Quaestio 2

ARTICVLVS I Vtrum omnis creatura sit composita?

AD 1. sic proceditur. Videtur quod sit dare aliquam creaturam simplicem: volebat enim Avempace, ut recitat Comm. in 3. de Anima comm.5. quod Intellectus noster est aptus natus abstrahere quidditatem ab habente quidditatem, doneo deveniat adquidditatem, cuius non sit quidditas. Sed tunc quaero de illa quidditate, utrum sit composita vel non? Quod si est composita, iterum habebit quidditatem: oportet igitur dare ipsam esse simplicem. Praeterea: omne compositum resolvitur in sua componentia, ut vult Damasc. 2. lib. cap. 12. Si igitur creatura est composita resolvetur in sua componentia, tunc quaero de illis componentibus, utrum sint composita vel non? No est ab ire in infinitum: ergo oportet dare aliquod componens creaturam esse simplex, sed quod componit creaturam est creatura: ergo &c.

Praeterea: secudum Avic. in principio Meta. suae, Primum quod concipitur ab intellectu est ens, & esse, sed primum ab intellectu apprehesum est sim plex, ergo &c.

Praeterea: omne compositum est divisibile, quod ergo non dividitur est simplex: ergo&c. Sed ut scribitur 7. propositione de causis: Intelligenti est substantia quae non dividitur, ergo &c.

In contrarium est: quia omne crea tum terminatur, vel trahitur ad aliquod genus, cuius limites non excedit: sed omne tale est compositum, cum Qenus non dicat actum purum, nec potentiam puram ed formam mediam inter potentiam & actum. ut dicit Comm. in 2. Metaph. ergo &c. Praeterea: omne creatum habet esse finitum, sed esse finitum est esse receptum in alio, ergo inomni creato est compositio ex recepto & recipiente.

RESOLVTIO Omnis creatura composita est: nam quaelibet saltem ab unitate declinat, & muta¬ tioni subiicitur.

REspond. dicendum, quod in omni creato, quod habet per se esse, oportet nos concedere esse compositionem ex quod est & esse. Et est ratio: quia si creatum est, ab alio habet esse, omne quod ab alio habet esse, est in poten tia ad esse, & non est ipsum esse: quia si ipsum esse esset, tunc esset actus purus sine aliqua potentialitate: non igitur indigeret aliquo essentialiter differente aleo, qui ipsum esse produceret. Ponere igitur creatum sic esse, est ponere creatum non esse creatum. Item sicut superius dicebatur, quando aliquid in abstracto de aliquo praedicatur, nihil est in eo, quod sit aliud a tali praedicato, ut si natura hominis de homine praedicaretur in abstracto, nihil esset in homine, quod non pertineret ad humanitatem, & econtrario: & quia si nihil esset in homine aliud a natura sua, homo esset sua humanitas: si igitur esset aliquod ens creatum, in quo non esset nisi esse tunc illud ens creatum esset suum esse, & maxime haberet esse: ut potest patere per Aug. qui dicit, Deum esse summum bonum, quia in eo non est aliud nisi bonum: sic illud creatum summe esset: quia in eo non esset, nisi esse. Sed Quod est maxime tale in omni genere est 1. tale, & causa omnium aliorum, ut potest patere per Philos. 2. Metaph. Creatum igitur, quod sic ponitur, maxime habebit esse, & bmnia alia perducet ad esse, & nihil erit causa ipsius esse; ac per hoc creatum non erit; sed Creator omnium. Non est igitur aliquidcitra Primum, in quo sit tantum esse, & in quo non sit aliquid, quod participet esse: bene igitur dictum est per Boetium, quod Omnes quod est citra Primum, est compositum ex quod est, & esse: omnia igitur, quae per se habent esse, composita sunt. Sed propter hoc non habemus omnem creaturam esse compositam: quia etiam ipsum esse, quod existit in eo, quod est velut in

participante esse, creatura est; nec tamenest compositum ex quod est, & esse

Et ideo notandum, quod ista tria, unitas, simplicitas, & immutabilitas seD consequuntur Nam ex eo quod aliquid est magis simplex, est magis unum: quia magis indivisibile, & minus indigens: quia compositum indiget componentibus, est numerus unius; unum autem & simplex non indigent alijs, ut tradit Procius 26. prop. Item quanto aliquid est magis immutabile, tanto magis simplex, unde Aug. 6. de Trin. cap. 6. Nhil enim simplex mutabile est: quia igitur ad rationem simplicis requititur immuta¬ bilitas, & unitas, cum omnis pars im portet aliquam potentialitatem, & per consequens mutabilitatem: quia nihis immixtum potentiae est omnino immutabile, nulla pars erit absoluta ab omnimodo compositionis,

