis
Quaestio 2 : An consanguinitas impediat matrimonium
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quid sit affinitas et an impediat matrimonium
Quaestio 2 : An sint aliqui filii illegitimi
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis et legalis impediat matrimonium
Distinctio 43
Quaestio 1 : An idem corruptum possit per naturam redire
Quaestio 2 : An in lumine naturali ostendi possit hominem resurrectionem possibilem esse futuram
Quaestio 3 : An Deus possit reproducere aliquid proprie corruptum
Quaestio 4 : An totum dicat tertiam entitatem a suis partibus realiter distinctam
Quaestio 5 : An resurrection mortuorum generalis sit futura, et quis sit modus resurgendi
Quaestio 6 : An corpora mortuorum resurgent cum omnibus suis partibus et adminiculis
Quaestio 7 : An foeminae resurgent in sexu masculino
Distinctio 44
Quaestio 1 : Quoto anno aetatis Christus passus sit
Quaestio 2 : Quoto die Christus resurrexerit a mortuis
Quaestio 3 : An infernus sit sub terra
Quaestio 4 : An ignis inferni sit eiusdem speciei cum igne nostro
Quaestio 5 : An corpus damnati possit calefieri
Quaestio 6 : Quo modo animae corporibus excute crucientur: et similiter daemones
Quaestio 7 : An tristitia sit magna poena
Distinctio 45
Quaestio 1 : Quibus prosint suffragia ecclesiae
Quaestio 3 : An suffragia existentis in mortali peccato prosint defuncto
Quaestio 4 : An conducat in loco sacro sepeliri, et an quilibet possit eligere sibi locum sepulturae
Quaestio 5 : An sancti orent pro nobis
Quaestio 6 : An sit aliqua memoria intellectualis sicut sensualis
Distinctio 46
Quaestio 2 : An deus inaequaliter merentes inaequaliter praemiet
Quaestio 3 : An homines pro meritis et demeritis habebunt praemium et supplicium
Quaestio 4 : An aliquod peccatum sit infinitae parvitatis: et similiter omissio
Distinctio 47
Quaestio 1 : An in generali iudicio erit disputatio vocalis
Quaestio 2 : An ignis conflagrationis erit eiusdem speciei cum igne praesenti
Distinctio 48
Quaestio 1 : An caeli cessabunt a motu post diem iudicii
Distinctio 49
Quaestio 1 : An felicitas sive summum bonum in bonis corporis vel fortunae inveniatur
Quaestio 2 : In quo consistat vera beatitudo
Quaestio 3 : An essentia beatitudinis in uno actu consistat, an pluribus
Quaestio 4 : An homo naturaliter possit Deum videre
Quaestio 5 : An beatitudo principalius consistat in actu intellectus, an voluntatis
Quaestio 6 : An omnes summae appetant beatitudinem
Quaestio 7 : An appetitus liber, ex necessitate appetat beatitudinem
Quaestio 8 : An intellectus clare videns Deum possit non delectari, vel deum non diligere
Quaestio 9 : An voluntas efficientiam habeat respectu suae beatitudinis
Quaestio 10 : An beatitudo partialiter producatur a beato
Quaestio 11 : An omnes beati sint aequaliter beati
Quaestio 12 : An beatitudo sit perpetua
Quaestio 13 : An beatitudo sanctorum post resurrectionem erit maior in anima quam nunc sit
Quaestio 14 : An sensus exteriores beatorum erunt continuo in actibus suis in patria
Quaestio 15 : An videns deum ipsum comprehendat
Quaestio 16 : Quid sit videre in verbo, et an videns verbum omnia quae in verbo relucent videat
Quaestio 17 : Per quid corpora beatorum erunt impassibilia
Quaestio 19 : Utrum dotem claritatis habeant beati
Quaestio 21 : An duo corpora dura possint immediate se tangere
Quaestio 22 : An virginitati debeatur aureola
Quaestio 23 : An doctoribus debeatur aureola
Quaestio 24 : An mors sit de ratione martyrii
Quaestio 25 : Quando quis debeat pati martyrium et pro quibus causis
Quaestio 27 : Cuius virtutis sit actus martyrii vel illae cui debetur aureola martyrum
Distinctio 50
Quaestio 6
An quis licite compelli possit sua peccata bis confiteri⁋ Distinctionis Decimaeseptimae Quaestio Sexta. Exto circa hanc materiam confessionis quaero: An quis licite compelli possit sua peccata bis confiteri. Mouetur quaestio quia hincinde sunt apparentiae oppositae. Nam Ioannes vigesimus secundus errores Ioannis Poliacensis reprobans dicit incon uenire quempiam astringi sua peccata pluries confiteri. & hoc deducit Dionysius Cistertiensis libro iiii. distin. xxiii. contra statutum abbatum ordinis Cistertiensis: qui in capitulo definiuerunt religiosos viros & foeminas sui ordinis debere confiteri abbatibus suis semel in anno: esto confessi fuerit & absoluti a peccatis suis. Recitat quendam bacca laureum Petrum de Clara valle idem scribentem ad abbatem suum: & alios ad illud propositum imtroducere conatur.
