Quaestio 2

ARTICVLUS I. Vtrum missio Filij sit ad irrationales creaturas?

D primum sic proceditur: vide tur, quod missio Filij sit ad itra tionabiles creaturas: quia, ut habitum est, Pater mittit Filium, eo quod operatur per ipsum, sed omnia per ipsum facta sunt; cum igitur in irrationabili¬ bus Pater per Filium operetur, ad irrationabilia erit missio Filij.

Praeterea: missio Filij convenit cum missione Spiritus Sanctis eo quod mittitur Filius ad sanctificandam creaturam. Sed aliqua dicuntur sanctificari, quae ratione carent, ut templum, & vasa, ergo &c

Praeterea: secundum Aug. Sacramenta sunt vasa gratiae; sed ad ea, in quibus est gratia, mittitur Filius, ergo &c. In contrarium est: quia August. 4. le Trin. cap. 20. dicit missionem Filij invisibilem esse in mente; sed mentem non habent nisi rationabilia, ergo &c.

Vlterius quaeritur: utrum fiat missio Filij secundum augmentum gratiae? Et videtur quod non: quia missio Filij est ad sanctificandam creaturam, sed non sanctificatur, quod est sanctum, sicut non dealbatur, quod est album; sed non dicuntur augmentari in gratia, nisi qui habent gratiam; cum tales sint sancti, non mitter ad eos Filius, ut sanctificentur.

Praeterea: ex hoc dicitur mitti Filius: quia novo modo est in creatura, quam prius esset, ut quia est ¬ in ea secundum opus gratuitum, sed per augmentum gratiae non fit talis innovatio, cum ante augmentum gratiae esset ibi Filius per opus gratuitum, ergo &c.

In contrarium est: quia ab eodem agente, a quo sit aliquid calidum, habet fieri magis calidum, ergo per eandem Personam, per quam accipimus donum gratuitum, augmentamur in illo dono; sed ex hoc dicitur Persona Personam mittere: quia per eam dona huo iusmodi operatur: cum talis operatio non solum sit in prima acceptione gratiae, sed etiam in augmento, ergo &c.

Vlterius quaeritur: utrum ad Angelos fiat talis missio?

Et videtur quod non: quia si ad eos mitteretur aliqua Persona Divina, vel hoc esset ut gratiam reciperent, vel ut gratiam receptam haberent pleniorem; sed non ut gratiam recipiant: cum sint sancti: nec ut in ea augmententur, cum non possit in eis augeri essentiale praemium. ergo nullo modo sit ad eos missio. Praeterea: ut habitum est, non est miffic Filij absque missione Spiritus Sancti; sed Aug. 15. de Trin. cap. 17. Spiritus Sanctus cum datus fuerit homini, accendit eum in dilectionem Dei & proximi. Sed Angeli ulterius non possunt ascendi vel crescere in charitate, ergo non ad eos mittitur Spiritus Sanctus, & per consequens nec Filius.

In contrarium est Aug. 4. de Trin. cap. 20. qui dicit: Filium Dei eo modo quo In animas sanctas se transfert, atque amicos Dei, & Prophetas constituit, sicut etiam implet Angelos. Sed hoc non esset nisi ad Angelos mitteretur, sicut & ad nomines, ergo &c.

Praeterea: ex hoc mittitur ad homines: quia sunt capaces dilectionis, & cognitionis; sed huiusmodi sunt Angeli, ergo &c.

VIterius quaeritur: utrum ad Christum fuerit facta talis missio?

Et videtur quod non: quia non idem dat & recipit aliquid, sed Christus dedit Spiritum Sanctum secundum Aug. 15. de Trin. cap. 26. ergo &c.

Praeterea: missio fit ad revocandum errantes, sed Christus nunquam fuit errans, cum de se diceret quod ea, quae sunt Patri placita, faceret semper, ergo &c.

n contrarium est: quia missio est S idem quod datio: ut dicit Magist. 15.

dist, sed Christo fuit datus Spiritus, & non ad mensuram, ergo &c.

Praeterea: missio visibilis est signum missionis invisibilis; ad Christum fuit facta missio visibilis, ergo &c.