Vt ergo possimus scire, quae sunt conposita, & quae non, sciendum est, quod est triplex totalitas, ut narrat Proclus 66. prop. scilicet, Ex partibus, in parte, & ante partes. Haec autem sic distinguuntur nam quaedam res participat esse, quedam sunt ipsum esse participatum, quedam est esse imparticipabile, res, quae participatesse, est totum ex partibus: quia constat ex quod est, & esse: esse participatum est totum in parte: quia omne, quod recipitur in aliquo, recipitur secundum modum rei recipientis. Cum igitur tale esse sit receptum in alio, non recipietur secundum sui totalitatem, nec secundum totum suum esse, sed recipietur secundum partem: unde si totum dicetur, non erit totum ut totum, sed totum ut pars. Totum ante partes est esse Divinum: nam Deus in se totum comprehendit esse, quod esse a partibus non dependet: propter quod totum ante partes dicitur: unde Diony. 5. de Div.nom. dicit: Deum in se totum accepisse esse. Iltae tres totalitates ad simplicitatem sic comparantur: quia esse Divinum, quod est totuante partes, omninio immutabile est: quia si aliquid mutatur, mutatur ut acquirat aliquod esse, quod non habet ibi: ibi autem hoc esse non potest: quia est omnis modus essendi, est etiam hoc esse maxime unum: quia omne esse ibi modo unico existit, ac per hoc est summe simplex: quia maxime immutabile, & unum, quae de ratione simplicitatis sunt. Totum autem in parte non effugit esse compositum. Nam hoc totum divisibile est, ex eo quod secundum unum modum, sive secundum aliquam parem recipitur in uno alio modo, & secundum aliam partem in alio, ac per hoc ab unitate declinat. Rursum: quia tale totum dependet ab eo, in quo est, aliqua potentialitas in ipso existit: unde aliquo modo mutationi subijcitur. Non igitur debet dici simplex, cum in eo non ut omnimoda unitas, & immutabilitas, quae rationem simplicitatis perficiunt, Tertium vero totum, ut totum ex par tibus simplex dici non debet ratione par tium, ex quibus constat: & quia omnis creatura vel est ex aliquibus, vel dependet ab eo, quod est ab aliquibus, & ei inest, vel est totum ex partibus, vel in parte, & nulla est totum ante partes, omnis ergo creatura composita, solus Deus est simplex: quia est ante partes totum: unde August. 6. de Trin. cap. 7. vult, quod solus Deus sit simplex, & nul la creatura simplex: quia Nhil mutabile simplex, omnis creatura mutabilis.

Respon. ad arg. Ad 1. dicendum quod non oportet illam quidditatem esse simplicem: quia licet non resolvatur in alias quidditates, resolvitur tamen in partes quidditatis. Vel possumus diceret quod dato, quod huiusmodi quidditas sit simplex: quia non est totum ex partibus, non est tamen simplex per omnem modum: quia est totum in parte.

Ad 2. dicendum, quod non arguit creaturam esse omnino simplicem, sed quod oportet esse creaturam, quae non constet expartibus,

& per hoc patet solutio ad 3. quia sic esse dicitur simplex: quia non est: ex aliquibus compositum.

Ad 4. dicendum, quod intelligentia non dividitur quantum ad partes naturae, vel quantum ad durationem: quia habet naturam simplicem, in qua forma est tantum, non materia, & forma, & habet totum esse simul. 3. etiam non dividitur quantum ad numerum: quia non sunt plures in eadem specie, non tamen est per omnem modum indivisibilis, cum sit composita ex finito, & infinito, sive ex forma, & esse.

ARTICVLVS II Vtrum anima sit composita?

