Table of Contents
In Quartum Sententiarum (Redactio B)
Prologus
Quaestio 1 : An liceat aliqua non theologica in theologia tradere
Quaestio 2 : Quid opus sit facto in contrarietate positionum seu opinionum
Distinctio 1
Quaestio 1 : An creatura possit creare
Quaestio 2 : Ad definitio sacramenti quam poni magister sit bona
Quaestio 4 : Utrum pro cuiuslibet legis tempore debeant esse alia et alia sacramenta
Quaestio 5 : Quid sit circumcisio, et quomodo obligat
Distinctio 2
Quaestio 1 : Quid sit baptismus: et quae eius materia et forma.
Distinctio 3
Quaestio 1 : An institutio baptismi circumcisionem et legalia evacuet
Distinctio 4
Quaestio 1 : An virtutes infundantur in baptismo
Quaestio 3 : An omnes baptizati aequaliter effectum baptismi recipiant
Distinctio 5
Quaestio 1 : An liceat recipere baptismum a ministor malo vito
Distinctio 6
Quaestio 1 : An character sit causa initerationis baptismi
Quaestio 7 : An confirmatio sit sacramentum initerabile
Distinctio 8
Quaestio 1 : An sit ponenda forma in sacramento Eucharistiae ut in caeteris
Distinctio 9
Quaestio 1 An omnis mortalis peccator indigne Eucharistiam assumat
Quaestio 2 : An in somno pollutus communicare possit
Quaestio 3 : An non ieiunus possit eucharistiae sacramentum sumere
Distinctio 10
Quaestio 1 : An corpus Christi et eius sanguis realiter in Eucharistia contineantur
Quaestio 2 : Quomodo corpus Christi sit in Eucharistia
Quaestio 4 : An deus possit aliquod corpus simul ponere in diversis locis separatis circumscriptive
Quaestio 5 : An corpori Christi eaedem proprietates insint in eucharistia quae in caelo
Quaestio 6 : Utrum aliqua creatura possit movere corpus Christi prout existit in sacramento
Quaestio 7 : An sit essentialis ordo inter modum essendi sacramentaliter, et sub modo naturali
Distinctio 11
Quaestio 1 : An panis transubstantietur in corpus Christi
Quaestio 2 : An solus panis triticeus et vinum vitis fit conveniens materia huius sacramenti
Quaestio 3 : An corpus Christi sit categorice adorandum in eucharistia, an conditionaliter
Distinctio 12
Quaestio 1 : An omne accidens possit esse sine subiecto
Quaestio 2 : An quantitas distinguatur a re quanta
Quaestio 4 : An cum omni alteratione accidentium in eucharistia maneat corpus Christi
Quaestio 5 : An pluries in die celebrandum sit
Quaestio 6 : Utrum quilibet clericus quolibet die teneatur dicere horas
Quaestio 7 : An ex inadvertentia dicens horas vel distractus satisfaciat praecepto de dicendis horis
Quaestio 8 : An audiens missam, et interea dicens horas satisfaciat utrique praecepto
Distinctio 13
Quaestio 1 : An sequendo consecrationem Christi debeamus in fermentato, an in azimo pane consecrare
Quaestio 2 : An Christus xiiii luna comederit agnum paschalem
Quaestio 3 : An laicus teneatur sub utraque specie communicare
Quaestio 4 : Quis sit modus celebrandi
Distinctio 14
Quaestio 1 : An peccati post baptisma commissi necessaria sit poenitentia
Quaestio 2 : An per sacramentum poenitentiae peccatum mortale deleatur
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum quis possit satisfacere seu adimplere poenitentiam iniunctam existendo in peccato
Quaestio 2 : An opus satisfactorium sit aequae meritorium ac non satsifactorium
Quaestio 3 : An non ieiunantes peccent
Quaestio 4 : An ieiunium quadragesimae sit de iure divino
Quaestio 6 : An tertio comedens frangat ieiunium ut secundo comedens
Quaestio 7 : An quilibet teneatur ad eleemosynam faciendam
Quaestio 9 : An quilibet non extreme pauper teneatur pauperi exteme eleemoysnam impedere
Quaestio 10 : An rerum dominia iure naturae divino an humano partita sint
Quaestio 11 : Utrum homo teneatur restituere illa quae acquisivit per perscriptionem vel usucapionem
Quaestio 12 : Quomodo conveniant et differeant ususfructus et usus et quomodo finiantur
Quaestio 13 : An lucrans in ludo acquirat dominium rei lucratae, et potissimum in ludis taxillorum
Quaestio 14 : An ludere sit honestum
Quaestio 15 : An bene vivant homines tesseras facientes vel eas vendentes
Quaestio 16 : An proximi lacerans famam teneatur eam restituere
