Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Quaestio 1 : De causis theologiae
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Pars 1
Pars 2
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Pars 1
Pars 2
Distinctio 16
Distinctio 17
Pars 1
Pars 2
Distinctio 18
Distinctio 19
Pars 1
Pars 2
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Pars 1
Pars 2
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Pars 1
Quaestio 2 : De Principiis rerum conditarum
Quaestio 3 : De actionibus divinis circa creationem
Quaestio 4 : De duratione rerum conditarum
Pars 2
Quaestio 1 : De causa rerum finali
Quaestio 2 : De creatura rationali
Distinctio 2
Distinctio 1
pars 1
Quaestio 1 : De simplicitate et compositione Angelorum.
Quaestio 2 : De Angelorum distinctione
Pars 2
Quaestio 1 : De Angelorum malitia
Quaestio 2 : De Angelorum cognitione
Quaestio 3 : De naturali Angelorum dilectione
Distinctio 4
Quaestio 1 : De Angelorum Beatitudine
Distinctio 5
Quaestio 1 : De malorum Angelorum aversione
Quaestio 2 : De bonorum Angelorum conversione
Distinctio 6
Quaestio 1 : De Lucifero omnium daemonum principe
Quaestio 2 : De Daemonum loco, de poena, de tentatione, praelationisque ordine
Distinctio 7
Quaestio 1 : De Angelorum potentia volitiva
Quaestio 2 : De angelorum potentia cognitiva
Quaestio 3 : De angelorum potentia operatiua
Distinctio 8
Quaestio 1 : De unione Angelorum ad corpora, deque eorumdem corporibus assumptis
Quaestio 2 : De Angelorum operationibus in corporibus assumptis.
Distinctio 9
Quaestio 1 : De Angelorum Hierarchiis
Quaestio 2 : De Angelorum ordinibus
Quaestio 3 : De Angelorum restauratione
Distinctio 10
Quaestio 1 : De Angelorum assistentia
Quaestio 2 : De Angelorum missione
Quaestio 3 : De Angelorum locutione
Distinctio 11
Quaestio 1 : De Angelorum custodia
Quaestio 2 : De Angelorum custodientium profectu
Distinctio 12
Quaestio 1 : De opere creationis
Quaestio 2 : De opere creationis
Quaestio 3 : De materia informi
Distinctio 13
Quaestio 1 : De ipso opere distinctionis per conparationem ad opus creationis, et ad diem.
Quaestio 2 : De luce prima diei
Quaestio 3 : De dei operatione
Distinctio 14
Quaestio 1 : De operibus trium dierum
Quaestio 2 : De opere tertiae diei
Quaestio 3 : De opere diei quarta
Distinctio 15
Quaestio 2 : De his, quae ad diem septimum pertinent
Distinctio 16
Quaestio 2 : De imaginis aequalitate
Distinctio 17
Quaestio 1 : De anime humanae productione secundum se
Quaestio 2 : De animae humanae productione in comparatione ad corpus.
Distinctio 18
Quaestio 1 : De paradiso terrestri et de corpore et Adae costa.
Quaestio 2 : De rationibus seminalibus.
Distinctio 19
Quaestio 1 : De animae primi hominis immortalitate
Quaestio 2 : De corporis primi hominis immortalitate
Distinctio 20
Quaestio 1 : De modo, quo primi Parentes in statu innocentiae generassent
Quaestio 2 : De primorum parentum filiis quantum ad sexum, corpus, et virtutes.
Distinctio 21
Quaestio 1 : De tentatione in universum
Quaestio 2 : De primorum parentum tentatione
Distinctio 22
Quaestio 1 : De peccato Euae et Adae
Quaestio 2 : De primorum parentum ignorantia
Distinctio 23
Quaestio 1 : De primorum parentum tentatione ad Deum relata
Quaestio 2 : De primorum parentum cognitione
Distinctio 24
Pars 1
Quaestio 1 : De libero arbitrio
Quaestio 2 : De hominis sensualitate ad partem intellectivam comparata
Pars 2
Quaestio 1 : De sensualitate et peccato
Quaestio 2 : De peccato, quantum ad ipsam rationem
Distinctio 25
Quaestio 1 : De liberi arbitrii subiecto, quod qualitate
Distinctio 26
Quaestio 1 : De gratiae subiecto
Quaestio 2 : De gratiae differentiis
Distinctio 27
Quaestio 2 : De meritoria virtutis actione
Distinctio 28
Quaestio 1 : De hominis profectu
Quaestio 2 : De hominis defectu
Distinctio 29
Quaestio 1 : De gratia primi hominis ante peccantum
Quaestio 2 : De magnitudine gratiae quam habebant primi parentes
Quaestio 3 : De poena primorum parentum
Distinctio 30
Quaestio 1 : De originalis peccati quiditate
Quaestio 2 : De carnis traductione
Distinctio 31
Quaestio 1 : De peccati originalis transfusione quantum ad modum
Quaestio 2 : De peccati originalis transfundendi ordine
Distinctio 32
