Table of Contents
In Quartum Sententiarum (Redactio B)
Prologus
Quaestio 1 : An liceat aliqua non theologica in theologia tradere
Quaestio 2 : Quid opus sit facto in contrarietate positionum seu opinionum
Distinctio 1
Quaestio 1 : An creatura possit creare
Quaestio 2 : Ad definitio sacramenti quam poni magister sit bona
Quaestio 4 : Utrum pro cuiuslibet legis tempore debeant esse alia et alia sacramenta
Quaestio 5 : Quid sit circumcisio, et quomodo obligat
Distinctio 2
Quaestio 1 : Quid sit baptismus: et quae eius materia et forma.
Distinctio 3
Quaestio 1 : An institutio baptismi circumcisionem et legalia evacuet
Distinctio 4
Quaestio 1 : An virtutes infundantur in baptismo
Quaestio 3 : An omnes baptizati aequaliter effectum baptismi recipiant
Distinctio 5
Quaestio 1 : An liceat recipere baptismum a ministor malo vito
Distinctio 6
Quaestio 1 : An character sit causa initerationis baptismi
Quaestio 7 : An confirmatio sit sacramentum initerabile
Distinctio 8
Quaestio 1 : An sit ponenda forma in sacramento Eucharistiae ut in caeteris
Distinctio 9
Quaestio 1 An omnis mortalis peccator indigne Eucharistiam assumat
Quaestio 2 : An in somno pollutus communicare possit
Quaestio 3 : An non ieiunus possit eucharistiae sacramentum sumere
Distinctio 10
Quaestio 1 : An corpus Christi et eius sanguis realiter in Eucharistia contineantur
Quaestio 2 : Quomodo corpus Christi sit in Eucharistia
Quaestio 4 : An deus possit aliquod corpus simul ponere in diversis locis separatis circumscriptive
Quaestio 5 : An corpori Christi eaedem proprietates insint in eucharistia quae in caelo
Quaestio 6 : Utrum aliqua creatura possit movere corpus Christi prout existit in sacramento
Quaestio 7 : An sit essentialis ordo inter modum essendi sacramentaliter, et sub modo naturali
Distinctio 11
Quaestio 1 : An panis transubstantietur in corpus Christi
Quaestio 2 : An solus panis triticeus et vinum vitis fit conveniens materia huius sacramenti
Quaestio 3 : An corpus Christi sit categorice adorandum in eucharistia, an conditionaliter
Distinctio 12
Quaestio 1 : An omne accidens possit esse sine subiecto
Quaestio 2 : An quantitas distinguatur a re quanta
Quaestio 4 : An cum omni alteratione accidentium in eucharistia maneat corpus Christi
Quaestio 5 : An pluries in die celebrandum sit
Quaestio 6 : Utrum quilibet clericus quolibet die teneatur dicere horas
Quaestio 7 : An ex inadvertentia dicens horas vel distractus satisfaciat praecepto de dicendis horis
Quaestio 8 : An audiens missam, et interea dicens horas satisfaciat utrique praecepto
Distinctio 13
Quaestio 1 : An sequendo consecrationem Christi debeamus in fermentato, an in azimo pane consecrare
Quaestio 2 : An Christus xiiii luna comederit agnum paschalem
Quaestio 3 : An laicus teneatur sub utraque specie communicare
Quaestio 4 : Quis sit modus celebrandi
Distinctio 14
Quaestio 1 : An peccati post baptisma commissi necessaria sit poenitentia
Quaestio 2 : An per sacramentum poenitentiae peccatum mortale deleatur
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum quis possit satisfacere seu adimplere poenitentiam iniunctam existendo in peccato
Quaestio 2 : An opus satisfactorium sit aequae meritorium ac non satsifactorium
Quaestio 3 : An non ieiunantes peccent
Quaestio 4 : An ieiunium quadragesimae sit de iure divino
Quaestio 6 : An tertio comedens frangat ieiunium ut secundo comedens
Quaestio 7 : An quilibet teneatur ad eleemosynam faciendam