Quaestio 18 : An accusatus de aliquo crimine teneatur illud crimen prodere non obstante fama
Quaestio 19 : An homicidium sit magnum peccatum: et quae restitutio debeatur homicidio
Quaestio 20 : An liceat occidere et rapere in bello
Quaestio 21 : An licitum sit christiano viro vocare in suum auxilium infideles contra Christianos
Quaestio 22 : An homo damnatus ad mortem possit aufugere licite
Quaestio 23 : An duellum sit licitum
Quaestio 24 : An furto aliena subtrahens peccet
Quaestio 26 : An fur teneatur ad restitutionem omnium quae furto abstulit
Quaestio 27 : An iuste pro furto infligatur mors
Quaestio 29 : An omnis usura sit peccatum
Quaestio 31 : An mutuator possit mutare ad usuram, vel recipere ultra sortem aliquid
Quaestio 35 : An liceat ad usuram capere
Quaestio 36 : An contractus quem cambium bursae dicunt sit licitus
Quaestio 37 : An trapezitae seu campsores permutando et capiendo plusquam debent usuram commitant
Quaestio 38 : An usurarius teneatur restituere lucrum ex usura acquisitum
Quaestio 39 : Quot sint species contractus
Quaestio 40 : Utrum negotiatio proprie dicta lucrativa sit licita
Quaestio 42 : An reddituum emptio sit licita
Quaestio 43 : An redditus depraevetur per hoc quod est irredimibilis vel perpetuus
Quaestio 44 : An liceat emere vitalitium, hoc est sustentationem pro vita vel pro victu
Quaestio 45 : Utrum contractus locationis et conductionis sint liciti
Quaestio 46 : An contractus Socidarum quibus rustici in animalibus innituntur sit licitus
Quaestio 47 : An contractus societatis sit licitus
Quaestio 48 : De quodam particulari contractu tanquam societatis an sit licitus
Quaestio 49 : An contractus quem Ioannes Eckius Germanus proposuit: sit aequus et licitus
Quaestio 50 : Utrum in restitutione pluribus facienda aliquis sit servandus ordo, et quis
Distinctio 16
Quaestio 1 : An contritio: oris confessio: et satisfatio sint partes poenitentiae
Distinctio 17
Quaestio 1 : Quo iure confessio vocalis sit introducta
Quaestio 3 : An quilibet adultus teneatur confiteri omnia sua peccata proprio sacerdoti
Quaestio 4 : An peccatorum circumstantiae sint de necessitate salutis confitendae
Quaestio 5 : An homo habens peccata non reservata cum reservatis teneatur omnia illa curato
Quaestio 6 : An quis licite compelli possit sua peccata bis confiteri
Quaestio 9 : An debeat iterare confessionem is qui confessus est et non poenituit
Distinctio 18
Quaestio 1 : An sacerdos evangelicus virtute sacramenti poenitentiae tollat aliquid de culpa
Quaestio 2 : An excommunicatio excommunicatum et alios excludat a communione mutua
Quaestio 3 : An omnis participans cum excommunicato mortaliter peccet
Quaestio 4 : Utrum communio cum excommunicato sit lege divina; an humana prohibita
Distinctio 19
Quaestio 1 : An sacerdos possit uti calve in quolibet
Quaestio 2 : An fraterna correptio sit cuilibet adulto de praecepto
Distinctio 20
Quaestio 1 : An ille sit prorsus liberatus a poena qui adimplet poenitentiam iniunctam a sacerdote
Quaestio 2 : An indulgentiae vivis et mortuis prosint et ad quid
Distinctio 21
Quaestio 1 : An aliqua peccata dimittantu rpost hanc vitam
Quaestio 2 : An sigillum secret sit omni modo servandum
Quaestio 3 : An sacerdos teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum
Distinctio 22
Quaestio 1 : An quilibet resurgens a peccatis mortalibus resurgat ad priora merita vel gratiam
Quaestio 2 : An in labente in mortale peccatum post gratiam redeant priora peccata
Distinctio 23
Quaestio 1 : An extrema unctio sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An aqua benedicta aliquid in ecclesia valeat
Distinctio 24
Quaestio 1 : An ordo sit sacramentum movae legis
Quaestio 2 : An summus pontifex possit dispensare cum sacerdote ut contrahat matrimonium
Quaestio 4 : An accipiens personas in beneficiis ecclesiasticis peccet
Quaestio 5 : An liceat dare beneficium paruulo octo vel decem annorum
Quaestio 6 : Quomodo ab inidoneo idoneus sgregetur
Quaestio 7 : An quis possit petere honorem
