Quaestio 2

ARTICVLVS VNICVS. Vtrum ista sit vera: Deus genuit alium Deum?

NSTIrca hoc videtur, quod ista sit vera, QDeus genuit alium Deum: quia quando aliquid competit alicui, competit ei omne illud, quod est de ratione illius: si igitur generatio est in Divinis, quia ibi Deus Deum genuit, oportet, quod ibi ponamus omnia ea, quae sunt, de ratione generationis; sed alietas & distinctio sunt de ratione generationis: ergo si Deus Deum genuit, Deus alium Deum produxit.

Praeterea cum dico: Deus Deum generat, hoc, quod dico Deus, aut stat ibi pro natura, vel proPersona? Si stat ibi pro natura? Ergo essentia essentiam generat, quod non est verum. Si stat pro Persona? Cum Persona generet aliam Personam, Deus generat alium Deum.

Praeterea: de quolibet potest dici hoc: vel est idem, vel est aliud, & quod est idem est ipsum: cum igitur Deus non genuerit se Deum, nec per consequens cundem Deum, ergo genuit alium Deum.

In contrarium est Magister, qui eam negat.

Praeterea: quia Persona generat aliam Personam, non est ibi una Persona: si ergo Deus generaret alium Deum, Deus generans, & Deus genitus non essent unus Deus; cuius contrari unhabetur 5. de Trinit, cap. 14. quod Pater, & Filius sunt unus Deus, unus Crea o& unus Dominus.

VIterius quaeritur utrum genuerit seDeum?

Et videtur quod sic per Aug. in Epist. ad Maximum, & habetur in litteta: Pater, ut haberet Filium de se ipso, non minuit se ipsum, sed ita genuit de se alterum e, ut totus maneret in se.

Praeterea: si non genuit alium Deum, ergo genuit se Deum.

In contrarium est Mag. in littera, qui negat hanc: Deus genuit se Deum. Prae

terea: Aug. de Trinit, lib. 1. & cap. 1. Nulla enim omnino res est, quae se ipsam gignat, ut sit. Et ideo secundum cundem ibidem: Qui putat eius esse potentiae, ut ipse se ipsum genuerit eo plus errat.

Vlterius videtur, quod ista proposi tio sit falsa: Deus genuit Deum, qui est Deu Pater; quia quando aliqua plura praedicantur de aliquo simul, possunt praedi dicari divisim; nisi unum illorum se habeat, ut diminuens, vel contrahens, vel distrahens, vel secundum aliam ineptam addictionem, ut si homo est albus, bene sequitur est homo, & est albus: sed si Deus genuit Deum, qui est Deus Pater: ergo genitus a Deo est Deus Pater: sed Pater non inepte coniungitur ei, quod est Deus, ergo potest inferri genitus a Deo est Deus, & genitus a, Deo est Pater, quod est falsum.

In contrarium est: quia si non esset nisi unus homo, & ille esset Sortes, de quocumque verum esset dicere, quod esset homo, dici posset hic est homo, qui est homo Sortes: cum igitur non sit: nisi unus Deus, & ille sit Pater, si geni¬ tus a Deo est Deus; verum erit dicere, genitus a Deo est Deus, qui est Deus Pater.

Vlterius videtur, quod ista sit falsa: Qenitus a Deo non est Deus Pater: quia non totum negat, quod post se ponitur, sed post se ponitur Deus Pater, ergo Deitas, & Paternitas negabitur a genito: & si sic? venitus neque est Deus, nec est Pater, quod fallum est. Non est vera propositio: Deus genuit alium

In contrarium est Magister, qui dicit eam non esse falsam, sed multiplicem.

RESOLVTIO. Deum.