Quaestio 9 : An quilibet non extreme pauper teneatur pauperi exteme eleemoysnam impedere
Quaestio 10 : An rerum dominia iure naturae divino an humano partita sint
Quaestio 11 : Utrum homo teneatur restituere illa quae acquisivit per perscriptionem vel usucapionem
Quaestio 12 : Quomodo conveniant et differeant ususfructus et usus et quomodo finiantur
Quaestio 13 : An lucrans in ludo acquirat dominium rei lucratae, et potissimum in ludis taxillorum
Quaestio 14 : An ludere sit honestum
Quaestio 15 : An bene vivant homines tesseras facientes vel eas vendentes
Quaestio 16 : An proximi lacerans famam teneatur eam restituere
Quaestio 18 : An accusatus de aliquo crimine teneatur illud crimen prodere non obstante fama
Quaestio 19 : An homicidium sit magnum peccatum: et quae restitutio debeatur homicidio
Quaestio 20 : An liceat occidere et rapere in bello
Quaestio 21 : An licitum sit christiano viro vocare in suum auxilium infideles contra Christianos
Quaestio 22 : An homo damnatus ad mortem possit aufugere licite
Quaestio 23 : An duellum sit licitum
Quaestio 24 : An furto aliena subtrahens peccet
Quaestio 26 : An fur teneatur ad restitutionem omnium quae furto abstulit
Quaestio 27 : An iuste pro furto infligatur mors
Quaestio 29 : An omnis usura sit peccatum
Quaestio 31 : An mutuator possit mutare ad usuram, vel recipere ultra sortem aliquid
Quaestio 35 : An liceat ad usuram capere
Quaestio 36 : An contractus quem cambium bursae dicunt sit licitus
Quaestio 37 : An trapezitae seu campsores permutando et capiendo plusquam debent usuram commitant
Quaestio 38 : An usurarius teneatur restituere lucrum ex usura acquisitum
Quaestio 39 : Quot sint species contractus
Quaestio 40 : Utrum negotiatio proprie dicta lucrativa sit licita
Quaestio 42 : An reddituum emptio sit licita
Quaestio 43 : An redditus depraevetur per hoc quod est irredimibilis vel perpetuus
Quaestio 44 : An liceat emere vitalitium, hoc est sustentationem pro vita vel pro victu
Quaestio 45 : Utrum contractus locationis et conductionis sint liciti
Quaestio 46 : An contractus Socidarum quibus rustici in animalibus innituntur sit licitus
Quaestio 47 : An contractus societatis sit licitus
Quaestio 48 : De quodam particulari contractu tanquam societatis an sit licitus
Quaestio 49 : An contractus quem Ioannes Eckius Germanus proposuit: sit aequus et licitus
Quaestio 50 : Utrum in restitutione pluribus facienda aliquis sit servandus ordo, et quis
Distinctio 16
Quaestio 1 : An contritio: oris confessio: et satisfatio sint partes poenitentiae
Distinctio 17
Quaestio 1 : Quo iure confessio vocalis sit introducta
Quaestio 3 : An quilibet adultus teneatur confiteri omnia sua peccata proprio sacerdoti
Quaestio 4 : An peccatorum circumstantiae sint de necessitate salutis confitendae
Quaestio 5 : An homo habens peccata non reservata cum reservatis teneatur omnia illa curato
Quaestio 6 : An quis licite compelli possit sua peccata bis confiteri
Quaestio 9 : An debeat iterare confessionem is qui confessus est et non poenituit
Distinctio 18
Quaestio 1 : An sacerdos evangelicus virtute sacramenti poenitentiae tollat aliquid de culpa
Quaestio 2 : An excommunicatio excommunicatum et alios excludat a communione mutua
Quaestio 3 : An omnis participans cum excommunicato mortaliter peccet
Quaestio 4 : Utrum communio cum excommunicato sit lege divina; an humana prohibita
Distinctio 19
Quaestio 1 : An sacerdos possit uti calve in quolibet
Quaestio 2 : An fraterna correptio sit cuilibet adulto de praecepto