Quaestio 8 : An conferens beneficium bono, meliore relicto, peccet
Quaestio 9 : Eadem. An collator beneficii peccet, beneficium bono dando, relicto meliore
Quaestio 13 : An conclusiones cum suis probationibus in quaestione praecedente positae sint verae
Quaestio 16 : An praelatus ecclesiae sit dominus proventuum ecclesiae datorum
Quaestio 18 : Quomodo cognoscatur status et sufficientia viri
Quaestio 20 : An clericus possit de rebus suis testari
Quaestio 23 : Utrum clericus teneatur restituere fructus beneficii quos in mortali recepti
Distinctio 25
Quaestio 2 : Utrum simonia sit grave peccatum
Quaestio 3 : An prece et obsequio committatur simonia
Quaestio 5 : An simoniace promotus munere a manu iustum titulum in beneficium acquirat
Quaestio 6 : An possit esse pactio in spiritualibus
Quaestio 7 : Quae sit poena simoniacorum
Distinctio 26
Quaestio 1 : An matrimonium sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An matrimonium ob pulchritudinem vel opes contrahi possit
Quaestio 3 : An matrimonium sit sacramentum univoce cum aliis sacramentis
Distinctio 27
Quaestio 2 : An matrimonium per sacros ordines et religionis professionem dissoluatur
Quaestio 3 : Quis possit sponsalia contrahere et an sint licita
Quaestio 4 : Quo modo matrimonium conditionale contrahatur
Quaestio 6 : An maximus pontifex possit cum bigamo dispensare ut ordines suscipiat
Distinctio 28
Quaestio 1 : An carnalis copula cum sponsalibus matrimonium causet
Distinctio 29
Quaestio 1 : An consensus coactus per metum ad matrimonium sufficiat
Distinctio 30
Quaestio 1 : Utrum error matrimonium impediat
Quaestio 2 : In quo virginitas consistat; et an sit virtus
Quaestio 3 : An viduitati et castitati coniugali virginitas praestet
Quaestio 4 : An fuerit verum matrimonium inter Mariam virginem et Ioseph
Distinctio 31
Quaestio 1 : An tria bona matrimonii excusent actum matrimonialem ne sit peccatum
Distinctio 32
Quaestio 2 : An unus coniugum possit vovere sine consensu alterius
Distinctio 33
Quaestio 1 : An liceat vel licuerit unquam simul plures habere uxores
Quaestio 2 : An libellus repudii in lege Mosaica fuerit licite permissus
Distinctio 34
Quaestio 1 : An impotentia coeundi matrimonium impediat
Quaestio 2 : An maleficiatus possit contrahere
Distinctio 35
Quaestio 1 : An vir possit uxorem ob adulterium dimittere
Quaestio 2 : An aliquis possit mulierem sibi matrimonio coniungere quam per adulterium polluit
Distinctio 36
Quaestio 1 : An servitus impediat matrimonium
Distinctio 37
Quaestio 1 : An sacer ordo impediat matrimonium
Distinctio 38
Quaestio 1 : An expediat vovere
Quaestio 3 : An omne votum obliget voventem ad sui observantiam
Quaestio 4 : An opus factum ex voto sit melius quam opus factum sine voto
Quaestio 6 : An status religiosorum sit perfectior statu episcoporum saecularium
Quaestio 8 : An paupertatis votum in communi, in religione expediat
Quaestio 10 : An expediat monachis habere bona in communi in coenobio, et non in proprio
Quaestio 11 : An licite sint aliqui religiosi mendicantes
Quaestio 13 : Quis sit dominus bonorum quae habent fratres minores
Quaestio 17 : An gravatus aere alieno possit profiteri religionem
Quaestio 19 : An transgressio cuiuslibet in regula contenti sit peccatum
Quaestio 20 : An sit meritorium religiosos non religiose viventes reformare
Quaestio 21 : An liceat vel expediat religioso ab una religione in aliam transire
Quaestio 22 : An sit expediens tot religiones habere in mundo
Quaestio 23 : An Carthusia sit religionum optima
Quaestio 24 : An peccent Carthusienses comedendo carnes
Distinctio 39
Quaestio 1 : An dispar cultus impediat materimonium
Distinctio 40
Quaestio 1 : Quomodo cognoscatur gradus consanguinitatis
Quaestio 2 : An consanguinitas impediat matrimonium
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quid sit affinitas et an impediat matrimonium
Quaestio 2 : An sint aliqui filii illegitimi
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis et legalis impediat matrimonium
Distinctio 43
Quaestio 1 : An idem corruptum possit per naturam redire