SEcundo quaeritur: utrum anima sit Dconposita? Et videtur, quod non: quia sit esset composita, tunc in ea essent aliqui gradus; isti gradus, vel essent in essentia, vel essent in esse? In essentia non; quia etiam formae accidentales sunt simplices sic: unde dicitur in principio 6. prin cipiorum, quod forma est compositioni contingens, simplici & invariabili essentia consistens. Secundum esse non: quia quae sic habent gradus intenduntur, & remittu¬ tur, quod formae substantiali non potest competere.

Praeterea: in 2. de Ani. ex comm. 6. dicitur: Quod anima est actus cor poris primus, sed actus primus est esse, secundus est operari: igitur anima est ipsum esse, sed substantia, quae est ipsum esse, est omino simplex, ergo &c. Praeterea: divisio sit per opposita, unum oppositorum non praedicatur de alio: cum igitur substantia dividatur in materiam, & formam, & compositum, ut patet per Phylossin multis locis, compositum non praedicabitur de forma.

Praeterea: legitur in 3. de Anima, quod intellectus est sim plex, immistus, immaterialis. Sed hoc vel Sintelligitur de essentia animae, vel de po¬

tentia? Si de essentia, habetur intentum. Si de potentia, cum potentia sequatur modum naturae, adhuc habetur intentum.

In contrarium est Aug. de Trin. cap. 7. qui dicit, quod anima, licet sit simples respectu corporis, est tamen multiplex respectu Dei.

Praeterea: nulla forma sim plex potest esse subiectum accidentium, ergo &c.

RESOLVTIO. Anima simpliciter est compositior Angelo, & simplicior materialibus formis; verumta¬ men secundum aliquem modum magis quam aliqua forma est conposita.

REspondeo dicendum, quod non est nostra intentio quaenere: utrum anima sit composita ex materia, & forma: quia hoc quaeremus in 2. Sed de alijs modis compositionis animae intendimus dubitare.

Ideo notandum, quod, sicut habitum est, triplex est totalitas, quarum una est immunis ab omni compositione, ut totalitas ante partes, quae creaturis non convenit. Aliae duae ut totalitas in parte, & ex partibus, quae creaturis conveniunt, compositionem important. Dimissa prima totalitate: quia non est adpropositum; de alijs duabus notandum quod quodammodo maior compositio importatur per totalitatem in parte, quam ex partibus: nam de ratione simplicita tis sunt indivisibilitas & immutabilitas sive actualitas: quia mutabilitas poten tialitatem sequitur: tanto ergo aliquid est compositius, quanto magis divisum, & minus est in actu; ex quo apparet quod recedere a Divina simplicitate, & eius actualitate est accedere ad compositionem: quamvis contrarium quidam dicanti & recedere a Bonitate Divina est accedere ad aliquam malitiam?: quia Accidit omnia participare malum praeter unum, ut dicitur 14. Metaph. & quia totalitas in parte est magis quid divisum, & minus ens actu, quam ex partibus, ideo talis totalitas potest aliquo modo concedi magis composita, quod sic est videre: quia totum ex partibus habet aliquo modo suas partes coniunctas & unitas, sicut totum, quod constat ex mate ria & forma, habet formam unitam ma teriae; & quod constat ex quidditate & esse, habet esse quidditati coniunctum; sed totalitas in parte non sic: nam exhoc esse participatum dicitur totalitas in parte: quia secundum omnem modum non recipitur in participante, sed secundum unam partem est in isto existente, & secundum aliam in alio, quae partes propter diversitatem existentium non habent unionem ad se invicem, vel non tantam sicut partes totius ex partibus. Rursum licet totum in parte posset dici ipsum esse vel ipsa actualitas; tamen tale totum non adeo est, sicut aliuda quia totum ex partibus, sive ipsum suppositum est illud, cui per se competit esse; ipsum tamen esse participatum non est, sed suppositum per ipsum est. Vnde Boetius in lib. de Hebdo. Diversum est esse, & id quod est; ipsum vero esse non dum est: nam sicut homo currit cursu; ipse tamen cursus non currit: sic aliquid est per esse, ipsum tamen esse proprie non est. Cum igitur minus sit totum an parte & magis divisum, quam totum ex partibus, concedi quodammodo potest tale totum compositius esse alio.