Distinctio 20
Quaestio 1 : An ille sit prorsus liberatus a poena qui adimplet poenitentiam iniunctam a sacerdote
Quaestio 2 : An indulgentiae vivis et mortuis prosint et ad quid
Distinctio 21
Quaestio 1 : An aliqua peccata dimittantu rpost hanc vitam
Quaestio 2 : An sigillum secret sit omni modo servandum
Quaestio 3 : An sacerdos teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum
Distinctio 22
Quaestio 1 : An quilibet resurgens a peccatis mortalibus resurgat ad priora merita vel gratiam
Quaestio 2 : An in labente in mortale peccatum post gratiam redeant priora peccata
Distinctio 23
Quaestio 1 : An extrema unctio sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An aqua benedicta aliquid in ecclesia valeat
Distinctio 24
Quaestio 1 : An ordo sit sacramentum movae legis
Quaestio 2 : An summus pontifex possit dispensare cum sacerdote ut contrahat matrimonium
Quaestio 4 : An accipiens personas in beneficiis ecclesiasticis peccet
Quaestio 5 : An liceat dare beneficium paruulo octo vel decem annorum
Quaestio 6 : Quomodo ab inidoneo idoneus sgregetur
Quaestio 7 : An quis possit petere honorem
Quaestio 8 : An conferens beneficium bono, meliore relicto, peccet
Quaestio 9 : Eadem. An collator beneficii peccet, beneficium bono dando, relicto meliore
Quaestio 13 : An conclusiones cum suis probationibus in quaestione praecedente positae sint verae
Quaestio 16 : An praelatus ecclesiae sit dominus proventuum ecclesiae datorum
Quaestio 18 : Quomodo cognoscatur status et sufficientia viri
Quaestio 20 : An clericus possit de rebus suis testari
Quaestio 23 : Utrum clericus teneatur restituere fructus beneficii quos in mortali recepti
Distinctio 25
Quaestio 2 : Utrum simonia sit grave peccatum
Quaestio 3 : An prece et obsequio committatur simonia
Quaestio 5 : An simoniace promotus munere a manu iustum titulum in beneficium acquirat
Quaestio 6 : An possit esse pactio in spiritualibus
Quaestio 7 : Quae sit poena simoniacorum
Distinctio 26
Quaestio 1 : An matrimonium sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An matrimonium ob pulchritudinem vel opes contrahi possit
Quaestio 3 : An matrimonium sit sacramentum univoce cum aliis sacramentis
Distinctio 27
Quaestio 2 : An matrimonium per sacros ordines et religionis professionem dissoluatur
Quaestio 3 : Quis possit sponsalia contrahere et an sint licita
Quaestio 4 : Quo modo matrimonium conditionale contrahatur
Quaestio 6 : An maximus pontifex possit cum bigamo dispensare ut ordines suscipiat
Distinctio 28
Quaestio 1 : An carnalis copula cum sponsalibus matrimonium causet
Distinctio 29
Quaestio 1 : An consensus coactus per metum ad matrimonium sufficiat
Distinctio 30
Quaestio 1 : Utrum error matrimonium impediat
Quaestio 2 : In quo virginitas consistat; et an sit virtus
Quaestio 3 : An viduitati et castitati coniugali virginitas praestet
Quaestio 4 : An fuerit verum matrimonium inter Mariam virginem et Ioseph
Distinctio 31
Quaestio 1 : An tria bona matrimonii excusent actum matrimonialem ne sit peccatum
Distinctio 32
Quaestio 2 : An unus coniugum possit vovere sine consensu alterius
Distinctio 33
Quaestio 1 : An liceat vel licuerit unquam simul plures habere uxores
Quaestio 2 : An libellus repudii in lege Mosaica fuerit licite permissus
Distinctio 34
Quaestio 1 : An impotentia coeundi matrimonium impediat
Quaestio 2 : An maleficiatus possit contrahere
Distinctio 35
Quaestio 1 : An vir possit uxorem ob adulterium dimittere