Quaestio 2 : An in lumine naturali ostendi possit hominem resurrectionem possibilem esse futuram
Quaestio 3 : An Deus possit reproducere aliquid proprie corruptum
Quaestio 4 : An totum dicat tertiam entitatem a suis partibus realiter distinctam
Quaestio 5 : An resurrection mortuorum generalis sit futura, et quis sit modus resurgendi
Quaestio 6 : An corpora mortuorum resurgent cum omnibus suis partibus et adminiculis
Quaestio 7 : An foeminae resurgent in sexu masculino
Distinctio 44
Quaestio 1 : Quoto anno aetatis Christus passus sit
Quaestio 2 : Quoto die Christus resurrexerit a mortuis
Quaestio 3 : An infernus sit sub terra
Quaestio 4 : An ignis inferni sit eiusdem speciei cum igne nostro
Quaestio 5 : An corpus damnati possit calefieri
Quaestio 6 : Quo modo animae corporibus excute crucientur: et similiter daemones
Quaestio 7 : An tristitia sit magna poena
Distinctio 45
Quaestio 1 : Quibus prosint suffragia ecclesiae
Quaestio 3 : An suffragia existentis in mortali peccato prosint defuncto
Quaestio 4 : An conducat in loco sacro sepeliri, et an quilibet possit eligere sibi locum sepulturae
Quaestio 5 : An sancti orent pro nobis
Quaestio 6 : An sit aliqua memoria intellectualis sicut sensualis
Distinctio 46
Quaestio 2 : An deus inaequaliter merentes inaequaliter praemiet
Quaestio 3 : An homines pro meritis et demeritis habebunt praemium et supplicium
Quaestio 4 : An aliquod peccatum sit infinitae parvitatis: et similiter omissio
Distinctio 47
Quaestio 1 : An in generali iudicio erit disputatio vocalis
Quaestio 2 : An ignis conflagrationis erit eiusdem speciei cum igne praesenti
Distinctio 48
Quaestio 1 : An caeli cessabunt a motu post diem iudicii
Distinctio 49
Quaestio 1 : An felicitas sive summum bonum in bonis corporis vel fortunae inveniatur
Quaestio 2 : In quo consistat vera beatitudo
Quaestio 3 : An essentia beatitudinis in uno actu consistat, an pluribus
Quaestio 4 : An homo naturaliter possit Deum videre
Quaestio 5 : An beatitudo principalius consistat in actu intellectus, an voluntatis
Quaestio 6 : An omnes summae appetant beatitudinem
Quaestio 7 : An appetitus liber, ex necessitate appetat beatitudinem
Quaestio 8 : An intellectus clare videns Deum possit non delectari, vel deum non diligere
Quaestio 9 : An voluntas efficientiam habeat respectu suae beatitudinis
Quaestio 10 : An beatitudo partialiter producatur a beato
Quaestio 11 : An omnes beati sint aequaliter beati
Quaestio 12 : An beatitudo sit perpetua
Quaestio 13 : An beatitudo sanctorum post resurrectionem erit maior in anima quam nunc sit
Quaestio 14 : An sensus exteriores beatorum erunt continuo in actibus suis in patria
Quaestio 15 : An videns deum ipsum comprehendat
Quaestio 16 : Quid sit videre in verbo, et an videns verbum omnia quae in verbo relucent videat
Quaestio 17 : Per quid corpora beatorum erunt impassibilia
Quaestio 19 : Utrum dotem claritatis habeant beati
Quaestio 21 : An duo corpora dura possint immediate se tangere
Quaestio 22 : An virginitati debeatur aureola
Quaestio 23 : An doctoribus debeatur aureola
Quaestio 24 : An mors sit de ratione martyrii
Quaestio 25 : Quando quis debeat pati martyrium et pro quibus causis
Quaestio 27 : Cuius virtutis sit actus martyrii vel illae cui debetur aureola martyrum
Distinctio 50
Quaestio 7
An sit essentialis ordo inter modum essendi sacramentaliter, et sub modo naturaliEptimo & vltimo circa hanc decimam distinctionem quaeritur: an sit essentialiprdo inter modum essendi sa cramentaliter: & sub modo naturali. Respondetur ad titulum quaestionis affirmatiue. Probatur conclusio. isti duo modi: scilicet esse sacramen taliter & esse occupatiue in loco, distinguuntur ad bo num sensum: nec vnus ab alio dependet: ergo vterque potest esse sine reliquo. Dixi ad bonum sensum: quia isti duo modi se habendi corporis Christi nihil aliud sunt quam corpus Christi: quod realiter est idem. sed volo dicere quod potest corpus Christi esse vno modo sine alio: & hoc est idem cum conclusione quam ponimus. clarius tamen rem explicat: quod nobis