Quaestio 1 : De peccati originalis remissione
Quaestio 2 : De causa peccati originalis et animarum aequalitate
Distinctio 33
Quaestio 1 : De peccatorum redundantia in filios propter ipsos parentes
Quaestio 2 : De peccati originalis poena
Distinctio 34
Quaestio 1 : De peccato actuali in se
Quaestio 2 : De mali causalitate
Distinctio 35
Quaestio 1 : De peccato actuali
Quaestio 2 : De peccati effectu
Distinctio 36
Quaestio 1 : De peccato, vt comparatur ad poenam
Quaestio 2 : De peccato ut ad alia comparatur
Distinctio 37
Distinctio 38
Quaestio 1 : De fine ad voluntatem relato
Quaestio 2 : De intentione ad voluntatem relata
Distinctio 39
Quaestio 1 : De voluntate eiusque depravatione
Distinctio 40
Quaestio 1 : De bonitate, et malitia voluntatis circa actus exteriores
Quaestio 2 : De actionum humanarum comparatione ad malitiam et bonitatem
Distinctio 41
Quaestio 1 : De intentione circa fidem: circa opus meritorium: et circa infideles
Quaestio 2 : De voluntate in comparatione ad peccatum
Distinctio 42
Quaestio 1 : De peccatorum identitate ac diversitate
Quaestio 2 : De peccatorum distinctionibus
Distinctio 43
Quaestio 1 : De esse peccati in spiritum sanctum et quiditate
Quaestio 2 : De peccati in spiritum sanctum gravitate
Distinctio 44
Prooemium
Prooemium
TETERIS, ac nove &c. Finito proemio sequitur tractatus, in quo Magister duo facit: 1. praemittit: quaedam ad praelibationem eorum, quae dicuntur in toto opere: 2. exequitur de intento. Secunda ibi hoc itaque &c. in principio secundae distinctionis tria circa primum facit; quia 1. distingnit libros huius operis: 2. circa pertacta movet quaestiones:. 3. in summae recolligit, quae dixerat de librorum distinctione. Secunda ibi: notandum vero. Tertia ibi omnium igitur. Circa 1. duo acit; quia 1. separat trium materiam lib. a materia quarti: 2. separat 3. libros primos ad invicem: secunda ibi: id ergo in rebus &c. Circa 1. duo facit: 1. ponit vnam distinctionem: 2. unum membrum illius distinctionis subdividit: Secunda ibi: eorum autem. Circa 1. duo facit: 1. distinctionem ponit: 2. membra manifestat ibi: proprie autem, dicit ergo quod Sacra Pagina versatur circa res, & signa: quia omnis doctrina circa hoc versatur, auctoritate Aug. in quo distinguitur quartus, qui est de signis, a tribus primis, qui sunt de rebus. Deinde cum dicit proprie autem diffinit quid sit res, & quid signum, & patet. Tunc sequitur illa pars: eorum autem, in qua subdividit alterum membrum, & tria facit; 1. ponit subdivisionem. 2. comparat rem ad signum, ibi omne igitur. 3. adaptat distinctionem primam ad propositum, sive ad ordinem librorum: ibi eum que subdividit 1. illud meibrum divisionis, scilicet, signum dicens: quod aliquod signum, est, quod solum significat, vt Sacramenta legalia: aliuod, quod non solum significat, sed etiam confert, ut paeramenta Evangelica, in quo ostendit de quibus signis determinatur in 4. quia de conferentibus orincipaliter. Deinde cum dicit omne igitur, comparat signum ad rem, ostendens quod omne signum est res &quia si non sset res, esset nihil: & ita nihil significaret, neque esset signum; sed non econverso, omnis res est signam. Deinde cum dicit cumque, adaptat distinctionem 1. ad propositum dicens, quod Sacra Pagina versatur circa res, & signa; & quod 1. determinabit de rebus, ve in tribus primis libris, & postea de signis, vt in a¬
Tunc sequitur illa pars, id ergo, in qua distinguit maeriam 3. librorum, & duo facit: 1. praemittit distinctionem, per quam habetur trium lib. distinctio: 2. manifestat quod dixerat, ille quibus, dicit ergo quod quaedam res sut, quibus est fruendum: in quo habemus materiam primi libri quae est de fruibilibus, aliae quibus vtendum, in quo habemus nateriam secundi, quae est de vtibilibus: aliae quibus fruuntur, & vtuntur, in quo habemus materiam3. qui est de Deo reparante, & homine reparato: qui Deus, & homo fruum tur, & vtuntur. Turc sequitur illa pars: ille quibus, in quae declarat, quod in distinctione retigerat: & tria facit: 1. dicit quae sunt fruibilia, quia quae nos bonos faciunt: & quae vtibilia: quia per quae ad beatitudinem adiuvamur. 2. ibi res: ueros convenit, quae sunt res, quae fruuntur, & vtun¬ tur: quia nos, & Angeli. 