RESOLVTIO. Missio Filij Divini ad irratiouales non sit creaturas.

REspond. dicendum, ad primum quaesitum, missionem non posse fieri ad irrationales creaturas, nam ut patet per Aug. mitti Filium, est cognos cere quod ab alio sit; sed nihil cognor cit hoc esse ab hoc, nisi referat productum in producentem, & quod est exprincipio in suum principium; sed ad eandem potentiam ad quam pertinet referre res in suum finem, pertinet referre aliquid in suum principium. Sed referre aliquid, quod referendum sit, vel in finem, vel etiam in principium, non est datum nisi rationabilibus, iuxta illud August. S3., quaest. q. 33. Scire nanque quo quidque referendum sit, non datum est rationis expertibus, cum ergo ratio sit in fimum in genere intelligibilium, unde & dicitur oriri in umbra intelligentiae, nulli infra rationem cognoscere Filium esse ab alio datum erit, nec habitualiter, nec actualiter. Tum quia in talicognitione implicatur referre, quod non competit rationis expertibus. Tum quia quod cognosci debet, est summe intelligibile, ed quod percipiendum quae infra rationem sunt, non sufficiunt: cum ratio vel intellectus humanus inte intelligibilia teneat gradum infimum, secundum Comm. in 3. de Anim. igi¬ tur sicut infra materiam non est nisi nihil, & quod habet non esse: quia materia tenet infimum gradum in genere entium, sic infra rationem non est nisi non intelligens, cam: in genere intelligibilium ratio teneat gradum infimum Non ergo mittitur Filius, nec aliqua Persona Divina ad irrationalia: cum careant cognitione intellectuali, quam missio de necessitate requirit.

Respond. ad arg. Ad primum dicendum, quod licet omnia opera operetur Pater per Filium; non tamen in omnibus operibus dicitur Filius mitti, sed solum: in operibus gratuitis, quae in creatura irrationali esse non habent, Ad 2. dicendum, quod templum & vasa non dicuntur sanctificari, eo quod suscipiant gratiam, vel in gratia augmentetur; sed quia sacris usibus dedi cantur; sed quiaFilius non dicitur mitti nisi secudum opera gratuita Filio appropriata: cum non dicantur talia fanctificari gratiam suscipiedo, ad eaFilius non mitte retur: unde in ratione equivocatur de fanctificatione.

Ad 3. dicendum, quod Sacramenta dicuntur vasa gratiae, non quia gratia sit in eis tanquam in subiecto; sed quia faciliter per Sacramenta tanquam per instrumenta Divinae misericordiae potest aliquid habere gratiam, sicut ex vase aquam: & quia non mittitur Filius, nisi ad eos, in quibus est gratia sicut in subiecto, non sicut in instrumento: ideo ratio non concludit.

Ad illud, quod ulterius quaeritur: utrum per augmentum gratie mittatur Filius? Dicendum, quod, aliquem augmentari in gratia, dupliciter potest intelligi, ut communiter distinguitur, vequod ex tali augmento sequatur quidam novus usus, vel quidam novus modus agendi, utputa aliquis habens gratiam, per quam est iustus, augmentetur in gratia, ut habeat donum prophetiae, & cognoscat Divina mysteria, vel quod operetur mitabilia, vel linguis loquatur novis, & secundum tale augmentum communiter conceditur Spiritus Sanctus mitti. Sed utrum in augmento gratiae, per quod aliquis non consurgit in novum usum; sed solum secundum illam gratiam acceptam efficitur magis gratus, utrum ex taliaugmento sequatur missio Personae Di¬ vinae sunt modi dicendi. Nam quidam negant in tali augmento mitti Divinam Personam: quidam concedunt. Tamem satis concedere possumus in omni aus mento gratiae Divinam Personam mitti, maxime cum Ang. 4. de Trin. cap. 20. dicat: Tunc mittitur unicuique Verbum Divinum, cum a quoquam cognoscitur, atque percipitur, quantum cognosci, & percipi poteste pro captu proficientis in Deum. Ex quo haberi potest, quod secundum quod est, alia & alia capacitas, est alia & alia missio: & quia non est augmentum gratiae, nisi sit aliquo modo augmentum capacitatis, concedere possumus in omni tali augmento Divinem Perso¬

nam mitti, licet forte non omnis modus missionis hic reperiatur, qui reperitur, cum aliquis de novo gratiam accipit, vel in novum usum gratiae consurgit

Ad rationes in contrarium ddm. Ad primam, quod non solum: sanctificatur, qui de non sancto fit sanctus, sed etiam qui de sancto sit magis sanctus. Nam secundum Philos. non sodum est motus a frigido in calidum, 6 sed a calido in magis calidum.