Hoc viso notandum, quod anima est pluribus modis composita, quam ceterae formae; simpliciter tamen est conpositior forma, que non est unita materiae, & simplicior alijs formis, quod sic

patet: quia duae totalitates praehabitae quae compositionem important, habent omodum oppositum: nam ex hoc aliquid est totum ex partibus: quia per se habet esse. Ex hoc est totum in parte: quia est pars eius, quod per se habet esse uunde 63. prop. Procli. dicitur: Omne quod in parte totum, pars est eius, quod est ex¬ partibus totius, & 6g. scribitur: Omne quod ex partibus totum participat ea, quae in parte totalitate, & quia quanto aliquid est magis pars, tanto minus ei competit per se: existere; quanto aliquid est magis totum in parte, tanto est minus totum ex partibus, & e converso: & quia, ut habitum est, magis attenditur compositio quodammodo ex totalitate in parte, quam ex partibus; quod si simpliciter non est vera, loquendo tamen de compositione formarum absolute verum est, quia quanto forma est magis immersa materiae, tanto magis composita, & minus competit ei per se esse, propter quod magis est totum in parte, & minus est totum ex partibus. Ex his manifeste apparent quae de anima dicebantur: anima enim pluribus modis composita est, quam ceterae formae. Nam anima intellectualis dat esse homini, & aliquo modo est hoc aliquid: quia non accipit esse per materiam, licet accipiat esse in materia, propter quod ipsum esse competit ei, & ideo est totum ex partibus inquantum est composita ex quod est & esse: est etiam totum in parte, inquantum informat corpus, & ex eius par ticipatione corpus accipit esse. Angelus autem, vel intelligentia, quae dicitur forma, vel substantia abstracta, & non unita materiae est totum ex partibus, inquantum compositum est ex quod est & esse. Sed non est totum in parte: quia nulli materie unitur ut forma, ex qua unione secundum esse ex ipsa, & Angelo fiat unum. Formae autem corporales sunt, totum in parte: quia informant corporales materias; sed non ex partibus: quia eis proprie non competit esse, vel non adeo, ut animae. Cum igitur importetur compositio per utrumque totum, anima est pluribus modis composita, quae habet rationem utriusque totius, quam Angelus, qui solum habet rationem totius ex partibus, & quam forma corporalis, quae solum fortitur totalitatem in parte, quod erat primum declarandum. Simpliciter tamen loquendo, anima est simplicior corporali forma, & com positior Angelo: quia, ut dicebatur, in formis simpliciter veritatem habet quod quanto forma minus habet esse, & magis est immersa materiae, & minus habet rationem totius ex partibus, ma¬ gis est composita: & quia esse minime competit formis materialibus, quae acquirunt esse in corpore, & per corpus: magis tamen animae, quae acquirit esse in corpore, & non per corpus: adhuco autem magis Angelo, qui nec in corpore, nec per corpus; inter formas formamaterialis magis erit composita, & forma Angelica minus, & anima tenebit medium inter illa, quod secudo proponebatur declarandum. Patet igitur animam non esse simplicem per omnem modum, immo est pluribus modis conposita, quam aliqua forma, simpliciter autem est compositior Angelo, & simplicior materialibus formis.

Respond. ad arg. Ad primum dicendum, quod non est composita anima ratione gradus in esse, vel in essentia; sed est composita ex quod est & esse. Vel dicendum, quod dato, quod non esset sic composita, adhuc non esset sim plicissima: quia posset ei competere conpositio, quae debetur toti in parte, si non competeret ei illa, quae debetur toti expartibus.

Ad 2. dicendum, quod licet esse sit actus primus respectu operari; forma tamen est actus primus respectu esse: & ideo anima est actus primus, non quod sit esse, sed quia est forma. Vel dicendum, quod dato, quod esset ipsum esse, non esset omnino simpliciisimaquia esset esse participatum, propte quod esset totum in parte, & quid compositum.

Ad 3. dicendum, quod substantia, quae ibi appellatur compositum, non praedicatur de forma: quia tale conpositum est quod constat ex materia & forma, cuiusmodi non est anima, ut patebit in 2.

Ad 4. dicendum, quod ibi dicitur intellectus simplex, & immixtus, non quod nulla compositio ei competat: cum omnis creatura sit aliquo modo composita, sed quia non est virtus organica, hoc autem in 2. melius patefiet.

