Quaestio 1

ARTICVLVS I. Vtrum in Divinis sit missio?

AD 1. sic proceditur: videtur quod Ain Divinis non sit missio: quia Persona mittens videtur esse maior Persona missa; sed in Divinis non est ibi maius nec minus, ergo &c.

Praeterea: missus separatur a mittente; sed una Persona non separatur ab alia, cum inseparabilior sit Trinitas Personarum, quam sit trinitas in nobis, ut ostendit Aug. 15. de Trin. cap. 23. & 2. de Trinit, cap. 5. scribitur, Pater nusquam est ine suo Verbo, nec Verbum sine Spiritu Sancto, ergo &c.

Praeterea: missio videtur im portare motum localem; sed secundum Aug. super Cen. ad litteram Deus nec per loca, nec per tempora movetur, ergo &c. Praeterea: secundum Diony. in de An gel. Hierar. Angeli superiores non mit cuntur propter eorum dignitatem, igitur mitti indignitatem importat, sed nulla creatura est tantae dignitatis, quanta est Persona Divina, igitur in Divinis non est missio,

In contrarium est: quia ad Calat, 4. scribitur: Missit Deus Filium suum fa¬

ctum ex muliere. Item loquitur loan. 16. Si ego non abiero Paraclitus non veniet; si autem abiero mittam eum ad vos, est ergo in Divinis missio. RESOLVTIO. In Divinis est dare missionem, sine continen¬ tia in loco, sine indignitate, & sine motu.

REspond. dicendum, quod Rpateat veritas huius quaest. tr. sunt declaranda. Primo quomodo nomen missionis ad Divina transumitur. 2. quod ex tali translatione non ponitur indignitas in Persona missa. 3. quomodo ea, quae sunt in missione ratione sui vel suae speciei, in Divinis ponuntur, ea autem, quae missioni com petunt ratione sui generis vel ratione motus, in Divinis esse non habent.

Propter primum notandum, quod missio & processio, quae est idem cum missione per comparationem ad locun dicta esse videntur, & ideo secundum quod aliquid est in loco, sic competit ei mitti: & quia corpora sunt in loco per quantitatem dimensivam, ex hoc sequitur quod corpora contineantur a loco, ad quem mittuntur, & ideo mitti corpus nihil est aliud, quam corpus moveri localiter, & a loco contineri. Sed Spiritus non sunt in loco per quantitatem dimensivam: quia non sunt, quanti quantitate extensa, sed si sun in loco, hoc est, per quantitatem vir tualem: quantitas autem virtualis non habet quod sit quantitas nisi ex eo quod comparatur ad obiectum, vel ad actum ideo mitti Spiritum non est localite contineri Spiritum ab eo, ad quod mit titur; sed est operari Spiritum in eo ad quod mittitur, sic enim Spiritusunt in loco: quia operantur in loc secundum Damasc. illud autem operari dupliciter potest esse: quia vel ope ratur ubi prius non operabatur, vel qualiter prius non agebat. Primo modo competit mitti Angelis: quia cum oporantur in Coelo, non operantur in ter ra. 2. Divinis Personis: unde Aug. 2. de Trin. cap. 5. ostendit Divinam Personam non mitti ubi prius non erat: quia quaelibet Persona Divina Coelum, & terram implet; sed quia operatur alicubi qualiter prius non operabatur. Exquo apparet quomodo sumitur missio in Divinis, & qualiter Persona dicitur mitti, quod 1. declarandum proponebatur. Ista tamen missio indignitatem non dicit in misso, quod secundo ostendendum dicebatur. Ad cuius evidentiam advertendum, quod sicut aliquid est laudabile, & dignitatis in inferiori bus, quod non est in superioribus, sic est de indignitate: quia aliquid sonat in indignitatem relatum ad inferiora, quod non sonat relatum ad superiora ideo licet mitti in creaturis spiritualibus & corporalibus indignitatem importet, cum dicat Dionys. Superiore. Angelos non mitti propter eorum dignitatem. tamen missio in Personis Divinis indignitatem non importat. Et est ratio quia mitti creaturam nihil est aliud, quam contineri eam localiter, ubi prius non continebatur, & hoc quantum ad creaturam corporalem: vel operari ubi prius non operabatur, & hoc quantum ad spiritualem, & ita missic in creaturis semper importat mutationem ex parte missi: & quia mutatio indignitatem dicit: ideo mitti in creaturis indignitatis existit; sed in Personis Divinis non dicit variationem: quia, ut habitum est, Persona Divina non mittitur, ubi non erat; sed solum qualiter non erat, & ita mutabilitas non est ex parte missi; sed ex parte eius, ad quod sit missio: cum igitur mitti in Personis Divinis non dicit indignitatem, sed solum operationem novo modo, quod cum eis competat, in Divinis est missio absque indignitate, quod secundo declarandum dicebatur.