Ad 2. dicendum, quod licet in aliquo augmento gratiae non reperiatur tanta novitas, quanta reperitur, cum aliquis de non sancto sit sanctus, vel cum alicui confertur novum donum, & novus usus gratiae; est tamen ibi aliquis modus novitatis, cum sitin eo maior gratia.

Ad illud, quod 2. ulterius quaeritur: utrum ad Angelos, vel ad Beatos fiat missio? Dicendum, quod sic. Ad cuius evidentiam notandum, quod sicut nom est inconveniens aliquem non sposse augmentari in cognitione alicuius secundum intensionem, potest tamen augmentari in cognitione eius extensive, utputa aliquis cognoscens aliquam propositionem per demonstrationem, & per causam, sixursum illam eandem cognoscat per signum, non ma gis eam cognoscit, quam prius, nec de ea est magis certus, quam prius esset: cum cognitio signi quantum ad certitu dinem, per se loquendo, non addat super cognitionem causae; nihilominus tamen eam pluribus modis cognoscit: sic & Angesi boni per revelationes, quas continue a Deo suscipiunt, & si non magis in amorem Dei proficiunt, plu¬ ribus tamen modis cognoscunt. Divinam bonitatem, esse diligendam, & camextensive magis diligunt. Ad rationem in contrarium. Ad 1. ddm, quod nec utgratiam recipiat, nec utgratiahabeant pleniorem, vel ut magis intensivae Deum diligant, sed ut extensive magis in dilectionem eius tendant. Ad3. dicendum, quod licet non ulterius inardescant intensive, inardescuntitamen extensive. Ad illud 3. quod quaeritur de Christo, utrum ei facta fuerit talis missio? Dicendum, quod sic: nam; ut babitum est per Magist, misno Personae est idem, quod datio, quod si non est verum sim pliciter, tamen secundum quod facit ad propositum verum est: quia nunquam Persona, cui competit mitti, datur alicui, nisi mittatur act illum: & quia Christo potissime fuit data gratia Spiritus Sancti, ad ipsum fuit facta missio eius, & quia, ut habitum est, non est missio Spiritus Sancti sine missione Filij, sicut in anima Christi spiritualiter inhabitavit Spiritus Sanctus proptendona, quae: perficiunt appetitum, ita in ea inhabitavit Filius propter dona, quae perficiut intellectum. Nam cum hoc quod unita erat anima illa Verbo in unitate Personae habebat ipsum Verbum unitum sibi secundum quod dona: gratuita in ea prae animabus alijs refulgebant. Vnde & August. probat 15. de Trin. cap. 26. Christum dedisse, & accepisse Spiritum Sanctum, Accepit quipperut, homo, effudit ut Deus, sed non accipit aliquis Spiritum Sanctum, nisi quia Spiritus isanectus ad cum mittitur: fuit igitur mifsio facta ad Christum. Advertendum tamen, quod, ut Aug. probat ibidem, ista acceptio sive ista missio facta fuit ab instanti suae conceptionis; nonautem postmodum: quia non fuit postea in gratia augmentatus,

Ad rationes in contrarium: Ad 1. dicendum, quod idem secundum ¬ idem non dat, & recipit aliquid, nec t Christus eodem modo dedit, & recepit Spiritum Sanctum; sed dedit ut Deus, recepit ut homo: unde Aug. 15. de Trin cap. praeallegato dicit:: in humana scilioet & Divina: :. accepit quipper Christo, In eo quod de illo scriptum est quod acceperit a Patre promissionem Spiritus Sanctis & teffuderit, utraque natura monstrata est, & ubihomo; aeffudit ut Deus.