ARTICVLVS III. Vtrum anima sit tota in qualibet parte corporis:

TErtio quaeritur: utrum anima sit tota in qualibet parte corporis? Et videtur quod non: quia quod non est in qualibet parte corporis, non est totum: in qualibet parte, cum esse totum praesupponat esse; sed anima non est in qualibet parte corporis: quia tunc quelibet pars haberet esse, quod est contra Phil. cum partes sint potentia in toto, ergo &c. Praeterea: spiritualis substantia ibi est ubi operatur; sed anima secundum su totalitatem non operatur in qualibet parte corporis, ergo &c.

Praeterea: contingit unam partem corporis moveri alia quiescente, si igitur anima esset in qualibet parte corporis, tunc unum & idem simul moveretur, & quiesceret, quod est impossibile.

Praeterea: anima si est totum, est totum potentiale: quia sic habet partem, & partem, cum habeat plures potentias; non est autem te tum essentiale, cum in essentia non habeat partem, & partem. Si ergo est to ta in qualibet parte, in omni parte cor poris operabitur secundum omnem potentiam, quod falsum est.

Praeterea: ani ma est actus corporis organici; sed quae libet pars corporis non est organica, er go &c.

In contrarium est Aug. 6. de Trin cap. 6. qui dicit: quod anima Simplicio est corpore: quia non molle diffunditur per spatium loci; sed in unoquoque corpore, & in toto tota est, & in qualibet eius parte tota est.

RESOLVTIO. Anima est in qualibet corporis parte.

REspond. dicendum, quod, animam esse in qualibet parte corporis, videre non est difficile. Nam cum quaelibet pars vivat, & sit per animam, & forma non det esse nisi materiae, quam informat; si omnes partes corporis habent esse per animam, anima est in qualibet parte corporis. quod autem quaelibet pars habeat esse per animam, apparet ex eo quod opera vitae manifestantur in qualibet par te: & quia agere praesupponit esse, cum talia opera sint per animam dantem vitam, oportet eam esse in qualibet parte sed utrum tota sit in toto, pars in parte, vel tota in parte qualibet? Dubium est, ex eo quod videmus alias formas corporales extendi extensione corporum, Iterum si consideretur, quod esset tota in quam ibet parte, cum sint diversae par tes, quare non sunt diversae animae? No est manifestum: quia non videtur intel ligibile quod unum & idem creatum certis circunscriptum limitibus in pluribus secundum sui totalitatem existat, nisi plurificetur in illis. Propter quod notandum, quod forma specifica realiter tripliciter potest dividi, quae triplex divisio tangitur in princ. comm. 7. prop.

de causis, ubi dicitur: Omne divisibile, aut lividitur multitudine, aut magnitudine, aut motu. Dico autem has divisiones solum esse formae specificae realiter: quia cum t sint aliae divisiones quam plurimae, non tamen competunt ei secundum quod forma, & si competunt ei secundum quod forma, non competunt ei secundum quod specifica. Rursum, si competunt forme etiam specificae non com petunt ei realiter. Possunt enim assignari praeter dictas divisiones quatuor alia divisionum genera. Vna est totius potestativi in suas virtutes, quae si competit animae, non competit ei, ut est forma corporis, sed ut motor: quia per suam essentiam corpus informat, sed per potentiam movet: & quia nos non

quaerimus utrum anima sit in qualibet parte ut motor, sed ut forma, ideo talis totalitas non est ad propositum. 2. dividitur aliquid secundum rationem quidditatis, sicut forma generis dividitur in plures species. Tertio dividitur aliquid secundum attributionem, & sic eadem forma analogice est illud, cui attribuuntur plura, & quodammodo dividitur attributione multorum. Rursum istae totalitates non sunt ad propositum: nam prima totalitas est generis. 2. analogiNos autem quaerimus de totalitate animae, quae est forma specifica. 4. poi test esse divisio secundum partes quid ditatis. Differt enim fieri divisionem se cundum rationem quidditatis, & secunlum partes: quia secundum rationem uidditatis sit, cum alia ratio quidditatis, vel alia diffinitio competit uni, quam alij, quod non potest esse, nisi in his, quae sunt diversarum specierum; sed dividi secundum partes quidditatis competit eidem speciei, cum in diffinitione unius rei specificae ponantur plures partes, ut genus, & differentia. Ista divisio, licet sit formae etiam specificae, non tamen est ad propositum, cum sit secundum modum intelligendi. Nos autem loquimur de reali existentia, & totalitate. Intendimus enim ostendere, quod anima una numero plurificata est tota in qualibet parte, non secundum modum intelligendi, sed secundum realem existentiam. Resumentes igitur primos divisionis modos dicamus rem dividi secundum multitudinem, quando dividitur secundum numerum. Dividi se cundum magnitudinem quando habet esse extensum. Dividi secundum motum, quando subiacet tempori, nam temporalia non habent totum esse eo rum simul: ideo quia subduntur varietati temporum, sive motui, compe¬