sufficit secundum materiam subie cta. Quia corpus Christi potest esse sub modo natural absque hoc quod sit sub modo sacramentali, probatur. ita fuit triginta tribus annis completis antequam hoc sacra mentum Christus instituit. ergo modus naturalis non dependet essentialiter a modo sacramentali. Alia pars, quod corpus Christi potest esse sub modo sacramentali & non sub modo naturali, patet. Christus enim potest fa cere suum corpus desinere esse in caelo absque hoc quod desinat esse in sacramento: ergo tunc corpus Christ erit sub modo sacramentali & non sub modo naturali. Confirmatur haec ratio: si esset globus caereus positus in duobus locis variis figuris figuratus, quod est pos sibile: posset deus facere illu globum desinere esse sub vna figura absque hoc quod desinat esse sub alia, & absque hoc quod desinat esse simpliciter: sicut anima desi nit informare digitum digito abscisso: absque hoc quod anima simpliciter desinat esse. Praeterea arguitutr ad idem: poterat deus assumere idem corpus ante christiferam virginem natum ad centum annos praecedentes: vel ad quotcumque volueris, sub modo sacramentali. Quod patet. nam materia quam accepitu Christus in vtero virginali, fuit ante diuam virgi nem: quia ab orbe condito producta est omnis mate ria capiendo materiam pro altera parte compositi. sic materia sanguinis diuae virginis ex qua corpous Christi est plasmatum: non quod forma sanguinis conpositionem corporis ingrediatur quae fuit creata in principio mundi. Potet etiam deus creasse illam eandem anima quam nunc habet ad centum annos ante christi feram virginem: vel ab aetemo si voluisset: & poterat secunda persona in diuinis assumere illas partes in prima earum coniunctione mutua: & sic fuisset idem corpus Christi ante diuam virginem: habens esse sacramentale ante esse naturale. & licet ponatur forma corporeitatis vel mixti, hoc obicem. nullum praestat. Poterat illam etiam producere quando voluit: & insti tuere ministros qui in prolatione verborum fecissent cor pus Christi esse sub modo sacramentali in euchari stia. Insuper potest minister convertere panem in non existens sicut existens. sicut in generatione aquae ex aere convertitur aer in aquam. ergo in prolatione prae uia verborum poterat deus facere quod panis conuer teretur in corpus possibile nondum productum. No tanter (deus) quia minister virtute sua nihil facit ad transubstantiationem: sed solum ministerialiter verba profert: & deus conuertit.
⁋ Contra istud arguitur ponendo corpus Christi fuisse ad centum annos sub modo sa cramentali antequam beata virgo Christum genuisset: & quod ipsa in hoc instanti genuisset Christum. ex illo se quit quod beata virgo non esset mater Christi.
⁋ Tertio arguitur. Si deus corpus Chisti produ xisset ad duos dies in eucharistia antequam natus est in vtero virginali, conseruando eucharistiam ad xxx. annum vitae Christi: sequeretur quod corpus Christi creuisset in eucharistia sine alimento ad quantitatem corporis Christi in terra, quod non videtur dicendum cum non assumat cibum.
⁋ Ad primum admitto casum: & dico quod beata virgo nihilominus set mater Christi: quia genuisset Christum sub modo naturali: quod ad maternitatem sufficit: ad maternitatem inquam simpliciter vel secundum quid: non refert.
⁋ Ad secundum dicitur quod non sequit: quia corpus Christi non inciperet esse in diua virgine: sed inciperet esse sub modo naturali: sub quo prius non erat. Sicut si deus easdem partes ex quibus sortes est formatus & genitus in vtero materno produxisset penetratiue ante matrem eius, conseruan do sortem penetratiue: sortes in matre inciperet esse sub modo naturali & quantitatiuo: sed no simplici ter: queadmodum nunc corpus Christi incipit accipere esse in eucharistia de nouo: sed non incipit accipere esse. Si tamen res aliqua vt sortes fuisset ante matre suam, & postea corruptus vel annihilatus ad aliquod tempus: tuc potest incipere esse licet prius fuerit. Nam eius exponentes sunt verae: sortes nunc est: & sortes non immediate ante hoc instans fuit: ergo & expo nibilis.