Quaestio 2 : An aliquis possit mulierem sibi matrimonio coniungere quam per adulterium polluit
Distinctio 36
Quaestio 1 : An servitus impediat matrimonium
Distinctio 37
Quaestio 1 : An sacer ordo impediat matrimonium
Distinctio 38
Quaestio 1 : An expediat vovere
Quaestio 3 : An omne votum obliget voventem ad sui observantiam
Quaestio 4 : An opus factum ex voto sit melius quam opus factum sine voto
Quaestio 6 : An status religiosorum sit perfectior statu episcoporum saecularium
Quaestio 8 : An paupertatis votum in communi, in religione expediat
Quaestio 10 : An expediat monachis habere bona in communi in coenobio, et non in proprio
Quaestio 11 : An licite sint aliqui religiosi mendicantes
Quaestio 13 : Quis sit dominus bonorum quae habent fratres minores
Quaestio 17 : An gravatus aere alieno possit profiteri religionem
Quaestio 19 : An transgressio cuiuslibet in regula contenti sit peccatum
Quaestio 20 : An sit meritorium religiosos non religiose viventes reformare
Quaestio 21 : An liceat vel expediat religioso ab una religione in aliam transire
Quaestio 22 : An sit expediens tot religiones habere in mundo
Quaestio 23 : An Carthusia sit religionum optima
Quaestio 24 : An peccent Carthusienses comedendo carnes
Distinctio 39
Quaestio 1 : An dispar cultus impediat materimonium
Distinctio 40
Quaestio 1 : Quomodo cognoscatur gradus consanguinitatis
Quaestio 2 : An consanguinitas impediat matrimonium
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quid sit affinitas et an impediat matrimonium
Quaestio 2 : An sint aliqui filii illegitimi
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis et legalis impediat matrimonium
Distinctio 43
Quaestio 1 : An idem corruptum possit per naturam redire
Quaestio 2 : An in lumine naturali ostendi possit hominem resurrectionem possibilem esse futuram
Quaestio 3 : An Deus possit reproducere aliquid proprie corruptum
Quaestio 4 : An totum dicat tertiam entitatem a suis partibus realiter distinctam
Quaestio 5 : An resurrection mortuorum generalis sit futura, et quis sit modus resurgendi
Quaestio 6 : An corpora mortuorum resurgent cum omnibus suis partibus et adminiculis
Quaestio 7 : An foeminae resurgent in sexu masculino
Distinctio 44
Quaestio 1 : Quoto anno aetatis Christus passus sit
Quaestio 2 : Quoto die Christus resurrexerit a mortuis
Quaestio 3 : An infernus sit sub terra
Quaestio 4 : An ignis inferni sit eiusdem speciei cum igne nostro
Quaestio 5 : An corpus damnati possit calefieri
Quaestio 6 : Quo modo animae corporibus excute crucientur: et similiter daemones
Quaestio 7 : An tristitia sit magna poena
Distinctio 45
Quaestio 1 : Quibus prosint suffragia ecclesiae
Quaestio 3 : An suffragia existentis in mortali peccato prosint defuncto
Quaestio 4 : An conducat in loco sacro sepeliri, et an quilibet possit eligere sibi locum sepulturae
Quaestio 5 : An sancti orent pro nobis
Quaestio 6 : An sit aliqua memoria intellectualis sicut sensualis
Distinctio 46
Quaestio 2 : An deus inaequaliter merentes inaequaliter praemiet
Quaestio 3 : An homines pro meritis et demeritis habebunt praemium et supplicium
Quaestio 4 : An aliquod peccatum sit infinitae parvitatis: et similiter omissio
Distinctio 47
Quaestio 1 : An in generali iudicio erit disputatio vocalis
Quaestio 2 : An ignis conflagrationis erit eiusdem speciei cum igne praesenti
Distinctio 48
Quaestio 1 : An caeli cessabunt a motu post diem iudicii
Distinctio 49