Ad 2. dicendum, quod facet missio sit ad revocandum ernabees; non tamen solum istum effectum habet. Vel dicere possumus, quod ettans, si accipitur negative, quod ide mifonet, quod non sanctus, vel non directus, anima Christi aliquando non fuit directa, & non fuit sancta: quia aliquando non fuit:: nam non esse tale etiam de nullo verificari: potesti, cum negatio nihil ponat absolure: accepta, & sic anima illa de non sancta, sive nondirecta fuit facta sancta, & dipecta; non quod prius fuerit quantum ad durationem, & postea sauctitatem cacceperit, Ssed quia simal cum esse recepit etiam, sanctitatem, propter quam receptionem: ad eam missio fuit facta.

ARTICVLVS III. Vtrummissio Personarum fuerit plenior post Ctincarnationem; quam anter

SEcundo: quaeritur: utrum plenior Tfuerit facta missio post incarnationem, iquam ante?

Et videtur quod non: quiae actus activorum sunt in patiente: & disposito: sed ad recipiendumSpiritum: Sanctum disponimur perigratiam: cum ergo ante incarnationem fuiffeor homines pleni gratia, non est nune mistio plenior.

Praeterea: Aug. vult, quod caelibatus oannis non praferatur conitigio Abrahae, ergo per sonae in nove restamento non sunt pleniores gratiamris, quae fuerunt in veteri. Praeterea: Patres iveteris, testamenti proponuntur nobis in exemplum; sed hoc non esset, nisi in eis fuisset gratiaes plenior, quam in nobis; ergo &c. Preterea: Diony: 14. de Divin. nome astimilat influetia Divina sumini Solis ostendens, quod sicut Sofuniversaliter immit tit racios suos, sic & Deus universaliter inffuit suam bonitatem, sed Sor nom magis quantum est de se immittitradios uno tempore, quam alio:, ergon non est pleniormi ssio bonitatis, & gratiae nunc, quam priius.

Ini contrarium: est: quia termgtis post invarnationem ivocatur plenstudts

temporis iuxta illu d Apostoli: Atiubia venit plenitudotemgo ris misit Deus Estnim suum.

Praeteream: tota congregatio fide lium assimilatur aetatibus unius hominis secundum diversa tempora; sed homo est perfectior in aetatibus sequentibus, quam in prima, ergo perfectior est status post incarnationem, quam ante.

RESOLVTIO. Missio Personarum plenior est post incarnatio¬ nem quam ante: non ratione Personae ad quam fit sed ratione status.

REspond. dicendum, quod secundum August. 4. de Trin. capit. penult. datio Spiritus post incarnationem fuit plenior, quam ante. Nam exponens illud loan. Spiritus non dum erat datus, ostendit hoc esse intelligendum quantum ad plenitudinem; non quia nullo modo ante incarnationem datus esset, sed quia non in tanta plenitudine datus fuerat, in quanta postea datus fuit. Vnde ait: Spiritus non erat datus quomodo intelligitur, nisi quia certa illa SpirituSancti datio, vel missio post clarificationem Christi futura erat, qualis antea nunquam fue rat, neque enim antea nulla erat, sed talis non fuerat. Si enim antea Spiritus Sanctus non da batur, quo impleti Prophetae locuti sunt? cum aperte scriptura dicat, & multis locis ostendat Spiritu Sancto eos locutos fuisse: igitur Spiritus Sanctus datus erat, sed non in tanta plenitudine.

Tamen propter argumenta notandum, quod maior, & minor plenitudo dupliciter potest considerari, vel ratione personae, vel ratione status: ra tione enim personae fuit plenior, & minus plena secundum quod personae novi, & veteris testamenti se magis, & minus in gratia excedebant, & secundum istam viam caelibatus loan. non praefertur coniugio Abrahae rationes gratiae personalis. Sed si secundum statum veteris, & novi testamenti comparare volumus, status post incarnationem. dicitur plenior, & potissime pos

passionem Christi: quia debitum, ratione cuius natura humana erat obnoxia Principi tenebrarum, per mortem Christi est per solutum ratione cuius ad suscipiendam gratiam efficimur aptior es, Respond. ad arg. Ad primum dicendum, quod licet personae ante incarnationem essent aeque dispositae ut post, erant ratione gratiae personalis; non secundum quod statui competebat. Nam nihil prohibet religiosos, quantum ad statum saecularibus esse perfectiores; aliquam tamem saecularempersonam gratia personali religiosos omnes, vel saltem aliquos superare. Et per hoc patet solutio ad 2. quia arguit de gratia personali; per hoc etiam tertium est solutum: quia non proponuntur nobis in exemplum, ut eos imitari debeamus ratione status, sed ratione personae.