tit eis aliquis modus divisionis, cum talia non sint tota simul, quantum ad esse. Iste tamen tertius modus non est praesentis speculationis: quia quaelibet anima, quae cum corpore non oritur, creatur in horiconte aeternitatis, & est supra tempus.

Prosequentes autem duos primos, dicamus animam non numerari in uno corpore, nec extendi extensione corporis. Nam numerus aliquorum per se sumitur ex diversificatione esse: quia sicut plurificatio secundum speciem per se respicit diversam rationem quiddita tis, sic plurificatio secundum numerum habetur ex diverso esse: divisio autem secundum quantitatem contingit ex eoquia forma habet esse extensum in ma teria. Si igitur ostendere poterimus quod in uno corpore animae non competit, nisi unum esse, cum ostensum sit animam esse in qualibet parte, & pluri ficatio secundum numerum non sit, nisi ex diverso esse, ostensum erit, quod eadem anima secundum numerum est, in qualibet parte. Rursum si manifestare poterimus, quod anima rationalis non extenditur extensione corporis, tota veritas quaestionis erit declarata.

Propter primum notandum, quod diversitas in esse dupliciter potest contingere. Primo ex eo, in quo est. Nam forma, quae est perfectio materiae, recipit esse ex eo quod est in materia: ideo cum est alia & alia materia, sive aliud, & aliud suppositum, in quo est forma, oportet talem formam diversificari secundum esse. 2. hoc contingit ex modo introductionis formae: nam si talis forma introducatur per motum cedens in potentiam materiae, si rursum de eadem educi debeat, non redibit eadem numero: quia ut scribitur in fine 2. de Cenerat. Quorum substantia deperit, non redeunt eadem numero. Causa quare tales formae in esse, vel in numero diversificantur est: quia introducuntur per motum: & quia cum motus discontinuatur, non est unus numero: ita cum forma cedit, & rursum introducitur, non est una numero, ex quo apparet, quod esse formae quantum ad diversitatem, & unitatem trahit necessitatem ex subiecto, in quo est, & ex modo per quem inducitur.

Et sicut forma, quae non est suum esse, nec per se ei competit esse; sed esse, quod habet, est esse in supposito, diversificatur in esse ratione subiecti, & ratione modiintroducendi; sic forma, quae de se non est quanta, & cui per se non competit extensio; sed extensionem, quam habet, acquirit in subiecto, dupliciter secundum extensionem dividitur, vel ratione subiecti, in quo existit, vel ratione modi introducendi. Ratione subiecti, in quo existit, extenditur forma, si subiectum formae sit quantum vel habens quantitatem. Nam sicut forma, cui per se non competit esse, nunquam acquireret esse in supposito, nisi illud, in quo existit, per se esset: sic forma, quae de se non est extensa, nunquam extensionem, ex eo quod est in subiecto, acquirit; nisi illud in quo existit, per se sit extensum: ex quo apparet, quod nulla forma substantialis ex eo quod in subiecto est, subiecti extensioni protenditur: nam formae substantiali per se non competit extensio. Iterum per se subiectum formae suestantialis non est ens quantum, sed ens in potentia. Nam & si dimensiones indeterminatae praecedunt formam substantialem in materia, hoc non est per se: quia per se loquen do nullum accidens immediatius adhaeret materiae, quam forma substantialis propter quod scribitur 1. de Cener, quod Hole est proprium generationis subiectum. Sed sic extenditur qualitas, quae licet de se non sit extensa; tamen quid extensum est proprium subiectum eius: propter quod dicit Phil. in lib. Topico, quod Proprium est superficiei primo loco colorari. Ratione tamen modi introducendi extenditur forma substantialis. Nam sicut taex diversitate motus diversificatur for¬ ma, quae per motum inducitur, sic extensione materiae extenditur forma, quae de potentia materiae extensae educitr: non est enim intelligibile, quod id, quod educitur de extensa materia, in qua es diversitas partium, non educatur to tum de toto, & pars de parte. His visis apparet, quae proponebantur declaranda: nam ex quo secundum diversitatem in esse numeratur forma, cum sit unum esse in uno corpore, in quo estanima ratione unitatis suppositi, cui perse competit esse, erit una anima numero in uno corpore.