⁋ Pro hac quaestione ponam conclu siones aliquas: quarum prima est. Licitum est confiteri eadem peccata pluries: immo secunda abso lutio & sequentes sunt sacramentales sicut prima. hoc superius diximus.
⁋ Secunda conclusio. Stat aliquem licite esse obligatum pluries confiteri si mortaliter deliquat. Probatur: quia aliquis potest vouere in odium peccati: quod si peccauerit: bis ipsum confitebitur. hoc nanque est licitum: & saluti vouentis conducit. licita est enim materia voti vel iuramenti. peccet iste mortaliter: iam tenetur peccatum suum pluries confiteri: ergo propositum.
⁋ Tertia conclusio. Licitum est hoc statutum Cistertien sium: & expediens vt opinor, animis religiosorum. hoc patet ex praemissa.
⁋ Quarta conclusio. Hu iusmodi abbates possunt suos subiectos ad hoc statutum obligare. Probatur: quia si non possint: hoc est propterea quia superiores non possunt nouas cudere leges vltra regulam / inferiorum obligatorias. sed hoc est falsum: vt patet per religiosorum statuta pro conseruatione regulae adiecta. Praeterea arguitur ad idem. Religiosi cultui diuino man cipati possunt ad aliquas ineges astringi ad quas conmunis populus astringi non debet. sed multi saientes tenent istud de laicis. nam Hericus Gandensis in primo quodlibeto tenet quod confessus religiosis men dicantibus tenetur eadem peccata iterato confiteri se mel in amno proprio sacerdoti. Et potest dari analogia. si curatus sancti Nicolai Parisiensis daret faculta tem omnibus parochianis suis confitendi Sorti vel Platoni presbyteris si velint: quo non obstante erunt obligati confiteri sibi in pascha: tunc vere absoluti enebuntur sua peccata confiteri iterato. Praeterea Ioannes monachus, Archidiaconus, & plerique ca nonici istud tenent. & in rei veritate extrauagans Sixti Quarti in ca. Vices. de treuga & pa. ad hoc est multum apparens: in qua dicit verba quam sequum tur. Quia etiam ipsi mendicantes desistant praedicare, quod pa rochiani non sint obligati saltem in pascha proprio confiteri sacerdoti: quia de iure tenetur parochianus sal tem in pascha proprio confiteri sacerdoti. ergo videtur Sixtus Quartus voluisse dicere quod homo teneatui peccata confessa reconfiteri: quamuis non tenebatur diebus Ioannis vicesimi secundi: quia inter constitutiones aduersas pontificias priori posterior derogat: ergo Sixtus Quartus alium sequens videin relinquaere Clementinam Dudum. de sepul. vel casum ex cipere ab ea: & redire ad statutum Omnis vtriusque sexus. quia non videtur aliud ius commune de confes sione facienda in pascha. Circa dies Sixti Quarti abhic trigintaquatuor annos quidam frater Ioannes Angeli prdicauit aliquas propositiones Tornaci: qua rum haec erat vna. Parochianus confessus fratribu mendicantibus satisfacit decretali Omnis vtrius quod sexus, nec tenetur confiteri proprio curato semel in anno: nec ab eo petere licentiam. & cum variae proposi tiones illius viri essent ad facultatem nostram missae approbandae aut castigandae: sic hanc adornauit seu qualificauit facultas. Haec propositio est scandalosa & iuri contraria: & pro subditorum ad praelatos debita obedientia & reuerentia publice reuocanda. Martinus Quintus etiam in quadam extrauagante quae inci pit Ad vberes fructus. simile dicit.