Ad 4. dicendum, quod non est omnino simile de influentia luminis solaris, & de influentia bonitatis Divinae: quia Deus secundum praescientiam suam, & praeordinationem aliquos praeordinavit ad maiorem gratiam, aliquos ad minorem. Vel dicere possumus, quod sicut Sol propter interpositionem nubis non potest efundere radios aeque plene, ita in veteri testamem to: quia non erat solutum debitum hu manae naturae, quoddam obstaculum, & quasi quaedam nubes inter Deum, & homines erat posita: propter quod tempus illud non merebatur dici tempus, plenitudinis.

ARTICVLUS III. Vtrum per missionem Divinae Personae in me¬ tem anima abstrahatur a corpore?

TErtio quaeritur: utrum per mis¬ sionem Divinae Personae anima. abstrahatur a corpore propter quod possit dici, quod sit in caelo, & non in mundo?

Et videtur quod sic: quia secundum quod legitur Math. 6. Vbi est thesaurus tuus ibi est & cor tuum; sed ex eo quod Divina Persona mittitur ad hominem: quia ex hoc inardescit homo in amorem Dei facit, quod homo habeat Deum tanquam suum thesaurum, ergo in Deo, & in caelo erat eor suum cum ibi sit thesaurus suus; sed ubi est cor hominis ibi est & anima, ergo &c. Praeterea: secundum Apost. ad Phil. 2. Nostra conversatio in caelis est: sed hoc non erat nisi ratione gratiae existentis in eo, vel ratione Personae Divinae adeum misse, ergo &c.

Praeterea: secundum Damasc. 1. lib: cap. 16. Spiritum esse in loco est ipsum operari ibidem, sed cum anima habeat operationem in celo, eo quod intelligit caelestia, ergo per missionem Divinae Persone, cum per eam trahatur ad considerationem coelestium, in coelis erit

In contrarium est: quia idem est esse animae & corporis, quandiu est corpori coniuncta, sed cum corpus sit in hoc mundo, quantumcunque fiat missio Divinae Personae, per talem missionem anima a mundo non dicetur abstracta.

Praeterea: ad hoc idem facit: quia nulla forma extendit se extra ma teriam propriam, sed cum forma corporis sit anima, extra corpus se non extendet.

RESOLVTIO. Anima per missionem Divinae Personae, secundum esse naturale in mundo est, sed per amoris, inhaerentiam po¬ tius in caelo est.

REspond. Quidam sic dicunt, quod Danima dupliciter comparari potest, & ad corpus, quod informat, & ad obiectum, cui conformatur, a quo recipit perfectionem, igitur anima essentialiter erit ubi est corpus, sed per quamdam conformitatem est ubi obiectum suum esse habet: & quia prout con siderat de caelestibus conformatur cae lestibus; secundum talem co nformitatem, & non essentialiter habet veritatem: quia dicit Apost. Nostra conversatio est in caelis. Sed illud non est bene dictum nam si propter hoc, quod aliquid conformatur alicui diceretur esse in illo tunc oculus videns parietem diceretur. esse in pariete, quod nullo modo est verum; immo contrarium aliquo modo veritatem habet: quia paries, quodam modo est in oculo, secundum ergo quod caelestia intelligimus & conformamur caelestibus, nullo modo possumus dicere esse in caelestibus, sed quod caelestia sint in nobis. Assignare igitur quare nostra conversatio est in caelis: quia de caelestibus cogitando caelestibus conformamur, licet alique modo arguatur oppositum, quod caelessia sint in nobis; non tamen arguitur propositum, quod nostra conversatio sit in caelis,