Sed propter argumenta declarandum est tertium, quomodo ea, quae missioni competunt, in Divinis esse possunt? Advertendum ergo, quod sic loquendum est de missione prout habet esse in Divinis, secundum quod de alijs existentibus dicimus: ea autem, quae ibi ponuntur, sunt species sinel genere: quia ratione potentialitatis ratio generis in Divinis proprie sumi non potest, & quia missio est species motus, ibi est missio sine motu, ideo omnia, quae competunt missioni ratione qua missio, in Divinis esse poterunt; non tamen ibi erunt quae ei com petunt ratione motus: & ut verba conmunia reducamus ad ordinem, addendo, quod in eis diminute dicitur, dicamus in missionme tria esse consideran¬ da, videlicet, missionis principium, missum, & terminum. Ratione prin cipij tria est ibi accipere: quia aliquam do mittens dat misso virtutem, ut motor mobili, loquendo de motore non

violento, sed conferente vim passo Aliquando esse, ut Sol radio. Aliquando auctoritatem, ut Papa legato. Et haec tria competunt missioni ratione suae speciei: ideo ea in Divinis reperire poterimus: nam Persona missa recipit a Persona mittente ssi accipiatur missio per omnem modum proprie) auctoritatem, esse, & virtutem: quia quidquid habet procedens Persona, ibi habet in quantum procedendo accepit. Ratione termini est etiam tria considerare: quia missum mittitur ad aliquem terminum, ut operetur, ut servus mittitur ad menitionem ut custodiat, vel ad agrum ut fodiat. Aliquando ut quiescat, ut lapis deorsum. Et ut habeatur, ut donum, mittitur ei, cui datur: & quia haec etiam missioni competunt ratione qua missio, in Personis Divinis existunt. Nam Persona missa inhabitat crea uram, ope ratur in ea, & habetur ab ipsa aliquo modo: nam & Spiritus Sanctus Spiritus noster dici potest, ut vult Aug. 5. de Trin. cap. 14. Ex parte missi sunt ibi etiam tria, subiectio, separatio, & variatio, sive motus localis; sed haec non cometunt missioni ratione qua missio; sed quia species motus: & ideo Persona missa non subijcitur mittenti, ut arguebat primum argumentum: nec seperatur, ut dicebat secundum: nec movetur localiter, ut proponebat tertium. Notandum tamen, quod licet ista non sint ibi, aliqua tamen ibi correspondent istis: quia licet non sit ibi subiectio, est tamen ibi aliquo modo subauctoritas; & licet non sit ibi separatio, est tamen ibi distinctio; & quamvis non sit ibi variatio secundum locum, est ibi novitas effectus. Advertendum tamen haec tria ibi non esse eodem modo: quia novitas effectus est in qualibet missione; sed distinctio & subauctoritas non, sed solum in missione, ubi Persona missa trahit originem a mittente, secundum quem modum missio in Divinis per omnem modum proprie sumitur.

Hoc viso patet solutio quaestionis, & argumenta omnia sunt soluta. Nam primum, secundum, & tertium solvum tur per id, quod est tertio declaratum quia missio in Divinis non ponit ea, quae ci competunt quia motus, ut subrectionem, separationem; & variationem. Quartum solvitur per secundum declaratum: quia in Divinis est missio sine indignitate: veritas quaest. habetur per 1. ostensum, cum declaratum fuit quomodo missio ponitur in Divinis:

ARTICVLVS II. Vtrum missio in Divinis dicat quid notionale, vel essentiale?

SEcundo quaeritur: utrum missio ir SDivinis sit quid notionale, vel essentiale?