⁋ Ex his mul tum apparens est quod homo tenetur confiteri peccata con fessa de per accidens. hoc est quando confessus est ali cui qui non potuit eum absoluere. sed simpliciter non tenet ad illud. tum si non peccet mortaliter seme in anno. tum si peccet, & suo curato confiteatur. Sed contra istud dices. Non est maior apparentia in aliquo allegato ad istod propositum quam sit in capi. Vices. & tamen in eodem cap. habetur. Per hoc tamen ipsi fratres mendicantes non censeantur exclusi: quo minus secundum iuris communis & priuilegiorum eisdem concessorum dispositionem cofessiones audire & poenitentias iniungere valeant. ergo nihil tollitur ab eorum priuile giis ante hanc extrauagantem concessis. Contra. hoc non videtur valere: nec esse de mente pontificis propter allegata. & considerando litem inter rectores eccle siarum & religiosos ortam diceretur quod datur eis facultas vt possint absoluere: sed hoc non obstante absoluti ab eis tenentur sua peccata in pascha confiteri proprio curato. Sed contra argumentor: vel abso lutus ab eis tenetur confiteri omnia mortalia ab vl timo pascha: vel post vltimam confessionem. primum videtur onerosum: & illo dato pauci adirent religio sos. & similiter secundum: quia stat quod Sortes sit con fessus in fine quadragesimae religioso mendicanti, non habens peccatum mortale post vltimam confes sionem: & ita de multis aliis. igitur. Hoc argumentum ex industria tetigimus: nodum de quo debet esse uaestio inter dominos curatos & religiosos aperiens. Et inter nostrae facultatis deputatos pluries dicebam difficultatem in hoc consistere: quorum mul tis visum est nimis hoc esse difficile, quod homo ab solutus ab eis teneatur iterato illa peccata confiteri. hoc etiam mihi difficile videtur in populo. Praesertim cum religiosi sint in possessione: & consuetudo inualue rit in plerisque locis quod confessi mendicantibus de bite episcopo praesentatis non tenentur iterato com fiteri curato in pascha. Et ad allegata in oppositum dicatur quod confessi mendicantibus debent hoc curato osten dere, & docere de sui legitima absolutione antequam communicent: & hoc est confiteri laxato vocabu lo proprio curatom. Impraesentiarum quousque docea tur de opposito ita censeo dicendum: & mirandum est consequenter ad ista: quare debeat esse quaestio inter curatos & religiosos. Sed quaestionem sequen tem adhuc super eadem materia tractabo.
⁋ Redeundo ad prosecutionem quaestid nis nostrae coneptae: cum sint tot argumenta de ite randa confessione laicorum: non debet hoc in religione reputari extraneum. Dionysius vbi dixit sta tutum Cistertiensium de iteranda confessione in or dine esse iniquum: dicit haec verba. Scio illa quae ego dixi in hac conclusione cum corollariis, mul tis abbatibus ordinis Cistertien. nimium displice re. Concludendo dicit. veruntamen nescio si essem abbas: vtrum essem huius opinionis: credo tamen quod praesentis opinionis esse deberem. Ex his verbis & veritate sic arguo contra eum. displicet abbatibus ordinis conclusio eius & Petri baccalaurei Cla reuallensis. & hoc non nisi quia quaerunt salutem religiosorum suorum licet cum aliquanto onere religiosorum. quod propterea solum displicet abbatibus declaro: quia non possunt opes a pauperibus religiosis habere: cum opum administratio sit in abbatum manibus: & non penes subiectos religiosos, non enim video aliam causam nisi quia salutem subditorum inquirunt. & patet ex opposito. Saeculares vt dominus Armacanus, & pleri quod alii constanter asseruerunt quod religiosi mendicam tes multum confessionibus saecularium se implicant, vt eorum mores secreta & restituenda depre hendant: quatenus ad suum lucrum cedat: sed istud non potest contingere aliis religiosis. igitur.
