Quaestio 1

ARTICVLVS I. Vtrum in Deo cadat electio?

AD 1. sic proceditur: videtur quod in Deo non cadat electio: quia secundum Damasc. lib. 2. cap. 22. eligere est naturae ignorantis; sed in Deo non cadit aliqua ignorantia, ergo in eo non cadit aliqua electio.

Praeterea: secundum eundem lib. 2. cap. 24. semper electionem antecedit consilium; sed Ignorantis quippe est consilium inire (ut ipse dicit eodem lib. cap. 22.) quia nullus consiliatur de his, quae novit. Cum igitur Deus omnia cognoscat, in eo non cadit consilium; sed electio non est sine consilio, scilicet praecedente, igitur in Deo nulla cadit electio.

Praeterea: ut potest haberi a Philosopho 3. Ethic. electio est quasi conclusio consilij, sed hoc non convenit nisi his, qui intelligunt cum discursu: quia illi proprie ex premissis concludunt. qui cum discursu intelligunt. Cum igitur intelligere cum discursu Deo non conveniat: electio in Deo non cadet, Praeterea: videtur saltem, quod ab aeterno Deus non elegerit aliquos: quia electio requirit multitudinem: cum igitur creatura in Creatore non sit aliud, quam creatrix essentia, ab aeterno omnia erant unum: quia erant idem, quod ipse Deus. Non ergo tunc electio Deo convenire poterat.

Praeterea: Diony. 3. de Divin. nom. vult, quod Deus se habeat aequaliter ad omnia, ergo si aliqui eliguntur, & aliqui reprobantur, hoc non est exparte Dei: quia ad omnia aequaliter se habet: sed ex parte eorum, qui Divinam influentiam recipiunt. Cum igitur ab aeterno non esset differentia inter homines: quia non erant ab aeterno, Deus eos non elegit. In contrarium est: quia dicitur ad Ephe1. quod Elegit nos in ipso ante mundi constitutionem. Non igitur Deo solum competit eligere; sed etiam aeternaliter, & ante mundi constitutionem dicitur aliquos elegisse.

RESOLVTIO. Consilium pro firma cognitione in Deo ponitur: & ita electio firmam praesupponens cognitionem; non discursum & inquisitionem.

REspond. dicendum, quod electio videtur praesupponere consilium: igitur de electione dupliciter est loque dum: sicut & de consilio. Sunt autem in consilio duo consideranda. Primo inquisitio & ratiocinatio. Secundo post ratiocinationem & inquisitionem quodammodo firma cognitio. Si ergo consideramus consilium ratione inquisitionis & ratiocinationis, sic in Deo non cadit consilium: quia sic accepto consiliari, est solum naturae ignorantis: & sicut non est in Deo consilium sic act ceptum: sic non est in eo electio, quae tale consilium praesupponit: & quia Damasc. sic diffinit consilium 2. lib. cap. 22. quod est appetitus inquisitivus: ideo a Deo & consilium & electionem sequentem consilium tale negat, dicens talia attribuenda esse ignoranti naturae, Si vero consideramus consilium non ratione inquisitionis, sed ratione firme cognitionis, sic dicimus Deum operari omnia secundum consilium voluntatis, sive quia omnium firmam cognitionem habet: sicut in eo cadit tale consilium: sicut & electio praesupponens firmam cognitionem, non discursum, & inquisitionem, ei convenire potest. Narrat autem Philosophus multa in lib. Ethi. de electione, inter quae possumus quinque accipere, propter quae potest nobis Divina electio aliqualiter innotescere. Primum est, quod Electio non est de fine, sed eorum, quae sunt ad finem, ut dicitur 3. Ethi. Nam nullus eligit sanitatem vel foeliciatem, eligit tamen ea, per quae possit fieri sanus sive foelix. Secundo electio

est solummodo bonorum. Vnde & in eodem cap. scribitur, quod eligimus quidem quae maxime scimus bona ex¬ istentia. Tertio non est aeternorum & eorum, quae non possunt aliter se habere: quia sicut nullus consiliatur de aeternis, ita nec aeterna sub electione cadunt vel ea, quae non possunt aliter sehabere. Quarto: non est eorum, quae sunt a fortuna: quia sicut nullus consiliatur de thesauri inventione, ita & nun lus talia eligit: Nem quod est consiliabile, non est eligibile. Quinto facta & praeterita sub electione non cadunt: unde dicitur 6. Ethic.c. 3. quod nihil factuest eligibile: quia nullus eligit Ilium captam fuisse: nec consiliatur aliquis de facto.