Et videtur quod sit notionale: quia quod est essentiale competit omnibus, ut vult Aug. 5. de Trinit cap. 8. sed mitti non competit omnibus: quia non competit Patri, ut vult Aug. 2. de Trin. cap. 1. ergo &c. Praeterea: missum distinguitur a mittente, sed in essetialibus non est distinctio, ergo&c. Praeterea: secundum Aug. 4. de Trin. cap. 20. mitti Filium est cognosceret quod ab alio sit; sed hoc dicit originem, & notionem, ergo &c.

Praeterea: idem Aug. eodem lib. & cap. ait: Filium misum a Patre: non quia ille maior est, ille minor; sed quia ille Pater, ille Filius: ille genitor, ille genitus; ille a quo est qui mittitur, ille qui est ab eo qui mittit; sed omnia haec important notionem, ergo &c.

In contrarium est: quia missio dicit novitatem effectus, sed operatio, & effectus essentiae attribuitur, & convenit tribus: quia indivisa sunt opera Trinitatis, ut dicitur 1. de Trin. cap. 5. er¬

go &c.

Praeterea: arguit August. 2. de Trin. cap. 5. Filium mitti a Patresine Spiritu Sancto non potuit non solum quia intelliigitur Pater cum eum missit, id est fecit, ex faemina, non utique sine Spiritu Sancto fecisse, ergo tota ratio missionis ex factione sumitur; sed factio essentiae attribuitur, ergo &c.

Praeterea: quod est notionale non videtur plurificari, & convenire pluribus, missio convenit pluribus, ergo &c. RESOLVTIO Missio principaliter dicit essentiam, & ex consequenti notionem.

REspond. dicendum, quod sicut ait August. 4. de Trin. cap. penult Sicut enim natum esse est Filio, a Patre esse ita mitti est Filio, cognoci, quod ab illo sit. Et sicut Spiritui Sancto donum Dei esse, est a Tatre procedere, ita mitti, est cognosci quia ab illo procedat. Ex quibus verbis habere pos sumus, quod missio non dicit solam emanationem; sed supra emanationem dicit novitatem effectus appropriati Personae emananti, ex quo effectu, & si non actualiter, semper ducimur in cognitionem Personae emanantis, ipse tamen effectus de se semper est aptus natus ducere in cognitionem talem: prop ter hoc 4. de Trin. cap. 20. dicitur: Mitti Filio est cognosci quod a Patre sit, & quia effectus noviter inductus competit essentiae; emanare Personae: & missio cum non solam emanationem importet, nec solam novitatem effectus, concedere cogimur missionem diceret essentiam & notionem aliquo modo sed quid dicat principaliter, quid exconsequenti sunt modi dicendi.

Nam quidam dicunt, quod principaliter dicit notionem, ex consequeti essentiam; verius tamen dicitur, quod e converso significet: Ad cuius evidentiam notandum quod sicut in his, quae Deo conveniunt ab aeterno, aliqua simpliciter dicunt essentiam, ut absoluta, sicut bonitas, sapientia, & huiusmodi: aliqua simpliciter notionem, ut generatio, spiratio, & alia: aliqua cum hoc, quod dicunt essentiam, induunt quendam modum respectivum, ut potentia generandi, potentia spirandi, & huiusmodi: sic se habent in his, quae Deo conveniunt ex tempore. Nam quaedam sunt pure essentialia, ut creare, conservare, &c. quae in actionem sonant. Quaedam sunt pure personalia, ut gigni, vel nasci ex Virgine, considerando talia, ut dicunt respectum ad Personam Filij terminatum, non uti dicunt effectum a tota Trinitate productum. Aliqua simul cum hoc, quod dicunt essentiam, indicant notionem, ut mitti: & ideo missio utrumque dicit essentiam, & notionem; sed essen¬ tiam principaliter, notionem ex consequenti. Sed sic dicendo, licet vere, & bene dicamus; non tamen damus causam dicti.