⁋ Dico er go Cistertiensium statutum esse rationabile: sicut mul- ta alia statuta in capitulis religiosorum lata pro conseruatione regulae: non tamen nego quod inferior non tenetur parere superiori abbati vel priori in quolibet licito & honesto: vt post hac distinctione trigesimaoctaua latius aperire conabimur. Sed constitutio nes capitulares pensiculate a patribus discussae & cribratae: a religiosis sunt magno cum honore sus cipiendae pariter & seruandae. Vlterius dico quod quar ta conclusio Dionysii est falsa ad intentione eius: in qua dicit quod papa non potest praecipere seu facere quod aliquis peccata de quibus est vere contritus & confessus & absolutus: teneatur iterum con fiteri proprio sacerdoti. licet Ioannes Gerson videatur esse illius sententiae, lectione secunda super Marcum inquiens. Si confessio sacramentalis semel rite facta est de licentia illius qui ius habet: non po test iterum cadere sub praecepto pure humano. Sed de co quod cancellarius loquitur communiter: vel quod non licet ferre statutum post confessionem quod rite con fessus teneatur iterato confiteri: tamen ratione vnius praecepti praecedentis, de per accidens homo tenetur peccata sua iterato confiteri. si aliter intelligat: ratio ni potius innitendum est. Propositum sic probo. potest papa hanc legem ferre quod quilibet teneatur semel in anno sua peccata confiteri suo proprio sacerdoti: quia ita erat tempore eruditissimi domini Innocentii Tertii: vt patet per cap. Omnis. de poenitentiis & remissi. Potest insuper statuere legem illi non repugnantem quod mendicantes religiosi praesentati episcopis, possint confessiones audire & absoluere. Inter has enim affirmatiuas nulla est repugnantia. tunc autem plerique ad iteratam confessionem tenebuntur de per accidens: quia per hoc quod sunt absoluti a mendicantibus: ab alio praecepto priori non incompossibili non deobligam tur. & huiusmodi homo antecedenter volens ad iteratam confessionem tenetur, quod nullo modo inconvenit. Haec ratio mihi persuadet propositum. potest enim papa tollere totum priuilegium a religiosis vel diminuere, & semper licite. verum de facto iam non loquor sed possibili. Et quicquid sit in communi populo: non debet reuocari in dubium in religione, quae leges obligatorias habet: quas nemo potest iniugere hominium. multitudini. Abbates enim similem legem statuunt: poenitentiarios idoneos assignant pro toto anno: confessionem paschalem sibi reseruantes. Dixi (de per acidens) quia si religiosus non peccet mortaliter n toto anno: quod est mihi probabile de multis in religione reformata viuentibus: & a fortiori in religione nondum collapsa: non poterit constrigi.