Possemus autem & si vellemus, ad dere sextum, videlicet, quod electio subsignilicationem & separationem importat. Vnde & 3. Ethicc. 5. scribitur: quod electio est cum ratione & intellectu sub significare, quod & ipsum nomen designat. Haec autem ad Divina transferetes dicamus, Deum aliquos eligere, in quantum eos secundum cognitionem & intellectum ab alijs separat; quia, ut ultimo assignatum fuit, electio importat separationem. Huiusmodi autem separatio & electio primo est respectu eorum, quae sunt eiusdem generis, sive quae ordinantur ad unum finem. Secundo est solum bonorum. Tertio non est respectu ipsius Dei, sed respectu creaturarum. Quarto electio praesupponit electorum cognitionem firmam. Quina to & ultimo huiusmodi electio potest. esse aeterna & temporalis. Nam, ut primo dicebatur, electio est eorum, quae sunt ad finem. Oportet ergo multa ordinari secundum aliquem modum ad aliquem finem, & de illis multis aliqua eligere ad finem: aliquando igitur Deus per electionem non separat, vel non eliigit rationalia ab irrationa ibus, eo quod rationalia cum irrationalibus non ordinentur ad gloriam, ad quam electi eliguntur; sed solum eligit rationalia a rationalibus. Et ex hoc mani festum est primum, videlicet, electionem tantum esse respectu eorum, quae sunt eiusdem generis. Secundo, ut dicebatur, electio est solum bonorum. Licet ergo mali separentur a bonis; & econverso: soli tatamen boni dicuntur electi: quia electio tantum bonorum est. Tertio non est aeternorum & eorum, quae non possunt se aliter haberem: & quia Deus tatem suam non potest non velle, om¬

nem aliam bonitatem potest velle; & non velle, respectu sui electionem non habebit, sed respectu aliorum, quod tertio declarandum dicebatur. Haec etiam veritas ex eo, quod primo de electione dictum fuit, declarari potest: quia electio non est finis, sed eorum, quae sunt, ad finem. Deus igitur eligit alia, & non se. Quarto, ut tangebatur, electio non est eorum, quae sunt per accidens, & praeter intentionem. Et quia oportet intentionem eligentis versari circa electa: cum hoc absque cognitione esse non possit, Deus electorum certam cognitionem habet, non casualem vel fortuitam. Quinto Divina electio potest esse aeterna & temporalis. Nam, ut dictum est, electio non est praeteritorum vel factorum. Dupliciter ergo aliquis potest eligere: ut secundum propositum voluntatis suae, ut ex eo quod in intentione sua alia ab alijs separat: vel secundum executionem operis, cum actualiter separat electa a non electis. Primo modo Deus eligit aeternaliter, quia ab aeterno secundum propositum voluntatis suae electos ab alijs separavit. Secundo modo eligit temporaliter, inquantum aliquos, vel a peccato originalil iquidehlactuali per collationem gratiae separat, vel etiam aliquem a communi statu hominum separat, ipsum in Praelatum eli, gendo. Potest igitur electio Divina non solum esse temporalis, sed aeterna, cum sit futurorum, & non sit contra rationem creaturarum ab aeterno fuisse futu ras. Patet igitur electionem in Deo esse & qualiter,

Respond. ad arg. Ad 1. dicendum, quod in Deo non est electio, quae consequitur consilium, secundum quod conilium ratiocinationem & inquisitionem importat: quia huiusmodi eligere est na i turae ignorantis: sed est in eo electio,

quae sequitur cognitionem firmam, ut ostensum est. Et per hoc patet solutio ad 2. & 3. quia arguunt de electione presupponente consilium, prout consilium inquisitionem & ratiocinationem importat.