REspondeo dicendum, quod Vnum Rin substantia facit idem: ut dicitur 5. Metaph. & sicut identitas est unitas in substantia, ita alietas est distinctio in substantia: & ideo si videre volumus utrum Deus genuerit alium Deum, vel non: oportet nos videre, quomodo aliqua dicuntur alia substantia, & quomodo non. Et ideo notandum, quod in istis inferioribus, quantum adi praesens, substantia dicitur dupliciter, prima & secunda, ut dicitur in praedica mentis. Substatia prima est aggregatum, vel individuum in genere substantiae, in quo omnia alia reservantur: & ideo destructis primis impossibile est aliquid aliorum remanere. Substantia secunda est genus & species, quae in huiusmodi individuis esse habent. Et sicut in istit inferioribus invenitur substantia prima & secunda, ita in Divinis reperitur aliquid correspondens substantiae primae, & aliquid secundae, differunt tamen.

Ista differentia quintuplex est. Primo: quia substantia prima in istis inferioribus est individuum aggregatum; in superio ribus autem, cum sit ita simplex Persona ut essentia, non est ibi aliquid, quod sit aggregatum, & individuum: est tamen aliquid ibi habens similitudinem. cum huiusmodi aggregato, & individuo: quia est ibi aliquid incommunica bile, ut Persona, & hypostasis: nec etiam est ibi genus, vel species: quia Deus nec ad genus trahitur, nec ad speciem, ut dicituri5. de Div. nom. & 7. de Trin. cap. 6. tamen est ibi aliquid correspondens generi vel speciei, ut natura Divi¬ na, quae est quid communicabile: unde correspondet substantiae secundae, sicut nypostasis correspondebat primae. Ex ista prima differentia: quia in Divinis non est proprie prima substantia nec secuda, oritur differetia secunda: quia substantia prima in istis inferioribus dicitur, ex eo quod habet esse & subsistere. Nam cum in istis inferioribus habeat res esseaggregatum, nec sint ipsae naturae, quae in eis existunt, non solum dicuntur esse, sed etiam subsistere. In Deo autem non proprie sumitur subsistere, & si ibi dicimus subsistere, nihil aliud sonat quam esse, ut dicitur 7. de Trinit, cap. 4. & ideo in eodem libro cap. 5. concluditur, quod Deus non est substantia, quia non substat, sed est essentia, quia est. Ex ista secunda sequitur tertia: quia hic non est idem subsistere, & esse, sequitur quod naturae in eis non sint ipsum esse, sed esse accipiant ex eo quod sunt in suppositis, & ex eo quod supposita eis subsistunt, sed in Deo ubi subsistere est esse, ibi nulla compositio, natura ipsum esse est. Exista tertia sequitur quarta: quia in rebus creatis natura non est ipsum esse, sed esse eius est esse, quod acquirit in supposito esse sive per se esse magis competit supposito, quam naturae: & ideo quia substantia dicitur a per se esse, aggregatum vel individuum dicitur magis substantia, quam genus, & species: propter quod in 7. Metaph. negatur universalia esse substantias. In Divinis autem, quia natura est ipsum esse, non magis competit esse hypostasi quam naturae, & ideo non magis est substantia hypostasis, quam natura. Ex isto quarto sequitur quintum: quia non magis competit esse hypostasi quam naturae, quia ibi natura est suum esse, sequitur quod ad multiplicationem suppositi non multiplicatur esse naturae: cum natura non habeat esse ex eo quod est in supposito, & ita potest esse distinctio in substantia, quae est suppositum, sive in substantia, quae respondet substantiae primae, quod non est distinctio in sub stantia, quae est natura, sive in substantia quae respondet substantiae secundae. Et ex isto quinto sequitur solutio quaestionis: quia cum in rebus creatis non sit aliud suppositum, nisi sit alia natura, sem per quando est distinctio suppositorum, est distinctio naturarum: & ideo sive accipiatur alietas pro substantia, quae est suppositum; sive pro substantia, quae est, natura, simpliciter & absque distinctione concedi debet, quando est ibi alieras suppositi, quod est ibi alietas simpliciter: cum ad talem alietatem sequitur alietas naturae. In Deo autem non est sic: quia est ibi distinctio substantiae, quae stat pro supposito, absque eo quod sit ibi distinctio substantiae prout stat pronatura; & ideo Deus Pater non genuit. se Deum ratione distinctionis Personarum inter gignentem, & genitum, nec alium Deum ratione unitatis naturae; utraque ergo negari debet, ut Magister negat.