Item cum sit forma substantialis, non extenditur ex eo quod est in subiecto: cum non educatur de potentia materie, non extenditur ex modo inductionis; in qualibet parte corporis secundum sui & quia non est dare aliam causam extensionis, non extenditur extensione corporis: & quia est in qualibet parte corporis una numero, non extensa, concedere debemus cum Aug. 6. de Trin. cap. 7. quod Est in qualibet parte cors poris tota. Ex hoc apparet, quod solum anima rationalis est huiusmodi: quia sola illa non educitur de potentia materiae. Anima autem aliorum animalium quantumcumque perfectorum, cum educatur de potentia materiae, extenditur extensione corporis: unde Aug. in sermone de lmagine dicit hominem esse ad imaginem Dei: quia anima hominis est tota in toto corpore, & tota in qualibet parte: sic Deus est in toto mundo: & quia non fuit de intentione Aug. quod animalirrationale quantum cunque perfectum esset ad imaginem Dei, non est credibile fuisse de intetione eius animas brutorum assimilari Deoin hoc quo non extenduntur extensione corporis, ut Deus non extenditur extensione mundi Respond. ad arg. Ad 1. dicendum quod anima est in toto corpore per se, ad totum, & sic esse in pluribus, non ut

& primo: in partibus est ut habet ordinem plura, non est contra rationem spirituetiam creati: & quia anima non est in partibus per se: ideo partes non sunt per se: ex eo quod anima est in eis. Ex hoc etia apparet: quare quaelibet pars non est ani mal, licet quaelibet pars informetur anma: quia haec informatio non est per se, ut est in animali.

Ad 2. dicendum, quod bene arguit ratio: quod anima, ut est totum virtuale & ut motor, non est totalitatem: quia secundum omnes potentias suas non est in qualibet parte: ex quo apparet non bonam esseimaginatio nem illorum, qui probant animam secundum sui totalitatem esse in qualibet parte, ex eo quod non uniformiter comparatur ad omnes partes, vel ad totum, & partes, cum requirat diversitatem partium: nam diversitatem proprie requirit ex eo quod motor. Nam cum per oculum non possit audire, requirit non solum oculum, sed etiam aurem: & ideo si bene vellent arguere animam secundum se totam esse in qualibet parte, deberent arguere de totalitate virtutis, secundum quam requirit n diversas partes. Via ergo istorum fuit per accidens: quia non per se arguebant de totalitate naturae, & falsa, quia ex raetione ipsorum non concluditur animam secundum totalitem esse in qualibet parete.

Ad 3. dicendum quod non est in d conveniens unum, & idem moveri, & quiescere per accidens, sic est in proposito: quia animae per se non competit motus, & quies. Vel dicendum, quod ad motionem partis non proprie movetur anima etiam per accidens, cum per se non respiciat partem nisi in ordine ad totum: & ideo solum ad motionem totius sequitur motio animae per accidens Ad 4. dicendum quod anima dicitur esse tota secundum essentiam in qualibet parte; non quod essentia partem, & partem habeat; sed quia extensione corporis non extenditur.

Ad 5. dicendum, quod corpus organicum per se, & primo perficitur ab anima; partes autem per ficiuntur ut ordinantur ad totum: exquo apparet, quod non oportet quod abscisa qualibet parte abscindatur anima, cum partes primo, & per se non informen

In uno corpore animato ratione unitatis sup¬D

positi, cui per se competit esse, in toto corpore est una anima numero: cum secundum diversitatem in esse numeretur formaItem forma substantialis perse non extenditur,

nec ratione subiecti, quod est hyle 1. de Qen. sed bene ratione modi introducendis quia de potentia materiae, ergo pars de parre, & totum de toto. Erit igitur una nume o anima in toto corpore, ut dicit primum notabile. Et tota in qualibet parte corporis; cum non extendatur ratione sui, nec ratione subiecti, nec ratione modi introducendi, ut dicit secundum notabile.