Ad 4. dicendum, quod si ab aeterno non fuerunt multa secundum esse, quod habent in natura propria, fuerunt tamen multa secundum esse, quod habent in cognoscente: quia Deus ab aeterno vidit quidquid faciendum erat in tempore secundum esse propriae naturae, ita quod rebus accipientibus esse. nihil scientiae Divinae accrevit, & sufficit sic multa ab aeterno ponere ad hoc,

quod Deus ab aeterno elegerit. Ad 5. dicendum, quod Deus se habet aequaliter ad omnia, praesupposito ordine & dispositione rerum. Vnde consuevit distingui duplex habitudo ad creaturas, una, quae respicit primam distinctionem rerum, & secundum hanc Deus non se habet aequaliter ad onia; sed secudum ordinem suae sapientiae diversis rebus diversa naturas instituit. Alia habitudo est, secut dum quam rebus iam dispositis, & secundum naturam suam ordinatis providet. Et quantum ad hanc habitudine dicitur Deus se habere aequaliter ad omnia, inquantum cuilibet providet secundum suam proportionem, sicut Sol, quam tum est de se, aequaliter calefacit omnia attamen quia in rebus sunt diversi gradus, aliqua magis calefiunt a Sole, & aliqua minus, secundum quod sunt magis & minus disposita ad recipiendum polis influentiam: sic Deus, quantum est de se, aequaliter omnibus influit: attamen res huiusmodi influentiam inaequaliter suscipiunt propter diversos gradus existentes in ipsis. Sed si ulterium quaereretur: unde sumpsit ordinem ista diversitas graduum? Dicendum esset, quod ex ordine Divinae sapientiae, secundum quam Deus diversis rebus diverso gradus indidit. Si igitur reprobatio & approbatio sumuntur pro prima rerum distinctione, tunc argumentum peccat in materia: quia secundum hanc habitudinem Deus aequaliter non se habet ad omnia. Si autem sumuntur non pro prima distinctione rerum, sed pro rebus iam dispositis, tunc etiam assumit falsa, & peccat in materia: quia inter ipsas res iam est aliqua distinctio: & si non secundum esse naturae proprie; est tamen secundum Divinum propositum, & eius praescientiam.

ARTICVLVS II. Vtrum electio praedestinationem praecedat?

SEcundo quaeritur: utrum electio praedestinationem praecedat? Et videtur quod non: quia aliquid eligitur ex eo quod habet rationem boni; sed non habet rationem boni nisi ex eos quod consequitur finem & bonum. S. igitur dirigere aliquid in fine est prius, quam finem consequi, praedestinatio quae dicit directionem in inem, est prior electione, quae videtur importare finis consecutionem.

Praeterea: electio vocationem quamdam importat: quia ex hoc aliqui eliguntur a Deo, quia secundum Divinum propositum ad aliquid speciale vocantur: sed vocatio praedestinationem sequitur: quia Apo stolus ad Rom. 8. praedestinationem ante vocationem ordinat, dicens Quos autem praedestinavit, hos & vocavit, ergo &c.

Praeterea: electio est actus voluntatis: Nam sicut finis & ea, quae sum ad finem, sunt voluntatis obiectum, & ea, circa quae versatur voluntas, sic elige re & velle ad voluntatem pertinent: cum voluntas sit finis, electio e orum, quae sunt ad finem: sicut dicitur 3. Ethic: sed pra destinatio est actus intellectus: eo quod dirigere, quod per praedestinationem importatur, ad rationem pertineat. Cum igitur actus intellectus praecedat actum voluntatis, sicut forma praecedit inclinationem ad formam, praedestinatio erit prior electione.

Praeterea: praedestinatio supra praescientiam videtur addere voluntatem salutis; sed electio supri praescientiam hoc etiam addere videtur: quia quos Deus eligit, salvari vult, ergo praedestinatio est idem, quod electio. Non ergo electio praecedit eam, cum idem se ipsum non praecedat.