Quaestio 1 : An felicitas sive summum bonum in bonis corporis vel fortunae inveniatur
Quaestio 2 : In quo consistat vera beatitudo
Quaestio 3 : An essentia beatitudinis in uno actu consistat, an pluribus
Quaestio 4 : An homo naturaliter possit Deum videre
Quaestio 5 : An beatitudo principalius consistat in actu intellectus, an voluntatis
Quaestio 6 : An omnes summae appetant beatitudinem
Quaestio 7 : An appetitus liber, ex necessitate appetat beatitudinem
Quaestio 8 : An intellectus clare videns Deum possit non delectari, vel deum non diligere
Quaestio 9 : An voluntas efficientiam habeat respectu suae beatitudinis
Quaestio 10 : An beatitudo partialiter producatur a beato
Quaestio 11 : An omnes beati sint aequaliter beati
Quaestio 12 : An beatitudo sit perpetua
Quaestio 13 : An beatitudo sanctorum post resurrectionem erit maior in anima quam nunc sit
Quaestio 14 : An sensus exteriores beatorum erunt continuo in actibus suis in patria
Quaestio 15 : An videns deum ipsum comprehendat
Quaestio 16 : Quid sit videre in verbo, et an videns verbum omnia quae in verbo relucent videat
Quaestio 17 : Per quid corpora beatorum erunt impassibilia
Quaestio 19 : Utrum dotem claritatis habeant beati
Quaestio 21 : An duo corpora dura possint immediate se tangere
Quaestio 22 : An virginitati debeatur aureola
Quaestio 23 : An doctoribus debeatur aureola
Quaestio 24 : An mors sit de ratione martyrii
Quaestio 25 : Quando quis debeat pati martyrium et pro quibus causis
Quaestio 27 : Cuius virtutis sit actus martyrii vel illae cui debetur aureola martyrum
Distinctio 50
Quaestio 1
An omne accidens possit esse sine subiectoIN duodeci ma distinctione magister loquitur de subiecto accidentium in Euc haristia. Con formiter ad hoc quaeram aliquas. quaestiones. Pri ma erit. an omne accidens pos sit seruari sine V(subiecto. Secur da erit de quantitate. Quia enim est multorum opinio quod accidentia reliqua a quantitate: quan titati inhaereant: propterea secundo loco quaeretur, an quantitas distinguatur a re quanta: & an de facto alia accidentia sint extra subiectum. Tei tio quaeram de accidentium actiuitate tam in or dine accidentium quam substantiarum. Quarto in ram: quomodo accidentia separata pati possint. Et quia magister in vltimo capitulo huius distin ctionis quaerit: an pluries in die celebrare contin gat: quaeram quinto id idem. Sexto vtrum cleri cus quolibet die teneatur dicere horas. Septimo an sufficiat distracte dicere horas. Octauo an satisfaciat quis praecepto de dicendis horis audiendo missam quae est de praecepto.
⁋ Circa primum mouetur talis quaestionis titulus. an omne accidens possit esse sine subiecto. Pro solutione quaestionis pono hanc conclu sionem. Deus potest ponere omne accidens sine subiecto. Probatur: pronunc praesupponendo quod accidentis solum subiectum sit substantia. accidens enim nec est pars substantiae: nec deus: ergo potest deus accidens conseruare sine subiecto. Secundo arguitur ad idemi deus potest conseruare posterius sine priori: sed accidens est posterius substantia. vii. Metaphysicae. Substantia est primum omnium caeterorum entium cognitio ne & tempore. Tertio sic arguitur. Aliquod accidens de facto deus conseruat sine substantia: vt patet de quantitate in Eucharistia secundum omnes fideles: ergo quod libet accidens potest conseruare sine subiecto. cosequan tia tenet: quia vnum est deo ita facile vt aliud: ergo si potest vnum accidens seruare sine subiecto: quidlibet ad cidens seruare potest sine subiecto.