⁋ As sumit Dionysius aliquas probationes quas dicit Holcotum quaestione. v. quarti sententiarum erudite posuis se. vna probatio est haec. Papa manens papa non potest licite aliquid facere quo perdat iurisdictionem super quemlibet cat holicum. ergo non potest licite facere quin possit absoluere quencumque sibi confessum. sed si vere papa absoluit hominem sibi confitentem: & ille egitime exequitur poenitentiam sibi iniunctam: ipse est simpliciter absolutus a papa: ergo papa non potest facere quod ille iterum confiteri teneatur, consequen tia tenet: quia papa non potest facere quod ille indigeat sacramento poenitentiae pro eisdem peccatis pro quibus am satisfecit per poenitentiam sacramentum. alio quin primum sacramentum fuisset insufficiens: quod nefas est dicere. Dico ex dictis hoc argumentum esse dilutum: ac minime disconvenire quod quis indi geat sacramento poenitentiae pro peccatis pro quibus iam satisfecit per poenitentiae sacramentum. Quo ad au ctoritatem Roberti Holcoti: dico eum tempore quo fecit commentarios in librum Sapientiae, plura vidisse: & li cet in libris Sententiarum varias materias communes & spinosas compilauerit: paucas vel nullas extrica re didicerat. Introducit iste beatum Thomam in hac distinctione pro se. sed nullo modo est pro conclusio ne eius: vt cuilibet legenti patet. Praeterea loanne in rubrica de poeniten. & remis. citat: quaerentem an peccata semel confessa teneatur aliquis iterum confi teri. Respondet dicens quod non regulariter. dico hoc esse contra arguentem. & concedo illud etiam. Demum Astensem in summa libro quinto, titulo. xiiii. itro ducit dicentem quod absolutus a quocunque sacerdote in casu necessitatis non tenetur iterum absolui: nec iterum confiteri proprio sacerdoti: sed sufficit quod ei nontificet se fuisse absolutum. hoc etiam concedo. Ar gumentatur Dionysius secundo sic. Nullus indiget sa cramento poenitentiae nisi sit in peccato mortali. il la propositio est falsa: & deductio consequens inuti lis. Facit confirmationem quae est haec. in potestate pa pae non est quod aliquis innocens & iustus peccet mor taliter: ergo in potestate eius non est efficere vt te neatur confiteri. Concedo antecedens si sit prudens iste innocens de quo loquitur: & ad consequens, si sit sermo de eo qui non peccauit mortaliter: conce do consequentiam & consequens: si de alio, nego conse quentiam cum consequente.
⁋ Hactenus diximus quod licet de facto laicus mendicanti legitime confessus & absolutus non teneatur eadem peccata confiteri proprio curato: potest tamen Romanus pontifex legem ferre copulatiuam talem: quod quilibet laicus teneatur com fiteri sua peccata proprio sacerdoti semel in anno si quae fecit: dando tamen facultatem omnibus volenti bus adire fratres religiosos vel alios probos sacer dotes: suscipiendi absolutionem ab eis de suis pec catis. secunda enim pars nullum grauamen super priorem legem addit nisi volenti absolute. modo volenti non fit iniuria. v. Ethicorum. & hoc sua ponte volenti. Nunquid iamiam plerique aliqua eccata pluries & pluribus confitentur, vt qui ca sus reseruatos habent? Ex istis datur manuductio quod liceat abbatibus Cistertiensis ordinis legem sta tuere suis religiosis vt teneantur confiteri abbatibus semel in anno: vt vultum pecoris sibi commissi ignoscant: & salubre antidotum contra morbos peccati exhibeant. etiam dando eis religiosos patres qui possint eos absoluere a peccatis quotiens cumque voluerint. In haec statuta etiam consentiunt professi post statutum rationabile: quemadmodum ingrediens Carthusiam ad non edendum carnes.
⁋ Dubitatur. An laicus teneatur sua peccata iterato confiteri. De peccatis in commu ni mouetur dubitatio: & non solum de reseruatis. & licet varii ponant varios casus de iteranda con fessione: pono hanc responsionem ad dubitationem. Nullus laicus rite confessus & absolutus ab llo qui absoluere potuit, post peccatorum sufficientem indaginem: tenetur ad eorundem peccatorum teratam confessionem. Si autem sacerdos dormiebat: & hoc constiterit: iam iste non est rite confessus nec ratione ingratitudinis astringitur: vt posthac distinctione. xxii. determinabimus: siue poenitentiam oblitus sit: siue non. siue etiam aliud peccatum occurrat post confessionem: siue non.
On this page