⁋ Tertium argumentum tangit vnum simile. si deus produceret vnum paruulum quem poneret in duobus locis: & in vno loco detur ei quod comedat: & nihil in alio loco: sed solum eum conseruet sine cibo in ta li loco: non oportet si crescat in vno loco, quod crescat in alio. sed per primum cibum conuersum in substan tiam aliti in vno loco: non erit idem metaphysice cum alio: sed numeraliter alius. & quanto plus alimenti convertitur in substantiam aliti: tanto erit maior alietas: nam materiae alietas in parte vel in toto sufficit ad aliae tatem numeralem: cum identitatem metaphysicam expella Bamen tamen verum est quod est eadem anima nunero.
⁋ Vides igil ex dictis quod corpus Christi potest esse sub modo natural non existendo sub modo sacramentali, & econverso & potest esse sub vtroque sicut iam de facto est: vel sub neutro, sicut ante incarnationem fuit. Ircaham cbreuem quaestio nem dubitatur. an corpus Christi videatur in eu charistia. & ratio dubitandi est. Nam vulgares dicunt se corpus Christi & deum vt disse in manibus sacerdotis leuatum. In oppositum arguitur. corpus Christi non est obiectum potentiae visus: sed solummodo color est obiectum visus extendendo colorem ad lucem & lumen, nec est obiectum per accidens: puta subiectum coloris: vt Diari filius videin secundo de anima. quia color eius videtur, nec videtur tanum contentum in continente: vt homo in armis vel vestibus: & vinum in vase, quia hostia non est locus eucharistiae: sed aer hostiam circunstans: licet circumscriptiue hostiam & definitiue corpus Christi locet. Nec videntur esse plures modi videndi. sed nullo istorum modorum videtur. igitur.
⁋ Respondetur. corpus Christi videtur in eucharistia. Probatio. mundus ita loquitur: & scriptu ra talem modum loquendi insequitur: & nominia ad placitum vtentium significant. ergo absolute illa est conce denda. Ex his quae diximus patet aliquid videri apud loquentes: quod immediate & per se non terminat visum: vt patet de substantia. immo si maneret eadem albedo diuersis subiectis inhaerens: eadem visione diceretur quaelibet earum substantiarum videri. sicut in dist. xlix. huius dicemus. Ad partem negatiuam. Respondeo quod non enumerasti sufficienter modos quibus videre dicimut, quando enim sunt duo coniuncta certitudinaliter certi tudine morali, dicimus si vnum videamus aliud videmus: vt angelus videtur quia corpus assumptum videtur: & corpus ratione albedinis. legitur enim ludicum. xiii. Intellexit Manue angelum domini esse: & dixit ad vxo rem suam: morte moriemur quia vidimus dominum. & Baruch. iii. de deo dicitur. post hoc in terris visus est: & cum hominibus conversatus. & Ioannis vltimo. Quia vi disti me Thoma credidisti. illic (me) pro Christo supponit: & non pro humanitate.
⁋ Colligendo resolutionem huius dubitationis dicitur quod vulgus vere di cit. vidi deum leuatum. patet. videt Christum: ergo deum. Antecedens patet. quia videt humanitatem Christi: ergo Christum & deum: vt auctoritate scripturae probauimus. illud vltimum antecedens patet: quia videt eucharistiam corpori Christi inseparabiliter coniunctam. non aliter enim videtur deus vel angelus. Nec refert si non consecret sacerdos: licet tunc populus dicat falsum. quia non mentitur: nec impeditur communis modus loquendi propter illud quod est rarum: quemadmodum si esset vnum dolium plenum aqua, exterius delinitum vino: inter caetera dolia vini supputaretur a vulgo. Aliud exemplum. dicimus, Petrus vidit Christum: quia vidit humanitatem assumptam a verbo: & humanitatem assum ptam vidit, quia albedinem ei inhaerentem vidit vltima te tanquam obiectum per se visus. Et idem est ac si esset vna facies quae haberet albedinem ei semper extrin sece propinquam & non ei inhaerentem: illa enim dicere tur videri. Et per consequens ex toto habetur quod corpus Christi videtur a vulgo, & deus: quod principaliter intendimus in hac dubitatione.
On this page