⁋ Contra hanc conclusionem arguitur Accidens definitur per subiectum. vii. Metaphysicae cap. iii. Sed impossibile est quod alicui conveniat de finitum nisi ei competat definitio.
⁋ Respondetur. accidens non definitur per subiectum cui actu inhaeret: sed cui aptitudine inhaeret: accidens enim est res apta na ta inhaerere subiecto: & siue insit siue non, semper est apta nata inhaerere.
⁋ Secundo arguitur. substantia non potest esse quin per se existat: ergo accidens non potes esse quin inhaereat.
⁋ Respondetur. consequentia est nul la. quia essentiale est substantiae per se existere: sic quod nulli innitatur tamquam subiecto: & indem est de omnibus partibus substantiae: potest tamen quaelibet substantia creata a deo sus tentari: sed hoc non est inhaerere subiecto: non autem est essentiale accidenti subiecto inhaerere. patet manifeste de quantitate in Eucharistia.
⁋ Tertio arouitur. deus non potest: facere substantiam sine accidente: ergo nec facere potest accidens sine substantia. consequentia tenet convenienti similitudine. Antecedens patet: quia dato eius op posito erit homo sine quantitate / figura / calore / fri ore / & huiusmodi.
⁋ Respondetur negando antecedaens. & ad eius probationem dico quod argumentum assu mit dubia: videlicet an quantitas sit res quanta. de quo inferius. Figura autem non distinguitur a re figurata. potest tamen deus si voluerit hominis omnes partes penetratiue ponere mutuo, cum hoc quod anima parteinformet: & iam pridem hoc patuit in distinctione decima. Potes tamen dicere si partes sic se habeant: non sunt amplius figura: quia terminus figura partium ordinem in ordine ad totum vel locum verum vel imaginarium connotat.
⁋ Quarto arguitur. simitas nasi est accidens quod non potest fieri sine naso: ergo aliquod est accides quod non potest fieri sine subiecto. hoc patet de aquilinitate nasi & crispitudine pilorum.
⁋ Respodetur distinguendo antecedens: vel capiendo prime intentionaliter accidens pro illo quod nec per se na turaliter existit, nec est pars rei naturaliter per se existentis: & sic nego: vel capiendo accidens secunde, in tentionaliter & logice: & sic concedo. Sed concessio huius membri non obuiat conclusioni, in qua de acci dente reali loquimur: sed solum prout est aliquod accidens logice loquendo: quod vni determinatae substantiae competit, scilicet naso, & ex consequente toti composito. Et licet simitas sit nasus simus realiter: tamen ac cidentaliter naso convenit: siue transmutabiliter siue intransmutabiliter naturaliter loquendo: non refert. Sed dico quod naturaliter per tumorem partis mediae in naso: vel depressionem partium extremarum ne me dium transcendant: erit non simitas. vnde simitas est ter minus connotatiuus pro naso primo supponens: & ex consequenti pro illo quod est totum respectu nasi, quem admodum est facies & homo: connotando quod partes mediae nasi sint depressae & decliues respectu partium extremarum eius. ergo vides quod simitas realiter est substantia Metaphysice: & accidens solum lo gice loquendo.
⁋ Quinto arguitur. deus non potest facere notitiam sine subiecto: ergo non pot facere omne accidens sine subiecto. Antecedens patet. si ponatur extra subiectum: iam non est notitia: cum nullus per talem quaelitatem noscat. eodem modo argumentari po tes de volitione, odio, vel huiusmodi.