In contrarium est: quia cum electio separationem importet, & Deus non omnes praedestinet, sive non ones dirigat, prius oportet eum separare dirigendos a non dirigendis, quam dirigat illos: & quia electio importat separationem, praedestinatio directionem, electio praedestinationem praecedet.

RESOLVTIO. Electio aeterna Praedestinationem praecedi secundum nostrum intelligendi modum.

REspond. dicendum, quod omnia quae in Deo sunt, habent esse unum: cum Deus sit summe simplex: & idee ones huiusmodi Divini actus, unt in Dee sunt, realiter differre non possunt: Seeorum differentia est solum secundum intellectum: & quia prius & posteriu distinctionem praesupponunt solum secundum modum intelligendi, prius & posteriu Sibi assignare possumus: & quantum ad talem antecessionem dicere possumus quod electio praedestinationem praecedat: Nam, ut in arguendo tangebatur, s aliquis aliqua dirigere vellet, & alia non dirigere, nisi separaret dirigeda a non d rigedis; casualiter solum dirigenda diri geret: & quia respectu Dei nihil est per accidens nec casuale, sed omnia sub sunt ordini sapientiae suae, sequitu quod prius eligat aliqua, & postea dirigat sive praedestinet.

Et ut melius appareat, quomodo huiu modi actus Divini ordinationem quamdam habent, nontandum, quod ista se habent per ordinem, videlicet, dispositio, electio; dilectio, liber vitae, prae destinatio, vocatio, iustificatio, & prae miatio: Nam dispositio praecedit dilectionem, accipiendo dilectionem, secundum quod Deus dicitur bonos disigere, malos autem odire, iuxta illuo Malach. 1. Dilexi Iacob: Esau odio habus Nam talis dilectio non est aliud nisi secundum quod Deus suis amicis vult b num gratie & gioriae. Cum igitur disp sitio universi attendatur secundum gradus naturarum, secundum quod aliqu creaturae secudum naturam suam sun superiores, aliquae inferiores, dilectio at tem, ut hic de ea loquimur, attendatur inquantum Deus sion uniformiter sua donam communicat, sed aliquibu suam gratiam tribuit, aliquibus autem non dispositio praecedit dilectionem sic acceptam, sicut natura praecedit gratiam & commune speciale. Dilectio autem praecedit electionem. Nam in Deo & in nobis lest ordo contrarius: ut quia voluntas nostra inclinatur ad volendum ex exteriori bono. prius eligimus aliquid bonum, quam veli¬ mus ipsumbonum nobis vel alijs: & quia diligere idem est, quod velle bonum, prius eligimus, quam diligamus, sive accipiamus dilectionem pro dilectione concupiscentiae, sive amicitiae. Sed Deus prius diligit, quam eligat: quia cum Divina voluntas non inclinetur ad volendum ex exteriori bono, & quia res est bona, Deus eam diligat; sed magis quia rem diligit, bona existit: cum eligibile habeat rationem boni, secundum modum intelligendi, Deus prius vult nobis bonum, quam nos eligat: quia cum non simus boni, nisi quia vult nobis ponum, nec sumus eligibiles, nisi quia sumus boni: Deus nos non eligit, nisi quia vult nobis bonum, ergo ipsum velle bonum sive ipsum diligere in Deo secundum modum intelligendi electionem praecedit. Electio autem praecedit librum vitae. Nam liber vitae nihil est aliud nisi Divina cognitio firma & certa respectu eorum, qui debent dirigi & destinari ad vitam. Sed cum aliqui dirigantur, & aliqui non: secundum modum intelligendi prius est separaticodirigendorum a non dirigendis, quam sit notitia dirigendorum sive conscriptio ipsorum, quae dicitur libet vitae. Huiusmodi autem liber vitae praecedit prae destinationem. Nam, ut superius dicebatur, electio & liber vitae & praedestinatio secundum modum intelligendi habent ordinem, sicut electio & const criptio & directio bellatorum ad invicem ordinantur. Deus enim cum velit aliquos destinare ad vitam, prius eos eli igit. Secundo quodammodo metaphorice eos scribit, habendo dirigendorum firmam notitiam, & huiusmodi firma notitia dicitur liber vitae: quia ibi scripti sunt, vel repraesentantur, qui debent destinari ad vitam. Postea autem eos sic electos & conscriptos secundum propositum voluntatis suae ad vitam destinat igitur electio praecedit librum vitae, & liber vitae praedestinationem. Praedestinatio autem praecedit vocationem, accipiendo vocati nem pro ipsa executione praedestina onis, sive pro collatione gratiae: nam tunc Deus nos ad se vocat, cum nobis suam gratiam tribuit, Nam cum praedestinatio sit aeterna, talis vocatio temporalis, praedestinatio vocationem sic acceptam praecedit, sicut aeternum temporale. Haec autem voca¬ tio, licet sit idem realiter, quod iustificatio, differt tamen ratione, ut dicatur homo vocarii, inquantum proficit in gratiam, dicatur iustificari quantum ad id, quod ex gratia consequitur, eo quod effectus gratiae sit iustum facere. Vnde vocatio secundum rationem iustificationem praecedit, licet ei realiter idem existat: vocatio autem & etiam iustificatio praemiationem praecedunt: quia prius est infusio gratiae, quam adeptio gloriae: & ideo prius est iustificatio vel vocatio quam praemiatio, sive quam magnificatio ( ut ipsam praemiationem & adeptionem gloriae magnificationem vocemus) unde ad Rom. 8. dicitur: Quos autem praedestinavit. hos & vocavit: & quos vocavit, hos & iustificavit: quos autem tustificavit, illos & glorificavit. Patet ergo. quomodo praedestinatio & electio se habeant adinvicem & qualiter ad alia,