Distinguunt: tamen aliqui hoc quod dico alium; quia si tenetur substantive, tunc est locutio vera, & est sensus: genuit alium, qui est Deus. Si tenetur ad iective sic est falsa: quia tunc est sensus: genuit alium Deum, id est, genuit diver sum Deum. Tamen quia loquendum est ut plures, & ista distinctio non sapit, usitatum modum loquendi, cum Magistro utraque neganda est.

Ad primum dicendum, quod alietas est de ratione generationis; non alietas in natura, sed alietas in Persona. Sed quia cum dicitur alium Deum: ponitur alietas in natura, ideo non conceditur, nisi forte cum additione dicendo Deum; alium in Persona. Ad secundum dicendum, quod Deus supponit ibi pro: Perso na: tamen quia generare non convenit naturae, sed supposito, ut dicit Damase. lib. 3. cap. 4. ideo cum dico Deus generat, ita Deus supponit pro supposito, quod non supponit pro natura, propter quod simpliciter conceditur. Sed identitas, & alietas potest attendi ex parte suppositi, & ex parte naturae, & quia datur intelligi alietas in natura dicendo alium Deum; ideo non conceditur. Ad tertium dicendum, quod licet hoc sit verum in rebus, ubi distat esse & natura, ubi ad plurificationem suppositi sequitur ubi ad plurificationem suppositi sequitur plurificatio naturae: non est :tamen verum in Personis Divinis.

Ad illud, quod ulterius quaeritur: utrum genuerit se Deum? Dicendum, quod non, ut patet per dicta. Propter rationes. tamen notandum, quod Deus genuit. se Deum tripliciter potest intelligi. Vno modo ut se sit ablativi casus, & tunc est sensus: genuit se Deum, id est, genuit Deum de se, id est, de sui substantia, Alio modo se potest esse casus accusativi, & hoc dupliciter, uno modo, (ut sit locutio expressiva, ut dicatur Deus genuisse se Deum: quia genuit Deum per omnia sibi aequalem & conformem, sicut dicitur amicus alteri ipse, ut patet per Phil. 8: Ethicor. Et in istis duobus sensibus est locutio vera: quia Pater genuit Filium de substantia sua, ut patet per Aug. 6. de Trin. cap. 13. Et genuit filium per omnia sibi aequalem, ut patet per cundem. 6. de Trinit. cap. 4. & 3. Propter quod Filius potest dici alter ipse. Tertio modo potest intelligi genuit se Deum: quia genuit eundem Persona, & sic est locutio falsa: quia Nihil se ipsum generat sed salvat. Et per hoc patet solutio ad obiecta.

Ad illud quod ulterius quaerebatur utrum genuit Deum, qui est Deus Pater? Dicendum, quod, qui, aliquando facit relationem simplicem, ut dicendo mulier, quae damnavit, salvavit non tamen fuit eadem. Persona mulieris, quae fecit utrumque, sed tamen utraque mulier fuit. Aliquando facit relationem personalem; ut qui scripsit: Bucolicam, qui etiam Georgicam, si accipiatur qui primo modo sic est vera: genuit Deum, qui est Deus Pater, quia gignens & genitus est Deus: & verior est ista propositio quam praemissa: quia mulier damnans, & salvans non fuit una mulier, sed gignens, & genitus: sunt unus Deus. Si autem faciat relationem, personalem, est locutio falsa: quia non est eadem Perso na genitoris & geniti: & ideo dicendum est cum Magistro; quod sane & prave intelligi potest. Ad rationem dicendum quod non semper quando negatio negat totum, negat utrumque divisim: quia non valet, non est animal album, ergo non est animal.