3. ibi, siui autem, diffinit, quis sit frus, & quid vri. Et duo facit:. 1. facit quod dictum est, & patet: 2. magis in speciali declarat fruibilia, & vtibilia. Ibi res ergo &c. Circa quod tria facit, secundum quod tripliciter hoc declarat. 1. fruibile est Deus ipse; vtibile mum dus. 2. ibi: idem in eodem; quia fruibile est, quod est inconmunbile, cetera sunt vtibilia. 3. ibi: idem in libro de Trin. Dicit fruibile esse, in quo quiescit appetitus; vtibile vero, quod ad aliud refertur. Deinde sequitur, notandum vero, in quo quaestionem movet, & quatuor facit secundum quod quadrupliciter quaestionem movet. 1. quantum ad statum fruentium. 2. quantum ad obiecta fruibilia. 3. quantum ad ipsos fruentes. 4. quantum ad instrumenta, per quae finfruitio. Secunda ibi: sed cum Deus. Tertia ibi: cum autem homines. Quarta ibi: his considerandum. Circa 1. duo facit: 1 movet quaestionem: 2. solvit ibi: hic ergo. Dicit ergo primo, quod frui est cum gaudiovti, non rei, sed spei; idee frui est specialius, quam vti, ex quibus verbis oritur quaestio, quod Sancti in via non fruantur cum habeant spem aeterni boni, non rem. Deinde cum dicit, hic ergo lolvit & duo facit; secundum quod dupliciter solvit secunda ibi: potest etiam, dicit ergo quod Beati perfecti fruuntur; viatores imperfecte: demum, cum dicit, potest solvit alio modo: quia etiam in via, non tantum habemus spem, sed & rem: quia licet non ipsum aeternum bonum videamus, tamen ipsum aeternum bonum diligimus. Deinde cum dicit, constat ergo, solvit obiectionem possibilem fieri, quibus est fruendum: dicens quod fruendum est solo Deo, ceteris est vtendum. Deinde cum dicit, cum ante, movet quaestionem quantum ad ipsos vtentes, & fruentes, & duo facit: quia 1. quaerit vtrum homo fruatur homine? 2. vtrum Deus? Secunda ibi, sed cum Deus. Circa 1. quatuor facit: 1. quaerit, 2. solvit, 3. instat, 4. instantiam removet: secunda ibi, ad quod, tertia ibi, huis, quarta ibi, quod ita: dicit ergo vtrum homo fruatur homine? Deinde cum dicit, ad quod, solvit quod non: quia spes non est ponenda in homine. Deinde cum dicit, huic, instat per Apostolum, qui dixit ad Philemonem, ita ergo fuar te fraeter in Domino. Deinde cum dicit, quod ita, solvit per Aug. quia addidit, in Domino, non proprie fruebatur homine.
Tunc sequitur illa pars, sed cum, in qua quaerit vtrum Deus fruatur homine? Et quatuor facit: 1. movet quaestionem dictum: & patet. 2vibi: & procede, solvit, quod non fruitur nobis: quia non eget bono mostro, nec est verum, quod non fustatur, nec vtatur nobis: quia nos non diligeret. Relinquitur ergo, quod vtatur 3. ibi: neque tamen, dat differentiam secundum quod homo vtitur homine, & secundum quod Deus: quia Deus vtitur homine propter bonitatem suam, sed homo non propter bonitatem suam, sed Dei. 4. ibi: nos autem, probat differentiam assignatam, & patet. Posset etiam ibi assignari secunda differentia, ut patebit in obijciendo.
Tunc sequitur illa pars, hic considetandum, in qua movet quaestionem de virtutibus? utrum eis sit fruendum? Et duo facit: 1. movet quaestionem, & obijcit ad eam 2. solvit ibi, dicimus: circa re duo facit? 1. movet quaestionem, & patetr:. 1. ibi, quitusdam obij cit. Circa quod duo facit: primum obiicit ad partem illam, quod virtutibus non sit fruendum dupliciter: 1. quia non sunt summum bonum, quo solo est fruendum: 1. quia propter se non sunt amandae. 2. ibi: alijs vero, obijcit in contrarium secundum opinionem aliorum, qui dicunt authoritate Ambrosij virtutes propter se amandas esse. Tunc sequitur illa pars, dicimus, in qua solvit, & tria facit: 1. dicit, eis non esse fruendum: quia propter Beatitudinem diliguntur, quo confirmat per Aug. 2. ibi: sed dicet, & instat, quod eis sit smendum: quia propter se diligendae sunt. 3. ibi: ad quod, instantiam solvit: quod non sufficit ad hoc vt quid sit obiectum fruitionis, quod propter se diligatur, sed requititur, quod ibi ponatur finis dilectionis, quod non competit virtutibus, nec voluntati, nec alijs, quae requiruntur ad fruitionem. Tunc sequitur illa pars, cmnium, in qua per modum Epilogi recolligit, quae dicta sunt continuans se ad alios libros dicens: prius esse dicendum de re¬
On this page