⁋ Ad quin tum concedo antecedens: & nego consequentiam. nam ad bene arguendum oportet praeponere notitiam) copulae. propositionis: quia dico quod licet deus non possit facere notitiam sine subiecto, tamen notitiam potest facere esse sine subiecto: quia hanc qualitatem potest fa cere esse sine subiecto: haec qualitas est vel potest esse notitia: ergo notitiam potest facere sine subiecto. & sic dico quod nihil est notitia nisi fuerit in subiecto apto nato cognoscere ex communi modo vtem do vocabulo. modo quando est extra subiectum non conuenit ei haec proprietas. Proportionabiliter de volitione dicere potes: quod volitionem deus facere pons sine subiecto: sed no potest facere volitionem si ne subiecto. & sic odium dei deus potest ponere extra subiectum: sed tunc non erit odium: nec actus ma lus moraliter: nec bonus moraliter. sed quamquam non potest fieri bonus moraliter, erit tamen entitatiue bonus.
⁋ Sexto arguitur. deus non, potest facere paternitatem sine subiecto: & tamen paternitas est accidens. ergo aliquod accidens deus non potest facere sine subiecto. maior probatur: quia paternitas est subiectum: puta substantia quae est pater: paternitas autem & pater sunt termini synonymi.
⁋ Ad minorem dico: licet parternitas sit accidens secunde intentionaliter & logice loquendo: non tamen est accidens prime intentionaliter. & hoc tenendo po sitionem nominalium quae vtrobique Parisiis tenes tur. Realisando namque aliter dicendum foret: videlicet quod accidens respectiuum deus non possit facere sine subiecto de potentia sua absoluta. quia de eius essentia est fundamento suo inhaerere: & terminum respondentem habere & relationem mutuam, nisi aliud extremum non sit susceptiuum accidentis: vt est in vnione hypostatica humanitati Christi inhaerente, cui nulla in verbo respondet.
⁋ Sed dicis, quid quid deus potest producere mediante quacunque causa secunda: deus potest producere se solo: sed paternitatem potest producere mediante causa se cunda: scilicet mediante fundamento & termino ergo paternitatem potest producere se solo.
⁋ Respon detur concedendo praemissas cum conclusione: quod paternitatem deus se solo potest producere. hoc est potest supplere actiuitatem fundamenti vel termini: vel cuiuscumque creaturae ad illam relationem effectiue concurrentis: sed non potest producere paternitatem qualitercumque: quia non in sub iecto quod non genuit: esto sit eiusdem speciei speci alissimae cum illo qui genuit: licet illud puro nominali videatur extraneum. Coloratur sic: sicut nominalis dicit nullum posse esse patrem nisi ge nuerit & taliter se habuerit: sic dicetur secundum hac positionem quod in quocunque est paternitas ille est pater & contra: sed forte potest paternitatem producere extra subiectum. Realium vero tenendo principia cum omnipotentia dei dicerem quod deus non potest producere paternitatem in eo qui non genuit nec ab eo qui genuit potest tollere paternitatem manente fundamento & termino relationis: bene tamen potest producere relationem extra subie ctum. Ad hoc enim habetur illaesa potentia dei: nec aliquid positionis destructiuum, non enim concluditur ex illo quod aliquis est pater sine paternitate: nec quod paternitas alicui inhaeret qui non est pater. Quid multi alii realisantes super hoc sentiant, mea non interest.
⁋ Epilogando dico: quod quodlibet accidens deus potest conseruare sine dependentia ad vllum subiectum eius: & per consequens quodlibet tale potest conseruare extra subiectum ta in corpo ralibus quam in spiritualibus: nec instantia est aliqua de relatione intrinsecus vel extrinsecus adueniem te. satius enim est nullas tales ponere: cum omnia sine eis tam in theologia quam philosophia optime & facil lime a logico & ingenioso defendantur.
On this page