Respond. ad arg. Ad 1. dicendum, quod electum ad dirigendum in finem sive in bonum non oportet esse bonum ex eo, quod actualiter habeat finem vel bonum, in quod debet dirigi; sed sufficit quod in eo sit aliqualiter possibilitas ad consequendum tale bonum: ideo prius eligitur, quam dirigatur in ipsum ponum, vel consequatur ipsum.

Ad 2. dicendum, quod vocatio non proprie est ipsa electio, sed est quasi quaedam executio electionis: & quia talis executio quid temporale importat faccipiendo eam, ut de ea loquitur Apostolus, vel ut de ea locuti sumus) non est inconveniens praedestinationem vocationem praecedere, licet electio praecedat praedestinationem. Vel dicere possumus, quod electio duplex est, temporalis & aeterna, & licet electio temporalis praedestinationem sequatur: quia prius aliquis praedestinatur, quam actualiter & ecundum executionem operis alijs en atibui sjisa separetur: electio tamen aeterna praedestinationem praecedit, & huiusmodivocatio, quae praedestinationem sequitur, si est idem cum electione, est idem quod electio temporalis, non quod electio aeterna: attamen nec proprie est idem quod talis electio, licet aliquo modo sit huius electionis executio.

Ad 3. dicendum, quod praedestinare nunquam nominat actum intellectus absolute sumptum. Sed vel nominat actum voluntatis in ordine ad notionem: vel nominat actum intellectus in ordine ad voluntatem: & quia non nominat actum intellectus simpliciter, non est inconveniens aliquem actum voluntatis, ut electionem, praecedere huiusmodi actum intellectus.

Ad 4. dicendum, quod praedestinatio non est idem, quod electio. Et ad formam arguendi dicendum, quod aliter supra praescientiam addit voluntatem salutis electio, aliter praededestinatio: quia electio supra praescientiam addit voluntatem salutis, inquantum salvandi a non salvandis separantur: praedestinatio vero addit voluntatem salutis, inquantum huiusmodi salvandi secundum Divinum propositum diriguntur in vitam: & quia non est idem separare aliquos ab aliis, & dirigere eos in finem: immo huiusmodi separatio directionem praecedit, electio non est idem, quod praedestinatio, sed praecedit eam. veet venae veer voet veet