Propter hoc aliqui conati sunt reddere rationem quare missio principaliter dicit essentiam, dicentes quod missio secundum rationem sui non dicit exitum ab alio tanquam a principio, a quo fit; sed solum dicit ordinem ad effectum: ex quo ordine ponitur: auctoritas in mittente respectu missi; sicut servus, qui mittitur a Domino, non exit ab ipso secundum esse; sed solum sicut a principio movente: sed quia in Divinis non ponitur auctoritas nisi secundum originem, ex consequenti ipsa missio dicit originem, principaliter tamen dicit effectum, qui attribuitur essentiae; sed in processione est modus conversus, nam processio prout sumitur in Divinis dicit exitum a principio originante, sed quod dicat ordinem ad effectum, hoc non est nisi exconsequenti. Sed iste modus stare non potest. Nam licet processio communiter sumpta importet solum exitum aprincipio; processio tamen temporalis, dequa hic loquimur, importat effectum, quod si talem originem principaliter importaret, non concederetur, quod aliqua Persona a se ipsa procederet, sicut non concedimus aliquam Personam se ipsam gignere. Declarare ergo veritatem quaest. per differentiam processionis, a missione non est modus conveniens.

Propter hoc advertendum, quod semper actio indicat substantiam, & de actione sicut de substantia iudicare debemus secundum Damasc. lib. 3. cap. 14. unde arguit ipse ibidem: Indivisa esse opera Trinitatis: quia est indivisa ubstantia: quae ergo puram operationem important sunt pure essentialia, sicut quae significat solam substantiam; sed si cum operatione aliquis respectus datur intelligi, ratione illius respectus poterit ei convenire aliquis modus notionalis: unde sicut substantiam Divinam aliquo nomine significamus pure abstracto, ut cum eam nominamus essentiam, aliquo modo cum quodam. respectu ad actum, ut cum talem substantiam nominansus generandi potentiam, vel naturam, ratione cuius respe¬ ctus competit ei aliquis modus respectivus, licet simpliciter significet absolutum: sic & Divina actio dupliciter nominari potest, videlicet, nomine pure significante actionem ipsam, ut sidicatur operatio, vel effectus, & tunc per omnem modum attribuitur essentiae: aliquando simul cum actione superaddit respectum, & sic designatur per processionem, & missionem. Nam missio, & processio temporalis simul cum novitate effectus important quemdam respectum Personae ad Personam; tamen propter talem respectum missio non dicitur quid notionale simpliciter, Ssed essentiale: quia simpliciter dicit

effectum, qui attribuitur essentiae; tamen in istis nominibus est quidam ordo. Nam licet omnia talia simpliciter dicant essentiam, ex consequenti notionem; significare tamen ex conse quenti notionem convenit magis, & minus: propter quod aliqua magis proprie conceduntur de uno, quam dealio. Nam sicut potentia generandi, & natura dicunt essentiam simpliciter, no tionem quodam modo: sic processio temporalis, & missio essentiam dicunt principaliter, notionem ex consequenti: tamen potentia generandi magis expresse significat illum modum, respectivum sive ordinem ad actum generandi, quam natura, quod ex ipso nomine innotescit: sic processio etiam temporalis, & si simpliciter dicit essentiam, ut missio, propter quod concedimus Personam a se ipsa procedere, ut se ipsam mittere, ut Mag. testatur in littera; processio tamen notionem, & originem magis expresse designat quam missio, quod ipso nomine declaratur: cum processio dicat exitum ab aliquo ut a principio. Et forte isto motivo moti priores, quorum positionem improbavimus, dixerunt processionem principaliter significare notionem, ex consequenti essentiam; missionem autem e converso: sed ut patuit, tam processio temporalis, quam missio principaliter dicit essentiam, notionem ex consequenti: quamvis magis expresse processio, quam missio indicet notionem. Resp. ad arg. Ad primum dicendum, quod sicut habitum est, missio cum hoc, quod significat principaliter essentiam, ex consequenti indicat notionem, ratione cuius non competii omnibus: quia non est pure essentiale & per hoc patet solutio ad 2. quia mis sio importat distinctionem mittentis a misso ratione notionis, quam aliquo modo significat. Per hoc etiam solvitur tertium, & quartum: quia non est inconveniens ex quo notionem aliquo modo significat, quod det intelligere originem, quae est quid notionale. Argumenta in contrarium non concludum missionem non significare notionem, sed quod principaliter designant essentiam.