Propter hoc notandum, quod ali¬ quid dicitur verius esse alicubi, quam alibi triplici ratione. Primo: si illuo competit ei ratione speciei, vel natura specialis, aliud autem ratione esse communis: nam sicut diceretur, quod verius competeret triangulo, quod an guli intrinseci valerent duos rectos, quam extrinseci quatuor: quia istud competit ei ratione esse specifici, & quia triangulus aliud est secundum esse conmune, & quia figura rectilinea: sic si aliquid diceretur esse in pluribus locis in quorum uno esset secudum esse speciale, in alio secundum esse commune

verius diceretur esse ubi esset secudum esse speciale, quam secudum esse communeSecundo hoc pote stcontingere ex eo quod esse, quod habet in uno loco (ut accipimus esse in loco large ad omne id, secundum quod aliquid est in aliquo) est esse verius & nobilius, quam quod habeat in alio, & sic dicitur crea tura verius esse in Creatore, quam in se ipsa: quia creatura in Creatore non est aliud quam creatrix essentia. Cum igitur esse increatum sit verius, quam esse creatum, verius est creatura in Creatore, quam in se ipsa. Tertio mo do hoc contingit quando aliquid secundum unam sui partem est in uno loco, & secundum aliam in alio, ubi autem est secundum nobiliorem partem est verius: quia semper res magis est nobilius quod est in ea, quam vilius: unde homo secundum Philosophum in 0. Ethic magis est intellectus, quam sensus.

Hoc viso sciendum, quod anim caelestia diligens est in caelo, & est in terra: in terra est secundum esse natu rale, ut corpus informat; in caelo es secundum quamdam adhaerentiam, & amoris connexionem. Nam, ut habi tum est, amori competit transformar amantem in amatum, & ponere ipsum extra se, & in amato collocare. Non igitur per conformitatem, quam habet anima secundum intellectum ad caelestia, est in caelo, sed caelum in ipsa sed secundum adhaerentiam, quam habet per amorem, in caelestibus conversatur, & licet sit in caelo, & interra verius potest dici, quod sit in caelo quam in terra propter triplicem rationem tactam. Nam esse in corpore com petit ei secundum quod forma, & aliquo modo secundum esse commune: quia sicut se habet quaelibet forma ad materiam suam; quia dat ei esse, & tale esse; propter quod est ubi existit sua materia, ita se habet ad suum corpuanima: quia dat ei esse & tale esse, propter quod est ubi suum corpus existit; sed esse in Caelo per appetitum intellectivum competit ei, & secundum esse speciale inquantum est intellectualis naturae, igitur verius est in Caeloquam in terra: quia sic esse competit ei magis secundum esse specificum. Rursum esse, quod habet in Caelo est nobilius, quam esse, quod habet in terra, propter quod secundo est ibi ivi rius, quam in terra. Tertio in Caelo es

secundum voluntatem, quod est nobilius in anima: & ideo verius ibi, quia est ibi secundum nobiliorem partem & quantum ad hoc verum est quod anma verius est ubi amat, quam ubi animat: quia ibi est secundum nobiliorem partem, ut secundum mentem. ¬ quia missio invisibilis facit nos habere quemdam saporem, & amorem ad Divina, propterea dici possumus non esse in hoc mundo. Ideo bene dictum est, quod secundum quod aliquid aeter num mente capimus, non in hoc mun do sumus; & omnium iustorum Spiritus etiam adhuc in carne viventium inquantum Divina sapiunt, non sunt in hoc mundo. Patet igitur, quomodo anima secundum esse naturale, quod habet, est in hoc mundo, & sic procedebant, argumenta, in contrarium, sed per quamdam amoris adhaerentiam non est in hoc mundo

Et per hoc solvuntur duae primae rationes.

Ad 3. argumentum de Damasc. dicendum, quod non est simile de operatione Angeli, & operatione intellectus nostri: quia illa est operatio activa; intellectus autem noster, & voluntas in suis actibus competit eis quidam modus passionis, unde intel¬ ligendo lapidem magis operatur lapis in intellectu, quam intellectus in ipsum.